Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny czerwiec 2016

Transkrypt

1 Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady Rzeczypospolitej Polskiej w Pradze Biuletyn Informacyjny czerwiec 2016 SPIS TREŚCI: I. WZROST PKB W I KWARTALE BR II. PRODUKCJA PRZEMYSŁOWA.. 2 III. BUDOWNICTWO.. 3 IV. BEZROBOCIE V. CENY TOWARÓW I USŁUG 4 VI. HANDEL ZAGRANICZNY.. 5 VII. POLSKO-CZESKA WYMIANA HANDLOWA VIII. CZESKI IMPORT ŻYWNOŚCI Z POLSKI. 9 IX. TRUDNA SYTUACJA W CZESKIM GÓRNICTWIE X. ZMIANY PODATKOWE W CZECHACH XI. NIEDOBÓR SIŁY ROBOCZEJ W CZECHACH XII. RYNEK MEBLI W REPUBLICE CZESKIEJ XIII. CZESI WRACAJĄ DO CENTRÓW HANDLOWYCH XIV. XV. NOWA USTAWA O ZAMÓWIENIACH PUBLICZNYCH W CZECHACH.. RELACJA Z IX SPOTKANIA GRUPY ROBOCZEJ V4 DS. INNOWACJI

2 I. Wzrost PKB w I kwartale br. Produkt Krajowy Brutto Republiki Czeskiej w I kwartale br. wzrósł międzyrocznie - wg skorygowanych danych - o 3,0%, a w porównaniu z poprzednim kwartałem o 0,4%. Wzrost gospodarczy był stosunkowo równomiernie rozłożony pomiędzy poszczególne składniki popytu w gospodarce. Szczególne znaczenie miały tutaj jednak stabilny wzrost konsumpcji gospodarstw domowych (generujący 53% całego wzrostu w I kwartale), niewielki przyrost aktywności inwestycyjnej oraz dobre wyniki handlu zagranicznego. Dobra kondycja gospodarki znalazła także przełożenie na sytuację na rynku pracy. Stopa zatrudnienia w I kwartale br. wzrosła międzyrocznie o 1,9%, zaś w porównaniu z IV kwartałem 2015 r. o 1,5%. 6 Wzrost PKB Republiki Czeskiej w poszczególnych kwartałach lat (w %; r/r; w cenach stałych, z korektą sezonową) ,7 4,5 4,0 4,0 3,1 3,0 2,2 2,2 2,3 2,1 1,5 1,2 1,4 1, , ,6-1, ,3-1, ,7-2,1 Q1 Q2 Q3 Q4 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny II. Produkcja przemysłowa Produkcja przemysłowa w Republice Czeskiej w kwietniu 2016 r., w stosunku międzyrocznym, wzrosła realnie o 4,2%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego spadła o 1,3%. Największy międzyroczny wzrost odnotowano w produkcji pojazdów silnikowych, przyczep i naczep (o 16,9%), w produkcji konstrukcji i wyrobów z żelaza (o 7,0%) oraz wyrobów z gumy i tworzyw sztucznych (o 5,4%). Największy międzyroczny spadek odnotowano w 2

3 produkcji wyrobów chemicznych (o 17,4%), w przemyśle wydobywczym (o 10,5%) oraz w produkcji spożywczej (o 4,4%). Przychody z działalności przemysłowej w kwietniu 2016 r. w cenach bieżących, w stosunku międzyrocznym, były wyższe o 0,3%, a przychody z eksportu bezpośredniego przedsiębiorstw przemysłowych o 4,0%. Wartośd nowych zamówieo w przemyśle międzyrocznie była wyższa o 13,2% (przy czym wartośd zamówieo zagranicznych wzrosła o 17,4%, a wartośd zamówieo krajowych o 5,1%). Średnia liczba zatrudnionych w przemyśle czeskim, w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników (bez pracowników agencyjnych), była w kwietniu 2016 r. międzyrocznie wyższa o 3,2%. Średnie wynagrodzenie miesięczne brutto w przedsiębiorstwach przemysłowych wzrosło nominalnie o 3,5% i wyniosło CZK (tj. ok EUR). Wyszczególnienie Przemysł Republiki Czeskiej (B+C+D) Przemysł (wskaźniki międzyroczne dane wstępne) Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) luty 2016 marzec 2016 kwiecieo 2016 styczeokwiecieo ,9 101,2 104,2 103,2 B) Wydobycie i eksploatacja 106,7 98,1 89,5 97,7 C) Przemysł przetwórczy 108,3 101,6 105,3 104,5 D) Produkcja i dystrybucja energii elektrycznej, gazu i ciepła 91,8 99,5 100,4 96,5 III. Budownictwo Produkcja budowlana na rynku czeskim w kwietniu 2016 roku, w stosunku międzyrocznym, spadła realnie o 13,7%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego o 3,3%. Wartośd produkcji w budownictwie ogólnym zmniejszyła się o 12,8%, zaś w budownictwie inżynieryjnym o 15,5%. Średnia liczba zatrudnionych w budownictwie czeskim, w przedsiębiorstwach zatrudniających co najmniej 50 pracowników (bez pracowników agencyjnych), była w kwietniu br., w stosunku międzyrocznym, niższa o 2,7%. Średnie miesięczne wynagrodzenie brutto w tej branży wzrosło o 4,6% i wyniosło CZK (tj. ok EUR). Liczba wydanych zezwoleo budowlanych w kwietniu 2016 r., w stosunku międzyrocznym, wzrosła o 2,9%, a orientacyjna wartośd robót objętych tymi zezwoleniami o 40,5%. 3

4 Produkcja budowlana (wskaźniki międzyroczne - dane wstępne) Wyszczególnienie Produkcja budowlana ogółem w tym: w budownictwie ogólnym w budownictwie inżynieryjnym Rozpoczęte realizacje mieszkao w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Zakooczone realizacje mieszkao w tym: w budownictwie jednorodzinnym w budownictwie wielorodzinnym Dynamika w cenach stałych (analogiczny okres roku poprzedniego = 100) luty ,6 96,1 102,4 96,7 114,7 77,6 91,5 94,4 54,8 marzec ,6 88,4 85,3 83,3 106,5 61,7 94,6 119,0 71,0 kwiecieo ,3 87,2 84,5 96,7 118,3 79,5 82,2 93,5 63,8 styczeokwiecieo ,5 89,4 90,0 100,2 111,9 94,4 95,2 103,8 70,5 IV. Bezrobocie Na koniec maja 2016 roku w Republice Czeskiej bez pracy było 394,8 tys. osób, tj. o 20,2 tys. mniej niż na koniec miesiąca poprzedniego oraz o 70,9 tys. mniej niż na koniec maja 2015 r. Stopa bezrobocia na r. wyniosła 5,4% (wśród mężczyzn spadła ona do poziomu 5,1%, zaś wśród kobiet do poziomu 5,7%). Największe bezrobocie odnotowano w powiatach: Most (11,3%), Karwina (10,7%), Usti nad Łabą (9,9%), Ostrawa-miasto (9,6%), Chomutov (9,2%), Bruntal (9,1%), Decin i Sokolov (po 8,1%). Najniższe było w powiatach Rychnov nad Kneznou (1,9%), Praga-wschód (2,1%), Benesov (2,8%), Jicin (2,9%), Jindrichuv Hradec i Mlada Boleslav (po 3,0%) oraz Pelhrimov (3,1%). Spośród 77 powiatów Republiki Czeskiej, w 31 z nich stopa bezrobocia była wyższa lub taka sama jak średnia dla całego kraju. W ewidencji czeskich urzędów pracy, wg stanu na 31 maja 2016 r., było wolnych miejsc pracy (tj. o 4,8 tys. więcej niż w miesiącu poprzednim oraz o 36,3 tys. więcej niż w maju 2015 r.). Na jedno wolne miejsce przypadało średnio 3,1 bezrobotnych, z tego najwięcej w powiatach: Karwina (14,7), Usti nad Łabą (12,4), Chomutov (9,8), Sokolov (8,5), Bruntal (8,3), Hodonin (7,4), Most (7,3) oraz Jesenik (7,2). Zasiłek dla bezrobotnych w maju 2016 r. wypłacono osobom ubiegającym się o zatrudnienie, tj. 22,5% ogółu bezrobotnych (w kwietniu 2016 r. 22,8%, w maju 2015 r. 19,6%). V. Ceny towarów i usług Ceny konsumpcyjne na rynku czeskim w maju 2016 roku wzrosły międzyrocznie o 0,1%, a w stosunku do miesiąca poprzedniego były o 0,2% niższe. 4

5 Największy wpływ na niewielki międzyroczny wzrost cen w kwietniu miały ceny w dziale napoje alkoholowe i tytoo, gdzie wzrost wyniósł 4,0%. W dziale kultura i rekreacja (ogólny wzrost 1,7%) ceny wczasów zorganizowanych wzrosły o 4,3%, natomiast wzrost cen o 1,9% w dziale odzież i obuwie był głównie rezultatem wyższych o 5,0% cen obuwia. W dziale służba zdrowia odnotowano wzrost cen o 2,6%, na co zasadniczy wpływ miały ceny pobytów w uzdrowiskach, które wzrosły o 4,5%. W dziale czynsze, woda, energia, paliwa (ogólny wzrost 0,3%) ceny wody były wyższe o 1,6%, opłaty za kanalizację o 5,3%, a opłaty za ogrzewanie energię elektryczną o 1,2%; z kolei ceny gazu ziemnego spadły o 6,9%. W dziale wyżywienie i zakwaterowanie ceny usług żywieniowych zwiększyły się o 1,3%, zaś usług kwaterunkowych o 0,7%. O 1,2% wzrosły także ceny w dziale pozostałe towary i usługi, głównie wskutek rosnących cen ubezpieczeo i usług finansowych (po 1,8%). Spadek cen odnotowano w dziale transport (o 3,1%), na co wpłynęły przede wszystkim niższe o 12,9% ceny paliw. Niższe były także ceny żywności i napojów bezalkoholowych (o 2,5%), co było rezultatem spadku cen szeregu artykułów spożywczych, w szczególności mleka (o 15,4%), jogurtów (o 12,9%), serów (o 11,0%), owoców (o 3,2%) oraz mięsa (o 2,3%). Spadek cen w dziale poczta i telekomunikacja (o 0,5%) wynika głównie z obniżenia cen telefonów komórkowych (o 10,0%). Ogółem ceny towarów w stosunku międzyrocznym spadły o 0,8%, a ceny usług wzrosły o 1,5%. Stopa inflacji w maju 2016 r. - mierzona wzrostem średnich cen konsumpcyjnych z ostatnich 12 miesięcy w stosunku do średnich cen z poprzednich 12 miesięcy - wyniosła 0,4%. Ceny towarów i usług (wskaźniki, stopa inflacji) Wyszczególnienie Analogiczny okres roku Zmiana Stopa poprzedniego = 100 (2005= inflacji* 03/16 04/16 05/16 100) Ogółem w tym: 100,3 100,6 100,1 124,2 100,4 Artykuły spożywcze i napoje bezalkoholowe 98,4 98,3 97,5 130,5 98,6 Napoje alkoholowe i tytoo 102,9 105,2 104,0 168,1 104,6 Odzież i obuwie 102,5 101,9 101,9 90,2 102,6 Czynsze, woda, energia, paliwa 100,8 100,9 100,3 145,0 100,9 Wyposażenie mieszkao, sprzęt AGD, naprawy 100,0 99,5 99,4 93,9 100,0 Służba zdrowia 103,0 102,7 102,6 157,5 96,6 Transport 96,4 96,8 96,9 99,7 96,4 Poczta i telekomunikacja 99,1 99,0 99,5 79,6 99,1 Kultura i rekreacja 102,4 101,9 101,7 100,9 102,0 Edukacja 101,1 101,0 101,0 123,8 101,1 Wyżywienie i zakwaterowanie 101,3 101,2 101,0 132,8 101,3 Pozostałe towary i usługi 100,7 100,7 101,2 122,1 100,9 *relacja średnich wskaźników bazowych (rok 2005=100) za ostatnie 12 miesięcy oraz wcześniejsze 12 miesięcy VI. Handel zagraniczny W pierwszych czterech miesiącach 2016 roku obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym wzrosły o 5,5%. Eksport był wyższy o 7,2% i wyniósł 5

6 49,9 mld EUR, a import o 3,6% i wyniósł 42,3 mld EUR. Nadwyżka handlowa Republiki Czeskiej w stosunku międzyrocznym wzrosła o 33,0% i wyniosła 7,6 mld EUR. Wzrost nadwyżki handlowej odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 1 802,3 mln EUR) różnych wyrobów przemysłowych (o 62,7 mln EUR), napojów i tytoniu (o 47,5 mln EUR) oraz wyrobów przemysłowych rynkowych (o 43,1 mln EUR); nadwyżka obniżyła się w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 61,9 mln EUR) oraz tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 6,8 mln EUR). Wzrost deficytu handlowego odnotowano w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 373,9 mln EUR) oraz żywności i zwierząt żywych (o 43,3 mln EUR). Z kolei w grupie paliw mineralnych i smarów odnotowano spadek deficytu (o 538,2 mln EUR), zaś w grupie wyrobów pozostałych niewielka nadwyżka (0,5 mln EUR) zmniejszyła się o 14,0 mln EUR przechodząc w deficyt. Waluta Obroty handlu zagranicznego Republiki Czeskiej w okresie I-IV 2016 r. (w mln) DYNAMIKA STYCZEO-KWIECIEO 2015 STYCZEO-KWIECIEO 2016 (I-IV 2015=100) Eksport Import Saldo Eksport Import Saldo eksportu importu CZK ,1 101,5 EUR ,2 103,6 USD ,9 103,3 W pierwszych czterech miesiącach 2016 r. największy międzyroczny wzrost wartości czeskiego eksportu miał miejsce w grupie maszyn i środków transportu (o 2 670,5 mln EUR, tj. o 10,4%), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 697,1 mln EUR, tj. o 12,6%), w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 355,1 mln EUR, tj. o 4,6%), w grupie napojów i tytoniu (o 88,5 mln EUR, tj. o 24,3%) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 84,8 mln EUR, tj. o 5,1%). Spadek wartości eksportu odnotowano w grupie paliw mineralnych i smarów (o 351,6 mln EUR, tj. o 25,0%), surowców z wyjątkiem paliw (o 113,6 mln EUR, tj. o 10,5%), chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 76,1 mln EUR, tj. o 2,6%) oraz wyrobów pozostałych (o 47,8 mln EUR, tj. o 33,0%). Największy międzyroczny wzrost wartości importu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 868,2 mln EUR, tj. o 4,7%), różnych wyrobów przemysłowych (o 634,5 mln EUR, tj. o 14,4%) chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 397,8 mln EUR, tj. o 8,6%), wyrobów przemysłowych rynkowych (o 312,0 mln EUR, tj. o 4,3%) oraz żywności i zwierząt żywych (o 128,1 mln EUR, tj. o 6,3%); spadki wystąpiły w grupie paliw mineralnych i smarów (o 889,8 mln EUR, tj. o 33,2%), surowców z wyjątkiem paliw (o 51,7 mln EUR, tj. o 5,3%) oraz wyrobów pozostałych (o 33,8 mln EUR, tj. o 23,4%). 1 Głównymi pozycjami czeskiego eksportu w okresie styczeo-kwiecieo 2016 r. były samochody osobowe (12,0% eksportu ogółem), części i akcesoria samochodowe (8,3%) oraz urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (4,9%); następnie aparaty i urządzenia telefoniczne (3,1%), meble do siedzenia oraz elektryczny sprzęt oświetleniowy i sygnalizacyjny (po 1,7%), druty i kable izolowane (1,6%), urządzenia elektryczne do 1 Strukturę towarową czeskiego handlu zagranicznego przedstawia załącznik nr 1. 6

7 przełączania lub zabezpieczania obwodów elektrycznych oraz rowery trzykołowe, samochodziki, modele, łamigłówki i inne zabawki (po 1,4%), a także pompy i podnośniki do cieczy (1,3%). Na 10 ww. grup towarowych przypadało 37,3% czeskiego eksportu ogółem, a ich łączna wartośd w stosunku międzyrocznym wzrosła o 13,6%. Do największych grup towarowych w czeskim imporcie w omawianym okresie należały: części i akcesoria samochodowe (6,3%), urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (3,8%) oraz aparaty i urządzenia telefoniczne (3,0%); następnie samochody osobowe i leki (po 2,3%), elektroniczne układy scalone (1,7%), druty i kable izolowane (1,5%), części i akcesoria do maszyn i urządzeo biurowych oraz gaz ziemny (po 1,4%), a także meble do siedzenia (1,3%). Na 10 ww. grup towarowych przypadało 24,9% czeskiego importu ogółem, a ich łączna wartośd była międzyrocznie wyższa o 2,3%. Największą nadwyżkę handlową W pierwszych czterech miesiącach 2016 r. Republika Czeska uzyskiwała w handlu z Niemcami (5 120 mln EUR), Słowacją (2 405 mln EUR), Wielką Brytanią (1 542 mln EUR), Francją (1 251 mln EUR) oraz Austrią (870 mln EUR), a największy deficyt w handlu z Chinami ( mln EUR), Polską (-941 mln EUR), Koreą Południową (- 874 mln EUR), Japonią (-456 mln) oraz Tajlandią (-343 mln EUR). VII. Polsko-czeska wymiana handlowa Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w pierwszych czterech miesiącach 2016 r., w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, były o 7,4% wyższe i wyniosły 6 479,1 mln EUR. Wartośd czeskiego eksportu do Polski spadła o 0,4% i wyniosła 2 769,2 mln EUR, a wartośd importu z Polski wzrosła o 14,1% i wyniosła 3 709,9 mln EUR. Czeski deficyt w handlu z Polską wzrósł o 99,5% i wyniósł 940,7 mln EUR. 2 W czeskim eksporcie do Polski największe wzrosty wartościowe odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 40,7 mln EUR, tj. o 3,9%), paliw mineralnych i smarów (o 27,3 mln EUR, tj. o 54,3%) oraz tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 18,6 mln EUR, tj. o 38,8%). Spadek eksportu odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 111,9 mln EUR, tj. o 14,9%), chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 15,9 mln EUR, tj. o 5,4%) oraz wyrobów pozostałych (o 0,3 mln EUR, tj. o 10,3%). 3 W czeskim imporcie z Polski największy wzrost wartościowy odnotowano w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 171,7 mln EUR, tj. o 19,0%), w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (o 115,1 mln EUR, tj. o 42,0%), w grupie różnych wyrobów 2 Wg danych Ministerstwa Rozwoju RP (system informacji Insigos), polsko-czeskie obroty handlowe w okresie I-IV 2016 r. w stosunku międzyrocznym wzrosły o 1,1% i wyniosły 5 879,0 mln EUR. Polski eksport do Czech wzrósł o 2,1% i wyniósł 3 894,9 mln EUR, a import zmalał o 0,9% i wyniósł 1 984,1 mln EUR. Wg tych danych Polska w omawianym okresie uzyskała nadwyżkę handlową z Czechami w wysokości 1 910,8 mln EUR. W porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego nadwyżka wzrosła o 98,1 mln EUR, tj. o 5,4%. Dane te wskazują, że w badanym okresie Republika Czeska była 2. największym odbiorcą polskiego eksportu (po Niemczech) oraz 7. dostawcą towarów (za Niemcami, Chinami, Rosją, Włochami, Francją i Holandią). 3 Strukturę towarową czesko-polskiej wymiany handlowej wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego przedstawia załącznik nr 2. 7

8 przemysłowych (o 106,6 mln EUR, tj. o 33,6%), w grupie żywności i zwierząt żywych (o 64,1 mln EUR, tj. o 18,5%) oraz w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (o 36,1 mln EUR, tj. o 90,5%). Spadek importu odnotowano w grupie maszyn i środków transportu (o 36,5 mln EUR, tj. o 3,5%), w grupie surowców z wyjątkiem paliw (o 10,9 mln EUR, tj. o 13,5%) oraz w grupie wyrobów pozostałych (o 4,1 mln EUR, tj. o 40,4%). Największy deficyt w handlu z Polską w pierwszych czterech miesiącach 2016 roku Republika Czeska odnotowała w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (-434,4 mln EUR), następnie w grupie żywności i zwierząt żywych (-212,9 mln EUR), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (-147,1 mln EUR), w grupie paliw mineralnych i smarów (-120,1 mln EUR) oraz w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (-110,0 mln EUR). Nadwyżkę uzyskano w grupie maszyn i środków transportu (+81,7 mln EUR) oraz w grupie surowców z wyjątkiem paliw (+45,9 mln EUR) Czesko-polska wymiana handlowa w okresie styczeo-kwiecieo 2015/2016 (w mln EUR) , , , , ,5-940,7 I-IV 2015 I-IV 2016 Czeski eksport do Polski Czeski import z Polski Saldo wymiany Źródło: Czeski Urząd Statystyczny W czeskim eksporcie do Polski największy udział w omawianym okresie miały samochody osobowe (8,8%) oraz części i akcesoria samochodowe (6,4%); następnie urządzenia do automatycznego przetwarzania danych (2,6%), olej rzepakowy (2,1%), aparaty i urządzenia telefoniczne oraz meble do siedzenia (po 1,8%), podpaski higieniczne, tampony, pieluszki i podobne artykuły sanitarne (1,7%), druty i kable izolowane oraz rowery trzykołowe, samochodziki, modele, łamigłówki i inne zabawki (po 1,4%), a także nowe opony z gumy (1,3%). Na 10 ww. grup towarowych przypadało 29,3% czeskiego eksportu do Polski ogółem, a ich łączna wartośd w stosunku międzyrocznym wzrosła o 13,6%. 8

9 W imporcie z Polski dominowały części i akcesoria samochodowe (8,3%) oraz przyrządy do golenia (6,3%); następnie meble do siedzenia (4,0%), silniki spalinowe tłokowe z zapłonem samoczynnym (2,8%), przetworzone oleje ropy naftowej, benzyna i nafta (2,6%), drut miedziany (2,3%), olej rzepakowy oraz silniki spalinowe tłokowe z zapłonem iskrowym (po 1,9%), druty i kable izolowane (1,6%), a także kawa i jej substytuty (1,5%). Na 10 ww. grup towarowych przypadało 33,2% czeskiego importu z Polski ogółem, a ich łączna wartośd w stosunku międzyrocznym wzrosła o 487,8% (głównie wskutek wzrostu importu przyrządów do golenia o 4 653,5% 4 ). W okresie I-IV 2016 r., Polska była trzecim największym partnerem handlowym Republiki Czeskiej pod względem importu (udział 8,8%), po Niemczech (26,4%) i Chinach (12,3%), a przed Słowacją (4,8%), Włochami (4,2%), Francją (3,2%) i Wielką Brytanią (2,9%). Polska była czwartym partnerem RCz pod względem eksportu (5,5%), po Niemczech (32,6%), Słowacji (8,9%) i Wielkiej Brytanii (5,6%), a przed Francją (5,2%), Włochami (4,2%) oraz Austrią (4,1%). Jak wynika z danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, dynamiczny wzrost dodatniego dla Polski salda wymiany handlowej w pierwszych czterech miesiącach 2016 r. spowodowany był głównie wzrostem czeskiego deficytu w grupie wyrobów przemysłowych rynkowych (o 283,5 mln EUR, do poziomu -434,4 mln EUR), w grupie różnych wyrobów przemysłowych (o 102,6 mln EUR, do poziomu -147,1 mln EUR) oraz w grupie żywności i zwierząt żywych (o 52,3 mln EUR, do poziomu -212,9 mln EUR), a także zmianą zeszłorocznej nadwyżki w deficyt w grupie chemikaliów i wyrobów pochodnych (zmiana o 131,0 mln EUR, do poziomu -110,0 mld EUR) oraz w grupie tłuszczów roślinnych i zwierzęcych (zmiana o 17,5 mln EUR, do poziomu -9,6 mln EUR). Ponadto pogłębił się czeski deficyt w grupie napojów i tytoniu (o 0,2 mln EUR). Z ważniejszych dla polskiego eksportu do Czech pozycji towarowych ponadprzeciętną dynamikę w omawianym okresie wykazywały wspomniane już przyrządy do golenia (4 754%), preparaty do makijażu i pielęgnacji skóry (620%), olej rzepakowy (203%), czekolada i inne przetwory spożywcze zawierające kakao (172%), przetworzone oleje ropy naftowej, benzyna i nafta (168%) oraz meble do siedzenia (164%). Największy międzyroczny spadek dynamiki w czeskim imporcie z Polski odnotowano natomiast w przypadku silników spalinowych tłokowych z zapłonem iskrowym (38%), aluminium nieobrobionego (54%), węgiel wraz z brykietem z węgla (67%), monitorów TV i projektorów (78%), drutu miedzianego (80%) oraz drutów i kabli izolowanych (88%). Ponadprzeciętną dynamikę w czeskim eksporcie do Polski, z ważniejszych pozycji towarowych, wykazywały przetworzone oleje ropy naftowej, benzyna i nafta (761%), aparatura odbiorcza dla radiofonii i radiotelefonii (477%), wełna i sierśd zwierzęca (250%), pompy i podnośniki do cieczy (237%), czekolada i inne przetwory spożywcze zawierające kakao (163%) oraz olej rzepakowy (146%). Największy spadek dynamiki eksportu odnotowano natomiast w przypadku aparatów i urządzeo telefonicznych (71%), kawy i jej substytutów (79%), wyrobów walcowanych na gorąco z żeliwa lub ze stali (92%), traktorów (94%) oraz drutów i kabli izolowanych (95%). 4 Dane Ministerstwa Rozwoju RP (system informacji Insigos) nie wykazują tej pozycji między głównymi w eksporcie do Republiki Czeskiej. Wartość eksportu do Czech przyrządów do golenia za 4 pierwsze miesiące br. wyniosła zaledwie 3,2 mln EUR i była na 207. pozycji wg wartości eksportu. 9

10 VIII. Czeski import żywności z Polski Według wstępnych danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, wartośd czeskiego importu żywności z Polski w pierwszych czterech miesiącach 2016 r., w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego, wzrosła o 18,5% i wyniosła 411,6 mln EUR. Największy udział w czeskim imporcie z naszego kraju miała w tym okresie kawa, herbata, kakao, przyprawy korzenne i wyroby z nich (26,1%), mięso i wyroby mięsne (23,0%), wyroby mleczne i jaja (12,7%), zboża i wyroby ze zbóż (9,8%), warzywa i owoce (9,1%) oraz pozostałe wyroby jadalne i przyprawy (7,3%). Najniższy udział miały zwierzęta żywe (0,3%), ryby (2,7%) oraz cukier wraz z wyrobami z cukru i miodu (4,6%). Jak wynika z tabeli poniżej, największy wzrost wartości importu z Polski - w porównaniu do pierwszych czterech miesięcy roku poprzedniego - odnotowano w przypadku cukru i wyrobów z cukru i miodu (o 190,7%) oraz kawy, herbaty, kakao i wyrobów z nich (o 45,4%). Spadek wartości importu odnotowano jedynie w przypadku zwierząt żywych (o 44,1%) i pozostałych wyrobów jadalnych i przypraw (o 8,8%). W czeskim imporcie kawy, herbaty, kakao i wyrobów z nich, wartośd importu kawy była wyższa o 23,6%, a czekolady o 72,0% (produkty te generują, odpowiednio, 55% i 35% wartości całej kategorii). W imporcie mięsa i wyrobów mięsnych z Polski odnotowano wzrost w imporcie mięsa drobiowego (o 23,8% - dzięki czemu pozycja ta umocniła się jako najważniejszy importowany rodzaj produktu mięsnego, stanowiąc 43% tej kategorii), wołowego (o 16,1%) i wieprzowego (o 1,8%). W grupie wyrobów mlecznych i jaj wzrost odnotowano w imporcie jaj (o 27,4%) oraz masła i pozostałych tłuszczów mlecznych (o 17,9%), zaś spadek w imporcie mleka i śmietany (o 5,5%) oraz serów i twarogów (o 5,9%). Pomimo spadku importu, sery i twarogi utrzymały pozycję najważniejszych importowanych z Polski wyrobów mlecznych (43% wartości importu w tej kategorii). Kod SITC Źródło: Czeski Urząd Statystyczny Czeski import żywności z Polski w okresie I-IV 2016 roku Nazwa grupy towarowej Wartośd (w tys. EUR) Dynamika (I-IV 2015=100) Udział (w %) 0 Żywnośd i zwierzęta żywe ogółem - w tym: ,5 100,0 07 Kawa, herbata, kakao i wyroby z nich ,4 26,1 01 Mięso i wyroby mięsne ,8 23,0 02 Wyroby mleczne i jaja ,0 12,7 04 Zboża i wyroby ze zbóż ,4 9,8 05 Warzywa i owoce ,7 9,1 09 Pozostałe wyroby jadalne i przyprawy ,2 7,3 08 Pasze dla zwierząt ,2 4,6 06 Cukier, wyroby z cukru i miodu ,7 4,6 03 Ryby, skorupiaki i mięczaki ,9 2,7 00 Zwierzęta żywe ,9 0,3 10

11 IX. Trudna sytuacja w czeskim górnictwie węgla kamiennego Górnictwem węgla kamiennego w Republice Czeskiej zajmuje się obecnie tylko jedno przedsiębiorstwo - OKD SA (Ostravsko-Karvinske Doly Ostrawsko-Karwioskie Kopalnie). Węgiel wydobywany jest w leżącej po stronie czeskiej południowej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego w trzech kopalniach, w skład których wchodzi 7 zakładów wydobywczych. Wszystkie kopalnie są głębinowe - węgiel wydobywany jest za pośrednictwem szybów i systemu sztolni przy użyciu sprzętu zmechanizowanego i nowoczesnych technologii. Wydobycie odbywa się w złożonych warunkach geologicznych w pokładach sięgających głębokości wielu setek metrów. Obecny poziom produkcji węgla wynosi 9 mln ton rocznie, przy zatrudnieniu ok. 10 tys. pracowników. OKD jest częścią grupy kapitałowej New World Resources N.V. (NWR) z siedzibą w Amsterdamie. Jeszcze na początku br. większościowym właścicielem NWR (60% akcji) była grupa CERCL (jej głównym udziałowcem jest obywatel RCz i USA Zdenek Bakala), która w marcu br. podjęła decyzję o odstąpieniu akcji grupie kapitałowej Ad Hoc Group (AHG), skupiającej trzy brytyjskie spółki inwestycyjne Ashmore Investment Management Limited, Gramercy Funds Management LLC i M&G Investment Management Limited. Z początkiem kwietna 2016 r. spółka OKD ogłosiła upadłośd z powodu zadłużenia przekraczającego 630 mln EUR i zobowiązao finansowych wobec ok. 650 wierzycieli. Na wniosek OKD, Wojewódzki Sąd w Ostrawie ogłosił upadłośd tej spółki i wyznaczył syndyka masy upadłościowej. W związku z zaistniałą sytuacją OKD oraz z obawy przed możliwym konfliktem społecznym w regionie ostrawsko-karwioskim, rząd czeski zapowiedział, że ewentualnie zwolnieni górnicy otrzymają zapomogi w wysokości CZK, a pozostali pracownicy CZK miesięcznie (odpowiednio 300 i 260 EUR) na okres od 3 do 5 lat. Wydobycie węgla w kopalniach OKD jest nadal kontynuowane. Z powodu niskich cen węgla, również cała grupa NWR znalazła się w trudnej sytuacji finansowej i zapowiedziała reorganizację nie wyklucza się również ogłoszenia upadłości. Jej obecne zadłużenie wynosi ok. 600 mln EUR, z czego 352 mln to obligacje gwarantowane, 162 mln obligacje wymienne (umożliwiające ich posiadaczowi wymianę na określoną liczbę akcji danej spółki), 50 mln EUR - niespłacone kredyty na zakup maszyn, a 35 mln EUR to kredyty zyskane przy restrukturyzacji w 2014 r. Grupa NWR obecna jest również na rynku polskim za pośrednictwem swej spółki córki NWR KARBONIA SA zajmującej się poszukiwaniem podziemnych zasobów węgla i metanu, wydobyciem i sprzedażą minerałów, produkcją metanu oraz pracami inżynieryjnymi i rozwojowymi. Spółka nadzoruje prace nad dwoma projektami w południowej Polsce - Dębieosko i Morcinek. W 2008 r. otrzymała 50-letnią koncesję na wydobycie węgla ze złoża Dębieosko 1. W przypadku Morcinka prowadzone są prace inżynieryjne oraz działania mające na celu uzyskanie licencji na wydobycie. 11

12 W związku z wyżej wspomnianą trudną sytuacja finansową oraz planami reorganizacyjnymi, grupa NWR wyraziła zainteresowanie sprzedażą polskiej córki NWR Karbonia. Z doniesieo prasowych wynika, że zainteresowanym jej nabyciem jest mniejszościowy właściciel NWR, słowacka grupa finansowa Arca Capital, operująca na środkowo- i wschodnioeuropejskim rynku finansowym w zakresie kapitału podwyższonego ryzyka. X. Zmiany podatkowe w Czechach Czeskie Ministerstwo Finansów zaczęło przygotowywad największe zmiany w administracji podatkowej od 23 lat już teraz znane są główne założenia przyszłego systemu. Pierwszy projekt zmian na którymi czeskie MF pracuje od lutego br. ma zostad przedstawiony we wrześniu 2017 r., tuż przed wyborami parlamentarnymi. Jeśli uzyska on poparcie nowego rządu, zacznie obowiązywad od 1 stycznia 2020 r. Nowa ustawa ma zastąpid wielokrotnie zmienianą ustawę o podatkach dochodowych z 1993 r., tworząc nowy system administracji podatkowej. Podstawowym założeniem jest uproszczenie zarówno zapisów ustawowych, jak i obowiązków podatkowych (np. sposobu wypełniania zeznania podatkowego). W jednym miejscu mają byd pobierane zarówno podatki, jak też składki na ubezpieczenie zdrowotne i emerytalne. W ustawie nie znajdą się konkretne stawki podatkowe ani ulgi dla konkretnych grup jedynie ich lista. Kolejne rządy będą osobnym aktem prawnym ustalad te kwestie wg własnych preferencji, tak że nie będzie konieczna tak częsta zmiana samej ustawy. Wprowadzeniu nowego systemu podatkowego towarzyszyd ma zmiana systemu komputerowego wykorzystywanego dla celów administracji podatkowej. Już teraz przygotowywany jest przetarg na dostawcę nowego systemu, który ma zostad ogłoszony latem lub jesienią br. Jego wartośd szacowana jest na ok. 8 mld CZK (1,31 mld PLN), co czyni go jednym z największych przetargów w historii RCz. W badaniu firmy doradczej Deloitte - które zamówiono na potrzeby przygotowania zmian - oceniono, że zastąpienie obecnego, przestarzałego systemu pozwoli urzędnikom zaoszczędzid przeciętnie nawet 1/3 czasu pracy. Niezależnie od prac nad nową ustawą o podatkach dochodowych, przed przyszłorocznymi wyborami powinno wejśd w życie szereg zmian w kwestiach podatkowych. Najważniejsze z nich to: zwiększenie ulgi podatkowej na drugie dziecko do CZK (ok PLN) oraz na trzecie i kolejne dziecko do CZK (ok PLN), z poziomów podwyższonych już w br., wynoszących odpowiednio CZK i CZK; wprowadzenie systemu elektronicznej ewidencji przychodów dla dostawców usług kwaterunkowych i gastronomicznych (od 1 grudnia br.) oraz dla handlu detalicznego i hurtowego (od 1 marca 2017 r.); obniżenie stawki VAT na usługi gastronomiczne świadczone w restauracjach oraz napoje bezalkoholowe z 21 do 15%; 12

13 wprowadzenie mechanizmu odwróconego obciążenia (ang. reverse charge; tzn. VAT deklaruje usługobiorca, a nie usługodawca) na usługi telekomunikacyjne od 1 lipca br. - rozwiązanie to dotyczy jedynie sektora przedsiębiorstw. XI. Niedobór siły roboczej w Czechach Odnotowywanemu od 2 lat przyspieszeniu gospodarczemu w Republice Czeskiej towarzyszył spadek bezrobocia. Uboczną stroną tego procesu jest coraz bardziej doskwierający czeskim firmom niedostatek siły roboczej, niezbędnej dla realizacji zwiększonych zamówieo. Chod mediana płac w sektorze przedsiębiorstw rośnie nieprzerwanie od 2011 r., znaczący wzrost odnotowano dopiero w ostatnich dwóch latach - z CZK (3 518 PLN) w 2013 r. do CZK (3 746 PLN) w ub.r. Do profesji, dla których w ciągu tych 2 lat wzrost wynagrodzeo był najszybszy zaliczyd można kierowców ciężarówek (14,5%), przedstawicieli handlowych czy operatorów tokarek (po 10%). Coraz trudniej obsadzad firmom wolne miejsca pracy w handlu detalicznym, gdzie wynagrodzenie sięga połowy średniej płacy w RCz, chociaż w ostatnich 2 latach wzrosło o 4,3%. Pomimo że w kwietniu br. czeskie urzędy pracy miały w ofercie prawie 415 tys. propozycji, często nie były w stanie znaleźd osób spełniających wymagania, które były chętne zatrudnid osoby wykwalifikowane m.in. hydraulików, spawaczy, ślusarzy, narzędziowców, elektryków czy kierowców. Stąd zrzeszenia pracodawców apelują do rządu, aby ułatwił zatrudnianie osób w tych zawodach pochodzących z Ukrainy, uważanej za kraj językowo i kulturowo bliski. Zapotrzebowanie firm na wykwalifikowanych pracowników szacowne jest na ok. 30 tys. osób. Jedna z nielicznych branż, gdzie odnotowano spadek wynagrodzeo (o ok. 5%) jest górnictwo, co - obok kłopotów finansowych górnictwa - jest spowodowane także odejściem na emeryturę 20% pracowników w ciągu 2 lat. Z kolei niewielki wzrost lub wręcz jego brak odnotowano w sektorze gastronomii oraz budownictwa, co tłumaczy się istnieniem szarej strefy, gdzie częśd wypłat nie jest rejestrowana. Głównym powodem trudności ze znalezieniem pracowników jest niskie bezrobocie (na koniec kwietnia br. 5,7%, a w samej Pradze jedno z najniższych w UE). Analitycy zwracają uwagę również na fakt, że wiele firm wciąż nie jest chętnych do zaoferowania wyższych wynagrodzeo, nawet w sytuacji kadrowych braków. Ostatnią przyczyną jest także niewielka popularnośd szkolnictwa zawodowego wśród uczniów wybierających formę dalszego kształcenia. 13

14 Dziesięd zawodów, na które jest na czeskim rynku pracy największy popyt Zawód Liczba zatrudnio nych w 2013 (w tys.) Wynagrodzenie w 2013 (mediana) Liczba zatrudni onych w 2015 (w tys.) Wynagrodzenie w 2015 (mediana) w CZK w PLN w CZK W PLN Kierownik sklepu 25, ,2 22, ,3 Kierowca autobusu, trolejbusu lub tramwaju 18, ,8 18, ,1 Spawacz, blacharz lub lutnik 23, ,0 22, ,0 Pomocnik w procesie produkcji 43, ,6 57, ,6 Pracownik ochrony 37, ,9 44, ,1 Monter urządzeń mechanicznych 33, ,0 39, ,1 Monter sprzętu elektrycznego 38, ,0 39, ,6 Obsługujący wózki jezdniowe lub 54, ,3 60, ,2 magazynier Narzędziowiec 84, ,1 86, ,8 Wykwalifikowany rzemieślnik budowlany 22, ,6 17, ,4 Źródło: MF Dnes z dn. 17/05/2016 na podstawie danych firmy doradczej Trexima. XII. Rynek mebli w Republice Czeskiej Rok 2015 r. był dla czeskich sprzedawców mebli najlepszym od czasów kryzysu, analitycy jednak wciąż dostrzegają potencjał dla dalszego wzrostu obrotów w sektorze, dzięki rosnącej liczbie nowych mieszkao. Łączne wydatki czeskich klientów na meble w ub.r. szacuje się na 34,7 mld CZK (5,6 mld PLN), co oznacza pierwszy wyraźniejszy wzrost od kilku lat, gdy utrzymywały się one w granicach od 31,0 do 32,2 mld CZK (ok. 5,0-5,2 mld PLN). Obok dobrej kondycji sektora budowlanego, jako główne przyczyny rosnących obrotów dystrybutorów mebli wymienia się wzrost płac w czeskiej gospodarce oraz coraz bardziej dostrzegalną chęd ludzi do poprawy warunków mieszkaniowych. Zrzeszenie Czeskich Producentów Mebli ocenia, że 70% sprzedanych w ub.r. mebli posłuży jako wyposażenie lokali zakupionych już wcześniej, prognozując, że proporcje raczej będą zmieniad się na korzyśd wyposażenia nowych mieszkao. Analitycy wspomnianego zrzeszenia opierają się w tym przypadku przede wszystkim na dużej liczbie sprzedawanych nowych mieszkao (najwięcej od czasów kryzysu), które trzeba będzie wyposażyd. Szóstka największych sprzedawców kontroluje ok. połowę rynku, przy czym największa sied IKEA odpowiada za ¼ wartości mebli sprzedanych na czeskim rynku. Szwedzki gigant osiągnął ten wynik dysponując zaledwie 4 sklepami wielkopowierzchniowymi w 3 14

15 miastach, a obecnie przygotowuje internetową platformę sprzedażową oraz rozważa budowę mniejszych punktów sprzedaży w nowych lokalizacjach. Nabycie mebli za pośrednictwem Internetu oferują już np. niemieckie sieci Sconto (będące częścią koncernu Hoffner) oraz Asko. Listę największych sieci meblarskich uzupełniają duoski gigant Jysk (mający najwięcej punktów sprzedaży w RCz spośród czołowych sieci), austriacka sied XXXLutz (posiadająca 2 punkty sprzedaży pod tą nazwą oraz 9 z logiem Moebelix) oraz mająca główną siedzibę w tym samym paostwie Kika (należąca do grupy Steinhoff). Zgodnie z badaniem ankietowym firmy Incoma GfK, przeciętny czeski konsument kupujący meble przeznaczył na nie w ciągu całego 2015 roku CZK (ok PLN). Największe wydatki na ten cel mają osoby poniżej 40 roku życia, z wyższym wykształceniem oraz rodziny z dziedmi. 2/3 ankietowanych kupuje meble w wyspecjalizowanych sklepach wielkopowierzchniowych; w rankingu preferencji konkretnych sieci prowadzi z dużą przewagą IKEA, zaś drugie miejsce zajmuje Asko. Polska była w 2015 r. głównym dostawcą mebli do RCz. Wartośd czeskiego importu mebli z Polski wyniosła 4,28 mld CZK (696 tys. PLN), co oznacza znaczący międzyroczny wzrost (18,4%). Meble z Polski stanowiły 27,2% czeskiego importu w tej kategorii. Wspólny udział importu z trzech głównych kierunków (Polska, Niemcy, Chiny) w imporcie mebli ogółem wyniósł w ub.r 62,5%. Tym niemniej w handlu meblami RCz odnotowuje regularnie nadwyżkę handlową, a głównymi kierunkami czeskiego eksportu są Niemcy (29,3% eksportu mebli) i Słowacja (9,3%). Do Polski wyeksportowano w ub.r. meble o łącznej wartości 0,91 mld CZK (148 mln PLN), co stanowi 3,7% czeskiego eksportu mebli ogółem, przy międzyrocznym wzroście 18,8%. Nazwa sieci Największe sieci meblarskie w Republice Czeskiej Kraj głównej siedziby Obroty w roku finansowym 2014/15 (lub ostatnim dostępnym) w CZK w PLN Strona internetowa IKEA Szwecja 8,49 mld 1,38 mld Jysk Dania 1,9 mld 0,31 mld Kika Austria 1,63 mld 0,26 mld XXX Lutz/ Moebelix Austria 1,60 mld 0,26 mld Sconto Niemcy 1,57 mld 0,26 mld Asko Niemcy 1,55 mld 0,25 mld 15

16 XIII. Czesi wracają do centrów handlowych Po kilkuletnim spadku i następującej po nim stagnacji, czeskie centra handlowe odnotowały w 2015 r. wzrost sprzedaży. Przychody centrów handlowych w ub.r., w przeliczeniu na m 2 powierzchni, wyniosły 56,0 tys. CZK (9,1 tys. PLN), co oznacza międzyroczny wzrost o 12,5%. Wzrosła również liczba kupujących (o 3,7%) oraz średnia kwota wydawana na jeden zakup (o 9,1%). Warto jednak zaznaczyd, że dane te (zaczerpnięte z Shopping Centre Index, przygotowywanego przez firmę doradczą CBRE) nie obejmują super- i hipermarketów, kin, kasyn i usług rozrywkowych (np. kręgielni). Z punktu widzenia specjalizacji poszczególnych sklepów w centrach handlowych, zauważalna jest poprawa wyników sprzedaży urządzeo elektronicznych i kosmetyków (w obu przypadkach wzrost sprzedaży był dwucyfrowy), co charakteryzuje sprzedaż przy poprawie koniunktury. O ¼ zwiększyły się przychody kawiarni, co również może oznaczad spadek tendencji do oszczędzania. O 25% wyższa niż przed rokiem była łączna wartośd towarów sprzedanych w aptekach, zaś o 9% - usług turystycznych znajdujących się w ofercie biur podróży zlokalizowanych w centrach handlowych. Chod uśrednione wyniki dla wszystkich centrów handlowych pokazują tendencję wzrostową w zakresie sprzedaży, obserwuje się także zjawisko coraz większych różnic w wynikach finansowych najlepszych i najmniej zarabiających placówek. Te odnoszące sukces będą zapewne rozbudowywane (jak dzieje się teraz np. z praskim centrum Chodov), a pozostałe wystawiane na sprzedaż i przekształcane. Temu procesowi sprzyja duży popyt na czeskie nieruchomości komercyjne, napędzany przez rosnącą koniunkturę i niskie stopy procentowe. Specjalizacja sklepów w centrach handlowych (udział w powierzchni ogółem) 7% 4% Odzież i obuwie 8% 7% 16% 58% Sklepy o wąskiej specjalizacji (z zabawkami, art. sportowymi, księgarnie itp.) Artykuły dla domu (AGD, sporzęt elektroniczny itp.) Żywnośd (kawiaranie, lody, soki itp.) Perfumerie, biżuteria, kwiaty Usługi (apteki, biura podróży, optycy itp.) Powyższe dane nie uwzględniają super- i hipermarketów, kin, kasyn i usług rozrywkowych. Źródło: CBRE Shopping Centre Index. 16

17 XIV. Nowa ustawa o zamówieniach publicznych w Czechach Pod koniec października br. wejdzie w życie nowa ustawa o zamówieniach publicznych, zmieniająca szereg kwestii w zakresie przetargów. Ustawa została przygotowana wg projektu rządowego, a po dokonanych już akceptacjach ze strony obu izb czeskiego parlamentu i podpisie prezydenta, zastąpi w całości aktualnie obowiązującą jeszcze ustawę nr 137/2006. Najważniejszą zmianą jest znaczne podwyższenie progu, od którego powstaje obowiązek stosowania procedur przetargowych wg ustawy: z obecnych 10 do 50 mln CZK (ok. 8,12 mln PLN). Ma to doprowadzid do przyspieszenia całego procesu przetargowego, zważywszy, że mniejsze zamówienia nie będą np. musiały byd publikowane w Monitorze Zamówieo Publicznych. Kolejną zmianą jest wprowadzenie opłat w przypadku skarg do Urzędu Ochrony Konkurencji Gospodarczej ws. postępowao przetargowych, co ma uwolnid tę instytucję od nadmiaru mało istotnych spraw. Tym niemniej, w przypadku złożenia skargi i jej pozytywnego rozpatrzenia, można będzie uzyskad zwrot opłat. Uproszczeniu ulęgają również procedury podnoszenia wartości przetargu wartośd części zamówienia będzie można podnieśd nawet o 50%, jednak łączna wartośd całego przetargu nie może przekroczyd 30% wartości pierwotnej. Celem tej zmiany jest przede wszystkim pomoc w realizacji wielkich projektów, w trakcie których faktyczny koszt okazuje się często wyższy od pierwotnie szacowanego. W przypadku zamówieo do 300 mln CZK (ok. 50 mln PLN) nie będzie konieczne powoływanie specjalnej komisji eksperckiej ds. oceny ofert obecnie taki obowiązek istnieje w przypadku wszystkich przetargów otwartych. Również praca ww. komisji ma ulec uproszczeniu - obecnie mają one obowiązek rozpatrywania szczegółowo wszystkich ofert. Z wejściem w życie nowej ustawy, oferty będą uszeregowane wg wartości oferty (od najniższej), zaś obowiązek dogłębnej analizy przez komisję dotyczyd będzie tylko pierwszej z nich jeśli będzie spełniała wszystkie pożądane kryteria i zostanie uznana za satysfakcjonującą, wówczas analiza kolejnych ofert nie będzie konieczna. W przypadku błędów formalnych w ofercie, nie będzie ona automatycznie dyskwalifikowana zamawiający będzie mógł zwrócid się do oferenta o ich korektę. Gdy oferta opiewad będzie na nierealistycznie niską kwotę, zamawiający może ją zakwestionowad i zwrócid się o uzasadnienie, a w przypadku jego braku, może ofertę odrzucid. Obecnie ¾ przetargów rozstrzyganych jest na zasadzie najniższej ceny, co było przedmiotem krytyki za wydawanie pieniędzy publicznych na towary i usługi niskiej jakości. Kolejną zmianą jest zniesienie obowiązku rozpisywania przetargów na usługi adwokackie w zakresie reprezentacji przed sądami. Unieważniona zostanie również obecnie obowiązująca czarna lista wykonawców (prowadzona przez Urząd Ochrony Konkurencji Gospodarczej), którzy w zamówieniach publicznych dopuścili się różnych uchybieo, co kooczyło się wyłączeniem z możliwości brania udziału w przetargach publicznych na 3 lata (obecnie jest 7 wykonawców na liście). Czarna Lista ma byd tworzona od nowa, z możliwością odwołania od decyzji oraz z możliwością składania deklaracji naprawy wyrządzonych szkód. 17

18 Procedurą, która ma doprowadzid do redukcji rozpisywanie przetargów pod konkretnego oferenta, ma byd ograniczenie możliwości ustalania wstępnych kryteriów dla wykonawców (np. bardzo wysokich obrotów) warunkujących przystąpienie do zamówienia. Zgodnie z nową ustawą, nie będzie można wymagad od oferentów zaświadczeo o wyższych obrotach niż dwukrotnośd wartości zamówienia, co ma ułatwid mniejszym i nowopowstałym przedsiębiorstwom udział w przetargu (wyjątki dopuszczone są tylko w uzasadnionych przypadkach). Ostatnią z istotnych zmian wprowadzanych przez nową ustawę, jest nałożenie na zwycięzców przetargów publicznych obowiązku podawania do wiadomości swej pełnej struktury własnościowej (aż do właściciela koocowego), bez względu na formę prawną. Obecnie taki obowiązek mają jedynie spółki akcyjne, i to tylko w stosunku do akcjonariuszy posiadających ponad 10% akcji Wielkośd czeskiego rynku zamówieo publicznych w latach (w mld EUR) 18,6 18,2 17,7 21,3 22, Opracowanie: WPHI w Pradze na podstawie MF Dnes z dn. 29/04/2016. XV. Relacja z IX spotkania Grupy Roboczej V4 ds. Innowacji 8 czerwca br. odbyło się w Pradze spotkanie Grupy Roboczej paostw Grupy Wyszehradzkiej ds. Innowacji. Było to już dziewiąte spotkanie grupy w formacie, który zrodził się w trakcie słowackiej prezydencji w Grupie Wyszehradzkiej w II połowie 2014 r. oraz czwarte posiedzenie w trakcie dobiegającej kooca prezydencji czeskiej w V4. Spotkanie było m.in. okazją do porównania systemów wsparcia dostępu do kapitału wysokiego ryzyka w poszczególnych paostwach. W przypadku Republiki Czeskiej zaprezentowano stan przygotowao do uruchomienia Narodowego Funduszu Innowacji (NIF). NIF jest odpowiedzią rządu czeskiego na zgłaszane przez start-upy trudności z dostępem do zewnętrznego finansowania. Stopieo rozwoju rynku venture capital w RCz oceniany jest jako jeden z najniższych w całej Europie (nie tylko w UE). W przeciwieostwie do sąsiadujących paostw (w tym Polski) rząd czeski nie stworzył dotąd żadnego systemu paostwowego wsparcia dla venture capital. NIF wzorowany na doświadczeniach izraelskich i niemieckich oraz przygotowywany we współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym ma pomóc 18

19 zapełnid tę lukę. Jego strategia działania ma byd oparta na wspieraniu obszarów w niewystarczający sposób dostrzeganych przez inwestorów prywatnych: tj. firm w fazie seed (tzn. prototypowej), a także przedsiębiorstw działających w branżach high-tech innych niż ICT, w szczególności jeśli będą to inwestycje z długim terminem zwrotu poniesionych kosztów. Rząd czeski przyjął już projekt studium wykonalności dotyczący NIF, a obecnie trwa proces zakładania paostwowej jednostki inwestycyjnej. Uruchomienie NIF oczekiwane jest na przełomie 2016 i 2017 roku. Przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju RP zapowiedział organizację dużej konferencji ws. start-upów w Rzeszowie w październiku br., przy okazji której może odbyd się kolejne spotkanie Grupy Roboczej paostw Grupy Wyszehradzkiej ds. innowacji. 19

20 Grupa SITC WPHI Praga, czerwiec 2016 Załącznik nr 1 STRUKTURA TOWAROWA CZESKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEO-KWIECIEO 2016 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) WYSZCZEGÓLNIENIE CZESKI EKSPORT I-IV 2015 I-IV 2016 Wartośd Udział w % Wartośd Udział w % Dynamika 2015/16 (I-IV 2015 =100) CZESKI IMPORT I-IV 2015 I-IV 2016 Wartośd Udział w % Wartośd Udział w % Dynamika 2015/16 (I-IV 2015 =100) Saldo I-IV 2015 Saldo I-IV 2016 Ogółem w tym: ,1 100, ,3 100,0 107, ,8 100, ,1 100,0 103, , ,1 0 Żywnośd i zwierzęta żywe 1 677,3 3, ,1 3,5 105, ,2 5, ,3 5,1 106,3-346,9-390,2 1 Napoje i tytoo 363,7 0,8 452,2 0,9 124,3 258,1 0,6 299,1 0,7 115,9 105,6 153,2 2 Surowce z wyjątkiem paliw 1 084,3 2,3 970,6 1,9 89,5 969,3 2,4 917,6 2,2 94,7 115,0 53,1 3 Paliwa mineralne i smary 1 408,3 3, ,7 2,1 75, ,8 6, ,0 4,2 66, ,5-736,3 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 131,4 0,3 170,6 0,3 129,9 88,7 0,2 134,7 0,3 151,8 42,7 35,9 5 6 Chemikalia i wyroby pochodne Wyroby przemysłowe rynkowe 2 940,2 6, ,1 5,7 97, ,0 11, ,8 11,9 108, , , ,8 16, ,9 16,0 104, ,3 17, ,3 17,9 104,3 371,5 414,6 7 Maszyny i środki transportu ,4 55, ,9 56,8 110, ,6 44, ,7 45,5 104, , ,2 8 Różne wyroby przemysłowe 5 520,8 11, ,0 12,4 112, ,6 10, ,0 11,9 114, , ,0 9 Wyroby pozostałe 144,9 0,3 97,1 0,2 67,0 144,4 0,4 110,6 0,3 76,6 0,5-13,5 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 20

21 Grupa SITC WPHI Praga, czerwiec 2016 Załącznik nr 2 STRUKTURA TOWAROWA CZESKO-POLSKIEJ WYMIANY HANDLOWEJ W OKRESIE STYCZEO-KWIECIEO 2016 ROKU (w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego) (w mln EUR) WYSZCZEGÓLNIENIE CZESKI EKSPORT DO POLSKI I-IV 2015 I-IV 2016 Wartośd Udział w % Wartośd Udział w % Dynamika 2015/16 (I-IV 2015 =100) Wartośd CZESKI IMPORT Z POLSKI I-IV 2015 I-IV 2016 Udział w % Wartośd Udział w % Dynamika 2015/16 (I-IV 2015 =100) Saldo I-IV 2015 Saldo I-IV 2016 Ogółem w tym: 2 780,1 100, ,2 100,0 99, ,6 100, ,9 100,0 114,1-471,5-940,7 0 Żywnośd i zwierzęta żywe 186,9 6,7 198,7 7,2 106,3 347,5 10,7 411,6 11,1 118,5-160,6-212,9 1 Napoje i tytoo 17,5 0,6 23,1 0,8 131,9 48,3 1,5 54,0 1,5 111,9-30,8-31,0 2 Surowce z wyjątkiem paliw 106,6 3,8 115,8 4,2 108,7 80,8 2,5 69,9 1,9 86,5 25,8 45,9 3 Paliwa mineralne i smary 50,3 1,8 77,6 2,8 154,3 187,3 5,8 197,7 5,3 105,5-137,0-120,1 4 Tłuszcze roślinne i zwierzęce 47,9 1,7 66,5 2,4 138,8 39,9 1,2 76,1 2,1 190,5 7,9-9,6 5 Chemikalia i wyroby pochodne 295,2 10,6 279,3 10,1 94,6 274,2 8,4 389,2 10,5 142,0 21,0-110,0 6 Wyroby przemysłowe rynkowe 751,8 27,0 639,9 23,1 85,1 902,6 27, ,2 29,0 119,0-150,8-434,4 7 Maszyny i środki transportu 1 048,6 37, ,3 39,3 103, ,1 32, ,6 27,2 96,5 4,5 81,7 8 Różne wyroby przemysłowe 272,4 9,8 276,3 10,0 101,5 316,8 9,7 423,4 11,4 133,6-44,5-147,1 9 Wyroby pozostałe 3,1 0,1 2,8 0,1 89,7 10,1 0,3 6,0 0,2 59,6-7,0-3,2 Źródło: Czeski Urząd Statystyczny 21