INFORMACJA PODATKOWA NR 4

Transkrypt

1 MAZOWIECKA IZBA RZEMIOSŁA I PRZEDSIĘBIORCZOŚCI Warszawa, ul. Smocza 27 tel , Fax E- mail:mirip@pro.onet.pl. KSU INFORMACJA PODATKOWA NR 4 WARSZAWA, KWIECIEŃ 2015 R. 1

2 FUNDUSZ PRACY - INFORMACJA DLA ZLECENIODAWCÓW BĘDĄCYCH OSOBAMI FIZYCZNYMI NIEZATRUDNIAJĄCYMI PRACOWNIKÓW Ministerstwo wycofało się z wcześniejszej interpretacji dotyczącej kogo należy uważać za pracodawcę. W związku z czym ZUS na swojej stronie internetowej zamieścił komunikat dotyczący opłacania składek na Fundusz Pracy. Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, iż w przypadku płatników składek będących osobami fizycznymi niezatrudniającymi ani jednego pracownika, obowiązują dotychczasowe zasady, zgodnie z którymi płatnicy ci nie opłacają składek na Fundusz Pracy za osoby zatrudniane na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa-zlecenie, agencyjna lub inna umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego stosuje się przepisy dotyczące zlecenia). Tym samym nieaktualny jest pkt 1 komunikatu z dnia r. ULGA W OPŁACANIU SKŁADKI NAFUNDUSZ PRACY - POPRACAJACYCH Z URLOPU MACIERZYŃSKIEGO, WYCHOWAWCZEGO W związku z wieloma wątpliwościami dotyczącymi ulgi w opłacaniu składki na Fundusz Pracy w przypadku osób powracających do pracy z urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego MPiPS wystosowało w tej sprawie w dniu r. wyjaśnienie: Prawo do zwolnienia z opłacania składek na Fundusz Pracy nie przysługuje pracodawcy w sytuacji, gdy pracownik, który, na podstawie przepisów art.182[1] 5, art. 182[1a] 6, art oraz art. 186[2] 1 ustawy z 26 czerwca 1974r. Kodeks Pracy (Dz.U z 2014r. poz ze zm.), łączy korzystanie z dodatkowego urlopu macierzyńskiego, dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu wychowawczego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. Treść przepisu art. 104a ustawy określa warunek, jaki musi zostać spełniony aby zwolnienie z opłacania składek na Fundusz Pracy zaistniało. Jak wskazuje przepis, ulga dotyczy jedynie zatrudnionych pracowników powracających z następujących urlopów: - macierzyńskiego, - urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, - dodatkowego urlopu macierzyńskiego, - dodatkowego urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, - urlopu rodzicielskiego lub urlopu wychowawczego. Przepis wskazuje ponadto moment, od którego rozpoczyna bieg 36-miesięczny okres zwolnienia, a jest nim pierwszy miesiąc po powrocie z wymienionych wyżej urlopów. Biorąc pod uwagę powyższe nie można przyjąć, że pracownik, który łączy korzystanie z jednego ze wskazanych w Kodeksie Pracy urlopów, z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy, jest pracownikiem powracającym z tego urlopu. Pracownik korzystający z jednego z wymienionych wyżej uprawnień łączy wykonywanie pracy u pracodawcy, zatem faktycznie pracownik ten nie powraca z udzielonego mu urlopu, ponieważ urlop ten cały czas trwa. 2

3 Przypomina się, że zwolnienie z opłacania składek na FP i FGŚP za osoby powracające z ww. urlopów przysługuje przez 36 miesięcy liczonych od pierwszego miesiąca po zakończeniu przez pracownika urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego czy wychowawczego. BIURA RACHUNKOWE A ZWOLNIENIE Z VAT I KASY FISKALNEJ - JEST JUŻ INTERPRETACJA OGÓLNA MF W dniu 9 kwietnia 2015r., Minister Finansów wydał na podstawie art. 14a 1. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa interpretację ogólną w zakresie stosowania tzw. zwolnienia podmiotowego z VAT oraz obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących, wobec podmiotów wykonujących m.in. usługi związane z obsługą rachunkowo-księgową. Przedmiotowa interpretacja ogólna została wydana w związku z wątpliwościami oraz rozbieżnościami interpretacyjnymi jakie pojawiły się po nowelizacji przepisów ustawy z dnia 5 lipca 1996r. o doradztwie podatkowym dokonanej ustawą z dnia 9 maja 2014r. o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych. Istotą interpretacji jest wskazanie, że w sytuacji gdy podmiot świadczy wyłącznie usługi prowadzenia ksiąg rachunkowych, ksiąg podatkowych i innych ewidencji do celów podatkowych lub też sporządzania (wypełniania) zeznań i deklaracji podatkowych może on korzystać ze wspomnianego zwolnienia podmiotowego w VAT, a obowiązek ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej powstaje u takiego podmiotu na zasadach ogólnych. W związku z powstałymi rozbieżnościami interpretacyjnymi, mając na uwadze zasadę zaufania do państwa, w przypadku podmiotów, które po wejściu noweli ustawy z dnia 5 lipca 1996r. o doradztwie podatkowym zrezygnowali ze zwolnienia podmiotowego z VAT, uznaje się za zasadne aby podatnicy, którzy chcieliby powrócić do ww. zwolnienia (wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym zrezygnowali z tego zwolnienia) mogli to uczynić już od 1 maja br. Podatnicy powracający do zwolnienia podmiotowego od 1 maja br. powinni zawiadomić o tym właściwego naczelnika urzędu skarbowego w terminie do dnia 8 maja 2015r. Treść interpretacji MF: Interpretacja ogólna z 9 kwietnia 2015r., sygn. PT AEW.16 - Minister Finansów INTERPRETACJA OGÓLNA MINISTRA FINANSÓW DOTYCZĄCA TERMINU PONOWNEGO SKORZYSTANIA ZE ZWOLNIENIA PODMIOTOWEGO Z PODATKU VAT Dotychczas organy podatkowe stosowały różne interpretacje dotyczące, kiedy podatnik może powrócić do zwolnienia z podatku VAT, jeśli jego obroty nie przekroczyły 150 tys. zł. Najczęściej utrzymywano, że może to zrobić dopiero od 1 stycznia kolejnego roku kalendarzowego, ale nie w trakcie roku. Interpretacja ogólna Ministra Finansów porządkuje ten stan i oznacza, że podatnik ma prawo do powrotu do zwolnienia z VAT od początku dowolnego miesiąca po upływie roku licząc od końca roku, w którym utracił do niego prawo lub z niego zrezygnował. Interpretacja ogólna Ministra Finansów z dnia 24 kwietnia 2015 r., sygn. PT LBE.72 - w zakresie określenia terminu ponownego skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług przez 3

4 podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia. W celu zapewnienia jednolitego stosowania prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej w zakresie określenia terminu ponownego skorzystania ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1. ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia, działając na podstawie art. 14a 1. ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012r. poz. 749, z późn. zm.), wyjaśniam, co następuje. W stanie prawnym obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013r., art. 113 ust. 1. ustawy o VAT stanowił, że zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Jeżeli wartość sprzedaży u podatników zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1. przekroczyła kwotę zł, zwolnienie traciło moc w momencie przekroczenia tej kwoty (art. 113 ust. 5 zdanie pierwsze ustawy o VAT). Art. 113 ust. 11 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013r.), stanowił natomiast, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w ust. 1 tego artykułu. Przy wyznaczaniu na podstawie art. 113 ust. 11 ustawy o VAT (w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2013r.), terminu, od którego możliwe było ponowne skorzystanie ze zwolnienia, o którym mowa w art. 113 ust. 1 tej ustawy, przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia, należy uwzględnić orzecznictwo sądów administracyjnych, w tym m.in. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 września 2014r. sygn. akt I FSK 1463/13. W ww. wyroku Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że Ustawodawca nie wprowadził ( ) dodatkowego warunku w postaci ponownego skorzystania ze zwolnienia w pierwszym okresie rozliczeniowym następującym po roku podatkowym, w którym podatnik nie przekroczył limitu sprzedaży. Wyznaczył jedynie początkowy moment, od którego podatnik może ponownie skorzystać ze zwolnienia. (... ) Objęcie zwolnieniem może mieć zatem miejsce od początku dowolnego miesiąca, następującego po wyznaczonym w art. 113 ust. 11 Uptu okresie karencji.. Powyższe oznacza, że podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, mógł na podstawie powołanego przepisu, ponownie skorzystać z tego zwolnienia, jeżeli upłynął rok, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, przy czym podatnik miał prawo do powrotu do zwolnienia od początku dowolnego miesiąca w trakcie roku podatkowego, o ile zostały spełnione pozostałe przesłanki ponownego skorzystania ze zwolnienia, tzn.: wartość sprzedaży nie przekroczyła u podatnika w poprzednim roku podatkowym kwoty, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT, i nie zachodziły przypadki wyłączające stosowanie zwolnienia, o których mowa w art. 113 ust. 13 ustawy o VAT oraz w przepisach wydanych na podstawie ust. 14 tego artykułu. W przypadku gdy podatnik zdecydował się na ponowne skorzystanie ze zwolnienia w trakcie roku podatkowego musiał zostać również spełniony warunek, że do końca miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego podatnik zamierzał ponownie skorzystać ze zwolnienia nie została przekroczona wartość sprzedaży, o której mowa w art. 113 ust. 1 ustawy o VAT. 4

5 Od dnia 1 stycznia 2014r. art. 113 ustawy o VAT uległ zmianie, w związku z wejściem w życie ustawy z dnia 7 grudnia 2012r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013r. poz. 35, 1027 i 1608). Zgodnie z nowym brzmieniem art. 113 ust. 1 ustawy o VAT zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty zł. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku. Stosownie natomiast do art. 113 ust. 11 ustawy o VAT podatnik, który utracił prawo do zwolnienia sprzedaży od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może, nie wcześniej niż po upływie roku, licząc od końca roku, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 113 ust. 1. Powyższe stanowisko dotyczące terminu powrotu do zwolnienia przez podatników, którzy utracili prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnowali z tego zwolnienia, mimo modyfikacji art. 113 ustawy o VAT, zachowuje aktualność również w odniesieniu do przepisów w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2014r. ZASADY SKŁADANIADO ZUS WNIOSKÓW O WYDANIE PISEMNYCH INTERPRETACJI Podatnicy mający wątpliwości w zakresie stosowania przepisów ZUS mogą wystąpić do ZUS o ich indywidualna interpretację. W odniesieniu do wniosków o wydanie pisemnej interpretacji składanych w ZUS począwszy od 1 stycznia 2011r. właściwe do ich rozpatrywania są wyłącznie dwa Oddziały: Oddział ZUS w Gdańsku Oddział ZUS w Lublinie Oddział ZUS w Gdańsku wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z zakresu terytorialnego Oddziałów w: Białymstoku, Bydgoszczy, Elblągu, Gdańsku, Gorzowie Wielkopolskim, Koszalinie, Łodzi I, Olsztynie, Ostrowie Wielkopolskim, Pile, Płocku, Poznaniu I, Poznaniu II, Siedlcach, Słupsku, Szczecinie, Toruniu, Warszawie I, Warszawie II, Warszawie III, Zielonej Górze; Oddział ZUS w Lublinie wydaje interpretacje w sprawach wnioskodawców z zakresu terytorialnego Oddziałów w: Bielsku - Białej, Biłgoraju, Chorzowie, Chrzanowie, Częstochowie, Jaśle, Kielcach, Krakowie, Legnicy, Lublinie, Łodzi II, Nowym Sączu, Opolu, Radomiu, Rybniku, Rzeszowie, Sosnowcu, Tarnowie, Tomaszowie Mazowieckim, Wałbrzychu, Wrocławiu, Zabrzu. Właściwość wskazanego Oddziału do rozpatrywania danego wniosku ustala się zgodnie z adresem wnioskodawcy podanym na wniosku. Jeśli wniosek zostanie złożony w innym oddziale ZUS niż Oddział wskazany do jego rozpatrzenia, zostanie on przekazany do Oddziału właściwego. Składając wniosek można skorzystać z wzoru wniosku dostępnego na stronie ZUS. Wniosek musi zawierać: firmę przedsiębiorcy, oznaczenie siedziby i adresu albo miejsca zamieszkania i adresu przedsiębiorcy, numer identyfikacji podatkowej NIP numer w rejestrze przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym, 5

6 adres do korespondencji w przypadku, gdy jest on inny niż adres siedziby albo adres zamieszkania przedsiębiorcy, jeśli przedsiębiorca działa przez pełnomocnika - wskazanie danych osobowych oraz adresu ustanowionego pełnomocnika, przedstawienie stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego oraz własnego stanowiska w sprawie. W przypadku, gdy z wnioskiem występuje upoważniona osoba, do wniosku należy dołączyć pełnomocnictwo, z którego wynika prawo złożenia wniosku w imieniu wnioskodawcy. Opłaty za wniosek należy dokonać na rachunek Oddziału właściwego, tj. odpowiednio: Lp. Oddział ZUS ZUS O/Gdańsk ZUS O/Lublin Adres Oddziału ZUS Nazwa Banku Numer rachunku bankowego PKO BP SA I Regionalny Oddział Gdańsk, Korporacyjny w Warszawie I Centrum ul. Chmielna Korporacyjne w Warszawie 27/ PKO BP SA I Regionalny Oddział Lublin, Korporacyjny w Warszawie I Centrum ul. T. Zana Korporacyjne w Warszawie 36-38c Opłatę za wniosek w wysokości 40 zł należy wnieść w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku. W przypadku jeśli we wniosku przedstawiono więcej niż jeden stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe, opłatę należy wnieść w wysokości stanowiącej wielokrotność przedstawionych stanów lub zdarzeń. W razie nieuiszczenia opłaty wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia. Za datę uiszczenia opłaty uznaje się datę uznania rachunku bankowego ZUS. Na wpłacie w polu tytułem należy podać: NIP wnioskodawcy, "opłata za wniosek o wydanie interpretacji" PORADY PODATKOWE DLA NIEZAMOŻNYCH - RZĄD PRZYJĄŁ PROJEKT USTAWY. Rząd przyjął we wtorek projekt nowej ustawy dotyczącej nieodpłatnej pomocy prawnej. Ustawa ma umożliwić korzystanie z porad prawnych osobom o niskim statusie materialnym. Przepisy projektowanej ustawy przewidują powstanie sieci punktów nieodpłatnej pomocy prawnej. Będzie to podstawowa baza poradnictwa i pomocy skierowanej do niezamożnej części obywateli. Funkcjonowanie systemu bezpłatnego poradnictwa nie będzie wykluczać i ograniczać istniejących rozwiązań dotyczących poradnictwa prawnego, np. w dziedzinie prawa rodzinnego i opiekuńczego czy zabezpieczenia społecznego, itp. informuje rząd. Zgodnie z projektem, nieodpłatna pomoc prawna ma polegać przede wszystkim na informowaniu o aktualnych regulacjach oraz prawach i obowiązkach wynikających z przepisów. Osoby udzielające porad mają też m.in. wskazywać sposoby rozwiązywania prawnych problemów i pomagać przygotowywać pisma procesowe. Bezpłatna pomoc nie obejmie m.in. spraw celnych, dewizowych, handlowych oraz gospodarczych (za wyjątkiem tych dotyczących rozpoczynania działalności gospodarczej). 6

7 W ramach nieodpłatnej pomocy prawnej można będzie uzyskać również udzielane przez doradców podatkowych (lub adwokatów czy też radców prawnych) porady ws. prawa podatkowego (np. pomoc przy wypełnianiu zeznania podatkowego). Doradztwo w tym zakresie nie obejmie jednak spraw związanych z prowadzeniem działalności. Z bezpłatnej pomocy korzystać będą mogły m.in. osoby w wieku co najmniej 75 lat, kombatanci oraz ofiary represji wojennych/powojennych, posiadacze Karty Dużej Rodziny oraz osoby otrzymujące świadczenia z pomocy społecznej. Jak przewidziano w projekcie, udzielona pomoc prawna nie będzie stanowić przychodu, czyli w efekcie nie ma podlegać opodatkowaniu. Wprowadzenie zmian przewiduje przygotowany w Ministerstwie Sprawiedliwości projekt ustawy o nieodpłatnej pomocy prawnej, nieodpłatnej informacji prawnej oraz edukacji prawnej społeczeństwa. Projekt został przyjęty przez Radę Ministrów 14 kwietnia 2015r. KOMUNIKAT DLA PŁATNIKÓW SKŁADEK W SPRAWIE NOWEJ WERSJI PROGRAMU PŁATNIK Zakład Ubezpieczeń Społecznych uprzejmie informuje, że od r. została udostępniona nowa wersja programu Płatnik Można ją pobrać ze: strony internetowej PUE ZUS, pod adresem: strony internetowej wykonawcy oprogramowania, pod adresem: Jedną z głównych zmian w tej wersji oprogramowania jest możliwość automatycznej aktualizacji bibliotek i plików stanowiących poszczególne elementy programu. Dzięki temu użytkownicy będą mogli zawsze korzystać z najnowszej wersji oprogramowania bez konieczności samodzielnej instalacji niezbędnych komponentów lub słowników. Ponadto w Płatniku : umożliwiono tworzenie dokumentów korygujących na podstawie kompletów rozliczeniowych pobranych z ZUS, zmieniono raport tworzony podczas pobierania i aktualizacji danych z ZUS, wprowadzono funkcjonalności ułatwiające pracę płatnikom wielooddziałowym, wprowadzono możliwość podpowiadania schematów finansowania podczas wypełniania pozycji raportów imiennych dla wszystkich kodów tytułów ubezpieczenia, dodano możliwość wykorzystania słowników adresowych. Szerszy opis zmian w programie znajdziecie Państwo na stronie NIE KAŻDA ZMIANA SPOSOBU UŻYTKOWANIA LOKALU FIRMOWEGO WYMAGA ZGŁOSZENIA WŁAŚCIWEMU ORGANOWI Choć zmiana przez przedsiębiorcę profilu działalności może wiązać się ze zmianą funkcji lokalu, w którym prowadzi on działalność, to nie ma podstaw do utożsamiania zmiany przeznaczenia lokalu z pozwoleniem na zmianę sposobu jego użytkowania. Nie każda zmiana sposobu użytkowania lokalu przez przedsiębiorcę będzie powodowała zmianę jego funkcji w rozumieniu prawa budowlanego. 7

8 Zmiana użytkowania lokalu przez przedsiębiorcę może jednak wymagać zgłoszenia właściwemu organowi, a przy braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego również uzyskania decyzji o warunkach zabudowy. Przepisy prawa budowlanego nie ułatwiają życia przedsiębiorcy, nie podają bowiem wyczerpującej definicji zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego, w związku z czym budzą wiele wątpliwości interpretacyjnych. W art. 71 wskazują jedynie, że jest nią w szczególności podjęcie lub zaniechanie w obiekcie budowlanym (lub jego części) działalności zmieniającej warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska lub wielkość lub układ obciążeń. W każdym jednak przypadku należy dokonać szczegółowej oceny, czy zamierzony nowy sposób użytkowania obiektu przez przedsiębiorcę ze względu na interes użytkowników tego obiektu oraz ochronę uzasadnionych interesów osób trzecich będzie wymagał uzyskania pozwolenia właściwego organu na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego. Należy również pamiętać, że zgłoszenie zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części powinno zostać dokonane przed przeprowadzeniem zmian w obiekcie. Dokonanie zgłoszenia po zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części nie wywołuje bowiem skutków prawnych. Z pomocą przychodzi orzecznictwo, zgodnie z którym przy badaniu sprawy dotyczącej zmiany sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części niezbędne jest ustalenie pierwotnego sposobu użytkowania obiektu oraz porównanie tych ustaleń z nową działalnością, która ma być w nim prowadzona, lub porównanie tych ustaleń z zintensyfikowaniem dotychczasowego sposobu użytkowania obiektu, z punktu widzenia oddziaływania zmian na warunki: bezpieczeństwa pożarowego, powodziowego, pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne, ochrony środowiska bądź wielkości lub układu obciążeń (wyrok WSA w Warszawie z 17 lipca 2008, VII SA/Wa 670/08). Przyjmuje się, że skutek w postaci zmiany warunków bezpieczeństwa pożarowego wyraża się w tym, że dla danego celu, w jakim użytkowany jest obiekt lub jego część, przepisy prawa wymagają spełnienia określonych norm i standardów przeciwpożarowych. Zmiana tych warunków oznacza zatem, że należy spełnić odpowiednie standardy, właściwe dla jakiegoś rodzaju użytkowania obiektu (wyrok WSA Lublin z 27 listopada 2008, II SA/Lu 520/08). zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części ( ) może nie wymagać potrzeby wykonywania związanych z tą zmianą robót budowlanych (np. przebudowy) (wyrok WSA w Rzeszowie z 26 listopada 2008, II SA/Rz 457/08). Zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga zgłoszenia odpowiedniemu organowi administracji architektoniczno-budowlanej, którym zgodnie z art. 82 ust. 2 prawa budowlanego jest starosta. art. 72 ust. 2 7 określa procedurę, jaka będzie stosowana przy zmianie sposobu użytkowania. W zgłoszeniu należy określić zarówno dotychczasowy, jak i zamierzony sposób użytkowania obiektu budowlanego lub jego części. Zmiana sposobu użytkowania obiektu może nastąpić, jeżeli w ciągu 30 dni od dnia doręczenia zgłoszenia organ nie wyrazi sprzeciwu, tzw. konstrukcja milczącej zgody organu. Odrębnie uregulowana została sytuacja, w której zamierzona zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części wymaga od przedsiębiorcy wykonania robót budowlanych. Jeżeli bowiem zmiana sposobu użytkowania wiąże się z dokonaniem zmian w 8

9 obiekcie wymagających uzyskania pozwolenia na budowę, organ obowiązany jest wydać sprzeciw. Tryb przewidziany w omawianym przepisie nie jest stosowany, a rozstrzygnięcie sprawy co do istoty następuje w decyzji o pozwoleniu na budowę w trybie przewidzianym dla wydania tego pozwolenia. Natomiast w przypadku robót budowlanych, których wykonywanie jest objęte obowiązkiem zgłoszenia, do zgłoszenia o zmianie sposobu użytkowania odpowiednie zastosowanie znajdą przepisy art. 30 ust. 2 4 prawa budowlanego. Zmiana sposobu użytkowania obiektu lub jego części sprowadza się głównie do potrzeby ustalenia, czy i w jakim stopniu podjęcie lub zaniechanie w obiekcie budowlanym (lub jego części) działalności, związanej z jego użytkowaniem, wpływa na zmianę wymagań stawianych obiektowi (lub jego części), związanych głównie z bezpieczeństwem jego dalszego użytkowania (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z 4 lutego 2010, II SA/Go 640/09). Zawarte w omawianym przepisie określenie w szczególności oznacza, że wymienione rodzaje przeróbek lub zmieniające określone warunki rodzaje działalności zostały wymienione jedynie przykładowo. Z drugiej strony należy pamiętać, że jedynie zmiany, o jakich mowa w ww. przepisie lub podobne w skutkach, powodują konieczność sporządzenia stosownego zgłoszenia do właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej (wyrok WSA w Białymstoku z 31 marca 2007, II SA/Bk 196/07). Przez zmianę wymagającą pozwolenia właściwego organu uznaje się podjęcie nowego rodzaju produkcji, nawet jeśli nastąpiło w tej samej a tylko zmodyfikowanej (dostosowanej) instalacji (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30 grudnia 2008, II OSK 1718/07), lub zintensyfikowanie dotychczasowego sposobu użytkowania obiektu, jeżeli wywołuje to skutki określone w ww. przepisie (wyrok WSA w Warszawie z 2 grudnia 2009, VIII SA/Wa 440/09). Ponadto zmianą sposobu użytkowania obiektu budowlanego w rozumieniu prawa budowlanego może być zwiększenie produkcji z 0,1 tony na dobę do 5 ton na tydzień, ponieważ może to zmieniać warunki pracy, zdrowotne, higieniczno-sanitarne lub ochrony środowiska (wyrok WSA w Gdańsku, 17 czerwca 2009, II SA/Gd 145/09). Przedsiębiorca nieprzestrzegający powyższych procedur powinien liczyć się nie tylko z obowiązkiem przywrócenia poprzedniego sposobu użytkowania, tj. w konsekwencji z usunięciem zrealizowanych już prac adaptacyjnych, ale i z zapłatą grzywny. W tej sytuacji uzasadniona wydaje się potrzeba doprecyzowania obowiązujących w tym zakresie regulacji. Opracowała: Maria Mołodzińska 9