Kompania Węglowa S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego Sośnica-Makoszowy BE 25 / BE - 3

Transkrypt

1 Kompania Węglowa S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego Sośnica-Makoszowy Do użytku służbowego BE 25 / BE - 3 INSTRUKCJA o zasadach budowy i utrzymania urządzeń łączności na bocznicach kolejowych KWK Sośnica-Makoszowy Katowice 2005

2 ZARZĄDZENIE DYREKTORA KOPALNI WĘGLA KAMIENNEGO Sośnica - Makoszowy Na postawie art. 17 ust. 7 oraz art. 19 ust. 1 pkt 3, ust. 2 pkt 4, ust. 3 pkt 2 ustawy o transporcie kolejowym z dnia 28 marca 2003r. ( Dz. U. Nr 86 poz. 789 z 2003r.) zarządza się co następuje: 1 Wprowadza się do użytku wewnętrznego: Instrukcję o zasadach budowy i utrzymania urządzeń łączności na bocznicach kolejowych KWK Sośnica - Makoszowy BE-25/BE-3. 2 Zarządzenie wchodzi w życie po zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego.... Dyrektor Kopalni 1

3 W Y K A Z jednostek organizacyjnych, które otrzymują Instrukcję o zasadach budowy i utrzymania urządzeń łączności na bocznicach kolejowych KWK Sośnica - Makoszowy BE-25 / BE Urząd Transportu Kolejowego w Warszawie 2. Urząd Transportu Kolejowego Odział Terenowy w Katowicach WYKAZ stanowisk, na których zatrudnieni pracownicy otrzymują instrukcję do osobistego użytku 1. Inspektorzy Inspektoratu Nadzoru Kolei 2. Kontrolerzy, instruktorzy i inspektorzy związani bezpośrednio z nadzorem i kontrolą urządzeń łączności. 3. Kierownicy oddziałów (działów). 4. Pracownicy zajmujący się utrzymaniem urządzeń łączności. 2

4 Spis treści CZĘŚĆ I str Rozdział I 6 POSTANOWIENIA OGÓLNE 6 1 Cel i zakres instrukcji 6 2 Wytyczne ogólne 6 3 Obowiązki i uprawnienia pracownika odpowiedzialnego za utrzymanie urządzeń łączności 7 4 Obowiązki pracownika kierującego robotami 9 5 Środki organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo pracy 10 CZĘŚĆ II Rozdział I 11 SZCZEGÓŁOWE WYTYCZNE DLA PRACOWNIKÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA UTRZYMANIE 11 6 Utrzymanie linii kablowych TKM 11 7 Utrzymanie centralek kolejowych (dyspozycyjnych) 13 8 Utrzymanie ogniw akumulatorowych 14 9 Utrzymanie prostowników Utrzymanie aparatów telefonicznych MB Utrzymanie aparatów telefonicznych CB 15 3

5 12 Utrzymanie aparatów telefonicznych MB z dzwonkami głośnobrzmiącymi Utrzymanie urządzeń rozgłoszeniowych 16 Rozdział II UTRZYMANIE URZĄDZEŃ RADIOKOMUNIKACJI Utrzymanie radiotelefonów stacjonarnych Utrzymanie radiotelefonów przewoźnych Utrzymanie instalacji radiotelefonicznej w pojazdach trakcyjnych Utrzymanie manipulatorów do radiotelefonów pociągowych Utrzymanie radiotelefonów noszonych Utrzymanie urządzeń zasilania awaryjnego UPS Utrzymanie akumulatorów do radiotelefonów noszonych Utrzymanie masztów i instalacji antenowych urządzeń radiołączności 21 Rozdział III ZASADY BUDOWY I ORGANIZACJI SIECI TELEFONICZNYCH RUCHOWYCH NA BOCZNICACH KOLEJOWYCH Łączność na bocznicach kolejowych Schematy telefonicznej łączności ruchowej Inne środki łączności Zasady wyposażania posterunków ruchu w łączność telefoniczną 23 4

6 26 Sygnały akustyczne używane w telefonicznej łączności ruchowej 24 Rozdział IV BEZPIECZEŃSTWO PRACY PRZY ROBOTACH ZWIĄZANYCH Z UTRZYMANIEM URZĄDZEŃ ŁĄCZNOŚCI Zasady ogólne Wskazówki bezpieczeństwa pracy w sąsiedztwie torów Przepisy bezpieczeństwa przy pracach wykonywanych na wysokości Transport i składowanie materiałów Przepisy bezpieczeństwa przy robotach wykonywanych na liniach kablowych Przepisy bezpieczeństwa przy robotach wykonywanych w stacyjnych urządzeniach zasilających Przepisy bezpieczeństwa przy robotach wykonywanych w stacyjnych urządzeniach telefonicznych 36 ZAŁĄCZNIKI Zał. Nr 1 Oznaczenia urządzeń telefonicznych na schematach łączności 38 Zał. Nr 2 Wzór upoważnienia do wykonywania robót 39 Zał. Nr 3 Wykaz urządzeń łączności podlegających plombowaniu 40 Zał. Nr 4 Miesięczny wykaz robót 41 Zał. Nr 5 Roczny wykaz robót 42 Zał. Nr 6 Uwagi do sporządzania wykazu prac 43 Zał. Nr 7 Karta pomiarów okresowych radiotelefonów 44 5

7 CZĘŚĆ I Rozdział 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1 Cel i zakres instrukcji 1. Instrukcja określa zakres prac niezbędnych do wykonania przy utrzymaniu urządzeń łączności zwanych dalej urządzeniami, obowiązki pracowników, cykle prac utrzymania i sposoby ich wykonywania. 2. Postanowienia instrukcji dotyczą kierujących zespołami pracowników łączności, pracowników odpowiedzialnych za utrzymanie (monterów i innych pracowników w/w zespołów zatrudnionych przy utrzymaniu urządzeń). 2 Wytyczne ogólne 1. Pomiary wymienione w instrukcji należy wykonywać wg instrukcji fabrycznej lub pomiarowej dla danego urządzenia. 2. Wyniki pomiarów należy odnotować na specjalnych kartach pomiarowych np. wg wzoru podanego w załączniku nr 7 lub w kontrolkach poszczególnych urządzeń. 3. Jeżeli dla danego urządzenia istnieje instrukcja fabryczna, to czynności utrzymania urządzenia należy dokonywać zgodnie zaleceniami tej instrukcji. 4. Czynności utrzymania urządzeń powinny być przeprowadzane ściśle wg opracowanego wykazu prac utrzymania urządzeń. Wzory wykazów prac utrzymania urządzeń podane zostały w załączniku nr 4 (miesięczny) i w załączniku nr 5 (roczny). Uwagi do sporządzania wykazów prac utrzymania urządzeń zawiera załącznik nr Czynności utrzymania urządzeń nie ujętych w niniejszej instrukcji oraz urządzeń nowo wprowadzanych do pracy w sieci łączności, powinny być przeprowadzane wg instrukcji producenta lub doraźnie opracowanych wytycznych z uwzględnieniem ich wykazanych prac. Zgodnie z prawem budowlanym raz w roku na wszystkich obiektach powinna być przeprowadzona szczegółowa kontrola urządzeń łączności przez niezależnego inspektora posiadającego odpowiednie uprawnienia. Protokoły z kontroli należy wpisać do właściwej książki obiektu budowlanego bocznicy. 6

8 3 Obowiązki i uprawnienia pracownika odpowiedzialnego za utrzymanie urządzeń łączności 1. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien znać niniejszą instrukcję oraz przepisy i instrukcje obowiązujące na bocznicach KWK Sośnica - Makoszowy w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego w czasie wykonywania robót. 2. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien: a) znać teoretycznie i praktycznie nadzorowane urządzenia, b) umieć wykonywać roboty związane z naprawą, montażem i regulacją powierzonych mu urządzeń, c) umieć posługiwać się przyrządami pomiarowymi i dokonywać prób i pomiarów w obsługiwanych urządzeniach, d) stale podnosić swoje kwalifikacje zawodowe, e) znać przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej oraz przeciwporażeniowej i umieć udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu, f) ściśle przestrzegać postanowień przepisów i instrukcji obowiązujących na bocznicach KWK Sośnica - Makoszowy. 3. Kandydat na pracownika odpowiedzialnego za utrzymanie podlega egzaminowi w zakresie przepisów i instrukcji wymienionych w ust 1 i 2. oraz ze znajomości działania i utrzymania urządzeń. 4. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien dotrzymywać terminów sprawdzenia urządzeń ustalonych wykazem prac utrzymania urządzeń łączności. 5. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien sprawdzać wszystkie plomby na aparatach i urządzeniach, które podlegają plombowaniu, a w razie braku plomb niezwłocznie ustalić przyczynę ich zerwania oraz dokonać odpowiednich zapisów we właściwych książkach urządzeń (dziennikach). Przy oględzinach i sprawdzaniu działania należy odnotować czas zerwania i następnego założenia plomb. 6. Prawo posiadania kluczy do zamykania urządzeń oraz plombownicy uzyskuje pracownik utrzymania po złożeniu egzaminu z zakresu technicznoruchowego przed komisją wewnętrzną powołaną przez Inspektorat Nadzoru Kolei na wniosek KWK Sośnica - Makoszowy. [Upoważnienie do posiadania plombownicy -załącznik nr 2 do niniejszej instrukcji]. Monter urządzeń kolejowej łączności ruchowej posiadający uprawnienia do plombowania w czasie okresowych egzaminów kontrolnych składa egzamin (z zakresu obowiązków uprawnionego) przed w/w komisją. 7. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien systematycznie sprawdzać działanie urządzeń na swoim terenie zapobiegając możliwości uszkodzeń, znać ilość aktualnie pracujących urządzeń, a w razie powstania zakłóceń dążyć do ich jak najszybszego wykrycia i usunięcia. Każda usterka 7

9 czy też uszkodzenie powinno być dokładnie zbadane i zastosowane środki uniemożliwiające ich powtórzenie się. 8. Po otrzymaniu zawiadomienia o uszkodzeniu urządzeń pracownik odpowiedzialny za utrzymanie lub inny wyznaczony pracownik zespołu obowiązany jest jak najszybciej przybyć na miejsce uszkodzenia. W przypadku uszkodzenia urządzeń łączności związanych z bezpieczeństwem ruchu pociągów zgłasza się on do dyżurnego ruchu telefonicznie lub osobiście, w celu uzyskania dokładnych informacji, a następnie udaje się na miejsce uszkodzenia. Jeśli zachodzi konieczność otwarcia zaplombowanego urządzenia pracownik dokonuje odpowiednich zapisów we właściwych książkach służbowych zarówno przed zdjęciem plomb, jak i po ich ponownym założeniu. Fakt usunięcia uszkodzenia należy odnotować w książce służbowej (dziennik uszkodzeń urządzeń łączności druk PKP seria R366). Zapis ten powinien być również stwierdzony podpisem użytkownika naprawionego urządzenia. Niezależnie od tego należy zameldować osobiście lub telefonicznie zwierzchnikowi o usunięciu uszkodzenia. 9. Podczas usuwania uszkodzeń, wykonywania czynności związanych z okresową kontrolą, czynności wchodzących w zakres robót utrzymania należy doprowadzić urządzenia do takiego stanu sprawności, aby nie powstały w nich usterki, które mogłyby stać się przyczyną wypadków kolejowych lub zakłóceń ruchowych. 10. W przypadku niemożności samodzielnego szybkiego wykrycia i usunięcia usterki, pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien niezwłocznie powiadomić o tym zwierzchnika. 11. W przypadku stwierdzenia umyślnego uszkodzenia urządzeń pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien uszkodzenie to usunąć, powziąć środki do ustalenia winnych i powiadomić o tym zwierzchnika. 12. Przy usuwaniu usterek zabrania się dokonywać samowolnie zmian konstrukcyjnych lub schematowych w utrzymywanych urządzeniach. 13. W przypadkach, gdy usterka nie może być usunięta na miejscu, należy w miarę możliwości zastąpić uszkodzone urządzenie lub zespół innym, sprawnie działającym, a uszkodzone przygotować do naprawy. 14. W razie wypadku kolejowego na terenie działania swojego zespołu pracownik odpowiedzialny za utrzymanie zobowiązany jest (na polecenie zwierzchnika) do zapewnienia łączności z miejsca wypadku. 15. Na miejscu wypadku zabrania się zdejmować i zakładać ponownie plomby na urządzenia, jak też zmieniać stan lub położenie urządzeń i przyrządów. Do usunięcia uszkodzeń w urządzeniach, które powstały na skutek wypadku kolejowego, pracownik odpowiedzialny za utrzymanie może przystąpić tylko za zezwoleniem zwierzchnika, kierownika akcji ratunkowej lub przewodniczącego komisji powypadkowej. 16. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien zgłaszać zwierzchnikowi swoje spostrzeżenia (wnioski) o konieczności przeprowadzenia na jego działce robót inwestycyjnych, kapitalnych remontów lub przebudowy powierzonych mu urządzeń. 8

10 17. Przy wykonywaniu robót przez specjalistyczne zespoły pomiarowe, pracowników innych służb lub przedsiębiorstwa budowlano-remontowe, pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien zwracać uwagę na prawidłowość prowadzenia tych robót, a o wszelkich spostrzeżonych niedokładnościach w wykonaniu tych robót powiadomić zwierzchnika. Niezależnie od tego o wszelkich stwierdzonych niedokładnościach w wykonywaniu robót, jak też w przypadku stwierdzenia, że roboty są prowadzone w sposób zagrażający bezpieczeństwu ruchu, pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien powiadomić o tym natychmiast zwierzchnika oraz przedsięwziąć środki przeciwdziałające zagrożeniu bezpieczeństwa ruchu pociągów. 18. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie prowadzi zapisy na ustalonych drukach, wykazując wykonane roboty i zużyty materiał. 19. Przy wykonywaniu robót pracownicy obowiązani są przestrzegać przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy. Jeśli zaistnieje nieszczęśliwy wypadek, współpracujący powinni udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy i zastosować środki dla zapewnienia pomocy lekarskiej. 20. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie powinien należycie obchodzić się z powierzonymi mu urządzeniami i materiałami, zapewniając należyte ich przechowywanie i zgłaszanie do zwierzchnika potrzeby ich uzupełniania. 21. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie, w celu szybkiego przybycia do miejsca uszkodzenia, ma prawo w koniecznych przypadkach żądać zatrzymania pociągu na czas niezbędny do wejścia i wyjścia z pociągu. 22. Pracownik odpowiedzialny za utrzymanie ma prawo korzystać dla potrzeb służbowych z drezyn oraz wózków torowych z zachowaniem obowiązujących przepisów. 23. Częstotliwości prac utrzymania urządzeń, przewidziane niniejszą instrukcją, w zależności od miejscowych warunków, mogą być zmienione przez właściciela lub zarządcę infrastruktury po uzyskaniu akceptacji wniosku przez Inspektorat Nadzoru Kolei i zatwierdzeniu przez Urząd Transportu Kolejowego Oddział Terenowy w Katowicach. 4 Obowiązki pracownika kierującego robotami 1. Kierujący robotami odpowiedzialny jest za należyte wykonywanie robót oraz za zapewnienie zatrudnionym pracownikom bezpiecznych warunków pracy wykluczających zagrożenie ich życia i zdrowia. 2. Kierujący robotami obowiązany jest znać, poza przepisami dotyczącymi zakresu i sposobu wykonywanych robót, również podstawowe przepisy ruchu i sygnalizacji oraz mieć uprawnienia i przeszkolenie w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, przewidziane odrębnymi przepisami. 9

11 3. Kierujący robotami obowiązany jest osobiście lub telefonicznie każdorazowo przed rozpoczęciem czynności przypomnieć pracownikom o zasadach bhp w zakresie robót przewidzianych na dany dzień. Dotyczy to również przypadków, gdy w ciągu dnia pracy zmieniony został rodzaj lub miejsce wykonywania robót. 4. Dla zachowania ciągłości nadzoru nad bezpieczeństwem pracy przy wykonywaniu robót kierujący robotami, będąc poza miejscem pracy lub oddalając się nawet chwilowo z miejsca pracy, jest obowiązany na czas swojej nieobecności wyznaczyć zastępcę odpowiadającego wymogom określonym powyżej w pkt. 2. Pracownik wyznaczony na zastępcę kierującego robotami powinien być podany imiennie do wiadomości wszystkim pracownikom danej grupy. 5. Poza wymienionymi obowiązkami, do zakresu działania kierujących robotami należy w szczególności: a) sprawowanie nadzoru nad stanem wyposażenia technicznego, narzędzi oraz innych urządzeń i przyrządów zabezpieczających, b) nadzór nad korzystaniem przez pracowników z wydanych im ochron indywidualnych oraz odzieży o obuwia roboczego, c) nadzór nad przestrzeganiem przez pracowników instrukcji i przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. 5 Środki organizacyjne zapewniające bezpieczeństwo pracy 1. Wszelkie prace z zakresu utrzymania urządzeń łączności wykonuje się na podstawie wydanego przez kierującego zespołem ustnego lub telefonicznego polecenia. 2. Polecenie jest ważne tylko na te prace, na które zostało wydane. Zakończenie robót należy zgłosić wydającemu polecenie, który wyda dalsze dyspozycje. 3. Przy wykonywaniu robót w urządzeniach łączności zależnie od zakresu robót, muszą być zachowane następujące zasady organizacyjne: a) wydanie ustnego lub telefonicznego polecenia na wykonanie roboty wydaje kierujący zespołem, b)za właściwe przygotowanie miejsca pracy odpowiedzialny jest kierujący robotami, c) nadzór w czasie pracy sprawuje kierujący robotami, d) zawiadomienie o zakończeniu roboty wydającemu polecenie przekazuje kierujący robotami. 4. W celu zapewnienia bezpieczeństwa pracy następujące rodzaje prac powinny być wykonywane przez co najmniej dwie osoby: a) praca przy budowie i utrzymaniu napowietrznych linii telekomunikacyjnych a w szczególności: 10

12 - na skrzyżowaniach z liniami energetycznymi, kolejowymi oraz w bezpośrednim sąsiedztwie dróg, rzek, mostów, wiaduktów i gazociągów, itp. - w terenie trudnodostępnym lub w zalesionym wymagającym ścinania drzew, - przy wymianie słupów i przewodów na słupach, b) prace w studzienkach kablowych, pomieszczeniach z nimi połączonych, dołkach monterskich i komorach kablowych, c) prace konserwacyjne wykonywane na masztach antenowych, d) prace związane z utrzymaniem i naprawami linii światłowodowych. CZĘŚĆ II Rozdział I SZCZEGÓŁOWE WYTYCZNE DLA PRACOWNIKÓW ODPOWIEDZIALNYCH ZA UTRZYMANIE I. Obchód tras linii kablowych 6 Utrzymanie linii kablowych TKM Raz na rok należy przeprowadzać obchód linii kablowej ziemnej w rejonie bocznicy kolejowej W czasie obchodu należy: a) wyciąć krzewy wzdłuż trasy linii kablowej b) spowodować usunięcie wszelkiego rodzaju nasypów i składowisk materiałów uniemożliwiających dostęp do kabla, c) uzupełnić ziemią miejsca rozmyć i obsunięć gruntów na trasie linii kablowej, d) w miejscach stałego podmywania trasy kablowej spowodować wykonanie odprowadzenia wody drogą okrężną, e) sprawdzić i w miarę potrzeby poprawić umocowanie kabli na mostach, wiaduktach i w tunelach, uzupełnić podsypkę, poasfaltować kanały metalowe, a kanały drewniane posmarować środkami przeciwgnilnymi, f) sprawdzić przejścia linii kablowej przez rowy, strumyki i rzeki, a w razie potrzeby odkopać trasy kablowe na przestrzeni pozwalającej pogłębić przejścia, g) sprawdzić stan izolacji kabli a zlokalizowane uszkodzone odcinki i mufy naprawić. 11

13 II. Utrzymanie stojaków, szaf kablowych i głowic wypadkowych 1. Czyszczenie stojaka kablowego, kanałów i szybów kablowych. Raz w roku należy stojak oraz kanały i szyby kablowe gruntownie oczyścić z kurzu i innych zanieczyszczeń, pomalować odpryski i zadrapania farby na stojaku. 2. Czyszczenie szaf kablowych wewnętrznych i zewnętrznych. Raz w roku należy szafy gruntownie oczyścić wewnątrz i z zewnątrz z kurzu i innych zanieczyszczeń, sprawdzić ich stan oraz naprawić, wymienić lub uzupełnić brakujące drobne części. Również raz w roku należy sprawdzić stan i w miarę potrzeby naprawić lub wymienić oraz naoliwić zawiasy i zamki. Pomalować miejsca odprysków i zadrapań. 3. Malowanie szaf kablowych zewnętrznych, wewnętrznych i stojaków kablowych W miarę potrzeb należy oczyścić szafę lub stojak z rdzy, starej farby i pomalować. 4. Czyszczenie głowic kablowych. Raz na rok należy gruntownie wyczyścić głowice, płytki, mostki i zaciski środkami, które nie spowodują uszkodzenia ich gładkiej powierzchni. Uzupełnić śruby, listwy boczne i górne, sprawdzić i w miarę potrzeby wymienić uszczelki, oczyścić i sprawdzić lutowania na łączówkach. 5. Porządkowanie i wymiana przewodów krosowych W miarę potrzeb należy uporządkować i wymienić przewody krosowe. 6. Malowanie części żeliwnych głowic W miarę potrzeb należy oczyścić części żeliwne głowicy ze starej farby i pomalować. III. Pomiary elektryczne linii kablowych 1. Pomiary elektryczne na liniach kablowych przeprowadza się zgodnie z zakresem i zasadami określonymi w odrębnych przepisach i normach branżowych. 2 Ustala się następujące rodzaje pomiarów, które należy wykonywać przy bieżącym utrzymaniu linii kablowych w miarę istniejących potrzeb, w celu sprawdzenia przydatności toru do pracy: a) pomiar rezystancji przewodów (pętli), b) pomiar rezystancji izolacji przewodów, c) pomiar asymetrii rezystancji przewodów. 3. Ustala się następujące rodzaje pomiarów okresowych telekomunikacyjnych kabli dalekosiężnych oraz TKM szlakowych wykonywanych w następujących odstępach czasu: 3.1. pomiary prądem stałym: a) pomiary rezystancji izolacji: - pary pomiarowej - codziennie, 12

14 - 2-3 wiązek z warstwy zewnętrznej (w funkcji czasu na różnych wiązkach) dwa razy w roku, - ok. 50% (lub 100%) torów raz w roku, b) pomiary asymetrii rezystancji przewodów wg potrzeb c) pomiar potencjału elektrycznego powłok kablowych -raz w roku, d) pomiar skuteczności ochrony katodowej raz na kwartał, 3.2. pomiary prądem przemiennym: a) pomiar tłumienności niejednorodności impedancji falowej torów symetrycznych według potrzeb, b) pomiar impedancji falowej torów symetrycznych doraźnie, c) pomiar tłumienności falowej torów symetrycznych doraźnie, d) pomiary tłumienności przenikowej - tłumienności zbliżnoprzenikowej wg potrzeb - odstępu zdalnoprzenikowego wg potrzeb tłumienności przeniku przez tory trzecie wg potrzeb. 7 Utrzymanie centralek kolejowych (dyspozycyjnych) l. Badania okresowe i regulacja Raz na miesiąc dokonać okresowych badań i regulacji: oczyścić styki przekaźników oraz przeprowadzić regulację sprężyn. Sprawdzić działanie sygnalizacji optycznej i akustycznej, działanie impulsatorów przy spełnianiu funkcji wykluczających zestawienie połączeń konferencyjnych oraz sprawdzić układ nasłuchowo rozmówny. 2. Pomiary układu rozmownego i wzmacniaczy układu głośno mówiącego. Raz na rok przeprowadzić pomiar tłumienności, przejścia od układu rozmownego do zacisków liniowych oraz pomiar wzmocności wzmacniacza układu głośno mówiącego zgodnie z instrukcją kontrolno-pomiarową urządzenia. 3. Czyszczenie centralki Raz na dwa lata należy oczyścić wnętrze centralki, w miarę potrzeby wymienić jej zużyte elementy, sprawdzić stan lutowań i okablowanie, umocowanie oprawek sygnalizacyjnych oraz przełączników typu ISOSTAT". 4. Sprawdzanie łączy wychodzących z centralki Raz w miesiącu należy sprawdzić stan wszystkich łączy wychodzących z centralki dyspozycyjnej, w tym: a) sprawdzić pewność wywołania centralki i poszczególnych aparatów przyłączonych do łącza, b) sprawdzić zrozumiałość rozmowy, c) sprawdzić brak połączenia pomiędzy dwoma łączami przy jednoczesnym przełączeniu dwóch odpowiednich przełączników, sprawdzić, czy łącze wolne jest od szumów i przesłuchów. 13

15 8 Utrzymanie ogniw akumulatorowych 1. Przegląd ogniw akumulatorów stacjonarnych oraz przenośnych zasilających urządzenia telefoniczne. Raz w miesiącu należy: a) dokonać przeglądu stanu zewnętrznego ogniw, b) zwrócić uwagę, czy ilość elektrolitu w ogniwie jest dostateczna i w miarę potrzeby uzupełnić wodą destylowaną. Elektrolit powinien sięgać około l cm powyżej górnych kra wędzi płyt. Raz na miesiąc należy: c) pomierzyć napięcie każdego ogniwa próbnikiem ogniw (woltomierzem), a) pomierzyć gęstość elektrolitu każdego ogniwa próbnikiem gęstości lub areometrem, b) sprawdzić stan mostków połączeniowych i ich natłuszczenie, c) sprawdzić stan obudów, d) odkurzyć i oczyścić obudowy, ewentualnie szafy bateryjne. Dwa razy w roku należy: pokryć trudnotopliwym tłuszczem gołe przewody i szyny doprowadzające znajdujące się w akumulatorniach z akumulatorami kwasowymi oraz pokryć tłuszczem mostki połączeniowe akumulatorów kwasowych. Przed zabiegiem resztki starego tłuszczu należy usunąć. Przy utrzymaniu akumulatorów należy ściśle przestrzegać przepisów fabrycznych. 9 Utrzymanie prostowników l. Czyszczenie i regulacja prostownika Raz w roku należy: a) gruntownie odkurzyć wnętrze i obudowę prostownika, b) sprawdzić stan zacisków oraz przełączników i wyłączników, c) sprawdzić stan oporników regulatora, d) sprawdzić wskazania przyrządów pomiarowych wbudowanych w prostownik przez porównanie ze wskazaniami innych przyrządów pomiarowych. Czynności w punktach a, b i c należy wykonywać przy prostowniku odłączonym od sieci. 14

16 2. Badanie uziemienia prostownika Raz na rok należy sprawdzić stan uziemienia oraz zmierzyć oporność uziemienia. 10 Utrzymanie aparatów telefonicznych MB Raz na miesiąc należy na każdym posterunku ruchu dokonać przeglądu całości aparatu i doprowadzeń. Sprawdzić działanie wkładki mikrofonowej i słuchawkowej, induktora, przełącznika obwodów i dzwonka. Pomierzyć napięcie ogniw pod obciążeniem. Przeprowadzić konserwację wszystkich podzespołów aparatu. W razie potrzeby należy wymienić zużyte części aparatu, jak np.: sznur, wkładki mikrofonowe, ogniwa. Przeglądu pozostałych aparatów telefonicznych MB należy dokonywać w miarę potrzeb. 11 Utrzymanie aparatów telefonicznych CB Raz na miesiąc należy dokonać na każdym posterunku ruchu przeglądu całości aparatu i doprowadzeń, sprawdzić działanie wkładki mikrofonowej i słuchawkowej, przełącznika obwodów, dzwonka, tarczy numerowej i przycisków. W miarę potrzeby należy oczyścić i przeprowadzić konserwację podzespołów aparatu. Wymienić zużyte części jak np. sznur i wkładki oraz wyregulować sprężyny przełącznika obwodów i przycisków. W aparatach z tarczą numerową należy oczyścić, naoliwić tarczę numerową i wyregulować sprężyny. Przeglądu pozostałych aparatów telefonicznych CB należy dokonywać w miarę potrzeb. 12 Utrzymanie aparatów telefonicznych MB z dzwonkami głośnobrzmiącymi Konserwacja i utrzymania aparatu Zabiegi konserwacyjno-utrzymaniowe aparatu wykonywać zgodnie z w/w zasadami utrzymania aparatów telefonicznych MB. Dzwonek głośno-brzmiący 2.1. Raz na miesiąc należy dokonać przeglądu stanu dzwonka i doprowadzenia oraz sprawdzić działanie dzwonka. W miarę potrzeby należy 15

17 dokładnie oczyścić dzwonek z zewnątrz i wewnątrz, nasmarować i wyregulować. Raz na dwa lata należy oczyścić z rdzy i starej farby powierzchnię zewnętrzną dzwonka i ją pomalować. I. Wzmacniacze megafonowe 13 Utrzymanie urządzeń rozgłoszeniowych 1. Przegląd zewnętrzny i sprawdzanie działania Raz na miesiąc należy przeprowadzić przegląd zewnętrzny ogólnego stanu wzmacniacza megafonowego, sprawdzić prawidłowość jego działania oraz przeprowadzić kontrolę stanu doprowadzeń i ich zakończeń. Ponadto należy: a) odkurzyć z zewnątrz i wewnątrz wzmacniacz, b) sprawdzić działanie układów przekaźnikowych przełączających i sygnalizacyjnych, c) zbadać stan uziemienia, d) naprawić wszelkie drobne uszkodzenia. 2. Pomiary zniekształceń nieliniowych W miarę potrzeb dokonać pomiarów zniekształceń nieliniowych. II. Linie głośnikowe Raz na rok należy: a) umyć głośnik posiadający obudowę z tworzywa sztucznego, b) w razie potrzeby pomalować metalową obudowę głośnika zewnętrznego z jego konstrukcją. Przed malowaniem należy obudowę dokładnie oczyścić z rdzy i starej farby. c) sprawdzić stan instalacji i usunąć ewentualne usterki. III. Urządzenia nagłaśniające l. Tuba elektroakustyczna W miarę potrzeb przeprowadzić ogólny przegląd tub elektroakustycznych. Sprawdzić działanie całości urządzenia i usunąć ewentualne usterki w działaniu części mechanicznych i elektrycznych, sprawdzić źródła zasilania. 2. Magnetofon profesjonalny Raz na miesiąc przeprowadzić przegląd zewnętrzny ogólnego stanu magnetofonu, dokładnie oczyścić wewnątrz i z zewnątrz, naoliwić odpowiednie miejsca, sprawdzić działanie oraz naprawić uszkodzenia. 3. Stół mikserski 16

18 3.1. Raz na miesiąc przeprowadzić przegląd zewnętrzny ogólnego stanu pulpitu manipulacyjnego, zespołu sterującego, zespołu wzmacniającego i zespołu wzmacniaczy oraz sprawdzić prawidłowość ich działania Raz na rok przeprowadzić podstawowe czynności konserwacyjne oraz sprawdzić działanie poszczególnych obwodów. Ponadto należy: a) sprawdzić stan uziemienia, b) sprawdzić stan doprowadzeń i ich zakończeń, c) naprawić wszelkie drobne uszkodzenia. Rozdział II UTRZYMANIE URZĄDZEŃ RADIOKOMUNIKACJI 14 Utrzymanie radiotelefonów stacjonarnych 1. Szczegółowy przegląd i sprawdzanie radiotelefonu. Raz na kwartał należy: a) przeprowadzić szczegółowe oględziny całego urządzenia z jednoczesnym odkurzeniem poszczególnych podzespołów, b) sprawdzić instalację przeciwporażeniową oraz ochronę odgromową, c) sprawdzić działanie radiotelefonu przez nawiązanie łączności z najbliższym radiotelefonem przewoźnym, stacjonarnym lub noszonym, d) dokonać pomiaru mocy wyjściowej nadajnika i dopasowania instalacji antenowej, 2. Przegląd warsztatowy i pomiary parametrów radiotelefonu. Raz w roku oraz w miarę potrzeb, należy przeprowadzić w warunkach warsztatowych szczegółowy przegląd radiotelefonów oraz następujące pomiary: a) poziom mocy wyjściowej nadajnika na poszczególnych kanałach, b) poziom mocy wyjściowej odbiornika, c) maksymalną dewiację, d) dewiacji i balansu CTCSS/DCS, e) czułości odbiornika (SINAD12Db), f) czułości blokady, g) zniekształceń nieliniowych nadajnika i odbiornika, 17

19 h) częstotliwości nadajnika i odbiornika na poszczególnych kanałach, i) parametrów pracy generatora selektywnego wywołania grupowego, j) charakterystyki preemfazy, k) charakterystyki demfazy, l) poziomu szumów i tętnień nadajnika i odbiornika, m) napięcia stabilizowanego zasilacza w pełnym zakresie stabilizacji oraz układów zabezpieczających, UWAGA: Wszystkie pomiary należy wykonać zgodnie z instrukcjami technicznymi radiotelefonów. (dotyczy wszystkich typów radiotelefonów). Wyniki ująć w tabeli stanowiącej załącznik nr 7 do niniejszej instrukcji. Wykonać odczyt wszystkich zaprogramowanych parametrów radiotelefonu, kopię odczytu przechowywać w formie papierowej lub elektronicznej a fakt odczytu wpisać do karty pomiarów okresowych radiotelefonów (załącznik nr 7 instrukcji). 15 Utrzymanie radiotelefonów przewoźnych 1. Przegląd szczegółowy radiotelefonu. Raz na pół roku oraz miarę potrzeb należy: a) przeprowadzić szczegółowe oględziny całego urządzenia z jednoczesnym odkurzeniem poszczególnych podzespołów, b) sprawdzić słuchowo wzmocnienie stopnia końcowego radiotelefonu przez wyłączenie blokady szumów i regulowanie siły głosu, c) zmierzyć napięcie zasilające urządzenia, d) zmierzyć moc wyjściową nadajnika oraz dopasowanie anteny. 2. Szczegółowy przegląd i pomiary parametrów radiotelefonu. Raz w roku oraz wykonywane w miarę potrzeb, pomiary i zabiegi należy przeprowadzić zgodnie z l2 pkt. 2 niniejszego rozdziału. 16 Utrzymanie instalacji radiotelefonicznej w pojazdach trakcyjnych Raz na pół roku należy sprawdzić: a) stan instalacji radiotelefonu ze szczególnym zwróceniem uwagi na gniazda, wtyki, przewody, tablicę rozdzielczą, b) zamocowanie ram mocujących i półek, c) stan lutowań przewodów na tablicy rozdzielczej oraz oczyścić antenę, 18

20 d) dopasowanie instalacji antenowej. UWAGA: Czynności związane z czyszczeniem anteny taborowej wolno wykonywać tylko wtedy, gdy zezwoli na to pracownik służby trakcji i po upewnieniu się, że lokomotywa nie stoi pod czynną siecią trakcyjną. e) dokonać pomiaru oporności żył kabla instalacyjnego względem masy lokomotywy. Przewody o zaniżonej oporności izolacji należy wymienić. 17 Utrzymanie manipulatorów do radiotelefonów pociągowych 1. Raz na miesiąc w manipulatorach zestawów stacjonarnych sprawdzić prawidłowość działania: a) klawiatury, b) układu selektywnego wywołania, przez obustronne nawiązywanie łączności, wykorzystując kolejno przyciski selektywnego wywołania, c) Radio-Stopu, d) sygnałów identyfikacji, e) synchronizacji czasu, f) nazewnictwa kanałów, g) sygnału alarmu nadajnika, h) sygnału alarmu odbiornika, i) numeru PIN. 2. W miarę potrzeb, w manipulatorach zestawów przewoźnych przeprowadzić wszystkie czynności ujęte w ust.1 3. Raz w roku oraz w miarę potrzeb należy wykonać w warunkach warsztatowych czynności wyszczególnione w pkt 1 i 2 oraz pomiary następujących parametrów manipulatorów pracujących w zespołach przewoźnych i stacjonarnych: a) zniekształceń nieliniowych, b) nierównomierności charakterystyki wzmacniacza mocy m.cz. c) tłumienie tętnień i szumów wzmacniacza mikrofonowego, d) charakterystyki wzmacniacza mikrofonowego, e) sygnału alarmu odbiornika, f) sygnału alarmu nadajnika, g) sygnałów selektywnego wywołania grupowego, h) czułości blokady. i) mocy wyjściowej manipulatora 19

21 18 Utrzymanie radiotelefonów noszonych 1 Raz na kwartał należy sprawdzić: a) zewnętrznie stan osłony przycisku PTT, kabla i złącza mikrofonogłośnika, b) stan pokręteł i przełączników, c) stan anteny i złącza antenowego, d) działanie radiotelefonu przez nawiązanie łączności z drugim urządzeniem, e) prawidłowość działania układu selektywnego wywołania, przez nawiązanie łączności, z innym radiotelefonem stacjonarnym lub przewoźnym posiadającym układ selektywnego wywołania, wykorzystując kolejno przyciski selektywnego wywołania. 2. Raz na rok należy przeprowadzić w warunkach warsztatowych szczegółowy przegląd radiotelefonu oraz pomiary wszystkich parametrów radiotelefonu: a) mocy wyjściowej nadajnika i odbiornika na poszczególnych kanałach, b) ograniczenia dewiacji nadajnika, c) zniekształceń nieliniowych nadajnika, d) zniekształceń nieliniowych odbiornika, e) czułości odbiornika (SINAD 12dB), f) czułości blokady, g) częstotliwości nadajnika i odbiornika na poszczególnych kanałach, h) parametrów pracy selektywnego wywołania grupowego, i) charakterystyki preemfazy, j) poziomu szumów nadajnika, k) poziomu szumów odbiornika, l) charakterystyki deemfazy. m) parametrów CTCSS/DCS 19 Utrzymanie urządzeń zasilania awaryjnego UPS 1. Raz na kwartał należy sprawdzić: a) stan kabli połączeniowych zasilacza z radiotelefonem, b) przełącznik sieciowy i lampki sygnalizacyjne, c) poziom naładowania wewnętrznego akumulatora zasilacza, d) prawidłowość chłodzenia zasilacza, 2. Raz w roku przeprowadzić pomiar prądu wyłączenia zasilacza. Przy obsłudze zasilacza awaryjnego ściśle przestrzegać zaleceń bezpieczeństwa producenta, 3. Niesprawne akumulatory wymienić na nowe. 20

22 20 Utrzymanie akumulatorów do radiotelefonów noszonych Raz na kwartał po uprzednim naładowaniu akumulatora, należy sprawdzić jego pojemność przez pomiar czasu rozładowania. Niesprawne akumulatory wymienić na nowe. 21 Utrzymanie masztów i instalacji antenowych urządzeń radiołączności 1. Przegląd masztów antenowych Raz na kwartał należy: a) dokonać oględzin masztu antenowego i odciągów, b) sprawdzić stan anteny, kabla antenowego, złącz oraz instalacji przeciwporażeniowej. UWAGA: Czynności wymienione w p.pkt. a), b), wykonywać także po każdej burzy i wichurze, a w sytuacjach kiedy istnieje możliwość łatwej obserwacji anteny abonenta radiowego (bez konieczności wchodzenia na dach), można zobowiązać użytkownika do przekazywania do jednostki utrzymania wszelkich zaobserwowanych usterek w zamocowaniu anteny. 2. Konserwacja masztów oraz szczegółowy przegląd konstrukcji Raz w roku należy: a) oczyścić z brudu i sadzy elementy anteny, b) oczyścić z rdzy maszt antenowy (w szczególności stacji centralowej) oraz pomalować maszt i wsporniki (w przypadku wykonań z materiałów nieodpornych na korozję), c) przeprowadzić szczegółowy przegląd odciągów i konstrukcji wsporczych, pokryć smarem stałym wszystkie śruby mocujące i nakrętki. 21

23 Rozdział III ZASADY BUDOWY I ORGANIZACJI SIECI TELEFONICZNYCH RUCHOWYCH NA BOCZNICACH KOLEJOWYCH. 22 Łączność na bocznicach kolejowych. 1. Pomiędzy nastawniami na szlaku i bocznicy, obsługiwanymi przez dyżurnych ruchu, należy instalować łączność telefoniczną zapowiadawczą. 2. Posterunki kolejowe na bocznicy należy wyposażać we wszystkie niezbędne środki łączności, na zasadach określonych instrukcją PE Na bocznicach kolejowych, na których nie zatrudnia się pracowników służby ruchu, należy instalować łącze telefoniczne od post. dyżurnego ruchu na szlaku do punktu ekspedycyjnego, określonego w regulaminie transportu kolejowego bocznicy. 23 Schematy telefonicznej łączności ruchowej. 1. Poszczególne służby ruchowe oraz służby łączności, powinny posiadać aktualne schematy łączności wszystkich stacji i posterunków ruchu kolejowego, występujących na podległym im obszarze. Na schematach tych, poza sieciami służącymi do prowadzenia ruchów pociągów, powinny być umieszczane również inne sieci łączności. Schematy łączności ruchowej, wykonane zgodnie z instrukcją BR 9, O sporządzaniu regulaminów technicznych, wchodzą w skład regulaminu technicznego danego posterunku ruchu bocznicy. 24 Inne środki łączności. 1. Na terenie kolejowych bocznic kopalnianych użytkowane są urządzenia radiotelefoniczne pracujące w następujących sieciach: - sieć manewrowa - sieć pociągowa - sieć ratunkowa 22

24 2. Sposób organizacji i użytkowania w/w sieci ujęte są w instrukcji PR 12 i PE Zasady wyposażania posterunków ruchu w łączność telefoniczną. 1. Dyżurny ruchu nastawni dysponującej, powinien mieć wszelkie potrzebne połączenia telefoniczne sieci ruchowej, dyspozytorskiej oraz ogólnoeksploatacyjnej (przewodowej i bezprzewodowej). 2. Dyżurny ruchu manewrowy może mieć wszelkie potrzebne połączenia telefoniczne określone w ust. 1 z wyjątkiem połączeń zapowiadawczych i strażnicowych. 3. Nastawnie wykonawcze i posterunki zwrotniczych powinny mieć połączenie telefoniczne z dyżurnym ruchu nastawni dysponującej, a w miarę uzasadnionych potrzeb z dyżurnymi ruchu manewrowymi oraz z innymi nastawniami i posterunkami tej samej stacji. 4. Posterunek kontrolny może mieć połączenie telefoniczne z lokomotywownią, dyżurnym ruchu dysponującym, pomocniczym, manewrowym i zainteresowanymi nastawniami wykonawczymi oraz posterunkami tej samej stacji. 5. Na posterunkach obsługiwanych przez dyżurnych ruchu, które zamyka się okresowo lub uruchamia na określony czas w ciągu doby, dopuszcza się możliwość łączenia obwodów zapowiadawczych i strażnicowych sąsiednich szlaków kolejowych. Sposób połączenia i czas jego trwania należy określić w regulaminach zainteresowanych posterunków ruchu. 6. Na posterunkach ruchu, których siedziba mieści się wspólnie z posterunkiem rewidenckim, posterunkiem do wykrywania grzejących się osi wagonów lub ze względów bezpieczeństwa, dopuszcza się instalowanie aparatów telefonicznych sieci ogólnoeksploatacyjnej przewodowej. W pozostałych przypadkach uzasadnionych eksploatacyjną koniecznością, aparaty telefoniczne sieci ogólnoeksploatacyjnej mogą być instalowane na posterunkach ruchu za zgodą Inspektoratu Nadzoru Kolei. 7. Na posterunkach ruchu służących wyłącznie do obsługi wewnętrznego ruchu kolejowego na bocznicach, mogą być instalowane dodatkowe środki łączności, służące do zabezpieczenia mienia i bezpieczeństwa personelu i zakładu. Konieczność stosowania dodatkowych środków łączności musi wynikać z przepisów i regulaminów wewnątrzzakładowych. 8. W przypadku całkowitej przerwy łączności ruchowej przewodowej i radiotelefonicznej, dopuszcza się do zapowiadania pociągów, jako 23

25 zastępczy środek łączności, aparaty sieci ogólnoeksploatacyjnej. Aparaty te muszą posiadać funkcje identyfikacji abonentów a każdorazowe nadanie telefonogramów zapowiadawczych powinno być poprzedzone numerami rozpoznawczymi zgodnie z tablicami tożsamości. Sposób i czas korzystania z tymczasowej łączności należy określić zarządzeniem ruchowym i ująć w regulaminie technicznym transportu kolejowego zainteresowanych posterunków bocznicy. 9. Organizacja kolejowych sieci telefonicznych w sposób odmienny, może być dokonana na poszczególnych posterunkach, za każdorazową zgodą Inspektoratu Nadzoru Kolei w uzgodnieniu z Urzędem Transportu Kolejowego. 10. Decyzję o dopuszczeniu do stosowania nowych systemów lub urządzeń łączności ruchowej podejmuje prezes Urzędu Transportu Kolejowego w Warszawie, na wniosek właściciela lub zarządcy infrastruktury bocznicy. 26 Sygnały akustyczne używane w telefonicznej łączności ruchowej. Rodzaje segmentów akustycznych znaków wywoławczych stosowanych w telefonicznej łączności ruchowej. 1. na sygnały akustyczne i znaki wywoławcze składają się dźwięki generowane przez telefoniczne urządzenia łączności czas trwania dźwięku wynosi: - sygnał krótki ( ) ok. 1/3 sek (1 obrót korbką induktora) - sygnał długi ok. 1 sek (3 obroty korbką induktora) - przerwa między dźwiękami wynosi 0,5 1 sek 2. sygnały nadawane przez telefoniczną sieć ruchową wykorzystuje się do: - nadawania ostrzeżeń i alarmów - wywoływania dyżurnych ruchu i posterunków strażnicowych sposób i tryb stosowania sygnałów określa instrukcja PR 1. 24

26 Rozdział IV BEZPIECZEŃSTWO PRACY PRZY ROBOTACH ZWIĄZANYCH Z UTRZYMANIEM URZĄDZEŃ ŁĄCZNOŚCI. 27 Zasady ogólne 1. Roboty związane z naprawą i utrzymaniem urządzeń łączności, powinny być wykonywane, zależnie od zakresu robót, pod osobistym nadzorem wyznaczonego przez kierującego zespołem pracownika odpowiedzialnego za utrzymanie, znającego przepisy dotyczące sposobu wykonywania robót, podstawowe przepisy ruchu i sygnalizacji na bocznicy, przeszkolonego i przeegzaminowanego w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy według odrębnych przepisów zwanego dalej kierującym robotami. 2. Monter wykonujący samodzielnie prace przy utrzymaniu urządzeń łączności obowiązany jest posiadać przeszkolenie i egzamin z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z programem obowiązującym w służbie automatyki i telekomunikacji, przewidzianym odrębnymi przepisami. 28 Wskazówki bezpieczeństwa pracy w sąsiedztwie torów 1. Przy wykonywaniu prac utrzymania urządzeń, a zwłaszcza przy wykonywaniu robót przy torach, należy zachować szczególną ostrożność. Pracownicy wykonujący prace wymagające przebywania przy torach powinni przestrzegać następujących zasad: a) podczas przejeżdżania taboru nie wolno wykonywać żadnych robót w bezpośrednim sąsiedztwie toru, po którym przejeżdża tabor; na czas przejazdu taboru na szlaku pracownicy powinni odsunąć się od zewnętrznej szyny toru na odległość co najmniej 2 m, natomiast na torach stacyjnych powinni zejść na sąsiednie międzytorze, zwracając przy tym uwagę, czy przy sąsiednim do miejsca robót torze nie zbliża się tabor. b) w czasie przerw w pracy nie wolno siadać na szynach lub urządzeniach przytorowych, c) przy przechodzeniu przez tory należy zwrócić uwagę, czy do miejsca przechodzenia nie zbliża się tabor, nie należy przy tym stawiać nóg na główce szyny, podkładach lub ruchomych elementach nawierzchni torowej i urządzeń; tory należy przechodzić prostopadle do ich osi. d) przy przechodzeniu przez tory zastawione taborem należy korzystać 25

27 z przerw między stojącymi wagonami, o ile odległość między nimi wynosi co najmniej 20 m lub obejść stojący tabor przechodząc przez tor w odległości co najmniej 10 m od stojącego taboru. e) należy unikać chodzenia po tortach, jeżeli jednak wymaga tego rodzaj pracy, to należy iść torem, dla którego kierunek jazdy jest przeciwny do kierunku poruszania się; należy jednocześnie zwracać uwagę na ruch na sąsiednim i danym torze oraz, czy przypadkiem po danym torze nie nadjeżdża pociąg z tyłu, f) w czasie wykonywania robót w pobliżu torów należy nosić kamizelkę ostrzegawczą (pomarańczową), a w miarę potrzeby także kask ochronny, g) przy wchodzeniu na tory w miejscu z ograniczoną widocznością należy upewnić się, czy nie zbliża się po nich tabor. h) materiały, urządzenia i narzędzia potrzebne do wykonywania robót należy układać na międzytorzu z zachowaniem skrajni budowli i taboru, nie wolno ich kłaść na szynach, krzyżownicach, ruchomych częściach zwrotnic i innych urządzeniach. 2. Roboty na torze wykonywane w miejscach niebezpiecznych, w wykopach, w pobliżu wysokich peronów, na mostach wiaduktach itp. wymagają szczególnej ostrożności, a przede wszystkim: a) przed rozpoczęciem pracy, kierujący robotami jest obowiązany pouczyć pracowników o warunkach bhp i wyznaczyć poszczególnym pracownikom miejsca, gdzie mają schronić się w czasie przejeżdżania pociągów lub pojazdów. b) podczas robót na mostach długości do 50 m pracownicy przy zbliżaniu się pociągów lub pojazdów, obowiązani są opuścić most; na mostach długości ponad 50 m, pracownicy powinni zejść na pomost i ustawić się w jednym rzędzie jak najbliżej bariery, zwracając twarze w kierunku nadjeżdżających pociągów; jeżeli most (bez względu na długość) ma wykusze kierujący robotami obowiązany jest przed rozpoczęciem robót wskazać imiennie każdemu pracownikowi, do którego wykusz ma się schronić (powinien to być wykusz najbliższy miejsca robót), c) podczas robót prowadzonych w tunelach, kierujący robotami jest obowiązany postąpić identycznie, jak na mostach mających wykusze. d) kierujący robotami obowiązany jest wyznaczyć jednego lub więcej zależnie od potrzeb, pracowników (sygnalistów) do obserwowania szlaku i sygnalizowania o zbliżających się pociągach lub pojazdach podczas wykonywania na torze robót a w szczególności: - wymagających skupienia, przy obsadzie pięciu lub więcej pracowników, -przy niesprzyjających warunkach widzialności i słyszalności zbliżających się pociągów, - przy użyciu maszyn i sprzętu zmechanizowanego, - przy dużym ruchu na torach stacyjnych, e) podczas obserwacji sygnaliści powinni stać w takim miejscu, aby widzieli zbliżające się pociągi i pojazdy z najdalszej odległości (co najmniej 700 m w każdym kierunku) i aby byli dobrze widziani i słyszani przez pracowników zatrudnionych na torze, 26

28 f) podczas sprzyjających warunków widzialności i słyszalności zbliżających się pociągów, przy niewielkim zakresie robót i małym ruchu pociągów, jeżeli nie ma sygnalistów to: - pracownicy zatrudnieni na torze indywidualnie lub w grupach do dwóch osób ubezpieczają i ostrzegają się wzajemnie; pracownika odpowiedzialnego za ich bezpieczeństwo (bardziej doświadczonego) wyznacza kierujący robotami, - pracownicy zatrudnieni w grupie do czterech osób są nadzorowani przez kierującego robotami wyposażonego w przybory sygnalizacyjne, który jest odpowiedzialny za bezpieczeństwo pracowników. 3. Prowadzenie robót na mostach, wiaduktach, w tunelach i w wysokich peronach przy użyciu ciężkich maszyn i sprzętu jest dozwolone tylko na torach zamkniętych dla ruchu pociągów. 4. Na liniach zelektryfikowanych roboty należy prowadzić zgodnie z wymaganiami Instrukcji bezpieczeństwa pracy przy sieci trakcyjnej i w jej pobliżu" - Et4. W przypadkach koniecznych niezbędne jest sporządzenie, regulaminu robót z właściwym terenowo oddziałem (działem) sieci trakcyjnej. 5. Materiały łatwopalne powinny być przechowywane w osobnych pomieszczeniach z daleka od źródeł ciepła. Przy stosowaniu tych materiałów należy przestrzegać przepisów przeciwpożarowych. 6. W pomieszczeniach przekaźnikowni, agregatu (siłowni), akumulatorni lub w ich pobliżu powinny znajdować się gaśnice. 1. Palenie tytoniu lub używanie otwartego płomienia w akumulatorni, pomieszczeniu agregatu prądotwórczego lub pomieszczeniu z materiałami łatwopalnymi jest wzbronione 29 Przepisy bezpieczeństwa przy pracach wykonywanych na wysokości 1. Prace na wysokości mogą wykonywać tylko pracownicy posiadający aktualne badania lekarskie (dopuszczające do wykonywania takich prac) oraz przy zastosowaniu urządzeń lub systemu (szelki bezpieczeństwa wraz z podzespołem łącząco-amortyzującym i zaczepem), zabezpieczających przed upadkiem z wysokości. 2. Prace na wysokości należy tak organizować, aby czas przebywania pracowników na wysokości ograniczyć do minimum. 3. Jeśli podczas wchodzenia np. na słup lub schodzenia z niego została użyta drabina przystawna, powinna ona być podtrzymywana u dołu przez innego pracownika. Kąt nachylenia drabiny do poziomu powinien wynosić ok. 75 stopni, lecz nie może być mniejszy niż 65 stopni. 4. Na drabinie przystawnej może znajdować się tylko jedna osoba, a wchodzenie w obuwiu o śliskich podeszwach jest wzbronione. 27

29 5. Pracownik znajdujący się na drabinie (na wysokości powyżej 2 m) powinien być zabezpieczony przed upadkiem za pomocą systemu (szelki bezpieczeństwa) chroniącego przed upadkiem z wysokości. 6. Nie wolno używać drabiny uszkodzonej, posiadającej szczeble luźno się obracające, złamane, ewentualnie drabiny nie posiadającej na dole podłużnie okucia zabezpieczającego przed poślizgiem. Oparcie drabiny powinno być tak wykonane, aby drabina nie obsunęła się lub nie przewróciła, zarówno zajęta przez pracownika, jak i wolno stojąca. Nie wolno posługiwać się prowizorycznymi podestami, ani używać desek, beczek, ław, skrzyń itp. przedmiotów do przedłużania drabin. Należy stosować stabilne podesty mocnych konstrukcji albo odpowiedniej długości drabiny lub rusztowania. Drabiny rozstawne dwuramienne powinny być zabezpieczone przed rozsunięciem się metalowym prętem ściągającym lub wystarczająco wytrzymałym wiązaniem. Drabiny mogą być użytkowane po stronie po której się wchodzi, tylko przez jedną osobę. Z drabin rozstawnych dozwolone jest sięganie do wysokości nie przekraczającej 4 m. Podczas pracy na drabinie i rusztowaniu nie wolno wychylać się lub wykonywać prac, przy których istnieje możliwość przewrócenia się rusztowania lub drabiny. Nie wolno przemieszczać rusztowania lub drabiny z przebywającymi na nich pracownikami. Zabrania się podawania pracującym na drabinie lub rusztowaniu, części, narzędzi i przedmiotów poprzez podrzucanie. Podawać je należy za pomocą niemetalowej linki. Powyższe zasady obowiązują także pracowników wykonujących prace utrzymaniowe masztów antenowych sieci radiotelefonicznych. 30 Transport i składowanie materiałów 1. Do prac związanych z transportem i przenoszeniem materiałów należy wyznaczać pracowników poddanych uprzednio badaniom oraz zapoznanych z przepisami bhp obowiązującymi w tym zakresie. 2. Naładunek, wyładunek i transport materiałów należy wykonywać pod nadzorem kierującego robotami lub wyznaczonego przez niego pracownika, przeszkolonego i przeegzaminowanego w tym zakresie. 3. Nie wolno prowadzić załadunku, transportu i załadunku o zmroku, w nocy i podczas silnej mgły, jeżeli miejsce pracy nie jest oświetlone zgodnie z obowiązującymi normami. 4. Przy organizacji podnoszenia i przenoszenia ciężarów należy zwrócić uwagę na: a) rodzaj i kształt podnoszonego i przenoszonego ciężaru, b) wymiary ciężaru i objętość przedmiotu, 28

30 c) częstość podnoszenia, d) poziom, z którego ciężar jest podnoszony, e) odległość przenoszenia (powrót bez obciążenia nie jest odpoczynkiem), f) warunki atmosferyczne, g) przestrzeganie prawidłowej normalnej postawy przy przenoszeniu, h) zastosowanie ochron osobistych i urządzeń mechanicznych ułatwiających pracę. 5. Przy dźwiganiu lub przenoszeniu materiałów lub przedmiotów, jeżeli praca ma charakter dorywczy, ciężar przypadający na jednego mężczyznę nie może przekraczać 50 kg, a na kobietę - 20 kg (do czterech razy na godzinę w czasie zmiany roboczej) i może być przenoszony na odległość większą niż 25 m, nie przekraczającą w żadnym wypadku 75 m. 6. Przenoszenie ręczne przedmiotów długich, jak słupy, belki, deski, itp. może być wykonywane dorywczo przez jednego pracownika, jeżeli długość tych przedmiotów nie przekracza 4 m, a masa 30 kg. 7. Przedmioty o długości ponad 4 m i masie ponad 30 kg mogą być przenoszone dorywczo tylko i wyłącznie przez zespół pracowników, w takiej liczbie, aby na jednego pracownika przypadała masa: - nie większa niż 50 kg, przy odległości do 25 m, - nie większa niż 45 kg, przy odległości większej niż 25 m lecz nie przekraczającej 75 m. 8. Przy pracy stałej masa ładunku, o długości ponad 4 m, przenoszonego na odległość 25 m przez jednego pracownika nie może przekraczać 45 kg, a na odległość ponad 25 m nie może przekraczać 40 kg. 9. Pracownicy, którzy przenoszą zespołowo materiały i przedmioty ciężkie powinni być wyposażeni w urządzenia i sprzęt pomocniczy, jak pasy, liny, kleszcze lub inny sprzęt ułatwiający pracę i zapewniający jej bezpieczeństwo. 10. Przy zespołowym ręcznym przenoszeniu ładunku jego masa nie może przekraczać 750 kg. 11. Drogi komunikacyjne i przejścia służące do transportu ręcznego powinny mieć nawierzchnię równą, twardą i gładką, a szerokość drogi nie powinna być mniejsza niż 120 cm. 12. Kategorycznie zabronione jest przenoszenie ciężarów po drabinach, wszelkiego rodzaju prowizorycznych kładkach, itp. 13. Przy naładunku, wyładunku i przewozie ciężkich przedmiotów należy zabraniać: a) ładowania słupów, masztów, kabli itp. na samochody i przyczepy bez kłonic zabezpieczających, b) wyładowania słupów i innych ciężkich przedmiotów z będących w ruchu platform kolejowych, wagonów oraz samochodów; wyładunek można rozpocząć po zatrzymaniu się pojazdu i unieruchomieniu go przez zahamowanie lub podłożenie pod koła zabezpieczających klinów. c) zdejmowania kłonic zabezpieczających z platform i zrzucania słupów na ziemię; słupy należy opuszczać na ziemię, zaczynając od warstwy najwyższej po dwóch pochyło położonych słupach (legarach), zakładanych każdorazowo pod wierzchnią warstwę słupów, po uprzednim usunięciu środkowych kłonic. 29