SPEDYCJA wykład 03 dla 4 roku TiL niestacjonarne

Transkrypt

1 wykład 03 dla 4 roku TiL niestacjonarne dr Adam Salomon

2 Spedycja Podstawowy podręcznik do ćwiczeń i wykładów. A. Salomon, Spedycja - teoria, przykłady, ćwiczenia, Wyd. AM, Gdynia dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 2

3 program wykładu 03. Zagadnienia transportowe i ubezpieczeniowe i ich związek ze spedycją. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 3

4 Opakowanie ładunków Opakowanie ładunków ma istotne znaczenie z punktu widzenia dostarczenia ich do odbiorcy w stanie nie uszkodzonym i w pełnej wartości handlowej oraz użytkowej. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 4

5 Cechy idealnych opakowań 1. powinny być dostosowane do właściwości fizykochemicznych ładunku; 2. powinny być ekonomiczne (tanie); 3. powinny być odpowiednio trwałe; 4. powinny być lekkie (co jest szczególnie ważne ponieważ opłaty za transport i przeładunek są najczęściej kalkulowane według ciężaru brutto; 5. powinny ułatwiać, a nie utrudniać przeładunek i czynności manipulacyjne. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 5

6 Wymogi, jakim powinno odpowiadać opakowanie 1. rodzaj towaru i jego podatność transportowa (im mniejsza podatność transportowa, tym ważniejsze jest opakowanie); 2. wartość towaru (im droższy towar, tym bezpieczniejsze i droższe opakowanie); 3. rodzaj i czas trwania transportu (największe ograniczenia występują w przesyłkach pocztowych i lotniczych, głównie ze względu na wymiary luków, a ze wzrostem czasu przewozu opakowane zwiększa swoją rolę); 4. środki transportowe zastosowane do przewozu; 5. wymagania kupującego sformułowane w kontrakcie; 6. wymagania innych podmiotów sformułowane winnych dokumentach (np. wymagania przewoźnika i ubezpieczyciela); 7. przepisy sanitarne kupującego (mogą być wymagane świadectwa sanitarne i dezynfekcyjne, niektóre materiały użyte do wyprodukowania opakowania mogą nie zostać wpuszczone na obszar kraju importera, np. wióry drewniane, słoma). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 6

7 Opakowania wg kryterium przeznaczenia 1. jednostkowe, zwane też bezpośrednimi zawierają one taką dozę produktu, jaka jest często sprzedawana w handlu detalicznym. Chronią one wyroby przed ubytkami ilościowymi, a częściowo także przed zmianami jakościowymi, nie zapewniają jednak samodzielnie dostatecznej ochrony zawartości przed zniszczeniem podczas transportu i magazynowania; 2. zbiorcze stanowią opakowania pośrednie między opakowaniami jednostkowymi a transportowymi; 3. transportowe zapewniają ochronę zawartości przed narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi i biologicznymi w czasie magazynowania i transportu. Mogą być w nich przewożone wyroby w opakowaniach jednostkowych, zbiorczych lub luzem. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 7

8 Najważniejsze zadania opakowań (klasyczne) 1. ochrona ładunku przed szkodliwymi wpływami statycznych czynników zewnętrznych, a więc działających niezależnie od transportu (np. zabrudzenie, zawilgocenie, wyschnięcie); 2. ochrona ładunku w czasie przewozu i przeładunku przed szkodliwymi wpływami dynamicznych czynników zewnętrznych, przy czym ładunek jest tym bardziej narażony, im dłuższa jest droga przewozu i im więcej jest przeładunków; 3. ułatwianie przewozu, przeładunku i składowania; 4. reklama i akwizycja ładunków. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 8

9 Rodzaje opakowań kryterium: materiał zastosowany do wykonania opakowania 1. papierowe; 2. kartonowe; 3. tekturowe; 4. szklane; 5. metalowe; 6. z tworzyw sztucznych; 7. ceramiczne; 8. drewniane; 9. z tworzyw drewnianych, 10. tkaninowe; 11. z materiałów kompleksowych (powlekane, laminowane) itp. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 9

10 Rodzaje opakowań kryterium: forma konstrukcyjna opakowania 1. JEDNOSTKOWE CZĘŚCIOWO OSŁANIAJĄCE WYRÓB (kubki otwarte, pudełka bez wieka, siatki, tacki); 2. JEDNOSTKOWE CAŁKOWICIE OSŁANIAJĄCE WYRÓB (ampułki, butelki, puszki, słoje, tuby/pudełka z wiekiem); 3. TRANSPORTOWE CZĘŚCIOWO OSŁANIAJĄCE WYRÓB (klamry, klatki, kosze, pojemniki ażurowe, worki siatkowe); 4. TRANSPORTOWE CAŁKOWICIE OSŁANIAJĄCE WYRÓB (beczki, butle, kanistry, skrzynie do urządzeń przemysłowych). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 10

11 Rodzaje opakowań kryterium: sposób wykorzystania po użyciu 1. JEDNORAZOWEGO UŻYTKU; 2. WIELOKROTNEGO UŻYTKU. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 11

12 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (1) balon szklany w koszu (opakowanie szklane o pojemności co najmniej 5 dm 3, umieszczone w koszu wiklinowym, z tworzyw sztucznych, drutu lub taśmy metalowej, otwarty lub z kapturem); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 12

13 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (2) beczka (opakowane podobne do elipsoidy ściętej o pojemności o 200 dm 3, wykonane z deseczek drewnianych, z blachy stalowej lub aluminiowej lub z tworzyw sztucznych); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 13

14 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (3) bęben (opakowanie o kształcie zbliżonym do walca, pojemności co najmniej 10 dm 3, wykonane z blachy stalowej, z tworzyw papierniczych, z tworzyw drewnopochodnych oraz z tworzyw sztucznych); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 14

15 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (4) butla (opakowanie wykonane ze stali o pojemności do 50 dm 3 do gazów sprężonych); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 15

16 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (5) hobok (opakowanie metalowe lub z tworzyw sztucznych, o kształcie zbliżonym do walca z uchwytami na pobocznicy, o pojemności co najmniej 10 dm 3 ); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 16

17 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (6) kanister (opakowanie o przekroju poprzecznym zbliżonym do prostokąta, z otworem wlewowym szczelnie zamkniętym, o pojemności do 20 dm 3, wykonanym z blachy metalowej lub z tworzyw sztucznych); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 17

18 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (7) klatka (opakowanie o kształcie prostopadłościanu, o konstrukcji szkieletowej wykonanej z listew drewnianych, prętów metalowych lub plastiku, służące do umieszczania w nim towarów o masie około 1000 kg); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 18

19 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (8) pudło (opakowanie o kształcie prostopadłościanu, drewniane, z tworzyw sztucznych, drewnopochodnych lub metalowe, o ścianach litych lub ażurowych, z wiekiem lub bez, zawartość skrzyni ma masę co najmniej 150 kg, skrzynki do 150 kg); Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 19

20 Najczęściej spotykane formy konstrukcyjne opakowań transportowych (9) worek (opakowanie, które w stanie złożonym ma kształt zbliżony do prostokąta, wykonane z papieru workowego, tkaniny, folii, o pojemności co najmniej 10 dm 3. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 20

21 Próba sztaplowania Opakowania dopuszczone do przewozu materiałów niebezpiecznych muszą spełniać wymagane przez kody towarów niebezpiecznych (IMDG Code) warunki, ujęte w Dodatku V do Umowy RID. Określają one podstawowe parametry, materiały oraz badania opakowań. Opakowania te muszą wytrzymać przez 24 godziny nakładane na nie obciążenia, o ciężarze równym całkowitemu ciężarowi opakowań, które mogą być na nich sztaplowane podczas transportu (tzw. próba sztaplowania ). Po tej próbie maksymalna wysokość sztaplowania w metrach podana jest na opakowaniu i na taką wysokość można materiały niebezpieczne w danym opakowaniu piętrzyć. Każdy materiał niebezpieczny można pakować do opakowania właściwej kategorii w zależności od potencjalnego niebezpieczeństwa, jakie on stwarza. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 21

22 Klasyfikacja znaków na opakowaniach rozpoznawcze zasadnicze wynikające z warunków umowy handlowej i pozwalające zidentyfikować ładunek i miejsce jego przeznaczenia (np. znak transakcji, miejsce przeznaczenia, znak odbiorcy). pomocnicze określające cechy handlowe opakowania i pochodzenia ładunku (np. numer kolejny opakowania, masa jednostki ładunku, kraj pochodzenia towaru, znak firmy nadawcy). ostrzegawcze niebezpieczeństwa wskazujące na konieczność zachowania specjalnych środków ostrożności podczas przewozu, przeładunku i składowania ze względu na specyficzne właściwości ładunków (np. ładunki wybuchowe, żrące, łatwo psujące się, delikatne). manipulacyjne określające rodzaj ładunku i sposób obchodzenia się z nim w czasie przewozu, przeładunku i składowania). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 22

23 Znak może być wyrażony w postaci: 1. napisu (wyrazy, skróty, liczby); 2. rysunku. Ale napis czy rysunek musi być zastosowany w kolorze kontrastującym z tłem opakowania (aby łatwo go było odczytać). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 23

24 Przykład znakowania opakowań transportowych z zawartością ABC - skrócona nazwa odbiorcy; nr kontraktu; Bombay - miejsce przeznaczenia; 1/25 - nr opakowania transportowego i liczba opakowań w partii. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 24

25 Przykłady znaków manipulacyjnych a - ostrożnie kruche b - hakami nie zaczepiać c - góra, nie przewracać d - środek ciężkości e - opakowanie hermetyczne f - chronić przed nagrzaniem g - tu zakładać uchwyty h - chronić przed zimnem i - chronić przed wilgocią j - produkty łatwo psujące się Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 25

26 Przykłady znaków niebezpieczeństwa a - materiały wybuchowe b - gaz c - materiały łatwopalne d - materiały samozapalne e - materiały trujące f - materiały żrące g - materiały radioaktywne Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 26

27 Znaki identyfikujące materiał opakowania Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 27

28 Polisa ubezpieczeniowa (1) Dowodem ubezpieczenia towaru jest polisa ubezpieczeniowa, która zawiera między innymi następujące dane: przedmiot, sumę i zakres ubezpieczenia, datę wysyłki towaru, dane przewoźnika i ubezpieczonego. Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 28

29 Polisa ubezpieczeniowa (2) Przy ubezpieczaniu towarów polisa ubezpieczeniowa może zostać wystawiona: 1. na rachunek konkretnego zleceniodawcy ( for account ); 2. bez podania konkretnego zleceniodawcy ( to order ); 3. na zlecenie określonego zleceniodawcy ( to order of ). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 29

30 Polisa ubezpieczeniowa (3) Powszechnie stosowane są uniwersalne zestawy klauzul instytutowych, opracowane przez Instytut Londyńskich Ubezpieczycieli (ILU), a zalecane przez Międzynarodowy Związek Ubezpieczeń Morskich (IUMI). Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 30

31 Uniwersalne zestawy klauzul instytutowych (ILU) Institute Cargo Clauses (A) ubezpieczenie od wszystkich ryzyk; Institute Cargo Clauses (B) ubezpieczenie z rozszerzonym pokryciem; Institute Cargo Clauses (C) ubezpieczenie z ograniczonym pokryciem. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 31

32 Wskazówki dla ubezpieczających (1) 1. Ubezpieczenia przesyłek na czas przemieszczania ładunku od pierwszego nadawcy do ostatniego odbiorcy wymagają przede wszystkim towary o dużej wartości i towary szczególnie podatne na szkody w czasie transportu (charakteryzujące się niską podatnością transportową: ekonomiczną, techniczną i naturalną). dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 32

33 Wskazówki dla ubezpieczających (2) 2. Podmioty gospodarcze oraz osoby prywatne, które niezbyt często nadają przesyłki do przewozu, powinny raczej korzystać z ubezpieczenia w formie polisy jednostkowej. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 33

34 Wskazówki dla ubezpieczających (3) 3. Podmioty gospodarcze oraz osoby prywatne, które stosunkowo często nadają przesyłki do przewozu i aktywnie uczestniczą w obrocie towarowym, powinny raczej korzystać z ubezpieczenia w formie polisy generalnej. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 34

35 Wskazówki dla ubezpieczających (4) 4. Najwięcej szkód transportowych powstaje w początkowym i końcowym etapie procesu transportowego (w czasie dowozu do głównego środka transportu, przewozu do magazynu odbiorcy, przy przeładunkach, podczas składowania) i na te momenty ubezpieczyciel najbardziej zwraca uwagę przy ustalaniu wysokości składki. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 35

36 Wskazówki dla ubezpieczających (5) 5. Jeszcze przed podjęciem decyzji w jakim zakładzie ubezpieczeniowym ubezpieczyć się, ubezpieczający powinien zapoznać się z ogólnymi warunkami oraz taryfami różnych ubezpieczycieli i wybrać najkorzystniejszą dla siebie ofertę z punktu widzenia wybranego przez siebie kryterium wyboru. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 36

37 Wskazówki dla ubezpieczających (6) 6. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy zasięgnąć fachowej porady u maklera ubezpieczeniowego (brokera), który spełnia niejako funkcję adwokata z ramienia ubezpieczającego. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 37

38 Wskazówki dla ubezpieczających (7) 7. Przesyłki w obrocie zagranicznym bezwzględnie wymagają ubezpieczenia, a szczególnie baczną uwagę należy poświęcić przesyłkom do krajów o wysokim stopniu zagrożenia, gdyż często zdarza się zaginięcie całych przesyłek (np. krajów byłej WNP). dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 38

39 Wskazówki dla ubezpieczających (8) 8. Niektóre kraje, np. Stany Zjednoczone, traktują przesyłki bez podanej wartości jako przesyłki bezwartościowe z niemożnością dochodzenia roszczeń z tytułu ich zaginięcia. Należy więc bezwzględnie podawać wartość przesyłki. dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 39

40 koniec wykładu 03. Dziękuję za uwagę i zapraszam na kolejne zajęcia Spedycja dr Adam Salomon, Katedra Transportu i Logistyki, WN AM w Gdyni 40