Regiony termiczne Europy
|
|
- Katarzyna Lipińska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.) Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński Kraków, 2007, Regiony termiczne Europy Thermal regions in Europe Anna Smolec 1 Zarys treści: Na podstawie średnich wieloletnich miesięcznych i sezonowych wartości temperatury powietrza z lat , pochodzących z 805 stacji meteorologicznych, opracowano regionalizację termiczną Europy. W opracowaniu wykorzystano powszechnie stosowaną obiektywną metodę badawczą, którą stanowi analiza skupień. Na podstawie metody k-średnich oraz znajomości zróżnicowania klimatycznego Europy wydzielono 5 regionów termicznych w roku, chłodnej porze roku (listopad-marzec) oraz w okresie wegetacyjnym (kwiecień-październik). Słowa kluczowe: regionalizacja klimatu, temperatura powietrza, analiza skupień, Europa Key words: climate regionalization, air temperature, cluster analysis, Europe Wstęp Temperatura powietrza stanowi najczęściej stosowany element do klasyfikacji klimatu, mimo że jest jednym z wielu jego składników. Dzieje się tak przeważnie dlatego, że jest ona łatwo mierzalna i w związku z tym znajduje się w bazach danych. Jednocześnie temperatura powietrza, jak pisze Z. Ustrnul (2004), uważana jest za przewodni element klimatu, którego zróżnicowanie jest najlepiej rozpoznane zarówno pod względem metodycznym, jak i poznawczym. Jedna z najczęściej stosowanych klasyfikacji klimatów świata klasyfikacja W. Köppena (1900), opiera się m.in. na rocznym przebiegu średniej miesięcznej temperatury powietrza i jej oddziaływaniu na świat roślinny. Na rozkład temperatury powietrza w Europie wpływa wiele czynników; najważniejsze z nich to: usłonecznienie, sąsiedztwo mórz i prądów morskich, napływ mas powietrza o zróżnicowanych cechach termicznych, urozmaicona rzeźba oraz wysokość nad poziomem morza. Zagadnieniem podziałów klimatu, w różnej skali przestrzennej globu, kontynentu czy kraju, zajmowało się stosunkowo wielu autorów. Szerszą popularność wśród podzia- 1 Katedra Klimatologii, Uniwersytet Śląski, ul. Będzińska 60, Sosnowiec, annasmolec@poczta.fm
2 Anna Smolec łów klimatów świata uzyskały, obok wymienionej klasyfikacji W. Köppena (1900), podział klimatów E. de Martonne a (1942, 1948), podział klimatyczny L.S. Berga (1925, 1938), klasyfikacja genetyczna opracowana przez P.B. Alisowa (1936), regionalizacja klimatów świata H. von Wissmanna (1939), C.W. Thornthwaite a (1931), G.T. Trewartha y (1954) czy podział C. Trolla (1947). Klasyfikacjami w skali globu zajmowali się także polscy klimatolodzy, np. S. Pietkiewicz (1946); W. Gorczyński (1948), który wprowadził tzw. system dziesiętny klimatów; W. Okołowicz (1969). Autorami regionalizacji klimatycznych w skali Polski byli m.in.: E. Romer (1912, 1947, 1949), R. Merecki (1914), R. Gumiński (1948), W. Okołowicz (1973), W. Wiszniewski i W. Chełchowski (1975, 1987), W. Okołowicz i D. Martyn (1979) oraz A. Woś (1993). Regionalizacją klimatyczną Polski zajęli się też: A. Schmuck (1961), Z. Kaczorowska (1962), M. Sadowski (1983) oraz J. Chrzanowski (1988, 1991). Autorzy ci do analizy wykorzystali temperaturę powietrza oraz opady atmosferyczne. Większość wymienionych i znanych klasyfikacji powstała w pierwszej połowie XX w., dlatego trudno też uznać je za współczesne. Ostatnie lata, dzięki rozwojowi metod numerycznych, nowych możliwości obliczeniowych oraz dostępowi do bogatych baz danych klimatycznych, stwarzają zupełnie nowe możliwości powstawanie i wykorzystywanie w klimatologii nowych ujęć ilościowych. Ustalenie regionalizacji klimatycznej nie jest rzeczą łatwą, głównie z uwagi na brak jednej uniwersalnej metody podziału. Na przeszkodzie stoi brak, jak podkreśla A. Schmuck (1961), właściwie wypracowanej metody klimatologicznej. Klasyfikacje klimatów różnią się od siebie m. in. w zakresie stosowanej metodyki, a także samej liczby wydzielanych jednostek. Na przykład E. Romer w 1949 r. opublikował regionalizację klimatu Polski opartą na analizie wartości liczbowych 30 wskaźników. Wykorzystał w tym celu m.in. mapy izoterm i średniej miesięcznej temperatury powietrza miesięcy nieparzystych, dat początku, końca i czasu trwania termicznych pór roku i okresu wegetacyjnego oraz rocznych sum opadu. Na podstawie mapy izogradientów, gdzie przez termin izogradient rozumie się sumę zmienności elementów meteorologicznych na danym obszarze, autor wyróżnił 7 typów klimatu. Z kolei R. Gumiński (1948) przedstawił propozycję regionalizacji klimatu Polski z punktu widzenia potrzeb rolnictwa. Uwzględniono w nim wskaźniki związane z podstawowymi czynnikami rozwoju świata roślinnego i niektóre wskaźniki fenologiczne. Na podstawie występujących różnic przede wszystkim w warunkach termicznych i opadowych na obszarze Polski wyróżnił 21 dzielnic klimatycznych. A. Schmuck (1961) natomiast w swoim podziale opartym na tzw. stopniodniach, wydzielił 7 regionów głównych od A do G, które połączył w 3 strefy termiczne. Cel i zakres pracy Celem niniejszej pracy jest wydzielenie regionów termicznych w Europie. Podział ten jest oparty na średnich miesięcznych wartościach temperatury powietrza pochodzących z 805 stacji meteorologicznych z obszaru Europy z okresu Dane zostały zaczerpnięte z bazy internetowej National Oceanic and Atmospheric Administration 176
3 Regiony termiczne Europy (NOAA). Bardzo duża liczba stacji oraz ich stosunkowo równomierne rozmieszczenie pozwalają na analizę warunków termicznych badanego obszaru. Największą trudność, jak zwykle przy regionalizacji, stanowiło określenie kryteriów wydzielenia poszczególnych jednostek. Zastosowana metoda badawcza Współczesna nauka, w tym klimatologia, odchodzi od metod opisowych i jakościowych, skupiając się coraz częściej na metodach obiektywnych ilościowych. Dlatego też w niniejszej pracy wydzielenie regionów termicznych w Europie zostało oparte na metodzie analizy skupień. Analiza skupień, jak pisze A. Bokwa (2004), jest używana m.in. w geografii do grupowania danych, tak obiektów, jak też zmiennych. Jest jedną z metod klasyfikacji, która polega na organizowaniu danych pomiarowych w sensowne struktury lub grupy poprzez analizę podobieństwa elementów poddanych badaniu, według założonego kryterium (Dobosz 2001). Grupowania obiektów dokonuje się w ten sposób, by obiekty wewnątrz jednej grupy wykazywały możliwie małe różnice oraz by różnice między grupami były możliwie duże (Bahrenberg, Giese 1975). Metody klasyfikacji można podzielić na hierarchiczne i niehierarchiczne. W metodzie grupowania niehierarchicznego metodą k-średnich, którą zastosowano w niniejszym opracowaniu, elementy grupowane są wokół centrów i przyporządkowywane do każdego ze skupień tak, aby skupienia te były możliwie różne od siebie. Przy analizie k-średnich z góry należy założyć, na ile skupień chcemy podzielić badany zbiór danych. W niniejszej pracy przyjęto takie liczby skupień, które gwarantowały największe odległości między nimi oraz odpowiednią liczebność obserwacji w poszczególnych skupieniach. Ostateczną liczbę regionów wydzielono po wielu podejściach uwzględniających różną liczbę skupień. Okazało się, że optymalna liczba skupień oparta na rocznym przebiegu temperatury powietrza wynosi około 5. Przy tej założonej liczbie wydzielenie poszczególnych regionów budzi najmniejsze wątpliwości, a rozkład regionów wydaje się zgodny z powszechnie znanym zróżnicowaniem termicznym i klimatycznym kontynentu. Wydzielone skupienia, zobrazowane przez przebieg roczny temperatury powietrza, prezentuje rycina 1. Jak widać, każdy region cechuje się wyraźnie odmiennym reżimem termicznym wraz z jego bezwzględnymi wartościami. Ryc. 1. Przebieg roczny temperatury powietrza w wyznaczonych regionach w Europie (objaśnienia w tekście) Fig. 1. Course of the annual air temperature in the distinguished regions in Europe (for explanations see text) 177
4 Anna Smolec Do określenia liczby skupień wykorzystano również analizę map rozkładu przestrzennego temperatury powietrza w Europie w roku i badanych okresów roku, wykonanych na podstawie tych samych danych, które zostały użyte do wydzielenia regionów termicznych. Regiony termiczne Europy Po wykonaniu wielu prób i analiz uznano, że wydzielenie 5 regionów termicznych w Europie będzie rozwiązaniem optymalnym. Nazewnictwo poszczególnych regionów nawiązuje do terminów stosowanych przez J. Chrzanowskiego (1991) w pracy poświęconej regionalizacji termicznej Polski. Obszar Alp i Karpat oraz innych masywów górskich nie został tutaj zaklasyfikowany jako odrębny region, lecz włączony do strefy D dość chłodnej. Charakterystyka wydzielonych regionów termicznych przedstawia się następująco (ryc. 2): Ryc. 2. Regiony termiczne w Europie w roku (wyznaczone na podstawie średnich rocznych wartości temperatury powietrza) Fig. 2. Thermal regions in Europe in year (based on the mean annual temperature) 178
5 Regiony termiczne Europy region A najcieplejszy, ze średnią temperaturą od 9 o C w styczniu do blisko 26 o C w sierpniu. Obejmuje południe i wschód Półwyspu Iberyjskiego, Baleary, Korsykę, Sardynię, Półwysep Apeniński wraz z Sycylią, Peloponez oraz Kretę; region B ciepły, średnia temperatura od 3 o C w styczniu do 21 o C w sierpniu; region ten obejmuje m.in.: Wyspy Brytyjskie, północną część Półwyspu Iberyjskiego, Nizinę Francuską, Masyw Centralny, Wielką Nizinę Węgierską, Nizinę Rumuńską i Półwysep Bałkański; region C umiarkowanie ciepły, średnia temperatura najchłodniejszego miesiąca -1 o C, najcieplejszego blisko 18,5 o C; rozciąga się równoleżnikowo od Renu aż po Morze Kaspijskie; region D dość chłodny, średnia temperatura od około -4 o C w styczniu do 16 o C w lipcu; obejmuje m.in.: Islandię, południową i zachodnią część Półwyspu Skandynawskiego, Pojezierze Fińskie, Wyżynę Środkowo-Rosyjską oraz Alpy i Karpaty; region E chłodny, z średnią temperaturą od -9,5 o C w styczniu i lutym do 13 o C w lipcu; należą do niego: północna część Półwyspu Skandynawskiego, Wyżyna Lapońska oraz północna część Niziny Wschodnioeuropejskiej. Regiony termiczne okresu wegetacyjnego Okres wegetacyjny jest to część roku, w której średnia dobowa temperatura powietrza utrzymuje się powyżej 5 o C. Określenie długości okresu wegetacyjnego jest ważne dla różnych dziedzin gospodarki, w tym przede wszystkim rolnictwa. Region najcieplejszy to obszar ze średnią wieloletnią temperaturą powietrza od 14 o C w kwietniu do 26 o C w sierpniu (region A). Region ciepły, o średniej temperaturze kwietnia 11 o C i lipca 22 o C (region B). Region umiarkowanie ciepły temperatura powietrza między 8 o C w kwietniu a 18 o C w lipcu (region C). Region dość chłodny (D) średnia temperatura od 4 o C (kwiecień) do 16 o C (lipiec). Region chłodny (E) obejmuje obszar o średniej temperaturze od -1 o C w kwietniu do 12 o C w lipcu (ryc. 3). Regiony termiczne chłodnej pory roku Chłodna pora roku jest to część roku, w której średnia dobowa temperatura powietrza utrzymuje się poniżej 5 o C. Znajomość długości tego okresu jest ważna m.in. dla komunikacji. W odniesieniu do chłodnej pory roku wydzielono następujące regiony (ryc. 4): A obszar najcieplejszy, o średniej temperaturze najchłodniejszego miesiąca 10 o C (styczeń), a najcieplejszego 14 o C (listopad), B obszar ciepły, o średniej temperaturze rozpatrywanych miesięcy od 5 do 8 o C, C obszar umiarkowanie ciepły temperatura zawarta między 0 o C w styczniu a 5 o C w listopadzie, D obszar dość chłodny, o średniej temperaturze od -3,5 o C w styczniu do 1 o C w listopadzie, E obszar chłodny, o średniej temperaturze w styczniu -9 o C, w listopadzie -4 o C. 179
6 Anna Smolec Ryc. 3. Regiony termiczne w Europie w okresie wegetacyjnym Fig. 3. Thermal regions in Europe in the vegetation period Ogólnie na podstawie rocznego przebiegu średniej temperatury można wyróżnić na kontynencie europejskim 3 strefy termiczne, przebiegających równoleżnikowo, które wyraźnie nawiązują do rozkładu całkowitego promieniowania słonecznego: strefę północną, z regionami termicznymi D i E, największą strefę środkową, z regionami termicznymi roku B i C, strefę południową region A, obejmującą skrajne obszary kontynentu, będące pod wpływem oddziaływania suchego i gorącego klimatu Afryki. Kiedy przeanalizujemy rozkład regionów w chłodnej porze roku (ryc. 4), możemy zauważyć wyraźnie słabnący wpływ oceanu i jednocześnie rosnący wpływ kontynentu w miarę przemieszczania się w kierunku północno-wschodnim. Zarysowują się tutaj wyraźnie następujące strefy: strefa obejmująca zachodnią i południową część Europy, gdzie zima należy do łagodnych, strefa, do której należy środkowa, wschodnia oraz północna część Europy; średnia temperatura w miarę oddalania się od oceanu jest coraz niższa, spadając znacznie poniżej -8 o C w części północno-wschodniej kontynentu. 180
7 Regiony termiczne Europy Ryc. 4. Regiony termiczne w Europie w chłodnej porze roku Fig. 4. Thermal regions in Europe in the cold season Rozmieszczenie wymienionych regionów termicznych na obszarze Europy w znacznym stopniu nawiązuje do rozkładu stref i typów klimatycznych, jaki jest w podziale W. Okołowicza (1969). Podsumowanie Na podstawie przedstawionej analizy można sformułować następujące wnioski: 1. Na badanym obszarze można wyróżnić 5 regionów termicznych w roku, chłodnej porze roku (listopad-marzec) oraz w okresie wegetacyjnym (kwiecień-październik) na podstawie obiektywnych metod ilościowych, jak również znajomości zróżnicowania klimatycznego Europy. 2. Wydaje się, że wykorzystanie danych 11-letnich, pochodzących z 805 stacji, jest wystarczające do przeprowadzenia regionalizacji klimatycznej w makroskali. 3. Analiza skupień, w tym procedura k-średnich, jest metodą przydatną do opracowywania klasyfikacji klimatu i mimo swej prostoty obliczeniowej jest niezwykle skuteczna i efektywna. 181
8 Anna Smolec 4. Dla celów bardziej szczegółowych analiz, uwzględniając możliwości obliczeniowe oraz dostępność danych, należałoby wykorzystać dane z rozdzielczością dobową. Literatura Alisow B.P., 1936, Gieograficzeskije tipy klimatow, Meteor. i Gidroł., 6, Bahrenberg G., Giese E., 1975, Statistische Methoden und ihre Anwendung in der Geographie, B.G. Teubner, Stuttgart. Berg L.S., 1925, Klimaticzeskije pojasa ziemli, Izwiestia Gieograficzeskogo Instituta 5. Berg L.S., 1938, Osnowy klimatołogii, Leningrad. Bokwa A., 2004, Wykorzystanie analizy skupień do typologii dziennego przebiegu pionowych gradientów temperatury powietrza w przygruntowej warstwie powietrza na Pogórzu Wielickim, [w:] Zastosowanie wybranych metod statystycznych w klimatologii, A. Bokwa, Z. Ustrnul (red.), Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków, Chrzanowski J., 1988, Regionalizacja i klasyfikacja dobowych wartości opadów w Polsce, Wiad. IMGW, 1-2, Chrzanowski J., 1991, Regiony termiczne Polski, Wiad. IMGW, 1-4, Dobosz M., 2001, Wspomagana komputerowa statystyczna analiza wyników badań, Akad. Oficyna Wyd. EXIT, Warszawa. Gorczyński W., 1948, System dziesiętny klimatów świata, Prz. Met. i Hydr., 1, Gumiński R., 1948, Próba wydzielenia dzielnic rolniczo-klimatycznych w Polsce, Prz. Met. i Hydr., 1, Kaczorowska Z., 1962, Opady w Polsce w przekroju wieloletnim, Prace Geogr., 33, Inst. Geogr. PAN, Köppen W., 1900, Versuch der Klassifikation der Klimate vorzugsweise nach ihren Beziehungen zur Pflanzenwelt, Geogr. Z., 6, , Martonne E. de, 1942, Nouvelle carte mondiale de l idice d aridité, Annales de Géographie, 51, Martonne E. de, 1948, Le climat, [w:] Traite Géographie Physique, 1, Paris. Merecki R., 1914, Klimatologia ziem polskich, Księgarnia Gebethnera i Wolffa, Warszawa. Okołowicz W., 1969, Klimatologia ogólna, PWN, Warszawa. Okołowicz W., 1973, Regiony klimatyczne Polski, [w:] Narodowy Atlas Polski, PPWK, Warszawa. Okołowicz W., Martyn D., 1979, Regiony klimatyczne Polski, [w:] Atlas geograficzny Polski, PPWK, Warszawa. Pietkiewicz S., 1946, Klimaty kuli ziemskiej, Państ. Zakł. Wyd. Szkolnych, Warszawa. Romer E., 1912, Klimat ziem polskich, Encyklopedia Polska, t. 1, dział 1 i 2. Romer E., 1947, Rozmyślania klimatyczne, Czas. Geogr., 17, 3-4 oraz Dzieła wybrane, 1962, 3. Romer E., 1949, Regiony klimatyczne Polski, Prace Wroc. Tow. Nauk., Ser. B, 16, Sadowski M., 1983, Temperatura powietrza, IMGW, Warszawa. Schmuck A., 1961, Regiony termiczne Polski, Czas. Geogr., 32, 1, Thornthwaite C.W., 1931, The climates of North America according to a new classification, Geogr. 182
9 Regiony termiczne Europy Rev., 21, Trewartha G.T., 1954, An Introduction to Climate, Mc Graw-Hill, New York-London. Troll C., 1947, Der assymetrische Aufbau der Vegetationsszonen und Vegetationsstufen auf der Nordand Südhalbkugel, Ber. ü.d. Geobotan. Forsch.-Inst. Rübel i. Zürich. f.d., Zürich, Ustrnul Z., 2004, Metody analizy przestrzennej w badaniach klimatologicznych, [w:], Zastosowanie wybranych metod statystycznych w klimatologii, A. Bokwa, Z. Ustrnul (red.), Inst. Geogr. i Gosp. Przestrz. UJ, Kraków, Wissmann H. v., 1939, Die Klima- und Vegetationsgebiete Eurasiens, Z. Ges. Erdk, Berlin, Wiszniewski W., Chełchowski W., 1975, Charakterystyka klimatu i regionalizacja klimatyczna Polski, WKiŁ, Warszawa. Wiszniewski W., Chełchowski W., 1987, Regiony klimatyczne, [w:] Atlas hydrologiczny Polski, Wyd. Geol., Warszawa. Woś A., 1993, Klimat Polski, PWN, Warszawa. Summary This paper presents a thermal regionalisation of Europe. This classification was based on the monthly air temperature values ( ) originating from 805 meteorological stations. The k-means method (cluster method analysis) was applied in order to identify the regions. The k-means method produces exactly k different clusters of the greatest possible distinction. In total 5 thermal regions have been identified using this method based on the year (Fig. 2) and cold season (November-March) (Fig. 3) and the vegetation period (April-October) (Fig. 4). 183
10
REGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY II/2014
REGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY II/2014 Katowice-Kraków 2014 1. Warunki pogodowe w 2 kwartale 2014 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowo2012 w Europie - temperatura wg E-OBS (1)
2012 w Europie - temperatura wg E-OBS (1) Dziś sprawdzimy, jaki był pod względem temperatury rok 2012 w całej Europie, nie tylko w jej środkowej części. Dane pochodzą z bazy E-OBS, o której szerzej pisałem
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Elżbieta Cebulak KSZTAŁTOWANIE SIĘ WIELKOŚCI OPADÓW NA OBSZARZE WOJEWÓDZTWA MIEJSKIEGO KRAKOWSKIEGO THE PRECIPITATION ON THE AREA OF CRACOW
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY I/2014
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY I/2014 Katowice-Kraków 2014 1. Warunki pogodowe w 1 kwartale 2014 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoCechy klimatu Europy. Czynniki kształtujące klimat Europy
Czynniki kształtujące klimat Europy Cechy klimatu Europy położenie geograficzne kontynentu Zszerokością geograficzną związane jest nasłonecznienie powierzchni lądu, długość dnia i nocy, a pośrednio rozkład
Bardziej szczegółowoKlimaty kuli ziemskiej Klimaty kuli ziemskiej
Klimaty kuli ziemskiej 1 Zadanie Rysunki przedstawiają roczny rozkład temperatury i opadów w wybranych stacjach klimatycznych świata. Podpisz rysunki właściwymi dla nich nazwami klimatów, wybranymi spośród
Bardziej szczegółowoDOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ (1971-1995)
Słupskie Prace Geograficzne 2 2005 Dariusz Baranowski Instytut Geografii Pomorska Akademia Pedagogiczna Słupsk DOBOWE AMPLITUDY TEMPERATURY POWIETRZA W POLSCE I ICH ZALEŻNOŚĆ OD TYPÓW CYRKULACJI ATMOSFERYCZNEJ
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPIDCA PHYSICA 3, 1998 Grzegorz Szalach, Grzegorz Żarnowiecki KONSEKWENCJE ZMIANY LOKALIZACJI STACJI METEOROLOGICZNEJ W KIELCACH THE CONSEQUENCES OF THE TRANSFER
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY I/2015
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY I/2015 Katowice-Kraków 2015 1. Warunki pogodowe w 1 kwartale 2015 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoMeteorologia i Klimatologia
Meteorologia i Klimatologia Ćwiczenie I Poznań, 17.10.2008 mgr Bartosz Czernecki pok. 356 Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego (Zakład Klimatologii) Wydział Nauk Geograficznych
Bardziej szczegółowoTypy strefy równikowej:
Strefa równikowa: Duży dopływ energii słonecznej w ciągu roku, strefa bardzo wilgotna spowodowana znacznym parowaniem. W powietrzu występują warunki do powstawania procesów konwekcyjnych. Przykładem mogą
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU. Meteorologia i klimatologia
KARTA KURSU Geografia 1. stopnia, stacjonarne, 2017/2018, sem 2 Nazwa Nazwa w j. ang. Meteorologia i klimatologia Meteorology and climatology Koordynator Dr Joanna Jędruszkiewicz Zespół dydaktyczny Punktacja
Bardziej szczegółowoCo mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie?
Co mówią wieloletnie serie obserwacji meteorologicznych na temat zmian klimatu w Europie? Robert TWARDOSZ Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński Współczesny monitoring klimatu
Bardziej szczegółowoANALIZA ZMIENNOŚCI WARUNKÓW PLUWIOTERMICZNYCH OD KWIETNIA DO LIPCA W OKOLICACH KRAKOWA (1961-1990)
Acta Agrophysica, 2009, 13(2), 505-521 ANALIZA ZMIENNOŚCI WARUNKÓW PLUWIOTERMICZNYCH OD KWIETNIA DO LIPCA W OKOLICACH KRAKOWA (1961-1990) Barbara Ścigalska, Bernadetta Łabuz Katedra Ogólnej Uprawy Roli
Bardziej szczegółowoDŁUGOTRWAŁOŚĆ WYSTĘPOWANIA MAS POWIETRZNYCH W POLSCE POŁUDNIOWEJ ( ) Duration of air mass occurrence in Southern Poland ( )
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 247 253 Paweł Kotas Uniwersytet Jagielloński, Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej, Zakład Klimatologii 30 387 Kraków, ul. Gronostajowa 7 e-mail: pawel.kotas@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoKlimat okolic międzyrzeca podlaskiego
Danuta Limanówka Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Oddział w Krakowie Klimat okolic międzyrzeca podlaskiego Wstęp Obszar będący przedmiotem niniejszego opracowania obejmuje miasto i najbliższe
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY II/2015
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY II/2015 Katowice-Kraków 2015 1. Warunki pogodowe w 2 kwartale 2015 roku kwartalna temperatura
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY I/2017
REGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY I/2017 Katowice-Kraków 2017 1. Warunki pogodowe w 4 kwartale 2016 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoSusza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia
Susza meteorologiczna w 2015 roku na tle wielolecia Irena Otop IMGW-PIB Warszawa, 24.02.2016 r. Seminarium PK GWP PLAN PREZENTACJI 1. Wprowadzenia: definicja suszy i fazy rozwoju suszy 2. Czynniki cyrkulacyjne
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY I/2016
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY I/2016 Katowice-Kraków 2016 1. Warunki pogodowe w 1 kwartale 2016 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY III/2016
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY III/2016 Katowice-Kraków 2016 1. Warunki pogodowe w 3 kwartale 2016 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Danuta Limanówka ZMIENNOŚĆ WARUNKÓW TERMICZNYCH WYBRANYCH MIAST POLSKI CHANGES OF THE THERMAL CONDmONS IN THE SELECTED POLISH CITIES Opracowanie
Bardziej szczegółowoROK Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny. Borucino. Nr 44 (93) ISSN X
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino ROK 213 KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 44 (93) ISSN 281-884X Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY II/2016
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY II/2016 Katowice-Kraków 2016 1. Warunki pogodowe w 2 kwartale 2016 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoOpady normalne i anomalie w Koszalinie w latach
Grażyna Dederko Opady normalne i anomalie w Koszalinie w latach 1951 1995 Opady atmosferyczne należą do elementów meteorologicznych o bardzo dużej zmienności w czasie i przestrzeni. Charakterystyczną cechą
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA EKSTREMALNYCH WARTOŚCI TEMPERATURY POWIETRZA I OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH NA PODSTAWIE ODCHYLEŃ OD NORMY I PRAWDOPODOBIEŃSTWA
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2005: t. 5 z. specj. (14) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 367 373 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2005 IDENTYFIKACJA EKSTREMALNYCH
Bardziej szczegółowoWarunki termiczne Rolniczej Stacji Doświadczalnej w Zawadach Thermal conditions at the Experimental Farm in Zawady
Jacek RAK, Grzegorz KOC, Elżbieta RADZKA, Jolanta JANKOWSKA Pracownia Agrometeorologii i Podstaw Melioracji Akademia Podlaska w Siedlcach Department of Agrometeorology and Drainage Rudiments University
Bardziej szczegółowo2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006
Powietrze 17 2. CHARAKTERYSTYKA WARUNKÓW METEOROLOGICZNYCH W WOJEWÓDZTWIE MAŁOPOLSKIM W ROKU 2006 Charakterystykę warunków meteorologicznych województwa małopolskiego w roku 2006 przedstawiono na podstawie
Bardziej szczegółowoNORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY. Szczepan Mrugała
Acta Agrophysica, 2005, 6(1), 197-203 NORMALNE SUMY OPADÓW ATMOSFERYCZNYCH W WYBRANYCH STACJACH LUBELSZCZYZNY Szczepan Mrugała Zakład Meteorologii i Klimatologii, Instytut Nauk o Ziemi, Uniwersytet Marii
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY IV/2016
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY IV/2016 Katowice-Kraków 2017 1. Warunki pogodowe w 4 kwartale 2016 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS PROMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO RAPORT KWARTALNY IV/2015
EGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOOLOGICZNEJ LEŚNICTWA LEŚNY KOMPLEKS POMOCYJNY LASY BESKIDU ŚLĄKSIEGO APOT KWATALNY IV/2015 Katowice-Kraków 2015 1. Warunki pogodowe w 4 kwartale 2015 roku Średnia kwartalna
Bardziej szczegółowoDOBOWY PRZEBIEG TEMPERATURY POWIETRZA W BYDGOSZCZY W CZASIE WIOSENNYCH I JESIENNYCH PRZYMROZKÓW W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU MASY POWIETRZA
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 425 431 Mirosław Więcław Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, Wydział Nauk Przyrodniczych, Instytut Geografii, Zakład Geografii Fizycznej i Ochrony krajobrazu
Bardziej szczegółowoKARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia spec. z ochroną i kształtowaniem środowiska (nazwa specjalności)
Biologia, I stopień, dzienne, rok akademicki 2017/2018, semestr 3 KARTA KURSU (realizowanego w module specjalności) Biologia spec. z ochroną i kształtowaniem środowiska (nazwa specjalności) Nazwa Nazwa
Bardziej szczegółowoCharakterystyka miesięcznych ekstremów temperatury powietrza w Krakowie i ich związek z warunkami cyrkulacyjnymi
K. Piotrowicz, R. Twardosz (red.) Wahania klimatu w różnych skalach przestrzennych i czasowych Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytet Jagielloński Kraków, 2007, 253-261 Charakterystyka
Bardziej szczegółowoEwelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB)
Ewelina Henek, Agnieszka Wypych, Zbigniew Ustrnul Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Państwowy Instytut Badawczy (IMGW-PIB) IT SYSTEM GŁÓWNE KOMPONENTY SYSTEMU ISOK: Dane LIDAR (4- punktów/m ; >00
Bardziej szczegółowoZmiany średniej dobowej temperatury powietrza w Lublinie w latach
10.17951/b.2015.70.1.71 A N N A L E S U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N P O L O N I A VOL. LXX, z. 1 SECTIO B 2015 Zakład Meteorologii i Klimatologii, Wydział
Bardziej szczegółowoModel Agroklimatu Polski jako moduł ZSI RPP
Andrzej Zaliwski, Tadeusz Górski IUNG Puławy, Zakład Agrometeorologii i Zastosowań Informatyki Model Agroklimatu Polski jako moduł ZSI RPP W latach 1998-2000 w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa
Bardziej szczegółowoCharakterystyki klimatologiczne
Charakterystyki klimatologiczne Pomiary temperatury powietrza prowadzone są od ponad 250 lat. Nagromadzony materiał pomiarowy, o dość duŝej dokładności, sprawił, Ŝe metodyka opracowań klimatologicznych
Bardziej szczegółoworozszerzające (ocena dobra)
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 149 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Krakowie Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 SP - w op Wymagania na poszczególne oceny konieczne (ocena dopuszczająca) podstawowe (ocena
Bardziej szczegółowow klasie pierwszej gimnazjum Nr lekcji Sugerowany temat lekcji Jednostki tematyczne w podręczniku Planeta Nowa 1 Dział: Podstawy geografii
Propozycja rozkładu materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) do podręcznika Planeta Nowa 1 przy 1 godzinie geografii w tygodniu w klasie pierwszej gimnazjum. Nr lekcji
Bardziej szczegółowoROK Borucino. Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny. Nr 84 (132) ISSN X
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino ROK 216 KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 84 (132) ISSN 281-884X Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków
Bardziej szczegółowoCYKLICZNE ZMIANY MIEJSKIEJ WYSPY CIEPŁA W WARSZAWIE I ICH PRZYCZYNY. Cyclic changes of the urban heat island in Warsaw and their causes
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 409 416 Maria Stopa-Boryczka, Jerzy Boryczka, Jolanta Wawer, Katarzyna Grabowska Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i Studiów Regionalnych, Zakład Klimatologii
Bardziej szczegółowoSKRAJNE WARUNKI PLUWIOTERMICZNE W OKRESIE WIOSENNYM NA OBSZARZE POLSKI W LATACH Barbara Skowera 1, Joanna Puła 2
Acta Agrophysica, 2004, 3(1), 171-177 SKRAJNE WARUNKI PLUWIOTERMICZNE W OKRESIE WIOSENNYM NA OBSZARZE POLSKI W LATACH 1971-2000 Barbara Skowera 1, Joanna Puła 2 1 Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej,
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ TEMPERATURY POWIETRZA W ARKTYCE KANADYJSKIEJ W OKRESIE Rajmund Przybylak, Rafał Maszewski
Problemy Klimatologii Polarnej 17 2007 31 43 ZMIENNOŚĆ TEMPERATURY POWIETRZA W ARKTYCE KANADYJSKIEJ W OKRESIE 1951 2005 VARIABILITY OF AIR TEMPERATURE IN THE CANADIAN ARCTIC FROM 1951 TO 2005 Rajmund Przybylak,
Bardziej szczegółowoInfrastruktura pomiarowo badawcza
Temat statutowy: Klimat lokalny i konsekwencje oddziaływania na środowisko, obejmujący m.in. badania w zakresie: - ocena ilościowa i jakościowa chemizmu opadów i osadów atmosferycznych ze szczególnym uwzględnieniem
Bardziej szczegółowoBorucino ROK Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny. Nr 109 (158) KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino ROK 218 KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 19 (158) ISSN 281-884X Od Redakcji: Opracowanie i publikację warunków
Bardziej szczegółowoPrognoza na najbliższy tydzień
08.09.2019, Warszawa Komunikat Biura Prasowego IMGW-PIB Prognoza na najbliższy tydzień 09-15.09.2019 Mokry początek tygodnia, ale nie wszędzie W poniedziałek czeka nas dość duże zróżnicowanie w pogodzie.
Bardziej szczegółowoZlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2017/18 The Ice Winter 2017/18 on the Polish Baltic Sea Coast
Zlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2017/18 The Ice Winter 2017/18 on the Polish Baltic Sea Coast Ida Stanisławczyk ida.stanislawczyk@imgw.pl Sezon zimowy 2017/18 na polskim wybrzeżu należał
Bardziej szczegółowoRozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53
Rozkład tematów z geografii w Gimnazjum nr 53 Rozkład materiału nauczania w podziale na poszczególne jednostki lekcyjne (tematy) przy 2 godzinach geografii w tygodniu w klasie drugiej gimnazjum. Nr lekcji
Bardziej szczegółowoPodsumowanie 2011 Miejsce obserwacji: Czarny Dunajec
Podsumowanie 2011 Miejsce obserwacji: Czarny Dunajec 1. Temperatura Wartość Data Najwyższa temperatura: +31,5 C 24.08, 26.08 Najniższa temperatura: -23,0 C 06.01, 31.01 Nieoficjalne: -26,0 C 31.01 Amplituda
Bardziej szczegółowoNIEDOBORY I NADMIARY OPADÓW NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH
Acta Agrophysica, 24, 3(1), 57-64 NIEDOBORY I NADMIARY OPADÓW NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO W LATACH 2-22 Krystyna Grabowska, Barbara Banaszkiewicz, Zbigniew Szwejkowski Katedra Meteorologii
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoKLIMAT POLSKI I JEGO ZMIANY. SYLABUS A. Informacje ogólne
KLIMAT POLSKI I JEGO ZMIANY SYLABUS A. Informacje ogólne Elementy sylabusu Nazwa jednostki prowadzącej kierunek Nazwa kierunku studiów Poziom kształcenia Profil studiów Forma studiów Kod przedmiotu Język
Bardziej szczegółowoREGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA KARPACKI BANK GENÓW RAPORT ROCZNY 2016
REGIONALNY SYSTEM OSŁONY METEOROLOGICZNEJ LEŚNICTWA KARPACKI BANK GENÓW RAPORT ROCZNY 2016 Katowice-Kraków 2017 Warunki meteorologiczne w Leśnictwie Wyrchczadeczka w 2015 W 2016 roku pogodę w Beskidzie
Bardziej szczegółowoŚrodowiska naturalne i organizmy na Ziemi. Dr Joanna Piątkowska-Małecka
Środowiska naturalne i organizmy na Ziemi Dr Joanna Piątkowska-Małecka Ukształtowanie towanie powierzchni Ziemi Podstawy ekologii Ekologia nauka zajmująca się badaniem czynników w rządz dzących rozmieszczeniem
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX ( )
ZMIENNOŚĆ NAJWYŻSZYCH DOBOWYCH i MIESIĘCZNYCH OPADÓW W KOMPLEKSIE LEŚNYM W STRÓŻY W OKRESIE V-IX (1982-2006) Marta CEBULSKA Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechnika Krakowska Cel: określenie
Bardziej szczegółowoZMIANY KLIMATYCZNE W SANDOMIERZU W LATACH
Janusz Miczyński 1, Monika Siwecka 1 ZMIANY KLIMATYCZNE W SANDOMIERZU W LATACH 1971 2006 Streszczenie. Celem podjętych badań była ocena i charakterystyka warunków termicznych i opadowych zmian klimatycznych
Bardziej szczegółowoACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS. WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ WYSTĘPOWANIA BURZ W SZCZECINIE, ŁODZI, KRAKOWIE I NA KASPROWYM WIERCHU W LATAm
ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSIS FOLIA GEOGRAPHICA PHYSICA 3, 1998 Zuzanna Bielec WIELOLETNIA ZMIENNOŚĆ WYSTĘPOWANIA BURZ W SZCZECINIE, ŁODZI, KRAKOWIE I NA KASPROWYM WIERCHU W LATAm 1954-1993 LONG-TERM VARIABILITY
Bardziej szczegółowoSCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII W SZKOLE ŚREDNIEJ. Opracowała: Elżbieta Paluchowska
SCENARIUSZ LEKCJI GEOGRAFII W SZKOLE ŚREDNIEJ Opracowała: Elżbieta Paluchowska Temat: Charakterystyka klimatu Polski. Cele lekcji: uczeń zna czynniki kształtujące klimat w Polsce, potrafi podzielić je
Bardziej szczegółowoListopad i Jesień 2013 w Polsce
Listopad i Jesień 2013 w Polsce Wszyscy ci, którzy w listopadzie oczekiwali pierwszego poważnego ataku zimy, mocno się rozczarowali. Na razie zima Abdusamatowa nie pokazuje pazurów, a listopad w Polsce
Bardziej szczegółowoTemat lekcji: Klimat Polski przejściowość.
Scenariusz lekcji GEOGRAFII KL.VII Opracowała: Urszula Kania-Wiater Temat lekcji: Klimat Polski przejściowość. CEL OGÓLNY: Poznanie cech klimatu Polski i czynników klimatotwórczych. CELE SZCZEGÓŁOWE: -WIADOMOŚCI:
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowo3. Warunki hydrometeorologiczne
3. WARUNKI HYDROMETEOROLOGICZNE Monitoring zjawisk meteorologicznych i hydrologicznych jest jednym z najważniejszych zadań realizowanych w ramach ZMŚP. Właściwe rozpoznanie warunków hydrometeorologicznych
Bardziej szczegółowo3. Uzupełnij luki w zdaniach. Średnia gęstość zaludnienia Europy wynosi (1)... Najmniejsza...
ID Testu: 9D285I3 Imię i nazwisko ucznia Klasa Data 1. Które miejsce pod względem wielkości wśród kontynentów zajmuje Europa? A. 2 B. 6 C. 7 D. 4 2. Które miejsce, pod względem liczby ludności, zajmuje
Bardziej szczegółowoZMIANA STRUKTURY STANÓW POGÓD WRAZ Z ODDALANIEM SIĘ OD BRZEGÓW POŁUDNIOWEGO BAŁTYKU W GŁĄB LĄDU
Prace i Studia Geograficzne 2011, T. 47, ss. 169 177 Jacek Ferdynus Akademia Morska w Gdyni, Wydział Nawigacyjny, Katedra Meteorologii i Oceanografii Nautycznej 81 374 Gdynia, ul. Sędzickiego 19 e-mail:
Bardziej szczegółowoEnergia słoneczna i cieplna biosfery Zasoby energii słonecznej
Dr inż. Mariusz Szewczyk Politechnika Rzeszowska im. I. Łukasiewicza Wydział Budowy Maszyn i Lotnictwa Katedra Termodynamiki 35-959 Rzeszów, ul. W. Pola 2 Energia słoneczna i cieplna biosfery Zasoby energii
Bardziej szczegółowoBADANIA FIZJOGRAFICZNE R. VII SERIA A GEOGRAFIA FIZYCZNA (A67) str ( )
BADANIA FIZJOGRAFICZNE R. VII SERIA A GEOGRAFIA FIZYCZNA (A67) str. 169 177 DOI 1.14746/bfg.216.7.13 POGODA UPALNA W ZAKOPANEM (1986 215) Małgorzata Pajewska Uniwersytet Warszawski, Wydział Geografii i
Bardziej szczegółowoWPŁYW BUDOWY DZIELNICY MIESZKANIOWEJ URSYNÓW NA KLIMAT LOKALNY
WODA-ŚRODOWISKO-OBSZARY WIEJSKIE 2005: t. 5 z. specj. (14) WATER-ENVIRONMENT-RURAL AREAS s. 261 273 www.imuz.edu.pl Instytut Melioracji i Użytków Zielonych w Falentach, 2005 WPŁYW BUDOWY DZIELNICY MIESZKANIOWEJ
Bardziej szczegółowoZlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2015/2016 The Ice Winter 2015/2016 on the Polish Baltic Sea Coast
Zlodzenie polskiej strefy przybrzeżnej w zimie 2015/2016 The Ice Winter 2015/2016 on the Polish Baltic Sea Coast Ida Stanisławczyk ida.stanislawczyk@imgw.pl Sezon zimowy 2015/2016 na polskim wybrzeżu należał
Bardziej szczegółowoZMIENNOŚĆ STOSUNKÓW TERMICZNYCH, ORAZ CZĘSTOŚĆ ZJAWISK INWERSJI TERMICZNEJ POŁUDNIOWYCH STOKÓW MAŁEGO SKRZYCZNEGO
Inżynieria Ekologiczna Ecological Engineering Vol. 18, Iss. 2, Apr. 2017, pages 61 65 DOI: 10.12912/23920629/68322 Received: 2017.01.12 Accepted: 2017.03.14 Published: 2017.04.01 ZMIENNOŚĆ STOSUNKÓW TERMICZNYCH,
Bardziej szczegółowoUniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 43 (92) STYCZEŃ 2014 ISSN 2081-884X Od Redakcji: Opracowanie
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA. Zmienność temperatury powietrza w Zamościu w latach
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LXVIII (2) SECTIO E 2013 Wydział Nauk Rolniczych w Zamościu, Zakład Ochrony i Kształtowania Środowiska Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie,
Bardziej szczegółowoUniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdaoski Nr 8 (57) LUTY 2011 ISSN 2081-884X Od Redakcji: Opracowanie
Bardziej szczegółowoZmienność warunków termiczno-pluwialnych
Edward Feliksik, Sławomir Wilczyński, Grzegorz Durło Zmienność warunków termiczno-pluwialnych na stacji badań fitoklimatycznych na kopciowej Abstrakt: Praca przedstawia wyniki analizy zmienności temperatury
Bardziej szczegółowoGeografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, Spis treści
Geografia fizyczna świata / Jerzy Makowski. wyd. 1, 6 dodr. Warszawa, 2013 Spis treści Wstęp 9 Europa 11 Nazwa kontynentu i jego cechy szczególne 11 Położenie geograficzne 11 Morskie granice kontynentu
Bardziej szczegółowoPróba zastosowania metody wydzielania naturalnych okresów synoptycznych na przykładzie dorzecza górnej Wisły
Marek Nowosad Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS Próba zastosowania metody wydzielania naturalnych okresów synoptycznych na przykładzie dorzecza górnej Wisły Zjazd Polskiego Towarzystwa Geograficznego
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoEkstremalne warunki klimatyczne w Toruniu w okresie pomiarów instrumentalnych,
Pospieszyńska Aleksandra Przybylak Rajmund Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Ekstremalne warunki klimatyczne w Toruniu w okresie pomiarów instrumentalnych, 1871 2010 Wstęp Klimat jako jedna ze składowych
Bardziej szczegółowoWprowadzenie. Małgorzata KLENIEWSKA. nawet już przy stosunkowo niewielkim stężeniu tego gazu w powietrzu atmosferycznym.
Małgorzata KLENIEWSKA Katedra Inżynierii Wodnej i Rekultywacji Środowiska SGGW Zakład Meteorologii i Klimatologii Department of Hydraulic Engineering and Environmental Restoration WAU Division of Meteorology
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowo1.Podać przykłady zastosowania wiedzy geograficznej w życiu. 2.Podać powiązania pomiędzy elementami środowiska przyrodniczego i geograficznego.
GEOGRAFIA KL. I Dział Wymagania konieczne i podstawowe Wymagania rozszerzające Wymagania dopełniające Mapa 1.Definiować pojęcie: geografia, środowisko przyrodnicze i geograficzne. 2.Podać źródła wiedzy
Bardziej szczegółowoInformacja o seminarium dyplomowym z zakresu meteorologii i klimatologii r.a. 2017/2018
KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII INSTYTUT GEOGRAFII WYDZIAŁ OCEANOGRAFII I GEOGRAFII Informacja o seminarium dyplomowym z zakresu meteorologii i klimatologii r.a. 2017/2018 SKŁAD OSOBOWY: Prof. dr hab.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII. Klasa V
WYMAGANIA EDUKACYJNE I KRYTERIA OCENIANIA Z GEOGRAFII Ocena dopuszczająca Klasa V wyjaśnia znaczenie terminów: mapa, skala, legenda mapy wymienia elementy mapy wyjaśnia znaczenie terminów: wysokość bezwzględna,
Bardziej szczegółowoAnita Bokwa. 1. Wprowadzenie
Anita Bokwa Wykorzystanie analizy skupień do typologii dziennego przebiegu pionowych gradientów temperatury powietrza w przygruntowej warstwie powietrza na Pogórzu Wielickim 1. Wprowadzenie Warunki klimatyczne
Bardziej szczegółowoZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO
ZAKRES WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI WYMAGANYCH NA POSZCZEGÓLNYCH STOPNIACH WOJEWÓDZKIEGO KONKURSU GEOGRAFICZNEGO PRZEPROWADZANEGO W GIMNAZJACH W ROKU SZK. 2014/2015 Konkurs przeznaczony jest dla uczniów gimnazjum
Bardziej szczegółowoUniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 37 (86) CZERWIEC 2013 ISSN 2081-884X Od Redakcji: Opracowanie
Bardziej szczegółowoUniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdański Nr 44 (93) LUTY 2014 ISSN 2081-884X Od Redakcji: Opracowanie
Bardziej szczegółowoPróba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim
Bogusław M. Kaszewski, Marek Nowosad, Krzysztof Siwek Zakład Meteorologii i Klimatologii UMCS Próba oceny warunków klimatycznych terenu gminy Wąwolnica w województwie lubelskim Konferencja Klimat Pola
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoGlobalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie
Zmiany klimatyczne a rolnictwo w Polsce ocena zagrożeń i sposoby adaptacji Warszawa, 30.09.2009 r. Globalne ocieplenie, mechanizm, symptomy w Polsce i na świecie Jerzy Kozyra Instytut Uprawy Nawożenia
Bardziej szczegółowoEkstremalne zdarzenia meteorologiczne i hydrologiczne w Polsce (ocena zdarzeń oraz prognozowanie ich skutków dla środowiska życia człowieka)
Ekstremalne zdarzenia meteorologiczne i hydrologiczne w Polsce (ocena zdarzeń oraz prognozowanie ich skutków dla środowiska życia człowieka) Projekt badawczy PBZ-KBN-086/P04/2003 (zamawiany) Koordynator
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowe zasady oceniania z geografii w klasie 5 szkoły podstawowej.
Przedmiotowe zasady oceniania z geografii w klasie 5 szkoły j. mapa, skala, legenda mapy wymienia elementy mapy wysokość bezwzględna, wysokość względna odczytuje wysokość bezwzględną obiektów na mapie
Bardziej szczegółowoSPITSBERGEN HORNSUND
Polska Stacja Polarna Instytut Geofizyki Polska Akademia Nauk Polish Polar Station Institute of Geophysics Polish Academy of Sciences BIULETYN METEOROLOGICZNY METEOROLOGICAL BULLETIN SPITSBERGEN HORNSUND
Bardziej szczegółowoUniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny
Uniwersytecki Biuletyn Meteorologiczny Borucino-Kościerzyna-Ostrzyce KATEDRA METEOROLOGII I KLIMATOLOGII Instytut Geografii, Uniwersytet Gdaoski Nr 10 (59) KWIECIEO 2010 ISSN 2081-884X Od Redakcji: Opracowanie
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5. Wymagania na poszczególne oceny rozszerzające (ocena dobra)
Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 konieczne (ocena dopuszczająca) 1. Mapa Polski terminów: mapa, skala, legenda mapy wymienia elementy mapy terminów: wysokość bezwzględna, wysokość względna
Bardziej szczegółowoSTAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI
Dr Robert Kruszyk Instytut Badań Czwartorzędu i Geoekologii, WNGiG Uniwersytet im. A. Mickiewicza Fredry 10, 61-701 Poznań rlk@main.amu.edu.pl STAN GEOEKOSYSTEMÓW POLSKI W 2002 ROKU CHEMIZM POWIETRZA PROGRAM
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5
Wymagania edukacyjne z geografii dla klasy 5 Wymagania na poszczególne oceny ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca 1. Mapa Polski mapa, skala, legenda mapy
Bardziej szczegółowoDiagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu
Konferencja końcowa projektu Neymo Diagnoza klimatu oraz scenariusze zmian klimatu w zlewni Nysy Łużyckiej i jej otoczeniu Irena Otop, Bartłomiej Miszuk, Marzenna Strońska Goerlitz, 17.11.2014 PLAN PREZENTACJI
Bardziej szczegółowoRozkład materiału nauczania z geografii dla klasy drugiej
Rozkład materiału nauczania z geografii dla klasy drugiej Autor: Majka Kardaszewska 13.09.2011. Zmieniony 21.11.2011. "SOS" Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii I SEMESTRÂ 1. OmÃłwienie programu nauczania
Bardziej szczegółowo