Notatka informacyjna nt. indyjskich inwestycji zagranicznych

Transkrypt

1 AMBASADA RP W NEW DELHI W Y D Z I A Ł E K O N O M I C Z N Y 50-M Shanti Path, Chanakyapuri, New Delhi tel , faks Notatka informacyjna nt. indyjskich inwestycji zagranicznych W ostatnich latach dynamicznie rośnie zagraniczna ekspansja firm z Indii. Indyjskie inwestycje są zróżnicowane zarówno pod względem geograficznym, jak i sektorowym. Największym odbiorcą indyjskich inwestycji jest Singapur. Można jednak zaobserwowad przesunięcie wypływu inwestycji z Indii krajów rozwijających w kierunku paostw wysoko rozwiniętych. Paostwa Unii Europejskiej są najważniejszym celem indyjskiego kapitału. W ujęciu sektorowym największe znaczenie ma branża produkcyjna i usługi nie-finansowe. 1. Indyjskie inwestycje na świecie Inwestycje zagraniczne indyjskich firm sięgają swoją tradycją początku XX wieku. Prawdziwa ekspansja nastąpiła jednak dopiero w ostatnich latach. Pomiędzy 2000 a 2010 rokiem indyjskie firmy zainwestowały za granicą ponad 90 miliardów USD. Wykres 1. Wartośd indyjskich inwestycji za granicą w latach (w mln USD) Źródło: UNCTAD mln USD U podstaw tego procesu znalazły się: dynamiczny rozwój gospodarczy, zwiększona konkurencyjnośd rodzimych przedsiębiorstw oraz wprowadzenie przez władze polityki wspierającej ekspansję inwestycyjną. 1

2 Do 2005 roku roczna wartośd kapitału eksportowanego z Indii nie przekraczała 3 mld USD. Najbardziej imponujący wzrost miał miejsce w roku 2006 kiedy to wartośd inwestycji skoczyła o ponad 300%. Od tamtej pory można zauważyd, iż coroczne inwestycje oscylują w okolicach 15 miliardów USD. Warto podkreślid widoczną w latach względną stabilnośd wskazującą na odpornośd indyjskich inwestorów na światowy kryzys gospodarczy. Tabela 1. Udział Indii w światowym eksporcie inwestycji w latach (w %) ,04 0,19 0,31 0,33 0,24 0,33 1,01 0,76 0,96 1,35 1,18 Źródło: UNCTAD Należy jednak pamiętad, iż inwestycje podejmowane przez Indie mają w skali światowej wciąż stosunkowo małe znaczenie. W 2010 roku udziału w światowych przepływach inwestycji w wysokości 1,18%. Istotna jest jednak ich wysoka dynamika, stabilnośd wzrostu i rosnący udział. Świadczy to zwiększającym się zainteresowaniu do podejmowania zagranicznej działalności przez indyjskie firmy. 2. Struktura geograficzna indyjskich inwestycji 1 W latach znacząco spadło znaczenie krajów rozwijających się jako odbiorców indyjskich inwestycji. Głównym kierunkiem dla działalności zagranicznej indyjskich firm stały się paostwa wysoko rozwinięte gospodarczo (trafiła do nich ponad połowa indyjskich inwestycji). W okresie ponad 45% wszystkich inwestycji wypływających z Indii trafiło do Europy. Najważniejszym europejskim odbiorcą okazała się Holandia z udziałem 14%. Wielka Brytania i podległe Zjednoczonemu Królestwu Wyspy Normandzkie otrzymały po ponad 7% ogółu indyjskich inwestycji. Niewiele mniejszy był udział Cypru ( udział w ogóle eksportowanych przez Indie inwestycji). Do Azji trafiło 30% indyjskich inwestycji. W bardzo dużej mierze przyczynił się do tego Singapur, który jest najchętniej wybieranym kierunkiem przez indyjskich przedsiębiorców. Niemal 1/5 całości wypływu indyjskiego kapitału jest kierowana właśnie do tego kraju. Warto zwrócid uwagę na znaczny 3% udział Zjednoczonych Emiratów Arabskich oraz na marginalizację znaczenia, bardzo ważnego niegdyś z punktu widzenia Indii, Hong Kongu. 1 Istnieją pewne ograniczenia zaburzające przedstawione dane. Należy zauważyd, iż w niektórych przypadkach zaprezentowane dane nie pokazują nam rzeczywistych paostw przeznaczenia dla indyjskich inwestycji. Widzimy, że indyjskie przedsiębiorstwa używają krajów takich jak Holandia, Singapur oraz rajów podatkowych takich jak Mauritius, Cypr, Wyspy Dziewicze czy Wyspy Normandzkie jako pośredników przy transferze kapitału oraz nabywaniu aktywów w paostwach trzecich, z reguły w krajach wysoko rozwiniętych o bardziej skomplikowanym systemie podatkowym oraz prawnym. Ponadto, przy obecnej globalizacji wyniki mogą byd zaburzone przez trudności z określeniem rzeczywistego kraju pochodzenia przejmowanej korporacji transnarodowej. Te problemy są najbardziej widoczne w przypadku Kanady, która nie została uznana za znaczący kraj docelowy dla indyjskich inwestycji. Biorąc jednak pod uwagę samo przejęcie Novelis przez Hindalco Industries za 6 mld USD Kanadę należałoby umieścid wśród podstawowych partnerów Indii. Z racji tego, że główna siedziba firmy znajduje się w USA, transakcja została zapisana na rachunkach amerykaoskich. 2

3 Wykres 2. Struktura geograficzna zaakceptowanych zagranicznych projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw indyjskich za granicą w latach Europa (pozostałe) Afryka 12% Ameryka 12% Unia Europejska 40% Azja 30% Źródło: Ministerstwo Finansów Indii, Bank Rezerw Indii. Wyraźnie widad, iż Europa wraz Azją uzyskując łącznie ¾ indyjskich inwestycji stanowią dla nich najważniejszych odbiorców. Afryka otrzymała 12% wszystkich inwestycji głównie za sprawą Mauritiusu, gdzie skierowano ich aż 8%. Wykres 3. Struktura geograficzna zaakceptowanych zagranicznych projektów inwestycyjnych przedsiębiorstw indyjskich za granicą w latach Wyspy Dziewicze 2% ZEA 3% Inne 21% Singapur 19% Holandia 14% Rosja 4% Cypr Wyspy Normandzkie 7% Wielka Brytania 7% Źródło: Ministerstwo Finansów Indii, Bank Rezerw Indii. Mauritius 8% USA 9% Do Stanów Zjednoczonych miało trafid 9% ogółu indyjskich inwestycji. Marginalne znaczenie miała Ameryka Łacioska z około 2% udziałem w otrzymanych inwestycjach. Główna częśd kierowanych tam przepływów kapitału trafiła na Wyspy Dziewicze oraz na Kajmany. W ostatnich dziesięciu latach największemu osłabieniu uległa pozycja Rosji jako odbiorcy indyjskich inwestycji. W analizowanym okresie otrzymała ona jedynie 4% całości 2 Zaprezentowane dane opierają się na publikacjach indyjskiego Ministerstwa Finansów na temat inwestycji zatwierdzonych przez Bank Rezerw Indii. Zatwierdzenie projektu nie jest równoznaczne z podjęciem inwestycji. Stąd mogą zaistnied rozbieżności pomiędzy przytoczonymi danymi, a faktycznym przepływem kapitału. 3

4 Pomimo deklarowanych przez Indie ponad 125 odbiorców dla swoich inwestycji wyraźnie widad dominację kilku paostw. 5 najpoważniejszych partnerów Indii otrzymuje ponad 50% wypływu inwestycji z kraju, przy 10 najwyżej uplasowanych paostwach jest to już około 80% wszystkich inwestycji. 3. Struktura sektorowa indyjskich inwestycji Indyjskie inwestycje na rynkach międzynarodowych trafiły w dużej mierze do sektora produkcji przemysłowej. W latach jego udział w całości inwestycji wyniósł aż 44%. Do kategorii Inne zakwalifikowano 27% inwestycji głównie ze względu na obecnośd w niej sektorów wydobywczych. Łącznie usługi mogły liczyd jedynie na 23% udział wśród sektorowego przeznaczenia indyjskich inwestycji, w tym usługi niefinansowe zaledwie na 1%. Inwestycje związane z handlem stanowiły ogółu. 4 Wykres 4. Struktura sektorowa zaakceptowanych zagranicznych projektów inwestycyjnych Indii za granicą w latach Inne 27% Produkcyjne 44% Handlowe Usługi niefinansowe 22% Źródło: Ministerstwo Finansów Indii, Bank Rezerw Indii Usługi finansowe 1% Można dostrzec obecnośd indyjskich inwestycji w licznych sektorach gospodarki. Najczęściej indyjscy przedsiębiorcy decydują się na eksport kapitału w kierunku branż takich jak motoryzacyjna, informatyczna, farmaceutyczna, wydobywcza, telekomunikacyjna, żywnościowa czy maszynowa. W dalszej kolejności inwestują w sektory takie jak paliwowy, metali nieżelaznych, kosmetyczny czy oponiarski. 3 Dane dotyczące struktury sektorowej indyjskich projektów inwestycyjnych za 2010 roku nie są dostępne. 4 Warto zwrócid uwagę na pewne ograniczenia metodologiczne podziału zaproponowanego przez Bank Rezerw Indii. Według opracowao RBI, do przemysłu zaliczane są takie branże gospodarki jak chemiczna, elektroniczna, telekomunikacyjna, cementowa, budowlana, informatyczna, oprogramowania oraz farmaceutyczna. Do handlu zaliczono między innym sektor jubilerski, tekstyliów oraz przetwórstwa drewna. Usługi finansowe odnoszą się do usług zajmujących się przede wszystkim obsługą akcji. Sektory takie jak transport, produkcja produktów z plastiku czy usługi medyczne umieszczono w kategorii pozostałe. Kluczowy jest jednak fakt, iż w pozycji Inne umieszczono wszystkie branże zaliczane zwykle do pierwszego sektora gospodarki. Właśnie obecnośd w tej kategorii przemysłu wydobywczego jest głównym powodem jej wysokiego udziału w indyjskich inwestycjach ogółem. 4

5 W ogólnym rozrachunku, największe co do wartości inwestycje poczynione przez indyjskich inwestorów należą do firm z branży wydobywczej oraz z sektora stalowego, takich jak Hindalco, Jindal Steel, Essar Steel czy Tata, które dokonały w ostatnim czasie znacznej wielkości przejęd zagranicznych firm. Podobny trend można także zaobserwowad w sektorach telekomunikacyjnym, produktów spożywczych, samochodowym, farmaceutycznym, informatycznym oraz infrastrukturalnym. Najbardziej spektakularnym przejęciem oficjalnie zanotowanym do 2009 roku było pozyskanie brytyjskiej grupy Corus poprzez Tata Steel za 12 mld USD. Na dalszych miejscach figurują Hindalco Industries, które przejęło amerykaosko-kanadyjski Novelis za 6 mld USD, Oil and Natural Gas Corporation, które wykupiło brytyjskie Imperial Energy za 2,8 mld USD, szeroko obecne w mediach przejęcie od amerykaoskiego Ford Motor Company spółek Jaguar i Land Rover przez Tata Motors za 2,3 mld USD oraz zakup przez Suzlon Energy za 1,7 mld USD 2/3 udziałów w niemieckim REpower Systems. Częste jest również podejmowanie zagranicznych inwestycji od podstaw. Swoje zakłady za granicą lokują między innymi przedsiębiorstwa pozyskujące ropę, gaz oraz metale szlachetne. Korporacje takie jak National Thermal Power Corporation, GAIL czy Tata Steel wchodzą ze swoimi zakładami do paostw takich jak Iran, Arabia Saudyjska i Wietnam. Firmy z sektora technologii informacyjnych oraz outsourcingu procesów biznesowych takie jak Tata Consultancy Services, Wipro, Infosys Technologies czy Tech Mahindra budują globalne centra rozwoju w Chinach, Meksyku, Urugwaju, czy Argentynie. Agresywnie rozszerzają swoją działalnośd na rynkach paostw europejskich, w tym Polski. Inwestorzy z branży telekomunikacyjnej oraz motoryzacyjnej przeprowadzają ekspansję zagraniczną głównie poprzez umowy typu joint venture. Znaczne tego typu inwestycje czynione są również przez sektor telekomunikacyjny, samochodowy, spożywczy oraz stali. Z ciekawszych przykładów takiej międzynarodowej współpracy można przytoczyd umowę pomiędzy Alcatel-Lucent i Reliance Communications wartą 750 mln USD lub szacowane na 600 mln USD uczestnictwo Tata Communications w projekcie światłowodu łączącego Republikę Południowej Afryki z Wielką Brytanią. Ashok Leyland angażuje się w projekty między innymi z fioską grupą Alteams, niemieckim Siemensem czy japooskim Nissan Motor Company. Podobnie Mahindra tworzy joint venture z francuskim Renault czy z chioskim producentem traktorów Jiangsu Yueda Yancheng. Opracowano: Wydział Ekonomiczny Ambasady RP w New Delhi 5