Materiały pomocnicze do zajęć laboratoryjnych z przedmiotów: Grafika i geometria inżynierska Komputerowy zapis projektu

Transkrypt

1 Materiały pomocnicze do zajęć laboratoryjnych z przedmiotów: Grafika i geometria inżynierska Komputerowy zapis projektu 1

2 Materiały pomocnicze Stosowane skróty: < - enter LKM kliknięcie lewym klawiszem myszki PKM kliknięcie prawym klawiszem myszki LKM - przesuwanie myszki przy wciśniętym i trzymanym lewym klawiszu 2xLKM dwukrotne kliknięcie lewym klawiszem myszki Program AutoCAD uruchamia się podobnie jak wszystkie inne programy pracujące w środowisku Windows (najechanie kursorem na ikonkę i 2xLKM lub wybór polecenia z menu systemu). Po uruchomieniu pojawia się interaktywne okno edytora graficznego. Rysunek jest tworzony w tzw. obszarze roboczym w wyniku interaktywnego dialogu użytkownik - program. Komunikowanie się polega na: prowadzeniu odpowiednich poleceń lub współrzędnych, wyborze opcji, wskazywaniu i wybieraniu obiektów rysunkowych. Polecenia można wprowadzać przez: wybór polecenia z menu górnego, wybór ikony odpowiadającej poleceniu (jeżeli istnieje), wpisanie polecenia w linii poleceń i zatwierdzenie, użycie kombinacji klawiszy (jeżeli istnieje). Polecenie wpisane w linii poleceń należy zatwierdzić. W programie AutoCAD polecenia zatwierdza się przez: naciśnięcie klawisza < naciśnięcie klawisza spacji wciśnięcie prawego klawisza myszki (PKM) Pole dialogowe służy do komunikowania się z programem. W tym polu program wypisuje niezbędne informacje i zapytania skierowane do użytkownika, a użytkownik może podawać niezbędne informacje programowi (polecenia, opcje) w wierszu poleceń znajdującym się w polu dialogowym. W przypadku wprowadzania informacji z klawiatury jest ona standardowo wprowadzana w wierszu poleceń lub w odpowiednim oknie dialogowym. W programie jest dostępna pomoc kontekstowa (wywołanie klawisz F1 lub ikona), tzn. związana z aktualnie wykonywanym poleceniem. Nowy rysunek Polecenie: nowy (skrót: Ctrl+N) Menu górne: Plik\Nowy Po wybraniu polecenia pojawia się okno dialogowe z opcjami umożliwiającymi wybór szablonu rysunku. Zapisanie rysunku Polecenie: zapisz (skrót: Ctrl+S) Menu górne: Plik\Zapisz Jeżeli rysunek ma już nazwę wtedy program zapisuje plik bez pytania o nazwę. Jeżeli rysunek nie ma jeszcze nazwy program wyświetla okno dialogowe Zapisz rysunek jako i zapisuje rysunek w pliku o podanej nazwie. Plik można zapisać pod inną nazwą używając polecenia nzapisz (menu górne: Plik\Zapisz jako). Otwarcie zapisanego rysunku 2

3 Polecenie: otwórz (skrót: Ctrl+O) Menu górne: Plik\Otwórz Ćwiczenie 1 linia, okrąg, łuk OBIEKTY GEOMETRYCZNE I ICH MODYFIKOWANIE Polecenie: linia (skrót: l) Menu górne: Rysuj\Linia Po wprowadzeniu polecenia w wierszu poleceń pojawia się zapytanie: Od punktu:. Należy wprowadzić punkt początkowy (patrz dalej: wprowadzanie punktów). Następnie w linii poleceń pojawia się zapytanie: Do punktu:. Należy prowadzić punkt docelowy. W przypadku rysowania wieloboku wprowadza się kolejne punkty. PKM lub < przerywa rysowanie. Wprowadzenie w trakcie rysowania wieloboku polecenia z< zamyka rysowany wielobok (z=zamknij). Linie można rysować w trybie ortogonalnym (włączenie i wyłączenie klawiszem funkcyjnym F8 lub przełącznikiem ORTO w linii stanu 2xLKM), w którym rysowane linie są prostopadłe lub równoległe do osi X y Y bieżącego układu współrzędnych. Podczas rysowania wieloboku jest możliwe cofnięcie rysowania (np. w przypadku pomyłki) dowolnej liczby narysowanych linii poleceniem cofaj (skrót: c) wprowadzonym z klawiatury. Wprowadzanie punktów Punkt można wprowadzić naprowadzając kursor graficzny w wybrane miejsce obszaru roboczego i zatwierdzając LKM (współrzędne kursora są wyświetlane w obszarze roboczym). Można też wprowadzić współrzędne punktu w wierszu poleceń (patrz dalej: Współrzędne punktu). Może też to być punkt charakterystyczny (patrz dalej: Punkty charakterystyczne). Sposób wyświetlania współrzędnych kursora można zmienić klawiszem F6. Ćwiczenie Narysować wielobok podobny do przedstawionego na rys. 6. Punkty wprowadzać używając kursora myszki. Przykładowe rozwiązanie: Linia< wprowadzić punkt A (naprowadzić kursor i LKM), wprowadzić punkt B, wprowadzić punkt C, F8 (przejście w tryb ortogonalny), wprowadzić punkt D, wprowadzić punkt E, wprowadzić punkt F, wprowadzić punkt G, F8 (wyjście z trybu ortogonalnego), wprowadzić punkt H, wprowadzić punkt I, wprowadzić punkt J, z< (zamknięcie rysowanego wieloboku). 3

4 F E H I G J A B C Rysunek 1. Wielobok do ćwiczenia polecenia linia. D Usuwanie obiektów Polecenie: wymaż Menu górne: Zmiana\Wymaż Ikona Polecenie służy do usuwania obiektów. Po wprowadzeniu polecenia wybiera się obiekty (patrz: Wybieranie obiektów), które mają zostać usunięte. Wybrane obiekty zostają usunięte. Wybieranie obiektów Wybór obiektów polega na ich wskazaniu i zatwierdzeniu wyboru. Kursor wyboru ma kształt kwadratu. Jest to celownik, za pomocą którego wskazuje się obiekty. Obiekty można wskazywać bezpośrednio lub za pomocą prostokątnego okna (wskazuje się dwa przeciwległe narożniki okna). Przy wskazywaniu bezpośrednim na żądany obiekt najeżdża się celownikiem i LKM. Wskazane obiekty są wyróżniane innym rodzajem linii. Należy zwrócić uwagę na różnicę we wskazywaniu obiektów przy rozwijaniu okna lewo-prawo i prawo-lewo. Aby usunąć zaznaczenie wskazanego obiektu, wskazuje się go ponownie przy wciśniętym klawiszu Shift. Aby wskazane obiekty zostały wybrane, należy wskazanie zatwierdzić (<, PKM). W podobny sposób wybiera się obiekty także do innych modyfikacji. Czasem wybór polega jedynie na wskazaniu obiektu (bez zatwierdzenia), np. gdy modyfikacja może dotyczyć tylko pojedynczego obiektu. Ćwiczenie Wymazać poprzednio narysowany wielobok. Współrzędne punktu Punkt może zostać wskazany precyzyjnie przez wprowadzenie jego współrzędnych. Współrzędne punktu można podawać w bezwzględnym i względnym układzie współrzędnych. Może to być układ prostokątny lub biegunowy. 4

5 Rysunek 2. Współrzędne w układzie bezwzględnym (prostokątnym, biegunowym) i względnym (prostokątnym, biegunowym) P wprowadzany punkt, Po punkt poprzednio wprowadzony. Przykłady wprowadzania współrzędnych w różnych układach: a. Układ bezwzględny prostokątny: 10,23.5 oznacza punkt o współrzędnych x=10 i y=23,5 (należy zwrócić uwagę na znaczenie przecinka i kropki). b. Układ bezwzględny biegunowy: 100<24 oznacza punkt odległy od środka układu o 100 jednostek a odcinek łączący środek układu i wprowadzany punkt utworzy z dodatnią półosią x kąt 24 0, mierzony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. c. Układ względny oznacza, że punkt jest odległy od ostatnio wprowadzonego o 7 jednostek w osi x i 12 jednostek w osi y. d. Układ względny oznacza, że punkt jest odległy od ostatnio wprowadzonego punktu o 15 jednostek, a odcinek wyznaczony przez punkty: poprzednio wprowadzony i wprowadzony utworzy z dodatnią półosią x kąt 45 0 mierzony przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. Punkty charakterystyczne Obiekty mają przypisane im punkty charakterystyczne. Względem siebie obiekty również tworzą punkty charakterystyczne (przecięcie, prostopadłości, styczności). Gdy w linii poleceń pojawia się zapytanie o punkt, można wówczas wprowadzić punkt charakterystyczny korzystając z menu kursora. Menu to wywołuje się przez PKM przy wciśniętym i przytrzymanym klawiszu Shift (kursor myszki powinien znajdować się w obszarze roboczym). Czasem menu to jest dostępne także pod środkowym klawiszem myszki (jeżeli klawisz jest aktywny). Punkty charakterystyczne można wybrać z palety ikon Lokalizacja. Paletę można włączyć, gdy nie jest aktualnie wyświetlana (patrz dalej: Paski narzędzi). Paleta ta jest także ukryta pod rozwijalną ikoną w palecie narzędzi _Standard (paleta widoczna standardowo) i ma ona postać dowolnej ikony z palety Lokalizacja (tej, która używana była ostatnio). O tym, że jest to ikona rozwijalna, świadczy zaczerniony trójkącik w jej prawym dolnym rogu. Ćwiczenie Narysować wieloboki w kilku układach współrzędnych 5

6 6

7 Rysowanie prostokątów Polecenie: prostokąt Menu górne: Rysuj\Prostokąt Po wybraniu polecenia w linii poleceń pojawia się zapytanie: Fazuj/Poziom/zAokrągl/Grubość/Szerokość/<pierwszy narożnik>: Domyślnie (nawias <>) należy wprowadzić punkt określający położenie pierwszego narożnika prostokąta. Następnie wprowadza się punkt określający położenie przeciwległego narożnika (w wybranym układzie współrzędnych). Po wybraniu polecenia prostokąt są także dostępne opcje rysowania prostokąta ze ściętymi (fazuj) lub zaokrąglonymi (zaokrągl) narożnikami. Prostokąt może także zostać narysowany linią określonej szerokości (szerokość). Opcje poziom i grubość odnoszą się do parametrów trójwymiarowych obiektu. Rysowanie okręgów Polecenie: okrąg Menu górne (kilka opcij): Rysuj\Okrąg\... W menu Rysuj\Okrąg\... znajduje się 6 opcji rysowania okręgu. W przypadku wybrania polecenia przez ikonę lub wpisania z klawiatury w linii poleceń pojawia się zapytanie: 3P/2P/SSR/<środek>. Zapis ten oznacza, że domyślnie należy określić położenie środka okręgu (jest to wyróżnione nawiasem <>). Można też wybrać jedną z opcji oddzielonych ukośnikiem /. I tak przez wpisanie w linii poleceń 3P< zostanie wybrane rysowanie okręgu określonego 3 punktami, 2P< 2 punktami, SSR< rysowanie w opcji styczny, styczny, promień. Podobna zasada wyboru obowiązuje także przy innych poleceniach. W niektórych poleceniach w opcjach oddzielonych ukośnikiem / są wyróżnione niektóre litery (lub litera). Są to skróty, które można wprowadzić zamiast pełnej nazwy opcji (np. środek wyróżniona litera O jest skrótem). 7

8 Przykładowe rozwiązanie: prostok< wprowadzić lewy dolny narożnik prostokąta (naprowadzić kursor i LKM), wprowadzić prawy górny narożnik prostokąta (@200,100)< Testować polecenia: Rysuj\Okrąg\2 punkty Rysuj\Okrąg\styczny styczny styczny Rysuj\Okrąg\styczny styczny promień Rysowanie łuków Polecenie: łuk Menu górne (kilka opcjj): Rysuj\Łuk\... W menu górnym znajduje się 11 opcji rysowania łuku. Łuk w każdej opcji określony jest przez trzy parametry. W przypadku wyboru polecenia przez ikonę lub wpisanie polecenia w linii poleceń standardowo jest dostępna opcja rysowania łuku przechodzącego przez 3 punkty. Łuk można rysować w trybie kontynuacji. Ostatnio wprowadzony punkt (np. koniec łuku lub odcinka) jest wówczas początkiem rysowanego łuku, poprzednio rysowany obiekt określa zwrot stycznej w punkcie początkowym, wprowadza się współrzędne końca łuku. Podczas rysowania łuku należy zwrócić uwagę na ustalony kierunek odmierzania kąta. 8

9 Przykładowe zadanie: wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień wybrać położenie punktu B (początek łuku (punkt C koniec łuku 1) 20< (promień łuku 1) wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień wybrać punkt C (początek łuku (punkt A koniec łuku 2) 40< (promień łuku 2) wybrać z menu górnego: Rysuj\Łuk\Początek, koniec, promień wybrać położenie punktu A (początek łuku 3) (punkt D koniec łuku 3) 80< (promień łuku 3) 9

10 Kopiowanie obiektów Polecenie: kopiuj Menu górne: Zmiana\Kopiuj (uwaga: nie mylić z: Edycja\Kopiuj!) Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty do skopiowania. W linii poleceń pojawia się zapytanie: <punkt bazowy albo przesunięcie>/wiele:. Można teraz wprowadzić kolejno dwa punkty: bazowy i docelowy (wyznaczając w ten sposób wektor przemieszczenia kopiowanych elementów) lub podać wartość przesunięcia (w formacie x, y, wówczas po zapytaniu o drugi punkt wystarczy zatwierdzić polecenie). Przed wybraniem punktu bazowego można wybrać opcję wiele (w< ), wówczas można tworzyć wiele kopii, wskazując kolejno nowe lokalizacje kopii aż do przerwania polecenia (PKM). Obracanie obiektów Polecenie: obrót Menu górne: Zmiana\Obrót Po wprowadzeniu polecenia wybiera się obiekty, które mają być obrócone, po czym podaje się punkt bazowy, względem którego obiekty będą obracane. Następnie wprowadza się kąt obrotu. Zamiast kąta obrotu (<kąt obrotu>) można wybrać opcję odniesienie (d< ). Podaje się wówczas dwa kąty: kąt odniesienia i kąt docelowy. Kąt obrotu jest równy różnicy: kąt docelowy kąt odniesienia. Rozbijanie obiektów Polecenie: obrót Menu górne: Zmiana\Rozbij Niektóre obiekty składają się z obiektów prostych (np. prostokąt składa się z czterech odcinków). Rozbicie obiektu złożonego pozwala na niezależne modyfikacje każdego z jego elementów składowych. Wydłużenie obiektów Polecenie: wydłuż Menu górne: Zmiana\Wydłuż Polecenie to pozwala na przedłużenie obiektu do osiągnięcia punktu wspólnego z innym obiektem. Przedłużać można m.in. odcinki i łuki. Po wybraniu polecenia wybiera się (wskazanie + zatwierdzenie) obiekty, do których będą przedłużane inne obiekty. Następnie wskazuje się obiekty, które mają zostać przedłużone. Należy wskazywać punkty znajdujące się bliżej tego końca obiektu, który ma być przedłużony. Uwaga: w przypadku przedłużania łuku należy pamiętać, że łuk nie może mieć (należy narysować okrąg) Przycinanie obiektów Polecenie: utnij Menu górne: Zmiana\Utnij Polecenie to pozwala na przycinanie obiektów do innych obiektów. Ucinać można m.in. odcinki i łuki. Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty, do których będą przycinane inne obiekty. Obiekty te są krawędziami tnącymi. Następnie wskazuje się części obiektów, które mają zostać ucięte. Uwaga: w przypadku przedłużania łuku należy pamiętać, że łuk nie może mieć (należy narysować okrąg) 10

11 Odbicie lustrzane Polecenie: lustro Menu górne: Zmiana\Lustro Polecenie to służy do tworzenia lustrzanego odbicia obiektów. Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty, których odbicie lustrzane będzie tworzone. Następnie wprowadza się dwa punkty wyznaczające linię odbicia. W linii poleceń pojawia się zapytanie: Czy wymazać wskazane obiekty? <N>. W przypadku zatwierdzenia otrzymuje się lustrzaną kopię, oryginał pozostaje bez zmian, a w przypadku wyboru opcji T< (Tak) pozostaje lustrzana kopia, obiekty pierwotne są usuwane. Uwaga: w niektórych poleceniach AutoCAD-a występuje zapytanie <T> lub <N>. Odpowiada to poleceniu Tak i Nie. Na każde z tych zapytań można odpowiedzieć: T< lub N<. Przesuwanie obiektów Polecenie: przesuń Menu górne: Zmiana\Przesuń Polecenie służy do przesuwania obiektów względem układu współrzędnych. Po wybraniu polecenia wybiera się obiekty, które będą przesuwane, i zatwierdza wybór. Następnie można podać punkt bazowy i docelowy lub wartość przesunięcia (analogicznie jak w poleceniu kopiuj). Do obiektów geometrycznych występujących na rysunku zalicza się również kreskowanie (tzn. wypełnienie wzorem wektorowym), napisy oraz wymiarowanie. Ze względu na specyficzny charakter wymienionych obiektów (są tworzone z elementów składowych) zostaną przedstawione w kolejnych częściach. 11

12 Sugestia: wielobok 7 boków 12

13 Rozciąganie obiektów Polecenie: rozciągnij Menu górne: Zmiana\Rozciągnij Rozciąganie obiektów polega na zmianie jednego lub kilku wybranych obiektów przez przemieszczenie niektórych punktów charakterystycznych obiektów o zadaną wielkość. Obiekty do rozciągania wybiera się za pomocą okna. Obiekty, które całkowicie znalazły się w oknie są przesuwane, natomiast wybrane częściowo są zmieniane przez przemieszczanie niektórych ich punktów charakterystycznych. W oknie wyboru powinien się znaleźć przynajmniej jeden punkt końcowy obiektu. Po wybraniu obiektów można podać punkt bazowy i docelowy lub wartość przesunięcia (analogicznie jak w poleceniu kopiuj). Odsuwanie obiektów Polecenie: odsuń Menu górne: Zmiana\Odsuń Tworzy koncentryczne okręgi, linie i krzywe równoległe. Można przesunąć obiekt na określoną odległość lub poprzez punkt. Po przesunięciu obiektów można je uciąć lub wydłużyć, co stanowi efektywną metodę tworzenia rysunków zawierających wiele równoległych linii i krzywych. Kopiowanie wielokrotne Polecenie: szyk Menu górne: Zmiana\Szyk Tworzy wielokrotne kopie wybranych obiektów w układzie prostokątnym lub biegunowym. Użyj opcji Szyk prostokątny do utworzenia szyku wierszy i kolumn kopii wybranego obiektu. Użyj opcji Szyk biegunowy do utworzenia szyku przez skopiowanie wybranych obiektów wokół punktu środkowego. Ścinanie naroży Polecenie: fazuj Menu górne: Zmiana\Fazuj Polecenie fazuj pozwala na ścinanie naroża między dwoma obiektami. Po wybraniu polecenia pojawia się komunikat: (Tryb UTNIJ) Aktualne fazy Faza1= , Faza2= polilinia/fazy/kąt/utnij/metoda/<wybierz pierwszą linię>:. Polecenie Fazuj może być wykonane w jednym z dwóch trybów: UTNIJ lub BEZ UCINANIA. Po wybraniu polecenia aktualny tryb jest sygnalizowany. Tryb można zmienić wybierając opcję utnij (U< ) bezpośrednio po wybraniu polecenia fazuj. Pojawia się wówczas zapytanie: utnij/bez ucinania <bez ucinania>:. Należy wybrać odpowiednią opcję. Można to uczynić używając skrótów: t< (czyli utnij) lub u< (czyli bezucinania). Fazowane obiekty nie mogą być segmentami łukowymi. Fazowane obiekty nie muszą mieć punktów wspólnych, ale ich przedłużenia powinny się przecinać. Fazowanie może być wykonane dwiema metodami: - wielkości Faza1 i Faza2 można zamienić wybierając opcję fazy po wybraniu polecenia fazuj. Następnie należy podać kolejno wymiary: Faza1 i Faza2 - druga metoda fazowania polega na podaniu długości i kąta ścięcia względem pierwszej linii. Można ją wybrać przez opcję kąt po wybraniu polecenia fazuj. Następnie podaje się wielkości Faza i Kąt. Uwaga: jeżeli obiekty (linie) przecinają się pod kątem prostym, to gdy Faza1=Faza2 lub Kąt=45 0, wówczas jest to ścinanie typu ax45 0. Zaokrąglanie połączeń obiektów Polecenie: zaokrągl 13

14 Menu górne: Zmiana\Zaokrągl Polecenie pozwala na zaokrąglenie połączenia między dwoma obiektami. Po wybraniu polecenia pojawia się komunikat: (Tryb UTNIJ) Aktualny promień zaokrąglenia= polilinia/promień/utnij/ <wybierz pierwszy obiekt>:. Polecenie Zaokrągl, podobnie jak polecenie Fazuj, może być wykonane w jednym z dwóch trybów: UTNIJ lub BEZ UCINANIA. Aktualny tryb jest sygnalizowany po wybraniu polecenia. Bezpośrednio po wybraniu polecenia jest możliwa zmiana wielkości promienia zaokrąglenia (r< ). Uwaga: można tworzyć zaokrąglone połączenie między obiektami, których przedłużenia się przecinają. Można stosować promień równy zeru (np. do połączenia obiektów). 14

15 15

16 Ćwiczenie 3 warstwy, rodzaje linii i kolory, W programie AutoCAD rysuje się zawsze w określonej warstwie. Warstwy można opisać jako folie zerowej grubości, z których każda ma przypisane określone cechy. Folie te po nałożeniu na siebie tworzą gotowy rysunek. Cechy warstwy to m.in.: kolor, rodzaj linii, widoczność, aktywność. Standardowo dla nowego rysunku warstwą aktywną jest warstwa o nazwie 0, linia jest typu ciągłego i ma kolor biały (kolor wyświetlanej linii zależy od koloru tła w obszarze rysunku: na białym tle jest to kolor biały, na czarnym biały). Niektóre obiekty, takie jak odcinek, okrąg, nie mają określonej grubości. Obiekty takie uzyskują grubość dopiero na wydruku każdej barwie można przed wydrukiem przypisać określoną grubość linii (lub numer pisaka na ploterze pisakowym a tym samym grubość). Do sterowania warstwami służy paleta ikon _Przybory (wyświetlana standardowo). Do zarządzania warstwami służy polecenie warstwa (ikona warstwy w palecie _Przybory, menu górne: Format\Warstwa ). Po wprowadzeniu polecenia pojawia się okno dialogowe Warstwy i rodzaje linii z dwiema zakładkami: Warstwa i Rodzaj linii. W zakładce Warstwa wyświetlane są warstwy i ich atrybuty. Kolejne kolumny tabeli to: nazwa nazwa warstwy (nie może zawierać znaków specjalnych i odstępów), po wskazaniu nazwy warstwy myszką można zmieniać pozostałe jej atrybuty lub wybierając przycisk Aktualna: uczynić warstwę aktualną widoczna określenie widoczności warstwy przyciskając lewy przycisk myszki można zmienić widoczność wybranej warstwy, w warstwie niewidocznej można rysować, ale rysowane obiekty są niewidoczne, zablokuj we wszystkich rzutniach dotyczy rysowania z wykorzystaniem tzw. rzutni, zablokuj w aktualnej rzutni podobnie, zablokuj w nowej rzutni podobnie zamknij zamknięcie warstwy (nie można modyfikować obiektów w warstwie zamkniętej), kolor po wybraniu pola pojawia się okno dialogowe wyboru koloru, ze względów praktycznych należy wybierać kolory standardowe, rodzaj linii po wybraniu pola pojawia się okno dialogowe: Wybierz rodzaj linii, służące do wyboru rodzaju linii. Dodatkowe rodzaje linii można wczytać wybierając w tym oknie opcję: Wczytaj, Do założenia nowej warstwy służy przycisk Nowa, a do usunięcia warstwy (usunąć można tylko puste warstwy) przycisk Usuń. Warstwy i niektóre ich atrybuty są widoczne po rozwinięciu okienka uproszczonego sterowania warstwami z palety _Przybory; w oknie tym nie można zmieniać koloru i nazwy warstwy można natomiast wybierać warstwę jako aktualną i ustalić jej widoczność. Narysowane obiekty można przenieść do innej warstwy używając polecenia cechy z palety narzędzi _Przybory (menu górne: Zmiana\Cechy ). Poleceniem tym można też zmieniać kolor i rodzaj linii obiektu, zaleca się jednak, aby kolor i rodzaj linii były zawsze zgodne z warstwą (JAKWARSTWA). Uwaga Współczynnik skali wzoru linii nieciągłych można zmienić poleceniem ltscale. Początkowo wartość parametru ltscale wynosi 1.0, wprowadzając wartość większą od 1.0 wzór się wydłuża, mniejszą zagęszcza się go. Jest to zmiana globalna, współczynnik skali wzoru pojedynczej linii można zmienić wybierając polecenie cechy, a następnie opcję skala rodzaju linii. Kreskowanie służy do wypełnienia zamkniętego obszaru jednorodnym kolorem lub tzw. wzorem wektorowym. Polecenie: kreskuj Menu górne: Rysuj\Kreskuj Polecenie korzystniej jest wybierać przez ikonę z górnego menu, gdyż wtedy pojawia się okno dialogowe Kreskowanie do granic, które nie pojawia się w przypadku wpisania polecenia z klawiatury. Obszar do wypełnienia kreskowaniem można określić przez: 16

17 wybór punktu w obszarze zamkniętym (przycisk Wskaż punkty<), wybór obiektów ograniczających obszar zamknięty (przycisk Wybierz obiekty<). W obszarze wybranym do kreskowania mogą się znajdować tzw. wyspy, czyli inne obszary zamknięte. Wyspy można usunąć (obszary te będą kreskowane) używając opcji: Usuń wyspy. Wyboru opcji wzoru wypełnienia dokonuje się przez: przycisk Wzór pojawia się okno dialogowe z listą nazw wypełnień i ich podglądem, cechy dziedziczone wyboru wzoru dokonuje ssie przez wskazanie wzoru użytego już w rysunku. W oknie dialogowym Kreskowanie do granic można zmienić m.in. takie cechy wzoru jak skala i kąt. Kreskowanie może być zespolone (traktowane jak pojedynczy obiekt) lub rozbite na pojedyncze obiekty (atrybuty: zespolone, rozbite). Po wybraniu obszaru i wzoru wypełnienia zaleca się podgląd kreskowania (przycisk Podgląd kreskowania<), a następnie (po ewentualnych korektach np. skali i kąta) zakończenie polecenia (przycisk Zastosuj). NAPISY Napis jest typowym elementem rysunku technicznego. Może to być komentarz, uwaga, tekst wypełniający tabelkę rysunkową. Styl tekstu polecenie: styl menu górne: Fomat\Styl tekstu Polecenie pozwala na tworzenie i modyfikację stylów pisma. Po wprowadzeniu polecenia pojawia się okno dialogowe Styl tekstu, w którym można m.in.: wybrać bieżący styl z listy istniejących stylów, utworzyć nowy styl, zmienić nazwę stylu, usunąć styl, wybrać czcionkę (nazwa, styl, wysokość), ustalić efekty tekstu (odwrócony, wstecz, pionowy, współczynnik szerokości, kąt pochylenia). Podczas zmieniania odpowiednich opcji w oknie dialogowym Styl tekstu jest dostępny podgląd przykładowego tekstu (podgląd). Pojedyncza linia tekstu polecenie: tekst polecenie służy do wprowadzenia pojedynczej linii tekstu. Po wprowadzeniu polecenia domyślnie podaje się punkt określający początek tekstu (Justowanie/STyl/<początek tekstu>:), następnie jeżeli w stylu tekstu ustalono wysokość liter na zero wysokość liter (Wysokość <2.5000>:), kąt obrotu tekstu (Kąt obrotu <0>:) i na koniec tekst (Tekst:). Jest możliwe korzystanie z opcji: justowanie ustala się sposób justowania tekstu, opcje justowania są dostępne dla tekstów o orientacji poziomej, styl wybiera się styl tekstu. Podobnym poleceniem jest dtekst (menu górne: Rysuj/Tekst/Jeden wiersz), z tym, że umożliwia wprowadzenie kolejno kilku wierszy tekstu następujących bezpośrednio po sobie, a tekst jest wyświetlany w obszarze rysunku w trakcie pisania. Edytor wielowierszowy menu górne: Rysuj\Tekst\Wiele wierszy ikona: Po wybraniu polecenia jest podawana nazwa aktualnego stylu oraz wysokość tekstu. Następnie należy wskazać pierwszy narożnik obszaru, w którym będzie się znajdował tekst (Określ pierwszy narożnik:), drugi narożnik lub skorzystać z opcji (Określ przeciwny narożnik lub [Wysokość/Just/Obrót/Styl/sZerokość]:): 17

18 wysokość wysokość paragrafu tekstu, just sposób justowania tekstu jak w poleceniu tekst, obrót kąt obrotu tekstu, styl styl tekstu, szerokość szerokość paragrafu tekstu. Po określeniu obszaru, w którym będzie się znajdował tekst, pojawia się okno dialogowe edytora wielowierszowego. Edytor ten umożliwia: wybór czcionki i jej atrybutów, wstawienie znaku specjalnego, wpisanie ułamka (ułamek wpisuje się w formie a/b z kreską ułamkową, a^b bez kreski ułamkowej, następnie zaznacza i używając opcji piętrowo/liniowo, zamienia na odpowiedni ułamek) określenie cech paragrafu (m.in. styl, justowanie), odnalezienie ciągu znaków i zastąpienie go innym. UWAGA: W przypadku wystąpienia trudności z wpisywaniem polskich liter należy tekst wpisać w np. notatniku, skopiować do pamięci podręcznej i wkleić do edytora wielowierszowego. Tekst można też zapisać w pliku tekstowym (*.txt) i importować do edytora (opcja: import tekstu ). Wymiarowanie Nieodzownym elementem rysunku technicznego są wymiary. W programie AutoCAD do dyspozycji jest kilka rodzajów wymiarów. Wymiary te są zgrupowane w górnym menu Wymiary oraz palecie ikon Wymiar. Elementy typowego wymiaru przedstawia RYSUNEK. Każdą z tych wielkości można zmienić korzystając z okna dialogowego Style wymiarowania (menu górne: Format/Styl wymiarowania, ikona z palety Wymiar). W oknie dialogowym Style wymiarowania można wybrać aktualny styl wymiarowania z listy (Aktualny:), zmienić nazwę stylu (Nazwa:), utworzyć nowy styl na bazie aktualnego (Nnazwa:), zapisać zmiany wprowadzone w stylu (Zapisz). Możliwe są także zmiany Geometrii Formatu i Opisu wybranego typu wymiarów (Przodek wszystkie typy wymiarów, Liniowy wymiary liniowe, Promieniowy wymiary promieniowe, Kątowy wymiary kątowe, Średnica wymiary średnicowe, Współrzędne wymiary współrzędnościowe, Lodnies linie odniesienia): 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 Wymiary przyjąć 25

26 1. Mazur J., Kosiński K., Polakowski K.: Grafika inżynierska z wykorzystaniem metod CAD, OWPW, Warszawa Sobolak M.: Grafika inżynierska. OWPRz, Rzeszów Tadeusz Dobrzański: Rysunek techniczny maszynowy. WNT, Warszawa, Pomoc programu AutoCAD