Przygotowanie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej do zajęć wychowania fizycznego

Transkrypt

1 Przygotowanie nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej do zajęć wychowania fizycznego Barbara Woynarowska Zakład Biomedycznych i Psychologicznych Podstaw Edukacji Wydział Pedagogiczny Uniwersytetu Warszawskiego 1

2 Plan prezentacji 1. Prezentacja wyników badań 2 Rozwój motoryczny i znaczenie aktywności fizycznej u dzieci w młodszym wieku szkolnym 3. Skutki niedoboru aktywności fizycznej

3 Metoda badań Badane osoby 80 nauczycielek edukacji wczesnoszkolnej w województwie mazowieckim staŝ pracy do 20 lat -53% 20 lat lub więcej 47% Narzędzie - anonimowa ankieta Badanie przeprowadziła w 2010 r. Krystyna Stodółkiewicz moja magistrantka na Wydziale Pedagogicznym UW

4 Kształcenie przeddyplomowe w zakresie metodyki wychowania fizycznego do 20 lat 20 lat lub więcej Uczestniczyły w zajęciach (%) Rodzaje zajęć (%) teoretyczne praktyczne w ramach praktyk w szkole Samoocena przygotowania (średnia punktów w skali 1-10) 5,8 5,8

5 Metodyka wychowania fizycznego w programach kształcenia na kierunku edukacja wczesnoszkolna 2009/2010 Analiza planów i programów kształcenia w 18 uniwersytetach i szkołach wyŝszych Przedmiot metodyka wychowania fizycznego lub o pokrewnej nazwie uwzględniono w 10 szkołach, głównie na studiach I stopnia

6 Trudności w kształceniu nauczycieli Szkoły wyŝsze kształcące nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej nie posiadają warunków i kadry do kształcenia w zakresie wychowania fizycznego

7 Kształcenie podyplomowe w zakresie metodyki wychowania fizycznego do 20 lat 20 lat lub więcej Uczestniczyły w kształceniu (%) Formy kształcenia (%) studia podyplomowe kursy warsztaty obserwacje lekcji prowadzonej przez nauczyciela WF samokształcenie 50 62

8 Samoocena Średnia punktów w skali 1-10 do 20 lat 20 lat lub więcej Aktualne przygotowanie do prowadzenia zajęć WF 6,4 6,0 Sprawność fizyczna 7,5 5,5 Lubią prowadzenie zajęć WF 7,3 5,7

9 Samoocena nauczycielek w zaleŝności od uczestnictwa w kształceniu podyplomowym Średnia punktów w skali 1-10 Uczestniczyły Nie uczestniczyły Aktualne przygotowanie do prowadzenia zajęć WF 7,0 5,5 Sprawność fizyczna 6,8 6,1 Lubią prowadzenie zajęć WF 7,4 5,6

10 Potrzeby zwiększenia kompetencji w zakresie metodyki WF 75% nauczycielek zgłosiło chęć uczestnictwa w szkoleniach dla poszerzenia wiedzy i umiejętności (częściej młodsze niŝ starsze): chęć uatrakcyjnienia zajęć poznanie nowych gier i zabaw zmiany programowe 6-latki w szkole chęć poprawy własnej kondycji fizycznej

11 Trudności związane zane z realizacją lekcji WF (%) Związane z warunkami (pomieszczenia zastępcze, do 20 lat 20 lat lub więcej braki w wyposaŝeniu w sprzęt) Ze strony uczniów (utrzymanie dyscypliny, niechęć do ćwiczeń, niska sprawność fizyczna) Związane z niedostatkami w przygotowaniu 16 12

12 Organizacja zajęć i warunki Prowadzą zajęcia WF 3 lekcje samodzielnie - 75% 2 lekcje samodzielnie, 1 lekcja nauczyciel WF - 7% Miejsce zajęć korytarz 40% sala lekcyjna 20% Brak dostępu uczniów do przebieralni 45% (przebieranie w klasie, na korytarzu, w toalecie)

13 Organizacja zajęć i warunki Ocena warunków bezpieczeństwa w pomieszczeniach do zajęć WF bezpieczeństwo uczniów zapewnione 70% zagroŝenia 30% (meble, szklane gabloty, okna, nieosłonięte kaloryfery, śliska podłoga, ciasnota) Zakłócenia 75% (liczne grupy, dzielenie pomieszczenia z inną klasą, przechodzące osoby na korytarzu)

14 Sytuacja od wielu lat nie zmienia się 2000 r. badania S. Sulisza 46% dyrektorów szkół stwierdziło, Ŝe nauczyciele klas początkowych są słabo przygotowani do prowadzenia zajęć WF w 64% szkół trudne warunki materialne i organizacyjne do prowadzenia zajęć ruchowych

15 Sytuacja od wielu lat nie zmienia się 2002/2003 badania W. Pańczyka (48 wylosowanych szkół, podkarpackie, lubelskie) Zajęcia prowadzone przez nauczycielki kształcenia zintegrowanego w 60% szkół w mieście, 100% na wsi Powszechny brak dostępu dzieli klas I-III do sal gimnastycznych, nawet gdy one są Zajęcia to epizody ruchowe w pomieszczeniach zamkniętych Rzadkie wychodzenie w plener, wiele zajęć przeznaczonych na ruch zamienia się na inne. 80% dzieci nie ćwiczyło na powietrzu; 89% boi się ćwiczeń terenowych ( zimno, mokro, moŝna się spocić i zabrudzić )

16 Dlaczego wychowanie fizyczne w młodszym wieku szkolnym jest niezbędne? 1. Okres bardzo dynamicznego rozwoju motorycznego Silna potrzeba ruchu głód ruchu mechanizm biologiczny Zdolność do opanowania nowych ruchów, umiejętności ruchowych, kombinacji ruchów Refleksyjność, celowość i ekonomia ruchów Szybki rozwój motoryki małej Ok. 10 roku Ŝycia rozpoczyna się okres zwany pełnią dzieciństwa, okresem dziecka doskonałego, drugim apogeum motorycznym Demel, Skład, 1986

17 Dlaczego wychowanie fizyczne w młodszym wieku szkolnym jest niezbędne? 2. Unieruchomienie w szkole zakłóca naturalny przebieg rozwoju motorycznego. Przystosowanie do szkoły w klasie III 3. WaŜny okres w posturogenezie 4. WF w szkole jest jedyną formą zorganizowanej aktywności fizycznej dla wielu dzieci (nierówności społeczne) 5. Większe przyrosty masy niŝ wysokości ciała dziecko pulchnieje ryzyko otyłości

18 Odsetek dzieci i młodzieŝy z nadwagą i otyłością w Polsce Wiek lata Chłopcy Dziewczęta 7 19,3 17,3 8 21,4 17,9 9 21,0 20, ,4 19, ,3 19, ,3 14, ,3 11, ,0 10, ,0 9, dane Centrum Zdrowia Dziecka

19 Dlaczego wychowanie fizyczne w młodszym wieku szkolnym jest niezbędne? 6. W młodszym wieku szkolnym zaczyna się naturalny proces zmniejszania spontanicznej aktywności fizycznej nasilający się w dalszych latach Ŝycia

20 ObniŜanie się aktywności fizycznej z wiekiem

21 Skutki niedostatku aktywności fizycznej w młodszym wieku szkolnym Niezaspokojenie podstawowej potrzeby biologicznej dziecka Wczesne wygaśnięcie spontanicznej aktywności fizycznej Niewykorzystanie okresu korzystnego dla rozwoju wszechstronnych umiejętności ruchowych Niedostatek tych umiejętności i niska sprawność fizyczna zniechęcają do uczestnictwa w lekcjach WF prowadzonych w klasach starszych przez nauczycieli WF Ryzyko rozwoju otyłości, zaburzeń układu ruchu

22 Nowa podstawa programowa Klasa I Wychowanie fizyczne. Kształtowanie sprawności fizycznej i edukacja zdrowotna Klasy II - III Wychowanie fizyczne i edukacja zdrowotna Realizacja wymagań z podstawy programowej w obecnych warunkach jest w większości szkół w Polsce niemoŝliwa

23 Praca pozorna jest pozorną wzajemnością, przynoszącą pozorne owoce, zaspokajającą pozorne potrzeby. Rodzi się z niej wielki świat pozorów. Świat ten Ŝyje z marnotrawstwa darów BoŜych J. Tischner: Polska jest Ojczyzną. W kręgu filozofii pracy, ParyŜ 1985, s. 83

24 Jak rozpocząć głębokie zmiany systemowe z udziałem: szkół wyŝszych kształcących nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i wychowania fizycznego twórców polityki edukacyjnej dyrekcji szkół i nauczycieli rodziców samorządów lokalnych

25 Dziękuję za uwagę