(12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego:

Transkrypt

1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: Europejski Biuletyn Patentowy 2014/48 EP B1 (13) (51) T3 Int.Cl. F16C 1/20 ( ) B60J 7/057 ( ) F16C 1/14 ( ) (54) Tytuł wynalazku: Linka napędowa ze stabilizowanym zabierakiem (30) Pierwszeństwo: DE (43) Zgłoszenie ogłoszono: w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 2012/52 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: Wiadomości Urzędu Patentowego 2015/05 (73) Uprawniony z patentu: Gemo D.G. Moritz GmbH & Co. KG, Berlin, DE (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP T3 KLAUS STENZEL, Berlin, DE (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Rafał Witek WTS RZECZNICY PATENTOWI WITEK, ŚNIEŻKO I PARTNERZY ul. R. Weigla Wrocław Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).

2 Opis [0001] Wynalazek dotyczy linki napędowej z zabierakiem. Linka napędowa posiada elastyczny rdzeń, który zazwyczaj jest zbudowany z wielu warstw drutów nawiniętych w przeciwnym kierunku. Wokół rdzenia jest nawinięta mocno zaciśnięta skrętka z drutu, a mianowicie w znacznej odległości między zwojami. Zabierak służy do sprzęgania z napędzanym elementem. [0002] Ważnym obszarem zastosowania są napędy do szyberdachów pojazdów samochodowych i podobne zastosowania, jak na przykład napęd rolet przeciwsłonecznych w samochodach. [0003] W tych zastosowaniach element przesuwny, a zatem na przykład ruchomy szyberdach, jest połączony po obu stronach każdorazowo z jednym zabierakiem linki napędowej. Linki napędowe przebiegają wokół otworu szyberdachu do wspólnego napędu, na którym zazębiają się one z kołem zębatym, które z kolei zazębia się w odstępach między zwojami linek napędowych i uruchamia je jak listwę zębatą. [0004] Trudna jest w tym przypadku konstrukcja zabieraka, który przy taniej masowej produkcji musi przenosić duże siły. Znane zabieraki na linkach napędowych są wykonane albo z metalu i są zaciskane za pomocą formowania na zimno, albo z tworzywa sztucznego, które w procesie formowania wtryskowego jest natryskiwane wokół obszaru końcowego linki napędowej. W obu przypadkach rezultaty dotyczące wytrzymałości nie są zadowalające, przy czym w przypadku tworzywa sztucznego niedogodna jest w szczególności niska wytrzymałość obciążeniowa materiału. [0005] Zabieraki, które w powszechnej konstrukcji posiadają wystające z boku linki napędowej człony sprzęgające, posiadają w otaczającym linkę napędową korpusie głównym wystarczająco dużo miejsca, aby uruchomić rdzeń linki napędowej na całej długości poprzez korpus główny, a zatem powoduje on usztywnienie zabieraka. Jeżeli jednak zabierak w celu sprzęgnięcia posiada boczne zagłębienie, to tworzy ono również osłabienie zabieraka i zwężenie przekroju poprzecznego, a zatem rdzeń linki napędowej nie może przejść przez obszar długości bocznego zagłębienia. Tutaj zatem, w pozostającym obok zagłębienia przekroju poprzecznym zabieraka, znajduje się materiał odlewowy, który przy działaniu większych sił może być podatny na złamanie.

3 2 [0006] Z dokumentów DE A1, DE A1 oraz US A są znane linki napędowe z zamocowanym na ich końcu zabieraku, który jest utworzony w celu sprzęgnięcia z elementem przesuwnym, ruchomym w kierunku osiowym linki napędowej, przy czym zabierak jest wykonany jako korpus odlany lub natryśnięty wokół obszaru końcowego linki napędowej i w celu sprzęgnięcia posiada boczne zagłębienie lub poszerzenie, umieszczone w kierunku osiowym poza końcem linki napędowej. Niekorzystne w tym stanie techniki jest ryzyko złamania przy działaniu większych sił, o którym mowa w poprzednim akapicie. [0007] Celem niniejszego wynalazku jest ulepszenie linki napędowej pod względem kosztów oraz stabilności zabieraka. [0008] Cel ten uzyskuje się za pomocą cech wskazanych w zastrz. 1. [0009] Zabierak według wynalazku jest wykonany jako odlany korpus metalowy. Odlew metalowy jest sprawdzoną techniką odlewniczą i wykazuje znacznie wyższą wytrzymałość niż korpus uzyskany jako kształtka wtryskowa z tworzywa sztucznego lub na przykład zaginanie elementów z blachy. Kolejna zaleta polega na tym, że odlew metalowy odbywa się w wyższych temperaturach, w których materiały z tworzywa sztucznego już się topią. W przypadku odlewania ewentualnie niedogodne części tworzyw sztucznych na lince napędowej, jak na przykład nawijające się między zwojami spirali włoski floku, nie muszą być usuwane przed odlewem. Osłabiony obszar obok zagłębienia jest wyposażony w zagnieżdżony równolegle osiowo kołek, który służy jako zbrojenie i może być wykonany w tym celu w odpowiedni sposób, na przykład ze stali. W celu lepszego połączenia i przenoszenia siły z materiałem odlewu, kołek może być wyposażony na przykład w rowkowaną powierzchnię. [0010] Dodatkowym problemem jest napęd linkami napędowymi po obu stronach elementu przesuwnego, które posiadają pewien luz w napędzie podczas zazębiania się z kołem zębatym. Zawsze zatem zawsze jedna strona elementu przesuwnego przesuwa się nieco dalej niż druga. Te nieznaczne różnice w zakresie milimetrów mogą jednak być wizualnie uciążliwe dla patrzącego, zwłaszcza w przypadku drogich limuzyn. Dlatego korzystnie, według zastrzeżenia 2, jest zamocowana na zabieraku wystająca z niego sprężyna, która znakomicie eliminuje problem braku tego wyrównania. Napęd szyberdachu może być skonstruowany w ten sposób, że w położeniu końcowym obie linki napędu uderzają od końcowej strony zabierakiem w punkty karoserii. Przy napotkaniu oporu sprężyny nieco uginają się, co umożliwia

4 3 bokowi podążającemu za bokiem poprzedzającym jeszcze nieco nadążyć, aż do wyrównania szyberdachu. Taki rezultat osiąga się za pomocą wyjątkowo prostej konstrukcji, która jest lepsza od bardzo skomplikowanych konstrukcji do wyrównywania luzów. Sprężynę można zamocować na zabieraku w różny sposób, na przykład za pomocą śrub lub podobnie. Korzystne jednak jest zamocowanie jej poprzez przetopienie, co jeszcze bardziej upraszcza konstrukcję i jest tańsze. [0011] Do formy potrzebnej do wykonania odlewu metalowego wkłada się przeznaczony do przetopienia końcowy obszar linki napędowej i również przeznaczony do przetopienia obszar sprężyny. Według zastrz. 3 korzystne jest jednak nasadzenie sprężyny na wolny koniec rdzenia linki napędowej oraz wstępne zamontowanie jej tam, ponieważ w ten sposób proces wkładania do formy dla odlewu ciśnieniowego i tym samym przebieg procesu jest szybszy i tańszy. [0012] W celu wyprodukowania korpusu metalowego stosuje się różne odpowiednie techniki, jak np. obtryskiwanie metalem półfabrykatu z tworzywa sztucznego, spiekanie lub wtrysk proszków metali. Według zastrz. 4 korzystne jest jednak zastosowanie techniki odlewania wysokociśnieniowego z cynku, która szczególnie nadaje się do masowej produkcji pożądanej w przemyśle motoryzacyjnym i jest bardzo korzystna ze względu na niskie koszty. [0013] Wynalazek jest przedstawiony przykładowo i schematycznie na rysunku, na którym Fig. 1 pokazuje widok boczny końcowego obszaru linki napędowej z zabierakiem i sprężyną oraz Fig. 2 pokazuje wersję wykonania odpowiadającą widokowi na fig. 1. [0014] Figura 1 przedstawia linkę napędową 1 nie według wynalazku z elastycznym rdzeniem 2, który jest wykonany na przykład z wielu warstw drutów nawiniętych na siebie w przeciwną stronę. Na rdzeń 2 jest mocno nawinięta skrętka 3 z odpowiedniego, grubego drutu. Utworzona w ten sposób linka napędowa może być stosowana jak listwa zębata, ma w tym przypadku jednak okrągły przekrój poprzeczny i jest elastyczna. [0015] Końcowy obszar linki napędowej 1, pokazany linią przerywaną, jest osadzony w zabieraku 5, który jest wykonany jako korpus odlany pod wysokim ciśnieniem z

5 4 cynku. Z boku zabieraka 5 jest ukształtowany wystający element sprzęgający 6, który jest przeznaczony do bocznego, kształtowego zazębiania się w elemencie przesuwnym 17 niepokazanego szyberdachu. [0016] W pokazanym obszarze końcowym linki napędowej 1 jest usunięta skrętka 3. Na wolny koniec 7 rdzenia 2 jest nasadzona sprężyna 8, która jest wtopiona w główny korpus 4 zabieraka 5. [0017] Jak widać na fig. 1, linka napędowa 1 jest flokowana pomiędzy zwojami skrętki 3 włoskami 9, poza zabierakiem 5. Mogą one zostać tam umieszczone na przykład poprzez owinięcie strzyżą tekstylną. Służą one do wygłuszania hałasu podczas przesuwania linki napędowej 1 w niepokazanej na figurze jej prowadnicy. [0018] Przy wytwarzaniu konstrukcji pokazanej na fig. 1 można poprzez obcięcie skrócić długość ciągłej linki napędowej, aby uwolnić jej wolny końcowy obszar 7 od tej usuniętej części skrętki 3. Następnie nasadza się przygotowaną wcześniej sprężynę 8. W tym ukształtowaniu może nastąpić włożenie do formy potrzebnej do wytworzenia odlewu ciśnieniowego. W ten sposób można włożyć jedynie wyżej opisany połączony moduł, nie trzeba zatem wkładać oddzielnych części. [0019] Włosie 9 może zostać usunięte z linki napędowej 1 w przeznaczonym do przetopienia jej końcowym obszarze. Ale może ono również pozostać na lince napędowej, ponieważ w wysokich temperaturach stosowanych w wysokociśnieniowym wtrysku cynku stopi się bez zakłóceń. [0020] Fig. 2 przedstawia wersję wykonania według wynalazku, w której, na ile to było możliwe, zastosowano te same odnośniki. [0021] Poza zabierakiem 5, linka napędowa 1 odpowiada konstrukcji z fig. 1. Zabierak 5 jest również tutaj wykonany w końcowym obszarze linki napędowej 1 jako korpus odlany w procesie formowania wtryskowego z cynku. W celu połączenia zabieraka nie jest jednak przewidziany wystający z boku element sprzęgający 6 według fig. 1, lecz w przypadku formy wykonania na fig. 2 znajduje się tutaj uformowane z boku zagłębienie 16 do zazębiania się z zabierakiem 17, które osłabia w tym miejscu przekrój poprzeczny odlanego korpusu 7. Ponieważ przekrój poprzeczny odlanego korpusu jest znacznie zmniejszony w miejscu bocznego zagłębienia 16, można wtopić linkę napędową 1 tylko na obszarze długości aż do zagłębienia 16. [0022] Sprężyna 8, tak jak w formie wykonania na fig. 1, jest odpowiednio wtopiona w korpus 7, jednak dopiero w obszarze poza zagłębieniem 16.

6 5 [0023] Pozostały przekrój poprzeczny zabieraka 5 obok zagłębienia 16 jest podatny na złamanie. W celu uniknięcia tutaj uszkodzeń, w zabierak 5 jest wtopiony kołek 10, który może być ukształtowany jako kołek stalowy i zapewnia zabierakowi 5 wystarczającą wytrzymałość w tym osłabionym obszarze. W celu poprawy zespolenia kołka 10 z otaczającym materiałem odlewu, kołek 10 może być odpowiednio ukształtowany lub posiadać strukturyzowaną powierzchnię, na przykład być wykonany jako gwintowany pręt. [0024] Korzystnym obszarem zastosowania przedstawionej konstrukcji jest niepokazany napęd szyberdachu dla samochodów osobowych. Przy przedniej poprzecznej krawędzi otworu dachowego do umieszczenia szyberdachu jest umieszczony silnik elektryczny, który napędza kołem zębatym dwie zazębiające się z kołem zębatym linki napędowe według wynalazku, które stamtąd są prowadzone po obu stronach wzdłuż szyberdachu równolegle do krawędzi otworu dachowego i są sprzężone z ich zabierakami 5 z prawej i lewej strony szyberdachu. [0025] Zabieraki 5 przemieszczają się w położenie końcowe przesuwania się szyberdachu, do oporu na karoserii. Ponieważ napędowe koło zębate posiada nieco inny luz w docisku obydwóch linek napędowych, jeden bok szyberdachu dochodzi do oporu wcześniej niż drugi. Różnica mieści się w zakresie milimetrów, może jednak przeszkadzać. [0026] W konstrukcji przedstawionej na fig. 1 i 2 sprężyna 8 każdego zabieraka 5 jest umieszczona jako wystająca w ten sposób, że przesuwa się ona do oporu. Jeden z obu zabieraków dochodzi do oporu jako pierwszy. Jego sprężyna 8 ugina się, co umożliwia drugiemu zabierakowi również przesunąć się jeszcze nieco do przodu, aż do wyrównania szyberdachu. [0027] Sprężyna 8 może być ukształtowana w inny sposób niż w przedstawionym przykładzie, również z drutu o innej grubości i o innym nachyleniu niż skrętka 3 oraz być nawinięta jako przebiegająca w tym samym kierunku jak ona. [0028] Sprężyna 8 może również zostać pominięta.

7 6 Zastrzeżenia patentowe 1. Linka napędowa (1) z zamocowanym na jej końcu zabierakiem (5), który jest utworzony w celu sprzęgania z elementem przesuwnym (17), ruchomym w kierunku osiowym linki napędowej (1), przy czym zabierak (5) posiada utworzone w celu sprzęgania boczne zagłębienie (16), umieszczone w kierunku osiowym poza końcem linki napędowej (1), znamienna tym, że zabierak (5) jest ukształtowany jako korpus metalowy odlany wokół obszaru końcowego linki napędowej (1), przy czym w pozostałym obok zagłębienia (16) przekroju poprzecznym zabieraka (5) jest wlany równoległy osiowo kołek (10). 2. Linka napędowa według zastrz. 1, znamienna tym, że na zabieraku (5) jest zamocowana sprężyna (8) ukształtowana poprzez wtopienie, wystająca w kierunku jego przesuwania się i uginająca się przy oporze końcowym przesuwu. 3. Linka napędowa według zastrz. 2, znamienna tym, że sprężyna (8) jest ukształtowana jako sprężyna śrubowa, współosiowa do linki napędowej (1) i nasadzona swoim wtopionym obszarem na wolny, wystający poza koniec skrętki (3) obszar końcowy (7) rdzenia (2) linki napędowej (1). 4. Linka napędowa według jednego z poprzednich zastrz., znamienna tym, że odlany korpus metalowy jest wykonany jako korpus powstały w procesie odlewania wysokociśnieniowego z cynku.

8 7

9 8 DOKUMENTY WYMIENIONE W OPISIE Lista wymienionych przez zgłaszającego dokumentów została dołączona wyłącznie dla informacji czytającego i nie jest częścią europejskiego dokumentu patentowego. Została zestawiona z największą starannością, Europejski Urząd Patentowy nie bierze jednak żadnej odpowiedzialności za ewentualne błędy lub braki. Dokumenty patentowe wymienione w opisie: DE A1 [0006] DE A1 [0006] US A [0006]