NARKOTYKI PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW ZSMiO w Łomży JAK ROZPOZNAĆ CZY MOJE DZIECKO "BIERZE"? (Poradnik dla rodziców)

Transkrypt

1 JAK ROZPOZNAĆ CZY MOJE DZIECKO "BIERZE"? (Poradnik dla rodziców) Narkotyk to środek wywołujący uzależnienie. Należy przy tym pamiętać, iż pojęcie to obejmuje zarówno substancje uzależniające o działaniu pobudzającym, np. środki psychostymulujące (amfetamina, kokaina) jak i o działaniu silnie hamującym (np. barbiturany, benzodiazepiny, alkohole, w tym alkohol etylowy) a także środki psychodysleptyczne (halucynogenne, np. LSD-25, meskalina, psylocybina). Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące zmiany będzie Ci pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem. Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy traktować równie poważnie i starać pomóc dziecku je rozwiązać. Na co zwrócić uwagę: Zachowanie: Zwróć uwagę na zachowanie Twojego dziecka. Powinny zaniepokoić Cię wszelkie radykalne zmiany w jego sposobie bycia, a zwłaszcza: - huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość, - nadmierny apetyt lub brak apetytu, - porzucenie dotychczasowych zainteresowań, - kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary), - izolowanie się od innych domowników, - zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów, - zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie potrzeby prywatności - częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza, - wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków, - zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie, - krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami, - późne powroty lub nagłe wyjścia z domu, - bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad, - kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu, - powtarzające się zgłaszanie przez dziecko zagubień lub kradzieży przez rówieśników drobnych sum pieniędzy, - kłopoty z koncentracją, - zmiany w porach spania, - nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia. Wygląd zewnętrzny - nowy styl ubierania się, - szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy, - przewlekły katar, krwawienie z nosa, - zaburzenia pamięci oraz toku myślenia, - przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło, - bełkotliwa, niewyraźna mowa, - brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny, - słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania, - ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie,"gęsia skórka" Narkotyki lub przybory do ich używania - fifki, fajki, bibułki papierosowe - małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem - kawałki opalonej folii aluminiowej, łyżka 1

2 - znaczki, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami - leki bez recepty - tuby, słoiki, foliowe torby z klejem - igły, strzykawki UWAGA! - Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić. - Dopiero pojawienie się kilku z wymienionych objawów może wskazywać na narkotyki. - Jest mało prawdopodobne, żeby wszystkie objawy wystąpiły jednocześnie. - Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci. Tzw. test oczny Dzieci, zwłaszcza w początkowej fazie uzależnienia, starają się maskować. Ukrywają narkotyki i przybory do ich zażywania. Wietrzą często swój pokój, używają kadzidełek, odświeżaczy. Zdradzają je jednak oczy. Jako rodzice musimy zwracać uwagę na oczy swojego dziecka. One powiedzą nam wiele. Obserwacja ogólna oczu (w warunkach oświetlenia pokojowego). Jeśli zauważysz u swojego dziecka: - zaczerwienienie spojówek, - łzawienie, - opadnięcia powieki (zakrywa od góry więcej niż 2 mm rogówki), - zaczerwienienie brzegów powiek, - nadmierne rozszerzenie źrenicy (średnica ponad 6 mm), - nadmierne zwężenie źrenicy (średnica poniżej 3 mm), Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki. Ostrzeżeniem może być również używanie przez Twoje dziecko kropli do oczu (jeśli wiesz, że ma zdrowe oczy). Młodzi często w ten sposób maskują ww. objawy "brania". Jeżeli w trakcie obserwacji ogólnej oczu dziecka zauważysz coś podejrzanego, zastosuj prostą metodę badania oczu: -Reakcja źrenic na światło - Skieruj światło latarki kolejno na poszczególne oczy dziecka. Jeśli reakcja źrenic na światło jest nienaturalnie powolna, coś jest nie tak. - Obserwacja oczopląsu - Poruszaj palcem przed oczami dziecka. Zatrzymaj palec nieruchomo na kilkanaście sekund. Jeśli zauważysz oczopląs gałek ocznych lub ich drgania podczas wpatrywania się w nieruchomy palec, może to być objaw zażywania narkotyku. - Obserwacja zbieżności oczu - Przesuwaj palec z odległości ok. 20 cm do czubka nosa i przytrzymaj go dotykając do nosa dziecka przez ok. 5 sek. Jeśli dziecko nie potraci śledzić ruchu palca, może to być niepokojący sygnał. 2

3 Opis wyglądu niektórych narkotyków oraz pojawiające się objawy ich użycia Konopie indyjskie i pochodne Marihuana - wygląd: zielonobrązowe liście i nasionka, mieszanina suchych liści i kwiatostanów przypominających trochę wysuszoną natkę pietruszki albo majeranek. Skun - niezwykle mocna odmiana marihuany, Haszysz - brązowe i czarne kulki lub kostki, cienkie paski, Olej haszyszowy - zielonobrązowy olej, sprzedawany w małych fiolkach lub poduszeczkach, Zwróć uwagę na: słodkawą woń oddechu, włosów, ubrania, zielonobrązowe liście i nasionka, nagłe zainteresowanie hodowlą roślin, bibułki, fajki, fifki. Amfetamina Biały lub beżowy proszek, tabletki, kapsułki. Objawy użycia: słowotok, zaburzenia snu, wzmożona aktywność, brak apetytu, rozszerzone źrenice, szybki oddech. Zwróć uwagę na: biały lub beżowy proszek, małe foliowe torebeczki, folia aluminiowa. Kokaina i Crack Krystalicznie biały proszek. Objawy użycia: pociąganie nosem i/lub katar, nadpobudliwość, gadatliwość, rozszerzone źrenice, poczucie euforii, niepokój psychoruchowy. Zwróć uwagę na: biały proszek, fajki, małe flakoniki, igły, strzykawki, małe foliowe torebeczki, lusterka Ecstasy Wygląd: białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami, a także proszek lub kapsułki. Objawy użycia: wzmożona pobudliwość, brak łaknienia, przyspieszony oddech, zgrzytanie zębami. Zwróć uwagę na: białe lub kolorowe pastylki, popękane naczyńka krwionośne (zwłaszcza twarzy) po całonocnych zabawach w dyskotece. Ecstasy jest najczęściej zażywane na dyskotekach i rozmaitych techno-party. LSD Wygląd: małe bibułki z kolorowymi nadrukami, kolorowe "kamyki do zapalniczek", tabletki, kapsułki nasączone roztworem LSD. 3

4 Objawy użycia: rozszerzone źrenice, wymioty, wzrost temperatury ciała, chwiejność emocjonalna. Narkomania wśród nieletnich Narkomania - to, stałe lub czasowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub psychotropowych, albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstaje zależność. Przyczyny sięgania przez młodzież po narkotyki: - tkwiące w środowisku rodzinnym - konflikty i nieporozumienia, trudna sytuacja rodziny (bezrobocie), błędy wychowawcze; - tkwiące w środowisku szkolnym - niepowodzenia w nauce (brak pracy z uczniem słabym), kłopoty wychowawcze w szkole, brak akceptacji wśród rówieśników; - tkwiące w środowisku rówieśniczym - złe wzorce osobowe, namawianie przez osoby już odurzające się, chęć zaimponowania innym; - tkwiące w społeczeństwie - brak dostatecznej wiedzy na temat narkomanii, przypadkowy kontakt z środkami odurzającymi, brak możliwości atrakcyjnego spędzania wolnego czasu i rozwoju zainteresowań, protest przeciwko rzeczywistości, przyczyny polityczne; - tkwiące w sferze funkcjonowania osobowościowego - zaspakajanie potrzeby poznawczej, przymus (jako skutek nałogu), reakcja ucieczkowa, niedojrzałość, kryzys egzystencjalny, poczucie odrzucenia, poszukiwanie wolności, skutek porażek życiowych. Wciąż największym problemem a zarazem atutem młodzieży jest wielka niewiedza rodziców na temat narkotyków, jest ona przez młodzież wykorzystywana. Nie wierzymy, że to może nas dotknąć, naszą rodzinę, naszych najbliższych. Tymczasem zagrożone jest każde dziecko, młody człowiek - narkotyki są za progiem naszego mieszkania. Zaczyna się niewinnie odrobina kleju w torebce foliowej, a potem narkotyki lekkie. Jakiś kolega opowiada o wspaniałym odlocie, o złudzeniu luzu i wolności. Najczęściej nastolatek nie widzi w tym nic złego. Ot, spróbuję sobie tylko raz jeden raz... Przecież wszystko jest dla ludzi, a potem można pochwalić się przed kolegami. Brać można wszystko, a każdy z narkotyków jaki jest na świecie, dostępny jest w Polsce. Przed każdą szkołą może znaleźć się dealer (często rówieśnik) oferujący pierwsze działki za darmo na próbę, ale zasada jest prosta - uzależnić od siebie jak największą liczbę młodych ludzi, a gdy przyprowadzisz nowych nabywców dostaniesz działkę za darmo. Skutki zażywania narkotyków: Osoba zażywająca narkotyki maskuje się, ukrywa swój nałóg, sprawia wrażenie normalnego młodego człowieka. Ludzie nadal myślą, że narkoman to ktoś brudny, obdarty, śmierdzący. Jest to nieprawda. Rodzice nierzadko dowiadują się, że coś jest nie tak z ich dzieckiem gdy są już zewnętrzne objawy uzależnienia. Dzieci, nasze pytania o to co się dzieje zbywają twierdzeniem, że wszystko jest OK, ale są zmęczone nauką, obowiązkami. Problemem dla uzależnionego narkomana są fundusze niezbędne na zakup coraz większej ilości narkotyków. Tu zaczynają się kombinacje jak zdobyć pieniądze. Są to pożyczki od kumpli, wynoszenie i sprzedaż za bezcen rzeczy z domu, kradzieże, rozboje i prostytucja. W ten sposób młody człowiek stacza się na dno życia, nie mając żadnych hamulców moralnych, traci kontakt z rzeczywistością, rodziną, znajomymi, szkołą, wchodzi w konflikt z prawem. Narkoman żyje już tylko dla narkotyku z dnia na dzień, interesuje go tylko, czy będzie miał na następną działkę albo co musi zrobić aby zdobyć fundusze. Długotrwałe branie narkotyków powoduje u młodego człowieka: utratę wagi ciała zaburzenia snu (podsypianie w czasie dnia) przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli 4

5 zaburzenia pamięci niepokój i przygnębienie oczopląs osłabienie mięśni, wiotkość mięśni zmiany nastrojów, depresje, paranoje, stany lękowe drżenie kończyn halucynacje, wymioty, bezsenność manię prześladowczą zagrożenie chorobą HIV Konsekwencją zażywania narkotyków jest szybka śmierć narkomana w przeciągu 5-10 lat. Obniżył się wiek umierających narkomanów z lat na lata. PRAWO A NARKOMANIA Ustawa z dn. 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, znowelizowana 26 października 2000 roku (artykuły wybrane) Przepisy ogólne Art.2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do: 1. środków farmaceutycznych, które są środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi, w zakresie nie uregulowanym w przepisach o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach i nadzorze farmaceutycznym, 2. trucizn i środków szkodliwych, które są prekursorami, w zakresie nie uregulowanym w przepisach o substancjach trujących. Prekursorem jest każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która może być przetworzona na środek odurzający lub substancję psychotropową albo może służyć do ich wytworzenia, określoną w wykazie prekursorów stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy. Produkcja Art Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje psychotropowe albo przetwarza mleczko makowe lub smołę makową, podlega karze pozbawienia wolności do lat Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego albo słomy makowej lub czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Przyrządy do produkcji Art Kto wyrabia, posiada, przechowuje, zbywa lub nabywa przyrządy, jeżeli z okoliczności wynika, że służą one lub są przeznaczone do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat Tej samej karze podlega, kto: 5

6 1. przystosowuje do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub substancji psychotropowych naczynia i przyrządy, choćby były wytworzone w innym celu, albo 2. wchodzi w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 40 ust. 2. Na granicy Art Kto, wbrew przepisom ustawy, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę lub przewozi w tranzycie środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 5. Wprowadzanie do obrotu Art Kto, wbrew przepisom ustawy, wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie, podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat (...) 3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności do lat 10. Przygotowania do przemytu bądź dystrybucji Art Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 42 ust. 1 lub art.43. ust. 1, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Częstowanie Art Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji psychotropowej, ułatwia albo umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega karze pozbawienia wolności do lat Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej małoletniemu lub nakłania go do użycia takiego środka lub substancji albo udziela ich w znacznych ilościach innej osobie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5. Dla właścicieli pubów, dyskotek, salonów gier itp. Art. 46a.1. Kto, będąc właścicielem lub działającym w jego imieniu zarządcą albo kierownikiem zakładu gastronomicznego, lokalu rozrywkowego lub prowadząc inną działalność usługową, mając wiarygodną wiadomość o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 43, 45 lub 46 na terenie tego lokalu, nie powiadamia o tym niezwłocznie organów ścigania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Posiadanie Art Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. Uprawa Art Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, lub konopie, z wyjątkiem konopi włóknistych, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. 6

7 Kary dodatkowe Art W razie skazania za przestępstwo określone w art , sąd może orzec na cele zapobiegania i zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do zł. Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami? Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po narkotyki. Nie możesz wtedy: wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka odurzającego; udawać, że to nieprawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku; usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie; wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problemem; nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów dziecka; poddawać się! Musisz koniecznie: wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać; zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki; czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie -jeśli tak, pomyśl, co można zmienić; działać! - nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże; szukać pomocy specjalistów; wspólnie ze specjalistą i z dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać; stosować zasadę "ograniczonego zaufania" starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko. To trudny problem dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystajcie z pomocy terapeuty, a także z doświadczeń innych rodzin, które miały podobne problemy. Pomoc uzyskacie także; (Jeśli masz problem z narkotykami i szukasz pomocy dla siebie lub kogoś bliskiego napisz do nas! W ciągu kilku dni otrzymasz odpowiedź od specjalisty. Porady są udzielane anonimowo i bezpłatnie pod w/w adresem) 7

8 Województwo podlaskie Rodzaj placówki: detoksykacyjna SPPZOZ im. Stanisława Deresza, Pododdział Leczenia Uzależnień pl. dr. Z. Brodowicza 1, Choroszcz telefon: (0-85) faks: (0-85) Placówka przyjmuje pacjentów w wieku lat. Orientacyjny czas detoksykacji: 14 dni Metody detoksykacji: klonidyna Informacje dodatkowe: Placówka posiada program motywowania pacjenta do dalszego leczenia. Katolicki Ośrodek Wychowania i Terapii Uzależnień Metanoia skr. poczt. 45, Czarna Białostocka telefon: (0-85) faks: jw. adres osrodek_metanoia@poczta.onet.pl Placówka przyjmuje pacjentów w wieku lat. Zakres udzielanej pomocy: Leczenie psychiatryczne Poradnictwo dla rodzin osób uzależnionych Poradnictwo dla osób uzależnionych od narkotyków Psychoterapia indywidualna dla osób uzależnionych od narkotyków Psychoterapia grupowa dla osób uzależnionych od narkotyków Czas trwania programu rehabilitacyjnego: 12 mies. Możliwość nauki: poza terenem placówki (poziom: nie podano) Liczba miejsc: 25 Model pracy: społeczność terapeutyczna Informacje dodatkowe: Ośrodek katolicki. NZOZ Ośrodek Resocjalizacji Monar gmina Choroszcz, Zaczerlany 25 8

9 telefon: (0-85) , faks: (0-85) adres brak strona www: brak Placówka przyjmuje pacjentów powyżej 21 r.ż. Zakres udzielanej pomocy: Poradnictwo dla osób uzależnionych od narkotyków Psychoterapia indywidualna dla osób uzależnionych od narkotyków Psychoterapia grupowa dla osób uzależnionych od narkotyków Czas trwania programu rehabilitacyjnego: mies. Możliwość nauki: na terenie placówki (poziom: gimnazjalny, ponadgimnazjalny, wyższy,) Liczba miejsc: 32 Model pracy: społeczność terapeutyczna Informacje dodatkowe: Ośrodek przyjmuje matki uzależnione wraz z dziećmi. Łomża Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień WOPITU@POCZTA.ONET.PL Rybaki Łomża