Wpływ przyjmowania leków psychotropowych przez kierowców na bezpieczeństwo ruchu drogowego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wpływ przyjmowania leków psychotropowych przez kierowców na bezpieczeństwo ruchu drogowego"

Transkrypt

1 ORLICZ-SZCZĘSNA Grażyna 1 SZCZĘSNY Piotr 2 Wpływ przyjmowania leków psychotropowych przez kierowców na bezpieczeństwo ruchu drogowego WSTĘP Leki psychotropowe, to duża grupa preparatów farmakologicznych, bardzo często stosowanych w leczeniu wielu schorzeń oraz objawów patologicznych. Działają przeciwdepresyjnie, przeciwlękowo, neuroleptycznie, nasennie, normotymicznie, prokognitywnie i nootropowo. Substancje lecznicze tej grupy leków mają jednak wiele objawów ubocznych, wpływających na funkcje psychomotoryczne. Powodują senność i znużenie, zawroty głowy, zaburzenia widzenia, obniżają koncentrację oraz wydłużają czas reakcji na bodźce. Do objawów niepożądanych tych leków należą również omamy, omdlenia, euforia, parestezje, migrena, niedoczulica, bóle w klatce piersiowej oraz bóle stawów. Wszystkie te symptomy stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu drogowego (BRD), jeśli przyjmuje je pacjent, będący kierowcą i prowadzi pojazd w okresie działania tych leków [1, 2]. W ostatnich latach coraz częściej dostrzega się problem wpływu przyjmowanych przez kierowcę leków na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Dotyczy to nie tylko preparatów stosowanych w chorobach i zaburzeniach psychicznych, ale również wielu leków kardiologicznych, hipotensyjnych, hormonalnych (w tym - insuliny), przeciwkaszlowych, przeciwalergicznych, przeciwbólowych i znieczulających. W 1999 roku wydany został przez Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne Urzędowy wykaz środków farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu w Polsce. Środki farmaceutyczne wpisane do rejestru środków farmaceutycznych i materiałów medycznych [3]. Dokument ten zawiera opis 328 leków, podzielonych na dwie grupy, na podstawie wpływu substancji na bezpieczne zachowanie kierowcy w ruchu drogowym. Pierwszą grupę stanowią leki, po których istnieje bezwzględny zakaz prowadzenia pojazdów przez 24 godziny, drugą grupę - leki, mogące znacząco upośledzać funkcje psychomotoryczne, zależnie od dawki i drogi podania leku - ich przyjmowanie przez kierowców musi być skonsultowane z lekarzem w aspekcie bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Rozpowszechnienie stosowania leków psychotropowych, przepisywanych nie tylko przez psychiatrów, ale również przez lekarzy rodzinnych oraz specjalistów innych dziedzin medycyny, stanowi istotny problem interdyscyplinarny, którego wypadkową jest bezpieczeństwo na drodze, po której poruszają się kierowcy, przyjmujący leki tej grupy farmakologicznej. Ocena zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym jest więc w tym aspekcie problemem medycznym, prawnym, inżynieryjno-technicznym, psychologicznym i logistycznym. Celem niniejszej pracy była ocena znajomości zagrożeń dla bezpieczeństwa ruchu drogowego wśród kierowców przyjmujących leki psychotropowe oraz stosowania się tej grupy kierowców do zaleceń, wynikających z informacji o leku. 1 MATERIAŁ I METODYKA Przeprowadzono badania ankietowe na grupie 60 pacjentów kilku Poradni Internistycznych w województwie lubelskim, podzielonych na trzy przedziały wiekowe: grupa I: lat, grupa II: lat, grupa III: lat. Wszyscy respondenci byli czynnymi kierowcami niezawodowymi oraz podawali w wywiadzie chorobowym przyjmowanie leków psychotropowych. Ankieta, opracowana przez autorów na potrzeby niniejszej pracy, była w pełni anonimowa, a uczestnicy 1 Uniwersytet Medyczny w Lublinie, Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych; Lublin, ul.staszica 16. Tel: pisz57@op.pl 2 Politechnika Lubelska, Wydział Mechaniczny, Instytut Transportu, Silników Spalinowych i Ekologii; Lublin, ul.nadbystrzycka 36. Tel: , p.szczesny@pollub.pl 8129

2 badania byli poinformowani o celu naukowym opracowania zbieranych danych. W ankiecie zamieszczono następujące pytania: 1) Wiek ankietowanego 2) Choroba lub dolegliwość, z powodu której przyjmuje leki psychotropowe 3) Nazwy zażywanych leków, dawki oraz okres leczenia tymi preparatami 4) Czy pacjent otrzymał od lekarza, przepisującego receptę, informację o wpływie stosowanych leków na BRD? 5) Czy pacjent czytał ulotkę leku? 6) Czy pacjent - kierowca zastosował się do zaleceń odnośnie do prowadzenia pojazdu po zażyciu leku psychotropowego? Analizie poddano zależność uzyskanych odpowiedzi od wieku ankietowanych. 2 WYNIKI BADAŃ Powodem przyjmowania przez badanych respondentów leków psychotropowych były różne przyczyny: stany depresyjne, stany lękowe, objawy nerwicowe, bezsenność. Pacjenci przyjmowali preparaty psychotropowe o zróżnicowanych mechanizmach oddziaływania na funkcje psychiczne: Mozarin, Asertin, Hydroxyzinum, Doxepin, Pramolan, Lerivon, Tranxene, Estazolam, Stilnox, Nasen, Nitrazepam, Afobam, Relanium. Wszystkie stosowane leki wpływają na reakcje psychomotoryczne kierowcy, stwarzając zagrożenie dla BRD (Tabela 1). Tab. 1. Przyczyny stosowania leków psychotropowych wg objawu dominującego stany depresyjne stany lękowe objawy nerwicowe bezsenność Gr.I n=20 2 (10%) 2 (10%) 16 (80%) 0 Gr.II n=20 8 (40%) 3 (15%) 3 (15%) 6 (30%) Gr.III n=20 4 (20%) 12 (60%) 0 4 (20%) Pacjenci - kierowcy nie zawsze otrzymywali informację od lekarza o wpływie przyjmowanego leku psychotropowego na BRD. Najczęściej informowani byli kierowcy młodzi, z grupy I (70%), a najrzadziej z grupy III, najstarszej (zaledwie 25%). Jest to wynik zaniedbania prawidłowej procedury ordynowania leków (Tabela 2). Tab. 2. Czy pacjent otrzymał od lekarza, przepisującego receptę, informację o wpływie stosowanych leków na bezpieczeństwo ruchu drogowego (BRD)? Gr.I n=20 14 (70%) 6 (30%) nie Gr.II n=20 12 (60%) 8 (40%) Gr.III n=20 5 (25%) 15 (75%) Sami pacjenci - kierowcy często nie czytali ulotek przyjmowanych leków psychotropowych, zwłaszcza w grupie I (75%). Kierowcy starsi, z grup II i III, zdecydowanie częściej zapoznawali się z informacją o leku. Nie czytało ulotek w tych grupach odpowiednio: 45% i 35% (Tabela 3). 8130

3 Tab. 3. Czy pacjent czytał ulotkę leku? Nie Gr.I n=20 5 (25%) 15 (75%) Gr.II n=20 11 (55%) 9 (45%) Gr.III n=20 13 (65%) 7 (35%) Mając nawet wiedzę o negatywnym wpływie na BRD przyjmowanych leków (od lekarza lub z ulotki), duża liczba kierowców z grup I i II lekceważyła niebezpieczeństwo na drodze, prowadząc samochód. Najbardziej ostrożnie zachowywali się respondenci z grupy III, zdecydowanie częściej przestrzegając zasad dotyczących ostrzeżeń o leku (86%). Tab. 4. Czy pacjent-kierowca zastosował się do zaleceń odnośnie prowadzenia pojazdu po zażyciu leku psychotropowego? (uzyskanych od lekarza lub z ulotki leku)* Gr.I n=16 4 (25%) 12 (75%) nie Gr.II n=18 8 (44%) 10 (56%) Gr.III n=14 12 (86%) 2 (14%) *) Uwzględniono liczbę pacjentów-kierowców, którzy wg ankiety mieli wiedzę o wpływie leku na BRD od lekarza lub/i z ulotki niektórzy respondenci otrzymali informację od lekarza oraz przeczytali ulotkę leku stąd wynika inna liczba n w grupach przy analizie tego pytania ankietowego 3 DYSKUSJA Na bezpieczeństwo ruchu drogowego składa się wiele czynników - stan techniczny pojazdu, stan techniczny drogi, warunki atmosferyczne, widoczność, natężenie ruchu. Niewątpliwie najważniejszym jednak ogniwem, warunkującym bezpieczeństwo na drodze, jest kierowca - jego stopień wyszkolenia w prowadzeniu pojazdu, samopoczucie, stan zmęczenia, doświadczenie [9, 10]. Wyjeżdżając na drogę, kierujący pojazdem musi zdawać sobie sprawę z tego, że od jego zachowań zależy życie i zdrowie jego samego, ale i innych użytkowników drogi. Zmieniające się bardzo często sytuacje na jezdni w ruchu drogowym, wymagają od kierowcy pełnej sprawności psychicznej oraz fizycznej, gwarantujących szybkie i adekwatne reakcje za kierownicą pojazdu. Problem pojawia się w przypadku wpływu na kierowcę różnych środków zewnętrznych, ich jak alkohol, narkotyki, substancje psychoaktywne oraz leki. Szczególną grupą leków są leki psychotropowe, które zdecydowanie wpływają na funkcje psychiczne, powodując objawy ważne dla kierowcy, zmniejszające bezpieczeństwo na drodze. Obniżają koncentrację i refleks, powodują senność, znużenie, zaburzenia widzenia i słuchu, dają uczucie niepokoju, zawroty głowy, zmiany nastroju. Dane z ostatnich lat wykazały,że 20% kierowców nie uwzględnia ostrzeżeń na ulotkach i prowadzi pojazd po zażyciu leków psychotropowych [4]. Według przedstawionych wyników badań własnych, liczby te są średnio dużo wyższe (50%), ale wyraźnie zależy to od wieku kierowcy, i najbardziej niesubordynowani są kierowcy młodzi, a najstarsi badani kierowcy (grupa wiekowa lat)- wykazywali największą ostrożność i tylko 14% respondentów nie stosowało się do zaleceń z informacji o leku. W powszechnej świadomości społecznej wyraźnie dominuje wiedza o szkodliwym 8131

4 wpływie alkoholu i narkotyków na BRD, natomiast zdecydowanie wymaga nagłośnienia, nawet medialnego, problem prowadzenia pojazdów pod wpływem leków psychotropowych. W Polsce aktualne akty prawne nie precyzują w jasny sposób szczególnej sytuacji, jaką jest wpływ leków psychotropowych na kierowcę. W kodeksach używa się określeń : po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu i stanu pod wpływem środka odurzającego [5,6]. Bardziej precyzyjnie określa ten problem Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie (wraz z późniejszą nowelizacją z dnia r.) [7]. Dokument wymienia grupy substancji, które mają podobne do alkoholu działanie i jednocześnie które mogą być oznaczane również ilościowo. Do tych substancji należą: opiaty, amfetamina i jej analogi, kokaina, tetrahydrokannabinole, benzodiazepiny. Najnowszą ustawą, podejmującą temat substancji psychoaktywnych, jest Ustawa z dnia o przeciwdziałaniu narkomanii [8]. Dokonano w tym akcie podziału na substancje odurzające i substancje psychotropowe, przez co podkreślono ważność odrębnej kategorii, jaką są np. leki psychotropowe. Wymieniono w załączniku do ustawy te środki farmakologiczne - należą do nich preparaty używane przez badaną w niniejszej pracy grupę kierowców. Ważnym momentem prewencyjnym w odniesieniu do bezpieczeństwa na drodze po użyciu przez kierowcę leków psychotropowych, jest kont lekarza z pacjentem i procedura przepisywania recepty. Właśnie wtedy należy przestrzec pacjenta-kierowcę przed niebezpieczeństwem negatywnego wpływu leku na jego możliwości psychofizyczne do prowadzenia pojazdu. Z przeprowadzonej analizy wynika, że lekarze często nie dopełniali tego obowiązku. Częściej informowali młodych kierowców, a rzadko kierowców w wieku lat. Być może sprawia to stereotyp myślenia o ludziach starszych, jako nieaktywnych życiowo. Tymczasem wydłuża się średnia długość życia, zmienia się sposób funkcjonowania współczesnego pokolenia seniorów i stąd na naszych drogach spotyka się wielu kierowców w wieku emerytalnym. Są oni często leczeni psychotropowo, ale zapomina się o ich aktywności w ruchu drogowym jako kierowcy. Niepokojącym faktem jest, że duża grupa kierowców świadomie nie przestrzegała zasad bezpieczeństwa, wynikających z zażywania leków psychotropowych (mając informację od lekarza lub czytając ulotkę leku). Można by określić to niefrasobliwością, gdyby nie chodziło o poważną sprawę, jaką jest bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Wobec ich zagrożeń i lekceważenia zaleceń, jedynym sposobem opanowania tego zjawiska wydaje się wprowadzenie podobnych procedur prawnej odpowiedzialności za wypadek lub kolizję, jak w przypadku nadużycia alkoholu. Wyniki prezentowanych badań wykazują, że stosowanie leków psychotropowych przez kierowców jest poważnym problemem interdyscyplinarnym i wymaga on działań w wielu obszarach prawa, medycyny i logistyki transportu. WNIOSKI 1. Brak informacji dla pacjenta o zagrożeniu BRD po lekach psychotropowych jest istotnym czynnikiem zwiększającym zagrożenie wypadkiem na drodze. Większej uwagi wymaga ten problem w trakcie kształcenia zawodowego lekarzy. 2. Wielu kierowców, zwłaszcza młodych i w średnim wieku, lekceważy zagrożenia farmakologiczne, wynikające z przyjmowania preparatów psychotropowych. Prowadzenie pojazdu pod wpływem tych leków wymaga uregulowań prawnych, zwiększających odpowiedzialność kierowcy w tym zakresie. 3. Należy w większym stopniu prowadzić akcję uświadamiania społeczeństwa o zagrożeniach BRD po lekach psychotropowych oraz wprowadzić wyraźne i czytelne oznakowania na opakowaniach leków, będące ostrzeżeniem dla kierowców. Streszczenie Leki psychotropowe wywierają wpływ na kierowcę oraz na bezpieczeństwo ruchu drogowego. Ta grupa leków zmniejsza koncentrację, wywołuje senność, wydłuża czas reakcji. Artykuł przedstawia badania autorów, którzy za pomocą ankiety analizowali zachowania kierowców w trzech grupach wiekowych (25-30 lat,

5 lat oraz lat), przyjmujących leki psychotropowe. Pytania ankietowe dotyczyły: informacji od lekarza o wpływie negatywnych objawów po lekach psychotropowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego, czytania przez pacjentów-kierowców ulotki z informacją o leku oraz przestrzegania, jako kierowca, zaleceń ostrożności po przyjęciu tych leków. Badania wykazały, że wielu kierowców, szczególnie młodych i w średnim wieku, lekceważy farmakologiczne niebezpieczeństwo po lekach psychotropowych i uczestniczy czynnie w ruchu drogowym. Istotnym elementem tej sytuacji jest często brak informacji od lekarza na temat negatywnych objawów tych leków oraz ich wpływu na bezpieczeństwo ruchu drogowego. The influence of ing psychotropical medicine by drivers on the road traffic safety Abstract The psychotropic medicine exert an influence on the driver and road traffic safety. This group of drugs decreases a concentration, gives sleepiness, prolongs a time of reaction. This paper shows, that authors examined the problem by analysis of questionnaires for drivers in the three groups of age (25-30 years, years and years), which were en psychotropic medicine. The questions were following: information from doctor about influence of negative symptoms for traffic safety after psychotropic medicine, reading of drug s leaflet by patients-drivers and their conforming to warnings about danger symptoms after psychotropic medicine. It showed, that many drivers, especially young and middle-age, disregard the pharmacological dangerous after psychotropic medicine and e part in the road traffic. The important element of this situation there is often the absence of medical information from doctor about drug s accessory symptoms and their negative influence on the road traffic safety. BIBLIOGRAFIA 1. Kostowski W., Herman Z.S. (red.): Farmakologia. Podstawy farmakologii. T.II, Wyd.III. PZWL, Warszawa Pharmindex. Kompendium leków. CMP Medica, Warszawa Urzędowy wykaz środków farmaceutycznych dopuszczonych do obrotu w Polsce. Środki farmaceutyczne wpisane do rejestru środków farmaceutycznych i materiałów medycznych. Stan na dzień 31 grudnia 1999 r. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, Moto.pl/Porady/1,115890, , Bezpieczeństwo ruchu drogowego_za kółkiem po lekach.html ]. 5. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz.U nr 88 poz Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami. Dz.U.2011 nr 30 poz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2003 r. w sprawie wykazu środków działających podobnie do alkoholu oraz warunków i sposobu przeprowadzania badań na ich obecność w organizmie. Dz.U nr 52 poz Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii. Dz.U nr 179 poz Humeniuk E.: Wpływ czynników osobowych na bezpieczeństwo ruchu drogowego. VII Lubelska Konferencja BRD. Bezpieczeństwo ruchu drogowego na polskich drogach. Zagrożenia-skutkidziałania. Wyd. Tylda, 2008, Krystek R. (red.): Zintegrowany system bezpieczeństwa transportu. Tom I. Diagnoza bezpieczeństwa transportu w Polsce. Wyd. Komunikacji i Łączności. Wyd.1. Warszawa

KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE)

KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE) KLASYFIKACJA PROBLEMÓW LEKOWYCH (PCNE) Pharmaceutical Care Network Europe 6 kategorii problemów lekowych 6 kategorii przyczyn problemów lekowych 4 kategorie możliwych interwencji 3 kategorie wyników działań

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach Charakterystyki Produktu Leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Może wyniknąć potrzeba dokonania kolejnych aktualizacji Charakterystyki Produktu Leczniczego i

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

SYLABUS. Nazwa przedmiotu/modułu. Farmakologia Kliniczna. Wydział Lekarski I. Nazwa kierunku studiów. Lekarski. Język przedmiotu

SYLABUS. Nazwa przedmiotu/modułu. Farmakologia Kliniczna. Wydział Lekarski I. Nazwa kierunku studiów. Lekarski. Język przedmiotu Nazwa przedmiotu/modułu Wydział Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Forma studiów Język przedmiotu Wydział Lekarski I Lekarski Jednolite magisterskie stacjonarne polski SYLABUS Farmakologia Kliniczna

Bardziej szczegółowo

Podział respondentów badania ze względu na płeć

Podział respondentów badania ze względu na płeć Opracowanie badań dotyczących zjawiska odurzania się dzieci i młodzieży zastępczymi środkami psychoaktywnymi W badaniach przeprowadzonych przez Lubuskie Stowarzyszenie Profilaktyki Społecznej wzięło udział

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.

Aneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO

ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO ETYKIETO-ULOTKA OZNAKOWANIE OPAKOWANIA BEZPOŚREDNIEGO PRODUKTU LECZNICZEGO RUTINOSAL C Salicis cortex + Rutosidum + Vitaminum C tabletka, 300 mg + 20 mg + 40 mg Skład tabletki: kora wierzby - 300 mg rutozyd

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VERTIX, 24 MG, TABLETKI (BETAHISTINI DIHYDROCHLORIDUM) Należy zapoznać się z treścią ulotki przez zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w

Bardziej szczegółowo

krople doustne, roztwór Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi

krople doustne, roztwór Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Rimantin, 50 mg, tabletki. Rymantadyny chlorowodorek ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Rimantin, 50 mg, tabletki Rymantadyny chlorowodorek Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Należy zachować

Bardziej szczegółowo

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta

Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek. w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych. Broszura dla Pacjenta Ważne informacje nie wyrzucać! Agolek w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla Pacjenta 1 Agolek jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomaga leczyć depresję. Aby zoptymalizować

Bardziej szczegółowo

KARTA PRZEDMIOTU OPIS

KARTA PRZEDMIOTU OPIS CECHA PRZEDMIOTU KARTA PRZEDMIOTU OPIS INFORMACJE OGÓLNE O PRZEDMIODCIE Nazwa przedmiotu FARMAKOLOGIA Poziom realizacji Studia pierwszego stopnia stacjonarne przedmiotu Jednostka realizująca Instytut Nauk

Bardziej szczegółowo

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA

OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA Załącznik nr 9 do Zarządzenia Rektora ATH Nr 514/2011/2012z dnia 14 grudnia 2011 r.. Druk DNiSS nr PK_IIIF OPIS MODUŁU KSZTAŁCENIA NAZWA PRZEDMIOTU/MODUŁU KSZTAŁCENIA: Farmakologia Kod przedmiotu: 21 Rodzaj

Bardziej szczegółowo

Agencja Oceny Technologii Medycznych

Agencja Oceny Technologii Medycznych Agencja Oceny Technologii Medycznych Rada Przejrzystości Stanowisko Rady Przejrzystości nr 5/2012 z dnia 27 lutego 2012 r. w zakresie zakwalifikowania/niezasadności zakwalifikowania leku Valdoxan (agomelatinum)

Bardziej szczegółowo

Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta.

Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2)

Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2) Klasyfikowanie problemów lekowych na podstawie klasyfikacji PCNE (wersja 6.2) Europejska Sieć Opieki Farmaceutycznej (Pharmaceutical Care Network Europe, PCNE) udostępniła kolejną wersję klasyfikacji problemów

Bardziej szczegółowo

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych

Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski

Bardziej szczegółowo

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA

ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA ANEKS III UZUPEŁNIENIA DO CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO ORAZ ULOTKI PLA PACJENTA 25 UZUPEŁNIENIA ZAWARTE W ODPOWIEDNICH PUNKTACH CHARAKTERYSTYKI PRODUKTU LECZNICZEGO DLA PRODUKTÓW ZAWIERAJĄCYCH

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5)

ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5) ULOTKA DLA PACJENTA 1 (5) Ulotka informacyjna dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć

Bardziej szczegółowo

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński

Wybrane zaburzenia lękowe. Tomasz Tafliński Wybrane zaburzenia lękowe Tomasz Tafliński Cel prezentacji Przedstawienie najważniejszych objawów oraz rekomendacji klinicznych dotyczących rozpoznawania i leczenia: Uogólnionego zaburzenia lękowego (GAD)

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata

Zadanie finansowane ze środków Narodowego Programu Zdrowia na lata Podnoszenie kompetencji kadr medycznych uczestniczących w realizacji profilaktycznej opieki psychiatrycznej, w tym wczesnego wykrywania objawów zaburzeń psychicznych KONSPEKT ZAJĘĆ szczegółowy przebieg

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych

Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Podstawowe zasady leczenia zaburzeń psychicznych Instytucjonalizacja i wykluczenia. i zapomnienie Metody leczenia 1. Biologiczne - farmakologiczne - niefarmakologiczne - neurochirurgiczne 2. Psychologiczne

Bardziej szczegółowo

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta

Agomelatyna. Broszura dla pacjenta Istotne informacje Nie wyrzucaj! Agomelatyna w leczeniu dużych epizodów depresyjnych u dorosłych Broszura dla pacjenta Informacje dotyczące leku Agomelatyna jest lekiem przeciwdepresyjnym, który pomoże

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta TRANXENE 20, 20 mg, proszek i rozpuszczalnik do sporządzania roztworu do wstrzykiwań Dikalii clorazepas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki

Bardziej szczegółowo

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę.

Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aktualizacja ChPL i ulotki dla produktów leczniczych zawierających jako substancję czynną hydroksyzynę. Aneks III Poprawki do odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

Ulotka dla pacjenta: Informacja dla użytkownika

Ulotka dla pacjenta: Informacja dla użytkownika Finacea 150 mg/g żel Acidum azelaicum Ulotka dla pacjenta: Informacja dla użytkownika Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Linomag, 1 g/g płyn na skórę (Lini oleum virginale)

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Linomag, 1 g/g płyn na skórę (Lini oleum virginale) Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Linomag, 1 g/g płyn na skórę (Lini oleum virginale) Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

HEPATO-DRAINOL krople doustne, roztwór. Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi

HEPATO-DRAINOL krople doustne, roztwór. Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta VICEBROL FORTE 10 mg, tabletki

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta VICEBROL FORTE 10 mg, tabletki Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta VICEBROL FORTE 10 mg, tabletki Vinpocetinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

-Ulotka dla pacjenta-

-Ulotka dla pacjenta- -Ulotka dla pacjenta- Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać. - Należy zwrócić się do lekarza lub farmaceuty,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LORATADYNA GALENA, 10 mg, tabletki Loratadinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA. PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum)

ULOTKA DLA PACJENTA. PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum) ULOTKA DLA PACJENTA PENTINIMID 250 mg kapsułki (Ethosuximidum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku Należy zachować te ulotkę, aby w razie potrzeby móc ją ponownie przeczytać.

Bardziej szczegółowo

UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007

UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 UCHWAŁA NR IV/24/2006 RADY GMINY LEŻAJSK z dnia 29 grudnia 2006r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2007 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca

Bardziej szczegółowo

Euphorbium S. aerozol do nosa, roztwór

Euphorbium S. aerozol do nosa, roztwór Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Euphorbium S aerozol do nosa, roztwór Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. VALDIXEXTRAKT Valerianae extractum hydroalcoholicum siccum 355 mg tabletka powlekana

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. VALDIXEXTRAKT Valerianae extractum hydroalcoholicum siccum 355 mg tabletka powlekana Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta VALDIXEXTRAKT Valerianae extractum hydroalcoholicum siccum 355 mg tabletka powlekana Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

Dopalaczom powiedz nie

Dopalaczom powiedz nie Dopalaczom powiedz nie 1. Co to są dopalacze? 2. Podział dopalaczy. 3. Objawy i skutki zażywania dopalaczy. 4. Powody brania narkotyków przez ludzi 5. Przykłady dopalaczy. 6. Wygląd ciała po zażyciu dopalaczy.

Bardziej szczegółowo

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne

S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) Załącznik Nr 3 do Uchwały Nr 14/2012 Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu I nforma cje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne

Bardziej szczegółowo

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia r.

R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia r. Projekt z dnia 8 marca 2016 r. R O Z P O R ZĄDZENIE M I N I S T R A N A U K I I S Z K O L N I C T WA W YŻSZEGO 1) z dnia.. 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia dla kierunków

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta LORATADYNA PYLOX 10 mg, tabletki Loratadinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0046/291. Poprawka 291 Mireille D'Ornano w imieniu grupy ENF

PL Zjednoczona w różnorodności PL A8-0046/291. Poprawka 291 Mireille D'Ornano w imieniu grupy ENF 7.3.2016 A8-0046/291 Poprawka 291 Mireille D'Ornano w imieniu grupy ENF Sprawozdanie Françoise Grossetête Weterynaryjne produkty lecznicze COM(2014)0558 C8-0164/2014 2014/0257(COD) A8-0046/2016 Wniosek

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Glimbax, 0,74 mg/ml (0,074%), roztwór do płukania jamy ustnej i gardła (Diclofenacum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Physiotens 0,4 0,4 mg, tabletki powlekane Moxonidinum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Physiotens 0,4 0,4 mg, tabletki powlekane Moxonidinum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Physiotens 0,4 0,4 mg, tabletki powlekane Moxonidinum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Oferta obejmuje zajęcia warsztatowe pn: Narkotykowe dylematy i przeznaczona jest dla III klas gimnazjum i młodzieży szkół ponadgimanzjalnych.

Oferta obejmuje zajęcia warsztatowe pn: Narkotykowe dylematy i przeznaczona jest dla III klas gimnazjum i młodzieży szkół ponadgimanzjalnych. O F E R T A zajęć warsztatowych z zakresu profilaktyki narkomanii dla młodzieży Oferta obejmuje zajęcia warsztatowe pn: Narkotykowe dylematy i przeznaczona jest dla III klas gimnazjum i młodzieży szkół

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany, które należy wprowadzić w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Ta Charakterystyka Produktu Leczniczego, oznakowanie opakowań i ulotka

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta /5002 GP PL

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta /5002 GP PL Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta 070801/5002 GP PL Vertigoheel, tabletki Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla

Bardziej szczegółowo

STODAL syrop Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi

STODAL syrop Homeopatyczny produkt leczniczy ze wskazaniami leczniczymi Ulotka dla pacjenta Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona ważne informacje dla pacjenta. Lek ten jest dostępny bez recepty, aby można było leczyć niektóre schorzenia bez pomocy lekarza.

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Karbis, 4 mg, tabletki Karbis, 8 mg, tabletki Karbis, 16 mg, tabletki Karbis, 32 mg, tabletki Candesartanum cilexetilum Należy zapoznać się z treścią ulotki

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Entecavir Polpharma, 0,5 mg, tabletki powlekane Entecavir Polpharma, 1 mg, tabletki powlekane

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Entecavir Polpharma, 0,5 mg, tabletki powlekane Entecavir Polpharma, 1 mg, tabletki powlekane Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Entecavir Polpharma, 0,5 mg, tabletki powlekane Entecavir Polpharma, 1 mg, tabletki powlekane Entecavirum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki

Bardziej szczegółowo

RAPORT Badanie urodynamiczne - doświadczenia pacjentów

RAPORT Badanie urodynamiczne - doświadczenia pacjentów RAPORT Badanie urodynamiczne - doświadczenia pacjentów RAPORT ZOSTAŁ PRZYGOTOWANY POD AUSPICJAMI STOWARZYSZENIA OSÓB Z NTM UROCONTI, W RAMACH KAMPANII EDUKACYJNO-INFORMACYJNEJ NTM NORMALNIE ŻYĆ Warszawa,

Bardziej szczegółowo

B. ULOTKA DLA PACJENTA (Łyżeczka z podziałką)

B. ULOTKA DLA PACJENTA (Łyżeczka z podziałką) B. ULOTKA DLA PACJENTA (Łyżeczka z podziałką) 1 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Hedelix, 40 mg/5 ml, syrop (Hederae helicis folii extractum spissum) Należy uważnie zapoznać się

Bardziej szczegółowo

ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas

ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ASMAG FORTE 34 mg jonów magnezu, tabletki Magnesii hydroaspartas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ZYX Bio 5 mg, tabletki powlekane Levocetirizini dihydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne

SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne. Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Kod PNS modułu Rodzaj modułu Wydział PUM Kierunek studiów Nazwa modułu Informacje ogólne Psychiatria i pielęgniarstwo psychiatryczne Obowiązkowy Wydział Nauk o Zdrowiu Położnictwo

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. ZYX, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. ZYX, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika ZYX, 5 mg, tabletki powlekane Levocetirizini dihydrochloridum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera

Bardziej szczegółowo

Tribux 100 mg, tabletki Trimebutini maleas

Tribux 100 mg, tabletki Trimebutini maleas ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Tribux 100 mg, tabletki Trimebutini maleas Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby

Bardziej szczegółowo

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017 I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA 1

ULOTKA DLA PACJENTA 1 ULOTKA DLA PACJENTA 1 ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Alerzina, 10 mg, tabletki powlekane (Cetirizini dihydrochloridum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. TRANXENE, 5 mg, kapsułki TRANXENE, 10 mg, kapsułki Dikalii clorazepas

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. TRANXENE, 5 mg, kapsułki TRANXENE, 10 mg, kapsułki Dikalii clorazepas Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta TRANXENE, 5 mg, kapsułki TRANXENE, 10 mg, kapsułki Dikalii clorazepas Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Klimakt-HeelT. tabletki

Klimakt-HeelT. tabletki Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Klimakt-HeelT tabletki Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Terbilum 10 mg/g krem Terbinafini hydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Leki narkotyczne i psychotropowe. Piecza i obowiązki kierownika. Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Warszawie październik 2016 r.

Leki narkotyczne i psychotropowe. Piecza i obowiązki kierownika. Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Warszawie październik 2016 r. Leki narkotyczne i psychotropowe. Piecza i obowiązki kierownika. Wojewódzki Inspektorat Farmaceutyczny w Warszawie październik 2016 r. Ustawa Prawo farmaceutyczne z dnia 6 września 2001r., t. j. Dz. U.

Bardziej szczegółowo

Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą

Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2013 Aneks 2 Postępowanie orzecznicze wobec kierowców z zaburzeniami tolerancji węglowodanów i cukrzycą Opracowano we współpracy z dr.

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA WŁASNA PRODUKTU LECZNICZEGO TRANXENE 10 mg kapsułki 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY SUBSTANCJI CZYNNEJ 1 kapsułka zawiera 10 mg klorazepatu soli dwupotasowej

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. VICEBROL, 5 mg, tabletki. Vinpocetinum ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA VICEBROL, 5 mg, tabletki Vinpocetinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę, aby w razie potrzeby móc

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Sedatif PC, tabletki

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Sedatif PC, tabletki Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Sedatif PC, tabletki Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek

Bardziej szczegółowo

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017/2019 (2017/ /2019)

SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017/2019 (2017/ /2019) Załącznik nr 4 do Zarządzenia nr 11/2017 Rektora UR z 03.03.2017 r. SYLABUS DOTYCZY CYKLU KSZTAŁCENIA 2017/2019 (2017/2018-2018/2019) 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE Nazwa przedmiotu/ Podstawy

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań. Ropivacaini hydrochloridum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań. Ropivacaini hydrochloridum ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Ropimol 2 mg/ml, roztwór do wstrzykiwań Ropivacaini hydrochloridum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę ulotkę,

Bardziej szczegółowo

Jednolita konwencja o środkach odurzających sporządzona w Nowym Jorku, dnia 30 marca 1961 r. (z późniejszymi zmianami)

Jednolita konwencja o środkach odurzających sporządzona w Nowym Jorku, dnia 30 marca 1961 r. (z późniejszymi zmianami) Kierując się wolą niesienia pomocy ludziom uzależnionym od substancji psychoaktywnych przebywającym w warunkach izolacji więziennej, jak również mając na uwadze międzynarodowe konwencje, przepisy i zalecenia

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Feminon PMS, 4 mg, kapsułki twarde Substancja czynna: Agni casti fructus extractum siccum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Feminon PMS, 4 mg, kapsułki twarde Substancja czynna: Agni casti fructus extractum siccum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Feminon PMS, 4 mg, kapsułki twarde Substancja czynna: Agni casti fructus extractum siccum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. HIRUDOID, 0,3 g/100 g maść (Mucopolisaccharidum polisulphatum)

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. HIRUDOID, 0,3 g/100 g maść (Mucopolisaccharidum polisulphatum) ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA HIRUDOID, 0,3 g/100 g maść (Mucopolisaccharidum polisulphatum) Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.

Bardziej szczegółowo

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu

Aneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie

Bardziej szczegółowo

3. Jak stosować Cocculine 4. Możliwe działania niepożądane 5. Jak przechowywać Cocculine 6. Zawartość opakowania i inne informacje

3. Jak stosować Cocculine 4. Możliwe działania niepożądane 5. Jak przechowywać Cocculine 6. Zawartość opakowania i inne informacje Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Cocculine, tabletki Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek

Bardziej szczegółowo

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy.

Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Używki- to produkty spożywcze nie mające właściwości odżywczych, zawierające substancje, które działają pobudzająco na układ nerwowy. Uzależnienie nałóg - to silne pragnienie zażywania konkretnych środków,

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Atinepte, 12,5 mg, tabletki powlekane Tianeptinum natricum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta. Atinepte, 12,5 mg, tabletki powlekane Tianeptinum natricum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Atinepte, 12,5 mg, tabletki powlekane Tianeptinum natricum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna

CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO. Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna CHARAKTERYSTYKA PRODUKTU LECZNICZEGO 1. NAZWA PRODUKTU LECZNICZEGO Gaviscon o smaku mięty Saszetki, (500 mg + 267 mg + 160 mg)/10 ml, zawiesina doustna 2. SKŁAD JAKOŚCIOWY I ILOŚCIOWY Gaviscon o smaku

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA Funkcjonowanie podmiotów leczniczych sprawujących opiekę nad uzależnionymi od alkoholu. Dz.U.2018.2410 z dnia 2018.12.27 Status: Akt obowiązujący Wersja od: 27 grudnia 2018 r. Wejście w życie: 31 grudnia

Bardziej szczegółowo

Produkty lecznicze pod szczególnym nadzorem - wybrane kwestie prawne

Produkty lecznicze pod szczególnym nadzorem - wybrane kwestie prawne Produkty lecznicze pod szczególnym nadzorem - wybrane kwestie prawne Ewa Rutkowska, Partner, Adwokat Agnieszka Zielińska Krywoniuk, Senior Associate, Adwokat "Pharmacovigilance w 2015 r. - nowa praktyka,

Bardziej szczegółowo

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta ANEKS III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja charakterystyki produktu leczniczego i ulotki dla pacjenta

Bardziej szczegółowo

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym

Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym Idea opieki farmaceutycznej Idea opieki farmaceutycznej narodziła się Stanach Zjednoczonych w latach 90- tych XX w., Jest to proces w którym farmaceuta współpracuje z pacjentem oraz innym personelem medycznym,

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA 1

ULOTKA DLA PACJENTA 1 ULOTKA DLA PACJENTA 1 ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Alermed, 10 mg, tabletki powlekane (Cetirizini dihydrochloridum) Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zażyciem leku. - Należy

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Zyx, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika. Zyx, 5 mg, tabletki powlekane. Levocetirizini dihydrochloridum Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Zyx, 5 mg, tabletki powlekane Levocetirizini dihydrochloridum Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Oscillococcinum, granulki w pojemniku jednodawkowym

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Oscillococcinum, granulki w pojemniku jednodawkowym Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Oscillococcinum, granulki w pojemniku jednodawkowym Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta

Aneks III. Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Aneks III Zmiany w odpowiednich punktach charakterystyki produktu leczniczego i ulotkach dla pacjenta Uwaga: Konieczna może być późniejsza aktualizacja zmian w charakterystyce produktu leczniczego i ulotce

Bardziej szczegółowo

Stodal syrop jest lekiem stosowanym w leczeniu kaszlu różnego pochodzenia, towarzyszącego infekcjom górnych dróg oddechowych.

Stodal syrop jest lekiem stosowanym w leczeniu kaszlu różnego pochodzenia, towarzyszącego infekcjom górnych dróg oddechowych. Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Stodal, syrop Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten

Bardziej szczegółowo

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść

Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla pacjenta Avenoc, maść Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten należy

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku.

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA KAMAGRA 100 mg, tabletki powlekane Sildenafil w postaci cytrynianu Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. 1- Należy zachować tę ulotkę,

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 19 października 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 października 2018 r.

Warszawa, dnia 19 października 2018 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 października 2018 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 19 października 2018 r. Poz. 2008 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 12 października 2018 r. w sprawie zapotrzebowań oraz wydawania z apteki

Bardziej szczegółowo

Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim. grudzień 2014

Raport z badań przeprowadzonych w ramach projektu Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim. grudzień 2014 Znajomość problemów związanych z używaniem alkoholu, środków psychoaktywnych i infoholizmu wśród dzieci i młodzieży oraz potrzeb pogłębienia wiedzy przez osoby dorosłe w tym zakresie Raport z badań przeprowadzonych

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r. Dz.U.2006.169.1216 2011.02.13 zm. Dz.U.2011.10.55 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 11 września 2006 r. w sprawie środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów

Bardziej szczegółowo

Tribux Forte 200 mg, tabletki

Tribux Forte 200 mg, tabletki Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Tribux Forte 200 mg, tabletki Trimebutini maleas Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku, ponieważ zawiera ona informacje

Bardziej szczegółowo

1. Czy kiedykolwiek miałeś kontakt z niebezpiecznymi dla zrowia substancjami? 32% a) nie b) tak c) czasami

1. Czy kiedykolwiek miałeś kontakt z niebezpiecznymi dla zrowia substancjami? 32% a) nie b) tak c) czasami RAPORT Z DIAGNOZY DOTYCZACEJ POZNANIA RODZAJU I STOPNIA ZAGROŻENIA UZALEŻNIENIEM OD ŚRODKÓW PSYCHOAKTYWNYCH W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. H.SIENKIEWICZA W BOBOLICACH Rok szkolny 2017/2018 15 lutego 2018 roku

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA 1

ULOTKA DLA PACJENTA 1 ULOTKA DLA PACJENTA 1 Ulotka dołączona do opakowania: informacja dla użytkownika Supremin MAX, 1,5 mg/ml, syrop Butamirati citras Należy uważnie zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku,

Bardziej szczegółowo

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017

I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia kwietnia 2017 I EDYCJA HARMONOGRAM ZAJĘĆ TEORETYCZNYCH KURSU KWALIFIKACYJNEGO W DZIEDZINIE PIELĘGNIARSTWA PSYCHIATRYCZNEGO 13 stycznia 2017 9 kwietnia 2017 Zajęcia teoretyczne odbywają się w sali dydaktycznej XI oddziału

Bardziej szczegółowo

Diosminum. Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta.

Diosminum. Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Diohespan max, 1000 mg, tabletki Diosminum Należy przeczytać uważnie całą ulotkę, ponieważ zawiera ona informacje ważne dla pacjenta. Lek ten jest dostępny

Bardziej szczegółowo

Wpływ stosowania antykoncepcji hormonalnej na płodność

Wpływ stosowania antykoncepcji hormonalnej na płodność Autor badań: AGATA ALEKSANDEREK Opiekun badań- dr Beata Trzpil -Zwierzyk Wpływ stosowania antykoncepcji hormonalnej na płodność Badanie to zostało przeprowadzone na grupie 100 osób w okresie od 1.03.2014

Bardziej szczegółowo

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Zoladex LA, 10,8 mg, implant podskórny. Goserelinum

ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA. Zoladex LA, 10,8 mg, implant podskórny. Goserelinum ULOTKA DLA PACJENTA ULOTKA DLA PACJENTA: INFORMACJA DLA UŻYTKOWNIKA Zoladex LA, 10,8 mg, implant podskórny Goserelinum Należy zapoznać się z treścią ulotki przed zastosowaniem leku. - Należy zachować tę

Bardziej szczegółowo

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu

SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU. Instytut Psychologii/Uniwersytet Medyczny, Katedra i Klinika Psychiatrii 4. Kod przedmiotu/modułu 1. Nazwa przedmiotu w języku polskim SYLABUS/ OPIS PRZEDMIOTU Psychopatologia - aspekt medyczny 2. Nazwa przedmiotu w języku angielskim Psychopathology - medical perspective 3. Jednostka prowadząca przedmiot

Bardziej szczegółowo