Ekspertyza globalnych trendów gospodarczych w kontekście potrzeb rozwojowych Metropolii Silesia

Transkrypt

1 Ekspertyza globalnych trendów gospodarczych w kontekście potrzeb rozwojowych Metropolii Silesia Streszczenie raportu Maj Deloitte

2 Spis Treści Spis treści 2 Cel projektu 3 Wybór branż 4 Globalne trendy charakterystyczne dla branż prorozwojowych wraz z analizą SWOT 5 Przemysł motoryzacyjny 6 Przemysł chemiczny 8 Przemysł obronny 10 Przetwórstwo metali 12 Sektor ochrony zdrowia 15 Sektor B+R 18 Ochrona środowiska 20 Energetyka 22 Przemysł wydobywczy i przetwórstwo surowców naturalnych 24 Logistyka 27 Sektor technologii informatycznych i komunikacyjnych 29 Synergie międzybranżowe 31 Potencjał przewagi konkurencyjnej Metropolii Silesia 32 Rekomendacje Deloitte

3 Celem projektu było podsumowanie wiedzy na temat globalnych trendów w rozwoju branż kluczowych dla Metropolii Silesia Tło projektu, cel i zawartość raportu Tło projektu Raport pt. Ekspertyza globalnych trendów gospodarczych w kontekście potrzeb rozwojowych Metropolii Silesia stanowi główny produkt prac projektowych realizowanych przez firmę Deloitte Business Consulting S.A. w ramach zlecenia ze strony Górnośląskiego Związku Metropolitalnego na przeprowadzenie Analizy zebranych danych wraz z ich oceną ekspertyza globalnych trendów gospodarczych. Cel i zawartość raportu Niniejszy raport pt. Ekspertyza globalnych trendów gospodarczych w kontekście potrzeb rozwojowych Metropolii Silesia skierowany jest do władz Górnośląskiego Związku Metropolitalnego, rad i władz miast członkowskich Związku, jak również do szerszego kręgu odbiorców zainteresowanych tematyką rozwoju społeczno-gospodarczego Metropolii Silesia. Celem opracowania jest w szczególności: podsumowanie i upowszechnienie wiedzy na temat światowych trendów w rozwoju wybranych branż kluczowych z punktu widzenia Metropolii Silesia, wskazanie na pozycję Metropolii Silesia i całego regiony na tle innych regionów przechodzących transformację społeczno-gospodarczą z gospodarki monokulturowej lub opartej na nielicznych branżach do nowoczesnej gospodarki opartej na wiedzy, wskazanie silnych stron Metropolii "Silesia" i obszarów wymagających poprawy w branżach uznanych za prorozwojowe dla Metropolii Silesia, wskazanie na potencjalny wpływ rozwoju branż prorozwojowych w Metropolii Silesia na gospodarkę oraz sferę społeczną regionu Deloitte

4 Pierwszym etapem prac był wybór grupy branż prorozwojowych; Jako prorozwojowe wytypowano 11 branż z wyjściowej listy 16 Wyjściowa lista 16 branż 1. Przemysł wydobywczy i przetwórstwo surowców naturalnych 2. Energetyka 3. Przetwórstwo metali 4. Przemysł obronny 5. Przemysł chemiczny 6. Przemysł motoryzacyjny 7. Finanse 8. Ochrona środowiska 9. Sektor ochrony zdrowia 10. Logistyka 11. Handel 12. Sektor B+R 13. Technologie informatyczne i komunikacyjne 14. Kultura, rozrywka, media (sektor kreatywny) 15. Turystyka 16. SSC/ BPO 1 Kryteria selekcji branż prorozwojowych Tempo wzrostu branży w krajach UE15 ( ) Znaczenie branży dla regionu (ocena ekspercka) Procentowy udział branży w rynku UE15 w 2013 roku Prognozy wzrostu branży w gospodarkach państw UE15 Lista 11 branż prorozwojowych (wybrane do dalszej analizy globalnych trendów gospodarczych) 1. Przemysł motoryzacyjny 2. Przemysł chemiczny 3. Przemysł obronny 4. Przetwórstwo metali 5. Sektor ochrony zdrowia 6. Sektor B+R 7. Ochrona środowiska 8. Energetyka 9. Przemysł wydobywczy i przetwórstwo surowców naturalnych 10. Logistyka 11. Technologie informatyczne i komunikacyjne 1) SSC- Shared Service Center, BPO- Business Processes Outsourcing Deloitte

5 Globalne trendy charakterystyczne dla branż prorozwojowych Deloitte

6 Przemysł motoryzacyjny Trend Ponad 96% produkcji branży motoryzacyjnej przypada na auta osobowe oraz dostawcze nieprzekraczające masy 3,5t. Produkcja samochodów na rynku europejskim zaczyna hamować, jednocześnie kraje azjatyckie odnotowują dynamiczny wzrost Dynamiczny rozwój rynku samochodów małych oraz pojazdów z napędem elektrycznym i hybrydowym Rozwój rynku pojazdów inteligentnych Komentarz Ponad 96% wszystkich wyprodukowanych w 2013 roku samochodów, stanowią samochody osobowe oraz dostawcze nieprzekraczające masy 3,5t. Głównym producentem samochodów na świecie (ponad 49%) jest rynek azjatycki. Największym producentem samochodów w Europie są Niemcy, których udział w rynku UE15 wynosi ponad 46%. Dynamika produkcji samochodów w Europie będzie maleć w przeciągu nadchodzących sześciu lat. Popyt na auta małe napędzany jest przez wzrost siły nabywczej społeczeństw krajów rozwijających się oraz obecne tam procesy urbanizacyjne. Coraz więcej użytkowników decyduje się na samochody z napędem alternatywnym, elektrycznym lub hybrydowym odnotowano wzrost liczby sprzedanych sztuk o 23% na między rokiem 2012 a Równolegle, w państwach OECD rozwija się infrastruktura sprzyjająca użytkowaniu pojazdów elektrycznych powstają stacje ładowania oraz specjalne parkingi (planowany jest rozwój sieci do ponad punktów na terenie UE do roku 2020). Coraz więcej samochodów wykorzystuje rozwiązania z zakresu transferu danych i informacji zgodnie z prognozami do roku 2020 odsetek samochodów wykorzystujących połączenie internetowe wzrośnie o 19p.p. w stosunku do roku Nacisk na redukcję emisji CO2 Dynamika rynku motoryzacyjnego w państwach rozwijających się Polityka redukcji emisji CO2 w krajach rozwiniętych, a także rozwijających się narzuca coraz bardziej restrykcyjne wymagania względem producentów pojazdów. Producenci są zachęcani do wprowadzania dodatkowych rozwiązań proekologicznych, dzięki czemu w przypadku osiągnięcia nadprogramowych redukcji będą ulgowo traktowani względem restrykcji unijnych. Do roku 2020 państwa członkowskie BRIC (Brazylia, Rosja, Indie i Chiny) będą stanowiły ponad 60% rynku samochodów osobowych na świecie pod względem liczby sprzedanych sztuk Deloitte

7 Analiza SWOT branży motoryzacyjnej w Metropolii "Silesia" Analiza SWOT dla branży motoryzacyjnej w Metropolii "Silesia" SWOT 1 Podsumowanie Silne strony Duża liczba wykwalifikowanych pracowników, absolwentów szkół zawodowych oraz bezrobotnych wysoka podaż pracy Duża powierzchnia wolnych terenów inwestycyjnych Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Rozwinięta infrastruktura gospodarcza duża gęstość instytucji otoczenia biznesu Wyróżniające się Regionalne Centrum Obsługi Inwestora w Katowicach Duże skupienie montażowni finalnych oraz dostawców różnego szczebla Szanse Rozwój regionalnych parków przemysłowych Poprawa współpracy firm motoryzacyjnych w ramach inicjatywy "Silesia" Automotive Rozwój projektów badawczo-rozwojowych branży motoryzacyjnej we współpracy z ośrodkami naukowymi Obecnie prowadzone inwestycje rozbudowa zakładów produkcyjnych w Tychach i Gliwicach oraz regionalnych parków przemysłowych Słabe strony Mało rozwinięte ośrodki rozwojowo-badawcze zagranicznych inwestorów Niezagospodarowane tereny inwestycyjne SSE nowe zakłady produkcyjne Częstochowa Współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami branży motoryzacyjnej oraz Specjalną Strefą Ekonomiczną klaster motoryzacyjny Zagrożenia Zmiany wynikające z restrukturyzacji i automatyzacji zachodzących w podmiotach z branży motoryzacyjnej, prowadzące do obniżenia poziomu zatrudnienia Rozwój pozostałych polskich stref ekonomicznych prowadzący do drenażu inwestycji z KSSE Przejęcie wykwalifikowanych pracowników przez inwestycje spoza regionu, w efekcie rosnącego zapotrzebowania na wykwalifikowaną siłę roboczą oraz coraz dokładniejsze dopasowanie kandydatów do wymagań firm Silne strony oraz szanse rozwoju branży motoryzacyjnej w Metropolii "Silesia" potwierdzają korzystne prognozy rozwoju tego sektora w regionie. Główne inwestycje przewidywane są w rozwoju istniejących zakładów produkcyjnych. Rosnąca konkurencyjność pomiędzy strefami ekonomicznymi prowadzi do zwiększonych wysiłków mających na celu przyciągnięcie nowych inwestorów. Podaż pracy oraz położenie geograficzne decydują o najwyższej pozycji regionu jako miejsca rozwoju branży motoryzacyjnej w Polsce. W celu utrzymania dynamicznego rozwoju branży motoryzacyjnej na terenie Metropolii "Silesia" należy główny nacisk położyć na rozwój Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz związanych z nią udogodnień zarówno dla nowych inwestorów, jak i obecnie rozwijanych inwestycji. Sieć współpracy pomiędzy firmami oraz KSSE rozwijana poprzez klaster "Silesia" Automotive jest również istotnym determinantem rozwoju branży. Źródło: analiza Deloitte Deloitte

8 Przemysł chemiczny Trend Globalny przemysł chemiczny stopniowo rośnie, głównie napędzany wzrostem na rynkach azjatyckich Zmiana struktury branży chemicznej wraz ze wzrostem poziomu rozwoju gospodarczego Redukcja miejsc pracy w Europie Innowacyjne produkty, jako odpowiedź na globalne megatrendy Komentarz Szacunki ekspertów wskazują, że dalszy wzrost rynku powinien utrzymać się przynajmniej do 2015 r., przy czym tempo wzrostu w krajach azjatyckich znacznie przewyższy tempo wzrostu w krajach rozwiniętych, w tym w UE. Kraje Azji i Pacyfiku posiadają prawie połowę udziału w globalnym przemyśle chemicznym (46% w 2010 r.). Głównym segmentem rynku pozostają podstawowe produkty chemiczne, wytwarzane przede wszystkim w krajach Dalekiego Wschodu. Wraz ze wzrostem rozwoju gospodarczego, w przemyśle chemicznym w większości krajów wzrasta udział przetwórstwa chemicznego i chemii niskotonażowej (specjalistyczne chemikalia, w tym produkty farmaceutyczne, kosmetyki, środki higieny). Wysoki udział wyspecjalizowanej produkcji chemicznej charakterystyczny jest dla większości wysokorozwiniętych krajów Europy Zachodniej oraz rozwiniętych krajów azjatyckich (Japonia, Korea Południowa). W Europie przewidywane jest stosunkowo niewielkie tempo wzrostu sektora. W połączeniu ze wzrostem produktywności i efektywności przedsiębiorstw może przyczynić się to do zmniejszenia liczby miejsc pracy w branży chemicznej. Szacunki różnych analityków wskazują, że liczba miejsc pracy w sektorze chemicznym w Europie w perspektywie najbliższych lat może zmniejszyć się od kilku do nawet kilkunastu procent. Wyzwaniem stojącym przed europejską branżą chemiczną jest również migracja przedsiębiorstw, a co za tym idzie miejsc pracy, do dynamicznie rozwijających się państw azjatyckich Wśród megatrendów mających wpływ na rozwój i kondycję sektora chemicznego wyróżnić można m.in.: zmiany demograficzne i zmiany w stylu życia, eko-trendy, dążenie do zwiększenia efektywności energetycznej, konwergencję technologiczną. Polaryzacja źródeł konkurencyjności w zależności od rynku docelowego W przyszłości poziom konkurencyjności przedsiębiorstw na rynku chemicznym oraz ich zdolności do generowania zysków zależały będą od szeregu czynników ( driverów ), odmiennych dla różnych rynków. Na rynkach rozwiniętych o poziomie konkurencyjności przedsiębiorstw branży chemicznej decydować będą m.in. dostęp do rynków zbytu, portfel zaawansowanych technologicznie produktów, efektywność operacyjna i kosztowa oraz elastyczność w podejmowaniu decyzji strategicznych Deloitte

9 Analiza SWOT branży chemicznej w Metropolii "Silesia" Analiza SWOT dla branży chemicznej w Metropolii "Silesia" SWOT Podsumowanie Silne strony Dobre zaplecze i baza naukowa (dostępność naukowców i aparatury naukowej do rozwijania nowych specjalizacji w zakresie przemysłu chemicznego) Atrakcyjna lokalizacja Metropolii Silesia dla nowych inwestycji zagranicznych w przemysł chemiczny Szanse Wzrastający popyt na produkty chemiczne m.in. ze strony dynamicznie rozwijającego się sektora rolnego (nawozy, środki ochrony rolnej) Rosnące zapotrzebowanie na nowe, zaawansowane technologicznie produkty chemiczne (np. materiały biodegradowalne) Wzrost produkcji sprzedanej i eksportu branży chemicznej w Polsce w ostatnich latach Nadwyżka popytu krajowego nad produkcją w branży chemicznej Pozyskanie nowych inwestorów branży chemicznej chcących inwestować w regionie Słabe strony Ograniczona współpraca w obszarze B+R dla sektora chemicznego pomiędzy biznesem i ośrodkami akademickimi / badawczymi Koncentracja na produkcji wyrobów chemicznych o małej wartości dodanej Stosunkowo niewielki udział inwestycji w przemysł chemiczny w liczbie/wartości nowych inwestycji ogółem Negatywne oddziaływanie przemysłu chemicznego na środowisko, w tym konieczność poprawy jakości składowisk odpadów po przemyśle chemicznym w regionie Zagrożenia Niepewność dostaw surowców dla branży chemicznej, fluktuacje cen surowców Negatywne postrzeganie branży chemicznej przez media (postrzeganie przemysłu chemicznego jako niebezpiecznego) Konkurencja ze strony przedsiębiorstw z innych państw z UE Brak spójnej i długofalowej polityki wsparcia przemysłu chemicznego przez władze centralne Wysokie ceny energii w Polsce Metropolia Silesia posiada stosunkowo korzystne warunki dla rozwoju przemysłu chemicznego. Na szczególną uwagę zasługuje dobre zaplecze naukowe i infrastruktura naukowa dla prowadzenia badań w zakresie nowych rozwiązań dla przemysłu chemicznego. Obszarami do rozwoju są m.in. aktualnie niewystarczająca współpraca w obszarze B+R dla sektora chemicznego pomiędzy biznesem i ośrodkami akademickimi / badawczymi. Barierą dla rozwoju jest również negatywne postrzeganie branży chemicznej przez media i lokalną społeczność nadal nierozwiązane problemy oddziaływania przemysłu chemicznego na środowisko. Dla stymulacji rozwoju branży chemicznej na obszarze Metropolii Silesia konieczne jest wzmocnienie współpracy na płaszczyźnie nauka biznes, szczególnie w obszarach perspektywicznych dla branży chemicznej. Stymulatorem rozwoju branży powinno być również pozyskanie kilku znaczących inwestycji, które mogłyby stanowić rdzeń dla dalszego rozwoju branży. Źródło: analiza Deloitte Deloitte

10 Przemysł obronny Trend Wzrost wydatków obronnych w krajach rozwijających się Konwergencja systemów wojskowych i cywilnych Wzrost specjalizacji wojskowej, odejście od uniwersalnych sił i sprzętu Wzrost znaczenia zaawansowanych systemów informacyjnych i bezpieczeństwa Komentarz Zmiany struktury armii w krajach rozwiniętych i otwieranie się nowych rynków sprawiają, że przed firmami z branży zbrojeniowej otwiera się szansa na nawiązanie nowych kontaktów. Już teraz Polska prowadzi akcje promocyjne w Kazachstanie, Libanie, Indiach, Czechach, Malezji, Indonezji, Algierii, Jordanii, Armenii, Egipcie, Ukrainie. Działania te mają na celu rozpowszechnienie informacji na temat oferty polskiego przemysłu zbrojeniowego wśród potencjalnych nabywców. Technologie wojskowe znajdują coraz częstsze zastosowanie w przemyśle cywilnym (policja, straż graniczna, itp.), m.in. harmonizacja systemów komunikacyjnych, międzybranżowe projekty ochrony granic, inteligentne inicjatywy obronne. Np. w Kanadzie wykorzystuje się drony do patrolowania lasów w celach ochrony przeciwpożarowej. Rosnące znaczenie będą miały technologie ochrony danych, istotne dla użytkowników prywatnych i biznesu. Tym samym klienci cywilni będą napędzać niektóre segmenty rynku obronnego (np. elektronika obronna), podczas gdy popyt klientów wojskowych będzie maleć. Podczas gdy zapotrzebowanie na siły uniwersalne się zmniejszyło, liczba krajów finansujących jednostki specjalne wzrosła. Pomimo że jednostki specjalne posiadają mało oddziałów, są perfekcyjnie wyszkolone i uzbrojone. Ponadto, wymagają najnowszych rozwiązań technicznych, przez co są siłami wymagającymi dużych nakładów kapitałowych. Rośnie znaczenie inwestycji w Wojskowe Programy Bezpieczeństwa Cybernetycznego i potrzeba zapewnienia bezpieczeństwa w sieci staje się jednym z filarów bezpieczeństwa narodowego w związku z cyberatakami na serwery wojskowe i rządowe, które stają się coraz większym wyzwaniem stojącym przed obronnością. Struktura rynku amunicji również przesuwa się globalnie z segmentu low-tech w stronę zaawansowanych produktów inteligentnej amunicji i rakiet. Narastająca asymetryczność konfliktów oraz wzrost znaczenia konfliktów partyzanckich i terroryzmu powodują odejście od konfliktów totalnych, na dużą skalę, na rzecz precyzyjnych ataków. Tym samym rosnącego znaczenia nabierają techniki wywiadowcze wymagające zaawansowanych technologicznie rozwiązań Deloitte

11 Analiza SWOT branży zbrojeniowej w Metropolii "Silesia" Analiza SWOT dla branży zbrojeniowej w Metropolii "Silesia" SWOT Podsumowanie Silne strony Znacząca pozycja przemysłu elektromaszynowego, informatycznego, energetyki oraz przemysłu motoryzacyjnego w regionie. Sprzyjająca synergiom związanym m.in. z doświadczoną siłą roboczą czy spadkiem kosztów materiałowych Obecność zakładów zbrojeniowych w Siemianowicach i Gliwicach Wykwalifikowana kadra i baza naukowa w szkołach wyższych na terenie GZM Duża powierzchnia terenów inwestycyjnych w ramach KSSE i parków przemysłowotechnologicznych Szanse Zmieniająca się struktura rynku wojskowego na świecie wśród krajów rozwiniętych, stwarza szanse nowym firmom na wybicie się w nowych dziedzinach. Nowe rynki zbytu w krajach rozwijających się, stwarzają szanse dla nowych firm. Nowe podejście do uzbrojenia, odchodzenie od rozwiązań low-tech w stronę bardziej zaawansowanych technologicznie Konwergencja systemów wojskowych i cywilnych sprzyjająca wzrostowi zapotrzebowania na sprzęt wojskowy Słabe strony Utrzymująca się niejasna sytuacja Polskiego Holdingu Zbrojeniowego i brak wypracowanej strategii dla rozwoju grupy Dominująca pozycja głównych producentów broni na świecie (USA, Rosja, Izrael) Niska konkurencyjność polskiego przemysłu zbrojeniowego przy nadal niewystarczających nakładach na badania i rozwój Zagrożenia Nierozwiązanie kwestii Polskiego Holdingu Zbrojeniowego Zmiana polityki rządu odnośnie modernizacji polskiej armii Zdominowanie przez zagraniczną konkurencję rynków krajów rozwijających się Odpływ wykwalifikowanej siły roboczej Branża sektora obronnego ma dogodne warunki do rozwoju w GZM, szczególnie dzięki odpowiedniemu dostępowi do zaplecza badawczego i przemysłowego. Niestety istotnym problemem może się okazać aspekt polityczny związany zarówno ze środkami przeznaczonymi na modernizację polskiej armii jak również na strategię rozwojową polskiej zbrojeniówki jak dotąd skupionej w ramach Polskiego Holdingu Obronnego. Władze samorządowe powinny współpracować z rządem i lobbować region jako dobre miejsce pod inwestycje zbrojeniowe. Te działania powinny również objąć dalszą promocję polskich produktów wojskowych. Do rozwoju branży w Metropolii Silesia potrzebne są jasno postawione cele i klarowna polityka rządu, od której uzależnione są losy przemysłu obronnego. Region w celu przyciągnięcia inwestycji powinien tworzyć odpowiednie środowisko pod rozwój branży w szczególności dostarczając wykwalifikowaną siłę roboczą po kierunkach inżynieryjnych. Źródło: analiza Deloitte Deloitte

12 Przetwórstwo metali (1/2) Trend W ostatnich 6 latach rynek produktów stalowych w Europie malał 6% rocznie, podczas gdy na świecie rósł w tempie ponad 3% rocznie Komentarz Polska zajmuje 3. miejsce w Europie w rankingu Business Monitor International pod względem potencjału rozwojowego branży przetwórstwa metali. Jest jednocześnie piątym największym konsumentem i szóstym największym producentem stalli, równocześnie stale odnotowując niedobór produkcji własnej nad zapotrzebowaniem. Najszybciej rosnącym podsektorem w UE27 w latach była produkcja maszyn i sprzętu (średnioroczny wzrost na poziomie 14%). Zmiany w strukturze zapotrzebowania Większość polskiej produkcji dla przemysłu motoryzacyjnego jest eksportowana, stąd też osłabienie zagranicznych rynków wpływa na spadek popytu na produkty tej branży, co w efekcie negatywnie oddziałuje na spółki przetwórstwa metalowego działające w Polsce. W ogólnym zapotrzebowaniu na metale swój udział zwiększają m.in. molibden, kobalt czy minerały ziem rzadkich, co pokazuje rosnący potencjał dla wykorzystania nowych materiałów. Wspólne problemy z przemysłem wydobywczym Zużycie najlepszych złóż prowadzi do zwiększenia głębokości dostępnych surowców oraz obniżenia ich średniej jakości. Zjawisko to podnosi koszty wydobycia, a tym samym ceny sprzedaży surowców używanych przez branże przetwórstwa metali. W ujęciu globalnym sektor przetwórstwa metali cechuje nadprodukcja - od lat nie wykorzystano więcej niż 80% możliwości produkcyjnych. W Polsce problem ten nie występuje. Pomoc w czasach kryzysu Wiele rozwiniętych gospodarek zwróciło uwagę na ciężką sytuację przemysłu metalowego w czasach kryzysu i uruchomiło programy pomocowe, których większość zaczęła wchodzić w życie w roku Najczęściej ingerencja państwa polegała na przeznaczeniu dodatkowych środków finansowych na rozbudowę infrastruktury (w tym mostów, kolei, elektrowni). Jednak zarówno w krajach rozwijających się, jak i w gospodarkach rozwiniętych, wsparcie nierzadko przyjmowało formę bezpośrednich subsydiów czy renacjonalizacji Deloitte

13 Przetwórstwo metali (2/2) Trend Technologie Komentarz Stal wciąż posiada jednak niewątpliwe przewagi nad innymi metalami, tj. niską cenę i uniwersalne właściwości, co powoduje jej szerokie zastosowanie. Pewnym zagrożeniem może być rozwijająca się technologia druku 3D, o której głośno już mówią producenci tego rodzaju drukarek, a która mogłaby w dłuższym okresie obniżyć popyt na wyroby sektora, jeśli jego najwięksi odbiorcy zdecydowaliby się ja zastosować. Hutnictwo a regulacje Zdaniem wielu ekspertów sektora, pakiet klimatyczny Unii Europejskiej, który miał na celu zwiększenie efektywności energetycznej przy jednoczesnej redukcji zanieczyszczeń nie osiąga swoich celów. Według niektórych prognoz polskie huty będą zmuszone kupować aż 30% swoich praw emisyjnych do 2020 roku i 50 % do 2030 roku. W maju br. kraje Grupy Wyszehradzkiej wraz z Bułgarią i Rumunią zażądały od Komisji Europejskiej precyzyjnych analiz kosztów, jakie niesie ze sobą spełnienie wymagań pakietu przez członków Deloitte

14 Analiza SWOT branży metalurgicznej w Metropolii "Silesia" Analiza SWOT dla branży metalurgicznej w Metropolii "Silesia" SWOT Podsumowanie Silne strony Szerokie zaplecze infrastrukturalne, zarówno ogólne, jak i specjalistyczne Korzystne położenie, blisko rynków zbytu oraz w dobrym punkcie komunikacyjnym, co jest szczególnie ważne w przemyśle, gdzie transport może generować wysokie koszty Bliskość przemysły górniczego, który dostarcza surowce dla branży Słabe strony Niski poziom innowacyjności Niska efektywność pozyskiwania i odzyskiwania energii Niskie standardy ochrony środowiska Branża jest w dużym stopniu zależna od cen surowców i energii. Istotna jest dywersyfikacja produkcji, w tym także na nowe stopy, jednakże dostęp do potrzebnych surowców może być ograniczony. Najważniejsze działania wymagające podjęcia to podniesienie efektywności przetwórstwa i odzyskiwania surowców oraz optymalizacja kosztów i dostosowanie się do zmiennego zapotrzebowania. Szanse Integracja nauki i biznesu Wytwarzanie dla sektora nowoczesnych technologii Potencjał integracji pionowej (połączenia różnych faz produkcji, dystrybucji w jednym przedsiębiorstwie) z przemysłem górniczym Zagrożenia Fluktuacje cen, zarówno po stronie surowców, jak i produktów branży oraz cen energii elektrycznej Potencjalne przesunięcia popytu na nowe stopy, nieprodukowane obecnie w M S Źródło: analiza Deloitte Deloitte

15 Ochrona zdrowia (1/2) Trend Wydatki na ochronę zdrowia Starzenie się społeczeństwa oraz wydłużenie średniej długości życia Zmniejszenie podaży wykwalifikowanych pracowników sektora ochrony zdrowia Wzrost specjalizacji w sektorze ochrony zdrowia Komentarz Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc w krajach OECD pod względem wydatków na ochronę zdrowia. W 2011 r. wydatki na ochronę zdrowia stanowiły w Polsce zaledwie 6,9% PKB. Wśród krajów OECD jest to jeden z najniższych współczynników. Starzenie się społeczeństwa oraz wydłużenie średniej długości życia zwiększają popyt na usługi sektora ochrony zdrowia. W 2050 r. około 29% populacji krajów rozwiniętych będą stanowiły osoby w wieku lat 60 i więcej. Dla porównania odsetek ten w krajach rozwijających się wyniesie 17% (w samej Afryce zaledwie 11%). Większość krajów rozwiniętych boryka się z problemem niedoboru wykwalifikowanego personelu medycznego. W latach liczba lekarzy na mieszkańca wzrosła we wszystkich krajach UE za wyjątkiem Francji, Estonii i Polski. Średnia dla krajów UE wzrosła w tym okresie z 2,9 do 3,4 lekarzy na 1000 mieszkańców. Wskaźnik ten obecnie najniższy jest w Polsce 2,2 lekarza na 1000 osób. Dla większości rozwiniętych krajów UE charakterystyczny jest trend zwiększania udziału lekarzy specjalistów. Wg. danych OECD w 2012 r. w większości krajów europejskich liczba specjalistów przeważała nad liczbą lekarzy ogólnych (wyjątek stanowią m.in. Irlandia, Malta, Portugalia i Norwegia). Wg niektórych ekspertów, nadmierne zwiększenie liczby lekarzy specjalistów może doprowadzić do zaburzenia efektywności rynku ochrony zdrowia. Tym samym zapewnienie równowagi pomiędzy udziałem lekarzy specjalistów, a lekarzy ogólnych może stać się w przyszłości jednym z głównych wyzwań stojących przed efektywnością systemów opieki zdrowotnej Deloitte

16 Ochrona zdrowia (2/2) Trend Wzrost mobilności w sektorze ochrony zdrowia Prywatyzacja sektora ochrony zdrowia Outsourcing i personalizacja usług medycznych Telemedycyna i nanotechnologia Komentarz Coraz popularniejsza staje się tzw. turystyka medyczna, kiedy pacjenci podejmują leczenie poza miejscem zamieszkania, w tym coraz częściej również poza granicami własnego kraju. Wzrost mobilności charakterystyczny jest nie tylko dla pacjentów ale również dla pracowników medycznych. Występuje trend w kierunku prywatyzacji rynku usług medycznych. Pomimo, iż w krajach europejskich większość szpitali nadal finansowana jest ze środków publicznych lub działają one jako instytucje non-profit, liczba prywatnych placówek zdrowotnych wzrasta. Jak pokazują przykłady m.in. z Francji, prywatyzacja sektora ochrony zdrowia przyczyniła się również do poprawy jego ogólnej efektywności ekonomicznej. Prywatyzacja oraz procesy konsolidacyjne spowodowały, że prywatne szpitale przeprowadziły szerokie programy optymalizacji kosztów, zwiększenia efektywności operacyjnej, jak również podjęły działania promocyjne. W odpowiedzi na rosnącą presję kosztową, wiele szpitali w krajach Europy Zachodniej outsourcowało część swoich niekluczowych obszarów działalności, w tym m.in. catering, usługi laboratoryjne, sterylizacja narzędzi. W ostatnich latach outsourcing zaczął obejmować również część działalności uznawanej dotąd za kluczową dla funkcjonowania szpitali (np. w Wielkiej Brytanii, w związku z wydłużającymi się listami oczekujących na świadczenia gwarantowane przez publiczną służbę zdrowia, corocznie powierza się wykonanie kilkuset tysięcy operacji szpitalom prywatnym). W wielu krajach, nie tylko wysokorozwiniętych, pacjenci w poszukiwaniu usług wysokiej jakości coraz częściej decydują się na spersonalizowaną, odpłatną opiekę medyczną. Telemedycyna czyli medycyna na odległość to dynamicznie rozwijająca się nowa forma świadczenia usług medycznych i opieki zdrowotnej poprzez zdalny kontakt w czasie rzeczywistym pomiędzy pacjentem a pracownikiem medycznym. Uważa się, że ochrona zdrowia jest jedną z dziedzin życia, gdzie nanotechnologia może odnieść potencjalnie największy sukces. Nanotechnologia to zestaw technik i metod tworzenia różnorodnych struktur w skali nano, tj. na poziomie wielkości pojedynczych atomów. Liderami w zastosowaniu nanotechnologii w ochronie zdrowia są Stany Zjednoczone oraz państwa Europy Zachodniej. Wg szacunków Deloitte rynek nanotechnologii wrośnie w USA w 2014 r. o ok. 17% Deloitte

17 Analiza SWOT sektora ochrony zdrowia w Metropolii "Silesia" Analiza SWOT dla sektora ochrony zdrowia w Metropolii "Silesia" Silne strony Wysoki potencjał naukowy i silne środowisko akademickie (w szczególności na Śląskim Uniwersytecie Medycznym) Wysoka koncentracja specjalistycznych placówek ochrony zdrowia Szanse Rozwój nowych specjalistycznych usług medycznych szczególnie z wykorzystaniem technologii komunikacyjnych Rozwój geriatrii i medycyny opiekuńczej Restrukturyzacja instytucji świadczących usługi zdrowotne (poprawa jakości świadczonych usług oraz efektywności ekonomicznej placówek zdrowotnych) Stopniowe wyrównywanie poziomu wynagrodzeń pomiędzy Polską, a krajami Europy Zachodniej, jako czynnik ograniczające emigrację zarobkową wykwalifikowanego personelu medycznego SWOT Słabe strony Niekorzystna sytuacja części infrastruktury szpitalnej (zły stan techniczny infrastruktury, braki lokalowe, wysokie koszty funkcjonowania i zadłużenie) Zróżnicowanie właścicielskie szpitali, brak koordynacji działań w ochronie zdrowia na poziomie metropolii Ograniczony dostęp do usług specjalistycznych (rozwój nieskoordynowanej specjalistki) Zagrożenia Trwałe migracje i odpływ wykwalifikowanej kadry medycznej z regionu Coraz mniejsze zainteresowanie pracą w ochronie zdrowia (w szczególności w pielęgniarstwie) Pogarszające się warunki kształcenia pracowników służby medycznej, w tym lekarzy Brak ogólnokrajowej wizji funkcjonowania lecznictwa, nieefektywne regulacje Silne zróżnicowanie dochodowe społeczeństwa, zagrożenie ubóstwem Podsumowanie Stosunkowo niskie koszty prywatnej opieki zdrowotnej w skali europejskiej stwarzają potencjał rozwoju turystyki medycznej w Metropolii Silesia. Starzejące się społeczeństwo (zarówno polskie, jak i europejskie) może doprowadzić do zwiększenia popytu na usługi medyczne. Głównymi barierami rozwoju są braki personalne, migracja pracowników i zmniejszające się zainteresowanie pracą w sektorze ochrony zdrowia. Uwagę zwrócono również na trudną sytuację finansową i infrastrukturalną szpitali oraz ograniczone zaufanie na poziomie pacjent-służba zdrowia, czego przyczyną jest m.in. asymetria informacji. Potencjał rozwoju tkwi w doświadczonej kadrze medycznej, silnym środowisku naukowym, szczególnie w unikalnych, specjalistycznych obszarach leczenia. I nowoczesnych technologiach. Źródło: Wnioski z panelu ekspertów, Strategia Rozwoju Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii Silesia do 2025 r., analiza Deloitte Deloitte

18 Sektor B+R Trend Chiny, jako przyszły lider sektora B+R na świecie Komentarz Wzrost wydatków na badania i rozwój na świecie w latach będzie na poziomie 6,6%. Wartość ta w Chinach wyniesie 22,4%, w Stanach Zjednoczonych 4%, a w Europie zaledwie 0,3%. Chłodne ożywienie gospodarcze sugeruje, że w Europie i Stanach Zjednoczonych nie nastąpi znaczny wzrost inwestycji w badania i rozwój przez najbliższych kilka lat. Niemniej jednak regiony te pozostały globalnymi liderami w wyspecjalizowanych badaniach. Branże ICT 1 oraz nauk przyrodniczych odnotują najwyższy wzrost wydatków B+R W 2014 najszybszy wzrost wydatków B+R przypadnie na branżę ICT, względem ubiegłego roku wyniesie on 5,1%. Jednak niektóre wiodące europejskie firmy technologiczne przewidują nieco wolniejszy wzrost. Głównym obszarem rozwoju w branży ICT będą usługi związane z chmurą obliczeniową. Wydatki na B+R w przemyśle lotniczym i obronnym z roku na rok maleją. Na przełomie lat współczynnik CAGR wyniesie -1,5%. Firmy Unii Europejskiej zanotowały największy wzrost wydatków B+R w branży motoryzacyjnej (14,4%), oprogramowania i usług komputerowych (14,2%) oraz przemyśle inżynieryjnym (12,3%). Jednak największymi sektorami jest są: sektor motoryzacyjny (25% udziału w B+R) oraz sektor biotechnologii i farmacji (17%). BRICS 2 pozostanie najpopularniejszym regionem dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych w B+R Główni inwestorzy z sektora badań i rozwoju lokują 41% BIZ (Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych) w B+R w krajach BRICS i 22% w krajach Unii Europejskiej (wyłączone zostały inwestycje pomiędzy krajami w danych podgrupach). Dla porównania do Stanów Zjednoczonych trafia tylko 8% liczby projektów, jednak USA jest liderem jeśli chodzi o region pochodzenia inwestycji. Głównymi sektorami BIZ w B+R są sektory ICT, biotechnologii i farmacji oraz przemysł motoryzacyjny. Źródło: 1) Information and Communication Technologies, Teleinformatyka 2) Brazylia, Rosja, Indie, Chiny i Afryka Południowa (South Africa) Deloitte