Sponsor Strategiczny. Sponsorzy:

Transkrypt

1 1

2 Sponsor Strategiczny Sponsorzy: 2

3 III Kongres Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii Honorowy Patronat Patronat Honorowy nad Kongresem Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii objęli: lek. Konstanty Radziwiłł Prof. dr hab. med. Marek Krawczyk inż. Stanisław Kruszewski Dr Andrzej Sawoni Prof. dr hab. med. Janusz Wyzgał Minister Zdrowia JM Rektor Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego Burmistrz Miasta Józefów Prezes Okręgowej Rady Lekarskiej, OIL w Warszawie Dyrektor Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie Hotel Holiday Inn, Warszawa Józefów maja 2016 roku 3

4 Wielce Szanowni Państwo, Drogie Koleżanki i Koledzy, w imieniu Komitetu Organizacyjnego i Naukowego serdecznie witam Uczestników, Wykładowców i Gości III Kongresu Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii, który odbędzie się w dniach maja 2016r. w Józefowie koło Warszawy. Nasz Kongres stanowi niepowtarzalną okazję dla promocji osiągnięć współczesnej nauki i nowych metod oraz leczenia i rozpoznawania schorzeń chirurgicznych. Podczas Kongresu omówimy wiele zagadnień, z którymi spotykają się Państwo w codziennej praktyce lekarskiej. Planujemy przedstawić aktualne osiągnięcia chirurgii czaszkowoszczękowo-twarzowej oraz wyzwania przed jakimi ona stoi. Praktyczna wiedza przekazywana w czasie wykładów będzie dodatkowo ugruntowana podczas dwuminutowej dyskusji przewidzianej po każdym referacie. Mam nadzieję, że Kongres da nam okazję do twórczego dialogu dotyczącego naszej wspólnej przyszłości, ponieważ znaczenie takich spotkań polega nie tylko na wymianie doświadczeń i poglądów, lecz także na nawiązaniu bliższych relacji koleżeńskich, szczególnie w gronie chirurgów szczękowo-twarzowych i stomatologicznych. Życzę wszystkim Uczestnikom Kongresu satysfakcji z dobrze wykorzystanego czasu na pogłębienie wiedzy. Wykładowcom dziękuję za trud przygotowania i wygłoszenia prezentacji. Życząc udanego pobytu w Józefowie pragnę, aby Kongres zapisał się w pamięci uczestników jako udane spotkanie nie tylko pod względem merytorycznym, lecz także i towarzyskim. Z koleżeńskimi pozdrowieniami dr hab. med. Danuta Samolczyk-Wanyura Prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii 4

5 Zaproszeni wykładowcy Specjalistyczny Kurs Przedkongresowy Artroskopia Stawów Skroniowo-Żuchwowych Prof. Gerhard Undt Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Medyczny w Wiedniu, Austria Prof. Bogdan Ciszek Dr Włodzimierz Chmielewski Zakład Anatomii Prawidłowej w Warszawie Zakład Radiologii Klinicznej w Warszawie Dr hab. Artur Kamiński Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii w Warszawie Dr Zygmunt Stopa Klinika Chirurgii czaszkowo-szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii WUM Zaproszeni wykładowcy III Kongres Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii Prof. Gerhard Undt Prof. dr hab. med. Kazimierz Kobus Dr hab. med. Artur Kamiński Dr med. Konrad Walerzak Dr med. Paweł Grabowski Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej, Uniwersytet Medyczny w Wiedniu, Austria Klinika Chirurgii Plastycznej, Polanica Zdrój Dyrektor Krajowego Centrum Bankowania Tkanek i Komórek, Kierownik Zakładu Transplantologii i Centralnego Banku Tkanek WUM, Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii WUM Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii WUM Klinika Nowotworów Głowy i Szyi, Centrum Onkologii w Warszawie 5

6 Komitet naukowy Prof. dr hab. med. Hanna Gerber Prof. dr hab. med. Zyta Grabowska Dr hab. med. Artur Kamiński Prof. dr hab. med. Marcin Kozakiewicz Prof. dr hab. med. Bogumił Lewandowski Prof. dr hab. med. Krzysztof Osmola Prof. dr hab. med. Tomasz Tomaszewski Dr hab. med. Danuta Samolczyk Wanyura Dr n. med. Zygmunt Stopa Dr n. med. Mariusz Szuta Prof. dr hab. med. Hubert Wanyura Prof. dr hab. med. Jan Zapała Komitet organizacyjny Dr hab. n. med. Danuta Samolczyk-Wanyura Prof. dr hab. med. Hubert Wanyura Dr hab. med. Artur Kamiński Dr n. med. Zygmunt Stopa Lek. dent. Przemysław Skubich Lek. dent. Anna Mydlak Lek. dent. Karol Święch Tematy Zjazdu - Patologia stawów skroniowo-żuchwowych - Złamania części twarzowej czaszki - Nowotwory - Chirurgia rekonstrukcyjna - Chirurgia ortognatyczna - Zapalenia w obrębie głowy i szyi - Implantologia - Patologia zatok obocznych nosa - Choroby ślinianek Referaty 10 minut i 2 minuty dyskusja Plakaty drukowane w formacie A1 6

7 Program Kursu Artroskopia Stawów Skroniowo-Żuchwowych r. (środa) CEMED, Warszawa rejestracja uczestników (registration) Anatomia chirurgiczna stawów skroniowo-żuchwowych (Functional anatomy of the TMJ) prof. Bogdan Ciszek Budowa histologiczna ssż (histology of the TMJ) prof. Artur Kamiński Diagnostyka obrazowa stawów skroniowo-żuchwowych (Imaging of the TMJ) dr Włodzimierz Chmielewski Diagnostyka różnicowa choroby ssż i wskazania do zabiegów (Differential diagnosis of temporomandibular disorders and qualification for surgery) prof. Gerhard Undt przerwa (break) Artrocenteza i płukanie ssż (Arthrocentesis and lavage of the TMJ) dr Zygmunt Stopa :30 - Artroskopia górnego i dolnego piętra ssż (Arthroscopy of the upper and lower joint space) prof. Gerhard Undt Zastosowanie kwasu hialuronowego w chorobie ssż (Infiltrations with hyaluronic acid) dr Zygmunt Stopa Miejsca wkłucia i techniki wprowadzenia narzędzi do ssż (Portals of entry and puncturing techniques in arthroscopic surgery) prof. Gerhard Undt Narzędzia chirurgiczne i urządzenia do artroskopii ssż (Surgical instruments and devices) prof. Gerhard Undt Zajęcia praktyczne (Workshop) zapoznanie się z instrumentarium (instruments), artrocenteza (Arthrocentesis) obiad (Lunch) Powikłania artroskopii ssż (complications in arthroscopic TMJ surgery) prof. Gerhard Undt Zajęcia praktyczne (Workshop) artroskopia ssż (Arthroscopy of the TMJ) Otwarta plastyka krążka stawowego (Open discopexy and discectomy) - prof. Gerhard Undt Zajęcia praktyczne (Workshop) - Otwarte dojście do ssż (Open approach to the TMJ) Dyskusja (Discussion) Zakończenie kursu (End of course), rozdanie certyfikatów (certificates) 7

8 Program Kongresu r. 19 maja 2016 r. Czwartek (sala Constellation) Uroczyste otwarcie Kongresu - dr hab. n. med. Danuta Samolczyk-Wanyura - dr hab. n. med. Artur Kamiński - dr n. med. Mariusz Szuta - dr n. med. Zygmunt Stopa Sesja I Patologia stawów skroniowo-żuchwowych Przewodniczący sesji: Gerhard Undt, Hubert Wanyura, Artur Kamiński Surgery of the Temporomandibular Joint L01 - Gerhard Undt Pacjenci z chorobą zwyrodnieniową stawów skroniowo-żuchwowych leczeni laseroterapią wysokoenergetyczną HILT i MLS O01 - Magdalena Czajkowska, Ewa Niemczyk, Błażej Gadziński, Zygmunt Stopa, Przemysław Skubich, Dariusz Białoszewski, Hubert Wanyura Zastosowanie kwasu hialuronowego w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów skroniowo-żuchwowych - wstępne doświadczenia O02 - Magdalena Jodłowska Porównanie artroskopii stawów skroniowo-żuchwowych w znieczuleniu ogólnym i miejscowym O03 - Marta Siewert-Gutowska, Zygmunt Stopa, Hubert Wanyura kawa, herbata Sesja II Złamania części twarzowej czaszki Przewodniczący sesji: Krzysztof Osmola, Artur Kamiński Ciężkie urazy przenikające głowy i szyi O04 - Krzysztof Osmola, Marian T. Nowaczyk Wieloletnie własne doświadczenia w leczeniu złamania rozprężającego oczodołu O05 - Piotr Koryczan, Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Jan Zapała 8

9 Rekonstrukcje oczodołów pourazowych materiałem alloplastycznym z wykorzystaniem metody CAD/CAM O06 - Karol Dominiak, Anna Bromirska Małyszko Ocena możliwości zespalania wysokich złamań wyrostków kłykciowych za pomocą śrub bikortykalnych O07 - Marcin Kozakiewicz, Jacek Świniarski Endoskopowe, wewnątrzustne dojście w leczeniu złamań wyrostka kłykciowego żuchwy - 11 lat doświadczeń O08 - Zygmunt Stopa, Hubert Wanyura Sesja III - Zapalenia w obrębie głowy i szyi Przewodniczący sesji: Jan Borys, Paweł Zawadzki Mikrobiologia zakażeń tkanek miękkich twarzy i szyi O09 - Jan Borys, Dorota Olszańska, Piotr Botnik, Elżbieta A. Tryniszewska Fascilitis necroticans czy pyodermia gangrenosa- rozwinięcie problemu klinicznego O10 - Tomasz Piętka, Krzysztof Zarzycki, Katarzyna Rzentała Ocena czułości i swoistości markera stanu zapalnego (supar) w chirurgii szczękowo-twarzowej O11 - Magdalena Trzcińska, Marcin Kozakiewicz Choroba IgG4-zależna w zakresie głowy i szyi - opis trzech przypadków O12 - Michał Gontarz, Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Jan Zapała, Krystyna Gałązka, Romana Tomaszewska, Agata Lazar lunch Sesja IV Nowotwory Przewodniczący sesji: Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Stanisław Starościak Specjalistyczne postępowanie z chorym ze złośliwym, nieuleczalnym nowotworem głowy i szyi L02 - Paweł Grabowski Zaawansowane nowotwory głowy i szyi. Możliwości leczenia chirurgicznego O13 - Stanisław Starościak, Maciej Rysz, Jacek Gałczyński, Romuald Krajewski, Adam Gałązka, Jakub Zawoliński 9

10 Metody i wyniki leczenia chorych na raka jamy ustnej w materiale Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie O14 - Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Jan Zapała, Mariusz Szuta, Marcin Czajka, Michał Gontarz, Magdalena Maciejowska, Oskar Skruńdź, Krzysztof Gąsiorowski Wyniki leczenia mięsaków tkanek miękkich i kości rejonu głowy i szyi w materiale Oddziału Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Centrum Onkologii w Warszawie O15 - Jacek Lenartowicz Ocena metod i wyników leczenia chorych na raka zatoki szczękowej O16 - Agnieszka Biel-Wiendlocha, Jan Zapała, Grażyna Wyszyńska-Pawelec Guzy gruczołów ślinowych w materiale Kliniki Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej w Krakowie O17 - Michał Gontarz, Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Jan Zapała Zaawansowane zmiany w jamie ustnej w przebiegu mięsaka Kaposiego O18 - Marian Nowaczyk Czy wiek stanowi ograniczenie możliwości leczenia chirurgicznego chorych na raka jamy ustnej? O19 - Marcin Czajka, Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Jan Zapała, Tomasz Marecik, Michał Gontarz Żywienie kliniczne chorych z nowotworami głowy i szyi O20 - Aldona Chloupek Ocena roli metaloproteinaz MMP-1, MMP-2 oraz ich inhibitorów TIMP-1, TIMP-2 w torbielach i nowotworach zębopochodnych O21 - Anna Starzyńska, Anna Walter, Aleksandra Sejda, Monika Sakowicz- Burkiewicz kawa, herbata Walne Zebranie Członków Polskiego Towarzystwa Chirurgii Czaszkowo- Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii Kolacja Koleżeńska 10

11 20 maja 2016 r. Piątek (sala Constellation) Sesja V Plakatowa Przewodniczący sesji: Barbara Drogoszewska, Anna Bromirska-Małyszko P01 P02 Wpływ metody leczenia złamań wyrostków kłykciowych na funkcjonowanie układu stomatognatycznego - Iwona Niedzielska, Jakub Krzemień, Łukasz Bańczyk, Bartłomiej Borowski Trójścienne izolowane złamanie oczodołu - opis 2 przypadków - Paweł Kulesza, Zygmunt Stopa P03 Przezgłowowe prawostronne złamanie żuchwy u 29 letniego mężczyzny przebiegające z niemal całkowitym zaburzeniem rozwierania szczęk: leczenie otwarte z dojścia zausznego - Maciej Sikora, Agata Stąpor, Marcin Sielski, Dariusz Chlubek P04 P05 P06 P07 Wybrane przypadki pacjentów z rozszczepami podniebienia pierwotnego i wtórnego współistniejące z mnogimi wadami - Jan Borys, Ewa Hubert, Józef S. Rybak, Alina T. Midro Rola wolnych płatów skórnych pobranych z pachwiny u pacjentów po resekcji szczęki - Iwona Niedzielska, Daniel Ciapiński, Natalia Sitek-Ignac, Sebastian Pawelec Zębopochodna Torbiel Gruczołowa jako przykład torbieli o agresywnym wzroście - Adam Polcyn, Barbara Drogoszewska, Szymon Wojtylak Zębopochodny ropniak nadtwardówkowy u 17-letniej dziewczyny - Olga Olszewska-Sosińska, Beata Zielnik-Jurkiewicz, Zygmunt Stopa, Małgorzata Pysz-Kuć, Ewa Porembska, Bogdan Ciszek P08 Nawracające zapalenie chrząstek rozpoznane u pacjenta leczonego immunosupresyjnie po przeszczepieniu wątroby - opis przypadku - Anna Mydlak, Zygmunt Stopa, Dariusz Sołdacki, Krzysztof Mucha, Leszek Pączek P09 P10 Badanie właściwości fizycznych fibryny bogatopłytkowej (PRF) - Piotr Oczkowski Rekonstrukcja wyrostka zębodołowego szczęki przeszczepem autogennym kości - opis przypadku - Anna Mydlak, Zygmunt Stopa P11 5 letnie obserwacje leczenia implantoprotetycznego w przebiegu dysplazji ektodermalnej - Remigiusz Czerkies, Igor Kresa, Andrzej Wojtowicz, Ewa Czochrowska 11

12 P12 Komórki dendrytyczne - nowy kierunek w terapii raka płaskonabłonkowego krtani? - Eliza Trzaskowska-Komoń, Magdalena Wasiak, Tomasz Tomaszewski Sesja VI Chirurgia rekonstrukcyjna I Przewodniczący sesji: Kazimierz Kobus, Jan Zapała Estetyka w chirurgii czaszkowo-szczękowo-twarzowej L03 Kazimierz Kobus Rekonstrukcje ubytków tkanek głowy i szyi przy użyciu wolnych unaczynionych przeszczepów w Oddziale Chirurgii Szczękowej MSZ w Olsztynie O22 - Kacper Pietruszka, Anna Bromirska-Małyszko, Sławomir Karwan, Krzysztof Dowgierd, Tomasz Szubzda, Karol Dominiak, Rafał Tymiński Mikrochirurgiczne płaty złożone i mięśniowe w rekonstrukcji dolnego i środkowego piętra twarzy O23 - Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Andrzej Pawelec, Paweł Maleta, Marian Kurek, Michał Gontarz, Marcin Czajka, Katarzyna Iwulska, Agnieszka Biel- Wiendlocha, Jan Zapała Płaty rekonstrukcyjne oparte na mięśniu skroniowym- doświadczenia własne O24 - Tomasz Piętka, Karol Chodkowski, Jarosław Dąbrowski kawa, herbata Sesja VII Chirurgia rekonstrukcyjna II Przewodniczący sesji: Marcin Kozakiewicz, Mariusz Szuta Wymogi prawne i dobra praktyka dotycząca stosowania ludzkich przeszczepów tkankowych i komórkowych oraz produktów leczniczych terapii zaawansowanej w chirurgii szczękowo-twarzowej i stomatologicznej L04 - Artur Kamiński Przenoszenie wolnych płatów mikrochirurgicznych z zastosowaniem pomostowania żylnego O25 - Marcin Kos, Eva Gudewer, Lei Li Zastosowanie skórno-mięśniowego płata z mięśnia prostego brzucha (DIEAF) w chirurgii rekonstrukcyjnej regionu głowy i szyi - doniesienie wstępne O26 - Marcin Czajka, Mariusz Szuta, Jarosław Kuzdrzał 12

13 Współczesne możliwości rekonstrukcji rozległych ubytków twarzy i jamy ustnej - gdzie byliśmy, gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy?... O27 - Mariusz Szuta, Marcin Czajka, Jan Zapała, Grażyna Wyszyńska-Pawelec, Andrzej Pawelec Doświadczenia w rekonstrukcji połowiczych ubytków żuchwy O28 - Anna Bromirska-Małyszko Zastosowanie trójwymiarowych wydruków celulozowych w codziennej praktyce klinicznej O29 - Marcin Kozakiewicz, Piotr Szymor, Raphael Olszewski Zastosowanie materiałów kościozastępczych w leczeniu samotnej jamy w kości jako alternatywa dla kiretażu na podstawie czterech przypadków O30 - Paweł Zawadzki, Marcin Socha, Barbara Obłoj, Karol Święch, Wit Obłoj, Błażej Bętkowski lunch Sesja VIII Chirurgia ortognatyczna Przewodniczący sesji: Tomasz Tomaszewski, Konrad Walerzak Współczesne kryteria kwalifikacji do zabiegów ortognatycznych L05 - Konrad Walerzak Chirurgia ortognatyczna jako procedura ostateczna w wieloetapowej korekcji złożonych wad twarzoczaszki O31 - Krzysztof Dowgierd Wielospecjalistyczne leczenie zespołowych kraniosynostoz przy zastosowaniu osteogenezy dystrakcyjnej środkowego piętra twarzy O32 - Krzysztof Dowgierd, Dawid Larysz Zastosowanie osteogenezy dystrakcyjnej w leczeniu wad poprzecznych szczęki przy pomocy urządzeń mocowanych do kości szczęk O33 - Krzysztof Dowgierd, Marcin Kozakiewicz Osteogeneza dystrakcyjna (DO) regionu twarzoczaszki u dzieci i młodzieży O34 - Krzysztof Dowgierd kawa, herbata 13

14 Sesja IX Varia Przewodniczący sesji: Tomasz Piętka, Zygmunt Stopa PET CT i SPECT CT w Chirurgii Szczękowo Twarzowej O35 - Kacper Kalina, Paweł Zawadzki Zmiany popromienne w tkankach szyi w obrazowaniu USG O36 - Marian Tomasz Nowaczyk, Iweta Kaczmarek, Marian Nowaczyk Wzrost roszczeń pacjentów w chirurgii szczękowo-twarzowej O37 - Tomasz Piętka, Aldona Chloupek Zakończenie Kongresu 14

15 Streszczenia Sesje ustne 15

16 O01 PACJENCI Z CHOROBĄ ZWYRODNIENIOWĄ STAWÓW SKRONIOWO-ŻUCHWOWYCH LECZENI LASEROTERAPIĄ WYSOKOENERGETYCZNĄ HILT I MLS Czajkowska M. 1, Niemczyk E. 1, Gadziński B. 1, Stopa Z. 2, Skubich P. 2, Białoszewski D. 1, Wanyura H. 2 1 Oddział Fizjoterapii II WL, WUM, Polska 2 Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej I Implantologii, WUM, Polska Wstęp: wysokoenergetyczna biostymulacja laserowa MLS oraz HILT, to nowe metody wykorzystujące półprzewodnikowe i gazowe lasery, które są stosowane w leczeniu bólu. Celem pracy było porównanie wyników biostymulacji laserami MLS i HILT u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów skroniowo-żuchwowych (ssż). Materiał i metody: materiał stanowiło 152 pacjentów Ośrodka Artroskopii SSŻ przy Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej WUM leczonych z powodu choroby zwyrodnieniowej ssż. Pacjentów podzielono na dwie grupy. Grupę I stanowiło 87 chorych, u których zastosowano biostymulację MLS (Multiwave Locked System Therapy) z laserem półprzewodnikowym o średnicy wiązki 2cm, mocy 1,1W i długość fali 808 oraz 905 nm. Grupa II obejmowała 65 chorych, u których zastosowano biostymulację HILT (High Intensity Laser Therapy) laserem gazowym o średnicy wiązki 5mm, mocy 3kW w szczycie impulsu i długości fali 1064nm. Wyniki leczenia oceniano na podstawie wizualno-analogowej skali (VAS) oraz zmodyfikowanego kwestionariusza Laitinena. Do analizy statystycznej wykorzystano test Wilcoxona oraz test U Manna-Whitney a. Za istotną statystycznie przyjęto wartość p<0,001 Wyniki: w obu grupach po leczeniu uzyskano znamienne statystycznie zmniejszenie dolegliwości bólowych oceniane za pomocą VAS, bez istotnej różnicy pomiędzy grupami. W obu grupach uzyskano zmniejszenie natężenia oraz częstotliwości bólu a także zmniejszenie dawki przyjmowanych leków przeciwbólowych. Wnioski: biostymulacja MLS i HILT u pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów skroniowożuchwowych w porównywalnym stopniu powoduje istotne zmniejszenie dolegliwości bólowych i poprawia komfort życia a także pozwala na zmniejszenie dawki przyjmowanych środków analgetycznych. 16

17 O02 ZASTOSOWANIE KWASU HIALURONOWEGO W LECZENIU CHOROBY ZWYRODNIENIOWEJ STAWÓW SKRONIOWO-ŻUCHWOWYCH - WSTĘPNE DOŚWIADCZENIA Jodłowska M. Kliniczny Oddział Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Wojskowy Instytut Medyczny, Polska Dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego (TMD) są relatywnie częste i dotykają 5-12% populacji, a wg. danych amerykańskich są drugim po przewlekłym bólu pleców, schorzeniem układu mięśniowo-szkieletowego powodującym przewlekły ból i inwalidztwo. Klasyfikacja schorzeń stawów skroniowo-żuchwowych, obejmuje dwie kategorie zaburzeń: tych, których źródło leży w samym stawie skroniowo-żuchwowym i tych, których źródło leży poza stawem skroniowo-żuchwowym i jest związane z mięśniami żucia. Wszystkie schorzenia stawów skroniowo-żuchwowych objawiają się dolegliwościami bólowymi oraz upośledzeniem zakresu ruchomości żuchwy. Dostawowe iniekcje z substancji przeciwzapalnych (kortykosterydy), lubrykujących (kwas hialuronowy) czy o właściwościach regeneracyjnych (bogatopłytkowe osocze PRP) są aktualnie ostatnią mało inwazyjną opcją terapeutyczną, kiedy metody zachowawczego leczenia są nie efektywne. Prezentuję wstępne wyniki leczenia pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów skroniowożuchwowych, serią dostawowych iniekcji kwasu hialuronowego, poprzedzonych artrozentezą, na Klinicznym Oddziale Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo Twarzowej CSK MON WIM. 17

18 O03 PORÓWNANIE ARTROSKOPII STAWÓW SKRONIOWO-ŻUCHWOWYCH W ZNIECZULENIU OGÓLNYM I MIEJSCOWYM Siewert-Gutowska M., Stopa Z., Wanyura H. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii WUM, Polska Wstęp: artroskopia jest jedną z metod stosowanych w diagnostyce i leczeniu choroby stawów skroniowo-żuchwowych (ssż). Podczas zabiegu można ocenić morfologię stawu oraz wykonać procedury lecznicze. Zabieg można wykonać w znieczuleniu ogólnym jak i miejscowym. Cel: omówienie taktyki i porównanie zabiegu artroskopii ssż w znieczuleniu ogólnym i miejscowym. Materiał i metody: w latach w Oddziale Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej wykonano 54 artroskopie ssż w znieczuleniu ogólnym i 192 w miejscowym. Wśród pacjentów zakwalifikowanych do znieczulenia ogólnego było 48 kobiet i 6 mężczyzn, natomiast do miejscowego 171 kobiet i 21 mężczyzn. Średni wiek pacjentów poddanych zabiegowi w znieczuleniu ogólnym wyniósł 54 lata, natomiast w miejscowym 48 lat. W obu przypadkach zastosowano 2 kaniule, które wprowadzono do górnego piętra ssż. W znieczuleniu ogólnym kaniula służąca do wprowadzenia optyki miała średnicę 2,3mm natomiast w miejscowym 1mm. W obu przypadkach na zakończenie zabiegu deponowano kwas hialuronowy do wnętrza ssż. Wyniki: artroskopię ssż w znieczuleniu miejscowym jak i ogólnym wykonano u wszystkich zakwalifikowanych pacjentów. Czas trwania zabiegu w znieczuleniu ogólnym wyniósł średnio 50 minut, w miejscowy 21 minut. Obraz wnętrza stawu uwidoczniony na monitorze przy optyce 2,3mm pozwalał na pełniejszą ocenę patologii. Dodatkowo w trakcie znieczulenia ogólnego można wykonać procedury lecznicze niemożliwe do wykonania w znieczuleniu miejscowym np. pobranie wycinka czy koagulacja pasma tylnego. Wnioski: artroskopia ssż jest możliwa do wykonania zarówno w znieczuleniu ogólnym jak i miejscowym. Za wykonanie zabiegu w narkozie przemawia lepsza jakość obrazu oraz większy wachlarz procedur leczniczych. Artroskopia w znieczuleniu miejscowym jest natomiast możliwa do wykonywania w warunkach procedury jednodniowej. 18

19 O04 CIĘŻKIE URAZY PRZENIKAJĄCE GŁOWY I SZYI Osmola K., Nowaczyk M. Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polska Wstęp: w traumatologii szczękowo-twarzowej dominują złamania spowodowane pobiciami i wypadkami komunikacyjnymi. W wielu przypadkach charakterystyczny przebieg linii złamań ułatwia ich klasyfikację i wybór metody leczenia. Rzadziej występują urazy spowodowane przez ciała obce głęboko wnikające w tkanki części twarzowej i szyi. Wśród nich można wyróżnić obrażenia spowodowane przez fragmenty narzędzi wirujących, które zwykle są stosunkowo niewielkie ale wnikają głęboko w tkanki oraz przypadki dużych elementów drewnianych lub metalowych powodujących przebicie powłok, uszkodzenie tkanek wewnętrznych i ponowne przebicie skóry. Właśnie te urazy powodują obrażenia znacznie trudniejsze w diagnostyce i leczeniu. Ponadto ciała obce pozostające w tkankach początkowo zacierają szereg objawów pomimo znacznego uszkodzenia narządów. Materiał i metody: w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej w Poznaniu leczono kilkanaście osób z nietypowymi urazami powodującymi trudne do oceny obrażenia wewnętrzne, a co za tym idzie problemy z wyborem najefektywniejszego sposobu postępowania. Wyniki: analiza poszczególnych przypadków i doświadczenie zdobyte w tych trudnych sytuacjach klinicznych pozwoliły na opracowanie zasad postępowania z urazami przenikającymi. 19

20 O05 WIELOLETNIE WŁASNE DOŚWIADCZENIA W LECZENIU ZŁAMANIA ROZPRĘŻAJĄCEGO OCZODOŁU Koryczan P., Wyszyńska-Pawelec G., Zapała J. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie, Polska Cel: Celem pracy jest prezentacja ponad 40-letnich doświadczeń w zespołowym leczeniu chorych ze złamaniem rozprężającym oczodołu. Materiał i metody: w latach w Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej I.S. UJ CM w Krakowie leczono 744 chorych, w tym 221 dzieci ze złamaniem rozprężającym oczodołu (ZRO). Postępowanie diagnostyczne obejmowało badanie okulistyczne, łącznie z badaniami przyrządowymi, przeprowadzone w oparciu o specjalną kartę badania chorych po urazach układu wzrokowego oraz badania obrazowe. Postępowanie terapeutyczne obejmowało pierwotną rekonstrukcję oczodołu oraz rehabilitację ortoptyczną. Bezwzględnym wskazaniem do leczenia operacyjnego były: utrzymujące się podwójne widzenie przy zaburzonej biernej ruchomości gałki ocznej. Celem pierwotnej rekonstrukcji oczodołu było przywrócenie pełnej biernej ruchomości gałki ocznej poprzez uwolnienie zakleszczonych tkanek oraz odtworzenie ciągłości kości oczodołu. Optymalny czas od zabiegu do leczenie operacyjnego wynosił 14 dni ( po ustąpieniu obrażeń wewnątrzgałkowych). Wyniki: przyjęto następujące kryteria wyleczenia: pojedyncze obuoczne widzenie, pełną bierną i czynną ruchomość gałek ocznych, właściwe położenie gałek ocznych w oczodołach. Wyniki leczenia oceniano w zależności od: wieku chorych, typu diplopii, rodzaju i umiejscowienia złamania, położenia gałki ocznej, czasu od urazu do leczenia operacyjnego. Wyleczenie uzyskano u 51.8% chorych, znaczną poprawę u 31%, poprawę u 13% chorych, brak poprawy u 4.2%. Wnioski: 1. W diagnostyce i leczeniu chorych z ZRO konieczna jest ścisła współpraca chirurga szczękowo-twarzowego, okulisty i radiologa. 2. Leczenie chirurgiczne ZRO jest wskazane u chorych z utrzymującą się diplopią współistniejącą z ograniczeniem biernej ruchomości gałki ocznej. 3. Rokowanie w ZRO zależy od typu złamania i diplopii, wieku chorych, czasu od urazu do leczenia chirurgicznego, stopnia zapadnięcia gałki ocznej. 20

21 O06 REKONSTRUKCJE OCZODOŁÓW POURAZOWYCH MATERIAŁEM ALLOPLASTYCZNYM Z WYKORZYSTANIEM METODY CAD/CAM Dominiak K., Bromirska - Małyszko A. Chirurgia Szczękowa, Miejski Szpital Zespolony im. Mikołaja Kopernika w Olsztynie, Polska Wstęp: szybki rozwój technik przyrostowych umożliwił szerokie zastosowanie druku 3d w medycynie. Szczególną przydatność tej techniki wykazano w przygotowywaniu operacji z zakresu chirurgii szczękowo twarzowej. Cel: w przedstawionej pracy oceniono możliwości poprawy wyników leczenia pacjentów z rozległym złamaniem oczodołu przy użyciu siatki tytanowej dogiętej indywidualnie na modelu stereolitograficznym. Analizę przeprowadzono na podstawie pięciu przypadków. Materiał i metody: u pacjentów z wieloodłamowym złamaniem dna oczodołu wykonano tomografię komputerową według standardowego protokołu. Na podstawie otrzymanych obrazów DICOM wykonano komputerowe modele trójwymiarowe twarzoczaszki pacjentów. Nieuszkodzony oczodół wydzielono z modelu i wykonano jego lustrzane odbicie. Tak powstały model komputerowy przygotowano do wydruku i wyprodukowano model fizyczny metodą FDM. Następnie model ten posłużył do dogięcia siatki tytanowej którą w czasie operacji zrekonstruowano oczodół. W badaniach kontrolnych stwierdzono zmniejszenie enoftalmii oraz zwiększenie pola prawidłowego widzenia obuocznego. Wykonano kontrolną tomografię komputerową. Na podstawie otrzymanych obrazów DICOM wykonano komputerowe modele trójwymiarowe zrekonstruowanych oczodołów i porównano je z modelami przedoperacyjnymi oraz z lustrzanymi odbiciami modeli oczodołów nieuszkodzonych. Oceniono prawidłowość położenia siatek tytanowych oraz zmierzono różnice objętości oczodołów. Wyniki: na podstawie przeprowadzonych analiz stwierdzono niewielkie przemieszczenia i odkształcenia tytanowych siatek rekonstrukcyjnych wynikające z problemów technicznych w trakcie operacji. Ponad to stwierdzono zbliżoną do prawidłowej objętość zrekonstruowanych oczodołów. W badaniach kontrolnych stwierdzono zmniejszenie enoftalmii oraz zwiększenie pola prawidłowego, obuocznego widzenia. Wnioski: rekonstrukcja oczodołu materiałem alloplastycznym siatką tytanową jest jedną z najtańszych technik leczenia złamań oczodołu. Zastosowanie planowania cyfrowego i modeli stereolitograficznych ułatwia, w wybranych przypadkach, anatomiczną rekonstrukcję. Dzięki anatomicznej rekonstrukcji oczodołu możliwe jest przywrócenie prawidłowej pozycji gałki ocznej w oczodole oraz jej prawidłowa ruchomość. 21

22 O07 OCENA MOŻLIWOŚCI ZESPALANIA WYSOKICH ZŁAMAŃ WYROSTKÓW KŁYKCIOWYCH ZA POMOCĄ ŚRUB BIKORTYKALNYCH Kozakiewicz M. 1, Świniarski J. 2 1 Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, UM w Łodzi, Polska 2 Katedra Wytrzymałości Materiałów i Konstrukcji, PŁ, Polska Cel pracy: ocena jak stabilne mogą być zespolenia wysokich złamań wyrostków kłykciowych żuchwy Materiały i metody: analizę elementów skończonych została zastosowana do badania modelu żuchwy z wysokim złamaniem prawego wyrostka. Trzy metody zespolenia za pomocą długich śrub [średnica 2mm i długość 18mm] zostały zbadane: zastosowanie 1, 2 lub 3 śrub. Oceniano maksymalne naprężenia zredukowane (S) oraz przemieszczenia w szczelinie złamania (D). Wyniki: w zespoleniu jednośrubowym S=434MPa, w dwuśrubowym S=319MPa zaś w trzyśrubowym S=222MPa. Ruchomość w szczelinie złamania była odpowiednio 558±245µm, 218±81µm i 217±144µm, dal połączeń jedno- dwu i trzyśrubowych. Wnioski: otwarte nastawienie i zespolenie za pomocą jednej długiej śruby jest wystarczające, ale znacznie stabilniejsze jest zastosowanie dwóch śrub. Pomimo najskuteczniejszej osteosyntezy wysokiego złamania wyrostka z zastosowaniem trzech śrub, rekomenduje się dwie śruby ponieważ jest to dużo łatwiejsze klinicznie a zapewnia wystarczająca sztywność połączenia i chroni przed rotacją odłamu proksymalnego. 22

23 O08 ENDOSKOPOWE, WEWNĄTRZUSTNE DOJŚCIE W LECZENIU ZŁAMAŃ WYROSTKA KŁYKCIOWEGO ŻUCHWY 11 LAT DOŚWIADCZEŃ Stopa Z., Wanyura H. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii, WUM, Polska Cel pracy: opisanie własnych 11-letnich doświadczeń w leczeniu złamań wyrostka kłykciowego żuchwy za pomocą endoskopowego, wewnątrzustnego dojścia. Materiał i metody: w latach w Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii WUM u 436 pacjentów wykonano 461 endoskopowych, wewnątrzustnych dojść do złamań wyrostka kłykciowego żuchwy. Wśród chorych było 373 mężczyzn oraz 63 kobiet w wieku od 8 do 76 lat. Średnia wieku leczonych osób wyniosła 32,1 lat. Złamań podkłykciowych było 328, złamań szyjki 116, zaś głowy żuchwy 17. Zwichnięcie głowy żuchwy stwierdzono w 48 przypadkach. Towarzyszące złamania żuchwy w innych lokalizacjach niż wyrostek kłykciowy stwierdzono u 331 chorych. Wyniki: w 5 przypadkach konieczne było wykonanie dodatkowego zewnątrzustnego dojścia. U 2 chorych wykonano reoperację z powodu nieprawidłowej repozycji. Początkowo czas zabiegu wynosił około 90 minut. Kiedy dojście zostało standardową procedurą w leczeniu złamań wyrostka kłykciowego żuchwy, średni czas zabiegu zmalał do 30 minut. U wszystkich chorych uzyskano dobry ostateczny wynik morfologiczno-czynnościowy oraz estetyczny. U żadnego spośród 461 leczonych osób nie stwierdzono niedowładu bądź porażenia nerwu twarzowego. Wnioski: endoskopowe, wewnątrzustne dojście do złamań wyrostka kłykciowego żuchwy okazało się przydatne i zmniejszyło do minimum ryzyko uszkodzenia nerwu twarzowego. 23

24 O09 MIKROBIOLOGIA ZAKAŻEŃ TKANEK MIĘKKICH TWARZY I SZYI Borys J. 1, Olszańska D. 2, Botnik P. 1, Tryniszewska E. 2 1 Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Polska 2 Zakład Diagnostyki Mikrobiologicznej i Immunologii Infekcyjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, Polska Wstęp: stany zapalne tkanek miękkich twarzy i szyi nadal stanowią poważny problem kliniczny, szczególnie w dobie narastającej antybiotykoodporności. Cel: celem pracy była ocena flory bakteryjnej oraz jej wrażliwości na stosowane antybiotyki. Materiał i metody: materiał stanowiła dokumentacja medyczna 201 pacjentów w wieku od 3 do 79 lat leczonych w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej i Plastycznej UM w Białymstoku w okresie r z powodu stanów zapalnych tkanek miękkich twarzy i szyi. Wyniki: w badanym materiale wśród bakterii tlenowych G(+) najczęściej izolowano paciorkowce i gronkowce, z G(-) ziarniniaki z rodziny Neisseria i pałeczki Enterobacteriacae. Z flory beztlenowej najczęściej hodowano bakterie G(-) z rodzaju Prevotella i Fusobacterium. Izolowane drobnoustroje stanowiły najczęściej szczepy fizjologicznej flory jamy ustnej, stosunkowo wrażliwe na tradycyjnie stosowane antybiotyki. Stwierdzono nadal wysoką skuteczność terapii z zastosowaniem Biseptolu. Wnioski: stany zapalne tkanek miękkich twarzy i szyi wymagające leczenia szpitalnego są nadal istotnym problemem klinicznym. Pomimo wzrastającej świadomości zdrowotnej społeczeństwa i dostępności leczenia stomatologicznego zaniedbania higieny jamy ustnej stanowią główną przyczynę hospitalizacji, co potwierdza również rodzaj izolowanych drobnoustrojów z ognisk zapalnych, gdzie dominowały szczepy bakterii charakterystyczne dla flory fizjologicznej jamy ustnej. 24

25 O10 FASCILITIS NECROTICANS CZY PYODERMIA GANGRENOSA - ROZWINIĘCIE PROBLEMU KLINICZNEGO Piętka T., Zarzycki K., Rzentała K. Kliniczny Oddział Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Wojskowy instytut Medyczny, Polska Najbardziej dramatycznie przebiegające stany zapalne tkanek miękkich głowy i szyi to martwicze zapalenie powięzi oraz pyodermia zgorzelinowa skóry. Obydwie jednostki chorobowe mają podobny obraz kliniczny przy skrajnie odmiennym sposobie leczenia. W pracy autorzy na podstawie przypadku klinicznego przedstawią trudności związane z diagnostyką i leczeniem wskazanych, agresywnych stanów zapalnych tkanek miękkich. Przeanalizują interdyscyplinarne wielomiesięczne leczenie pacjentki, w trakcie którego doszło do częściowej martwicy tchawicy, przełyku, jelita grubego, całkowitej martwicy nagłośni i krtani. 25

26 O11 OCENA CZUŁOŚCI I SWOISTOŚCI MARKERA STANU ZAPALNEGO (SUPAR) W CHIRURGII SZCZĘKOWO-TWARZOWEJ Trzcińska M., Kozakiewicz M. Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM, Polska Wstęp: supar czyli rozpuszczalna forma urokinazowego aktywatora plazminogenu jest jednym z biomarkerów stanu zapalnego, posiada ona receptory dla komórek układu immunologicznego w tym neutrofili, makrofagów i limfocytów T. Wykazano, że jego wartość jest dyktowana obecnością stanu zapalnego w organizmie i wprost proporcjonalnie wzrasta w przypadku zaawansowania choroby, a może być obniżona poprzez wdrożenie prawidłowego i efektywnego leczenia. Celem pracy była ocena przydatności oznaczeń nowego białka supar informującego o ogólnym stanie zapalnym i kondycji immunologicznej organizmu w chirurgii szczękowo-twarzowej. Oznaczenie stężenia tego białka może nieść informacje lepiej prognozujące przebieg całego procesu leczenia. Materiał i metody: uzyskano zgodę uczelnianej komisji bioetycznej na wykonanie badania. Przebadano 40. pacjentów hospitalizowanych w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej. Materiał do badania stanowiła surowica pobrana na potrzeby rutynowych badań laboratoryjnych związanych z procesem leczenia pacjenta (morfologia, CRP). Probówki zostały zamrożone do chwili analizy (czyli do zebrania w sumie 80. probówek 40. przed zabiegiem, 40. po zabiegu). Na podstawie wyników badań laboratoryjnych oraz badania klinicznego pacjenta po zabiegu postanowiono ocenić korelację między wzrostem wartości supar a klinicznie stwierdzonym stanem zapalnym u pacjenta. W interpretacji wyników uwzględnione zostało również znaczenie innych czynników mogących mieć wpływ na rozwój procesów zapalnych m.in. choroby współistniejące, nałogi i stan higieny jamy ustnej. Dane te zostały zebrane poprzez wypełnienie autorskiej ankiety i badanie stomatologiczne. Wyniki i wnioski: supar (rozpuszczalna forma urokinazowego aktywatora plazminogenu, ang. soluble urokinase Plasminogen Activator Receptor) wydaje się być istotnym biomarkerem w chirurgii szczękowo-twarzowej. Oznaczenie białka supar umożliwia monitorowanie stanu zapalnego u pacjenta, a także pozwala na odpowiednio wczesne wdrożenie właściwego leczenia. 26

27 O12 CHOROBA IGG4-ZALEŻNA W ZAKRESIE GŁOWY I SZYI - OPIS TRZECH PRZYPADKÓW Gontarz M. 1, Wyszyńska-Pawelec G. 1, Zapała J. 1, Gałązka K. 2, Tomaszewska R. 2, Lazar A. 2 1 Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie, Polska 2 Katedra Patomorfologii, UJ CM w Krakowie, Polska Choroba IgG4 zależna stanowi rzadką jednostkę chorobową o podłożu immunologicznym, charakteryzującą się zwłóknieniem oraz naciekami plazmocytów IgG4 dodatnich w obrębie jednego narządu lub w postaci uogólnionej. Klinicznie choroba IgG4 zależna może imitować nowotwór złośliwy lub stan zapalny. Zmiany w zakresie głowy i szyi stanowią drugi obszar pod względem częstości występowania tego schorzenia po trzustce i mogą dotyczyć gruczołów ślinowych, oczodołu, węzłów chłonnych, tarczycy, przysadki, górnych dróg oddechowych oraz skóry. W pracy przedstawiono przypadek 30-letniego pacjenta z zajęciem procesem chorobowym węzłów chłonnych szyi, zatoki szczękowej, sitowia po stronie lewej oraz dziąsła górnego po stronie lewej. Drugi przypadek stanowi 46 letni chory z guzem Kuttnera prawej ślinianki podżuchwowej. Trzeci przypadek dotyczył 53 letniego chorego z zajęciem oczodołu lewego. 27

28 O13 ZAAWANSOWANE NOWOTWORY GŁOWY I SZYI. MOŻLIWOŚCI LECZENIA CHIRURGICZNEGO Starościak S., Rysz M., Gałczyński J., Krajewski R., Gałązka A., Zawoliński J. Klinika Nowotworów Głowy i Szyi, Centrum Onkologii - Instytut im Marii Skłodowskiej - Curie w Warszawie, Polska Przedstawiono pacjentów z zaawansowanymi nowotworami głowy i szyi leczonych w Klinice Nowotworów Głowy i Szyi Centrum Onkologii w Warszawie. Wymagali oni indywidualnie zaplanowanego leczenia operacyjnego z zastosowaniem złożonych rekonstrukcji tkanek płatami uszypułowanymi lub płatami z zespoleniami naczyniowymi, również płatami typu chimera. Wykorzystano do rekonstrukcji płaty ze skalpu, mięśnia skroniowego, płaty wyspowe z mięśnia piersiowego większego, najszerszego grzbietu, z powłok brzucha, strzałki, przedramienia oraz ich połączenia. Ze względu na pojedyncze przypadki tak zaawansowanych nowotworów nie ma standardów postępowania. Obecnie techniki rekonstrukcji pozwalają na znaczne rozszerzenie wskazań do resekcji. 28

29 O14 METODY I WYNIKI LECZENIA CHORYCH NA RAKA JAMY USTNEJ W MATERIALE KLINIKI CHIRURGII CZASZKOWO-SZCZEKOWO-TWARZOWEJ, ONKOLOGICZNEJ I REKONSTRUKCYJNEJ IS UJ CM W KRAKOWIE Wyszyńska-Pawelec G., Zapała J., Szuta M., Czajka M., Gontarz M., Maciejowska M., Skruńdź O., Gąsiorowski K. Oddział Kliniczny Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo- Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM, Polska Cel: przedstawiono metody i wyniki leczenia chorych na raka jamy ustnej w aspekcie współczesnych możliwości chirurgii onkologicznej i rekonstrukcyjnej oraz leczenia skojarzonego. Materiał i metody: w latach w Klinice leczono 4746 chorych na nowotwory złośliwe głowy i szyi. Grupa badana obejmowała 404 (8,5%) chorych na raka jamy ustnej w wieku od 23 do 96 lat. Raka płaskonabłonkowego rozpoznano u 390 (96,5%) chorych, w obrębie języka u 117 (29%), w dnie jamy ustnej u 113 (28%) chorych. 320 osób zgłosiło się w III lub IV stopniu zaawansowania klinicznego. Leczenie chirurgiczne polegało na przeprowadzeniu operacji blokowych. Usunięcie układu chłonnego po stronie ogniska pierwotnego wykonano u 368 chorych, w tym RND/MRN u 220 (60%) pacjentów, obustronnie u 199. Resekcję żuchwy przeprowadzono u 263 (65%) chorych. Do rekonstrukcji tkanek miękkich stosowano: płat szyjny Bakamijana, płat wyspowy na mięśniu piersiowym większym, płat przedramienny na tętnicy promieniowej, żuchwę odtwarzano makropłytą rekonstrukcyjną, przeszczepem kości strzałkowej lub kości biodrowej na zespoleniach mikronaczyniowych z wykorzystaniem wyspy skórnej lub mięśnia do rekonstrukcji dna jamy ustnej. Histologiczną radykalność wycięcia potwierdzono u 227(56%) chorych, przerzuty do węzłów chłonnych szyjnych u 122 (33%) chorych. Radioterapię adjuwantową zastosowano u 32% chorych, chemioterapię neoadjuwantową u 14% chorych. Wyniki: wznowę miejscową stwierdzono u 68 (17%) chorych, wznowę węzłową w 60 (15%) przypadków. Przerzuty odległe wystąpiły u 4,5% chorych, drugie ognisko raka głowy i szyi u 14(6%) osób. Całkowite przeżycie 5-letnie (OS) wyniosło 53,3%, całkowite przeżycie 15-letnie 41,2%. Wnioski: nowoczesne techniki chirurgiczne i radioterapeutyczne wpływają na poprawę jakości życia, ale nie wpływają znacząco na przeżycia w tej grupie chorych. 29

30 O15 WYNIKI LECZENIA MIĘSAKÓW TKANEK MIĘKKICH I KOŚCI REJONU GŁOWY I SZYI W MATERIALE ODDZIAŁU CHIRURGII NOWOTWORÓW GŁOWY I SZYI CENTRUM ONKOLOGII W WARSZAWIE Lenartowicz J. Klinika Nowotworów Głowy i Szyi, Centrum Onkologii Warszawa, Polska Mięsaki rejonu głowy i szyi stanowią poważny problem kliniczny. Ze względu na rzadkie występowanie i niewielką liczbę pacjentów brak jest w piśmiennictwie wiążących zaleceń co do taktyki leczenia. Mięsaki umiejscowione w rejonie głowy i szyi nie mogą być traktowane na równi z guzami umiejscowionymi kończynowo lub na tułowiu. Specyfika anatomiczna tego rejonu nie pozwala na uzyskanie szerokich marginesów w czasie leczenia chirurgicznego. Wydaje się także, że biologia nowotworu w tym rejonie jest odmienna a niepomyślne rokowanie związane jest głównie z wznową miejscową a nie jak przy innych umiejscowieniach - przerzutami odległymi. Prezentacja przedstawia ponad 10 letnie doświadczenia KNGiS COI w leczeniu tych nowotworów. 30

31 O16 OCENA METOD I WYNIKÓW LECZENIA CHORYCH NA RAKA ZATOKI SZCZĘKOWEJ Biel-Wiendlocha A., Zapała J., Wyszyńska-Pawelec G. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej I Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie, Polska Wstęp: raki zatoki szczękowej stanowią 3% nowotworów złośliwych okolicy głowy i szyi. Objawy kliniczne często są niecharakterystyczne, a nowotwory te najczęściej są diagnozowane w III i IV stopniu zaawansowania klinicznego. Cel: ocena metod i wyników leczenia chorych na raka zatoki szczękowej w Klinice, w aspekcie onkologicznym, w odniesieniu do: stopnia zaawansowania raka, typu budowy histologicznej, radykalności zabiegu operacyjnego, obecności przerzutów lokoregionalnych, wystąpienia wznowy miejscowej, regionalnej lub przerzutów odległych, zastosowania terapii uzupełniającej. Materiał i metoda: analiza retrospektywna metod i wyników leczenia 54 chorych hospitalizowanych w Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej w Krakowie w latach z powodu raka zatoki szczękowej. Wyniki: W analizowanej grupie chorzy najczęściej zgłaszali się do leczenia w IV stopniu zaawansowania klinicznego raka (68,5%). Radykalność histologiczną usunięcia nowotworu uzyskano u 46,3% chorych. U 52% stwierdzono wznowę miejscową, a u 20,4% wystąpiły przerzuty odległe. Wskaźnik 3-letniego przeżycia całkowitego wynosił 53,7%, 5-cio letniego 42,6%, a mediana 34 miesiące. U 50% chorych nawrót choroby nastąpił przed upływem 15 miesięcy od zakończenia leczenia. Wnioski: analiza statystyczna danych wykazała, iż do czynników niekorzystnych prognostycznie w raku zatoki szczękowej należą: lokalizacja w zakresie suprastruktury zatoki, wysoki stopień zaawansowania klinicznego, nieradykalność histologiczna zabiegu operacyjnego, wystąpienie wznowy miejscowej, obecność przerzutów węzłowych w chwili rozpoczęcia leczenia. Typ utkania histologicznego raka ma wpływ na przeżycie wolne od choroby, nie wykazując jednocześnie zależności z pozostałymi wynikami leczenia i rokowaniem. 31

32 O17 GUZY GRUCZOŁÓW ŚLINOWYCH W MATERIALE KLINIKI CHIRURGII CZASZKOWO-SZCZĘKOWO- TWARZOWEJ, ONKOLOGICZNEJ I REKONSTRUKCYJNEJ W KRAKOWIE Gontarz M., Wyszyńska-Pawelec G., Zapała J. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie, Polska Wstęp: nowotwory gruczołów ślinowych są rzadkie i stanowią 3-6% nowotworów głowy i szyi. Cel: celem badania była analiza epidemiologiczna guzów gruczołów ślinowych na dużej reprezentatywnej grupie. Materiał i metody: w badaniu retrospektywnym przeanalizowano dokumentację medyczną 761 pacjentów z guzami gruczołów ślinowych operowanych od 1994 do sierpnia 2015 roku w Klinice. Wyniki: Odnotowano 511 przypadków łagodnych i 250 złośliwych guzów. Średni wiek pacjentów z guzami łagodnymi wynosił 50 lat a złośliwych 57 lat. Wśród kobiet częściej występowały guzy zarówno łagodne (60%), jak i złośliwe (56%). Większość guzów umiejscowiona była w śliniance przyusznej (554), a następnie w małych gruczołach ślinowych (179). Najczęstszym nowotworem łagodnym był gruczolak wielopostaciowy (298), który w dużych gruczołach ślinowych występował przede wszystkim w śliniance przyusznej, natomiast w drobnych gruczołach ślinowych w zakresie podniebienia. Z kolei najczęstszym nowotworem złośliwym był rak gruczołowato-torbielowaty lokalizujący się głównie na podniebieniu. Wnioski: analiza epidemiologiczna może wpłynąć na lepsze zrozumienie cech klinicznych i biologicznych oraz istotnych różnic w dystrybucji guzów gruczołów ślinowych. 32

33 O18 ZAAWANSOWANE ZMIANY W JAMIE USTNEJ W PRZEBIEGU MIĘSAKA KAPOSIEGO Nowaczyk M., Okła M., Bilska-Stokłosa J., Marcinkowski A., Osmola K. Klinika Chirurgii Szczękowo-Twarzowej, Poznań, Polska Choroba, wbrew nazwie, nie jest prawdziwym mięsakiem gdyż nowotwór powstaje jako rak śródbłonka limfatycznego. Klasyczna postać mięsaka Kaposiego została opisana w 1872 roku przez węgierskiego dermatologa, Moritza Kaposiego. Spotykana jest głównie u starszych mężczyzn w Europie Wschodniej i basenie Morza Śródziemnego. Klinicznie charakteryzuje się występowaniem licznych drobnych guzków, czerwonawej lub fioletowej barwy, na skórze obwodowych części kończyn. Postać mięsaka Kaposiego związana z AIDS jest bardziej agresywna co wiązano z nadkażeniami innymi wirusami. W latach 90 występowała u 10-15% homoseksualnych mężczyzn. Mięsak wcześnie rozwija się w narządach wewnętrznych: nerki, płuca, błona śluzowa przewodu pokarmowego oraz w węzłach chłonnych. Za patognomoniczne uważa się zmiany skórne na koniuszku nosa. Nowotwór ten może pojawić się na każdym etapie zakażenia HIV. Mięsak zwykle ustępuje po rozpoczęciu terapii antyretrowirusowej. W pracy przedstawiono nietypowy przypadek zaawansowanych zmian rozrostowych jamy ustnej, rzadko spotykanych w tej okolicy, które rozwinęły się już po rozpoczęciu terapii antyretrowirusowej. 33

34 O19 CZY WIEK STANOWI OGRANICZENIE MOŻLIWOŚCI LECZENIA CHIRURGICZNEGO CHORYCH NA RAKA JAMY USTNEJ? Czajka M., Wyszyńska-Pawelec G., Zapała J., Marecik T., Gontarz M. Klinika Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie, Polska Wstęp: w Polsce, podobnie jak i w innych krajach Europy, rośnie liczba osób w wieku senioralnym. Jednocześnie w tej grupie obserwuje się wyższą zapadalność na złośliwe nowotwory głowy i szyi, w tym na raka jamy ustnej. Cel: celem pracy jest przedstawienie problemów związanych ze skutecznym leczeniem raka jamy ustnej u chorych starszych. Materiał i metody: W oparciu o materiał kliniczny chorych leczonych w ciągu ostatnich 18 lat w Klinice Chirurgii Czaszkowo-Szczękowo-Twarzowej, Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej IS UJ CM w Krakowie przeanalizowano typ histologiczny, umiejscowienie, zaawansowanie nowotworów jamy ustnej oraz zastosowane metody terapii, schorzenia współistniejące i ich wpływ na wynik leczenia u 474 pacjentów w wieku powyżej 60 lat. Wyniki: najczęściej występującym nowotworem złośliwym jamy ustnej był rak płaskonabłonkowy występujący głównie w dnie jamy ustnej, języku oraz na błonie śluzowej policzka. Chorzy zgłaszali się do leczenia w III i IV stopniu zaawansowania klinicznego nowotworu. Podstawową metodą terapii było leczenie chirurgiczne polegające na usunięciu okolicznych węzłów chłonnych i wycięciu pierwotnego ogniska nowotworu wraz z podłożem kostnym, z następową rekonstrukcją. Do najczęściej występujących chorób współistniejących w tej grupie wiekowej należały choroba niedokrwienna serca, nadciśnienie tętnicze i cukrzyca. Powikłania ogólne i miejscowe wystąpiły u 26.4% pacjentów. Wnioski: wiek nie jest przeciwwskazaniem do radykalnego chirurgicznego leczenia nowotworów jamy ustnej. Chorzy w wieku senioralnym wymagają przed leczeniem wnikliwej oceny stanu ogólnego oraz terapii schorzeń współistniejących, które mogą zwiększyć ryzyko operacji. Skrócenie hospitalizacji, wsparcie ze strony rodziny, osiągnięcie wysokiej jakości życia po zabiegu chirurgicznym mają istotne znaczenie w leczeniu onkologicznym starszych chorych na raka jamy ustnej. 34

35 O20 ŻYWIENIE KLINICZNE CHORYCH Z NOWOTWORAMI GŁOWY I SZYI Chloupek A. Kliniczny Oddział Chirurgii Twarzowo-Szczękowej, Wojskowy Instytut Medyczny, Polska Wstęp: leczenie żywieniowe jest to postępowanie medyczne mające na celu poprawę i utrzymanie stanu odżywienia pacjentów, które z przyczyn onkologicznych nie mogą pokryć zapotrzebowania dietą naturalną. Pacjenci z chorobami nowotworowymi w obrębie głowy i szyi już przed zabiegiem operacyjnym narażeni są na znacznego stopnia niedożywienie z powodu trudności w przyjmowaniu pokarmów ze względu na masę guza, jak również z powodu silnych dolegliwości bólowych. Problem ten nasila się po zabiegu operacyjnym i po uzupełniającej radioterapii. Materiał i metody: w materiale naszej kliniki od 2012 do 2016 roku żywienie kliniczne zastosowano u 61 chorych z powodu rozległych nowotworów głowy i szyi. Leczenie żywieniowe wprowadzane było u każdego pacjenta po zabiegu operacyjnym i u 10% przed zabiegiem operacyjnym. Wyniki: Zaobserwowaliśmy znaczącą poprawę gojenia ran, krótszy okres pobytu w szpitalu i mniej powikłań. 35