Giełda Jest Kobietą Zanim zaczniesz inwestować. dr Iwona Sroka Prezes Zarządu KDPW SA i KDPW_CCP SA

Transkrypt

1 Giełda Jest Kobietą Zanim zaczniesz inwestować dr Iwona Sroka Prezes Zarządu KDPW SA i KDPW_CCP SA Warszawa, 17 marca 2015

2 Giełda Papierów Wartościowych GIEŁDA PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH - jeden z fundamentów polskiego rynku GIEŁDA kapitałowego PAPIERÓW WARTOŚCIOWYCH - jeden z fundamentów polskiego rynku kapitałowego tradycje rynku kapitałowego w Polsce - pierwsza giełda w Warszawie 1817 r. kwiecień powstanie GPW (rynek kapitałowy wznawia działalność po 50 latach) GPW - giełda od początku otwarta na nowe procesy: zdematerializowany obrót papierami wartościowymi elektroniczny system obrotu 2

3 Giełda Warszawska Giełda Warszawska - historia w obrazach (I) Pałac Saski, 1817 r. pierwsza siedziba Giełdy Kupieckiej Bank Polski siedziba Giełdy w latach

4 Giełda Warszawska Giełda Warszawska - historia w obrazach (II) Ul. Królewska 12/14 siedziba Giełdy w latach Ul. Nowy Świat 6/12 siedziba Giełdy w latach Ul. Książęca 4 siedziba Giełdy od 2000 r. 4

5 Instytucje polskiego rynku kapitałowego Komisja Nadzoru Finansowego KDPW Główny Rynek GPW, Bondspot, Catalyst, NewConnect, OTC KDPW_CCP Narodowy Bank Polski Inwestorzy instytucjonalni Instytucje finansowe i pośrednicy Emitenci Inwestorzy indywidualni 5

6 Założenia funkcjonowania GPW 6

7 Podstawowe funkcje giełdy 7

8 Przepływ kapitału (1) 8

11 11

12 Przebieg transakcji 12

13 Korzyści dla inwestorów 13

14 Korzyści dla spółek 14

15 Rynki GPW GPW GŁÓWNY RYNEK GPW (rynek regulowany) Rynek nieregulowany CATALYST Rynek oficjalnych notowań działający zgodnie z dyrektywami UE, obejmuje rynek kasowy dla spółek o wartości rynkowej powyżej 15 mln EUR oraz rynek instrumentów pochodnych Rynek, który umożliwia pozyskanie kapitału małym firmom, łączy młode, dynamicznie rozwijające się spółki z inwestorami oraz z Głównym Rynkiem GPW Platforma do notowania obligacji komunalnych (jednostki samorządu terytorialnego) oraz korporacyjnych (spółki akcyjne, spółki z o.o., banki spółdzielcze) 15

16 Główny Rynek GPW Kapitalizacja spółek na GPW (mld zł) Główny Rynek GPW debiutów na Głównym Rynku, w tym 5 spółek zagranicznych i 10 przeniesionych z NewConnect. 51 emitentów zagranicznych, wśród nich m.in. firmy z Bułgarii, Czech, Francji, Izraela, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Ukrainy, a nawet Chin. 471 spółek notowanych na Głównym Rynku GPW Spółki krajowe (mld zł) Spółki zagraniczne (mld zł) 16

17 * Wg stanu na 18 listopada 2013 Rynek NewConnect STAN NA DZIEŃ KAPITALIZACJA RYNKU Rynek NC w liczbach LICZBA EMITENTÓW LICZBA EMITENTÓW ZAGRANICZNYCH 9,2 mld PLN Wartość ofert na NewConnect (mln PLN) wartość IPO 600 LICZBA DEBIUTÓW W 2013 R LICZBA AUTORYZOWANYCH DORADCÓW LICZBA ANIMATORÓW RYNKU 11 Rosnąca liczba nowych spółek* liczba debiutów liczba spółek Raport IPO Watch (2014): W 2014 roku GPW w Warszawie z 35 IPO (13 na Rynku Głównym i 22 na NewConnect) była 3. rynkiem w Europie (po Londynie) pod względem liczby debiutów W 2014 r. na rynkach europejskich odnotowano 375 ofert

18 Instrumenty - Akcja (1) 18

19 Instrumenty - Akcja (2) Akcje instrument o charakterze udziałowym (stwierdzający udział w spółce akcyjnej, która jest własnością akcjonariuszy), akcje są przedmiotem obrotu na rynku regulowanym (Główny Rynek GPW) oraz w alternatywnym systemie obrotu (NewConnect). Akcje na okaziciela Akcje uprzywilejowane Co do dywidendy Co do głosów na WZA Co do szczególnych uprawnień w przypadku postępowania likwidacyjnego spółki Akcje imienne (nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego) Akcje zwykłe Korzyści dla inwestorów: Możliwość inwestowania nadwyżek finansowych na rynku kapitałowym. Wzrost wartości rynkowej posiadanych akcji. Udział w zyskach spółek (dywidenda). 19

20 Instrumenty - Akcja (3) Jako współwłaściciel spółki, każdy akcjonariusz ma wynikające z tego prawa, tzw. prawa majątkowe, które nie mają żadnego czasowego ograniczenia, bowiem akcje emitowane są na czas nieokreślony. Prawa akcjonariuszy: Prawo do uczestniczenia w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy - oznacza prawo głosu, a więc możliwość wpływania na najważniejsze decyzje spółki dotyczące kierunków jej rozwoju, wyboru władz, sposobu zagospodarowania wypracowanego zysku itp. Prawo do udziału w zyskach (dywidendy) - jest to najważniejsze prawo majątkowe akcjonariusza, wynikające z naturalnej potrzeby osiągnięcia korzyści z zainwestowania pieniędzy w akcje przedsiębiorstwa. Wysokość dywidendy przypadającej na każdą akcją zależy od wielkości wypracowanego zysku i od tego, jaką jego część walne zgromadzenie akcjonariuszy przeznaczy na dywidendę. Prawo poboru nowych akcji - przywilej pierwszeństwa przy zakupie nowych akcji przez dotychczasowych akcjonariuszy. Prawo to jest o tyle istotne, że w przypadku objęcia takiej emisji przez nowy krąg akcjonariuszy nastąpiłoby tzw. rozwodnienie kapitału, czyli procentowe zmniejszenie udziału dotychczasowych akcjonariuszy w stosunku do całkowitej sumy kapitału akcyjnego. Prawa do akcji - mogą one być przedmiotem obrotu już w kilka dni po przydziale akcji, a jeszcze przed ich zarejestrowaniem w sądzie. 20

21 Instrumenty - Obligacja (1) 21

22 Instrumenty - Obligacja (2) Obligacje instrument dłużny, stanowiący zobowiązanie emitenta do jego wykupienia z odsetkami w ustalonym terminie. Obligacje są przedmiotem obrotu na rynku Catalyst, zarówno na rynku regulowanym, jak i w alternatywnym systemie obrotu. Korporacyjne Komunalne (Samorządowe) MSP O stałym oprocentowaniu O zmiennym oprocentowaniu Podmiot emitujący % Krótkoterminowe Średnioterminowe Długoterminowe Terminu wykupu Miejsce emisji Krajowe Zagraniczne Euroobligacje 22

23 Instrumenty pochodne - Kontrakty terminowe Instrument pochodny instrument, którego cena zależy od ceny instrumentu bazowego. Kontrakt terminowy - umowa między 2 stronami. Nabywca/sprzedawca zobowiązuje się do kupna/sprzedaży w określonym momencie w przyszłości danego instrumentu bazowego po z góry określonej cenie. Depozyt zabezpieczający wpłacany przez kupującego i sprzedającego, stanowi finansową gwarancję, że strona transakcji wywiąże się ze swoich zobowiązań. Wysokość depozytu wyznacza izba rozliczeniowa KDPW_CCP. Grupa kontraktów Kontrakty na indeksy Kontrakty na akcje Kontrakty na kursy walut Kontrakty na WIBOR Kontrakty na obligacje Instrument bazowy WIG20, mwig40 Akcje wybranych spółek USD/PLN, EUR/PLN, CHF/PLN 1,3,6 m WIBOR Krótko, średnio i długoterminowe obligacje SP Źródło: GPW 23

24 Instrumenty pochodne - Opcje Opcje - podobnie jak kontrakty terminowe - są umową pomiędzy 2 stronami. W przeciwieństwie do kontraktów terminowych podział praw i obowiązków wynikających z tego instrumentu nie jest dla stron transakcji identyczny. Nabywca opcji kupna/sprzedaży (ma prawo zawrzeć transakcję) a Wystawca opcji kupna/sprzedaży (jest zobowiązany na żądanie Nabywcy zawrzeć transakcję). Premia opcyjna przysługuje Wystawcy opcji za udzielenie Nabywcy praw wynikających z opcji. Stanowi koszt po stronie Nabywcy opcji. Dwa rodzaje opcji: Opcje kupna (ang. call options), stanowią dla nabywcy prawo do kupna instrumentu bazowego po z góry określonej cenie oraz na warunkach z góry określonych. Opcje sprzedaży (ang. put options), stanowią dla nabywcy prawo do sprzedaży instrumentu bazowego po z góry określonej cenie oraz na warunkach z góry określonych. W obrocie na GPW znajdują się Opcje na indeks WIG20. 24

25 Indeksy giełdowe Indeks to wskaźnik określający wzrost lub spadek wartości pewnej grupy spółek, podobnych do siebie, pod względem kapitalizacji, prowadzonej działalności, kraju pochodzenia itp. GPW publikuje 28 indeksów Głównego Rynku i 2 indeksy NewConnect. WIG20 jest indeksem blue-chip, największych i najbardziej płynnych spółek notowanych na Głównym Rynku GPW, kryteria bazowe stanowią, że liczba akcji w wolnym obrocie musi być większa od 10%, a wartość akcji w wolnym obrocie większa od 1 mln EUR. WIG20 jest indeksem cenowym i przy jego obliczaniu nie uwzględnia się dochodów z tytułu dywidend. Liczony od 1994 roku. Indeks WIG to pierwszy indeks giełdowy i jest obliczany od 16 kwietnia 1991 roku. Uczestnikami indeksu WIG są wszystkie spółki z Głównego Rynku GPW spełniające kryteria bazowe. WIG jest indeksem dochodowym i przy jego obliczaniu uwzględnia się ceny zawartych w nim akcji oraz dochody z tytułu dywidend i praw poboru. RESPECT INDEX - Indeks RESPECT giełda oblicza od 19 listopada 2009 r. Indeks obejmuje firmy odpowiedzialne społecznie notowane na Głównym Rynku GPW. RESPECT jest indeksem dochodowym. Indeksy sektorowe: WIG banki, WIG budownictwo, WIG media, WIG surowce, WIG telekomunikacja; łącznie 11 indeksów sektorowych. Indeksy narodowe: WIG CEE, WIG Poland, WIG Ukraine; łącznie 3 indeksy narodowe. NCIndex to pierwszy indeks dedykowany rynkowi akcji NewConnect. Obejmuje wszystkie spółki notowane na rynku New Connect, których wartość akcji w wolnym obrocie jest większa niż 1mln zł. Jest indeksem dochodowym. 25

26 Grupa KDPW struktura własnościowa 33% GPW NBP MSP 33% 33% KDPW_ Agencja Numerująca Stabilny i wiarygodny akcjonariat Główny cel: bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowego Niski poziom ryzyka Nadzór ze strony KNF, ESMA oraz NBP Europejska rejestracja Repozytorium Transakcji w KDPW jedno z 4 pierwszych RT w Europie Zadania Agencji Numerującej (ISIN, CFI, LEI, FISN) Usługi i kompetencje w zakresie rynku towarowego (KDPW_GIR) Planowana autoryzacja KDPW zgodnie z CSDR 100 % Europejska autoryzacja KDPW_CCP (3. autoryzowana izba w Europie) Kapitały własne KDPW_CCP: 228 milionów PLN (54 miliony EUR) Funkcjonalność centralnego kontrpartnera (CCP) dzięki mechanizmowi nowacji Pośrednictwo w raportowaniu do KDPW_TR (nieobowiązkowe) 26

27 KDPW zakres usług i główne funkcjonalności Konta omnibus dla zagranicznych inwestorów Rynek regulowany Maintaining Prowadzenie securities kont accounts depozytowych at the top-tier Usługi Core Services podstawowe Rozrachunek transakcji Alternatywny System Obrotu Usługi dodatkowe Usługi komercyjne Initial Rejestrowanie recording i of securities przechowywanie in a book-entry p.w. Agencja Numerująca (LEI, ISIN, CFI, FISN) OTC - rynek kasowy Centralny depozyt papierów wartościowych Zdarzenia korporacyjne Połączenia operacyjne z zagranicznymi CSD Repozytorium Transakcji (KDPW_TR) Systemem Rekompensat, wypłaty transferowe Giełdowa Izba Rozrachunkowa (GIR KDPW) Tri-Party Repo Autoryzacja centralnego depozytu (CSD): 2016 Prowadzenie kont depozytowych na poziomie CSD z opcją segregacji kont Mechanizm Hold/Release (opcjonalnie) Rozrachunek pieniężny w pieniądzu banku centralnego: PLN w NBP, EUR w systemie TARGET2 Funkcje Agenta w systemie pożyczek papierów wartościowych (automatycznych i negocjowanych) Rozrachunek i zarządzanie zabezpieczeniami dla transakcji repo (Agent Tri-party Repo) gwarantowane przez KDPW_CCP lub niegwarantowane Współpraca z rynkiem TBS Poland Szansa na przekształcenie rynku transakcji sell-buy back w tri party repo Rozrachunek w częściach Zdarzenia korporacyjne: przekazywanie informacji, wypłata świadczeń, obsługa podatkowa Repozytorium transakcji i agencja kodująca LEI Dominujący udział i elastyczna obsługa klientów krajowych, działających na rynku polskim Planowane uzyskanie statusu Approved Reporting Mechnism (MIFID II) rozszerzenie raportowania o transakcje z rynku kasowego Możliwość nadawania kodów LEI na podmioty zawierające transakcje na rynku kasowym Zmiana cyklu rozrachunkowego z T+3 na T+2 (zgodnie z wymogami CSDR; 6.X.2014) 27

28 Podstawowe statystyki* Uczestnicy KDPW 62 Uczestnicy KDPW_CCP 38 Uczestnicy KDPW_CCP w obszarze OTC 14 Liczba emitentów 1160 (z których 80 to zagraniczni) Liczba zdeponowanych emisji instrumentów udziałowych 1143 Liczba zdeponowanych emisji instrumentów dłużnych 1701 Kapitalizacja instrumentów udziałowych zdeponowanych w KDPW 573 mld PLN Kapitalizacja instrumentów dłużnych zdeponowanych w KDPW 606 mld PLN Liczba rozrachowanych instrumentów dłużnych i udziałowych rynek kasowy: tys. Wartość rozrachowanych instrumentów dłużnych i udziałowych - rynek kasowy: mld PLN Liczba rozrachowanych instrumentów dłużnych i udziałowych rynek terminowy: tys. Wartość rozrachowanych instrumentów dłużnych i udziałowych rynek terminowy: 230 mld PLN Wartość wszystkich operacji rozliczonych i rozrachowanych w roku 2014: 16,5 bln PLN * Dane na koniec 2014 r. 28

29 Podstawowe zasady rozrachunków w KDPW Wyłącznie zdematerializowane papiery wartościowe. Transfery papierów wartościowych odbywają się poprzez dokonywanie zapisów księgowych w systemie depozytowym prowadzonym przez KDPW. Transferów dokonuje się pomiędzy kontami uczestników KDPW. Obowiązkowa segregacja aktywów (aktywa własne, aktywa klientów). Zmiana stanów własności następuje w momencie dokonania zapisu księgowego. Dokonywanie rozrachunku transakcji na rzecz: GPW, BondSpot, NewConnect, Catalyst (ASO), MTS Poland. Rozrachunek transakcji T+2 T+0 do T+n Dla obrotu na rynku regulowanym i ASO (GPW, BondSpot) Dla transakcji poza obrotem zorganizowanym (OTC) 29

30 KDPW_CCP zakres usług i główne funkcjonalności Rynek regulowany ASO OTC derywaty PLN Rozliczanie transakcji Zarządzanie ryzykiem rozliczeniowym SPAN Zarządzanie zabezpieczeniami Obligacje skarbowe Usługi podstawowe Bony skarbowe Usługi dodatkowe Akcje WIG20 VaR Raportowanie do KDPW_TR OTC REPO Gwarancje bankowe Funkcjonalność centralnego kontrpartnera (CCP) dzięki mechanizmowi nowacji Netting w należnościach pieniężnych (obowiązkowy) oraz papierach wartościowych (opcjonalnie) Zwiększona atrakcyjność rozliczeń dla inwestorów zagranicznych (prop-shops, HFT) i daytraderów Segregacja kont rozliczeniowych (konta indywidualne i zagregowane) Rozliczanie derywatów OTC: Obecnie: PLN (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, REPO) Planowane: EUR (FRA, IRS, OIS, Basis Swap, FX instruments) OTC clearing na bazie instrukcji MarkitWire i SWIFT Accord System gwarantowania negocjowanych pożyczek papierów wartościowych: Ograniczenie do systemu zabezpieczenia płynności rozliczeń, ewentualne wdrożenie systemu transakcyjnego przez GPW otworzy drogę do pełnego wykorzystania pożyczek do krótkiej sprzedaży Usunięcie bariery dostępu banków do systemu po wprowadzeniu jednolitej licencji bankowej Obliczanie depozytów na bazie intra-day oraz dziennej Współpraca z systemem transakcyjnym GPW (UTP - NYSE Euronext) Kolejność uruchamiania środków w systemie gwarantowania rozliczeń zgodna z EMIR Kapitały własne KDPW_CCP: 228 milionów PLN (54 miliony EUR) Europejska autoryzacja: kwiecień

31 Rynki rozliczane przez KDPW_CCP RYNEK KASOWY RYNEK TERMINOWY Rynek regulowany ASO OTC Rynek regulowany OTC - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - BondSpot - NewConnect - Catalyst - BondSpot - Platforma konfirmacj i dla REPO - Giełda Papierów Wartościowych (GPW) - OTC (MarkitWire, SwiftAccord) Akcje, prawa do akcji, prawa poboru, obligacje, produkty strukturyzowane, jednostki indeksowe, listy zastawne, warranty, ETFy Akcje, prawa do akcji, obligacje, listy zastawne Obligacje skarbowe Kontrakty terminowe, opcje, jednostki indeksowe Forward na stopę procentową (Forward Rate Agreement), Swap stopy procentowej (Interest Rate Swap), Overnight Index Swap Basis Swap 31

32 KDPW historyczne dane statystyczne Liczba rozrachowanych transakcji (tys.) instrument dłużny instrument udziałowy Wartość rozrachowanych transakcji (mld PLN) instrument dłużny instrument udziałowy Kapitalizacja instrumentów dłużnych i udziałowych (mld PLN) KDPW, luty 2015: - Uczestnicy KDPW 62 - Emitenci 1160 (w tym 80 zagranicznych) - Zdeponowane emisje instrumentów udziałowych Zdeponowane emisje instrumentów dłużnych

33 KDPW_CCP historyczne dane statystyczne Liczba instrukcji rozrachunku przesłanych przez CCP do KDPW (tys.) Wartość instrukcji rozrachunku (mld PLN) instrument dłużny instrument udziałowy instrumenty pochodne instrument dłużny instrument udziałowy instrumenty pochodne Wolumen instrumentów pochodnych (tys.) KDPW_CCP, luty 2015: Uczestnicy KDPW_CCP 38 - Uczestnicy KDPW_CCP na rynku OTC 14 - Kapitał własny 228 mln PLN - Fundusze rozliczeniowe 212 mln PLN

34 Struktura oszczędności gospodarstw domowych w Polsce Struktura oszczędności gospodarstw domowych Wzrost udziału FI (6,7% wobec 6,0%) Dynamiczny spadek udziału akcji notowanych (z 4,1% do 3,0%) 0 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q Gotówka Depozyty Akcje notowane Akcje nienotowane Fundusze Inwestycyjne Ubezpieczeniana życie Fundusze emerytalne Przedpłaty składek ubezp. Pozostałe Wykres dzięki uprzejmości CDM Pekao SA Liczba rachunków papierów wartościowych Gospodarstwa domowe Lokują środki za pośrednictwem wyspecjalizowanych podmiotów Preferują relatywnie mniej ryzykowne formy inwestowania Z czego tylko 200 tys. czyli 15% rachunków jest aktywnych

35 Struktura inwestorów na rynkach GPW Struktura inwestorów na Głównym Rynku akcji - procentowo Struktura inwestorów na rynku NewConnect - procentowo 39% 37% 34% 35% 34% 38% 38% 18% 27% 19% 18% 18% 15% 13% 6% 10% 11% 20% 17% 24% 23% 43% 36% 47% 47% 48% 47% 49% 92% 88% 87% 77% 73% 69% 70% zagraniczni indywidualni instytucjonalni 2% 2% 2% 3% 10% 7% 7% Struktura inwestorów na rynku kontraktów terminowych - procentowo zagraniczni indywidualni instytucjonalni 37% 37% 36% 38% 36% 33% 37% 53% 52% 50% 46% 47% 50% 46% 10% 11% 14% 16% 17% 17% 17% zagraniczni indywidualni instytucjonalni 35

36 Slajdy dzięki uprzejmości CDM Pekao SA Klient indywidualny GPW - demografia 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Staż inwestora 1,8% 6,2% 7,0% 7,8% 12,6% 10,6% 7,9% 8,5% 10,8% 15,1% 17,2% 22,3% 27,6% 66,3% 67,9% 61,3% 49,0% brak danych powyżej 15 lat od 10 do 15 lat od 5 do 10 lat do 5 lat 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 7,3% 6,7% 7,5% 11,0% 10,2% 9,0% 9,3% 12,7% 18,8% 20,5% 23,4% 26,9% 40,3% 42,6% Wiek Inwestora 43,2% 35,8% 23,0% 21,2% 16,5% 13,7% powyżej 55 lat od 46 do 55 lat od 36 do 45 lat od 26 do 35 lat do 25 lat Wyraźny wzrost udziału doświadczonych Inwestorów (powyżej 5 lat na rynku) Zmienia się struktura wiekowa Inwestorów na polskim rynku kapitałowym Wzrost poziomu doświadczenia i świadomości wiąże się ze wzrostem potrzeb i oczekiwań Klientów w zakresie oferowanych narzędzi i usług Grupa wiekowa, do której należą Klienci może definiować ich oczekiwania co do oferty produktowej oraz profil inwestycyjny Na rynek dopływa relatywnie mało młodych inwestorów

37 Profil inwestora indywidualnego na świecie PL BE AU DE Źródło: SII, OBI, 2014

38 Źródło: Ogólnopolskie Badanie Inwestorów SII, 2014 Kobiety wśród inwestorów OBI 2014 Kobiety w OBI 2014 mężczyzna 82,6% kobieta 17,4% powyżej 500 tys. zł Wartość portfela inwestycyjnego do 10 tys. zł 25,0% 20,0% 15,0% 10,0% 5,0% 0,0% tys. zł Odsetek kobiet w latach tys. zł tys. zł ,8 11, ,9 17, tys. zł Źródło: Ogólnopolskie Badanie Inwestorów SII, 2014 mężczyzna kobieta r r r r r. Od 5 lat odsetek kobiet uczestniczących w badaniu systematycznie wzrasta. Udział kobiet wśród inwestorów wzrasta wraz z wiekiem i jest najwyższy w przedziale lat, gdzie sięga aż 21,6%. W porównaniu z zeszłorocznym badaniem zwiększył się udział kobiet zarządzających portfelem o wysokiej wartości. Portfelem o wartości powyżej 500 tys. zł. zarządza taki sam odsetek kobiet, jak i mężczyzn. Co trzynasty zawodowy inwestor giełdowy to kobieta. 38

39 Europejski rynek kapitałowy Procentowa wartość obrotu na rynkach giełdowych w Europie Market Operator London Stock Exchange Group 20,56 20,74 BATS Chi-X Europe* - 19,55 Euronext 15,21 14,62 Deutsche Börse 12,29 11,00 BME (Spanish Exchanges) 7,48 8,25 SIX Swiss Exchange 6,28 5,97 NASDAQ Nordics & Baltics 5,72 5,41 Borsa Istanbul 3,70 2,95 Oslo Børs 1,11 1,11 Warsaw Stock Exchange 0,64 0,49 Equiduct* - 0,45 Athens Exchange 0,15 0,27 CEESEG - Vienna 0,23 0,15 Boerse Stuttgart 0,18 0,15 Irish Stock Exchange 0,13 0,14 CEESEG - Budapest 0,09 0,06 CEESEG - Prague 0,08 0,06 Bucharest Stock Exchange 0,01 0,01 CEESEG - Ljubljana 0,00 0,01 Bulgarian Stock Exchange 0,01 0,00 Luxembourg Stock Exchange 0,00 0,00 Malta Stock Exchange 0,00 0,00 Cyprus Stock Exchange 0,00 0,00 Bratislava Stock Exchange 0,00 0,00 RAZEM 70,17 91,38 Źródło: FESE, Electronic Order Book (notowania ciągłe) Procentowa wartość obrotu na MTF w Europie MTF Burgundy 0,13 0,01 NYSE Arca Europe** 0,01 0,00 TOM MTF 0,03 0,03 Turquoise 7,47 8,48 BATS Chi-X Europe* 21,75 - Equiduct* 0,44 - RAZEM 29,83 8,53 * Zmiana statusu MTF na rynek regulowany ** NYSE Arca Europe zakończył działalność 2 maja 2014 Obrót kontraktami indeksowymi w Europie Liczba kontraktów Liczba kontraktów Giełda EUREX Euronext NASDAQ OMX Nordic Spanish Exchanges (BME) Warsaw Stock Exchange ATHEX Derivatives Market Oslo Børs Budapest Stock Exchange RAZEM

40