Kobiece bóstwa w mitologiach świata MARIA SALWA I ADA TRYBUCHOWSKA

Transkrypt

1 Kobiece bóstwa w mitologiach świata MARIA SALWA I ADA TRYBUCHOWSKA

2 Spis treści Początki Kobiece statuetki Więzi rodzinne Epoka lodowcowa Kobieta głową rodu Matka Ziemia Lilie, pęki zbóż, węże Wiele imion Dwie twarze Matki Niebo i Ziemia Wiersz

3 Początki W czasach prehistorycznych, gdy populacja ludzka nie była liczna, śmiertelność dzieci duża, a życie trwało krótko, rozrodczość kobiety stanowiła główną szansę na przetrwanie klanu. Płodność kobiecą traktowano jako rezultat boskiej ingerencji, co przydawało kobiecie szczególnego znaczenia i magicznego charakteru.

4 Kobiece statuetki W tej sytuacji nie jest chyba przypadkiem, że najwcześniejsze znane nam posążki ze starszej epoki kamienia są w większości podobiznami kobiet,,,pramatkami, czy też symbolami płodności. Prawie bez wyjątku są to kobiety dojrzałe, uosabiające matki. Ponieważ wszystkie te statuetki przedstawiają kobiety w zaawansowanej ciąży, przeto można przyjąć, że są one kulturowym ucieleśnieniem rodzenia pierwotnej siły tkwiącej w kobiecie najwcześniejszym zwiastunem bogiń matek.

5 Więzi rodzinne

6 Epoka lodowcowa Temu uwielbieniu pierwiastka wielkiej kobiecości sprzyja rozwój gospodarzy późnej epoki lodowcowej. Wtedy bowiem matka rodu nie tylko gwarantuje trwanie rodziny, lecz także troszczy się o pożywienie i odzież, i jako centralny punkt odniesienia w danej wspólnocie skupia wokół siebie jej członków, a także zbliża ich wzajemnie. W ten sposób stopniowo rodzi się wyobrażenie bogini matki.

7 Kobieta głową rodu

8 Matka Ziemia Ziemia, matczyne łono wszystkiego co żyje, z dawien dawna uważana za macierzyńskie bóstwo, jest najstarszą i najczcigodniejszą, a także najbardziej tajemniczą postacią boga lub,,najwyższą wśród bogów (Sofokles). Matce wszystkiego, poświęcone były szeroko rozpowszechnione w Grecji kulty; w Olimpii poprzedzały one kult Zeusa, a Delfach kult Apollina. Ale i w najstarszych księgach Indii rozlega się wołanie do,,matki ziemi

9 ,,Mężczyzna jest pierwiastkiem obcym, kobieta swojskim na ziemi To ona jest kontynuacją ziemi Johann Wilhelm Ritter

10 Lilie, pęki zboża, węże Na całym obszarze basenu Morza Śródziemnego, na Bliskim Wschodzie, nawet w przedaryjskich religiach Indii czci się boginie płodności i macierzyństwa; nad nimi wszystkimi góruje Wielka Matka, dawczyni wszelkiego życia. Demonstruje symbole płodności; lilie, pęki zboża, węże. Podnosi szalę, z której płynie woda życia, a z fałdów jej szat sypią się niekiedy owoce.

11 Wiele imion Tak jak znamienny bywa jej wygląd, tak znamienne bywają jej imiona. Inanną nazywają ją Sumerowie, Sauską Huryci, Mylittą Asyryjczycy, Isztar Babilończycy, Atargatis Syryjczycy. Występuje w wierzeniach Greków, jako Magna i Mater u Rzymian. Wielka Matka w mitologii greckiej jest matką Zeusa, Posejdona, Hadesa i dlatego,,królową wszystkich bogów,,,matką bogów,,,fundamentem całego państwa bogów.

12 Dwie twarze Matki Czy to w panteonie śródziemnomorskim, bliskowschodnim czy hinduistycznym zawsze pokazuje dwa oblicza, obok istoty dającej życie kryje się w niej istota wojownicza, okrutna, niszcząca. Dwoistość ta jest odbiciem naturalnego biegu życia, a przede wszystkim jego sił sprawczych. Bo choć niszczy, to również tworzy na nowo; gdzie niesie śmierć, tam również powołuje do życia.

13 Niebo i Ziemia Bóstwo męskie pojawia się w historii religii stosunkowo późno i początkowo czerpie swą godność jedynie z faktu bycia synem bogini matki. Niebo i ziemia są,,parą najstarszą, zarówno w micie greckim jak i w wierzeniach dalekiej Nowej Zelandii.

14 Wisława Szymborska,,Fetysz płodności z paleolitu Wielka Matka nie ma twarzy. Na co Wielkiej Matce twarz. Twarz nie potrafi wiernie należeć do ciała, Twarz się naprzykrza ciału, jest nieboska, Narusza jego uroczystą jedność. Obliczem Wielkiej Matki jest wypukły brzuch Z ślepym pępkiem pośrodku. Wielka Matka nie ma stóp. Na co Wielkiej Matce stopy/ A gdzież to jej wędrować. A po cóż by miała wchodzić w szczegóły świata. Ona już zaszła tam, gdzie chciała zajść I wartuje w pracowniach pod napiętą skórą. Jest świat? No to i dobrze. Obfity? Tym lepiej. Mają się dokąd porozbiegać dziatki, Mają ku czemu wznosić głowy? Pięknie. Tyle go, że istnieje nawet kiedy śpią, Aż do przesady cały i prawdziwy? I zawsze, nawet za plecami, jest? To dużo, bardzo dużo z jego strony. Wielka Matka dwie rączki ledwie ledwie ma, Dwie cienkie, skrzyżowane leniwie na piersiach. Po cóż by miały życiu błogosławić, Obdarowywać obdarowanego! Jedyną ich powinnością Jest podczas ziemi i nieba Wytrwać na wszelki wypadek, Który się nigdy nie zdarzy Zygzakiem leżeć na treści Być prześmiechem ornamentu.

15 Bibliografia Georg Baudler, Bóg i kobieta Mircea Eliade, Sacrum Mit Historia Mircea Eliade, Traktat o historii religii Erich Fromm, Miłość, płeć i matriarchat Maria Janion, Kobiety i duch inności Robert A. Johnson, ONA o esencji kobiecości. Eros i Psyche Władysław Kopaliński, Słownik mitów i tradycji kultury Ewa Nowicka, Świat człowieka świat kultury Wisława Szymborska, Wiersze wybrane