Poprawa bezpieczeństwa rynku kredytów mieszkaniowych w aspekcie polityki nadzorczej
|
|
- Dawid Piątkowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Poprawa bezpieczeństwa rynku kredytów mieszkaniowych w aspekcie polityki nadzorczej Wojciech Kwaśniak Wiceprzewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego 1
2 Wybrane ryzyka związane z kredytami mieszkaniowymi (1) Portfel kredytów mieszkaniowych ma krótką historię i nie wykazuje oznak dojrzałości -cechą kredytów mieszkaniowych jest materializacja ryzyka po dłuższym okresie (ponadto brak kompletnych danych o kredytobiorcach, którzy obsługują kredyty mieszkaniowe w drodze zaciągania innych zobowiązań) Wysoki udział kredytów walutowych ryzyko na poziomie banków (ryzyko kredytowe, wymogi kapitałowe, ryzyko płynności, kwestia postrzegania przez analityków i agencje ratingowe) ryzyko na poziomie klientów ryzyko na poziomie gospodarki (ograniczenie oddziaływania polityki pieniężnej, negatywne postrzeganie przez analityków i agencje ratingowe) Bardzo wysoki poziom LTV i bardzo długi okres kredytowania ryzyko na poziomie banków (kwestia ewentualnej restrukturyzacji lub realizacji zabezpieczeń) ryzyko na poziomie klientów ( przekredytowanie ) ryzyko na poziomie gospodarki (skokowy wzrost cen nieruchomości, ograniczenie dostępności mieszkań dla przeciętnych gospodarstw domowych) Nadmierna koncentracja produktowa w niektórych bankach Niezadowalająca struktura źródeł finansowania akcji kredytowej - w większości banków brak stabilnych długoterminowych źródeł finansowania akcji kredytowej 2
3 Wybrane ryzyka związane z kredytami mieszkaniowymi (2) Ryzyko związane z kredytami w ramach programu RnS ryzyko związane ze skokowym wzrostem rat spłaty po zakończeniu okresu dopłat (oczekiwany wzrost płac w znacznym stopniu zostanie zrównoważony przez wzrost kosztów utrzymania) Jakość wyceny nieruchomości, jakość baz danych o rynku nieruchomości, jakość baz danych o sytuacji finansowej klientów Niezweryfikowana praktycznie skuteczność ubezpieczeń spłat kredytów (silna koncentracja podmiotowa) Relatywnie niska płynność na rynku nieruchomości - kwestia możliwości realizacji zabezpieczeń na większą skalę, jak też wpływu ewentualnej podaży ze strony banków na ceny na rynku. Silna cykliczność rynku nieruchomości, silna koncentracja geograficzna (bardzo płytkie rynki lokalne z silną dominacją Warszawy) Brak w Polsce doświadczeń w zakresie funkcjonowania kredytów hipotecznych na tak dużą skalę i brak doświadczeń w rozwiązywaniu ewentualnych sytuacji kryzysowych (w tym ryzyko związane z możliwością skutecznej egzekucji komorniczej oraz kwestie ewentualnych nacisków społecznych) Zbyt szybki rozwój kredytów mieszkaniowych prowadzi do zaburzeń równowagi makroekonomicznej (m.in. zalanie rynku tanim i łatwo dostępnym kredytem doprowadziło do skokowego wzrostu cen na rynku nieruchomości i doprowadziło do ograniczenia dostępności mieszkań dla przeciętnych gospodarstw domowych) 3
4 Większość portfela kredytów mieszkaniowych ma bardzo krótką historię i została udzielona w okresie korzystnej koniunktury gospodarczej oraz relatywnie niskich stóp procentowych Największe ryzyko związane jest z kredytami z lat , które były udzielone w szczycie gorączki na rynku nieruchomości, a jednocześnie zostały udzielone na wyjątkowo liberalnych zasadach (m.in. bardzo wysokie ceny nieruchomości, bardzo wysokie LTV, bardzo duży udział kredytów w CHF, zaniżanie kosztów utrzymania i brak pełnej weryfikacji zdolności kredytowej). Obecny okres rekordowo niskich stóp najprawdopodobniej stanowi pewien fenomen, wynikający z działań banków centralnych zmierzających do przezwyciężenia kryzysu finansowego, a nie trwałe zjawisko. Oczekiwany w przyszłości wzrost stóp procentowych (zwłaszcza CHF) najprawdopodobniej wpłynie na pogorszenie jakości portfela kredytów. 4
5 Coraz wyraźniej uwidacznia się ryzyko kredytowe związane z kredytami mieszkaniowymi Cechą kredytów mieszkaniowych jest materializacja ryzyka po dłuższym okresie. W okresie styczeń-wrzesień br. zaobserwowano wyraźne pogorszenie jakości portfela kredytów mieszkaniowych: wartość kredytów ze stwierdzoną utratą wartości zwiększyła się o 2,0 mld zł (z tego w III kwartale o 1,0 mld zł) z 4,9 mld zł na koniec ub.r. do 6,9 mld zł na koniec września br., a udział tych kredytów wzrósł z 1,8% do 2,2% odpisy z tytułu kredytów mieszkaniowych wzrosły do 0,9 mld zł (z 0,6 mld zł w analogicznym okresie ub.r.) analiza opóźnień w spłacie wskazuje na wysokie prawdopodobieństwo dalszego pogorszenia jakości portfela tych kredytów w przyszłych okresach. Na koniec września br. wartość kredytów opóźnionych w spłacie powyżej 30 dni wynosiła 8,6 mld zł (wobec 5,7 mld zł na koniec ub.r.) i stanowiła 4,5% całego portfela. Jednocześnie wzrosła wartość kredytów o opóźnieniu w spłacie do 30 dni (z 9,8 mld zł na koniec ub.r. do 13,9 mld zł). W kontekście jakości portfela kredytów mieszkaniowych trzeba mieć na uwadze brak kompletnych danych o liczbie klientów, którzy obsługują swoje zobowiązania z tytułu kredytów w drodze zaciągania innych zobowiązań lub zaprzestania ich obsługi (np. czynszu). 5
6 Wysoki udział kredytów walutowych w portfelach banków generuje cały szereg ryzyk dla banków, klientów i gospodarki Źródło: ZBP Przyczyny rozwoju kredytów w walutach obcych w minionej dekadzie: dysparytet stóp procentowych, aprecjacja złotego (od 2004 do połowy 2008; nazbyt optymistyczne analizy dotyczące perspektyw złotego), boom na rynku nieruchomości (skokowy wzrost cen spowodował konieczność uzyskania wyższego kredytu, a to umożliwiał kredyt walutowy dzięki niższemu oprocentowaniu), presja konkurencji, szeroki dostęp do zewnętrznych źródeł finansowania. Zahamowanie rozwoju nastąpiło na skutek eskalacji kryzysu finansowego i działań nadzoru bankowego. Jednak nadal trudno nazwać kredyty walutowe produktem niszowym (około 20%-25% w sprzedaży nowych kredytów). Trzeba jednak dodać, że obecnie rynek walutowych kredytów mieszkaniowych rozwijany jest głównie przez mniejsze podmioty, podczas gdy duże banki (z wyjątkami), dokonały zasadniczej zmiany polityki kredytowej i w ostatnich okresach koncentrują się na rozwoju akcji kredytowej w złotych. Wysoki udział kredytów walutowych generuje cały szereg ryzyk (zarówno dla klientów, jak i banków) związanych m.in. ze zmianami kursów walutowych i stóp procentowych oraz źródłami finansowania akcji kredytowej. 6
7 Mit wyższej jakości kredytów walutowych Analizy nadzoru bankowego przeczą tezie o wyższej jakości portfela kredytów walutowych. Jakość obu portfeli jest zbliżona, a wysoki statystycznie udział kredytów zagrożonych w portfelu kredytów złotowych wynika z przewalutowania zagrożonych kredytów walutowych na złote oraz wyższej przedterminowej spłacalności kredytów złotowych: do końca 2010 r. banki przewalutowały na złote 6,5 tys. kredytów o łącznej wartości mln zł, z tego 3,6 tys. kredytów o łącznej wartości 811 mln zł stanowiły kredyty ze stwierdzoną utratą wartości. Jednocześnie banki dokonały zamiany ze złotych na waluty 10,4 tys. kredytów o łącznej wartości mln zł, z tego zaledwie kilkanaście kredytów o łącznej wartości 11 mln zł stanowiły kredyty ze stwierdzoną utratą wartości. Uwzględniając te dane można szacować, że na koniec ub.r. faktyczny udział kredytów zagrożonych w portfelu kredytów złotowych wynosił około 2,0% (zamiast 2,8%), a w portfelu kredytów walutowych około 1,8% (zamiast 1,3%). na podstawie danych BIK można stwierdzić, że kredyty złotowe są zdecydowanie częściej spłacane przedterminowo niż kredyty walutowe (np. spośród kredytów złotowych udzielonych w 2005 r. spłaconych zostało już blisko 50%, w przypadku kredytów walutowych niespełna 25%; trzeba jednak mieć na uwadze, że część spłat zapewne wynika z zamiany kredytu na kredyt w innym banku). W konsekwencji zjawisko to wpływa pośrednio na wykorzystywanie obniżenie jakości całości portfela lub części -kredytów dozwolone złotowych jedynie w celach pozostałych niekomercyjnych, do spłaty. nieodpłatnie, za zgodą UKNF, pod warunkiem podania informacji 7
8 Finansowanie w walutach nadal jest znaczące Bardzo wysoki udział kredytów o LTV > 80% Bardzo wysoki udział kredytów > 25 lat Źródło: ZBP Za zjawiska niekorzystne (obserwowane od końca 2009 r.) należy uznać dalsze łagodzenie kluczowych parametrów wpływających na poziom ryzyka podejmowanego przez banki i klientów: utrzymanie finansowania w walutach obcych przez niektóre banki; rekordowo wysoki udział kredytów o LTV przekraczającym 80% w strukturze nowo udzielanych kredytów (w I kwartale br. kredyty te stanowiły 54,5% nowo udzielanych kredytów, a w II 55,3% ); nadmierne wydłużanie okresu kredytowania (w I kwartale br. kredyty udzielane na okres powyżej 25 lat stanowiły 69,2% nowo udzielanych kredytów, a w II 69,0% ); dalszy wzrost średniej kwoty nowo udzielanych kredytów walutowych (średnia wartość kredytów walutowych udzielonych w I półroczu br. wyniosła 351,1 tys. zł, a kredytów złotowych 187,1 tys. zł ). Wzbudza to niepokój w kontekście pogorszenia jakości portfela kredytów mieszkaniowych, wysokiego udziału tych kredytów w bilansach niektórych banków oraz spadku cen na rynku nieruchomości. Powoduje to wzrost potencjalnego ryzyka dla banków i ich klientów oraz ogranicza możliwości ewentualnej restrukturyzacji kredytów. 8
9 Przykład ryzyka kredytów walutowych Założenia: kredyt w wysokości 300 tys. zł zaciągnięty na 30 lat, malejące raty spłaty. Kredytobiorcy mający zadłużenie w walutach obcych skorzystali na obniżeniu przez centralny bank Szwajcarii (SNB) stóp procentowych w pobliże zera, co zrekompensowało im skutki osłabienia złotego. Jednak z drugiej strony, na skutek osłabienia złotego doszło w ich przypadku do silnego wzrost stanu zadłużenia wyrażonego w złotych (niejednokrotnie przekracza on 50%). Oznacza to, że obecna sytuacja znacznej części tych kredytobiorców jest de facto gorsza niż kredytobiorców, którzy zdecydowali się na zaciągnięcie kredytów w złotych. Przejawia się to w konieczności utrzymania kredytu walutowego, gdyż w przeciwnym razie kredytobiorca zrealizowałby stratę, a ostateczny koszt kredytu, pomimo niższych miesięcznych rat spłaty, okazałby się znacznie wyższy niż koszt analogicznego kredytu złotowego. W skrajnych przypadkach może wystąpić sytuacja, w której pomimo sprzedaży mieszkania i przeznaczeniu całości środków na spłatę zobowiązań, wysokość kredytu pozostającego do spłaty w złotych byłaby wyższa niż w momencie zaciągnięcia kredytu. 9
10 Poziom LTV oraz poziom zabezpieczenia kredytów mieszkaniowych Na koniec 2010 r. wartość LTV całego portfela kredytów mieszkaniowych wynosiła 76%, przy czym kredytów złotowych 64%, a walutowych 84%. Uwagę przy tym zwraca bardzo wysoka liczba i wartość kredytów o LTV w granicach 80%-100% (346,4 tys. kredytów o wartości 74,6 mld zł) oraz kredytów o LTV > 100% (149,4 tys. kredytów o wartości 55,9 mld zł). W przypadku kredytów walutowych, nawet ograniczony spadek cen nieruchomości i ograniczone osłabienie złotego, powoduje że wartość udzielonych kredytów przewyższa wartość nieruchomości stanowiących ich podstawowe zabezpieczenia. W przypadku silnego pogorszenia spłacalności kredytów może to doprowadzić do powstania strat w bankach, których portfel kredytów mieszkaniowych zdominowany jest przez kredyty walutowe (lub też stanowią one jego dużą część). Portfel kredytów złotowych ma niższą średnią wartość LTV, a ponadto nie jest narażony na ryzyko zmian wartości LTV pod wpływem zmian kursów walut. 10
11 Nadmierne wydłużanie okresu kredytowania nie leży w interesie kredytobiorcy WYSOKOŚĆ RATY SPŁATY W ZALEŻNOŚCI OD DŁUGOŚCI OKRESU KREDYTOWANIA (zł; lata) ŁĄCZNY KOSZT KREDYTU W ZALEŻNOŚCI OD DŁUGOŚCI OKRESU KREDYTOWANIA (tys. zł; lata) Założenia: Kredyt o wartości 300 tys. zł, oprocentowanie 6,0%, raty stałe Kapitał Odsetki Wydłużenie okresu kredytowania ma sens tylko do pewnego momentu. Wydłużanie okresu kredytowania powyżej lat nie pomaga kredytobiorcom (zmniejszenie raty spłaty jest niewielkie), a powoduje jedynie bardzo silny wzrost kosztów odsetkowych. 11
12 Kwestia ryzyka związanego z nieodpowiednimi źródłami finansowania: - niedopasowanie walutowe - nadmierne niedopasowanie terminów zapadalności/wymagalności - ryzyko koncentracji finansowania w podmiocie dominującym Konieczność pozyskania stabilnych źródeł długoterminowych Część banków nie posiada odpowiednich źródeł finansowania portfela walutowych kredytów mieszkaniowych, co wystawia je na dodatkowe ryzyko związane z koniecznością odnawiania transakcji CIRS i fx swap (m.in. kwestia płynności rynku i kosztu transakcji). Udział depozytów długoterminowych sektora niefinansowego jest marginalny. Znaczna część długoterminowych środków sektora finansowego pochodzi od spółek grupy macierzystej (m.in. ryzyko koncentracji i zależność od sytuacji finansowej podmiotu macierzystego). Konieczny jest rozwój długoterminowych źródeł finansowania m.in. w drodze poprawy oferty depozytowej banków (obecnie różnica w oprocentowaniu depozytów krótko- i długoterminowych jest zbyt mała aby skłonić deponentów do lokowania długoterminowych depozytów), systemowych zachęt do długoterminowego oszczędzania w bankach (m.in. kwestia rezygnacji z opodatkowania długoterminowych depozytów), rozwoju instrumentów dłużnych zabezpieczonych wierzytelnościami hipotecznymi opartymi na jednorodnych wykorzystywanie portfelach kredytowych całości lub części -o dozwolone relatywnie jedynie niskim w celach ryzyku niekomercyjnych, (m.in. ponownie nieodpłatnie, kwestia za zgodą waluty UKNF, kredytu, pod warunkiem LTV, podania okresu informacji kredytowania). 12
13 Koniunktura na rynku nieruchomości jest zmienna, a płynność obrotu ograniczona TRANSAKCJE SPRZEDAŻY MIESZKAŃ W 2010 R. Liczba transakcji Wartość transakcji (mln zł) Białystok 873* 195* Gdańsk Katowice Kraków 2895* 929* Łódź Poznań Warszawa Wrocław Źródło: AMRON Źródło: NBP Raport o sytuacji na rynku nieruchomości mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w 2010 r.. Dane dotyczą rynku wtórnego (Warszawa rynek pierwotny i wtórny) * dane dla Białegostoku i Krakowa dotyczą 2009 r. Uwaga: Bardzo duże różnice w danych NBP i GUS ( Obrót nieruchomościami w 2010 r. ), wg których skala obrotów jest zdecydowanie niższa niż wynika to z danych NBP Banki muszą stosować konserwatywne podejście w ocenie perspektywy cen na rynku nieruchomości (jak też w ocenie przyszłej sytuacji dochodowej kredytobiorców), gdyż w przypadku dekoniunktury spadki cen mogą być znaczące (skala spadków cen w niektórych projektach deweloperskich jest znacząco większa niż wynika to ze zmiany średnich cen transakcyjnych i sięgała nawet 50% lub więcej). Wielkość obrotów na rynku jest ograniczona. W przypadku realizacji zabezpieczeń na masową skalę (w drodze sprzedaży mieszkania) prawdopodobnie doprowadzi to do znacznego spadku cen na rynku. 13
14 Polityka kredytowa polskich banków odbiega od standardów stosowanych w większości krajów strefy euro Typowy poziom LTV dla kredytobiorców dokonujących pierwszego zakupu nieruchomości Strefa euro 79 Typowy okres zapadalności Wzrost wymogów kapitałowych po przekroczeniu określonego poziomu LTV Malta Włochy LTV > 80% Słowenia i więcej Niemcy Portugalia LTV > 75% Hiszpania LTV > 80% Grecja LTV > 75% Belgia Cypr Finlandia LTV > 70% Irlandia LTV > 75% Austria Luxembourg i więcej Francja Holandia Źródło: HOUSING FINANCE IN THE EURO AREA, ECB
15 Polskie banki są bardziej uzależnione od jakości portfela kredytów mieszkaniowych niż banki w większości krajów UE Udział kredytów mieszkaniowych - stan na koniec 2009 (%) W latach nastąpił w Polsce skokowy wzrost roli kredytów mieszkaniowych w bilansach banków i w gospodarce w aktywach w PKB Estonia 28,7 44,5 Litwa 23,1 22,7 Portugalia 21,3 66,0 Polska 19,2 17,0 Hiszpania 19,1 62,5 Słowacja 17,4 15,0 Holandia 17,1 66,4 Czechy 16,4 19,1 Szwecja 16,2 51,9 Grecja 13,8 28,5 Niemcy 13,0 39,9 UE 12,1 43,1 Węgry 11,7 15,8 Bułgaria 11,4 12,7 W.Brytania 10,5 63,4 Francja 10,0 37,6 Irlandia 8,3 67,4 Włochy 7,6 18,4 Austria 7,0 26,5 Belgia 6,9 23,5 Rumunia 6,6 4,9 Obecnie udział kredytów mieszkaniowych w aktywach wynosi około 24% (w 2004 niespełna 7%), przy czym w niektórych bankach uniwersalnych zbliża się do lub przekracza 50% Obecnie udział kredytów mieszkaniowych w PKB wynosi około 20%-21% (w 2004 niespełna 4%) Źródło: Report on EU banking structures, ECB 2010, obliczenia własne 15
16 Ceny mieszkań zbyt wysokie dla przeciętnych gospodarstw domowych Symulacja maksymalnej średniej ceny metra mieszkania w Warszawie w zależności od sytuacji dochodowej Miesięczne wynagrodzenie brutto Miesięczny dochód brutto rodziny Miesięczne dochody netto rodziny Miesięczne wydatki Oszczędności Maksymalna rata spłaty Max kredyt na 30 lat - stopa 6,0% stopa 7,0% stopa 8,0% Max cena metra mieszkania 65 m - stopa 6,0% stopa 7,0% stopa 8,0% Założenia: Badaniu podlega trzyosobowe gospodarstwo domowe dwoje dorosłych z jednym dzieckiem; oboje małżonkowie zarabiają tyle samo (w 2010 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w Warszawie wynosiło 4694 zł); małżonkowie wspólnie rozliczają się wobec urzędu skarbowego (pomija się kwestię ulgi na dzieci); można przyjąć, że miesięczny koszt utrzymania 3 osobowej rodziny w Warszawie wynosi około 4500 zł (na podstawie badania GUS Budżety gospodarstw domowych w 2010 r. średnie wydatki na 1 osobę w miastach powyżej 500 tys. wynoszą 1528 zł) i taką wartość przyjęto dla gospodarstw domowych o przeciętnym dochodzie 5000 zł na osobę. W pozostałych przypadkach dokonano proporcjonalnego zmniejszenia lub zwiększenia wydatków. zakupowi podlega mieszkanie o powierzchni 65 m.kw. (umownie przyjęto, że wystarcza ono na zaspokojenie potrzeb); mieszkanie zostaje zakupione na 30 letni kredyt w złotych, spłacany w równych ratach, LTV 100%; do ustalenia maksymalnej wartości kredytu przyjmuje się wariant w którym wysokość rat spłaty powoduje, że gospodarstwo domowe nie może utworzyć oszczędności; pomija się kwestię wzrostu wynagrodzeń (nie można zakładać, że przez cały okres kredytowania oboje małżonków będzie mieć pracę; oprócz wzrostu zarobków rosną koszty utrzymania; wzrost wynagrodzeń przeznaczony jest na tworzenie oszczędności, etc.) 16
17 Kredyty mieszkaniowe spojrzenie z zewnątrz Bazylejski Komitet Nadzoru Bankowego kredyt o LTV > 80% postrzegany jest jako produkt o podwyższonym ryzyku, w przypadku kredytów o LTV przekraczającym 95% i okresie kredytowania dłuższym niż 25 lat używa się sformułowania produkt o zwielokrotnionym ryzyku Komisja Europejska - Responsible Mortgage Lending & Borrowing kredytodawca powinien odmówić kredytu, jeżeli ocena zdolności kredytowej wskazuje, że zachodzą wątpliwości co do jego spłaty kredyt musi być dostosowany do sytuacji finansowej kredytobiorcy ESRB (European Systemic Risk Board niezależne ciało UE odpowiedzialne za nadzór makroostrożnościowy) rekomendacje w sprawie kredytów walutowych, dotyczące m.in. kwestii uświadomienia klientom ryzyka, oferowania klientom instrumentów zabezpieczających przed ryzykiem kursowym, stawiania wyższych wymogów wobec kredytobiorców walutowych, kwestii odpowiedniego zarządzania ryzykiem na poziomie banku (w tym ryzykiem płynności), kwestii odpowiednich wymogów kapitałowych, etc. Wiele podobieństw do polskich Rekomendacji S i T Austria (2008) zakaz udzielania kredytów walutowych gospodarstwom domowym Węgry (2010) - maksymalny poziom LTV: HUF 75%, EUR 60%, CHF i inne 45% Konieczność regulacji argumentowano wzrostem systemowego ryzyka, jakie nastąpiło na skutek obniżenia standardów kredytowych. Doprowadziło to do sytuacji w której część gospodarstw podejmuje decyzję o zaciąganiu zobowiązań, które stanowią zbyt wysokie obciążenie ich dochodów lub też przekraczają realne możliwości spłaty. Stosowane przez banki praktyki doprowadziły też do powstania nierównowagi w gospodarce i mogą doprowadzić do destabilizacji całego systemu finansowego - banki prowadząc własną działalność nie uwzględniają i nie są w stanie uwzględnić wszystkich ryzyk systemowych wynikających z ich działalności. Jednocześnie stwierdzono, że o ile ustanowienie limitów może w krótkim okresie nieznacznie zmniejszyć tempo wzrostu gospodarki, to skala korzyści w postaci bardziej zrównoważonego wzrostu gospodarki w przyszłości i ograniczenia systemowego ryzyka jest przeważająca. W 2011 doszło do konieczności uchwalenia programu wsparcia kredytobiorców mających zadłużenie w walutach obcych. 17
18 Kredyty mieszkaniowe - konieczność działań regulacyjnych Doświadczenia wynikające z kryzysu finansowego Brak zasadniczej samoregulacji ze strony banków, w tym stosowanie produktów narażających przeciętne gospodarstwa domowe na poniesienie bardzo dużych strat, mogących zagrażać ich stabilnemu funkcjonowaniu. Wystarczyła poprawa sytuacji na rynkach finansowych, aby banki powróciły do praktyk generujących duże ryzyko na poziomie jednostkowego klienta, banku, jak i całego sektora bankowego Negatywna presja konkurencji - banki o bardziej konserwatywnym modelu zarządzania zmuszane są przez banki o agresywnych strategiach działania do łagodzenia polityki kredytowej Ograniczenie oddziaływania instrumentów polityki monetarnej - oprocentowanie znacznej części kredytów kształtowane jest nie przez decyzje RPP, ale decyzje zagranicznych władz monetarnych Wzrost ryzyka systemowego, mogący w doprowadzić do wywołania zjawisk kryzysowych Zachwianie równowagi na rynku nieruchomości i zmniejszenie dostępności mieszkań Kroki podejmowane na arenie międzynarodowej oraz w poszczególnych krajach Ograniczenie praktyk, które mogą wpłynąć negatywnie na postrzeganie poszczególnych banków, całego systemu bankowego i całej gospodarki (m.in. kwestia ratingów) 18
19 Odpowiedź nadzoru bankowego na zidentyfikowane zagrożenia Uchwalenie Rekomendacji T (ryzyko detaliczne) celem jest wzmocnienie zarządzania ryzykiem kredytowym oraz zapobieganie zjawisku przekredytowania klientów maksymalny poziom kosztów obsługi zadłużenia 50% dochodów netto (65% dla klientów o dochodach powyżej średniej) rzetelna ocena zdolności kredytowej (w tym korzystanie z baz danych) i stałe monitorowanie wiarygodności kredytowej osób zobowiązanych do spłaty odpowiednie relacje z klientami (pełna informacja o oferowanym produkcie, w tym symulacje wzrostu stóp procentowych o 400 pb i kursu walutowego o 20%) kwestia odpowiedniego zarządzania ekspozycjami detalicznymi (wewnętrzne limity ograniczające ryzyko, oddzielenie pionów sprzedaży od analizy wniosków kredytowych, odpowiednia wycena zabezpieczeń, stress testy) Nowelizacja Rekomendacji S (nieruchomości) i J (bazy danych) - celem jest poprawa zarządzania ryzykiem związanym z kredytami hipotetycznymi, zapobieganie zjawisku przekredytowania klientów i narastania bańki spekulacyjnej na rynku nieruchomości ocena zdolności kredytowej przy założeniu maksymalnie 25 letniego okresu spłaty kredyty w walutach obcych maksymalna wysokość rat spłaty nie większa niż 42% dochodów netto jakość informacji o przewidywanym stopniu odzysku a wielkość LTV (przy braku odpowiednich danych maksymalne LTV nie powinno przekraczać 80%, a dla kredytów poniżej 5 lat 90%) kwestia zarządzania ryzkiem na poziomie banku (analogicznie do Rekomendacji T, przy uwzględnieniu specyfiki kredytów mieszkaniowych, plus kwestia źródeł finansowania) Nowelizacja uchwały KNF nr 76/2010 w zakresie wprowadzenia 100% wagi ryzyka dla walutowych kredytów hipotecznych. Uchwała wejdzie w życie 30 czerwca 2012 r. Niewykluczone dalsze działania (na poziomie systemu i poszczególnych banków) o ile banki nie zaprzestaną stosowania praktyk, które narażają na nadmierne ryzyko same banki, klientów, jak też mogą grozić destabilizacją całej gospodarki. 19
Wnioski wypływające z kryzysu finansowego z perspektywy nadzorczej
Wnioski wypływające z kryzysu finansowego z perspektywy nadzorczej Urząd Komisji Nadzoru Finansowego Warszawa, 2011 r. 1 Układ prezentacji Podstawowe wnioski z kryzysu finansowego lat 2007-2009 Ryzyka
Bardziej szczegółowoFinansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce. Warszawa, lipiec 2013 Departament
Finansowanie budownictwa mieszkaniowego w Polsce Warszawa, lipiec 2013 Departament Slajd 2 mieszkaniowych w Polsce charakterystyka portfela mieszkaniowych Ryzyko z portfelem Finansowanie akcji kredytowej
Bardziej szczegółowoRegulatorzy w trosce o kondycję kredytu hipotecznego podsumowanie ostatnich kuracji i nisze dla biznesu bankowo-ubezpieczeniowego.
Regulatorzy w trosce o kondycję kredytu hipotecznego podsumowanie ostatnich kuracji i nisze dla biznesu bankowo-ubezpieczeniowego. dr Agnieszka Tułodziecka Fundacja na Rzecz Kredytu Hipotecznego Historyczne
Bardziej szczegółowoWyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych
Anna Trzecińska, Wiceprezes NBP Wyzwania dla sektora finansowego związane ze środowiskiem niskich stóp procentowych Warszawa / XI Kongres Ryzyka Bankowego BIK / 25 października 2016 11-2002 5-2003 11-2003
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoCzy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A.
Czy widać chmury na horyzoncie? dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A. W której fazie cyklu gospodarczego jesteśmy? Roczna dynamika PKB Polski (kwartał do kwartału poprzedniego
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Raport o stabilności systemu finansowego czerwiec 2009 r. Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowoRAPORT O SYTUACJI BANKÓW W 2011 R.
RAPORT O SYTUACJI BANKÓW W 2011 R. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 2012 1 Układ prezentacji Najważniejsze spostrzeżenia i wnioski Sytuacja kapitałowa i płynnościowa Uwarunkowania zewnętrzne
Bardziej szczegółowoBanki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym. dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku
Banki i firmy pożyczkowe na rynku kredytowym dr Mariusz Cholewa Prezes Zarządu Biura Informacji Kredytowej S.A 21 Listopada 2018 roku!1 Aktywność kredytowa Polaków na tle Unii Europejskiej Kredyty mieszkaniowe
Bardziej szczegółowoInformację na temat sytuacji w tym sektorze zamieściła Komisja Nadzoru Finansowego.
Informację na temat sytuacji w tym sektorze zamieściła Komisja Nadzoru Finansowego. Poniżej zamieszczamy informację na temat sytuacji sektora bankowego w pierwszym półroczu 2009 roku, jaką zamieściła na
Bardziej szczegółowoStan portfela kredytów mieszkaniowych denominowanych i indeksowanych do CHF. Warszawa, styczeń 2019
Stan portfela kredytów mieszkaniowych denominowanych i indeksowanych do CHF Warszawa, styczeń 2019 Na koniec 2018 r. banki miały w portfelach 470 tys. kredytów mieszkaniowych w CHF Struktura portfela kredytowego
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego Grudzień 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1
Raport o stabilności systemu finansowego Grudzień 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1 Raport o stabilności finansowej Raport jest elementem polityki informacyjnej NBP przyczyniającym się do realizacji
Bardziej szczegółowoAnaliza baz danych dot. rynku nieruchomości w Polsce. najważniejsze wnioski i rekomendacje
Analiza baz danych dot. rynku nieruchomości w Polsce najważniejsze wnioski i rekomendacje Rynek kredytów hipotecznych będzie odgrywał coraz większą rolę w polskiej gospodarce i działalności krajowych banków
Bardziej szczegółowo40,4mld zł 3,863 O FRANKACH I BANKACH PRAWDA FAŁSZ. To więcej niż planowane wydatki na obronność kraju w 2015 r.
Banki w Polsce nie płacą podatków/ płacą niskie podatki od 1999 do 2015 roku banki odprowadziły do budżetu To więcej niż planowane wydatki na obronność kraju w 2015 r. 4,500 4,000 3,500 3,000 2,500 2,000
Bardziej szczegółowoRynek finansowy i kapitałowy a rynek budowlany?
Rynek finansowy i kapitałowy a rynek budowlany? Jacek Furga Związek Banków Polskich VIII Konferencja dla Budownictwa Warszawa, 4-5.04.2016 Źródło: NBP, UKNF, Analizy Online, K SKOK Struktura systemu finansowego
Bardziej szczegółowoFAKTY NA TEMAT KREDYTÓW FRANKOWYCH
FAKTY NA TEMAT KREDYTÓW FRANKOWYCH 118 mld PLN 502 tys. łączne zadłużenie z tytułu kredytów mieszkaniowych w CHF wg stanu na 09.2017 liczba czynnych umów kredytowych wg stanu na 09.2017 ok. 58 tys. Liczba
Bardziej szczegółowoIwa Kuchciak Polski sektor bankowy wobec wzrostu ryzyka walutowego. Finanse i Prawo Finansowe 2/1,
Iwa Kuchciak Polski sektor bankowy wobec wzrostu ryzyka walutowego Finanse i Prawo Finansowe 2/1, 109-112 2015 Polski sektor bankowy wobec wzrostu ryzyka walutowego Iwa Kuchciak Dr, Uniwersytet Łódzki,
Bardziej szczegółowoURZĄD KOMISJI NADZORU WARSZAWA,
URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, 211 OPRACOWANO: W WYDZIALE ANALIZ SEKTORA BANKOWEGO W DEPARTAMENCIE NADZORU SEKTORA BANKOWEGO PION NADZORU BANKOWEGO URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO - 2 -
Bardziej szczegółowoNowelizacja Rekomendacji S Główne cele, kierunki i uzasadnienie zmian
Nowelizacja Rekomendacji S Główne cele, kierunki i uzasadnienie zmian UELASTYCZNIENIE I ZŁAGODZENIE przy uwzględnieniu kwestii ryzyka systemowego WZMOCNIENIE BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY KLIENTA ZWIĘKSZENIE
Bardziej szczegółowoCzy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013
Czy w Polsce nadchodzi era bankowości korporacyjnej? Piotr Popowski - Lider Doradztwa Biznesowego dla Instytucji Biznesowych Sopot, 25 czerwca 2013 Agenda Bankowość korporacyjna w Polsce na tle krajów
Bardziej szczegółowoSystem finansowy w Polsce. dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl
System finansowy w Polsce dr Michał Konopczak Instytut Handlu Zagranicznego i Studiów Europejskich michal.konopczak@sgh.waw.pl Segmenty sektora finansowego (w % PKB) 2 27 212 Wielkość systemu finansowego
Bardziej szczegółowoO FRANKACH I BANKACH
FAŁSZ Banki w Polsce nie płacą podatków/ płacą niskie podatki 4,500 4,000 3,500 3,000 Kwota podatku dochodowego w mld PLN od 1999 do 2015 roku banki odprowadziły do budżetu 40,2 mld 2,728 zł 3,369 2,800
Bardziej szczegółowoPróby rozwiązania problemu związanego z portfelem kredytów CHF
Próby rozwiązania problemu związanego z portfelem kredytów CHF Materiał na Forum Bankowe 2015 URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 2015 Autorskie prawa majątkowe do materiałów są własnością Urzędu
Bardziej szczegółowoPodsumowanie roku 2010 oraz wyzwania i szanse bankowości w Polsce w 2011 r. Narodowy Bank Polski
Podsumowanie roku 2010 oraz wyzwania i szanse bankowości w Polsce w 2011 r. arodowy Bank Polski Plan Prezentacji toczenie makroekonomiczne sektora bankowego w 2010 r. Sytuacja sektora bankowego w 2010
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A.
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za III kwartał 2011 roku Listopad 2011 III kwartał 2011 roku podsumowanie Wolumeny Kredyty korporacyjne 12% kw./kw. Kredyty hipoteczne 20% kw./kw. Depozyty
Bardziej szczegółowoForum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego. Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017
Forum Bankowe Uwarunkowania ekonomiczne i regulacyjne sektora bankowego Iwona Kozera, Partner EY 15 marca 2017 2000 2001 2002 2003 200 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 201 2015 2016 Uwarunkowania
Bardziej szczegółowoUchwała Nr 14/2017. Komitetu Stabilności Finansowej. z dnia 13 stycznia 2017 r.
Uchwała Nr 14/2017 Komitetu Stabilności Finansowej z dnia 13 stycznia 2017 r. w sprawie rekomendacji dotyczącej restrukturyzacji portfela kredytów mieszkaniowych w walutach obcych Na podstawie art. 5 i
Bardziej szczegółowoBudowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym. Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski
Budowa i odbudowa zaufania na rynku finansowym Piotr Szpunar Departament Systemu Finansowego Narodowy Bank Polski Aktywa instytucji finansowych w Polsce w latach 2000-2008 (w mld zł) 2000 2001 2002 2003
Bardziej szczegółowoPolityka kredytowa w Polsce i UE
Polityka kredytowa Raport Polityka Kredytowa powstał w oparciu o dane zgromadzone przez Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) oraz (ECB) Europejski Bank Centralny. Jest to pierwszy w Polsce tego typu raport odnoszący
Bardziej szczegółowoUSTAWA. z dnia.2015 r.
projekt USTAWA z dnia.2015 r. o szczególnych zasadach restrukturyzacji walutowych kredytów mieszkaniowych w związku ze zmianą kursu walut obcych do waluty polskiej oraz o zmianie niektórych ustaw Art.
Bardziej szczegółowoPLANY FINANSOWE KRAJOWYCH BANKO W KOMERCYJNYCH NA 2015 R.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego (DBK 1) Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, W dniu 9 kwietnia r.
Bardziej szczegółowoPrognozy gospodarcze dla
Prognozy gospodarcze dla Polski po I kw. 21 Łukasz Tarnawa Główny Ekonomista Polskie Towarzystwo Ekonomiczne, 13.5.21 Gospodarka globalna po kryzysie finansowym Odbicie globalnej aktywności gospodarczej
Bardziej szczegółowoWymogi dla warunków wspierania budownictwa mieszkaniowego
Wymogi dla warunków wspierania budownictwa mieszkaniowego (1) Warunki ekonomiczne budownictwa czynszowego W celu określenia warunków ekonomicznych dla wspierania budownictwa czynszowego, przygotowana została
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2016 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 201 r. W dniu 22 marca
Bardziej szczegółowoAnaliza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 2013 r.
Analiza sektora bankowego* wg stanu na 31 marca 213 r. Opracowano w Departamencie Analiz i Skarbu * Sektor bankowy rozumiany jako banki krajowe wg art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo
Bardziej szczegółowoKREDYTY MIESZKANIOWE wybrane aspekty ryzyka
KREDYTY MIESZKANIOWE wybrane aspekty ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem ryzyka związanego zanego z kredytami walutowymi Konieczność podjętych działań regulacyjnych Andrzej Kotowicz Ekspert Departament
Bardziej szczegółowoPrzekształcenie kredytu walutowego na kredyt złotowy z LIBOR
Przekształcenie kredytu walutowego na kredyt złotowy z LIBOR ocena skutków finansowych Analizę opracowano w ZBP 9 lipca2019 Założenia dla symulacji Wykonano szereg symulacji obrazujących zmianę wysokości
Bardziej szczegółowoAktywność banków na rynku nieruchomości. III Forum Gospodarcze InvestExpo Chorzów 7-8 kwietnia 2011 r.
Aktywność banków na rynku nieruchomości III Forum Gospodarcze InvestExpo Chorzów 7-8 ietnia 2011 r. Rynek kredytów hipotecznych w 2010 r. 2010 r. Nazwa Zmiana 2010/2009 263,6 mld zł ogólna ota zadłużenia
Bardziej szczegółowoPREZENTACJA DLA ANALITYKÓW I INWESTORÓW Warszawa, 12 maja 2003 r.
PREZENTACJA DLA ANALITYKÓW I INWESTORÓW Warszawa, 12 maja 2003 r. WYNIKI FINANSOWE PO IQ 2003 IQ 2002 IQ 2003 Zmiana Dochody ogółem () 1 130 1 066-5,6% Koszty () 531 539 +1,5% Zysk operacyjny () 598 527-12,0%
Bardziej szczegółowoPolski sektor bankowy XII Forum Bankowe
Polski sektor bankowy XII Forum Bankowe Wojciech Kwaśniak Generalny Inspektor Nadzoru Bankowego 1 Wyniki finansowe sektora bankowego 12 11,1 25 mld zł 10 8 6 4 2 6,0 5,8 4,2 4,2 3,8 4,5 2,3 2,3 7,9 7,1
Bardziej szczegółowoDepartament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec 2017 r.
Opracowanie: Wydział Analiz Sektora Bankowego Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, marzec r. W dniu marca r. Komisja
Bardziej szczegółowoWybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR
Wybrane wyniki badań dotyczących perspektyw rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w Polsce do 2015 roku zrealizowanych przez IBnGR Gdańsk, marzec 2013 Scenariusz rozwoju rynku kredytów mieszkaniowych w
Bardziej szczegółowoBilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r.
Bilans i Raport Ryzyka Alior Bank S.A. wg stanu na r. Spis treści BILANS... 3 1. Kasa i operacje z bankiem centralnym... 4 2. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży... 4 3. Należności od klientów... 4
Bardziej szczegółowoBANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 2009 roku -1-
BANK HANDLOWY W WARSZAWIE S.A. Wyniki skonsolidowane za I kwartał 29 roku -1- Sytuacja gospodarcza w I kwartale 29 r. Głęboki spadek produkcji przemysłowej w styczniu i lutym, wskaźniki koniunktury sugerują
Bardziej szczegółowoInformacja o Ryzyku Zmiennej Stopy Procentowej i Ryzyku Zmiany Cen Rynkowych Nieruchomości Definicje: Oprocentowanie zmienne Raty równe
Informacja o Ryzyku Zmiennej Stopy Procentowej i Ryzyku Zmiany Cen Rynkowych Nieruchomości Realizująca obowiązek informacyjny wynikający z zaleceń Rekomendacji S i T Komisji Nadzoru Finansowego Definicje:
Bardziej szczegółowoUzasadnienie. Tło międzynarodowe
Uzasadnienie Tło międzynarodowe Przed wybuchem globalnego kryzysu finansowego zapoczątkowanego upadkiem banku Lehman Brothers w 2008 r. w Polsce powszechne było udzielanie kredytów mieszkaniowych w walutach
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r.
Wyniki finansowe Banku w 1 kw. 2015 r. Webcast r. 1 1 kw. 2015 r. najważniejsze informacje Zyskowność Zysk netto na poziomie 12 mln zł, a zysk brutto 22 mln zł Wyniki Wartość udzielonych kredytów detalicznych
Bardziej szczegółowoSYTUACJA BANKÓW W I KWARTALE 2014
SYTUACJA BANKÓW W I KWARTALE 2014 URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO Warszawa, 2014 Autorskie prawa majątkowe do materiałów są własnością Urzędu Komisji Nadzoru Finansowego. Rozpowszechnianie, kopiowanie,
Bardziej szczegółowoI. Informacja o kształtowaniu się rat kredytu hipotecznego w zależności od przyjętego okresu kredytowania.
. nr 5 Broszura informacyjna IVQ/2018 Załącznik nr 1 do IS określającej obowiązki Pośrednika Kredytu Hipotecznego w procesie pozyskiwania Klientów Indywidualnych Informacja dla kredytobiorców dotycząca
Bardziej szczegółowoInformacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w pierwszym kwartale 2012 roku
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 27 kwietnia 2012 Informacja o działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w pierwszym kwartale 2012 roku (Warszawa, 27 kwietnia 2012 roku) Skonsolidowany zysk
Bardziej szczegółowoPolskie banki jako element międzynarodowych holdingów bankowych szanse czy zagrożenia
Polskie banki jako element międzynarodowych holdingów bankowych szanse czy zagrożenia Wojciech Kwaśniak Zastępca Przewodniczącego Komisji Nadzoru Finansowego Warszawa, 08.03.2012 r. 1 Sektor bankowy w
Bardziej szczegółowoDo końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy
Do końca roku łatwiej o kredyt mieszkaniowy Na rynku kredytów hipotecznych od początku 2010 r. odnotowano poprawę sytuacji w porównaniu z rokiem ubiegłym. Dalszy wzrost zainteresowania rządowym programem
Bardziej szczegółowoZnaczenie oszczędności dla gospodarstwa domowego, dla sektora bankowego i dla gospodarki narodowej -Rekomendacje mieszkaniowe
Znaczenie oszczędności dla gospodarstwa domowego, dla sektora bankowego i dla gospodarki narodowej -Rekomendacje mieszkaniowe Krzysztof Pietraszkiewicz PrezesZwiązkuBankówPolskich Posiedzenie Wspólne Komisji
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoTendencje rozwoju sektora nieruchomości mieszkaniowych w Polsce
Tendencje rozwoju sektora nieruchomości mieszkaniowych w Polsce Jacek Łaszek Kraków, maj 211 r. 2 Stabilizacja cen na rynku mieszkaniowym, ale na wysokim poziomie Ofertowe ceny mieszkań wprowadzonych pierwszy
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoWartość (równowartość w PLN) Udział przed zabezpieczeniem. Wartość (równowartość w PLN)
ZABEZPIECZENIE HIPOTECZNYCH LISTÓW ZASTAWNYCH - RAPORT Podstawowe informacje Data raportu 2017-03-31 Nazwa emitenta Nazwa grupy kapitałowej emitanta Regulator PKO Bank Hipoteczny Grupa PKO Banku Polskiego
Bardziej szczegółowoPolityka makrostabilnościowa jako konieczny element polityki stabilizowania koniunktury. Prof. dr hab. Marek Belka Prezes Narodowego Banku Polskiego
Polityka makrostabilnościowa jako konieczny element polityki stabilizowania koniunktury Prof. dr hab. Marek Belka Prezes Narodowego Banku Polskiego Polityka makrostabilnościowa w perspektywie Seria kryzysów
Bardziej szczegółowoI. Informacja o kształtowaniu się rat kredytu hipotecznego w zależności od przyjętego okresu kredytowania.
nr 5 Broszura informacyjna IIIQ/2018 Załącznik nr 1 do IS określającej obowiązki Pracownika DOK i Pośrednika Kredytu Hipotecznego w procesie pozyskiwania Klientów Indywidualnych. Informacja dla kredytobiorców
Bardziej szczegółowoPorównanie opłacalności kredytu w PLN i kredytu denominowanego w EUR Przykładowa analiza
Porównanie opłacalności kredytu w PLN i kredytu denominowanego w EUR Przykładowa analiza Opracowanie: kwiecień 2016r. www.strattek.pl strona 1 Spis 1. Parametry kredytu w PLN 2 2. Parametry kredytu denominowanego
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego luty 2016 r.
Warszawa, 10 lutego 2016 r. Raport o stabilności systemu finansowego luty 2016 r. Polski system finansowy w ostatnim półroczu funkcjonował stabilnie. Otoczenie międzynarodowe gospodarki polskiej nadal
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1]
Warszawa, 2009.07.10 Wyniki finansowe banków w I kwartale 2009 r. [1] W końcu marca br. działalność prowadziło 70 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 60 z przewagą kapitału zagranicznego
Bardziej szczegółowoŚNIADANIE PRASOWE TRENDY NA RYNKU KREDYTÓW
ŚNIADANIE PRASOWE TRENDY NA RYNKU KREDYTÓW DLA LUDNOŚCI I FIRM W 2016 R. Mariusz Cholewa Prezes Zarządu BIK S.A. AGENDA Kredyty konsumpcyjne i pożyczki Wzrost wartości przy spadku liczby udzielonych kredytów.
Bardziej szczegółowoW n y i n ki f ina n ns n o s w o e w G u r p u y p y PK P O K O Ba B nk n u k u Po P l o sk s iego I k w k a w rtał ł MAJA 2011
Wyniki finansowe Grupy PKO Banku Polskiego I kwartał 2011 10 MAJA 2011 1 Podsumowanie Skonsolidowany zysk netto o 21% wyższy niż przed rokiem Wzrost wyniku na działalności biznesowej głównie w efekcie
Bardziej szczegółowoWynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej
Wynagrodzenie minimalne w Polsce i w krajach Unii Europejskiej Płaca minimalna w krajach unii europejskiej Spośród 28 państw członkowskich Unii Europejskiej 21 krajów posiada regulacje dotyczące wynagrodzenia
Bardziej szczegółowoI. Informacja o kształtowaniu się rat kredytu hipotecznego w zależności od przyjętego okresu kredytowania.
Broszura informacyjna 3Q/2017 Załącznik nr 1 do IS określającej obowiązki Pracownika DOK i Pośrednika Kredytu Hipotecznego w procesie pozyskiwania Klientów Indywidualnych. Informacja dla kredytobiorców
Bardziej szczegółowoANKIETA do Przewodniczących Komitetów Kredytowych na temat sytuacji na rynku kredytowym
ANKIETA do Przewodniczących Komitetów Kredytowych na temat sytuacji na rynku kredytowym Część 1 - Przedsiębiorstwa Pytania 1-7 dotyczą polityki kredytowej Banku w zakresie kredytów dla przedsiębiorstw
Bardziej szczegółowoWarszawa, 8 marca 2012 r.
Kondycja banków w Europie i Polsce. Czy problemy finansowe inwestorów strategicznych wpłyną na zaostrzenie polityki kredytowej w spółkach-córkach w Polsce Warszawa, 8 marca 2012 r. Samodzielność w ramach
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1]
Warszawa, 2010.01.08 Wyniki finansowe banków w okresie I-III kwartał 2009 r. [1] W końcu września 2009 r. działalność prowadziło 69 banków komercyjnych (o 1 mniej niż rok wcześniej), w tym 59 z przewagą
Bardziej szczegółowoInformacja dla kredytobiorców dotycząca ryzyk i kosztów kredytu hipotecznego
Informacja dla kredytobiorców dotycząca ryzyk i kosztów kredytu hipotecznego według zaleceń Rekomendacji S Komisji Nadzoru Finansowego oraz Komunikatu Komisji Nadzoru Finansowego z dn. 12/02/2015 r. I.
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego Lipiec 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1
Raport o stabilności systemu finansowego Lipiec 2012 r. Departament Systemu Finansowego 1 Raport o stabilności finansowej Raport jest elementem polityki informacyjnej NBP przyczyniającym się do realizacji
Bardziej szczegółowoZABEZPIECZENIE HIPOTECZNYCH LISTÓW ZASTAWNYCH - RAPORT. Podstawowe informacje. Data raportu
ZABEZPIECZENIE HIPOTECZNYCH LISTÓW ZASTAWNYCH - RAPORT Podstawowe informacje Data raportu 2017-03-10 Nazwa emitenta Nazwa grupy kapitałowej emitanta Regulator PKO Bank Hipoteczny Grupa PKO Banku Polskiego
Bardziej szczegółowoInformacja nt. Polityki inwestycyjnej KDPW_CCP S.A.
Informacja nt. Polityki inwestycyjnej KDPW_CCP S.A. 21.08.2014 1. KDPW_CCP zgodnie ze swoją Polityką inwestycyjną przyjętą w drodze uchwały Zarządu KDPW_CCP S.A. inwestuje następujące rodzaje aktywów:
Bardziej szczegółowoNowy ład na rynku kredytów hipotecznych
Nowy ład na rynku kredytów hipotecznych Warszawa, 12 marca 2015 Zadłużenie z tytułu kredytów mieszkaniowych wg walut Dane w mld złotych złoty waluty obce 250 200 150 100 50 0 2000 2001 2002 2003 2004 2005
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1]
Warszawa, 2009.09.23 Wyniki finansowe banków w I półroczu 2009 r. [1] W końcu czerwca br. działalność prowadziło 71 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 61 z przewagą kapitału zagranicznego
Bardziej szczegółowoSzacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r.
RAPORT BIEŻĄCY NR 17/2010 Szacunki wybranych danych finansowych Grupy Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Warszawa, 3 marca 2010 r. Kapitałowej Banku Pekao S.A. po IV kwartale 2009 r. Wyniki
Bardziej szczegółowoWyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 24 września 2013 r. Wyniki finansowe banków w I półroczu 2013 r. 1 W końcu czerwca 2013 r. działalność operacyjną prowadziły
Bardziej szczegółowoWERSJA ZAKTUALIZOWANA 10.09.2004
WERSJA ZAKTUALIZOWANA 10.09.2004 DODATKOWE KOSZTY I PROWIZJE ZWIĄZANE Z ZACIĄGNIĘCIEM KREDYTU HIPOTECZNEGO (finansowanie kredytem hipotecznym zakupu mieszkania stanowiącego odrębną własność na rynku pierwotnym)
Bardziej szczegółowoZwiązek Banków Polskich. Budowanie skłonności obywateli do długoterminowego oszczędzania a wspieranie finansowania budownictwa mieszkaniowego
Związek Banków Polskich Budowanie skłonności obywateli do długoterminowego oszczędzania a wspieranie finansowania budownictwa mieszkaniowego Jacek Furga Przewodniczący Komitetu ds. Finansowania Nieruchomości
Bardziej szczegółowoSytuacja polskiego sektora bankowego. Warszawa, 22 listopada 2012
Sytuacja polskiego sektora bankowego Warszawa, 22 listopada 2012 Plan prezentacji Struktura rynku finansowego Uwarunkowania makroekonomiczne Struktura sektora bankowego w Polsce Bilans Należności brutto
Bardziej szczegółowoCOREP CA instrumenty hybrydowe i wsparcie rządowe inne niż akcje wsparcia rządowego innego niż akcje zwykłe) (+)
Składowe kapitału Elementy kapitałowe wg zasad CRD3 gru-11 cze-12 miliony EUR % RWA miliony EUR % RWA Referencje do raportu COREP A) Fundusze zasadnicze przed pomniejszeniami (bez hybrydowych i COREP CA
Bardziej szczegółowoKonwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie. Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ
Konwergencja nominalna versus konwergencja realna a przystąpienie Polski do strefy euro część I Ewa Stawasz Katedra Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych UŁ Plan prezentacji 1. Nominalne kryteria konwergencji
Bardziej szczegółowoWytyczne do stosowania zapisów Rekomendacji S
Wytyczne do stosowania zapisów Rekomendacji S Informacje podstawowe. Wprowadzona przez KNF Rekomendacja S w swoich zaleceniach odnosi się m.in. do obszarów relacji Banku z Klientem. Klient banku przed
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2016 r.
Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał 2016 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych II kwartał
Bardziej szczegółowoUwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych
Forum Liderów Banków Spółdzielczych Model polskiej bankowości spółdzielczej w świetle zmian regulacji unijnych Uwarunkowania rozwoju banków spółdzielczych Jerzy Pruski Prezes Zarządu BFG Warszawa, 18 września
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji banków w 2011 r.
RAPORT O SYTUACJI BANKÓW W 2011 R.. URZĄD KOMISJI NADZORU FINANSOWEGO WARSZAWA, 2012 OPRACOWANIE: ANDRZEJ KOTOWICZ PRZY WSPÓŁPRACY DEPARTAMENTU BANKOWOŚCI KOMERCYJNEJ I SPECJALISTYCZNEJ ORAZ INSTYTUCJI
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Bardziej szczegółowoSytuacja na rynku kredytowym. wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2018 r.
Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał 2018 r. Sytuacja na rynku kredytowym wyniki ankiety do przewodniczących komitetów kredytowych III kwartał
Bardziej szczegółowoDrogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże?
Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Bankowość Rynki finansowe Pulpit Analizy Drogi frank wpędził banki w koszty. SNB pomoże? Ustanowienie przez Narodowy Bank Szwajcarii (SNB) maksymalnego pułapu
Bardziej szczegółowoInformacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku
INFORMACJA PRASOWA strona: 1 Warszawa, 28 kwietnia 2014 r. Informacja na temat działalności Grupy Kapitałowej Banku Millennium w I kwartale 2014 roku (Warszawa, 28 kwietnia 2014 roku) Skonsolidowany zysk
Bardziej szczegółowoDziałalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej
2011 Paulina Zadura-Lichota, p.o. dyrektora Departamentu Rozwoju Przedsiębiorczości i Innowacyjności PARP Działalność innowacyjna przedsiębiorstw w Polsce na tle państw Unii Europejskiej Warszawa, 1 lutego
Bardziej szczegółowoLepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment
Lepsza perspektywa zysków! Zarządzanie płynnością Typy inwestycyjne Union Investment Warszawa maj 2012 r. W co lokować nadwyżki? Aktualne typy inwestycyjne. maj 2012 2 Zarządzanie płynnością PLN Stały
Bardziej szczegółowoWpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP
Wpływ bieżącej sytuacji gospodarczej na sektor małych i średnich przedsiębiorstw MSP Prof. Anna Zielińska-Głębocka Uniwersytet Gdański Rada Polityki Pieniężnej 1.Dynamika wzrostu gospodarczego spowolnienie
Bardziej szczegółowoOpracowanie: Andrzej Kotowicz Departament Bankowości Komercyjnej i Specjalistycznej oraz Instytucji Płatniczych Urząd Komisji Nadzoru Finansowego
OCENA WPŁYWU NA SYTUACJJĘ SEKTORA BANKOWEGO II POLSKIIEJJ GOSPODARKII PROPOZYCJJII PRZEWALUTOWANIIA KREDYTÓW MIIESZKANIIOWYCH UDZIIELONYCH W CHF NA PLN WEDŁUG KURSU Z DNIIA UDZIIELENIIA KREDYTU URZĄD KOMISJI
Bardziej szczegółowoSYNTETYCZNA INFORMACJA O KIERUNKACH PODZIAŁU ZYSKU ZA 2014 R. KRAJOWYCH BANKÓW KOMERCYJNYCH
SYNTETYCZNA INFORMACJA O KIERUNKACH PODZIAŁU ZYSKU ZA 214 R. KRAJOWYCH BANKÓW KOMERCYJNYCH Polityka dywidendowa banków W wyniku konsekwentnie realizowanej przez KNF polityki dywidendowej baza kapitałowa
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji banków w I półroczu 2017 Październik 2017
Raport o sytuacji banków w I półroczu 2017 Październik 2017 Najważniejsze spostrzeżenia OTOCZENIE ZEWNĘTRZNE Przyspieszenie tempa wzrostu polskiej gospodarki Dobra sytuacja sektora przedsiębiorstw Dalsza
Bardziej szczegółowoRaport o stabilności systemu finansowego grudzień 2009 r. Narodowy Bank Polski Departament Systemu Finansowego
Raport o stabilności systemu finansowego grudzień 2009 r. Narodowy Bank Polski Departament Systemu Finansowego 1 Raport o stabilności finansowej Publikowanie Raportu jest standardem międzynarodowym, NBP
Bardziej szczegółowow całości (97,1%) podmiotom sektora niefinansowego, nieznacznie powiększając w analizowanym okresie swój udział w tym segmencie rynku (o 1,1 pkt
Wyniki finansowe banków w 2008 r. [1] Warszawa, 2009.05.08 W końcu 2008 r. działalność prowadziło 70 banków komercyjnych (o 6 więcej niż rok wcześniej), w tym 60 z przewagą kapitału zagranicznego lub całkowicie
Bardziej szczegółowoMonitor konwergencji nominalnej
Ministerstwo Finansów Departament Polityki Finansowej, Analiz i Statystyki Numer 5 / 1 Monitor konwergencji nominalnej Kontakt: tel. (+8 ) 69 36 69 36 fax (+8 ) 69 1 77 e-mail: dziennikarze @mofnet.gov.pl
Bardziej szczegółowoŹródło: kwartalne raporty NBP Informacja o kartach płatniczych
Na koniec I kwartału 2018 r. na polskim rynku znajdowały się 39 590 844 karty płatnicze, z czego 35 528 356 (89,7%) to karty klientów indywidualnych, a 4 062 488 (10,3%) to karty klientów biznesowych.
Bardziej szczegółowo