TEMATY USTNEJ PREZENTACJI MATURALNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO MATURA 2015

Transkrypt

1 TEMATY USTNEJ PREZENTACJI MATURALNEJ Z JĘZYKA POLSKIEGO MATURA 2015 Literatura 1. Paraboliczne sposoby ujmowania ludzkiej egzystencji. Omów problem, analizując wybrane przykłady literackie. 2. Symbolika grobów i mogił oraz ich funkcje w literaturze. Dokonaj analizy porównawczej celowo wybranych dzieł różnych epok. 3. Dialog twórców literatury z filozofami. Analizując celowo dobrane dzieła literatury dawnej i współczesnej, omów ich związek z filozofią. 4. Sposoby kreowania postaci wielkich wodzów. Przedstaw zagadnienie, porównując celowo wybrane przykłady literackie. 5. W jaki sposób o kondycji człowieka współczesnego wypowiada się najnowsza literatura? Dokonaj analizy i interpretacji wybranych utworów literatury polskiej i obcej. 6. Funkcje ironii w wybranych utworach literackich różnych epok. Analizując celowo dobrane przykłady, omów zagadnienie. 7. Dokument i parabola jako dwa sposoby mówienia o współczesności. Dokonaj analizy porównawczej celowo wybranych utworów literackich. 8. Wielcy moraliści polskiej literatury. Dokonaj analizy twórczości wybranych poetów podejmujących problematykę etyczną. 9. Inspiracje antyczne w kulturze. Scharakteryzuj i porównaj sposób funkcjonowania wybranego motywu w utworach literackich. 10. Pesymistyczna, groteskowa wizja ludzkiego losu i współczesnej cywilizacji. Omów zagadnienie, analizując wybrane dzieła twórców teatru absurdu. 11. Skonfrontuj różne interpretacje literackie wybranego powstania, wykorzystując odpowiednie przykłady polskiej literatury. 12. Morze jako inspiracja literacka. Omów funkcje motywów marynistycznych na podstawie analizy celowo wybranych utworów różnych epok. 13. Lekarz jako bohater literacki. Scharakteryzuj różne portrety i omów funkcje tego typu postaci w wybranych tekstach literackich.

2 14. Przyczyny strachu i rola tego uczucia w życiu bohaterów literackich. Omów zagadnienie, wykorzystując wybrane utwory z różnych epok. 15. Sposoby ujęcia i funkcje motywu powrotu. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych utworów literackich różnych epok. 16. Etos inteligenta i jego demaskacja. Przedstaw problem w oparciu o analizę wybranych przykładów literackich różnych epok. 17. Popularność tradycji romantycznej w literaturze polskiej XX wieku. Scharakteryzuj zjawisko, analizując wybrane teksty. 18. Bóg, świat i człowiek widziani oczyma poetów różnych epok. Zaprezentuj zagadnienie na podstawie celowo wybranych utworów. 19. Motto jako klucz do interpretacji dzieła. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady literackie. 20. Motywy grozy w literaturze. Omów funkcje i sposoby przedstawienia tego motywu w oparciu o analizę wybranych dzieł z różnych epok. 21. Na podstawie analizy wybranych przykładów literackich, omów funkcje nawiązań do dzieł Szekspira w utworach romantycznych i współczesnych. 22. Wpływ pieniądza na życie bohaterów literackich. Przedstaw zagadnienie, analizując wybrane przykłady z polskiej i światowej literatury. 23. Dokąd zmierza poezja współczesna? Analizując stosowne teksty, zaprezentuj najciekawsze, Twoim zdaniem, tendencje w poezji polskiej od lat osiemdziesiątych do dziś. 24. Relacje między ojcami a synami. Omów różnice w ujęciu tego zagadnienia w oparciu o celowo wybrane utwory literackie. 25. Dramat śmierci młodych bohaterów literackich. Dokonaj analizy porównawczej postaci literackich z wybranych utworów różnych epok. 26. Humanistyczne wartości w poezji współczesnej. Dokonaj analizy sposobów kreowania świata wartości, odwołując się do wybranych przykładów z literatury polskiej. 27. Dzieło literackie jako dokument swoich czasów. Rozważ zagadnienie na przykładzie utworów trzech wybranych epok literackich. 28.Konflikt pokoleń jako motyw literacki. Przedstaw i porównaj jego realizacje w oparciu o wybrane przykłady z różnych epok. 29.Dziedzictwo sarmackie w literaturze XIX i XX wieku. Dokonaj analizy zjawiska na podstawie interpretacji wybranych tekstów literackich. 30.Magia i zjawiska nadprzyrodzone w literaturze. Omów funkcje tego motywu, odwołując się do wybranych przykładów literackich różnych epok. 31.Losy dzieci i młodzieży podczas II wojny światowej. Dokonaj analizy porównawczej celowo wybranych dzieł literackich, określając funkcje zastosowania tego tematu.

3 32.Bohaterowie literaccy w habitach. Przedstaw sposoby kreowania postaci duchownych w literaturze różnych epok w oparciu o celowo wybrane utwory. Związki literatury z innymi dziedzinami sztuki 1. Różne kanony piękna kobiet w literackich i plastycznych kreacjach. Omów zagadnienie, odwołując się do wybranych dzieł z różnych epok. 2. Dzieło literackie jako przykład syntezy sztuk. Omów i dokonaj analizy wybranych utworów, charakteryzując funkcjonalność nawiązywania literatury do innych dziedzin artystycznej działalności. 3. Drzewo jako świadek i uczestnik życia człowieka. Analizując wybrane przykłady literatury i malarstwa, porównaj sposoby zastosowania tego motywu. 4. Motyw teatru w teatrze. Porównaj wykorzystanie tego motywu w celowo dobranych przykładach literackich i teatralnych. 5. Oblicze socrealizmu. Dokonaj analizy tekstów literackich i ikonicznych badając, czy są to dzieła sztuki wysokiej czy narzędzia propagandy? 6. Aluzje literackie we współczesnej kulturze masowej. Dokonaj analizy wybranych przez siebie przykładów literackich, filmowych, reklamowych. 7. Mit o Prometeuszu i jego literackie oraz malarskie przetworzenia. Porównaj realizacje mitu, interpretując wybrane przykłady literackie i malarskie z różnych epok. 8. Uprzedmiotowienie człowieka jako problem ukazany w literaturze i sztuce. Omów temat, odwołując się do wybranych przez siebie dzieł (np. Tadeusza Kantora, Tadeusza Różewicza). 9. Elementy mitologiczne w twórczości japońskiej. Przedstaw charakterystyczne cechy literatury Kraju Kwitnącej Wiśni i scharakteryzuj typowe dla niej motywy. 10. Groteska i brzydota jako kategorie estetyczne i środki ekspresji. Zaprezentuj zjawisko, analizując wybrane pozycje artystyczne. 11. Przedstaw i zinterpretuj rolę światła w kreowaniu rzeczywistości w malarstwie i literaturze. Odwołaj się do celowo wybranych przykładów z różnych epok. 12. Personifikacja w literaturze i malarstwie różnych epok. Odwołując się do interpretacji wybranych dzieł kultury, omów funkcje tego środka artystycznego. 13. Teatr i dramat w dobie romantyzmu a teatr ogromny S. Wyspiańskiego. Wykaż podobieństwa i różnice, odwołując się do wybranych przykładów dzieł. 14. Historia jako pretekst i temat w literaturze, malarstwie, muzyce. Omów zagadnienie w oparciu o analizę celowo wybranych przykładów. 15. Obraz mężczyzny w literaturze i malarstwie. Porównaj sposoby ukazywania tego motywu w celowo wybranych dziełach różnych epok. 16. Artystyczne wizje Kresów. Porównaj obrazy Kresów w kulturze XIX i XX wieku, odwołując się do wybranych dzieł literackich i malarskich.

4 17. Wiersze poetów współczesnych jako komentarz do arcydzieł malarskich różnych epok. Omawiając temat, dokonaj analizy celowo dobranych utworów. 18. Świat absurdu - nierzeczywiste przedstawienie rzeczywistości. Omów problem, odwołując się do analizy i interpretacji dzieł literatury i sztuki. 19. Kabaret jako zjawisko kulturalne XX wieku. Prześledź ewolucję jego formy i funkcję na wybranych przykładach. 20. Motywy turpistyczne w literaturze i malarstwie różnych epok. Porównaj funkcje zastosowania tych motywów na podstawie celowo wybranych dziełach. 21. Człowiek z marginesu społecznego w literaturze i filmie. Omów sposoby i funkcje zastosowania tego motywu na przykładzie celowo wybranych dzieł. 22. Obraz prowincjonalnego miasteczka w tekstach kultury XIX i XX wieku. Omów temat, analizując wybrane przykłady z różnych epok. 23. Autoportret w literaturze i malarstwie. Omów sposoby kreacji własnego ja na podstawie dzieł różnych epok. 24. Fascynacja nowoczesnością i jej odzwierciedlenie w literaturze i sztuce XIX i XX wieku. Przedstaw temat, analizując wybrane przykłady. 25. Doświadczenie schyłku epoki w kulturze młodopolskiej i współczesnej. Omów zagadnienie, interpretując i analizując wybrane dzieła z literatury i sztuki. 26. Impresjonizm w literaturze i malarstwie XIX i XX wieku. Przedstaw wykorzystanie tego kierunku artystycznego w kulturze w oparciu o wybrane przykłady polskich dzieł. 27. Sceny pasyjne i motyw Mater Dolorosa w literaturze, malarstwie i muzyce. Przedstaw i porównaj sposoby kreacji i omów znacznie motywów w wybranych dziełach. 28. Symbolika lustra w literaturze i sztuce. Omów wykorzystanie tego motywu, analizując teksty z różnych epok. 29. Polskie miasta widziane przez pryzmat opisu literackiego, budowli, dzieł plastycznych, Miejsc Pamięci Narodowej. Przedstaw zagadnienie na przykładach różnych miast utrwalonych w sztuce. 30. Naturalizm w literaturze i malarstwie XIX wieku. Przedstaw wykorzystanie tego kierunku artystycznego w kulturze w oparciu o wybrane przykłady polskich dzieł. 31. Artystyczne interpretacje powstań narodowych w literaturze i malarstwie. Przedstaw zjawisko, analizując wybrane przykłady dzieł. 32. Sposoby kreowania postaci dzieci w utworach literackich i plastycznych. Omów zagadnienie na podstawie wybranych dzieł.

5 Język 1. Przedstaw i omów cechy językowe listu jako gatunku literackiego. Odwołaj się do wybranych przykładów z różnych epok literackich. 2. Indywidualny styl i język wypowiedzi. Omów zagadnienie na podstawie charakterystyki wypowiedzi trzech czterech wybranych postaci z życia publicznego. 3. Indywidualizacja języka bohaterów literackich. Analizując język wybranych postaci, omów cechy ujawniające ich przynależność środowiskową i charakter. 4. Ekspresja i impresja - analizując celowo zgromadzony materiał językowy, określ właściwości wypowiedzi świadczące o nadawcy i odbiorcy. 5. Barokowe inspiracje językowe w literaturze współczesnej. Dokonaj analizy porównawczej wybranych przez siebie utworów. 6. Zjawisko tabu językowego. Scharakteryzuj je i omów jego funkcje, odwołując się do wybranych przykładów. 7. Wpływ literatury na współczesną frazeologię polską. Scharakteryzuj funkcje skrzydlatych słów, analizując teksty mówione i pisane. 8. Język prasy młodzieżowej. Omów zagadnienie i dokonaj analizy celowo dobranych przykładów, uwzględniając różnorodność doboru środków językowych. 9. Wpływ języków obcych na język polski. Odwołując się do tekstów literackich i publicystycznych z dwóch wybranych epok, scharakteryzuj to zjawisko. 10. W czym przejawia się kultura języka i brak kultury językowej? Omów zjawisko, ilustrując je odpowiednio dobranymi przykładami. 11. Sztuka przemawiania. Dokonaj analizy wybranych tekstów z oświecenia i współczesnych tekstów prasowych lub nagrań. Wskaż wyznaczniki stylu retorycznego, zaprezentuj różnice lub podobieństwa. 12. Wykorzystanie języka potocznego w utworach pisarzy współczesnych. Omów temat na przykładzie celowo dobranego materiału językowego. 13. Język biznesu oraz polityki i jego wpływ na kształtowanie polskiego języka współczesnego. Dokonaj analizy celowo dobranego materiału językowego. 14. Na wybranych przykładach omów zjawisko stylizacji gwarowej i jej funkcje w literaturze różnych epok. 15. Analizując teksty XVIII-wiecznych wystąpień publicystycznych, scharakteryzuj język wypowiedzi oraz przedstaw zastosowane środki perswazji. 16. Naruszanie normy językowej w wybranych utworach literatury polskiej XX wieku. Dokonaj analizy przytoczonych przykładów i oceń zasadność prezentowanych odstępstw. 17. Komizm słowa i komizm sytuacji jako sposoby prezentowania świata oraz ludzkich ułomności. Omów zagadnienie w oparciu o analizę stosownych tekstów.

6 18. Rodzaje stereotypów językowych i ich współczesne funkcjonowanie. Omów zagadnienie na przykładzie analizy zebranego materiału językowego. 19. Omów funkcje kolokwializmów i wulgaryzmów w wybranych utworach literatury współczesnej. Dokonaj analizy językowej celowo dobranych tekstów. 20. Funkcje środków ekspresji językowej w dziennikarstwie sportowym. Omów zagadnienie na podstawie celowo wybranych przykładów. 21. Gwara uczniowska i jej ekspansja. Udowodnij oddziaływanie tej gwary środowiskowej na język ogólnopolski na przykładzie analizy językowej. 22. Scharakteryzuj na wybranych przykładach słownictwo internetowe. Oceń jego poprawność w kontekście kultury języka. 23. Nagłówki codziennej prasy. Analizując wybrane przykłady, oceń ich poprawność, stopień spójności z tekstem, określ funkcję językową. 24. W jakim celu pisarze sięgają po przysłowia? Omów funkcję przysłów w celowo wybranych utworach literackich. 25. Żart językowy i jego funkcje we fraszce, komedii i innych gatunkach literackich. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach. 26. Funkcjonowanie neologizmów we współczesnym języku. Omów zagadnienie i dokonaj analizy wybranych przykładów różnych typów neologizmów. 27. Specyficzny język bohaterów literatury science - fiction. Omów zagadnienie w oparciu o celowo wybrane przykłady. 28. Środki językowe we współczesnych tekstach piosenek popularnych. Przedstaw zagadnienie na wybranych przykładach z twórczości przełomu XX i XXI wieku. Opracowała: Beata Sobczak