Od chaosu do wspó³pracy

Transkrypt

1 Raport powsta³ dziêki wspó³pracy The Henley Centre HeadlightVision i Yankelovich Od chaosu do wspó³pracy Innowacje technologiczne zapowiadaj¹ now¹ erê w podró owaniu

2 Spis treœci Przedmowa 3 Streszczenie 4 Historia i metodologia 6 Szczegó³y metodologii 7 Model osi technologicznej 8 Wprowadzenie: przysz³oœæ podró owania Nowy rodzaj doœwiadczeñ Automatyczny tranzyt Historia p³atnoœci Inteligentna rekomendacja Podró owanie bez stresu Turysta biznesowy 38 Wniosek: wspó³praca przysz³oœci¹ podró owania 44 Wspó³pracownicy 46 Informacje o The Futures Company 46 Informacje o Amadeus 47

3 Od chaosu do wspó³pracy 3 Przedmowa Ku nowej erze w podró owaniu Dla wiêkszoœci z nas podró owanie wi¹ e siê z odkrywaniem nieznanych horyzontów, szukaniem nowych doœwiadczeñ i inspiracji. Niewiele rzeczy potrafi wywo³aæ tak¹ radoœæ i podniecenie, jakie wi¹ ¹ siê z perspektyw¹ podró y do ulubionego czy nieznanego miejsca. Jednak rozwój masowej turystyki przyniós³ tak e niedogodnoœci zwi¹zane z opóÿnieniami œrodków transportu, k³opoty z zagubionym baga em czy coraz d³u sze kolejki irytuj¹ce podró nych. W firmie Amadeus wierzymy, e innowacje technologiczne pozwol¹ rozwi¹zaæ te problemy. Te wyzwania to jednak nie wszystko, na czym chcemy siê skupiaæ. Zale y nam równie na podnoszeniu jakoœci podró owania i czynieniu go pe³niejszym i bogatszym w doœwiadczenia przez zastosowanie nowatorskich rozwi¹zañ technologicznych. W wielu innych dziedzinach, takich jak handel czy rozrywka, w ostatnich latach obserwujemy intensywniejsz¹ wspó³pracê firm z ich klientami. I co jeszcze wa niejsze bardzo œcis³a interakcja pomiêdzy klientami. Spodziewamy siê, e w najbli szym dziesiêcioleciu takie wspó³dzia³anie zmieni kszta³t podró owania. Zjawisko to zapowiada podniesienie jakoœci podró owania, zminimalizowanie towarzysz¹cego mu stresu oraz zwiêkszenie bogactwa prze yæ. Jednoczeœnie nowa era podró owania k³ad¹cego nacisk na wspó³pracê przyniesie wiêksze mo liwoœci dostawcom i sprzedawcom us³ug turystycznych. Odchodz¹c od skupiania siê wy³¹cznie na transakcji, dostawcy us³ug turystycznych zyskaj¹ mo liwoœæ budowania d³ugofalowych, wartoœciowych i bardziej dochodowych relacji z klientami. W firmie Amadeus patrzymy w przysz³oœæ z optymizmem. Wspó³pracuj¹c z dostawcami i sprzedawcami us³ug turystycznych mo emy rozwijaæ tê bran ê skupion¹ wokó³ potrzeb podró uj¹cych z korzyœci¹ dla wszystkich uczestników rynku. Oczywiœcie, raport ten nie jest jednoznacznym obrazem przysz³oœci. Jego celem jest zachêcenie do dyskusji o trendach, które bêd¹ kszta³towaæ podró e do 2020 roku i póÿniej. Mam nadziejê, e materia³ oka e siê interesuj¹cy i bêdzie inspiracj¹ do wielu ciekawych rozmów w przysz³oœci. Eberhard Haag Executive Vice President, Global Operations, Amadeus IT Group

4 4 Od chaosu do wspó³pracy Streszczenie W stronê wspó³dzia³ania w podró owaniu Najbli sza dekada i kolejne lata przynios¹ istotne zmiany w jakoœci podró owania. Przysz³oœæ podró y kszta³towaæ bêd¹ innowacje technologiczne, minimalizuj¹ce stres, niepewnoœæ i chaos towarzysz¹cy podró owaniu. Pozwol¹ one w bardziej inteligentny sposób wykorzystywaæ doœwiadczenia przyjació³, rodziny i innych podró nych. Pojawi siê nowe œrodowisko ze swobodnym obiegiem informacji, zaœ transakcje jednokierunkowe strac¹ na znaczeniu. G³ównym w¹tkiem tego raportu jest zacieœniaj¹ce siê wspó³dzia³anie w dziedzinie podró y w ci¹gu najbli szej dekady zarówno pod wzglêdem sposobu podró owania, jak i interakcji bran y z podró uj¹cymi. Wspó³praca oznacza, e odbiorcy us³ug staj¹ siê bardziej partnerami ni klientami, zaœ kontekst staje siê równie wa ny, co sama transakcja. Dla firm turystycznych XXI wieku oznacza to przejœcie od modelu dostarczania i sprzeda y us³ug do agregowania informacji i podtrzymywania relacji. Paradoks polega na tym, e zmniejszaj¹c nacisk na sprzeda, dostawcy us³ug turystycznych zyskuj¹ g³êbsz¹ i, w istocie przek³adaj¹c¹ siê na wiêksze zyski, relacjê z podró uj¹cymi. Podró nik przysz³oœci bêdzie bogatszy o doœwiadczenia innych osób czy to szukaj¹c najprostszej drogi z lotniska do centrum miasta, czy te dowiaduj¹c siê niespodziewanie czegoœ nowego o dobrze znanym miejscu. Na ka dym etapie podró y pojawiaæ siê bêd¹ korzyœci wynikaj¹ce z g³êbszej i bardziej p³ynnej interakcji z innymi podró nymi i dostawcami us³ug turystycznych. A wszystko to stanie siê mo liwe dziêki nowym technologiom i innowacyjnym rozwi¹zaniom. Tam i z powrotem Stres, niepewnoœæ i chaos, zwi¹zane z przemieszczaniem siê, przestan¹ byæ tak dokuczliwe dziêki lepszym i skuteczniejszym systemom zarz¹dzania to samoœci¹, które sprawi¹, e kontrola dokumentów stanie siê raczej wyj¹tkiem ni norm¹. Co wiêcej, aktywniejsze podejœcie bran y turystycznej do kwestii zdrowia i dobrego samopoczucia spowoduje wzrost znaczenia technologii, które pomagaj¹ uczyniæ podró mniej stresuj¹cym doœwiadczeniem. Olbrzymie znaczenie bêd¹ mia³y równie rozwi¹zania pomagaj¹ce w likwidowaniu pierwotnych przyczyn zdenerwowania podró nych, np. technologie u³atwiaj¹ce odbiór baga u czy zmianê planów podró y. Byæ gdzie indziej Wra enia zwi¹zane z lokalizacj¹ bêd¹ coraz czêœciej odbierane przez pryzmat spostrze eñ innych ludzi, którzy odwiedzaj¹ to miejsce równoczeœnie z nami lub byli tam ju wczeœniej. W podró owaniu bogactwo wra eñ stanie siê wa niejsze od ich iloœci, gdy zdamy sobie sprawê z historycznej i kulturalnej wielowarstwowoœci miejsc, zale nej od teraÿniejszej i wczeœniejszej obecnoœci ludzi. Co wiêcej, w miarê zacierania siê granic miêdzy podró ami rekreacyjnymi i biznesowymi, wspó³dzia³anie to bêdzie równie wp³ywaæ na podró e s³u bowe. Nacisk na zrównowa enie proporcji pracy i ycia prywatnego oraz poprawê samopoczucia w pracy mo e sk³aniaæ pracodawców do akceptowania przerw na wypoczynek i rozrywkê podczas podró y s³u bowych. Innymi s³owy, podró uj¹cy s³u bowo mo e staæ siê biznesowym turyst¹. Wymiana informacji Grupy rówieœnicze, Internet i eksperci utworz¹ œrodowisko informacyjne, oferuj¹ce znacznie lepsze warunki do wspó³pracy, ni dominuj¹ce dziœ dwukierunkowe relacje transakcyjne. W miarê jak rozwi¹zania technologiczne bêd¹ u³atwiaæ oznaczanie i ocenianie wszelkich aspektów podró y, opinia grup bêdzie mia³a coraz wiêkszy wp³yw na podró nych. Ponadto integracja i wspó³dzielenie danych o p³atnoœciach pozostawi¹ cyfrowy œlad, umo liwiaj¹c szczegó³owe analizowanie podró y i dostarczaj¹c informacji, gdzie byliœmy i co robiliœmy. Podró ni bêd¹ mogli przegl¹daæ i korzystaæ z tych informacji, zaœ dla dostawców us³ug turystycznych stan¹ siê one wa nym materia³em s³u ¹cym do tworzenia profilu klienta. Pojawi siê równie mo liwoœæ uczestniczenia dostawców us³ug turystycznych w szerszym œrodowisku informacyjnym. Wspieranie u ytkowników w orientowaniu siê w g¹szczu informacji mo e byæ jednym z g³ównych Ÿróde³ wartoœci dodanej oferowanej przez dostawców, w szczególnoœci przez biura podró y. Dostawcy us³ug turystycznych bêd¹ mieli w tej nowej erze wa n¹ rolê do odegrania. Bêd¹ jednak musieli przestawiæ siê z zaspokajania indywidualnych potrzeb podró nego na zapewnianie odpowiednich warunków dla grup podró nych.

5 Od chaosu do wspó³pracy Nasze spostrze enia podzieliliœmy na szeœæ czêœci, z których ka da poœwiêcona jest tematyce kluczowej dla rozwoju turystyki opartej na wspó³dzia³aniu. S¹ to: 1. Nowy rodzaj doœwiadczeñ: Œwiat osoby podró uj¹cej kurczy siê pod pewnymi wzglêdami. Podró owanie wi¹ e siê coraz bardziej z jakoœci¹, a nie iloœci¹ doœwiadczeñ. 2. Automatyczny tranzyt: Po raz pierwszy w historii odprawy stan¹ siê raczej wyj¹tkiem ni norm¹, poniewa manualne czynnoœci maj¹ce na celu zapewnienie bezpieczeñstwa zostan¹ zast¹pione przez szybsze i bardziej efektywne systemy œledz¹ce przep³yw ludzi. 3. Historia p³atnoœci: Wszelkie dane o p³atnoœciach dokonanych przed i podczas podró y zostan¹ zintegrowane, pe³ni¹c rolê cyfrowej pamiêci wydatków i dzia³añ pojedynczych osób, grup i operatorów bran owych. 4. Inteligentna rekomendacja: W sytuacji, gdy rozwi¹zania technologiczne umo liwiaj¹ ludziom ³atwe wskazywanie i ocenianie wszelkich aspektów podró owania, wp³yw grup podró nych na klientów bêdzie coraz wiêkszy. 5. Podró owanie bez stresu: Wzrost dobrobytu i przemiany demograficzne spowoduj¹ zwiêkszenie znaczenia rozwi¹zañ technologicznych, pozwalaj¹cych zmniejszyæ stres towarzysz¹cy podró owaniu. 6. Turysta biznesowy: Rosn¹cy nacisk na zrównowa enie proporcji pracy i ycia prywatnego oraz poprawê samopoczucia w pracy mo e sk³aniaæ pracodawców do zapewniania pracownikom wolnego czasu podczas podró y s³u bowych.

6 6 Od chaosu do wspó³pracy Historia i metodologia Pytanie badawcze Jakie technologie oraz wartoœci i trendy spo³eczne bêd¹ kszta³towaæ przysz³oœæ bran y turystycznej do 2020 roku i jaki bêd¹ mia³y na ni¹ wp³yw do tego czasu, a tak e póÿniej? Elementy badania Osiemnaœcie wywiadów eksperckich z osobami zajmuj¹cymi siê technologi¹, wiod¹cymi przedstawicielami bran y turystycznej, badaczami trendów spo³ecznych i futurologami, a tak e wiod¹cymi specjalistami technologicznymi firmy Amadeus. Pe³na lista respondentów znajduje siê na koñcu raportu. Badania iloœciowe przeprowadzone wœród podró nych na siedmiu ró nych rynkach w celu okreœlenia potrzeb konsumentów i barier powstrzymuj¹cych wykorzystanie i upowszechnianie siê technologii. Internetowe forum umo liwiaj¹ce przeprowadzenie analiz jakoœciowych na reprezentatywnych próbach po 200 podró nych z siedmiu rynków œwiata (³¹cznie 1437 podró nych z Brazylii, Chin, Rosji, Hiszpanii, Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Wielkiej Brytanii i USA) w celu dok³adniejszego zbadania reakcji podró nych na innowacje. Warsztaty przeprowadzone z szeœcioma specjalistami zewnêtrznymi spotkanie okr¹g³ego sto³u w celu zhierarchizowania trendów spo³ecznych i technologicznych. W³asna baza wiedzy firmy The Futures Company na temat spo³ecznych, technologicznych, œrodowiskowych, ekonomicznych i organizacyjnych czynników zmian, a tak e wiedza firmy na temat nowych technologii. Przysz³e techniki i procesy umo liwiaj¹ce analizê zale noœci miêdzy trendami spo³ecznymi i technologicznymi, a tak e uporz¹dkowanie opinii na temat potencja³u technologii (na przyk³ad model osi technologicznej szczegó³owo omówiony w dalszej czêœci raportu).

7 Od chaosu do wspó³pracy 7 Szczegó³y metodologii Badanie iloœciowe Badania iloœciowe na potrzeby tego raportu oparto na analizach zachowañ i stosunku konsumentów do technologii w podró ach s³u bowych i rekreacyjnych, przeprowadzonych w lipcu 2011 roku na siedmiu rynkach w Brazylii, Chinach, Rosji, Hiszpanii, Zjednoczonych Emiratach Arabskich, Wielkiej Brytanii i USA. Korzystaj¹c z wyników tych badañ, stworzyliœmy profile osób podró uj¹cych s³u bowo i w celach rekreacyjnych, uwzglêdniaj¹ce: Stosunek do technologii i sieci spo³ecznoœciowych Ogólne zachowania podczas podró y Argumenty za i przeciw podró owaniu bariery i szanse Stosunek do wyszukiwania i rezerwowania ofert podró y, tranzytu, doœwiadczeñ podczas podró owania oraz dzielenia siê opiniami z innymi u ytkownikami Ogólne postawy dotycz¹ce stylu ycia Reakcje na innowacje technologiczne zwi¹zane z podró owaniem Analizuj¹c dane, oprócz kraju respondenta uwzglêdnialiœmy równie : Kategoriê wiekow¹: lat, lat, 50 lat i powy ej Rodzaj podró y: rekreacyjna i s³u bowa Czêstotliwoœæ podró owania: czêsto i okazjonalnie Definicje: Podró uj¹cy s³u bowo osoba, która w ci¹gu minionych 12 miesiêcy podró owa³a wy³¹cznie w celach biznesowych lub s³u bowo-rekreacyjnych Podró uj¹cy rekreacyjnie osoba, która w ci¹gu minionych 12 miesiêcy podró owa³a wy³¹cznie w celach rekreacyjnych Podró uj¹cy czêsto osoba podró uj¹ca co najmniej raz w miesi¹cu Podró uj¹cy okazjonalnie osoba podró uj¹ca rzadziej ni raz w miesi¹cu Struktura próby reprezentacyjnej ¹cznie 1,437 Kraje Rozwiniête 617 Hiszpania 203 Wielka Brytania 208 USA 206 Rozwijaj¹ce siê 820 Brazylia 207 Chiny 210 Rosja 202 Zjednoczone Emiraty Arabskie 201 Wiek Rodzaj podró y Rekreacyjna 590 S³u bowa 847 Czêstotliwoœæ Czêsto 278 Okazjonalnie 1,159 Badania jakoœciowe na forum internetowym Badania jakoœciowe na forum internetowym zosta³y przeprowadzone z udzia³em reprezentatywnych grup podró nych z szeœciu krajów: Wielkiej Brytanii, USA, Rosji, W³och, Chin i Zjednoczonych Emiratów Arabskich. Uczestnikom przedstawiono szereg nowatorskich koncepcji, po czym zebrano ich opinie i przeprowadzono dyskusjê w grupie.

8 8 Od chaosu do wspó³pracy Model osi technologicznej Tworzone w przesz³oœci wizje przysz³oœci z regu³y przecenia³y d³ugofalowy wp³yw technologii i nie docenia³y wp³ywu zmian spo³ecznych. W naszym raporcie chcieliœmy unikn¹æ budowania technocentrycznej wizji podró y przysz³oœci, pe³nej lataj¹cych samochodów i inteligentnych robotów. Nie da siê stworzyæ racjonalnej, realistycznej prognozy wp³ywu technologii bez uwzglêdnienia infrastruktury, systemów i modeli biznesowych, a tak e spo³ecznych wartoœci i trendów. Z tego wzglêdu przy analizowaniu wp³ywu i procesu upowszechniania siê nowych technologii wykorzystaliœmy wraz z ekspertami technicznymi i futurologami model osi technologicznej. Model ten pozwala przyj¹æ szersze i mniej technocentryczne podejœcie w trakcie badania technologii i infrastruktury niezbêdnych do przekszta³cenia podstawowego zestawu rozwi¹zañ technologicznych w aplikacje, a tak e spo³eczne 1 wartoœci, które mog¹ przyspieszyæ lub powstrzymaæ ich rozwój. Model ten zosta³ stworzony z uwzglêdnieniem wp³ywu ka dego z kwadrantów zarówno w kierunku zgodnym, jak i przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, bez wyznaczonego punktu startu. Mo emy go wykorzystaæ, by ³atwiej objaœniæ warunki stawiane przez konkretne technologie lub grupy technologii (niezbêdne systemy, infrastrukturê i modele biznesowe lub uwarunkowania spo³eczne). Model umo liwia tak e rozwa enie wp³ywu, jaki na rozpowszechnienie okreœlonych technologii wywiera dany zestaw zmieniaj¹cych siê norm lub potrzeb spo³ecznych, zapotrzebowanie na aplikacje czy modyfikacje infrastruktury. U yliœmy tego modelu do testowania i tworzenia naszych tez na temat wp³ywu technologii na podró owanie. W przewa aj¹cej czêœci raportu odwo³ujemy siê jednak do modelu tylko wtedy, gdy wed³ug nas u³atwia on ukazanie lub wyjaœnienie warunków koniecznych do spe³nienia. Aplikacje Jakich nowych aplikacji oczekuj¹ ludzie, gospodarstwa domowe i firmy? Systemy, infrastruktura i modele biznesowe Jakie systemy, infrastruktura i modele biznesowe s¹ konieczne dla wdro enia technologii? Wartoœci i trendy spo³eczne Jakie wartoœci, normy i oczekiwania spo³eczne kszta³tuj¹ ten obszar? Jak przek³adaj¹ siê one na obowi¹zuj¹ce regulacje i przepisy? Jakie konflikty pojawiaj¹ siê w zwi¹zku z tym? Podstawy naukowe i technologiczne Jaki jest podstawowy zestaw technologii prowadz¹cy do ewolucji? W jaki sposób wp³ywa on na przemiany w tej dziedzinie? 1 Model zosta³ opracowany przez Billa Sharpe'a, by³ego Research Director w HP Labs w Wielkiej Brytanii

9 Od chaosu do wspó³pracy 9

10 10 Od chaosu do wspó³pracy Wprowadzenie: przysz³oœæ podró owania Za sukcesem ka dego nowego produktu lub rozwi¹zania technologicznego stoi szereg niezbêdnych do tego czynników trendów i potrzeb spo³ecznych, wczeœniejszych wynalazków technologicznych i systemów oraz modeli biznesowych i organizacyjnych. Próba wskazania piêciu najwa niejszych technologii, zmieniaj¹cych œwiat w danym obszarze, by³aby wiêc zbytnim uproszczeniem. W niniejszym raporcie staraliœmy siê nie oddzielaæ technologii od kontekstu, w którym siê pojawi³y, zosta³y wprowadzone na rynek i s¹ u ywane. Nie koncentrowaliœmy siê na samych technologiach, ale równie na tym, w jakim obszarze mog¹ one spowodowaæ najwiêksze zmiany. Przygl¹damy siê szeœciu g³ównym aspektom podró owania w przysz³oœci: Nowy rodzaj doœwiadczeñ Automatyczny tranzyt Historia p³atnoœci Inteligentna rekomendacja Podró owanie bez stresu Turysta biznesowy Na potrzeby tego raportu pod pojêciem technologii rozumiemy rozwi¹zania informatyczne i teleinformatyczne (ICT). Doœwiadczenia podró nego Inspiracja i wspó³dzielenie Zakup i personalizacja Tranzyt Doœwiadczenia Dane Moc przetwarzania danych Wyszukiwanie i analiza danych Urz¹dzenia Inteligentne urz¹dzenia mobilne Ulepszona ³¹cznoœæ mobilna Ekrany Nowe formy wyœwietlaczy Nowe interfejsy Czujniki Dominuj¹ca rola sieci czujników / wszechobecna informatyzacja

11 Od chaosu do wspó³pracy 11 Wed³ug naszych badañ powody, dla których ludzie podró uj¹, s¹ wci¹ takie same, choæ w miarê ewolucji rynków rosn¹ oczekiwania ludzi wzglêdem podró y. Suzanne Cook U.S Travel Industry Association Punkt wyjœcia: podstawowe potrzeby cz³owieka Ludzie od wieków podró owali w celach rekreacyjnych. Od czasów imperiów Babilonu i Egiptu by poznaæ nowe kultury i inne rejony œwiata, zaœ tysi¹ce lat wczeœniej s³u bowo, w celu wspó³pracy z innymi dla osi¹gniêcia wspólnych korzyœci. Fundamentalna potrzeba podró owania pozostaje niezmieniona zmienia siê jednak sposób jej zaspokajania, dzielenia siê wra eniami i zachêcania do tego innych. Doœwiadczenia podró nego Obszarem, na który ICT ma najwiêkszy wp³yw, s¹ doœwiadczenia zwi¹zane z podró ¹. Dla ³atwiejszego zrozumienia, spójrzmy na podzia³ podró y na sk³adowe (na stronie 10), oznaczone jako fazy inspiracji i wspó³dzielenia, zakupu i personalizacji, tranzytu i doœwiadczenia. W najbli szej dekadzie technologia mo e wp³yn¹æ na zmianê tego uk³adu, pozwalaj¹c na przyk³ad dok³adnie obejrzeæ punkt docelowy przed wyjazdem lub poszukaæ inspiracji i podzieliæ siê wra eniami jeszcze w czasie podró y. Potrzeby wy szego poziomu Pierwotna potrzeba podró owania spowodowa³a nieuniknione pojawienie siê innych pragnieñ na przyk³ad na najbardziej podstawowym poziomie potrzeby œrodka transportu, mo liwoœci wypoczynku czy zakwaterowania (noclegu). Pod wp³ywem nieustannych zmian spo³ecznych i rozwoju techniki, owe wtórne potrzeby staj¹ siê coraz bardziej wyrafinowane i z³o one. Na przyk³ad priorytetem dla wielu podró uj¹cych, szczególnie tych w wieku powy ej 50 lat, jest zmniejszenie ryzyka i niepewnoœci. Jednoczeœnie m³odsi ludzie nieustannie staraj¹ siê zapewniæ sobie jak najbogatsze doœwiadczenia z podró y na przyk³ad poprzez samodzielne poszukiwania informacji w Internecie czy na portalach spo³ecznoœciowych. Z kolei podró uj¹cy s³u bowo, zmêczeni prac¹ poza domem, chc¹ czegoœ wiêcej ni ycia na walizkach w hotelach. W kolejnych czêœciach raportu omawiamy sposoby zaspokajania potrzeb wy szego poziomu dziêki technologiom, ukazuj¹c obraz podró owania przysz³oœci. Te same podstawowe technologie mog¹ umo liwiæ zmiany w ró nych obszarach podró y. Mo emy tu wymieniæ: dane du e iloœci informacji na temat wszelkich aspektów postaw podró uj¹cych, które mo na przechowywaæ, przekazywaæ i analizowaæ, by lepiej poznaæ zachowania ludzi urz¹dzenia przenoœny sprzêt, taki jak telefony komórkowe, tablety lub komputery, umo liwiaj¹ce dostêp do informacji, ich przekazywanie i wspó³dzielenie ekrany elastyczne i sugestywne metody wyœwietlania informacji, wykraczaj¹ce poza mo liwoœci tradycyjnych, dwuwymiarowych ekranów komputerów i telewizorów czujniki bezprzewodowe rozwi¹zania, wbudowane w przedmioty codziennego u ytku, pozwalaj¹ce wysy³aæ i odbieraæ informacje o sposobach interakcji ludzi z otoczeniem Ten zestaw podstawowych technologii ma ogromny wp³yw na ka d¹ z faz i wystêpuje (choæ czasami w tle) we wszystkich historiach zmian omówionych w niniejszym raporcie. Najwa niejsze w tym zestawie s¹ zapewne urz¹dzenia, poniewa poœrednicz¹ one w wymianie informacji pomiêdzy ludÿmi a obfituj¹cym w dane i wype³nionym czujnikami œwiatem.

12 12 Od chaosu do wspó³pracy 1. Nowy rodzaj doœwiadczeñ W podró owaniu bogactwo wra eñ stanie siê wa niejsze od ich iloœci, gdy zdamy sobie sprawê z historycznej i kulturalnej wielowarstwowoœci miejsc, zale nej od teraÿniejszej i wczeœniejszej obecnoœci ludzi. Technologia podniesie jakoœæ podró owania przez skojarzenie informacji o historii i kulturze z fizycznymi lokalizacjami, wzbogacaj¹c subiektywne doznania podró uj¹cych. Trendy spo³eczne i czynniki, które bêd¹ kszta³towaæ popyt G³ówne zastosowania technologii Potrzeba ró norodnych wra eñ Koncentracja na masowych wydarzeniach spo³ecznych na ywo Rzeczywistoœæ rozszerzona Mechanizmy grywalizacji Inteligentne urz¹dzenia mobilne Komórkowy przewodnik Myœlê, e bran a zaczyna siê ju orientowaæ, jaki wp³yw urz¹dzenia mobilne bêd¹ mia³y na podró owanie. Fakt, e za trzy do piêciu lat ka dy bêdzie mia³ coœ w rodzaju iphone'a czy inne inteligentne urz¹dzenie kieszonkowe, kompletnie zmieni sposób podró owania. Wiesz, e nie musisz siê ju martwiæ, gdzie zjesz kolacjê. Wystarczy, e wyjmiesz smartfona i, bez wzglêdu na to, gdzie jesteœ nawet, jeœli jest to miejsce gdzieœ na koñcu œwiata bez problemu sprawdzisz, gdzie w pobli u zlokalizowane s¹ okreœlone restauracje. Gdziekolwiek siê znajdziesz, zawsze bêdziesz mia³ dostêp do potrzebnej ci informacji. I to jest ogromna zmiana. Denis Lacroix VP, Product Development, Sales and e-commerce Platforms, Amadeus

13 Od chaosu do wspó³pracy Technologia bêdzie kszta³towaæ nasze doœwiadczenia na dwa istotne sposoby. Rozeznanie Na bardzo funkcjonalnym poziomie bêdzie u³atwiaæ ludziom skuteczne dzia³anie w nieznanym miejscu. Us³ugi inteligentnego t³umaczenia i aplikacje rzeczywistoœci rozszerzonej, nak³adaj¹ce informacje na widok fizycznego otoczenia, s¹ obecnie dostêpne w niewielu miejscach i dla niewielkiej liczby osób. Jednak w ci¹gu najbli szej dekady usprawnienia zarówno technologii na przyk³ad przetwarzanie jêzyka naturalnego jak i koniecznej infrastruktury powinny znacznie rozszerzyæ ich wykorzystanie. Nasze badania zapowiadaj¹ du e zapotrzebowanie rynku na urz¹dzenia mobilne jako narzêdzia pozwalaj¹ce na rozeznanie podczas podró y. W naszym badaniu iloœciowym najwy ej ocenianymi technologiami by³y te, które natychmiastowo dostarczaj¹ wiêcej informacji o otoczeniu (³¹cznie z us³ugami t³umaczenia) i pomagaj¹ zwiêkszyæ efektywnoœæ tranzytu. Mo emy siê równie spodziewaæ szerszego wykorzystania technologii do ogl¹dania miejsc docelowych przed podró ¹. Gdy wyruszam w podró, staram siê jak najdok³adniej do niej przygotowaæ, zanim dotrê do celu, by na miejscu móc jak najlepiej wykorzystaæ czas. Mo liwoœæ wirtualnego odwiedzenia miejsca i zapoznania siê z uk³adem lotniska (by póÿniej nie traciæ czasu na szukanie postoju taksówek, przystanku autobusowego czy bankomatu) pomog³aby mi zminimalizowaæ czas przeznaczany na sprawy logistyczne i szybciej cieszyæ siê z dotarcia do celu podró y! Amerykañskie internetowe forum podró nicze Dodatkowe wra enia Oprócz narzêdzi do rozeznania, technologia bêdzie mog³a zaoferowaæ alternatywne wra enia z podró y. Rzeczywistoœæ rozszerzona i aplikacje oparte na grach mog¹ przynieœæ istotne zmiany jakoœciowe w podró owaniu. Przez obiektyw aparatu wbudowanego w urz¹dzenie mobilne, miejsca mog¹ byæ widziane z zupe³nie innej perspektywy, a ich rzeczywisty wygl¹d mo e byæ wzbogacany o zdjêcia, filmy i dÿwiêki z przesz³oœci lub z alternatywnej, symulowanej rzeczywistoœci. Piêæ najwy ej ocenianych koncepcji produktów 2 Jak bardzo interesuj¹ce wydaj¹ ci siê nastêpuj¹ce nowe produkty i us³ugi? Niezwykle/Bardzo interesuj¹ce Porady z automatycznym t³umaczeniem pytañ zadawanych w twoim jêzyku narodowym na jêzyk obcy i odpowiedzi t³umaczone z jêzyka obcego na twój jêzyk narodowy. Zintegrowana us³uga podró y zapewniaj¹ca transport na ka dym jej etapie od miejsca zamieszkania a do celu. Kamery i czujniki automatycznie rozpoznaj¹ce osoby na lotniskach, co umo liwia szybsze przejœcie przez kontrolê bezpieczeñstwa i odprawê graniczn¹. Aplikacja przedstawiaj¹ca na ekranie urz¹dzenia mobilnego wizualne informacje o otoczeniu, na przyk³ad na temat po³o enia najbli szego bankomatu lub restauracji (rzeczywistoœæ rozszerzona). Us³uga w telefonie komórkowym, informuj¹ca w czasie rzeczywistym o promocjach w restauracjach, barach i hotelach Badanie firmy Amadeus Future of Technology in Travel ; baza: wszyscy, n=1437

14 14 Od chaosu do wspó³pracy Technologia mo e zarówno uczyæ, jak i bawiæ. WyobraŸ sobie mo liwoœæ znalezienia siê w Londynie Szekspira, zwiedzania Pekinu za czasów dynastii Ming, odwiedzenia wraz z Harrym Potterem jego filmowych miejsc w Oksfordzie i Edynburgu lub przeœledzenia kulturowej historii bawe³ny w ró nych rejonach Azji. W³aœnie tak za pomoc¹ mechanizmów grywalizacji mo na zaoferowaæ ludziom mo liwoœæ podró owania w czasie wyjazdu. Takie mo liwoœci wywo³a³y spore zamieszanie na naszym forum internetowym. Rozszerzona rzeczywistoœæ Layar przywraca Mur Berliñski 3 Warstwa Berliner Mauer pozwala ka demu zobaczyæ za pomoc¹ aplikacji Layar, gdzie dok³adnie sta³ mur ponad 20 lat temu. Z tej mo liwoœci korzysta tygodniowo oko³o 175 u ytkowników. Ciekawym zastosowaniem, zw³aszcza tu, gdzie mieszkam w Rzymie by³oby pe³ne wykorzystanie alternatywnej rzeczywistoœci w interesuj¹cy sposób, na przyk³ad do symulacji Rzymu w przesz³oœci (staro ytny Rzym, œredniowieczny Rzym, Rzym w czasach Renesansu)... oferuj¹ce ludziom mo liwoœæ siêgniêcia po historycznie wiern¹ symulacjê konkretnego miejsca, powiedzmy, w staro ytnym Rzymie kupowania na targu, rozmawiania z ludÿmi i tak dalej. To by³oby ciekawe doœwiadczenie i by³bym gotów za nie zap³aciæ... W koñcu jeœli ludzie p³ac¹ za udzia³ w grach online, dlaczego nie za dobrze zrobion¹ symulacjê? W³oskie internetowe forum podró nicze 3 Zdjêcie: podgl¹d w Layar: twórcy: Hoppala i Superimpose

15 Od chaosu do wspó³pracy 15 Podró ni z Chin i Indii s¹ dziœ zainteresowani najwiêkszymi przebojami turystyki chc¹ odwiedzaæ Disneyland i ogl¹daæ klasyczne atrakcje. Michael Chadwick Head of Planning, JWT Singapore Trzy rodzaje doœwiadczeñ Ponad 200 lat temu francuski o³nierz i pisarz Xavier de Maistre szczegó³owo opisa³ swoj¹ szeœciotygodniow¹ podró dooko³a sypialni. Jak wspaniale jest wyznaczaæ nowe szlaki, po czym nagle pojawiaæ siê w towarzystwie z ksiêg¹ pe³n¹ odkryæ w rêku, jak niespodziewana kometa rozb³yskuj¹ca na niebie! Podró dooko³a sypialni, Xavier de Maistre, 1790 Dzie³o by³o, rzecz jasna, satyr¹, parodi¹ wielkich powieœci podró niczych owych czasów. Na przestrzeni dziejów mo na doszukaæ siê trzech zasadniczych postaw wobec poszukiwania doœwiadczeñ zwi¹zanych z podró owaniem. W pierwszej, któr¹ mo na nazwaæ pierwsz¹ generacj¹ doœwiadczeñ, wa ny by³ sam fakt dotarcia w odleg³e miejsca, niedostêpne dla wiêkszoœci ludzi. Wraz ze spadkiem cen biletów lotniczych, dotarcie na odleg³e lotniska przesta³o byæ problemem dla wiêkszoœci zachodnich podró ników i straci³o wyj¹tkowy charakter. Wtedy rozpoczê³a siê druga generacja doœwiadczeñ podró ni zaczêli szukaæ konkretnych, mniej popularnych miejsc, odwiedzaj¹c na przyk³ad Pugliê, a nie po prostu W³ochy, czy Laos zamiast Tajlandii. Trzecia generacja doœwiadczeñ oznacza wiêkszy nacisk na ponowne odkrywanie znanych miejsc i maksymalne wykorzystywanie oferowanych przez nie mo liwoœci. Zmianê tê stymuluj¹ najprawdopodobniej czynniki ekonomiczne. Spowolnienie gospodarcze czy wrêcz recesja mo e odbieraæ Dziœ jednak napisanie zupe³nie powa nej ksi¹ ki podró niczej zachodnim podró uj¹cym chêæ prze ywania przygód zw³aszcza, ograniczonej zasiêgiem do jednego kodu pocztowego, jednej ulicy jeœli bilety lotnicze podro ej¹ pod wp³ywem wzrostu cen noœników czy nawet jednego domu staje siê jak najbardziej mo liwe. energii oraz op³at za emisjê dwutlenku wêgla. (Podobne rzeczy mia³y ju miejsce w historii: na przyk³ad w roku 2006 Gillian Tindall napisa³a ksi¹ kê The House by the River Coraz czêœciej ludzie mog¹ te podró owaæ z myœl¹ o zbli aj¹cych Thames and the People Who Lived There ( Dom nad Tamiz¹ i jego siê wydarzeniach, a nie miejscach czy krajach. Imprezy czy mieszkañcy ), historiê Londynu od XVIII wieku, przedstawion¹ festiwale, zmieniaj¹ce charakter znanych miejsc, mog¹ nadawaæ przez pryzmat pokoleñ mieszkañców jednego budynku). im znacznie wiêksz¹ wartoœæ, czyni¹c je popularniejszymi. Podró uj¹cy mog¹ siêgaæ po nowe technologie, które pomog¹ im Œwiat osoby podró uj¹cej kurczy siê pod pewnymi wzglêdami. na nowo odkrywaæ miejsca, pe³niej prze ywaæ festiwale czy Podró owanie wi¹ e siê coraz bardziej z jakoœci¹, a nie iloœci¹ imprezy lub lepiej poznaæ w³asn¹ okolicê. doœwiadczeñ. Technologia pozwala nam dowiedzieæ siê o otaczaj¹cym nas œwiecie niemal natychmiast i w dowolnej W krajach azjatyckich sprawy wygl¹daj¹ inaczej ale potencjalny chwili tak wiele, jak tylko chcemy. Media spo³ecznoœciowe i sieci rynek dla technologii poprawiaj¹cych doœwiadczenia z podró y dostarczaj¹ce aktualnoœci mog¹ nas poinformowaæ, co dzieje siê jest podobny. w dowolnym punkcie globu. Google Maps i zdjêcia satelitarne poka ¹ nam, jak wygl¹da wybrane miejsce zanim do niego Choæ podró e krajowe stanowi¹ wiêksz¹ czêœæ rynku w Indiach dotrzemy. Urz¹dzenia mobilne z dostêpem do Internetu i Chinach (co oznacza, e maj¹ pewne cechy wspólne z trzeci¹ umo liwiaj¹ natychmiastowe wyszukiwanie informacji. W tej generacj¹ doœwiadczeñ ), masowy rynek podró y wci¹ tam sytuacji najbardziej unikalnymi i poszukiwanymi doœwiadczeniami dojrzewa. W przeciwieñstwie do podró ników Zachodu, s¹ te ukryte przed innymi, zaœ najcenniejszymi wêdrówkami te podró uj¹cy z Azji wci¹ oczekuj¹ wielkich atrakcji i niezwyk³ych przypadkowe, nie zaœ zaplanowane. Telefon w kieszeni daje nam miejsc. wiêcej elastycznoœci i wolnoœci poniewa mo e nam dostarczyæ mnóstwo informacji.

16 16 Od chaosu do wspó³pracy Do 2020 roku udzia³ podró nych z Azji w ogólnych wydatkach na turystykê wzroœnie z obecnych 21% do jednej trzeciej. Poni sze wyniki badania potwierdzaj¹ tê tezê. Wykazuj¹ one, e Chiñczycy najchêtniej wybieraj¹ cel podró y na podstawie mo liwoœci jego zwiedzania. Azjatyccy turyœci bêd¹ zapewne zainteresowani innymi, bardziej funkcjonalnymi i mniej zindywidualizowanymi rodzajami aplikacji, wspomagaj¹cymi zwiedzanie podczas podró owania. W naszym badaniu najwiêksz¹ popularnoœæ wœród Chiñczyków zdoby³a koncepcja aplikacji prezentuj¹cej na ekranie urz¹dzenia mobilnego wizualne informacje o otoczeniu (80% uzna³o j¹ za bardzo lub niezwykle atrakcyjn¹). Trudno nie doceniæ potencja³u rynku azjatyckiego. Wed³ug poprzednich prognoz firm Amadeus i Oxford Economics, do 2020 roku udzia³ podró nych z Azji w ogólnych wydatkach na turystykê wzroœnie z obecnych 21% do jednej trzeciej5. G³ównymi technologiami, umo liwiaj¹cymi przejœcie do trzeciej generacji doœwiadczeñ, bêd¹ wspomniane wczeœniej dane, urz¹dzenia, ekrany i czujniki. W szczególnoœci ogromny wp³yw bêdzie mia³o przejœcie na sieci 4G. Zwiedzanie 4 (Jakie kryterium zadecydowa³o o wyborze celu twojego ostatniego wyjazdu rekreacyjnego?) Razem Rozwiniête Rodzaj kraju Rozwijaj¹ce siê Hiszpania Wielka Brytania USA Brazylia Chiny Rosja Zjednoczone Emiraty Kraj Arabskie 4 5 Badanie firmy Amadeus Future of Technology in Travel ; baza: czy w ci¹gu minionych 12 miesiêcy podró owa³eœ w celach rekreacyjnych, n=1419 The Travel Gold Rush 2020, Oxford Economics i Amadeus, 2010

17 Od chaosu do wspó³pracy 17 Rewolucja 4G W po³owie dekady z sieci 4G korzystaæ bêdzie istotna czêœæ populacji, co oznaczaæ bêdzie szybszy i ³atwiejszy dostêp do us³ug mobilnych dla wiêkszej liczby podró nych. Rewolucyjny wp³yw smartfonów na wszelkie aspekty ycia by³ tematem licznych dyskusji, a ich rola jako ³¹cznika miêdzy cz³owiekiem a œwiatem powraca w wielu miejscach niniejszego raportu. W istocie jednak kluczem do rewolucji bêdzie popularyzacja sieci 4G. Prognozy s¹ ró ne, jednak jest prawdopodobne, e do 2016 roku upowszechnienie siê sieci 4G nast¹pi w wielu krajach Zachodu, przy czym znaczna czêœæ populacji korzystaæ bêdzie z urz¹dzeñ 4G, zaœ wiêkszoœæ pozosta³ych u ytkowników z urz¹dzeñ 3G z funkcj¹ multi-touch. Istnieje kilka definicji 4G ró ni¹cych siê nieco miêdzy sob¹, jednak w skrócie termin ten oznacza wiêksz¹ szybkoœæ transmisji, bardziej zaawansowane us³ugi (w szczególnoœci transfer miêdzy komórkami), wiêksze bezpieczeñstwo i lepsz¹ obs³ugê multimediów. W praktyce oznacza to, e podró uj¹cy bêd¹ mieli dostêp do Internetu za pomoc¹ swoich telefonów komórkowych o szybkoœci takiej, jak¹ charakteryzuj¹ siê obecne szybkie ³¹cza szerokopasmowe komputerów stacjonarnych. Czynnoœci, które dziœ przy u yciu mobilnego Internetu zajmuj¹ wiele czasu, stan¹ siê zdecydowanie szybsze i ³atwiejsze do wykonania, a dziêki temu zyskamy równie dostêp do wielu nowych narzêdzi. W szczególnoœci wraz z przekroczeniem pewnej masy krytycznej u ytkowników 4G pojawi siê wiele nowych mo liwoœci oferowania informacji powi¹zanych z miejscem oraz us³ug wykorzystuj¹cych telefony komórkowe.

18 18 Od chaosu do wspó³pracy 2. Automatyczny tranzyt Po raz pierwszy w historii odprawy stan¹ siê raczej wyj¹tkiem ni norm¹, poniewa manualne czynnoœci maj¹ce na celu zapewnienie bezpieczeñstwa zostan¹ zast¹pione przez szybsze i bardziej efektywne systemy zarz¹dzania to samoœci¹, œledz¹ce przep³yw ludzi. Jednak w¹tpliwoœci zwi¹zane z prywatnoœci¹ i bezpieczeñstwem mog¹ ograniczyæ u ycie tych technologii. Up³ynie jeszcze wiele czasu, zanim paszporty stan¹ siê zupe³nie zbêdne. Systemy zautomatyzowanego zarz¹dzania to samoœci¹ znajd¹ raczej zastosowanie przy zarz¹dzaniu wsiadaniem do pojazdów (poci¹gów, samolotów i autobusów) ni przy przekraczaniu granic. Zamiast paszportów i biletów Specjaliœci od technologii mówi¹, e ju w tej chwili mo na by bez odprawy wsiadaæ do samolotu przy wykorzystaniu chipów wszczepionych w ramiê lub technologii rozpoznawania twarzy, jednak wydaje siê, e twórcy przepisów czy stra graniczna woleliby raczej dok³adaæ ni likwidowaæ zabezpieczenia. Technologia ju istnieje, jednak s¹dzê, e ze wzglêdu na przepisy u ycie telefonu komórkowego jako dowodu to samoœci jest mo liwe przy wsiadaniu do poci¹gu o 06:30 z Paddington do Heathrow, ale jeszcze nie przy locie za granicê. Trendy spo³eczne i czynniki, które bêd¹ kszta³towaæ popyt G³ówne zastosowania technologii W¹tpliwoœci zwi¹zane z prywatnoœci¹ i bezpieczeñstwem Pragnienie ³atwiejszego ycia, prostszego podró owania Zautomatyzowany dozór (automatyczne widzenie i rozpoznawanie twarzy) Sztuczna inteligencja i analiza zachowania grup Biometryka i nowe metody identyfikacji osób Tim Jones Innovation, Growth and Futures expert Paszport, bêd¹cy nastêpc¹ listów polecaj¹cych, maj¹cych potwierdzaæ to samoœæ podró nych, wci¹ jest rozwi¹zaniem ma³o wyrafinowanym pod wzglêdem technologicznym. W najbli szych latach bêdziemy mieli do czynienia z rozwojem rozwi¹zañ alternatywnych, równie obejmuj¹cych wykorzystanie danych biometrycznych. Dostêpne bêd¹ technologie umo liwiaj¹ce pasa erom poruszanie siê po porcie lotniczym, wejœcie do samolotu i na terytorium innego kraju bez koniecznoœci przechodzenia przez jakikolwiek punkt kontroli granicznej czy bezpieczeñstwa. Zautomatyzowane systemy nadzoru, wyposa one w zaawansowane rozwi¹zania sztucznej inteligencji i rozpoznawania twarzy oraz rozleg³a sieæ czujników ju teraz s¹ w stanie skutecznie monitorowaæ przep³yw ludzi przez port lotniczy, œledz¹c ich ruchy i czyni¹c czasoch³onne, manualne 6 kontrole bezpieczeñstwa raczej wyj¹tkiem ni norm¹. Powsta³y ju prototypowe urz¹dzenia, pozwalaj¹ce sprawdzaæ odciski palców na 7 odleg³oœæ, tak jak czyni¹ to dziœ systemy rozpoznawania twarzy, zaœ od kilku lat urz¹dzenia mobilne wykorzystuj¹ce technologie zbli eniowe NFC (Near Field Communication) u ywane s¹ do identyfikacji przy wejœciach do biurowców, w pojazdach i hotelach. Technologie te ju istniej¹, potrzeba jedynie czasu, by siê upowszechni³y, a ludzie przyzwyczaili do ich u ywania.

19 Od chaosu do wspó³pracy 19 Najbardziej fascynuj¹c¹ spraw¹ jest dla mnie praktyczne zastosowanie technologii bezdotykowej mogê po prostu machn¹æ moim telefonem przed stanowiskiem kontroli czy kontuarem recepcji i to wystarczy, by przejœæ przez bramkê ochrony w budynku czy kontrolê graniczn¹, a tak e zameldowaæ siê w hotelu, zostaæ mile powitanym i obs³u onym w zindywidualizowany sposób. Denis Lacroix VP, Product Development, Sales and e-commerce Platforms, Amadeus Zdalny skaner odcisków palców 8 AIRprint to rozwi¹zanie opracowane przez firmê Advanced Optical Systems, Inc. (AOS), umo liwiaj¹ce szybkie, zdalne odczytywanie odcisków palców. Zosta³o ono stworzone z myœl¹ o wykorzystaniu przez s³u by porz¹dku i wojsko, jednak mo e mieæ o wiele szersze zastosowania. Urz¹dzenie jest w stanie skanowaæ odciski palców z odleg³oœci do 2 m w czasie poni ej piêciu sekund. 6 Technologia ta zosta³a ju wprowadzona i wspomniana w poprzednim raporcie Amadeus Navigating The Airport of Tomorrow (2011) 7 Patrz Advanced Optical Systems, Inc.,

20 20 Od chaosu do wspó³pracy