studia stacjonarne wykłady na sali / ćwiczenia konsultacje 2godz -

Transkrypt

1 1 Nazwa jednostki prowadzącej kierunek: Nazwa kierunku: Poziom kształcenia: Profil kształcenia: Moduły - przedmioty nauczania wprowadzającewymagania wstępne Nazwa przedmiotu nauczania: Osoby prowadzące: Forma studiów /liczba godzin /liczba punktów ECTS: Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Wydział Ogólnomedyczny Fizjoterapia Pierwszy Praktyczny Efekty kształcenia z przedmiotów: Anatomia Prawidłowa człowieka; Anatomia i Fizjologia układu nerwowego człowieka; Biofizyka. Neurofizjologia Kliniczna Mgr WF, Dr hab.n.med. Ryszard Kinalski Mgr FT. Marcin Kur studia stacjonarne wykłady na sali / ćwiczenia ECTS studia niestacjonarne wykłady na sali / ćwiczenia Liczba punktów ECTS Zajęcia zorganizowane: 18godz / 30godz 12godz / 20godz 3,0 Praca własna studenta: nabycie wiedzy z 4-ch wykładów E-learningowych Bilans nakładu pracy studenta: 18godz 18godz 1,5 Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim: udział w wykładach udział w ćwiczeniach St.stacj.-6godz St.niestac.-4godz St.stacj.-30godz St.niestac.20godz konsultacje 2godz - RAZEM: przygotowanie do 10. ćwiczeń przygotowanie do testu z 4.wykładów E- learning przygotowanie do egzaminu RAZEM: 62 godz. Samodzielna praca studenta: 10 godz 4 godz 10 godz 24 godz 0,5 1,5 1,3

2 2 Cele modułu Nauczania Neurofizjologii Klinicznej: Student nabędzie wiedzę aby: 1. Rozumieć fakt, zgodnie z którym u podstaw wszelkich lzachowań ruchowych i poznawczych człowieka leżą odruchy mózgowe. 2. Rozumieć kluczowe znaczenie mierzenia zjawisk elektrofizjologicznych według Międzynarodowego Układu Jednostek Miar = SI (skrót: Systeme International d`unites) w celu ilościowego obiektywizowania funkcji obwodowego układu nerwowego oraz mięśnia szkieletowego człowieka. 3. Rozumieć różnice dokładności wyników badań klinicznych przeprowadzanych metodą testów kodowych (numerycznych) i testów instrumentalnych. 4. Umieć posługiwać się specjalistyczną aparaturą i sprzętem do przeprowadzania klinicznych neurofizjologicznych testów instrumentalnych z zakresu: elektrodiagnostyki klasycznej, elektromiografii powierzchniowej (semg, spemg) elektroneurografii powierzchniowej(seng) 5. Wiedzieć jakie testy instrumentalne są przydatne w rozpoznawaniu miejsca, jak również w kwantyfikowaniu w jednostkach SI stopnia uszkodzenia, zarówno mięśnia szkieletowego jak i nerwu obwodowego człowieka. 6. Rozumieć potrzebę seryjnego wykonywania u pacjenta klinicznych neurofizjologicznych testów instrumentalnych, aby weryfikować efekt wybranej dla niego interwencji fizjoterapeutycznej. 7. Rozumieć konieczność ciągłego samokształcenia i wykorzystywania nabytej wiedzy oraz umiejętności dla swojego rozwoju zawodowego i naukowego. Efekty kształcenia: Przedmiotowy efekt kształcenia P_W01 Efekty kształcenia posiada wiedzę dotyczącą: kategorii instrumentalnych badań klinicznych neurofizjologicznych; znaczenia świadczeń zdrowotnych w zakresie tych badań; używania aparatury służącej do przeprowadzania badań reobazy, chronaksji, krzywej i/t, współczynnika akomodackji; semg,,spemg,seng. P_W02 zna zastosowanie instrumentalnych badań klinicznych neurofizjologicznych w różnych specjalnościach medycznych P_W03 zna zasady doboru instrumentalnych badań klinicznych neurofizjologicznych w poszczególnych jednostkach chorobowych P_U02 P_U03 P_U04 P_K01 umie przygotowywać pacjenta do instrumentalnych badań klinicznych neurofizjologicznych umie rozpoznać dysfunkcję obwodowego układu nerwowego na podstawie wyniku przeprowadzonego osobiście instrumentalnego badania klinicznego neurofizjologicznego potrafi posługiwać się aparaturę przeznaczoną do wykonywaniabadań klinicznych neurofizjologicznych ciągle aktualizuje wiedzę w zakresie Neurofizjologii Klinicznej Odniesienie się dokierunkowych efektówkształcenia K2_W07 K2_W23 K2_U08 K2_U09 K2_U06 K2_K01 K2_W07

3 3 Wiedza Student wie: 1. Jakie znaczenie dla fizjoterapii pacjenta z uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego mają: a) elektrodiagnostyka klasyczna, tj. badanie reobazy, chronaksji, krzywej i/t, współczynnika akomodacji; b) elektromiografia kliniczna powierzchniowa (semg); c) polielektromiografia kliniczna powierzchniowa (spemg); d) elektroneurografia kliniczna powierzchniowa (seng); polielektromiografia kliniczna powierzchniowa (spemg) Wg.kierunkowych efektów kształcenia: K_W24 i M1_W Jaka aparatura i sprzęt umożliwiają przeprowadzanie wyżej wymienionych instrumentalnych badań klinicznych neurofizjologicznych Wg.kierunkowych efektów kształcenia: K_W12 i M1_W07. Umiejętności Student umie: 1.Zorganizować warsztat do przeprowadzania diagnostycznych klinicznych neurofizjologicznych testów instrumentalnych w zakresie elektrodiagnostyki klasycznej, elektromiografii klinicznej powierzchniowej i elektroneurografii klinicznej powierzchniowej Wg.kierunkowych efektów kształcenia: K_U09 i M1_U01) 2. Przeprowadzić u osoby dorosłej zdrowej badanie: 2.1. reobazy, chronaksji, krzywej I/t i współczynnika akomodacji mięśnia szkieletowego i nerwu obwodowego; 2.2. powierzchniowej elektromiografii klinicznej C. powierzchniowej polielektromiografii klinicznej 2.3. powierzchniowej elektroneurografii klinicznej: a) latencji przewodnictwa nerwowego ruchowego b) latencji przewodnictwa nerwowego czuciowego c) szybkości przewodnictwa nerwowego ruchowego d) szybkości przewodnictwa nerwowego czuciowego Wg.kierunkowych efektów kształcenia: K_U05 i M1_05) 3. Przeprowadzić u osoby dorosłej zdrowej zabieg neuro-fizjoterapeutyczny biologicznego sprzężenia zwrotnego, określanego nazwą Myofeedback lub EMG feedback; Wg.kierunkowych efektów kształcenia : K_U04 i M1_U05). Kompetencje społeczne Student potrafi: 1. Promować społeczną przydatność neurofizjologii klinicznej w kontekście świadczeń zdrowotnych udzielanych osobom dorosłym z uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego Wg.kierunkowych efektów kształcenia : K_K08 i M1_K08). 2. Udzielać informacji i świadczyć usługi zdrowotne w zakresie neurofizjologii klinicznej zgodnie z wymogami medycyny opartej na dowodach Wg.kierunkowych efektów kształcenia : K_K10 i M1_K02). 3. Kierować się w praktyce zawodowej dobrem pacjenta oraz zasadami etyki zawodowej Wg.kierunkowych efektów kształcenia : K_K04 i M1_K03 oraz K_K12 i M1_K03). Forma zajęć/metody dydaktyczne: Wykłady E-learning; Wykłady na sali wykładowej; Ćwiczenia praktyczne polegające na przeprowadzaniu klinicznych neurofizjologicznych testów instrumentalnych na współćwiczącym studencie.

4 4 Forma i warunki zaliczenia przedmiotu w odniesieniu do efektów kształcenia. Nr efektu kształcenia Formujące: P_W01 P_W02 P_W03 P_U01 P_U02 Sprawdzanie wiedzy nabytej z wykładów E-learning Obserwacja pracy na wykładach na sali i ocena przygotowania do nich Sprawdzanie wiedzy w trakcie ćwiczeń Obserwacja pracy studenta Bieżąca informacja zwrotna Metody weryfikacji efektu kształcenia Podsumowujące: A: Zdanie testu wielokrotnej odpowiedzi na ocenę, będącą sprawdzianem wiedzy nabytej z 4-ch wykładów przekazanych systemem E-learning. Test odbywa się na początku pierwszego wykładu przeprowadzanego na sali wykładowej. B: Wykazanie osobiście nabytej umiejętności związanej z: a) badaniem osoby dorosłej zdrowej używając aparatu Myomed 932 i NeuroMep-4, b) interpretacją wyniku badania, c) drukowaniem on-line raportu wykonanego badania. C: Zdanie egzaminu końcowego z przedmiotu Neurofizjologia Kliniczna składanego systemem komputerowym, warunkowane uzyskaniem 60% odpowiedzi prawidłowych na 100 pytań testu z wielokrotnymi odpowiedziami, Napisanie przez studenta na jednym z 6-ciu wykładów prowadzonych na sali wykładowej zapowiedzianej wcześniej "kartkówki" ocenianej przez wykładowcę. Treści programowe: tematy oraz liczby godzin poszczególnych zajęć. Wykłady e-learning: 12 godzin studia stacjonarne / 12 godzin studia niestacjonarne Wykład 1: Międzynarodowy Układ Jednostek Miar SI (skrót: Systeme International d`unites) Początki i rozwój Neurofizjologii Klinicznej. Neurofizjatria, Fizjoterapia Neurologiczna i Neurorehabilitacja oparta na Neurofizjologii Klinicznej. Zachowania człowieka ruchowe i poznawcze. (2 g./ 2g.) Wykład 2: Skurcz mięśnia dowolny i mimowolny. Pobudliwość mięśnia i nerwu. Przewodnictwo nerwowe. Struktury i funkcje mózgu związane z kontrolą ruchu. Poziomy integracyjne układu nerwowego. Kontrola nerwowa ruchu. Spastyczność - zaburzenie nerwowej kontroli ruchu. (2 g./ 2g.) Wykład 3: Plastyczność, regeneracja i neurogeneza układu nerwowego. Plastyczność i regeneracja jednostki ruchowej. Plastyczność neuronu. Neurogeneza mózgu dorosłego. Plastyczność mózgu. Mapy korowe - wskaźnik plastyczności mózgu. (2 g./ 2 g.). Wykład 4: Kliniczne neurofizjologiczne testy instrumentalne. Metody i techniki elektrodiagnostyczne. Elektrodiagnostyka klasyczna. Elektromiografia kliniczna igłowa i powierzchniowa. Polielektromiografia powierzchniowa. Elektroneurografia powierzchniowa. Odruch ścięgnisty (T). (2 g./ 2g.).

5 5 Wykłady na sali wykładowej: 18 godzin studia stacjonarne / 12 godzin studia niestacjonarne. Wykład 1: Odruchy mózgowe. Odruch nerwowy jako podstawowa funkcja układu nerwowego somatycznego i wegetatywnego. Poziomy integracyjne układu nerwowego człowieka związane z kontrolą ruchu. Struktury i funkcje mózgu oraz rdzenia kręgowego związane z kontrolą ruchu. Ośrodkowy i obwodowy układ nerwowy w kontrolowaniu zachowań ruchowych człowieka. Narząd równowagi. Lokomocja i rdzeniowy generator wzorca kroczenia. (3 g./ 2g.) Wykład 2: Elektrofizjologia neuronu, synapsy, włókna nerwowego, złącza nerwowomięśniowego, włókna mięśnia szkieletowego. Długotrwałe wzmocnienie i osłabienie synaptyczne. Oś czuciowa układu nerwowego. Neuromechanizm bólu i metody diagnostyczne. (3 g./ 2g.). Wykład 3: Pobudliwość i plastyczność obwodowego układu nerwowego człowieka. Pobudliwość i plastyczność jednostki ruchowej. Pobudliwość i plastyczność mózgu, neuronu, synaps nerwowych, jednostek ruchowych motoneuronów rdzenia kręgowego. Plastyczność mózgu rozwojowa i kompensacyjna. Wpływ czynników środowiskowych na neuroplastyczność. Mózgowe komórki macierzyste i glejowe. (3 g./2g.) Wykład 4: Testy kodowe i instrumentalne. Narzędzia i procedury badań klinicznych neurofizjologicznych. Urządzenia, systemy komputerowe, elektrody do rejestracji potencjałów czynnościowych mięśni szkieletowych i nerwów obwodowych; elektrody do stymulacji nerwów obwodowych; uziemiające, specjalne. Procedury: Testy instrumentalne: elektrodiagnostyka klasyczna; elektromiografia kliniczna powierzchniowa; polielektromiografia kliniczna powierzchniowa; elektroneurografia kliniczna powierzchniowa: przewodnictwo nerwowe ruchowe i czuciowe. (3 g./ 2g,) Wykład 5: Neurofizjologia Kliniczna dla Neurorehabilitacji. Procedura semg dla usprawniania funkcji ruchowych ręki po stronie niedowładu połowiczego. Procedura spemg dla usprawniania paraplegika umożliwiającego stanie w neuroprotezach. Wykorzystywanie Neurofizjologii Doświadczalnej w wykrywani genów mięśniowych związanych z przerostem i atrofią mięśnia szkieletowego, wyników badań reobazy i chronaksji. (3 g./ 2 g.). Wykład 6. Neurofizjologia Kliniczna dla Neurorehabilitacji. Neurony lustrzane. Neuromechanizm i ćwiczenia z lustrem usprawniające funkcje ruchowe ręki hemiplegika. Neurofizjologia Kliniczna XXI wieku: Nowe technologie. Telerehabilitacja. (3 g./ 2 g.). Ćwiczenia w Pracowni Neurofizjologii Klinicznej: 30 godzin studia stacjonarne / 20 godzin studia niestacjonarne Ćwicznia z Neurofizjologii Klinicznej odbywają się w grupach kilkoosobowych. Każdego studenta obowiązuje wykonanie każdego z dziesięciu ćwiczeń. Każde ćwiczenie jest odrębną kategorią klinicznego instrumentalnego badania neurofizjologicznego, przeprowadzanego przez jednego studenta na drugim współćwiczącym studencie. Przed rozpoczęciem procedury badania instrumentalnego, każdy student wprowadza do pamięci używanego urządzenia swoje imię, nazwisko oraz numer indeksu. Ćwiczenia prowadzone są przez kwalifikowanego nauczyciela akademickiego. Dla cełów dydaktycznych i wyborów prac licencjackich procedury badań przeprowadzanych aparatem Myomed 932 i NeuroMep-4 są filmowane przez kierownika Pracowni Neurofizjologii Klinicznej. Ćwiczenie 1. Elektrodiagn. Klasyczna. Aparat Myomed 932 połączony złączem 232 z aparatem NeuroMep--4. Przeprowadzenie u współćwiczącego aparatem Myomed 932 badania reobazy m. piszczelowego przedniego i zarejestrowanie wyniku w aparacie NeuroMep-4 (3 g/ 2 g). Ćwiczenie 2. Elektrodiagn. Klasyczna. Aparat Myomed 932 połączony złączem 232 z

6 6 aparatem NeuroMep-4. Przeprowadzenie u współćwiczącego aparatem Myomed 932 badania chronaksji m. piszczelowego przedniego i zarejestrowanie wyniku w aparacie NeuroMep-4 (3g /2g) Ćwiczenie 3. Elektrodiagn. Klasyczna. Aparat Myomed 932 połączony złączem 232 z aparatem NeuroMep-4. Przeprowadzenie u współćwiczącego aparatem Myomed 932 badania krzywej i/t mięśnia piszczelowego przedniego przy stosowaniu impulsów prostokątnych i zarejestrowanie wyniku w aparacie NeuroMep-4. (3g./ 2 g.). Ćwiczenie 4. Elektrodiagn. Klasyczna. Aparat Myomed 932 połączony złączem 232 z aparatem NeuroMep-4. Przeprowadzenie u współćwiczącego aparatem Myomed 932 badania krzywej i/t mięśnia piszczelowego przedniego przy stosowaniu impulsów trójkątnych, obliczenie współczynnika akomodacji, i zarejestrowanie wyniku w aparacie NeuroMep-4 (3g./2 g) Ćwiczenie 5. Aparat Myomed 932 połączony złączem 232 z aparatem NeuroMep-4. Samodzielne wykonanie ćwiczenia własnego mięśnia prostownika palców ręki techniką Myofeedback, i zarejestrowanie zapisu EMG w aparacie NeuroMep-4. (3g. / 2g.). Ćwiczenie 6. Elektromiografia kliniczna powierzchniowa (semg). Aparat NeuroMEP- 4. Przeprowadzenie u współćwiczącego badania mięśnia prostownika palców ręki i zarejestrowanie amplitudy bioelektrycznych potencjałów czynnościowych podczas skurczu dowolnego o sile minimalnej (uzyskać zapis prosty), sile średniej (uzyskać zapis pośredni) oraz sile maksymalnej (uzyskać zapis interferencyjny). Zinterpretować wydrukowane zapisy krzywych semg na podstawie wartości amplitud potencjałów czynnościowych obliczonych automatycznie przez aparat. (3 g/2g) Ćwiczenie 7. Polielektromiografia-powierzchniowa (spemg). Aparat NeuroMEP-4. Przeprowadzenie u współćwiczącego badania spemg, i zarejestrowanie czynności bioelektrycznej globalnej 4-ch mięśni jednej kończyny górnej (naramiennego, dwugłowego, trójgłowego i prostownika palców ręki podczas: 1) dowolnego całkowitego rozluźnienia wszystkich mięśni i 2) dowolnego śladowego skurczu mięśnia prostownika palców ręki Zarejestrowane zapisy spemg zinterpretować. (3g/2g). Ćwiczenie 8. Elektroneurografia powierzchniowa (seng). Aparat NeuroMEP- 4.. Przeprowadzenie u współćwiczącego badania szybkości ortodromowego nerwowego przewodnictwa ruchowego nerwu pośrodkowego na odcinku od punktu motorycznego na rąmieniu do mięśnia krótkiego przywodziciela kciuka. Zarejestrowanie i zinterpretowanie automatycznie obliczonych przez aparat wartości odpowiedzi M, jej morfologii, latencji i amplitudy oraz szybkości przewodnictwa ruchowego (3g/2g). Ćwiczenie 9. Elektroneurografia powierzchniowa (seng). Aparat NeuroMEP- 4.. Przeprowadzenie u współćwiczącego badania ortodromowego nerwowego przewodnictwa czuciowego nerwu pośrodkowego na odcinku od skóry drugiego i trzeciego palca ręki lewej do punktu motorycznego tego nerwu w okolicy nadgarstka.. Zarejestrowanie i zinterpretowanie automatycznie obliczonych przez aparat wartości odpowiedzi N, jej morfologii, latencji i amplitudy. (3g/2g). Ćwiczenie 10. Elektroneurografia powierzchniowa (seng). Aparat NeuroMEP-4.. Przeprowadzenie u współćwiczącego badania nerwowego przewodnictwa aferentnego lewego nerwu pośrodkowego od punktu motorycznego tego nerwu w okolicy nadgarstka do odcinków tego nerwu na poziomie a) ramienia i b) punktu Erba, a następnie obliczenie szybkości przewodnictwa nerwowego na odcinku od ramienia do punktu Erba.(3g/2g ). Literatura podstawowa:

7 7 1. Lippert Herbert: Jednostki SI w medycynie. Wprowadzenie do Międzynarodowego Układu Jednostek Miar. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Wydanie I, Warszawa Pawlicki Grzegorz. Podstawy Inżynierii Medycznej: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej Wydanie I. Nakład egz. Warszawa ISBN Kinalski R.: Neurofizjologia Kliniczna dla Neurorehabilitacji Podręcznik dla studentów i absolwentów wydziałów fizjoterapii. MedPharm Polska Wydanie I. Wrocław Hamzei F.(red.): Neurorehabilitacja oparta na dowodach naukowych. Kinalski R. Redakcja wydania I polskiego. MedPharm Polska, Wrocław Lennon S, Stokes M.: Fizjoterapia w rehabilitacji neurologicznej. Kwolek AJ. Redakcja wydania pierwszego polskiego. Elsevier Urban & Partner, Wrocław Kinalski R.: Podstawy neurofizjologii klinicznej (W): Kwolek A. (red.): Rehabilitacja Medyczna. Tom I. Wyd. Urban & Partner, Wrocław Wydanie I, str Kinalski R.: Neurofizjologia kliniczna. (W): Kwolek A. (red.): Rehabilitacja Medyczna. Tom I. Wyd. Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2012, Wydanie drugie, str Kinalski R.: Neurofizjologiczne Podstawy Rehabilitacji Ruchowej (W): Kiwerski J.(red.): Rehabilitacja Medyczna. Wyd. PZWL, Warszawa Wydanie I, str Kinalski R.: Elektrodiagnostyka (W): Kiwerski J.(red.): Rehabilitacja Medyczna. Wyd. PZWL, Warszawa Wydanie I, str Kinalski R.: Sprzężenie Neurofizjologii Klinicznej z Teradiagnostyką: Perspektywa Nowego Zawodu Fizjoterapeuty?. Zeszyty Promocji Rehabilitacji, Ortopedii, Neurofizjologii i Sportu. (ISSN ). Wydawnictwo WSEIT Poznań, 2012; 1: Kinalski R.: Neurofizjologia Kliniczna (W): Kwolek A.(Red). Fizjoterapia w Neurologii i Neurochirurgii. Wyd. PZWL, Warszawa Wydanie I, str Literatura uzupełniająca: 1. Hausmanowi-Petrusewicz I.(red.): Elektromiografia kliniczna. Wydanie II. Wyd. PZWL Warszawa Konturek S.: Fizjologia człowieka. Tom IV. Neurofizjologia. Wydanie VI. Wyd. UJ. Kraków Mika T, Kasprzak W.: Elektrodiagnostyka. (W): Mika T, Kasprzak W.: Fizykoterapia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Wydanie IV uzupełnione, Warszawa 2001, str Czasopisma dostępne w Bibliotece Uczelni: 1. Zeszyty Promocji Rehabilitacji, Ortopedii, Neurofizjologii i Sportu - IRONS 2. Clinical Neurophysiology Program opracował: data opracowania programu Mgr WF, Dr hab.n.med. Ryszard Kinalski Kierownik Pracowni Neurofizjologii Klinicznej. Wyższej Szkoły Medycznej w Białymstoku Białystok,