Przewodnik prowadzenia i rejestracji działalności gospodarczej na rynku Republiki Bułgarii

Transkrypt

1 Przewodnik prowadzenia i rejestracji działalności gospodarczej na rynku Republiki Bułgarii Spis treści 1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ REJESTRACJA PODMIOTU SYSTEM PODATKOWY WAŻNY ADRES

2 1. ZASADY ZAKŁADANIA I PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ 1.1. OMÓWIENIE FORM PROWADZENIA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ Zasady zakładania i prowadzenia firm w Bułgarii regulują przepisy Kodeksu Handlowego. Jedynie spółki zarejestrowane na podstawie tego kodeksu są spółkami handlowymi. Są to: spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i spółka akcyjna. Najdogodniejszymi formami do prowadzenia działalności z udziałem zagranicznym w Bułgarii są: spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. OOD) i jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. EOOD) oraz spółka akcyjna (bg. AD). Inne spółki wymienione w Kodeksie Handlowym są mniej rozpowszechnione. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. z o.o. (bg. OOD Drużestwo s ograniczena otgowornost) Spółka z o. o. może być utworzona przez co najmniej dwie osoby, które odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości wniesionego do spółki kapitału. Podstawą założenia spółki jest umowa zawarta w formie pisemnej między współwłaścicielami. Firma w nazwie powinna zawierać oznaczenie Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub w skrócie OOD. Kapitał spółki nie może być niższy, niż 2 BGN. Jednoosobowa Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. EOOD Ednoliczno drużestwo s ograniczena otgowornost) Jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest innym rodzajem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. EOOD zakłada jedna osoba, na podstawie aktu założycielskiego, która odpowiada za zobowiązania spółki swoją wpłatą kapitału. EOOD jest spółką kapitałową, której kapitał nie jest podzielony na udziały, przy czym zobowiązania wobec kredytodawców nie mogą być pokrywane mieniem osobistym jednoosobowego właściciela kapitału. Spółka akcyjna (bg. AD Akcjonerno drużestwo) Jest to spółka, której kapitał jest rozdzielony na akcje. Spółka odpowiada za zobowiązania posiadanym mieniem. Właściciele akcji odpowiadają za zobowiązania podjęte przez spółkę do wysokości swoich udziałów i nie odpowiadają mieniem osobistym. S.A. może być zarejestrowana przez jedną osobę lub więcej osób fizycznych lub prawnych. Kapitał początkowy niezbędny do zarejestrowania spółki akcyjnej wynosi BGN. Minimalną wysokość kapitału, niezbędną do prowadzenia działalności bankowej, ubezpieczeniowej, dodatkowego funduszu zdrowotnego lub innej specjalnej działalności na podstawie przepisów w tym zakresie, określa odrębna Ustawa. Przedstawicielstwo handlowe Zgodnie z artykułem 24 ust. 1 bułgarskiej Ustawy o popieraniu inwestycji zagranicznych z 2004 r. (z późniejszymi zmianami), podmioty zagraniczne, które mają prawo do wykonywania działalności gospodarczej wg przepisów prawa krajowego mogą założyć przedstawicielstwo w Bułgarii, które należy zarejestrować w Bułgarskiej Izbie Przemysłowo- Handlowej. W świetle ust. 2 wspomnianego artykułu przedstawicielstwa nie są jednak osobami prawnymi i nie mogą prowadzić działalności gospodarczej. 2

3 Oddział firmy zagranicznej Zgodnie z Kodeksem Handlowym każda osoba zagraniczna, zarejestrowana do prowadzenia działalności handlowej wg prawa swojego kraju, może zarejestrować oddział firmy zagranicznej na terytorium Bułgarii. Oddział firmy zagranicznej, zgodnie z prawem bułgarskim, nie ma osobowości prawnej, ale ma swoją siedzibę i adres zarządzania, kierownika, wydzielone mienie, jak też bierną legitymizację procesową. Nazwa oddziału zawiera nazwę firmy z dodatkiem oddział (bg. kłon). Oddział prowadzi księgi handlowe, jako samodzielny handlowiec. Oddziały sporządzają również bilans. Dostęp dla Polaków do rynku bułgarskiego Polscy obywatele uzyskali dostęp do bułgarskiego rynku pracy z chwilą wejścia tego kraju do Unii Europejskiej, podobnie jak obywatele bułgarscy do rynku pracy w Polsce. Zasady pobytu obcokrajowców z państw UE na terenie Bułgarii reguluje Ustawa o wjeździe, przebywaniu i wyjeździe z Republiki Bułgarii obywateli krajów Unii Europejskiej i członków ich rodzin (opublikowana w bułgarskim Dz. U. nr 80/ r i obowiązująca od r.). Ustawa zezwala obywatelom państw UE na pobyt do 3 miesięcy na podstawie dowodu osobistego lub paszportu. Dłuższe przebywanie, do 5 lat, wymaga otrzymania karty czasowego pobytu. Warunkiem jej uzyskania jest posiadanie umowy o pracę lub samozatrudnienie. Zezwolenie na dłuższy pobyt czasowy można również otrzymać, jeśli posiada się ubezpieczenie zdrowotne i wystarczające środki finansowe na pokrycie kosztów pobytu swojego i rodziny. Warunkiem uzyskania karty stałego pobytu jest przebywanie na terytorium Bułgarii co najmniej 5 lat. Dokumenty takie wydaje policja, która sprawuje nadzór nad przestrzeganiem przepisów ustawy REJESTRACJA PODMIOTU Od 1 stycznia 2008 r. Agencja ds. rejestracji (bg. Agencja po wpiswanijata) przy Ministerstwie Sprawiedliwości dokonuje rejestracji firm na podstawie następujących przepisów: Kodeks Handlowy (bg. Targowski zakon), Ustawa o rejestrze handlowym (bg. Zakon za targowskija registyr), którą wprowadzono zmiany zasad rejestracji firm w Bułgarii, Rozporządzenie (bg. Naredba) Nr 1 z r. dotyczące prowadzenia, przechowywania i dostępu do rejestru handlowego (Dziennik Ustaw bg. Dyrżawen westnik nr 18 z r., z późn.zm.), Stawki opłat skarbowych, pobieranych przez Agencję ds. rejestracji. Na stronie internetowej Agencji ds. rejestracji firm: oraz na stronie: zamieszczone są formularze niezbędne do rejestracji spółki, przepisy prawne i wskazówki odnośnie wypełniania i rejestracji spółek oraz inne szczegółowe informacje. ZGŁOSZENIE wpisu (rejestracji) na właściwym FORMULARZU może być złożone w każdym rejonowym oddziale Agencji niezależnie od miejsca siedziby handlowca. Oddziały Agencji mieszczą się w siedzibach sądów rejonowych. Agencja nadaje jednolity numer identyfikacyjny firmy /EIK, bg. ЕИК/, który zastępuje nr REGON. Przy rejestracji do podatku VAT numer podatkowy jest tworzony poprzez dodanie przed numerem EIK liter BG. ZGŁOSZENIE może być złożone również w formie elektronicznej, przy zachowaniu przepisów dotyczących podpisu elektronicznego. Zgłoszenie i załączniki należy sporządzić w języku bułgarskim. Dokumenty mogą być wypełnione w każdym z języków Unii Europejskiej, przy czym należy dołączyć poświadczone notarialnie tłumaczenia na język bułgarski. Pracownik Agencji rozpatruje zgłoszenia w ciągu jednego dnia roboczego od daty przyjęcia. Odmowę rejestracji można zaskarżyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca 3

4 siedziby spółki w terminie 7 dni od daty otrzymania. Formularz zgłoszenia zawiera wszystkie dane niezbędne do wpisu (zarejestrowania spółki), są to m.in.: Wniosek o rejestrację, przerejestrowanie i zmianę okoliczności dotyczących jednoosobowego handlowca (bg. Заявление за вписване на обстоятелства относно едноличен търговец); Wniosek o rejestrację, przerejestrowanie i zmianę okoliczności dotyczących spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. Заявление за вписване на обстоятелства относно дружество с ограничена отговорност). Wniosek o rejestrację, przerejestrowanie i zmianę okoliczności dotyczących spółki akcyjnej (bg. Заявление за вписване на обстоятелства относно акционерно дружество); Wniosek o rejestrację, przerejestrowanie i zmianę okoliczności dotyczących oddziału firmy zagranicznej (bg. Заявление за вписване на обстоятелства относно клон на чуждестранен търговец); oraz inne niezbędne dane do rejestracji pozostałych form działalności gospodarczej. Rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. OOD) Rejestracji spółki z o.o. dokonuje prezes lub prezesi spółki (bg. Uprawitel). Do rejestracji niezbędne są następujące dokumenty: zgłoszenie rejestracji spółki z o.o. (OOD), protokół założycielski spółki, deklaracja prezesa spółki, przygotowana zgodnie z art. 142 Kodeksu Handlowego, wzór podpisu prezesa spółki, umowa dotycząca utworzenia spółki, zgłoszenie rezerwacji nazwy firmy (D1) oraz opłata 160 BGN + 50 BGN za rezerwację nazwy spółki, Rejestracja jednoosobowej spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (bg. EOOD) Druki do wypełnienia: zgłoszenie, akt utworzenia spółki, decyzja o utworzeniu jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Opłata 160 BGN + 50 BGN za rezerwację nazwy spółki. Rejestracja Oddziału firmy osoby zagranicznej Do zgłoszenia o rejestrację niezbędne jest załączenie następujących dokumentów: dokument, stwierdzający założenie spółki osoby zagranicznej (jeżeli ma osobowość prawną), posiadającej prawo prowadzenia działalności handlowej wg swojego prawa krajowego, posiadającego kompetencje podejmowania decyzji o rejestracji oddziału; nazwisko i imię osoby, która reprezentuje zagranicznego handlowca zgodnie z rejestrem, do którego jest wpisana (jeżeli istnieje taki rejestr) i sposób reprezentacji; decyzja zagranicznego handlowca o otwarciu oddziału; akt utworzenia spółki, umowa lub statut handlowca zagranicznego, który zawiera wszystkie zmiany i uzupełnienia do momentu złożenia zgłoszenia o rejestracji oddziału handlowca zagranicznego; pełnomocnictwo, z podpisami poświadczonymi notarialnie, również notarialnie poświadczoną zgodę i wzór podpisu kierownika oddziału handlowca zagranicznego. Jeżeli przedmiot działalności oddziału zagranicznego handlowca wymaga zezwolenia, załącza się odpowiednią licencję lub zezwolenie oraz inne zgodnie z wymogami Ustawy dokumenty, np.: dokument /dyplom, certyfikat BNB (Bułgarski Bank Narodowy) itp., dotyczący kwalifikacji zawodowych lub zdolności prawnej kierownika/prezesa. Rejestracja Przedstawicielstwa handlowego W celu zarejestrowania przedstawicielstwa handlowego na terenie Bułgarii należy przygotować i złożyć w Bułgarskiej Izbie Przemysłowo-Handlowej następujące dokumenty: Wypełniony formularz wg wzoru Bułgarskiej Izby Przemysłowo-Handlowej; 4

5 Oficjalny dokument rejestracji podmiotu zagranicznego wydany wg właściwości kraju pochodzenia osoby zagranicznej, zgodnie z prawem miejscowym; Oficjalny dokument potwierdzający osoby zarządzające i reprezentujące podmiot zagraniczny wydany przez właściwy organ; Decyzję zarządu firmy o utworzeniu przedstawicielstwa w Bułgarii; Specjalne pełnomocnictwo, poświadczone przez notariusza, oryginał, wydane przez przedstawiciela firmy zagranicznej dla osoby, do przeprowadzenia rejestracji przedstawicielstwa na terenie R. Bułgarii (tj. dla osoby nie figurującej w dokumentach rejestracyjnych firmy) i która w imieniu przedstawicielstwa będzie działała w ramach udzielonych plenipotencji; Wzór podpisu osoby reprezentującej przedstawicielstwo handlowe złożony w obecności pracownika wydziału Rejestr Handlowy Bułgarskiej Izby Handlowo- Przemysłowej lub ewentualnie za granicą w obecności notariusza i w tym wypadku należy potwierdzić jego autentyczność; Wypełnioną kartę informacyjną wg wzoru Bułgarskiej Izby Przemysłowo-Handlowej; Potwierdzenie wniesienia opłaty rejestracyjnej wg Cennika usług Bułgarskiej Izby Przemysłowo-Handlowej. Dokumenty muszą być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego na język bułgarski. Jednocześnie Umowa o pomocy prawnej i stosunkach prawnych w sprawach cywilnych, rodzinnych i karnych podpisana w Warszawie dnia 4 grudnia 1961 r. (Dz. U nr 17 poz. 88, 89) artykuł 88 stanowi, że dokumenty sporządzone lub uwierzytelnione w przepisanej formie w Polsce przez sąd lub inny organ w zakresie ich właściwości i opatrzone pieczęcią nie wymagają legalizacji do ich użycia w Bułgarii. Ponadto, w świetle artykułu 89 odpisy i wyciągi dokumentów, które mają być użyte w Bułgarii powinny być uwierzytelnione przez ten sam organ, który dokument sporządził lub wydał, albo przez organ notarialny lub organ, który dane dokumenty przechowuje. Rejestracja następuje w ciągu 3 (trzech) dni roboczych od momentu złożenia wniosku. Rejestracji przedstawicielstw dokonuje Bułgarska Izba Przemysłowo-Handlowa: tel / , fax , tradereg@bcci.bg, atakar@bcci.bg. Szczegółowe informacje nt. rejestracji są dostępne na stronie: 2. SYSTEM PODATKOWY Bułgaria zaliczana jest do krajów o najniższych podatkach w Europie. Na system podatkowy składają się: podatki ogólnokrajowe i podatki miejscowe. Podatki ogólnokrajowe obejmują: podatki bezpośrednie - od osób fizycznych i od przedsiębiorstw oraz podatki pośrednie VAT i akcyzę. Natomiast, podatki miejscowe obejmują: podatki od nieruchomości, podatki od spadków, podatki od darowizn, podatki od środków transportu, podatek drogowy. Stawki podatkowe: PIT liniowy 10%. Podatek od zysku firm CIT wynosi 10%, a w wielu rejonach o wysokim bezrobociu nawet 0%, co przy stosunkowo małej, jak na warunki europejskie średniej płacy na poziomie ca 370 EUR, wpływa na niskie koszty siły roboczej. Niska stawka podatku CIT ma zachęcić kapitał zagraniczny do inwestowania w Bułgarii. Nie ma podatku od odsetek z lokat, Podatek od dywidendy 5%. Podatek od dochodów kapitałowych: jest zróżnicowany i oscyluje w granicach 15%, w tym za leasing i faktoring, VAT 20%, na usługi turystyczne 9%, 5

6 3. WAŻNY ADRES Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Sofii ul. Bitola Sofia Bułgaria Tel / , Fax trade@pl-bg.info 6