system mikrokanalizacji światłowodowej speed pipe

Transkrypt

1 OptiNode OptiLine OptiHome system mikrokanalizacji światłowodowej speed pipe

2 Pay as you grow inwestuj w miarę rozwoju.

3 Wprowadzenie czyli jak inteligentnie budować infrastrukturę światłowodową? Po nitce do kłębka Dla użytkownika Internetu hasło sieć szerokopasmowa kojarzy się najczęściej z różnymi usługami o charakterze zarówno użytkowym (poczta elektroniczna, bankowość elektroniczna itp.) jak też rozrywkowym (telewizja IP, Video on Demand i inne), które dla wielu z nas już teraz stały się codziennością. Oczekujemy także poszerzania się zakresu usług jakie można dzięki takiej sieci uruchomić (jak np. e-administracja, monitoring wizyjny, sterowanie ruchem czy tele-medycyna). Patrząc tylko przez pryzmat usług właściwie nie zastanawiamy się w jaki sposób docierają one do nas. Warto pamiętać, że nie byłyby one możliwe bez zbudowania odpowiedniej infrastruktury. Oczywiście każdy użytkownik Internetu, telefonu komórkowego, łącza telewizji kablowej ogólnie orientuje się, że ma połączenie przewodowe lub bezprzewodowe. Styka się jednak bezpośrednio tylko z małym fragmentem fizycznej części sieci, którym jest dla niego kabel włączany do gniazdka w ścianie lub też np. terminal łącza radiowego. Co jest dalej? Odpowiedź jest prosta niezależnie od tego czy dostęp do końcowego użytkownika jest zrealizowany w oparciu o łącze miedziane czy bezprzewodowe, idąc po nitce do kłębka w końcu w naszych poszukiwaniach natrafimy na światłowód. Obecnie oparte na nim są wszystkie sieci szkieletowe czy metropolitalne/dostępowe ale można śmiało prognozować, że w nieodległej przyszłości gniazdko światłowodowe pojawi się także na ścianie w naszym mieszkaniu. Jak budowana jest linia światłowodowa? Delikatne włókno światłowodowe wymaga ochrony przed oddziaływaniem czynników klimatycznych i mechanicznych. Stąd poza samą powłoką (jaką stanowi kabel światłowodowy) dodatkowym zabezpieczeniem światłowodów jest układanie ich w kanalizacji teletechnicznej. Dzisiejsza kanalizacja światłowodowa to najczęściej rury polietylenowe (HDPE) o średnicy 110 mm (tzw. kanalizacja pierwotna), w których znajdują się rury kanalizacji wtórnej o średnicy 32 mm lub też układane bezpośrednio w ziemi rurociągi o średnicy 40 mm. Rury o średnicach 32 i 40 mm (i grubości ścianki odpowiednio ok. 2,9 lub 3,7 mm) posiadają wewnętrzną warstwę poślizgową i są rowkowane by zapewnić jak najmniejsze tarcie przy wprowadzaniu kabla światłowodowego (wprowadzenie metodą zaciągania lub wdmuchiwania pneumatycznego). Sam kabel optyczny jest na trasie łączony lub rozgałęziany w studzienkach, gdzie instalujemy specjalne osłony (tzw. mufy światłowodowe) do spawania włókien optycznych. Inteligentna budowa linii czyli jak sobie pościelesz Zadanie inwestycyjne w obszarze infrastruktury liniowej to proces długotrwały (ze względu na konieczne uzgodnienia formalno-prawne oraz czas uzyskania pozwoleń), pracochłonny (począwszy od inwentaryzacji przez przygotowanie projektów wykonawczych i budowlanych aż po prace instalacyjne, pomiary i odbiory) i kosztochłonny. Ten obszar sieci budowany jest na lata z myślą o przyszłych potrzebach. Dlatego ważne jest by już na etapie opracowania koncepcji i projektowania zapewnić optymalną elastyczność rozwiązania. Należy uwzględnić tak istniejące zasoby jak i przyszłe rozbudowy, zachowując przy tym założone nakłady finansowe. Rozwiązaniem może być wykorzystanie techniki mikrokanalizacji dającej doskonałą elastyczność i skalowalność zarówno na starcie jak i w kolejnych latach. Patrząc od strony ekonomicznej kanalizacja światłowodowa zbudowana w technice mikrokanalizacji pozwala na zachowanie zasady pay as you grow a więc inwestuj w miarę rozwoju lub też postępowanie w myśl bardziej swojskiego przysłowia: jak sobie pościelesz tak się wyśpisz!

4 1 FCA od kilku lat uczestniczy w projektach mikrokanalizacji realizowanych w Polsce. Zebrane przez ten czas doświadczenia pozwoliły na wypracowanie koncepcji zastosowania mikrokanalizacji w różnych modelach. 2

5 Mikrokanalizacja rozwiązuje dylematy inwestorów, projektantów, specjalistów utrzymania i eksploatacji Jak lepiej wykorzystać istniejące rurociągi? Czym jest mikrokanalizacja? Najprościej rzecz ujmując jest to zastosowanie w rurze kanalizacji teletechnicznej zamiast pojedynczego tradycyjnego kabla światłowodowego pakietu mikrorurek (fot. 1), do których wprowadzimy w miarę potrzeb mikrokable światłowodowe (a więc specjalne kable o zminiaturyzowanej konstrukcji przeznaczone do mikrokanalizacji). Pojedynczy kabel światłowodowy wypełnia rurę (np. o średnicy 40 mm) zaledwie w ok. 30%. Wiązka mikrorurek zapełni średnicę rury w 60 70%. Dodatkowo da nam możliwość stopniowego dokładania mikrokabli w miarę wzrostu zapotrzebowania na kolejne przyłącza. Jak łatwo i ekonomicznie doprowadzić światłowód do budynku? Mikrokanalizacja upraszcza sposób realizacji odgałęzienia światłowodu w punktach, w których chcemy przyłączyć np. kolejny budynek. Tradycyjna kanalizacja w tym miejscu wymagałaby umieszczenia studni kablowej, przecięcia kabla, wykonania w mufie spawów termicznych zarówno dla odgałęzianych włókien, jak i tych, które będą prowadzone przelotowo (co generuje straty optyczne w torze oraz dodatkowe koszty wykonania takich prac). Dzięki mikrokanalizacji z pakietu mikrorurek wyciągamy tylko tę, która ma trafić do danego punktu. Oddzielamy ją w trójniku (fot. 2) lub bezpośrednio w ziemi (w przypadku rurek grubościennych kładzionych doziemnie), przedłużamy łącząc specjalnym łącznikiem zapewniającym hermetyczność mikrokanalizacji i kończymy w obiekcie. Teraz wystarczy już tylko z węzła sieci (np. szafy ulicznej), metodą wdmuchiwania (fot. 4), wprowadzić światłowód o wymaganej liczbie włókien bezpośrednio do budynku (bez spawania na trasie, bez otwierania studni, itp.). Jak zaplanować rezerwy na przyszłe potrzeby? Doświadczenia budowy sieci światłowodowych zarówno w aglomeracjach miejskich jak i obszarach o rzadkiej zabudowie wskazują, że na etapie początkowym przyłączana jest tylko część abonentów. Kolejni zgłaszają się w późniejszym czasie, budowane są nowe obiekty, następuje rozbudowa czy też zwiększają się potrzeby aktualnych odbiorców. Stąd konieczność planowania rezerw. Możliwe jest po prostu położenie kabla z dużą liczbą włókien (np. 144 lub 288) ale po co zakopywać w ziemi niewykorzystywane zasoby? I co się zdarzy, gdy nie jesteśmy w stanie przewidzieć dokładnie przyszłego zapotrzebowania? Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest pozostawienie jako rezerwy pustych mikrorurek (fot. 3). W każdej chwili możliwe jest uzupełnienie ich na danej trasie mikrokablem o wymaganej w danym momencie liczbie włókien. Mikrokanalizacja doświadczenia FCA Firma FCA od kilku lat uczestniczy w projektach mikrokanalizacji realizowanych w Polsce. Zebrane przez ten czas doświadczenia pozwoliły na wypracowanie koncepcji zastosowania w różnych modelach (np. uzupełnianie istniejącej kanalizacji, budowa nowej, zastosowanie mikrorurek w dostępie FTTH). Specjaliści FCA pomagają inwestorom w opracowaniu koncepcji zastosowania mikrokanalizacji, prowadzą szkolenia i warsztaty dla projektantów oraz wykonawców realizujących budowy nowoczesnych szerokopasmowych sieci światłowodowych. 3 4

6 Sieć rozdzielcza wczoraj i dziś ETAP I. Zaczęło się od kabli miedzianych Od narodzin telefonii aż po lata 80-te XX wieku podstawowym medium transmisyjnym w telekomunikacji były przewody miedziane. Aby ułożyć wieloparowe kable miedziane budowano kanalizację teletechniczną (standardem do dziś najczęściej spotykanym jest rura HDPE o średnicy 110 mm). ETAP II. Początek ery optotelekomunikacji światłowód między centralami Upowszechnienie światłowodów pod koniec XX w. oraz cyfryzacja central rozpoczęły proces skracania użytkowych długości kabli miedzianych. W konsekwencji umożliwiło to wprowadzenie nowych usług (jak np. ISDN, ADSL), które nie były możliwe do realizacji na dystansach dłuższych niż kilkaset metrów. Na łączach międzycentralowych oraz na odcinkach do modułów wyniesionych zaczęto do istniejącej kanalizacji ( 110 mm) z kablami miedzianymi dokładać kable światłowodowe w rurach osłonowych (o średnicy 40 mm). Na nowych odcinkach zaczęto budowę dedykowanej infrastruktury pod sieć światłowodową: kanalizacji teletechnicznej (tzw. pierwotnej o śr. 110 mm z zaciągniętą wewnątrz kanalizacją wtórną np. 4 rury o śr. 32 mm każda) lub samodzielnych rurociągów o śr. 40 mm. Jednak ostatnia mila nadal oparta była o kable miedziane.

7 ETAP III. Tak jest dzisiaj światłowód do szafy ulicznej lub do budynku Wynikiem intensywnej rozbudowy światłowodowej sieci dostępowej w ostatniej dekadzie jest doprowadzenie medium optycznego do jednostek wyniesionych (np. szaf ulicznych ONU optical network units) ulokowanych w bezpośrednim sąsiedztwie osiedli lub wprost w budynkach (zwłaszcza do klienta biznesowego). Krótkie końcowe przyłącza miedziane dają możliwość zaoferowania relatywnie szerokiego pasma dla indywidualnego abonenta i świadczenie zadowalających na dzień dzisiejszy usług triplay. Wybudowana dotychczas infrastruktura nie posiada jednak stosownej pojemności aby ułożyć w niej kolejne kable światłowodowe i wymusza inwestycje polegające na rozbudowie istniejących ciągów kanalizacyjnych. Również podejście do istniejących klientów światłowodem jako nowym medium w wielu przypadkach wymaga przebudowy istniejących przyłączy, aby zapewnić właściwe parametry mechaniczne dla kabla światłowodowego. ETAP IV. Najbliższa przyszłość światłowód do abonenta indywidualnego Obecnie jesteśmy świadkami wyczerpywania się możliwości technik transmisyjnych opartych na miedzi jak np. VDSL (25 37 Mbps na odległość nie większą niż 1000 m). Współczesne usługi multimedialne jak np. telewizja HDTV, wideo na żądanie czy oczekiwana w niedalekiej przyszłości telewizja 3D wymagają znacznie szerszego pasma (nawet powyżej 100 Mbps). To sprawia, że już dziś na świecie buduje się sieci FTTH (ang. Fiber to the Home światłowód do domu), bowiem tylko światłowód jest w stanie sprostać tym wymaganiom. Potrzeba rozbudowy tras o kolejne włókna światłowodowe, jak też konieczność budowy optycznych przyłączy końcowych do indywidualnych odbiorców sprawia, że infrastruktura (czyli kanalizacja teletechniczna) będzie dynamicznie się zmieniać i rozrastać. Optymalnym rozwiązaniem jest mikrokanalizacja światłowodowa, która pozwala zarówno wykorzystać istniejące trasy (np. poprzez ich dopełnienie), jak też zbudować elastyczną infrastrukturę dostępu do pojedynczych abonentów. kanalizacja pierwotna 110 mm rurociąg 40 mm wiązka mikrorurek kanalizacja wtórna 32 mm mikrorurki w rurze 32 mm lub 40 mm kable miedziane kable światłowodowe

8 Unikatowe, dwudzielne i hermetyczne elementy oraz akcesoria tworzące kompletny system

9 System mikrokanalizacji Speed-pipe Gabocom ekspert w technice mikrokanalizacji System Speed Pipe jest rozwiązaniem oferowanym na rynku polskim przez FCA we współpracy z firmą Gabocom (Niemcy). Speed-pipe bazuje na wieloletnich doświadczeniach firmy, działającej od ponad 30 lat w technice tworzyw sztucznych, a od wielu lat producenta rur HDPE dla potrzeb telekomunikacji. W ostatnich latach Gabocom skoncentrował się na opracowaniu kompletnego systemu mikrokanalizacji, zawierającego nie tylko mikrorurki różnych rodzajów i średnic, ale także pełny zestaw unikalnych akcesoriów, pozwalających na realizację łatwego w projektowaniu, wygodnego w montażu, bezpiecznego (szczelnego) i trwałego systemu mikrokanalizacji. Unikalne rozwiązania systemu Speed-pipe to: Na ilustracji fabryka Gabocom w Niederwinkling produkująca ok km mikrorurek miesięcznie półprzeźroczyste mikrorurki i ich identyfikacja poprzez: półprzeźroczysty materiał umożliwiający kontrolę zajętości mikrorurek w dowolnym miejscu trasy (fot. 1) system kolorów ułatwiający identyfikację poszczególnych mikrorurek (do 24 kombinacji) uniwersalny oznacznik do opisu zarówno wolnych jak i zajętych mikrorurek. Oznacznik służy także jako zaślepka pustej mikrorurki o wytrzymałości do 0,5 bar, w chwili wprowadzenia mikrokabla odłamuje się element uszczelniający, a oznacznik pozostawia na mikrorurce (fot. 2) prefabrykowane wiązki mikrorurek do różnych zastosowań to: wiązki prefabrykowane z mikrorurkami cienkościennymi (ścianka o grubości 1 mm) w osłonie elastycznej do zaciągania w istniejącej kanalizacji pierwotnej (fot. 3) wiązki prefabrykowane z mikrorurkami grubościennymi (ścianka 1,5 2 mm) w osłonie elastycznej do bezpośredniego układania w ziemi (fot. 4) najszersza dostępna na rynku gama dwudzielnych akcesoriów: w pełni wodoszczelne i gazoszczelne uszczelnienia rur HDPE (32, 40 mm) o dwudzielnej konstrukcji i wielootworowym przepuście mikrorurek o różnych średnicach (fot. 5) uniwersalne zaślepki pustych mikrorurek pozwalające na użycie ich jako uszczelnienia mikrokabla względem mikrorurki po jego wdmuchaniu (fot. 6) dostępne unikalne dwudzielne łączniki mikrorurek, pozwalające także na gazowe uszczelnienie po zainstalowaniu mikrokabla (fot. 7) unikatowe zestawy naprawcze: rozwiązanie umożliwiające naprawę odcinka uszkodzonej rury HDPE bez konieczności wyciągania kabla światłowodowego, składające się z dwudzielnej rury oraz dwudzielnych łączników uszczelniających (fot. 8) dopracowane i niedostępne u innych producentów akcesoria, tworzące kompletny system: unikatowe rozwiązanie wejść do budynków zapewniające gazoszczelność przepustu (fot. 9) unikalne na rynku skrzynki zapasu dla mikrokabli z tworzywa sztucznego zapewniające doskonałą ochronę mikrokabla oraz całkowitą odporność na korozję (fot. 10) zestawy tub ochronnych dla mikrokabla do przejścia między mufą a skrzynką zapasu zabezpieczające mikrokabel światłowodowy w studni dwudzielne rozgałęzienie dla rur o średnicy 110 mm

10 1 2 Mikrokable w połączeniu z systemem mikrokanalizacji dają nowe możliwości zwiększenia liczby włókien w istniejących przekrojach kanalizacji.

11 Coraz więcej kabli, coraz mniej miejsca Czyli mikrokable jako rozwiązanie zwiększające efektywność wykorzystania przekroju kanalizacji Wybudowana infrastruktura czy to kanalizacja, czy rurociąg posiada duży potencjał, który nie jest w pełni wykorzystany. Przekrój kanalizacji kilkakrotnie przekracza średnice zainstalowanych w niej kabli światłowodowych. Stosując tradycyjne kable liniowe (fot. 1) z pozostałą wolną przestrzenią niewiele możemy zrobić. W ostatnich latach rozwinęła się technologia produkcji zminiaturyzowanych kabli światłowodowych tzw. mikrokabli (fot. 2). W połączeniu z systemem mikrorurek (mikrokanalizacją) dają one nową możliwość na zwiększenie liczby włókien w istniejących przekrojach. Mimo miniaturyzacji kabla światłowodowego została zachowana jego budowa, a co za tym idzie sposób obróbki tego kabla przez instalatora w terenie. Co ważne, także elementy w sieci nie wymagają żadnych przeróbek ani uzupełnień. Aby zakończyć mikrokabel w mufie światłowodowej czy przełącznicy optycznej należy wykonać te same czynności jakie były wykonywane przy standardowym kablu światłowodowym. Nie ponosimy zatem dodatkowych kosztów z tytułu użycia mikrokabla w sieci. Dobór odpowiedniej mikrorurki dla mikrokabla o wymaganej liczbie włókien przedstawia poniższa tabela: Średnica mikrorurki [zew / wew] Typ mikrorurki 5/3,8 mm Speed-pipe id 5 7/4 mm 7/5,5 mm Speed-pipe-G 7 Speed-pipe id-g 7 Speed-pipe 7 Speed-pipe id 7 10/6 mm Speed-pipe-G 10 10/8 mm 12/8 mm Speed-pipe 10 Speed-pipe id 10 Speed-pipe-G 12 Speed-pipe id-g 12 12/10 mm Speed-pipe 12 14/10 mm Speed-pipe-G 14 Zastosowanie Mikrorurka wewnątrzbudynkowa (wersja LSHF) Mikrorurka do bezpośredniego ułożenia w ziemi mikrorurka wewnątrzbudynkowa (wersja LSHF), wzmocniona Mikrorurka do instalacji w rurach HDPE mikrorurka wewnątrzbudynkowa (wersja LSHF) Mikrorurka do bezpośredniego ułożenia w ziemi Mikrorurka do instalacji w rurach HDPE mikrorurka wewnątrzbudynkowa (wersja LSHF) Mikrorurka do bezpośredniego ułożenia w ziemi mikrorurka wewnątrzbudynkowa (wersja LSHF), wzmocniona Mikrorurka do instalacji w rurach HDPE Mikrorurka do bezpośredniego ułożenia w ziemi Rekomendowana śr. zewnętrzna mikrokabla [mm] Ilość włókien w mikrokablu 1,8 2,5 mm 1 12 J 2,5 mm 1 12 J 3,0 4,1 mm 1 24 J 4,5 mm 1 24 J 5,7 6,2 mm 1 72 J 5,7 6,2 mm 1 72 J 7,2 8,0 mm J 7,2 8,0 mm J * tabela zawiera przybliżone średnice mikrokabli dla danych pojemności włókien, mogą się one nieznacznie różnić w zależności od producenta kabli.

12 Przykładowe modele zastosowania mikrokanalizacji światłowodowej: Model Zastosowanie Typ kanalizacji Stan wypełnienia A1 istniejąca kanalizacja teletechniczna pierwotna 110 mm wolna A2 istniejąca kanalizacja teletechniczna pierwotna 110 mm częściowo zajęta (kabel wieloparowy o średnicy ok. 40 mm) B1 istniejąca kanalizacja teletechniczna wtórna 32 mm wolna B2 istniejąca kanalizacja teletechniczna wtórna 32 mm częściowo zajęta przez kabel światłowodowy C1 istniejący rurociąg rura 40 mm wolna C2 istniejący rurociąg rura 40 mm częściowo zajęta przez kabel światłowodowy D1 budowa nowej trasy w oparciu o mikrorurki doziemne (grubościenne) wiązka mikrorurek nowa

13 Przykład zastosowania mikrokanalizacji* Rysunek (przekrój) Przykładowa pojemność nowej trasy z zastosowaniem typowych mikrokabli 72 J** zaciągnięcie 2 wiązek po 8 mikrorurek 10 mm (łącznie 16 mikrorurek) 1152 włókna zaciągnięcie wiązki 8 mikrorurek 10 mm obok istniejącego miedzianego kabla wieloparowego 576 włókien wypełnienie rury 32 mm mikrorurkami (np mm) 216 włókien dopełnienie rury 32 mm mikrorurkami (np mm) 144 włókna wypełnienie rury 40 mm mikrorurkami (np mm) 360 włókien dopełnienie rury 40 mm mikrorurkami (np mm) 216 włókien zastosowanie doziemnej wiązki mikrorurek grubościennych (np mm) 360 włókien * w tabeli przedstawiono przykładowe modele zastosowania. Duża liczba wariantów i średnic mikrorurek pozwala na dobranie indywidualnej konfiguracji dla danego projektu. ** pojemność przykładowa dla mikrokabla 72 J. Dla innych pojemności mikrokabli należy dobrać odpowiednie średnice mikrorurek (patrz str. 9)

14 Model A1 istniejąca kanalizacja pierwotna 110 mm wolna Model B1 istniejąca kanalizacja wtórna 32 mm wolna 1 2 Jeśli na trasie pozostaje do dyspozycji wolny otwór kanalizacji pierwotnej (110 mm) można wykorzystać go w sposób tradycyjny przez wypełnienie maksymalnie czterema rurami 32 mm kanalizacji wtórnej a następnie wprowadzenie kabli liniowych, po jednym do każdej rury. Tak więc teoretyczna pojemność takiej trasy to 4 kable światłowodowe przy zastosowaniu kabli 72 J jest to 288 włókien. Alternatywnym i zarazem znacznie bardziej efektywnym rozwiązaniem, pozwalającym na wprowadzenie większej liczby kabli (w tym wypadku mikrokabli) jest zastosowanie systemu mikrokanalizacji światłowodowej. W wolnym otworze kanalizacji pierwotnej można zastosować jedną lub dwie wiązki mikrorurek cienkościennych o średnicy 10 mm (Speed-pipe SRV50/8 10). Przy zastosowaniu dwóch wiązek (fot. 1) mamy do dyspozycji aż 16 mikrorurek pozwalających na umieszczenie 16 mikrokabli światłowodowych. Używając typowego mikrokabla 72 J mamy więc potencjalną możliwość wprowadzenia ponad 1000 włókien. Co ważne, dzięki mikrokanalizacji uzyskujemy także możliwość dokładania kolejnych kabli krok po kroku. Akcesoria systemu Speed-pipe dają możliwość uszczelnienia zakończeń (fot. 2), a także dużą elastyczność w zakresie odgałęziania poszczególnych mikrokabli z trasy. Częstym dylematem, z którym spotykają się projektanci jest sposób wykorzystania wolnych otworów kanalizacji wtórnej 32 mm. Czy planowana dziś pojemność kabla światłowodowego wystarczy w kolejnych kilku latach? Czy zajęcie ostatniego wolnego otworu zamknie drogę do dalszej rozbudowy (odpowiedź na to pytanie patrz Model B2)? Alternatywą dla pojedynczego kabla jest zastosowanie kilku cienkościennych mikrorurek (fot. 5) wdmuchiwanych lub zaciąganych do wolnej rury 32 mm (np. 7 rurek 7 mm lub 3 rurek 10 mm). Przykładowa pojemność przy zastosowaniu konfiguracji z trzema rurkami 10 mm i mikrokablami 72 J daje potencjalną pojemność 216 włókien na trasie, na której dotychczas możliwe było wprowadzenie tylko jednego kabla liniowego. Dla opisanego tu modelu mamy także z wykorzystaniem unikalnych akcesoriów Speed-pipe możliwość odgałęzienia mikrokabla z rury 32 mm znajdującej się w kanalizacji pierwotnej 110 mm (fot. 6) Model A2 istniejąca kanalizacja pierwotna 110 mm częściowo zajęta przez kabel wieloparowy o średnicy ok. 40 mm W wielu relacjach kanalizacja pierwotna zajęta jest już przez kable miedziane, które mocno ograniczają możliwości świadczenia wielu nowoczesnych usług wymagających medium optycznego. W sytuacjach gdy nie ma możliwości wybudowania nowej równoległej kanalizacji światłowodowej operatorzy muszą odstąpić od świadczenia zaawansowanych usług biznesowych z powodu braku możliwości technicznych. Czy rzeczywiście ta droga jest już definitywnie zamknięta? W otworze w którym znajduje się wieloparowy kabel miedziany, np. kabel 200-parowy o średnicy ok. 40 mm pozostaje jeszcze wystarczająca ilość przestrzeni na wprowadzenie jednej wiązki mikrorurek cienkościennych 10 mm (Speed-pipe SRV50/8 10) (fot. 3). W efekcie uzyskujemy miejsce dla 8 mikrokabli światłowodowych, co przy zastosowaniu mikrokabli 72 J daje potencjalną pojemność 576 włókien na trasie, na której dotychczas możliwe było uzupełnienie tylko o pojedynczy kabel liniowy. W tym wypadku także istnieje możliwość stopniowego dokładania kolejnych kabli, pełnej hermetyzacji kanalizacji (fot. 4) i wydzielania mikrokabli z wykorzystaniem akcesoriów Speed-pipe. Model B2 istniejąca kanalizacja wtórna 32 mm częściowo zajęta przez kabel światłowodowy Co w sytuacji, gdy w kanalizacji wtórnej nie mamy już żadnego wolnego otworu? Czy nie mamy już żadnej możliwości wprowadzenia nowego światłowodu? Prześwit w rurze kanalizacji wtórnej o śr. 32 mm, w której zainstalowany jest kabel światłowodowy (np. 72 J o średnicy ok. 12 mm) jest wykorzystany zaledwie w ok. 30%. Pozostała przestrzeń pozwala na wprowadzenie (metodą pneumatycznego wdmuchiwania) dodatkowych mikrorurek (co daje wykorzystanie przekroju pow. 60%). Należy zaznaczyć, że możliwości instalacyjne (liczba wprowadzanych mikrorurek, możliwy do osiągnięcia zasięg) są uwarunkowane stanem istniejącej kanalizacji. Instalacja mikrorurek wymaga weryfikacji drożności i kalibracji rur. Przykładowo do kanalizacji wtórnej z zainstalowanym kablem liniowym istnieje możliwość wdmuchania na odcinku ok. 0,5 1 km (w optymalnych warunkach) dwu mikrorurek o śr. 10 mm. Pozwala to na uzyskanie do 144 nowych włókien (przy kablach 72 J) na teoretycznie zajętej dotąd trasie.

15 7 8 Model C1 istniejący rurociąg 40 mm wolny Mikrokanalizacja pozwala w istniejącym rurociągu 40 mm (podobnie jak w kanalizacji wtórnej, opisanej w Modelu B1) na znaczące zwielokrotnienie pojemności. Zamiast pojedynczego kabla zajmującego jedynie niewielką część przekroju, wypełniamy rurociąg mikrorurkami cienkościennymi (fot. 7), wdmuchiwanymi lub zaciąganymi mechanicznie. Przykładowa pojemność, przy zastosowaniu konfiguracji z pięcioma rurkami 10 mm i mikrokablami 72 J, daje potencjalną pojemność 360 włókien na trasie, na której dotychczas mógł być ułożony jeden kabel liniowy. Akcesoria dwudzielne do uszczelnienia zakończeń rurociągu zapewniają łatwość ich montażu, dają gwarancję szczelności, zarówno samego rurociągu, jak i każdej z mikrorurek. Trójniki i skrzynki, również dwudzielne i hermetyczne, zapewniają szybkie i bezpieczne wykonywanie odgałęzień nawet dla pojedynczego mikrokabla. (patrz str. 2, fot. 2) System Speed-pipe oferuje również sprawdzone i opatentowane zestawy naprawcze, dedykowane do naprawy rurociągów kablowych oraz rurociągów kablowych z zainstalowaną mikrokanalizacją rozwiązanie KKHR z łącznikami EBM (patrz str. 6, fot. 8). Model C2 istniejący rurociąg 40 mm zajęty przez kabel światłowodowy Obecność kabla liniowego (fot. 8) w rurociągu HDPE o średnicy 40 mm nie zamyka możliwości wykorzystania pozostałego prześwitu rurociągu analogicznie do Modelu B2 z tą różnicą, iż wolna przestrzeń pozwala na wprowadzenie większej liczby mikrorurek niż w rurze 32 mm. W tym wypadku typowa konfiguracja z wykorzystaniem trzech mikrorurek o średnicy 10 mm daje pojemność ok. 216 nowych włókien dołożonych obok starego kabla. Tak jak w Modelu B2 należy zaznaczyć, że możliwości instalacyjne (liczba mikrorurek, zasięg) są uwarunkowane stanem istniejącej kanalizacji i wymagana jest weryfikacja drożności i kalibracji rurociągów. Unikatowe rozwiązania uszczelniające systemu Speed-pipe zabezpieczają i hermetyzują rurociąg także w takiej, hybrydowej konfiguracji wypełniania (mikrorurki oraz zainstalowany kabel liniowy). Model D1 budowa nowej trasy w oparciu o rurki doziemne Speed-pipe to także nowatorskie podejście do budowy rurociągów. Wykorzystując pojedyncze mikrorurki grubościenne (grubości ścianki 1,5 2 mm) lub ich specjalnie wiązki w elastycznej osłonie (seria SRV-G) (fot. 9) można wykonać całą infrastrukturę doziemną bez dodatkowych rur osłonowych (bez rurociągów, kanalizacji pierwotnej/wtórnej). Mikrorurki grubościenne (pojedyncze i w wiązkach) pozwalają na układanie mikrokanalizacji bezpośrednio w ziemi. Co więcej, wszystkie prace związane z budową tego modelu mikrokanalizacji nie wymagają specjalistycznego sprzętu do wdmuchiwania mikrorurek, a odbywają się prostą metodą układania wiązki w wykopie. Elastyczność tego rozwiązania (mikrorurki o średnicach 7, 10, 12 i 14 mm, dostępność wiązek o pojemnościach do 24 mikrorurek) i łatwość wydzielania (fot. 10), nawet pojedynczej rurki (z mikrokablem) do pojedynczego budynku, pozwala na znakomite wykorzystanie np. w projektach FTTH. Z kolei budowa wiązek mikrorurek doziemnych zamiast rurociągów pozwala na uproszczenie budowy, optymalizację kosztów i uzyskanie dużej pojemności. Dla przykładu wiązka SRV-G/5 12 pozwoli na ułożenie trasy z pięcioma mikrorurkami i mikrokablami 72 J o łącznej pojemności do 360 włókien. 9 10

16 Pytania i odpowiedzi 1 2 Dlaczego w systemie Speed-pipe występują dwa rodzaje mikrorurek: cienko i grubościenne? Mikrorurki cienkościenne ze ścianką o grubości 0,75 mm lub 1 mm (odpowiednio dla mikrorurek o śr. zewnętrznej 7 mm i 10 mm) są przeznaczone do instalacji w rurach osłonowych HDPE 32, w istniejącej kanalizacji teletechnicznej lub istniejących rurociągach kablowych HDPE 40. Mikrorurki grubościenne ze ścianką o grubości w zakresie od 1,5 do 2 mm są przeznaczone do bezpośredniego ułożenia w ziemi (nie wymagają rur osłonowych). Charakteryzuje je wyższa, w porównaniu do rur cienkościennych, odporność mechaniczna na zgniatanie (powyżej 2000 N). Mikrorurki grubościenne występują w średnicach zewnętrznych 7, 10, 12, 14 mm oraz w wiązkach mikrorurek we wspólnym płaszczu (o średnicy płaszcza 32, 40 i 50 mm). Wiązki oferują różne wersje wypełnienia w zależności od średnicy mikrorurek składowych np. wiązka SRV-G 50/24 7 oferuje 24 mikrorurki grubościenne 7 mm każda. Czy system Speed-pipe jest gazoszczelny i wodoszczelny? TAK wszystkie elementy, także unikalne dwudzielne akcesoria systemu Speed-pipe (fot.1), zapewniają pełną hermetyzację kanalizacji kablowej wybudowanej w technologii mikrokanalizacji Speed-pipe, jak również istniejącej kanalizacji kablowej rozbudowanej mikrokanalizacją Speed-pipe. Czy z Systemem Speed-pipe spełnia dotychczasowe normy wytrzymałości ciśnieniowej dla kanalizacji i rurociągów? TAK gwarantowana wytrzymałość mikrorurki w próbie ciśnieniowej wynosi do 10 bar obciążenia ciśnieniem roboczym (stałym). Wytrzymałości chwilowe (potrzebne w czasie wdmuchiwania mikrokabla) przekraczają 30 bar. Elementy uszczelniające zakończenia mają szczelność do 5 bar. Dotyczy to także elementów dwudzielnych systemu. Także dwudzielny zestaw naprawczy KKHR do rur HDPE 32/40/50 wypełnianych mikrokanalizacją gwarantuje wytrzymałość 10 bar. Taka wytrzymałość wystarcza również do wdmuchiwania mikrorurek na naprawionym odcinku rury osłonowej mikrokanalizacji. Czy wprowadzając system Speed-pipe należy zmienić lub przystosować do niego inne elementy takie jak mufy, stelaże zapasu, studnie, przełącznice światłowodowe? NIE system mikrokanalizacji Speed-pipe jest kompatybilny z dotychczas stosowanymi średnicami rur używanych do budowy kanalizacji kablowej. Dlatego może być wykorzystywany do rozbudowy istniejącej kanalizacji kablowej. Inżynieria budowy mikrokanalizacji Speed-pipe w głównych założeniach opiera się na wspólnych zasadach z dotychczas stosowaną technologią budowy kanalizacji kablowej. Korzysta z tych samych typów osprzętu. Istnieją jednak dedykowane rozwiązania Speed-pipe dopasowane do nowej zminiaturyzowanej konstrukcji mikrokabli światłowodowych (np. skrzynki zapasu typu C-Box (fot.2)). Czy w systemie Speed-pipe jest możliwość zabezpieczenia, osłonięcia mikrokabla na całej długości, szczególnie w studniach? TAK do zabezpieczenia mikrokabla np. w studni na odcinku pomiędzy wyjściem z kanalizacji a mufą służą specjalne akcesoria Speed-pipe, takie jak metalowa rurka osłonowa (typu MWR10) osłaniająca mikrokabel wprowadzany do osłony złącz kablowych (fot.3), złączki dwudzielne (typu EBM 10) do łączenia rurki metalowej z mikrorurką, czy też skrzynki zapasu (typu C-Box). Czy używane dotychczas mufy będą spełniały wymagania systemu mikrokanalizacji? TAK należy tylko przy zapytaniu sprecyzować typ istniejącej mufy, aby dobrać akcesoria uszczelniające wejście mikrokabla do danej średnicy portu w mufie. Czy istnieje możliwość naprawy uszkodzonego odcinka np. rurociągu 40 mm w sytuacji, gdy zniszczona została rura osłonowa, a mikrorurki i mikrokable pozostały nienaruszone? TAK system Speed-pipe zawiera unikalny opatentowany i sprawdzony zestaw naprawczy do rur kanalizacji teletechnicznej (seria KKHR), składający się z dwudzielnej rury o długości 2 m i łączników (również dwudzielnych), pozwalających na nadłożenie zestawu na istniejący kabel lub wiązkę mikrorurek (fot.4). Poza średnicą 40 mm dostępne są także zestawy dla rur 32 i 50 mm. Czy pojedynczą mikrorurkę można naprawić? TAK w sytuacji, gdy punktowemu uszkodzeniu uległa powłoka mikrorurki, jest możliwość wykorzystania w takim punkcie dwudzielnego łącznika mikrorurek EBM (fot.5). Łącznik umożliwia również naprawienie punktowego uszkodzenia mikrorurki z czynnym mikrokablem z zachowaniem szczelności. W wypadku gdy zniszczeniu uległ dłuższy odcinek konieczna jest jednak naprawa poprzez wymianę całego odcinka mikrorurki

17 Czy można wykonać odgałęzienie mikrorurki z kanalizacji 110 mm? TAK system Speed-pipe oferuje taką możliwość. Do wykonania takiego odejścia przeznaczony jest trójnik HRMA 110 (patrz str. 12, fot. 6). W jakich kolorach produkowane są osłony elastyczne wiązek mikrorurek w systemie Speed-pipe? Dla osłon wiązek mikrorurek cienkościennych (typu SRV) do instalacji w kanalizacji pierwotnej standardowo stosowany jest kolor czarny. Opcjonalnie dostępny jest kolor czarno-pomarańczowy (stosowany do identyfikacji wówczas gdy do jednej rury 110 mm zaciągamy dwie wiązki SRV). Dla osłon wiązek mikrorurek doziemnych/grubościennych (typu SRV-G) stosowany jest standardowo kolor pomarańczowy. Czy stosując wiązkę mikrorurek typu SRV-G i wykonując odgałęzienie w wykopie (bez studni) mamy możliwość jego późniejszego zlokalizowania? TAK system Speed-pipe przewiduje również taką możliwość. Zalecane jest wykorzystanie otwartego elementu typu TBS do bezpiecznego wykonania odgałęzienia z wiązki mikrorur doziemnych. Odgałęzienie TBS umożliwia osadzenie kulistego markera magnetycznego (fot.6) (np. marker MI/MMK3M1401). Jaka jest wytrzymałość mechaniczna na zgniatanie mikrorurek układanych bezpośrednio w ziemi? Poniższa tabela pokazuje wartości nominalne oraz wyniki osiągnięte w testach: Typ 6 Dopuszczalna wartość wg. normy EN Wartość rzeczywista uzyskana w testach Speed-pipe 7 1, N 3 715,23 N Speed-pipe 10 1,0 500 N 839,70 N Speed-pipe 10 2, N 4 425,29 N Speed-pipe 12 1,1 450 N 724,45 N Speed-pipe 12 2, N 3 560,37 N Speed-pipe 14 2, N 2 917,90 N Dlaczego w systemie Speed-pipe preferowana jest elastyczna osłona wiązek mikrorur (zamiast prefabrykowanej kanalizacji zawierającej pakiet mikrorur w twardej rurze osłonowej typu HDPE)? Rozwiązanie elastyczne ma wiele zalet wśród których wyróżnić należy: łatwość układania i wydzielania mikrorur z trasy wiązki mikrorur, eliminację różnych długości mikrorur nawiniętych na bęben (dot. wiązek jednowarstwowych), redukcję masy wiązki mikrorur, mniejsze promienie prowadzenia wiązki mikrorur w wykopie. Bardzo ważne jest też uniknięcie zjawiska zagniatania mikrorur, często spotykanego w konstrukcjach z ciasnym pakietem mikrorur cienkościennych. Wypełniają one całkowicie rurę osłonową, a więc pojedyncze mikrorurki mogą być ściskane na zakrętach. W efekcie zmieniają swój przekrój z okrągłego w owal, co skutkuje utraceniem możliwości wdmuchania mikrokabla o określonej średnicy. Czy jest możliwe wykonanie instalacji wewnątrzbudynkowych w oparciu o system mikrokanalizacji? TAK mikrorurki systemu Speed-pipe, spełniające normy przeciwpożarowe (tzw. LSHF ang. low smoke, halogen free) do instalacji wewnętrznych są produkowane w średnicach: 5, 7, 10, 12 mm. Jacy operatorzy stosują system Speed-pipe? W wielu krajach systemy mikrokanalizacji są już powszechnie stosowane zarówno jako lekarstwo na deficyt włókien w istniejącej kanalizacji, jak i jako podstawowa metoda budowy sieci FTTx. Najważniejszymi użytkownikami systemu Speed-pipe są tacy operatorzy jak: Deutsche Telecom (system Speed-pipe jest standardem wybranym przez tego operatora), Telekom Austria, O2 (Czechy), VLP (Finlandia), Belgacom (Belgia) i inni. Wielu europejskich operatorów sieci FTTH wybrało system Speed-pipe jako system optymalnie spełniający wymagania techniczne. Wiodący producenci mikrokabli potwierdzają, iż technologia Speed-pipe umożliwia bezpieczną instalację mikrokabli i osiąganie referencyjnych odległości wdmuchiwanych mikrokabli. Listy referencyjne, certyfikaty i raporty z badań dostępne są na płycie CD. Test przeprowadzany jest zgodnie z normą EN Próbka mikrorurki o długości 220 mm jest poddawana ściśnięciu pomiędzy dwiema równoległymi powierzchniami z prędkością 3 mm/min (± 0,5 mm/min). Siła deformacji jest odnotowywana przy zmianie o 15% przekroju mikrorurki w stosunku do początkowej wartości średnicy wewnętrznej.

18 System przewiduje możliwość wystąpienia uszkodzenia, dlatego posiada elementy służące do usunięcia powstałej awarii w sposób profesjonalny i przywracający funkcjonalność naprawianego odcinka.

19 Dlaczego warto stosować Speed-pipe? ponieważ zwiększamy Efektywność infrastruktury wykonanej wczoraj poprzez: a. udostępnienie dodatkowych otworów na instalację kolejnych kabli przez dołożenie mikrorurek b. udrożnienie zapełnionych otworów przez wymianę kabla na mikrorurki c. eliminację kosztownych robót ziemnych (bez wykopów, bez uzgodnień formalno-prawnych) ponieważ otrzymujemy Elastyczność dzisiejszej infrastruktury poprzez: a. łatwość dołożenia kolejnych kabli w istniejących mi- krorurkach b. proste wydzielanie pojedynczego mikrokabla z trasy c. uproszczenie zarządzania włóknami w mufie dzięki mniejszym profilom kabli ponieważ uzyskujemy Skalowalność na jutrzejsze potrzeby poprzez: ponieważ zwiększamy Szybkość realizacji każdego projektu poprzez: a. skrócenie czasu realizacji inwestycji nie ma potrzeby wykonywania wykopów aby dołożyć kolejne elementy (rury). b. brak konieczności uzyskiwać pozwoleń i zgód na reali- zację inwestycji c. brak konieczności posiadania dedykowanego sprzętu i odbycia czasochłonnych dla firm wykonawczych i instalacyjnych. d. natychmiastową reakcję na zapotrzebowanie Klienta (fiber on demand) ponieważ zapewniamy Bezpieczeństwo poprzez: a. przemyślane dwudzielne elementy systemu służące do usunięcia powstałej awarii w sposób profesjonalny i przywracający funkcjonalność uszkodzonego odcinka. b. akcesoria zabezpieczające mikrokabel na każdym odcinku, nawet tam gdzie nie biegnie w mikrorurze c. pełny system elementów gwarantujący gazo i wodosz- czelność połączeń a. możliwość wymiany kabli na większe profile (o większej liczbie włókien) b. możliwość instalacji kolejnych kabli w miarę potrzeb (zamiast nadmiarowo stosować od początku jeden kabel 288 J, możemy zapełniać kolejne mikrorurki np. 4 mikrorurki uzupełnić z czasem mikrokablami 72 J każda) c. zapewnienie wielootworowej rezerwy pustych mikro- rurek na nieprzewidziane potrzeby

20 FCA sp. z o.o. ul. Grabska Niepołomice tel.: +48 (12) fax: +48 (12) fca@fca.com.pl