Budownictwo hydrotechniczne. Badania hydrogeologiczne Depresja rzeczywista w studni lub otworze

Transkrypt

1 UKD j51.48 NOMA BANŻOWA BN Budownictwo hydotechniczne BUDOWNICTW-e Badania hydogeologiczne GOSPODAKI Okeślenie współczynnika iiltaji na pod- Zamiast WODNEJ stawie póbnych pompowań oaz wydatku BN-65/ i pomienia leja depesji pojedynczych studni lub otwoów hydogeologicznych, w waunkach uchu ustalonego Gupa katalogowa Vll 70 l. WSTĘP 1.1. Pzedmiot nomy. Pzedmiotem nomy jest oke ś lenie wspólczynnika filtacji na podstawie póbnych pompowań z pojedynczych studni lub otwoów hydogeologicznych oaz oke ś len ie wydatku i zasięgu leja depesji pojedynczych studni i otwoów hydogeologicznych \\' poowatych i szczelinowych guntach jednoodnych, jeże l i zachowane są waunki pzepływu ustalonego i ważność liniowego pawa filtacji Dacy'ego Zakes stosowania nomy. Nomę należy sto~ować do okeślania wsp ó łczynn ika filtacji na podstawie póbnych pompowań, wykonanych zgodnie z BN-78j z pojedynczych otwoów hydogeologicznych lub studni, oaz do okeślania wydatku i pomienia leja depesji pojedynczych otwoów hydogeologicznych i pojedynczych studni w guntach, któe można Ilmownie uznać za jednoodne i izotopowe. Wzoy na współczynnik filt acji i wydatek należy stosować do otwoó'" hydogeologicznych i studni zasilanych pzez ścia n y hoczne. Nomę należy s tosować \II toku hydologicznych, hydogeologicznych i geologiczno -in żynieskich pac badawczych wykonywanych lila potzeb budownictwa hydotechnicznego i gospodaki wodnej Oke~lenia Depesja - pionowa odległość od hydostatycznego poziomu zw ieciadła wody podziemnej do poziomu zwieciadła wody podziemnej wytwozonego wskutek póbnego pompowania, odniesiona do dowolnego pofil u Depesja obliczeniowa - depesja pozona, pomniejszona o część zeskoku depesji stanowiącą staty hydauliczne na filt~e Depesja pozona - depesja zmiezona w st,udni lub otwoze hydogeol'ogicznym Depesja zeczywista w studni lub otwoze hydogeologicznym -- depesja na zew nęt znej ś cianie tego otwou zmiezona w pzyległym otwoze obsewacyjnym lub depesja zmiezona \V studni lub otwoze hyd.ogeologicznym i pomniejszona o zeskok hydauliczny Kontu zasilania - linia, poza któą swobodne I li b napięt e zwieciadło v.'ody podziemnej nie znajduje się pod wpływem pompowania zc studni lub otwou hydogeologicznego Kontu zasilania umowny -- okąg kola stanowiący oganiczenie leja depesji, współśodkowy ze studnią lub otwoem hydogeologicznym Lej depesji - pojęcie umowne, pozwalające na zastąpi~nie zeczywistego leja depesji pzez lej fikcyj ny, symetyczny w stosunku do osi studni lub otwou hydogeologicznego, oganiczony kontuem zasilania umownym taki, że wat ość liczbowa jego pomienia podstawiona do wzoów, służących do obliczania wydatku studni lub otwou hydogeologicznego, albo wspóiczynn ika filtacji, pozwala, na obliczenie ich watości Lej depesji zecz)'wisty - z eguły asymetyczny w stosunku do osi studni lub otwou hydogeologicznego lej, wywołany pompowaniem, oganiczony kontuem zasilania, s tanowiący obsza oganiczony hydostatycznym zwi e ciadłem wody podziemnej i zwieciadłem wody podziemnej ukształtowanym pod wpływem J?ompowania lub obsza oganiczony powiezchniami piezometycznymi zwi ec iad ła wody podziemnej pzed w czasie pompowania Pomi eń leja depesji - - pomień okęgu sta umowny kontu zasi lania. nowi ącego Otwó analog - studnia lub otwó hydogeologiczny wykonane w tej samej wastwie wodonośnej i chaakteyzlijące s ię tym, że waunki hydogeologiczne Instytut Gospodaki Wodnej Ustanowiona pzez Pezesa Centalnego Uzędh Gospodaki Wodnej dnia 30 maca jako noma obowiązująca : w zakesie metod badań od dnia l stycznia (Mon. Pol. n 30/1971 poz. 193) Wydanie III WYDAWNICTWA NOMALIZACYJNE Duk. Wyd. Nom. Vo/-wa. Ak. wyd. 2, 10 Nakl. c, OO' 2 3 Zam. ' :'67/ 78 C e na zł 12,60

2 2 BN-71/ w otoczeniu otwou ozpatywanego można uznać za podobne. otwou analogu Schemat obliczeniowy - uposzczony szkic pzekoju pzed staw iający położenie zwieciadła wody podziemnej lub położenie linii ciśnień piezo metycznych pzed i w czasie póbnego pompowania oaz te elementy waunków hydogeologicznych i konstukcji studni, otwou hydogeologicznego lub węzła hydogeologicznego waz z ich wymiaami, któe są niezbędne do wykonania obliczeń współczynnika filtacji Stata hydauliczna na filtze - stata hydauliczna spowodowana opoami powstającymi pzy pzepływie wody pzez filt studni lub otwou hydogeologicznego Studnia niezupełna lub otwó hydogeologiczny niezupełny - studnia lub otwó hydogeologiczny, w któym długość czynnej części filtu jest mniejsza od miąższości wastwy nawodnionej w czasie pompowania oke ś lonej jako ó ż nica pomiędzy miąższością wastwy nawodnionej pzed ozpoczęciem pompowania a depesją zeczyw i stą w studni lub otwoze hydogeologicznym Studnia zupełna lub otwó hydogeologiczny zupełny - studnia lub otwó hydogeologiczny, w któym długość czynnej części filtu ówna jest mi ąższośc i wastwy nawodnionej w czasie pompowania, okeślonej jako óżnica pomiędzy miąższo ścią wastwy nawodnionej pzed ozpoczęciem pompowania a depesją zeczywistą w studni lub otwoze hydogeologicznym Wastwa wodonośna o nieoganiczonej miąższości - umowne okeślenie wastwy wodonośnej, któej miąższo ść pzynajmniej lo-kotnie pzewyższa długość czynnej części filtu, założonego w tej wastwie Wastwa wodonośna o oganiczonej miąższości - umowne okeślenie wastwy wodonośnej, któej miąższość w stosunku do długo ści czynnej części filtu jest mniejsza od okeślonej w Wydatek jednostkowy otwou hydogeologicznego - wydatek otwou hydogeologicznego, pzypadający na I m depesji (q = Q:s) Zeskok depesji - óżnic a wysokości między poziomem dynamicznym wody podziemnej na zewnątz filtu a odpowiadaj ącym mu poziomem wody w otwoze hydogeologicznym lub studni Pozostałe okeślenia - wg BN -78/ Oznaczenia (symbole) wielkości a - pozioma odległo ść od osi studni lub otwou hydogeologicznego do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej. m. c - pionowa odległość gónej kawędzi czynnej czę ś ci filtu od stopu lub dolnej kawędzi czynnej części filtu od spągu wastwy wodono ś nej, m, h - pionowa odległość od obniżonego w ezultacie póbnego pompowania zwieciadła wody podziemnej do spągu wastwy niepzepuszczalnej pzy zewnętznej ścianie studni lub otwou hydogeologicznego, m, H - pionowa odległość od hydostatycznego poziomu zwieciadła wody podziemnej do spągu wastwy wodonośnej, zmiezona pzed ozpoczęciem póbnego pompowania, m, k - współczynnik filtacji (współczynnik wodopzepuszczainości) m/s, l - d/ugość czynnej części filtu, m, 1 1,1 2 - długość czynnej części filtu w piewszym i w dugim otwoze obsewacyjnym wę~ła hydogeologicznego, m, lo - zagłębienie dolnej kawędzi czynnej części filtu poniżej hydostatycznego poziomu zwieciadła wody podziemnej, m, mo - pionowa odległość od śodka czynnej części filtu studni zawieszonej lub otwou hydogeologicznego zawieszonego do spągu wastwy wodonośnej, m, M - miąższość wastwy wodonośnej o napiętym zwieciadle wody podziemnej, m, - E - pomień studni lub otwou hydogeologicznego, m, pomień otwou hydogeologicznego pzyjętego jako wzó analog, m, - pomień leja depesji, m, E - pomień leja depesji wywołanej pompowaniem w studni lub otwoze hydogeologicznym pzyjętym jako otwó analog, m, Q - s - S-I,S2 - XI,X2 - wydatek studni lub otwou hydogeologicznego, m 3 /s, depesja obliczeniowa w studni lub otwoze hydogeologicznym, któą w pzypadku baku możliwo ś ci okeślenia staty hydaulicznej na fi ltze można pzyjąć jako ówną w pzybliżeniu depesji pozonej, 111, depesje w piewszym i dugim otwoze obsewacyjnym węzła hydogeologicznego, m, pozioma odległość piewszego i dugiego otwou obsewacyjnego od studni lub otwou hydogeologicznego w węźle hydogeologicznym, m, e - w s półczynnik zależny od usytuowania czynnej czę śc i filtu w wastwie wodonośnej; ~ - współczynnik opoów hydaulicznych studni zawiesz~nej lub otwou hydogeologicznego ' zawieszonego.

3 BN-71 / Nomy związane BN-7X Budownictwo hydotcchniclne. Okeślenie w~pólcz y l1nika wod o pl.cpu sz c zalności. Zasady pojekt owa ni a i wykonywania po mpowal) badawczych 7 pojedynczych studn i i otwo ów hydogeologiczn yc h w wa un kac h uch u usta lonego. 2. ZASA DY OGÓLNE 2.1. Oblieznia wspólczynnika filtacji i wydatku nale ży wy kon ywać za pomocą wzoów podanych \1 ozdz _10. Stosowanie innych wzoów dopuszcza się w pzypadkach gdy: a) póbne pompowanie wykonano z istniejącej studni I ub otwou hyd ogeologicznego, któego J<onstukcja nie odpowiada wymogom nomy, b) bak ozpoznania jednego z paametów wchodzących do odpowiedniego dla danego pzypadku wzou, znajdującego się w nomie, c) nie można spowadz ić waunków hyd ogeologicznych do schematów udostępnionych w nomie, d) są one naukowo uzasadnione Pomień leja depesji nalci.y oke ś la ć I.<l po mocą metod podanych w ozdz _ Wybó wzou do o blic7eli Po\\ inien b yć popzedzony analizą budowy geologicznej i spoz<)jzeniem schematu hydogeologicz nego. 3. OnUCZANIE WSPÓLCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKU PZY NAPIĘTYM ZWIECIAD LE WODY PODZIEMNEJ BEZ WPLYWU JNFIL- TACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCHNIOWEJ 3.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie.z up ełne Schemat do obliczania wsp.ólczynnika k i wydatku 2.4. Otwoy hydogeologiczne. tudnie i węzly hydo- Q podano na ys. I. geologiczne s lu ż<!cc do zepowadzenia póbnych pompowań należy pojekt ować i w y konywać zgodnie z BN-78 j X pzy uwzg l ęd nieniu dodatkowych waunków wy nikając yc h z oganiczenia s to s owalno śc i niektóych wzoów Póbne pompowania w celu oke ś leni a w s półczynnika filtacji nalei:y pojektowa ć i wykonywać zgodnie z BN-78/ z otw'oów hydogeologicznych i ~ tudni z upełn yc h z wyjątkie m pzypadków, gdy głęboko ść zalegania spągu wastwy wodonośnej nie uzasadnia pod wzg lę de m ekonomicznym wykonania odpowiednio głębokiego otwou lub studni, albo gdy do póbnego pompowania wykozystuje ~ i ę i ~ tniej,!ce otwoy hydogeologiczne lub studnie niclllpelne Olugo ść czynnej części filtu w otwoze lub studni niezupełnej powinna b yć pzynajm niej pi\ciokotnie \\ iększa od jego ś ednicy (I. ło ) Wplyw infiltacji ze zbionika wody powiezchnio- 1H'j należy uwzględniać w pzypadkach, gdy odległo ść otwou hyd ogeologicznego lub studni od linii bzegowej zbionika jest mniejsza od pomienia leja depesji, okeslonego jak d la waunkó\\ baku infiltacji (a <..: ) Jednostki miay. W s półczyn nik filtacji należy w m/s, wydatek w J11.1/s, pomiel) leja depesji okeślać II' m Dokładno ść okeślania. Watość współczynnika li ltacji i wydatku należy okeś l ać z dokł adnośc ią do tzeciej cyfy znaczącej, a watość pomienia leja depesji z dokładnością do jednego meta. ys. l Współczynnik filtacji należ y obliczać wg wzoów (I), (2) lub (3) w zależ no śc i od odzaju stanowiska bad a wczego : a) węzeł hydogeologiczny z dwol;la otwoami obsewacyjnymi X2 0,366 Q XI k= li[ (5:-.1'2) b) węze ł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym k (1).\1 0,366 Q Ig -- (2) M (S- SI) c) ~tllllnia lub o twó hydogeologiczny odosobniony 0,366 Q 19 - k=---- Ms (3)

4 4 BN-71/ Wydatek studni lub otwou hydogeologicznego należy obliczać wg wzou 2,73 k M s Q = ----, lg, 3.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupel ne w wastwie wodonośnej o oganiczonej miąższośc i (4) b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym 0,366 Q 1- X l ]. k = ,217(~- ~1) M(s-sl),. c) studnia lub otwó hydogeologiczny odosobniony (6) k = 0,366 Q (Ig!! ,2 17 ~) (7) Ms, Schemat do obliczania współczynnika k 'wy Wydatek studni lub otwou hydogeologicznego datku Q podano na ys. 2. należy obliczać wg wzou / ~,. Xz.1 (ę15~qfi] ys. 2 2,73kMs Q = 19 - lg, + 0,2 17 ~ Watości współczynników opoów hydaulicznych ~, ~1 i ~2 do wzoów (5), (6), (7) i (8) na leży pzyjmować na podstawie tab!. l Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupelne w wastwie wodono śnej o nieoganiczonej miąższości Schemat do obliczania współczynnika filtacji k i wydatku Q w pzypadku studni z filtem nie pzylegającym do zwieciadła wody umieszczonym w wastwie wodonośnej o nieoganiczonej miąższości podano na ys. 3. (8) Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (5), (6) lub (7) w zależno ś ci od odzaju stanowiska badawczego: a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi (5) ys S0-oql Tablicl.l 1. Watości współczynników opoów hydaulicznych,;, <;1 i <;2 A B - 0,5 J ,0042:' 0, 135 2,3 J2,6 35,5 71, ,04 10,4 24,3 42,8 53, , ,79 9,2 14,5-17, , , , , II ,7 0, , ,879 1, ,24 4,01 4,58 5,19 0,9 0, ,0015 0,0251 0,128 0, ,664 0,846 0,983 1,12 Wato ści współcz y nni ków <;, ';1 i '1 należy ob l iczać nastgpuj ąco : Wpiew należy obliczyć watości A i B. któe wynoszą: / M a) dła napiętego zwieciadła wody podziemnej A = - ; B = - ; M ~Yn / - 0,5 s b) dla swobodnego zwi eciadł a wody podzie1l1 1ej A B = H - 9,5 s, gd<:ie /I jest kolcjnym numeem otwou = 11-0,5 s; X n obsewacyj nego. D la okeślenia '; należy pzyjąć x,j =, d la <;1 pzyj ą ć Xf1 = X I, d la ';2 pzyjąć odpowiednio Xf1 = X2. Następnie dla obliczonych watośc i A i B należy odczy tać z tablicy wa to ści współc zynników e. <;1 i ':z. Wa tości pośednie można intepolować. Jeżeli B < 1,0 to mo ż na pzyjmować el = O, <;2 = O. Wie l kości A i B należy ustalać osobno dla każd ej depesji, dla któej oblicza się k.

5 BN-71/ Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (9), (lo) lub (li) w zależności od odzaju stanowiska badawczego: a) węzeł hydogeologiczny 'z dwoma otwoami obsewacyjnymi k = Q l N (- ' ) - N (- ' )] btl(s,- Sl) EX, tx2 b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym k = Q N (_l )_N(_l )1 2nl(s-s,) l e EX,, (9) (lo) c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,366 Q 1,47 l k = Ig-- ls e ( 11 ) Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 2,73 k 1 s Q = Ig (I,47/)-lg e (12) Watości współczynnika e należy pzyjmować następująco: a) dla czynnej części filtu pzylegaj'lcej do stopu lub spągu wastwy wodonośnej (ys.4a i c) e = l b) dla czynnej części filtju oddalonej od stopu i od spągu wastwy wodonośnej (ys.4b) e = 2 a j / :; I ~l>: "".::..... ~. h;; ;bj) ~t;;0;;;;7 / ;~ b) / Odległość kawędzi filtu od stopu lub spągu wastwy wodonośnej \V pzypad k II wymicll ionyll1 l w b) powinna spełniać waunek c > - M Watości funkcji N ( e~ ) należy odczytać z wykesu,ys. 5. Dla _1_ ~ 10 funkcja N (- '- ) = In (1,47 - '- ), EX EX EX' pzy czym dla otwou hydogeologicznego lub studni X =, dla piewszego otwou obsewacyjnego X = Xl, a dla dugiego otwou obsewacyjnego X = X2. li - 1,0 0, ,4 0,2 O j ) If ~... I '1,0 ol' ~ I 0,3 j,z --V- ",. -- :.J. 0,5 2,4 1,6 0,8 I / f- I V '( / J f,,, '._ l o 10,0 20,0 30,0 40, ~ ys. 5 0,7 mo-:oł="sl 4. OBUCZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKU PZY NAPIĘTYM ZWIECIAD LE WODY P ODZIEMNEJ Z UWZGLĘDNIENIEM WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCH NIOWE.J ej.. ' Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne W spółczynnik tiltacji należy obliczać wg wzoów (13) -:- ( 17) w zależności od odzaju stanowiska badawczego, a w pzypadku węzłów hydogeologicznych także w zależno ś ci od ich usytuowania \V stosunku do li nii bzegowej zbionika wody powiezchniowej: a) węzeł hyd ogeologiczny z dwoma otwoam~ obsewacyjnymi usytuowany postopadle do lin ii bzegowej zbionika wody powiezchniowej (ys. 6) 0,366 Q x2 (2a ± xl) k = Jg, (13) M (S,-S2) x, \2a± x2) b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym usytuowany jak w a) ys. 4 0,366 Q 2a±x, k = Ig MS 1 x, (14)

6 6 BN-71/ Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 2,73 k M s Q = -lg-(-2a-)--lg-, (18) Pomitll w~za hljdogto(ogiczntgtl a ys. 6 Linia bu _e. lbiol1lk wod/j powitzchniowtj IfUO-OHI 4.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełde Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (19) -:- (23) w zależności od odzaju stanowiska badawczego, a w pzypadku węzłów hydogeologicznych także w zależności od ich usytuowania w stosunku do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej: a) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym, usytuowany postopadle do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej (ys. 8) dla l ~ 0,3 M We wzoach (13) i (14) należy pzyjmować 2a + xl i 2a + x2 dla otwoów obsewacyjnych usytuowanych w zędzie od zbionika oaz 2a- xl i 2a-x2 dla otwoów obsewacyjnych usytuowanych w zędzie do zbionika. c) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi usytuowany ównolegle do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej (ys. 7) _.+-$-.-L "omlen wellc huaoo~olodiclneą( l. a ys. 8 Linia ozt owo l(jlomll< "'oa~' Dowlezcnmowt) ~ ~ ~ P ullen vvt:zfa ~. ~ hydogeol ogicznego = :=:-::---:---:-. _ -l. II ni o Oleqowa ZbIOnik wody powiezchn i owej 0,16 Q ' l k = ash - - ash + l SI XI 2a± xl + _'_ (ash 2a± xl - ash M - ash -~)] (19) M Xl Xl 2a±Xl dla' < 0,3 M 0,16 Q (I ') k = ash - + ash - -- l SI Xl 2a±Xl 1..'i50 O.D.l We wzoach (19) i (20) należy pzyjmować 2a+xl dla otwoów obsewacyjnych usytuowanych w zędzie ys. 7 od zbionika oaz 2a-xl dla otwoów obsewacyjnych usytuowanych w zędzie do zbionika. b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem ob se (15) wacyjnym, usytuowany ównolegle do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej (ys. 9) dla l ~ 0,3 M d) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym usytuowany jak w c) (20) 0,366 Q V 4a2+ x21 k ;:= Ig---- MS I X I (16) e) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 2a 0,366 Qlg k == Ms (17) dla' < 0,3 M k = 0,16 Q (ash_ 1 _ - ash V l ) l SI Xl 4a2+ x2l (22)

7 BN-71/895O Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (25), (26) lub (27) w zależności od konstukcji stanowiska badawczego: a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi 1- + Pomień W~la a ~ - hljdogtologfcznego :::-======= Linia bzegowa Zb ion ik wodlj po'o'"ezchniowtj ys. 9 ~18=9S=O-""'ó'4T"-"",1 c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,366 k = Q ( 2a ) Ig - + 0,217; Ms, (23) Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 2,73 k M s Q = Ig (2a)- lg, + 0,217 ; (24) Konstukcja węzła hydogeologicznego powinna waunek Xl < 0,3 M spełniać Watości współczynnika opoów hydaulicznych Ę do wzoów (23) i (24) należy pzyjmować na podstawie tab\. l. k = X2 0,732 Q Ig - Xl (25) (2H-S1-S2) (SI-S2) b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym Xl 0,732 Q Ig -, (26) k = (2 H-s-s 1 )(s-s l) c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,732 Q Ig, k = s (2H- s) (27) Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni obliczać wg wzou należy 1,366 k s (2H-s) Q = -----~ Ig-Ig (28) 5.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne z filtem pzyległym do spągu wastwy wodonośnej Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q podano na ys OBUCZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKU PZY SWOBODNYM ZWIE CIADLE WODY PODZIEMNEJ BEZ WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODYPOWIEZCH- NIOWEJ 5.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q podano na ys ' '.. '.'.' ' 0 :... :.:t:.. ys Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (29), (30) lub (31) w zależności od odzaju stanowiska badawczego. a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami' obsewacyjnymi 0,16 Q (/ / ) k = ash - - ash - /(SI- S2) Xl X2 (29) Konstukcja węzła hydogeologicznego powinna spełniać waunki: ys. 10 / < 0,3 H; X2 < 0,3 H; /1 = /2 ~ 0,5/

8 8 BN-71/ b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym k 0,16 Q ( 1,32 1 J ) 2,31Ig---ash - I(s- sl) XI (30) Konstukcja węzła hydogeologicznego powinna speł waunki: niać / < 0,3 H; XI < 0,5 H;, 1./ 0,5 / c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,366 Q 1,32 1 k = 19-- Is (31) Póbne pompowania z otwoów hydogeologicznych lub stud ni odosobnionych należy wykonywać pzy depe~jach s < 0,3 I Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 2,73 kls Q = Ig (I,32/)-lg (32) c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,732 Q k = (Ig ;) (35) s (2 H- s),, Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 1,366 k s (2 H-s ) Q = -Ig- ---I-g -, +- 0-, ~ (36) Watości współczynników opoów hydaulicznych ~, ~I, ~2 należy pzyjmować na podstawie tabl Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne z filtem pzyległym do hydostatycznego zwieciadła wody podziemnej w wastwie wodonośnej o nieoganiczonej miąższości Schemat do obliczania współczynnika filtacji k i wydatku Q w pzypadku studni z filtem pzylegającym do zwieciadła wody umieszczonym w wastwie wodono ś nej o nieoganiczonej miąższości podano na ys Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupelne z filtem pzyległym do hydostatycznego poziomu wody podziemnej w ~astwie wodono~nej o oganiczonej miąższości Schemat do obliczania współczynnika k wydatku Q podano na ys ' ".' '... ".' ys S0-0~-1)1 i-~-'--j I. Xz.1 ys. 12 ' le95q - Q~ -! Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (33), (34) lub (35) w zależ no ści od odzaju stanowiska badawczego a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym k = 0,732 Q [XI 1:] Ig - + 0,217( <;-~1) (34) ( s-s) )(2H- S--Sl ) Współczynnik filtacji należy ob liczać wg wzoów (37), (38) lub (39) w zależności od odzaju stanowiska badawczego. a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami ob, ewacyjnymi k = , l 6 Q, N( '-- l). - N (' - 'I I(SI-S2) \ f XI i, t:x 2 ) (37) b) węze ł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym k - 0,J6 Q _IN(_1 ) _ N( _l )1 /(5-51) e, t:xi, (38) c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona 0,366 Q 1,47 I k = 19-- ls e (39) Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou Q = 2,73/ks Ig(I,47/)-lg e (40)

9 . BN-71 / <) Watości w s półcz y nnika E należy pz yjmować n as t ę p ująco: a) gdy czynna czę~ ć filtu pzy l egająca do hydostatycznego zw i eciadła wody (ys. ł4a ) lub do s p ą gu wastwy wodonośn ej (ys. 14c) to E = l, a) : I : ~>::- :.: i :: :~ J:f '. :::: C). ::~ '~ '.,. ' ':\: ~:, :':: ::. ::~.:: ': :' :.:. :. :'. : :::. ' " ". '.,,. " :... ', b) ::.:.: ~', ~:.. : /// / '/ /./.,///... '. "... ' OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKU PZY SWOBODNYM ZWIE CIADLE WODY PODZIEMNEJ Z UWZGLĘDNIE NIEM WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCHNIOWEJ 6.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzoów (41 ) -.:.(45) w z a l eżności od odzaju stanowiska badawczego, a w pzypadku w ęzłów hydogeologicznych także w za leż ności od ich usyt uowania w stosunku do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej: a) węze ł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi usytuowany postopadle do linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej (ys. 15), u e) I I X J;-=l-=-1- P om i e ń we lla I Q hl./d ~ oaeoj oq /(l ne qo >-.~--=-- ~, Linta bzegowa Zbion i k woa.; po wlezchmowej ys. 15 ys. I.. [8'950 ' 04 -;4; b) gdy czy nna czę ść fi ltu jeq oddalona od hydostatycznego zwie cia d ł a wody podziemnej l spągu \\'astwy w odono ś nej (ys. l4b), to F. = Odl egłość kaw ędz i filtu od hydostatycznego zwieciadła wody podziemnej i od s pągu wastwy wodonośn ej w p/vpad kll wymie nionym \\' b) powinll <J J spełniać waunek c > _. H Długoś ć czynnej części filtu l należy za s t ą pi ć \\ e wzoach (37) -'- (40) następująco : a) gdy czynna część filtu jest zatopiona podczas pi"ó bneg pompowania (ys. l4b i c) to I =-= lo, b) gdy czyn na część fi lt u nie jest zatopiona podczas póbnego pompowania (ys. 14a) to I '-~ In-0.5s. k = 0,732 Q Ig )."2(2a ± xl) (2H- SI-S2) (Sl-S2) XI (2a ± X2) (41) b) węzeł hyd ogeologiczny z jednym otwoem ob-o sewacyjnym usytuowany jak w a) 0,732 Q 2a±xl k = lg --- SI (2H--sl) Xl (42) We wzoach (41) i (42) należy pzyjmować 2a+xl i 2a+x2 albo 2a- x l i 2a- x2 zgodnie z c) wę ze ł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi usytuo\\'any ównolegle d o linii bzegowej zbionika wody powiezch niowej (ys. 16) k = ,732.. Q _-( O SIg X21 X2 ') ". + 10" - (4-,) (211-SI- S2)(Sl-S2), 4a2+;~:2 2 b XI d) węzeł hydogeologiczny z jed nym ot\\ oem obsewacyjnym usytuowany jak w c) e) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona W a tość funkcji N n a leż y ok eślać zgodnie z ,732 Q 2a k =---- lg s(2h- s) ~ (45)

10 10 BN-71 / a ~...., /. ~".' / ~ ~ ;,1;< " um/e onę z l c. ~ " oua oaenl uą / czntu I ' O l ys. 18 UlI / L; Ol 'letjvwc '- ZbIOni/< wody ()owlezchn iowe: 189.~_'.Q ~ -, 1 ys Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni nale1y obliczać za pomocą )Vzou Q = 1,366 ks (2H-s). Ig (2a)-lg (46) 6.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie.niezupelne w wastwie o oganiczonej miąższości z filtem pzyległym do spągu wastwy wodonośnej (ys. 17) Współczynnik filtacji należy obl iczać wg wzou k = 0,732 Q (49) s -/+S- + 1 ) ( 2a 0,66/ 1 a , mo m 20--0, 14/ Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obl i czać wg wzou Q = 1,366ks l+ s 2a + ( 19-- (50) l + 0,661 / ,25-lg mo We wzoach (49) i (50) mo = H-(S+ +) ys, Odległość otwou hydogeologicznego lub studni od linii bzegowej zbionika wody powiezchniowej w pzypadku wymienionym w 6.3 powinna spełniać waunek a > mo Współczynnik filtacji należy obliczać wg wzou 0,16 Q ( 1,32/ 0,9/) k = lg ash-- Is ' l' a (47) 6.4. Otwoy hydogeologicme i studnie niezupełne w wastwie wodonośnej onieoganiczonej Illiąbzości (ys. 19). Q Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni należy obliczać wg wzou 6,251ks Q = ,32/ 0,9/ 2,3 Ig --- ash-- a (48) 6.3. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne w wastwie o oganiczonej miąższości z filtem odsuniętym od spągu wastwy wodonośnej (ys. 18) ys. 19

11 BN-71/89S Współczynnik filtacji naleiy obliczać wg wzoów (51) i (52); a) dla I < a 0,732 Q k = s (I:: + 0, ,44/) (51) Ig - Ig ---0,22 ash -- a b) dla I > a 0,732Q k = --, , s ( _I_+_ 2a 0,66/ / Ig - Ig---O,l1 - a S + / ) (52) Wydatek otwou hydogeologicznego lob studoi naleiy obliczać wg wzoów (53) lub (54) a) dla / < a Q = 1!..366ks ( /~: + 0,661 / 0,44/) (53) Ig - Ig ,22 ash-- a b) dla / > a Q = 1,366ks ( _I+_S_ 1 ) 2a 0,661 I Ig- Ig---O,ll a. + (54) 7. OKFŚLANIE POMIENIA LEJA DEPESJI 7.1. Watość pomienia leja depesji naleiy okeślać za pomocą metod podanych w 7".3, 7.4, 7.5 lub 7.6 w zależności od posiadanych watości paametów wchodzących do poszczególnych wzoów obliczeniowych oaz od pzyjętego schematu obliczeniowego Obliczenie watości pomienia leja depesji na podstawie póbnych pompowań Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne pzy napiętym zwieciadle wody podziemnej. Pomień leja depesji naleiy obliczać wg wzoów (55), (56) lub (57) w zaleiności od odzaju stanowiska badawczego (ys. 1): a) węzeł hydogeol~giczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi SI Igx2- s2 Ig XI Ig = SI- S2 (55) b) w~zeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym s 19 XI-SI Ig Ig =---- S-SI (56) c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona Ms 19 = 2,73 k Q + lg (57) Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne pzy swobodnym zwieciadle wody podziemnej. Pomień eja depesji naleiy obliczać wg wzoów (58), (59) lub (60) w zaleiności od odzaju wyobiska bada~zego (ys. 9): a) węzeł hydogeologiczny z dwoma otwoami obsewacyjnymi SI (2H-sI) 19 XZ-S2 (2H-s2.) Ig XI 19 =. (58) (SI-S2) (2H-SI-S2) b) węzeł hydogeologiczny z jednym otwoem obsewacyjnym S (2H-s) 19 XI-SI (2H-sI) Ig. ~ = (S- SI) (2H- s- sl) ~~ c) otwó hydogeologiczny lub studnia odosobniona S (2H-s) 19 = 1,366k +Ig Q (60) 7.3. Obliczenie pomienia leja depesji na podstawie wyniku póbnego pompowania pzepowadzonego w tej samej wastwie wodonośnej w sąsiedztwie badanej studni lub otwou hydogeologicznego naleiy wyłconywać dogą pób: a) pzy napiętym zwieciadle wody podziemnej wg wzou b) pzy swobodnym zwieciadle wody podziemnej wg wzou S (2H- s) (lg - Ig ) = E (Ig E - Ig E) ) (62) se(2h-se 7.4. Obliczenie pomienia leja depesji pzy uwzględnieniu infiltacji wody ze zbionika wody powiezchniowej naleiy wykonywać wg wzou = 2a (63) 7.5. Obliczenie pomienia leja depesji za pomoc, wzoów empiycznych w pzypadku swobodnego zwieciadła wody podziemnej, gdy znana jest miąuzość wastwy wodonośnej, naleiy wykonywać wg wzou = 575s V Hk (64) zaś w pzypadku swobodnego zwieciadła wody podziemnej, gdy miąższość wastwy wodonośnej nie jest znana lub w pzypadku napiętego zwieciadła wody podziemnej, należy wykonywać wg wzou = 3000 S Vk (65) 7.6. Pzyjmowanie pomienia leja depesji na podstawie danych empiycznych zestawionych w tablicach. W pzypadku, gdy nie jest możliwe obliczenie leja depesji za pomocą wzoów na l eży pzyjąć go na podstawie tabl. 2, w zaleiności od stwiedzonego w czasie póbnego pompowania wydatku jednostkowego q = Q :S. Jeżeli póbnego pompowania nie pzepawadzono, to pomień leja depesji należy pzyjmować z tabl. 3, mającej

12 12 BN-71/ zastosowanie oganiczone do piasków i żwiów oaz do małych depesji w ganicach 2-:-3 metów. Dane zawate w tab\. 3 odnoszą się do studni i otwoów hydogeologicznych szybowych i wieconych. Tablica 2. Watości pomienia leja depesji w zależności od wydatku jednostkowego q Wydatek jednostkowy na 1m depesji q, l/s m do 0,2 do 10 powyżej 0,2 do 0,33 powyżej 10 do 25 powyżej 0,33 do 0,5 powyżej 25 do 50 powyżej 0,5 do 1,0 powyżej 50 do 100 powyżej 1,0 do 2,0 powyżej 100 do 300 powyżej 2,0 powyżej 300 do 500 Tablica 3. Oientacyjne watości pomienia leja depesji w piaskach i żwiach w zależności od Ich uzianienia Wastwa wodonośna Większość zian o śednjcy mm m pzy depesji s = 2 -;-. 3 m piaski badzo dobno-zianiste 0,05 -;-. 0,10 25-;-. 50 piaski dobnozianiste 0,10-;-. 0,25 50-; piaski śedniozianiste 0,25':'" 0, ; piaski gubozianiste 0,50-;-. 1, ; piaski badzo gubo-zianiste 1,00-;-. 2, ; żwi dobnozianisty 2,00-;-. 3, ; żwi śedniozianisty 3,00-;-.5, ; żwi gubozianisty 5,00-;-.10, ; KONIEC INFOMAC.JE DODATKOWE l. Istotne zmiany IV stosunku do BN-6S/89S0-O".Noma BN -7 1/ podaje wzoy d o o keśla"ia w' pól"'y"nika filt a cji. wydalku studni oaz zasię gu leja depesji \V I.alei n o ś ci od waunkó" hydogeologicznyc h, hvd ologicznyc h o al liczby olw,'ów obsewacyjnych. a noma BN-65!950'{)4 poda wala Iylko wzoy na obli u 3nie,,"spó l czyn nika filtacji. klóe n a l eb ł o,l oso w a ć I.al eż ni, od waun.,,,,, hydogeologicznych. hydologic7i1 )'ch i li c/hv l)lwoów obsewacvjnych. 2. Uwagi do wydania III a) uakl ualniono nomy z wiązane. bl popawiono oaywi ste bł ę d y.

13 SPIS TEŚCI 1.1. Pzedm iot nomy 1.2. Zak c~ :-. to:-.uwa ni a no m y 1.3. Oke ś l e ni" I.). I. Depesja l 3.2. Dc pl'sj :J o blic/t' llillwa 1. WSTĘP.LI. De pe,ja powi1a 3.4. Dl' pesj:.t lcl.:/y"'i :-. la w studni lub otwo/c h ~d ugl'o l u- I.J.5. gu.. '/nym K ontu ICI,ila l1i: K onlu la;\i!ania li III (1\\ n ~ ' Lej ckpc,ji 1..I.l<. Le j dcpc'j i /eovii.i,l y I.I '}. Pomie l] kj" tkpc,ji Olll<> analog Schemal o blic/cni,,,v\' St a ta hvdauliu na na filt h' SIlIdnia nioupeln:l lub "[II,', h\'l.l ologiclny nic/lipclny Studnia /li pelna lub o lwu hyd[ogcologicllw /lipci n" I.J. 15, \V;l" l\\' ~1 wod o n uś n ~ 1 () nic:ogallic/ollcj mi;~ ;isl o.\( i Wa, t wa "od o n oś na oganiu<lnc j mi : l ższości Wyda tek jednostk owy ot"ou hydogcologiuncgll I. I. I li. Zc, k" k depesj i P070sta lc o kc,ielli;j 1.4. O znaue nia 1.5. No m y 7wi ijz;llle 2. ZASADY OGÓLNE 2.1. Obliczenia współczynników filtacji i wydatku.2.2. Pomień łeja depesji 2.3. Wybó wzou 2.4. Otwoy hydogeologiczne. studnie węzły hydogeologiczne 2.5. Póbne pompowania 2.6. Długość czynnej clęści filtu 2.7. Wpływ infi ltacji ze zbionika wody powiezchniowej 2.8. Jednostki miay 2.9. Dokładność okeślania Stosowanie innych wzoów 3. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKU PZY NAPI:;TYM ZWIECIADLE WODY PODZIEMNEJ BEZ WPŁYwu INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCH1\'10WEJ 3.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q Współcz y nnik filtacji Wydatek studni lub otwou hydogeologicznego 3.2. Otwoy hydtogeologiczne i studnie niezupełne w wastwie wodonośn ej o oganiczonej. m iąższoś ci Schemat do obliczania współczynn ika k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek studni lub otwou hydogeologicznego Watości współczynników opoów hydaulicznych 3.3. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezl!pełne w wastwie wodonośnej o nieogan iczonej miąższości Schemat do obliczania współczynnika filtacji k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni Watości współczynnika e Odległość kawędzi filtu ou stopu lub spągu wastwy wodonośnej Watości funkcji N ( e~ ) 4. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDATKu PZY NAPIĘTYM ZWIECIADLE WODY PODZIEMNEJ Z UWZGL:;DNlENIEM WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCHNIOWEJ 4.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne Współczynn ik filtacji Wydatek otwou hydogeologic7.nego lub studni 4.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni Konstukcja węzła hydogeologicznego Watości współczynnika opoów hydaulicznych 5. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDAT.KU PZY SWOBODNYM ZWIECIADLE WODY PODZIEMNEJ BEZ WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCHNIO WEJ 5. t. Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni 5.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupcłne z filtem pzyległym do spągu wastwy wodonośnej Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni 5.3. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupcłne z filtem pzyległym do hydostatycznego poziomu wody podziemnej w wastwie wodonośnej o oganiczonej miąższości Schemat do obliczania współczynnika k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek ot~ou hydogeologicznego lub studni Watości współczynników opoów hydaulicznych 5.4. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne z filtem pzyległym do hydostatycznego zw i eciadła wody podziemnej w wastwie wodonośnej o nieoganiczonej miąższości Schemat do obłiczania współczynnika filtacji k i wydatku Q Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni Wa toś ci współczynnika e Odległość k.awędzi filtu od hydostatycznego zwieciadła wody podziemnej i od spąg u wastwy wodonośnej Długość czynnej części filtu l Wato ś c i funkcji N 6. OBLICZANIE WSPÓŁCZYNNIKA FILTACJI OAZ WYDAT.KU PZY SWOBODNYM ZWIECIADLE WODY PODZIEMNEJ Z UWZGLĘD NIENIEM WPŁYWU INFILTACJI ZE ZBIONIKA WODY POWIEZCHNIOWEJ 6.1. Otwoy hydogeologiczne i studnie zup;:łne Współczynnik filtacji Wydatek otwou hydogeologicznego lub studni 6.2. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupełne w wastwie wodonośnej o oganiczonej miąższości z fiłtem pzyległym do' spągu wastwy wodonośnej Współc7,ynnik filtacji Wydatek OtwOIU hydogeologicznego lub studni 6.3. Otwoy hydogeologiczne i studnie niezupeine w wastwie o oganiczonej miąższości z filtem odsuniętym od spągu wastwy wodonośnej Współczynnik ftltacji Wydate~ otwou hydogeologic:mego lub.studni Odległość otwou hydogeologicznego lub studni

14 14 BN -71/ Otwoy hydogeologiczne i studnie ni~upelne w wastwie wodonośnej o nieoganiczonej miąższości Wspólczynnik tilti"afji Wydatek otwou hydogeologicznego lub s~dni 7. OKEŚLANIE PO:o.tIENlA LEJA DEPESJI 7.1. Watość pomienia leja depesji 7.2. Obliczenie watości pomienia leja depesji na podstawie póbnych pompowań Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne pzy napiętym zwieciadle wody podziemnej Otwoy hydogeologiczne i studnie zupełne pzy swobodnym zwieciadle wody podziemnej Obliczanie pomienia leja depesji na podstawie wyn.iku póbnego pompowania pzepowadzonego w tej samej wastwie wodonośnej Obliczenie pomienia leja depesji pzy uwzględnieniu infiltacji wody 7.5. Obliczenie pomienia leja depesji za pomocą wzo6w empiycznych 7.6. Pzyjmowanie pomienia leja depesji na podstawie danych empiycznych zestawionych w tablicach Infomacje dodatkowe