Centrum Doskonałości. Badań Materiałów Porowatych
|
|
- Franciszek Włodarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych
2 Spis treści 1. Charakterystyka ogólna Centrum Formy i zakres działalności Centrum Struktura organizacyjna i zasoby badawcze Centrum Ważniejsze osiągnięcia naukowe Upowszechnianie wiedzy Współpraca partnerska Monografie Kursy... 5 Autorzy opracowania: prof. dr hab. inż. Józef Kubik dr hab. inż. Mieczysław Cieszko, prof. UKW dr hab. inż. Mariusz Kaczmarek, prof. UKW Przygotowanie materiałów i ikonografika: Marcin Kempiński Karol Pawełkowski 5.4. Konferencje Seminaria i wykłady gości zagranicznych Środowiskowe Studia Doktoranckie Zaplecze badawcze Laboratoria IMSIS Wyposażenie komputerowe, biblioteczne i oprogramowanie Opracowanie graficzne i skład: ArtStudio
3 1 Charakterystyka ogólna Centrum Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych POROCENT (Porous Media Research Training Centre) działa w ramach Wydziału Matematyki, Fizyki i Techniki Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (UKW) w Bydgoszczy (wcześniej Akademia Bydgoska). Działalność Centrum służy promocji i koordynacji zaawansowanych badań teoretycznych i eksperymentalnych porowatych materiałów wielofazowych i wielofunkcyjnych. Służy także upowszechnianiu wiedzy z tego zakresu poprzez organizację seminariów, kursów i konferencji oraz publikację monografii i artykułów.
4 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych Charakterystyka ogólna Centrum Centrum zostało powołane przez Ministra Nauki i Informatyzacji w 00 roku w oparciu o kadrę naukową zespołu Instytutu Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej (IMSIS). Kompleksowe, teoretyczne i eksperymentalne badania materiałów porowatych rozwijane przez ten Zespół są kontynuacją prac (części pracowników) prowadzonych w latach w Zakładzie Mechaniki i Akustyki Materiałów Porowatych Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN w Poznaniu. W skład kadry badawczej Centrum wchodzą doświadczeni pracownicy naukowi o uznanym międzynarodowym dorobku i licznych kontaktach badawczych z ośrodkami naukowymi w kraju i zagranicą. Badania teoretyczne Zespołu koncentrują się na opisie mechaniki nasyconych deformowalnych materiałów porowatych z uwzględnieniem zjawisk termicznych, chemicznych i elektrycznych oraz roli struktury wewnętrznej porów w takich zjawiskach. Centrum dysponuje specjalistycznym zapleczem eksperymentalnym wysokiej klasy przeznaczonym do nowoczesnych, nieinwazyjnych badań ultradźwiękowych materiałów niejednorodnych i wielofazowych. Laboratoria Centrum wyposażone są w stanowiska i aparaturę do pomiaru parametrów struktury oraz właściwości fizycznych materiałów porowatych naturalnych i technicznych, materiałów biozastępczych i biomateriałów. Centrum posiada wyposażenie niezbędne do wytwarzania porowatych materiałów modelowych i przygotowywania próbek. Dlatego, wewnętrzna struktura przestrzeni porów odgrywa ważną rolę w przebiegu procesów i zjawisk w takich materiałach, a jej parametryzacja i badania mają duże znaczenie poznawcze i praktyczne. Przykłady przekrojów wybranych materiałów porowatych z widoczną złożoną strukturą porową przedstawiono poniżej. Struktury wybranych materiałów porowatych trawa włókna bawełny Struktura porów wyróżnik materiałów porowatych Porowate materiały przepuszczalne stanowią liczną rodzinę materiałów o dużym znaczeniu w przyrodzie, medycynie i zaawansowanej technice. Występują jako materiały naturalne (np. skały, grunty, drewno); materiały biologiczne (tkanki kostne, tkanki miękkie, błony półprzepuszczalne, ) oraz jako różnorodne materiały techniczne (np. porowate spieki metali, spieki ceramiczne, areożele, porowate szkło, betony, porowate tworzywa sztuczne). W większości przypadków materiały takie występują w stanie zawilgocenia lub nasycenia płynami o różnych własnościach reologicznych bądź magnetoreologicznych, tworząc ośrodek wielofazowy. Zagadnienia mechaniki, a zwłaszcza dynamiki materiałów porowatych nasyconych płynami są przedmiotem intensywnych badań, zaś ich wyniki prowadzą do wielofunkcyjnych zastosowań takich materiałów, szczególnie w ostatnim dziesięcioleciu. Szczegółowe modelowanie przebiegu zjawisk fizycznych (fal, deformacji, dyfuzji, ) w wielofazowych ośrodkach porowatych, a także prowadzenie badań eksperymentalnych wymaga uwzględnienia faktu, że poszczególne fazy ośrodka charakteryzują się swoją materialną objętością i fizyczną spójnością, które to cechy jednocześnie warunkują istnienie powierzchni rozdziału faz, najczęściej o bardzo złożonej geometrii, tworząc wewnętrzną przestrzeń porową. Objętość płynu w porach oraz względny ruch składników są źródłem różnych oddziaływań pomiędzy fazami, które zachodzą na powierzchni międzyfazowej. papier spiek szkła spiek cenosfer kość gąbczasta spiek brązu gazobeton
5 Formy i zakres działalności Centrum Zakres działalności badawczej Formy i zakres działalności Centrum W ramach Centrum POROCENT prowadzone są następujące formy działalności: badania teoretyczne i eksperymentalne wielofazowych i wielofunkcyjnych materiałów porowatych. Rozwój i doskonalenie nieinwazyjnych metod pomiarowych, tworzenie sieci i grup badawczych, tworzenie bazy danych i następnie specjalistycznych zbiorów bibliotecznych, kształcenie specjalistyczne młodych kadr naukowych w oparciu o Środowiskowe Studia Doktoranckie i Kursy Eksperckie, promocje i upowszechnianie wiedzy (konferencje, warsztaty, międzynarodowe szkoły letnie, publikacje). Główne formy działalności Centrum A. Promocja i koordynacja badań teoretycznych i numerycznych złożonych, wielofazowych materiałów porowatych, wrażliwych na zewnętrzne pola Głównym celem badań jest: opis i projektowanie materiałów złożonych zaliczanych do klasy tzw. materiałów wielofunkcyjnych, aktywnych lub inteligentnych, z uwzględnieniem właściwości mikroskopowych faz i charakterystyk strukturalnych tych materiałów. Badania obejmują: materiały porowate o kontrolowanej strukturze: (spieki, materiały ziarniste), naturalne materiały porowate: (kości, drewno, skały, grunty), materiały chemicznie aktywne: (iły smektytyczne, żele organiczne), podatne materiały magnetyczne: (ferrociecze i ferrożele, porowate miękkie materiały magnetyczne nasycone cieczą magnetyczną). W ramach badań teoretycznych rozwijane są matematyczne i numeryczne modele procesów transportu masy, pędu i energii w nasyconych i nienasyconych materiałach porowatych oraz modele struktury przestrzeni porów szkieletu. Dotyczy to także zjawisk propagacji fal w takich materiałach dla różnych zakresów ich długości w stosunku do wymiaru charakterystycznego porów (ziaren) ośrodka. Modele dynamiczne po zastosowaniu procedur optymalizacyjnych umożliwiają wyznaczanie parametrów struktury porów oraz stałych materiałowych w oparciu o pomiary i interpretację charakterystyk fal ultradźwiękowych propagujących się w takich ośrodkach. Stanowią one jednocześnie podstawę rozwoju istniejących metod i opracowania nowych ultradźwiękowych metod pomiarowych, w których ważną rolę odgrywa analiza sygnałów, wykorzystywana m.in. do separacji modów falowych i ich odszumiania. Prowadzone są także badania nad rozszerzeniem podstaw teoretycznych interpretacji danych eksperymentalnych porozymetrii rtęciowej. Rozwijane są badania teoretyczne i numeryczne łańcuchowych i sieciowych modeli struktury porów oraz możliwości ich wykorzystania do interpretacji danych porozymetrii rtęciowej.
6 10 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 11 Formy i zakres działalności Centrum Narzędzia badawcze: teoria ośrodków wielofazowych i wieloskładnikowych, metody uśredniania, teoria związków konstytutywnych, mechanika racjonalna nasyconych materiałów porowatych; zastosowanie przestrzeni Minkowskiego i Finslera, symulacje numeryczne quasistatycznych, sprzężonych procesów deformacji i przepływu w materiałach porowatych powodowane obciążeniami mechanicznymi, termicznymi i chemicznymi, symulacje procesów dynamicznych oraz propagacji fal w funkcji właściwości faz, struktury wewnętrznej materiałów oraz parametrów pól zewnętrznych (pola magnetycznego, elektrycznego, temperatury). B. Koordynacja rozwoju ultradźwiękowych metod porozymetrycznych. Identyfikacja parametrów struktury, charakterystyk transportu oraz własności mechanicznych materiałów porowatych Celem prac jest: rozwijanie nieinwazyjnych akustycznych metod identyfikacji mikro- i makroparametrów struktury przestrzeni porów (porozymetrii ultradźwiękowej) oraz własności mechanicznych materiałów porowatych, wielofunkcyjnych, aktywnych, rozwijanie ultradźwiękowych metod pomiarowych oraz specjalistycznych stanowisk: reflektometrii ultradźwiękowej, metody widm amplitudowych, spektroskopii fal powierzchniowych, rozwój podstaw teoretycznych interpretacji danych eksperymentalnych porozymetrii rtęciowej. Narzędzia badawcze: metody eksperymentalne dynamicznych badań odpowiedzi materiałów porowatych na obciążenia zewnętrzne (mechaniczne szkieletu, przepływ, zmianę chemizmu cieczy, temperaturę, natężenie pola magnetycznego). Zastosowanie spektroskopii ultradźwiękowej do oceny ewolucji właściwości mechanicznych i strukturalnych materiałów aktywnych. C. Rozwijanie metod diagnozowania jakości i stopnia degradacji porowatych materiałów biologicznych i technicznych Celem badań jest: opracowanie kompleksowej metody oceny stanu materiałów biologicznych i technicznych, których własności materiałowe lub strukturalne ulegają ewolucji pod wpływem obciążeń i czynników zewnętrznych. Dotyczy to: oceny ewolucji własności materiałów kostnych wywołanych np. osteoporozą, diagnozowania stopnia degradacji materiałów technicznych, np. betonu, będącej rezultatem oddziaływania środowiska zewnętrznego (np. temperatury, czynników agresywnych środowiska, długotrwałego obciążenia i drgań). W ramach badań teoretycznych rozwijane są modele matematyczne i numeryczne zjawisk propagacji fal w materiałach wielofazowych częściowo lub całkowicie nasyconych płynem, skoncentrowanych na opisie zależności parametrów propagacji fal (prędkości, tłumienia) od stałych materiałowych i parametrów strukturalnych charakteryzujących stan materiału. Umożliwia to analizę wrażliwości charakterystyk akustycznych fal od tych parametrów, a w konsekwencji opracowanie efektywnych metod optymalizacyjnych identyfikacji parametrów materiałowych. W ramach badań eksperymentalnych prowadzi się pomiary materiałów modelowych, biologicznych i technicznych na będącym na wyposażeniu Centrum nowoczesnym stanowisku ultradźwiękowym z wykorzystaniem szerokopasmowej spektroskopii ultradźwiękowej. Stosowane są uzupełniające się metody: fali przechodzącej, rozpraszania wstecznego, fali ciągłej oraz technika mikroskopii ultradźwiękowej. Istotną częścią badań jest rozwój metod fal powierzchniowych oraz techniki reflektometrii ultradźwiękowej ukierunkowany docelowo na zastosowanie do badań in vivo lub in situ. W przypadku materiałów biologicznych prowadzenie badań in vivo ma np. na celu opracowanie metody kontrolowania procesu gojenia się kości po złamaniu czy oceny jakości jej zrostu. W przypadku materiałów technicznych rozwijane są metody in situ diagnozowania zniszczenia mechanicznego lub środowiskowego konstrukcji.
7 3 Struktura organizacyjna i zasoby badawcze Centrum 13 Międzynarodowa Rada Doradcza Struktura organizacyjna i zasoby badawcze Centrum Struktura organizacyjna i zasoby badawcze Centrum (wyposażenie laboratoriów patrz rozdział 6) Prof. J. L. Auriault, Joseph Fourier University Grenoble (Francja) Prof. G. Degrande, University Leuven (Belgia) Prof. G. Gambolati, Universita di Padova (Włochy) Prof. K. Hutter, Universität Darmstadt (Niemcy) Prof. St. Kowalski, Politechnika Poznańska (Polska) Prof. Ian Murdoch, University Strathclyde, Glasgow (W. Brytania) Prof. W. K. Nowacki, IPPT PAN Warszawa (Polska) Prof. V. Nikolaevskii, Russian Academy of Sciences, Moskwa (Rosja) Prof. D. M. J. Smeulders, Delft University of Technology (Holandia) Lokalizacja laboratoriów Centrum Budynek główny UKW, ul. Chodkiewicza 30 Pl. Weyssenhoffa 11
8 4 Ważniejsze osiągnięcia naukowe 15 Przykłady anizotropowych przestrzeni Ważniejsze osiągnięcia naukowe W ramach badań teoretycznych sformułowano oryginalne modele matematyczne procesów w materiałach porowatych. Dotyczą one: rozszerzonego opisu makroskopowej struktury i dynamiki płynu w anizotropowej przestrzeni porów materiałów porowatych z zastosowaniem metryki przestrzeni Minkowskiego, mechaniki chemicznie wrażliwych materiałów porowatych nasyconych płynem, dynamiki deformowanych nasyconych materiałów porowatych. Opracowano stanowiska pomiarowe: porozymetrii ultradźwiękowej, permeametrii słabo przepuszczalnych materiałów porowatych, spektroskopii elektrycznej, mikroskopii ultradźwiękowej. Układ ulic w mieście Przykładowa metryka Minkowskiego przestrzeni porów C czwartego rzędu tensor struktury przestrzeni porów x dowolny wektor trójwymiarowej przestrzeni wektorowej Układ wzajemnie połączonych porów Opracowano technologie wytwarzania modelowych materiałów porowatych ze spiekanego granulatu szklanego. Przykład przestrzeni porów o tetragonalnej strukturze utworzonej z wiązki równoległych, obrotowych włókien o przekroju rombu Nowy makroskopowy opis struktury anizotropowej przestrzeni porów oraz ruchu płynu w materiałach porowatych Główna idea Anizotropowa przestrzeń porów materiałów porowatych na poziomie makroskopowym jest modelowana jako metryczna przestrzeń Minkowskiego, a ruch płynu w takim ośrodku jako ruch kontinuum materialnego w anizotropowej przestrzeni. Funkcja krętości porów przestrzeni tetragonalnej n kierunek przebiegu procesu e 1, e kierunki główne przestrzeni porów (Rys. a, Rys. b)
9 16 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 17 Ważniejsze osiągnięcia naukowe Porozymetria rtęciowa. Metoda granicznych modeli Porozymetria rtęciowa jest standardową metodą wyznaczania parametrów struktury przestrzeni porów, a w szczególności rozkładu ich wymiarów, dla większości materiałów porowatych. Wykorzystuje się przy tym uproszczony, kapilarny model architektury porów do interpretacji eksperymentalnych krzywych wciskania rtęci (krzywych potencjału kapilarnego), uzyskując wyniki obarczone dużym błędem. W metodzie granicznych modeli wykorzystuje się model kapilarny i łańcuchowy jako graniczne modele architektury sieciowej do wyznaczania granicznych rozkładów wymiarów porów materiałów porowatych. Umożliwia to określenie zakresu wymiarów porów występujących w materiale. Modele krzywych potencjału kapilarnego Porozymetria ultradźwiękowa Opracowana metoda porozymetrii ultradźwiękowej opiera się na pomiarach prędkości i tłumienia fal ultradźwiękowych w materiałach porowatych w szerokim zakresie częstotliwości. Pomiary prowadzi się z zastosowaniem metody przejścia i echa oraz fal impulsowych, paczek falowych lub fal ciągłych. W przypadku najczęściej stosowanych metod impulsowych odebrane sygnały poddaje się analizie spektralnej uzyskując dużą liczbę danych, w pojedynczym teście, w postaci zależności prędkości i tłumienia fal od częstotliwości. Dane te stanowią podstawę procedury optymalizacyjnej, która w oparciu o odpowiedni dwufazowy model propagacji fal oraz minimalizację funkcji błędu pozwala estymować wybrane parametry struktury (porowatość, przepuszczalność i krętość) oraz parametry sprężyste ośrodka. Dzięki wysokiej jakości generatorów, przetworników i urządzeń akwizycji oraz specjalistycznego oprogramowania, a także szerokiemu zakresowi częstotliwości stosowanych przetworników ultradźwiękowych (od 50 khz do 10 MHz) badania można prowadzić dla większości rodzajów materiałów porowatych pochodzenia naturalnego lub technicznego. V Ł (p), V K (p) potencjał kapilarny ośrodka porowatego o łańcuchowej i kapilarnej architekturze porów, η prawdopodobieństwo wystąpienia ogniwa nadkrytycznego, ϑ(d) objętościowy rozkład średnic porów, D* średnica krytyczna kapilary, N liczba ogniw w kapilarze warstwy Krzywa potencjału kapilarnego (a) oraz graniczne rozkłady wymiaru porów (b) materiału porowatego V(ω) prędkość fazowa, A(ω) współczynnik tłumienia, ω częstotliwość
10 18 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 19 Badania przepuszczalności materiałów słaboprzepuszczalnych Badania przepuszczalności materiałów słaboprzepuszczalnych Rozwinięto dwie metody badań przepuszczalności materiałów słabo przepuszczalnych: metodę stałego wydatku cieczy oraz niestacjonarną metodę gazową. Metoda stałego wydatku wykorzystuje pompę infuzyjną tłoczącą ciecz przez próbkę ze stałą prędkością oraz ciągłą rejestrację zmian ciśnienia na dopływie. Wyznaczenie wartości ciśnienia oraz prędkości przepływu cieczy pozwalają określić przepuszczalność lub zmiany przepuszczalności próbki zachodzące w trakcie przepływu. Niestacjonarna metoda gazowa opiera się na danych rejestrowanego spadku ciśnienia gazu przepływającego ze zbiornika gazu przez próbkę w funkcji czasu. Dane te wraz z nieliniowym modelem przepływu gazu uwzględniającym efekt Klinkenberga, po zastosowaniu procedury optymalizacyjnej minimalizującej odpowiednią funkcję błędu, pozwalają wyznaczyć przepuszczalność i parametr Klinkenberga. Spektroskopia elektryczna Spektroskopia elektryczna jest jedną z podstawowych metod eksperymentalnych wyznaczania dwóch ważnych parametrów struktury przestrzeni porów materiałów porowatych: współczynnika uformowania (F) i krętości porów (T). Istota metody polega na pomiarze przewodności elektrycznej (σ p ) nasyconego roztworem elektrolitu porowatego materiału nieprzewodzącego prądu oraz na pomiarze przewodności elektrycznej (σ) samego roztworu. Współczynnik uformowania oraz parametr krętości porów wyznaczany jest na podstawie wzorów: f v porowatość objętościowa σ F =, σ p T = f v F Schemat konfiguracji elektrod w trój-elektrodowej metodzie spektroskopii elektrycznej elektrolit elektroda ekranująca porowata próbka p s ciśnienie przed próbą, p b ciśnienie w komorze, p a ciśnienie atmosferyczne, v prędkość przepływu, k przepuszczalność, t czas
11 0 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych Proces technologiczny wytwarzania modelowych materiałów porowatych 5 Upowszechnianie wiedzy Materiałami standardowymi najczęściej wykorzystywanymi w badaniach właściwości materiałów porowatych są próbki modelowych materiałów porowatych wykonane ze spieków granulatu szklanego. Poniżej przedstawiono ważniejsze etapy procesu technologicznego wytwarzania próbek spieków granulatu szklanego realizowane w Laboratorium Wytwarzania Materiałów Modelowych i Przygotowania Próbek. Obejmują one: analizę granulometryczną, sortowanie, analizę granulometryczną po sortowaniu, spiekanie (przygotowanie zawiesin) oraz pomiary pomocnicze mające na celu wyznaczenie takich parametrów jak: gęstość materiału, porowatość, powierzchnia właściwa, średni wymiar pory. Proces przygotowania materiałów modelowych 5.1. Współpraca partnerska Współpraca partnerska Zespołu Badawczego Centrum realizowana była w następujących formach: Udział Zespołu Badawczego Centrum w realizacji Projektu Europejskiego; (MIAB Project: QLK ): Mechanical Integrity and Architecture of Bone Relative to Osteoporosis, Ageing and Drug Treatment w zakresie: Studies of mechanical and structural properties of sham operated and ovariectomized rat s bone w ramach 5 Programu Ramowego UE. Koordynator: Erasmus University Rotterdam, Prof. Dr. Harrie Wienans Międzynarodowa współpraca naukowa (w ramach umowy międzynarodowej między Rządem Ukrainy i Rządem Rzeczypospolitej Polskiej) na temat: Procesy transportu i fale w ośrodkach porowatych z uwzględnieniem zjawisk elektromagnetycznych, nr Projektu 4883/R0/R04 Organizacja corocznych Polsko-Ukraińskich i Ukraińsko-Polskich Konferencji na temat: Coupled physical fields in porous materials Organizacja międzynarodowego kursu Advanced Course on Modelling coupled phenomena in saturated porous materials w ramach europejskiej działalności szkoleniowej Centrum AMAS IPPT PAN oraz Centrum POROCENT, Bydgoszcz, June, 003 Organizacja międzynarodowego Workshopu Advanced ultrasonic methods for studies of materials w ramach działalności szkoleniowej Centrum POROCENT, Bydgoszcz, Maj 005 Współudział w realizacji projektów badawczych Instytutu d Electronique et de Microélectronique du Nord Groupe EC-Lille Electronique Acoustique (UMR CNRS 850) Współpraca badawcza z Laboratoire de Mécanique de Lille (UMR CNRS 8107) na temat: Mechanika nasyconych i częściowo nasyconych materiałów porowatych Organizacja sesji specjalnej Porous media and Geomechanics w ramach 33 Solid Mechanics Conference Zakopane, September 5 9, 000
12 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 3 Upowszechnianie wiedzy Współpraca partnerska Spotkanie brokerskie przedstawicieli Instytutu Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej AB z przedstawicielami Laboratoire d étude des Transferts en Hydrologie et Environnement Uniwersytetu im. J. Fouriera w Grenoble (Francja) podczas Second Biot Conference on POROMECHANICS, August, 00 dotyczące form bilateralnej współpracy i wymiany naukowej w dziedzinie mechaniki nasyconych materiałów porowatych Prezentacja dorobku Centrum na 143 Zjeździe Amerykańskiego Towarzystwa Akustycznego (ASA) w Pittsburgu, PA, USA na temat: Ultrasound propagation in and through bone (na zaproszenie organizatorów zjazdu) Prezentacja wyników badawczych na temat: Deformations and swelling stress in chemically sensitive soils. Macroscopic modelling ; na zaproszenie organizatorów międzynarodowej konferencji Clay behaviour: Chemo-mechanical coupling from nano-structure to engeneering applications Maratea, Włochy, 001 Staż naukowy w Centrum mgra Olega Kusego z Instytutu Stosowanych Problemów Mechaniki i Matematyki im. J. Podstrygacza, Narodowej Akademii Nauk Ukrainy. II Polsko-Ukraińskie Sympozjum INTERPOR Sprzężone pola fizyczne w materiałach porowatych. Teoria i eksperyment, Lubostroń, 00 IV Ukraińsko-Polska Konferencja Mechanika Środowiska, Metody Informatyczne, Symulacje, Lwów, czerwiec 004
13 4 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 5 Upowszechnianie wiedzy Kursy 5.. Monografie 5.3. Kursy Institute of Fundamental Technological Research Polish Academy of Sciences Warsaw Poland LECTURE NOTES 0 Józef Kubik, Mariusz Kaczmarek Ian Murdoch Modelling coupled phenomena in saturated porous materials Advanced Course on Modelling Coupled Phenomena in Saturated Porous Materials June 6, 003 Bydgoszcz Poland Coordinators: J. Kubik, I. Murdoch, M. Kaczmarek Centre of Excellence for Advanced Materials and Structures POROCENT National Centre of Excellence for Porous Media Centre of Excellence for Advanced Materials and Structures prof. Michał Basista and Witold Węglewski Institute of Fundamental Technological Research Polish Academy of Sciences, Warsaw, Poland; Micromechanical Modeling of Microcracked Brittle Solids prof. Jacob Bear Technion Israel Institute of Technology; Modeling Flow and Contaminant Transport in Saturated Porous Media prof. S. Majid Hassanizadeh Faculty of Civil Engineering and Geosciences; Delft University of Technology, The Netherlands Continuum Description of Thermodynamic Processes in Porous Media. Fundamentals and Applications prof. J. M. Huyghe Eindhoven University of Technology, The Netherlands; Chemo-electro-mechanical Behavior of Saturated Porous Materials
14 6 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 7 Upowszechnianie wiedzy Kursy prof. Józef Kubik Institute of Environmental Mechanics and Applied Computer Science, Bydgoszcz University, Poland; Elements of Constitutive Modelling of Saturated Porous Materials prof. Hans-Joachim Kümpel GGA-Institut / TU Clausthal Leibniz Institute for Applied Geosciences, Hannover, Germany; Coupled Mechanical Phenomena in Deformable Porous Media prof. Dariusz Łydżba Institute of Geotechnics and Hydrotechnics, Wrocław University of Technology, Poland; Poromechanical Coupling in Saturated Geomaterials: Homogenization Based Study prof. Ian Murdoch Department of Mathematics University of Strathclyde, Glasgow, Scotland; Fluid Flow in Porous Media: Continuum Modeling Based upon Microscopic Considerations Wykładowcy prof. Michał Basista (Polska) prof. Jacob Bear (Izrael) prof. Józef Kubik (Polska) prof. Hans-Joachim Kümpel (Niemcy) prof. S. Majid Hassanizadeh (Holandia) prof. J. M. Huyghe (Holandia) prof. Dariusz Łydżba (Polska) prof. Ian Murdoch (Szkocja)
15 8 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 9 Upowszechnianie wiedzy Kursy Workshop on Advanced Ultrasonic Methods for Studies of Materials May Bydgoszcz, Poland Lectures: Wykładowcy i uczestnicy kursu, Bydgoszcz 003 Koen van den Abeelle Nonlinear elastic wave spectroscopy (NEWS): Innovative techniques for microdamage diagnosis Marc Goueygou Advanced ultrasonic techniques for concrete testing: 1. The state of the art;. Experience at ECL Wolfgang Grill 1. Microscopic ultrasonic imaging for materials characterization. Basic principles, novel methods and application to porous materials including functionally graded sintered titanium and polyurethane foam;. Ultrasonic monitoring techniques. Monitoring of the zeolite synthesis, interferometric detection of diffusion, observation of diffusion by scanning ultrasonic microscopy; 3. Experimental demonstration and discussion of basic measurement principles and refined detection schemes suitable for ultrasonic monitoring and characterization Jozef Kubik / Mariusz Kaczmarek Identification of parameters of porous materials. Theoretical background and ultrasonic porosimetry Pascal Laugier Ultrasound bone testing: potential and challenges Bogumił Linde Ultrasonic spectroscopy Jerzy Litniewski / Andrzej Nowicki 1. Scanning acoustic microscopy of a single trabecula of a concellous bone;. Ultrasonic examination of hard and soft tissues using Golay complementary series excitation Wykład prof. Beara
16 30 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 31 Upowszechnianie wiedzy Kursy Wiesław Ostachowicz Elastic wave propagation development for structural health monitorring Frederic Padilla 1. Numerical simulation of ultrasound wave propagation through trabecular bone;. Backscattering by trabecular bone Michał Pakuła Wave propagation in cancellous bone: Modelling and ultrasonic results Experimental sessions Wolfgang Grill NAME TITLE Experimental demonstration and discussion of basic measurement principles and refined detection schemes suitable for ultrasonic monitoring and characterization microscopy (holography) for studies of materials Miejsce wykładów IMSIS (Institute of Environmental Mechanics and Applied Computer Science) IMSIS IMSIS Determination of ultrasonic parameters of porous materials. Application of immersion technique Determination of ultrasonic parameters of porous materials. Application of non contact technique Non-ultrasonic porosimetry Uczestnicy kursu
17 3 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 33 Upowszechnianie wiedzy Kursy Wykładowcy Koen van den Abeelle (Belgia) Wolfgang Grill (Niemcy) Bogumił Linde (Polska) Jerzy Litniewski (Polska) Mariusz Kaczmarek (Polska) Pascal Laugier (Francja) Wiesław Ostachowicz (Polska) Frederic Padilla (Francja)
18 Hosokawa & Otani, JASA, 1997 z f s x v Wave propagation Cortical bone 0,1 0, 0,4 0,6 0,8 1 4 Trabecular bone Nicholson et all, Bone, 1997 Kaczmarek & Pakula, Ultrasonics, R 6 4 R 1 z r 0,08 0,1 0, 0,4 0,6 0, Frequency [MHz] mod mod 3 mod ,1 0, 0,4 0,6 0, ,00 0,01 0,0 0,03 0,04 0,05 0, ,1 0, 0,4 0,6 0, ,3 0, 0,1 0,0-0,1-0, -0,3 0,3 0, 0,1 0,0-0,1-0, -0,3 0,3 0, 0,1 0,0-0,1-0, -0, ,1 0, 0,4 0,6 0,8 1 4 Biot Exper Biot's model experiment Frequency [MHz] 0,1 0, 0,4 0,6 0, , 05 MHz 30 db0, ,0-0,1-0, 0, 1 MHz 50 db 0, ,0-0,1-0, 0,.5 MHz 55 db 0, ,0 0, 0,4 0,6 0,8 Frequency [MHz] Frequency [MHz] FASTWAVE marrow alcohol water 0,0-0,1-0, 0,0 0, 0,4 0,6 0,8 Frequency [MHz] 1 L1 L 05 MHz 30 db 0, ,4 1 MHz 30 db 0, ,.5 MHz 40 db ,1 0, 0,4 0,6 0, , 0,0-0,1-0, 0,0-0, -0,4 0,1 0,0-0,1-0, Frequency [MHz] 1 Biot's model experiment 0,1 0, 0,4 0,6 0, Biot's model experiment Frequency [MHz] 800 0,5 0,5 0,75 1,5 5 Frequency [MHz] 1 05 MHz 40 db MHz 50 db MHz 45 db SLOWWAVE marrow alcohol water 0,1 0,5 0,50,751,5 5 Frequency [MHz] Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 35 Upowszechnianie wiedzy Konferencje 5.4 Konferencje Dorobek naukowy prezentowany podczas XXI Światowego Kongresu Mechaniki ICTAM, Warszawa 004 WAVE PROPAGATION IN HIGH POROSITY BONES A CELLULAR MODEL Micha Paku a, Józef Kubik and Mariusz Kaczmarek, Institiute of Environmental Mechanics and Applied Computer Science, Bydgoszcz University michalp@ab.edu.pl ABSTRACT: Experimental ultrasonic studies for high porosity cancellous bone give the results which can not be properly described in the wide frequency range (especially for high frequencies) using two phase macrocontinual models (Biot s or Schoenberg model). Hence, a cellular model for propagation of ultrasonic waves in such media is proposed. The sensivity analysis of frequency dependent phase velocities and attenuations of both longitudinal ultrasonic waves is presented in order to extract physical properties and structural parameters of the cellular model which mostly influence wave parameters. The parameters calculated from the proposed model are compared with the data obtained from Biot s theory. It was shown that only for the long wave range (low frequencies) the predictions of both considered models are close to each other and that the results obtained from cellular model are in good qualitative agreement with the experimental data received from ultrasonic studies. MOTIVATION Interpretation of ultrasonic data for cancellous bones needs two phase modeling (Laugier 001, Langton 1999, Nicholson 1999, Hosokawa-Otani 1997, Cowin1999, Kaczmarek et al. 00) Internal structure of bone solid skeleton + fluid (marrow) Results of ultrasonic studies in time domain 3MHz MHz AIM OF THE STUDIES Theoretical and numerical studies Develop a cellular model of propagation of elastic waves in cancellous bone without limit for the applied frequency Study numerically sensitivity of the proposed model to its basic parameters Experimental studies Application of wideband ultrasonic spectroscopy to bovine femoral bones filled with different fluids Develop a method of identification of structural and mechanical properties of cancellous bone Phase velocity [m/s] Phase velocity [m/s] BIOT S MODEL VS. EXPERIMENT Attenuation coefficient [Neper/m] Attenuation coefficient [Neper/m] Slow Wave Fast Wave Proposal of Cellular Model of Cancellous Bone Theoretical Results & Sensitivity Analisys Experimental Ultrasonic Results Elastic solid + newtonian fluid (layered structure) FLUID SOLID Phase velocity [m/s] Two wave modes Three wave modes Attenuation coefficient [Neper/m] Two wave modes 1 mod mod 3 mod Three wave modes EXPERIMENTAL TECHNIQUE FLUID SAMPLE Transmitter Receiver l l f R1 f v R Frequency [MHz] Displacement of particles in direction x for the first wave mode 3.6 MHz FLUID SOLID SIGNAL 1 (thicker sample) SIGNAL (thinner sample) Wave in the fluid SPECTRAL ANALISYS FFT Wave in sample AMPLITUDE PHASE & VELOCITY PHASE SPECTRUM ATTENUATION COEFFICIENT l f l s f v - porosity l s x 1.8 MHz x Yew, Yogi 1979 V f f L L 0 A f ; f log n f f L L A f MATCHING CONDITIONS Elementary cell for layered structure f s l s Txx xx Continuity of normal stresses x f s Txz xz Continuity of tangential stresses fluid-solid interface x=l f f s Vx V Continuity of normal components x of particle velocities f s Vz V Continuity of tangential z components of particle velocities Cell boundary x=l s V x 0 l f z SOLUTIONS MATCHING CONDITIONS (Achenbach, 1968) CONDITION FOR NONTRIVIAL SOLUTION CHARACTERISTIC EQUATION f(k z,w)=0 V k z -wavenumber, w-frequency Re k z Im Phase velocity Attenuation coefficient k z V, =f(, f, s,c f,c s,c sh,, l f,f v ) Phase velocity [m/s] l f l s l f z z Numerical sensitivity analysis of ultrasonic parameters 1 m od l f =1m m m od l f =1m m 1 m od l f =0.5 m m m od l f =0.5 m m Condition for characteristic frequency nc f c fn fn l f c fn c f Fre que ncy [MHz] Fre quency [MHz] Results of numerical sensitivity analysis Parameters strongly influencing phase velocity and attenuation Long wavelength range Poisson s ratio of solid material fluid viscosity, sound velocity in the fluid Short wavelength range fluid viscosity, sound velocity in the fluid, characteristic size of inhomogeneity (cell) porosity Parameters which have negligible influence on phase velocity and attenuation densities of the phases Attenuation coefficient [Neper/m] Phase velocity [m/s] RESULTS FOR CANCELLOUS BONE (time domain analysis) marrow water alcohol RESULTS FOR CANCELLOUS BONE (frequency domain analysis) Attenuation coefficient [Neper/m] Phase velocity [m/s] Attenuation coefficient [Neper/m] FAST WAVE Utrasonic studies vs. Biot s model and cellular model SLOW WAVE SCHEME OF THE IDENTIFICATION ALGORITHM CELLULAR MODEL (c i ) Phase velocity [m/s] Cellular model Biot's model experiment Attenuation coefficient [Neper/m] Biot's model Cellular model experiment Phase velocity [m/s] Biot's model cellular model experiment Attenuation coefficient [Neper/m] Biot's model cellular model experiment Experimental data (c, ) Long wavelength Short wavelength Condition for characteristic frequency Long wavelength Short wavelength optymization procedure optymization procedure Physical propert. Frequency [MHz] Frequency [MHz] Frequency [MHz] Frequency [MHz] CHARACTERISTIC SIZE OF INHOMOGENEITY POROSITY CONCLUSIONS: 1. Cellular model of wave propagation in trabecular bones with no limits for the applied frequency was proposed. Based on the model the following formula for the characteristic size of inhomogeneity was derived: l f =nc f f n * (c fn c fn -c f ).. Numerical sensitivity analysis alowed to extract the parameters which strongly influence (fluid viscosity, sound velocity in the fluid, Poisson s ratio, characteristic size of inhomogeneity, porosity) and poorly influence (densities of the fluid and solid) the phase velocity and attenuation 3. The proposed identification algorithm allowed to determine: from the range of low frequencies (long wavelengths) fluid density (960 kg/m 3 ), skeleton density (1960 kg/m 3 ), fluid viscosity (1.5Pa s), sound velocity in the fluid (1500m/s), velocity of the longitudinal and shear wave in the skeleton (3800m/s) i (00m/s); from the range of high frequencies (short wavelengths) characteristic size of inhomogeneity (1.004 mm) and porosity (81%).
19 36 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 37 Upowszechnianie wiedzy Seminaria i wykłady gości zagranicznych Extended Description of Pore Space Structure and Fluid Flow in Anisotropic Porous Materials Mieczys aw Cieszko Instytute of Environmental Mechanics and Computer Science Bydgoszcz University, ryban@rose.man.poznan.pl I. Modelling of Anisotropic Pore Space 3D V u = L(u) a) u = L(u) b) L(ku) = k L(u) c) L(u+v) L(u) +L(v) V 1 L ( u) MA( u) u u L A ( u) u MA( u) u L ( u) u M u u 0 L(0) = 0 k > 0 u, v V M ( ku) M ( u) A A u V u A u MA( u) u u u M u (n) u ( n) u A n M ( n) n A 1 n = u/u f v M A ( n) I f v [1] Minkowski Space as a Model of Anisotropic Pore Space of Permeable Materials. Modelling of the Skeleton Pore Structure.. [] Application of Minkowski Space to Description of Anisotropic Pore Space Structure in Porous Materials [3] The Differential Geometry of Finsler Spaces [4] Minkowski Geometry N M ( N) N A n M n u 1 1 II. Modelling of Fluid Motion in Anisotropic Pore Space N n ( v) 0 t Dv T b Dt v v v MA( v) v, v A v M v, t T M N) N A ( T v Application of Minkowski Metric Space f fv v A T M N) ( p( ) tr( D) ) I A( 1 D 3 ( v) ( I A( v) A ( v)) v 1 3 W D W v x A(v) A(v) (A(v) = A I) Dv 1 M ( v) M { p( ) ' v} Dt 1 '' M { v} R( v) v M( v) b 1 M( v) M MA( v) R v) M( v) ( I A( )) ( 1 v 1 1 M { p} R ( v) v ' M { v} 1 M p} R ( v) v o { o v Mo ( v) t 1 v ao M { v} Ro( v) t a o M A (N) = M A d p -1 ao MA { p} dt d p d p d p d p c 1 c c 3 dt dx dy dz c i = a o / i constitutive relations for stress tensor in fluid and its interaction force with skeleton; the generalized Brinkman and Darcy quations for fluid flowing through porous materials; equations for wave propagation in luid filling anisotropic pore space 5.5. Seminaria i wykłady gości zagranicznych prof. E. Czapla, Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej, Instytut Stosowanych Problemów Mechaniki i Matematyki im. J. Podstrygacza, Narodowej Akademii Nauk Ukrainy: Termodynamiczne modele procesów nierównowagowych w ośrodkach ciągłych, czerwiec 004 luty 005 prof. Franz Fujara, Institute of Solid State Physics, Technische Universität, Darmstadt, Niemcy: Dynamics of guest molecules in nanoporous zeolites, czerwiec 004 Polymorphism of Ice, marzec 005 prof. Marc Goueygou, Ecole Centrale de Lille, Francja: Studies of chemically damaged concrete and presentation of laboratory, październik 00 Evaluation Of Damage In Concrete Cover Using High Frequency Surface Waves, listopad 003 doc. dr Vasyl Kondrat, Centrum Modelowania Matematycznego, PANU, Lwów, Ukraina: Równania Maxwella w ośrodkach materialnych, maj 003 Warunki brzegowe. Sformułowanie zagadnień elektrodynamiki, kwiecień 003 Równania bilansu pola magnetycznego. Oddziaływanie ze środowiskiem zewnętrznym. Niezmienniczość równań Maxwella, czerwiec 003 prof. Jolanta Lewandowska, prof. Christian Geindreau, Uniwersytet Joseph Fourier z Grenoble, Francja; Prezentacja tematyki badawczej Laboratoriów: Sols Solides Structures i d Etude des Transferts en Hydrologie et Environnement, maj 00 prof. Ian Murdoch, Dept. Mathematics, Strathclyde University, Glasgow: Objectivity in Classical Physics, czerwiec 00 dr Patrick H. F. Nicholson, Senior Researcher Department of Health Sciences, University of Jyväskylä, Finland, czerwiec 003: Non Invasive Assessment Of The Density, Structure And Strength Of Human Bone, With Special Reference To Ultrasonic Techniques prof. Bert van Rietbergen, Eindhoven University of Technology, Holandia: Bone mechanics: recent experimental and computational advances, maj 00
20 38 Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych 5.6. Środowiskowe Studia Doktoranckie 6 Zaplecze badawcze Ważną częścią działalności Centrum POROCENT jest kształcenie specjalistyczne młodych kadr naukowych na poziomie doktorskim w ramach Środowiskowego Studium Doktoranckiego. Merytoryczny nadzór nad Studium sprawuje Instytut Podstawowych Problemów Techniki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie Laboratoria IMSIS Studia prowadzone są w trzech dyscyplinach: informatyka, mechanika, inżynieria materiałowa. Wykład inauguracyjny roku akademickiego 004/005 na studiach doktoranckich
OFERTA BADAŃ MATERIAŁOWYCH Instytutu Mechaniki i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego
OFERTA BADAŃ MATERIAŁOWYCH Instytutu Mechaniki i Informatyki Stosowanej Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Mariusz Kaczmarek J. Kubik, M. Cieszko, R. Drelich, M. Pakuła, M. Macko, K. Tyszczuk, J. Łukowski,
Bardziej szczegółowoCentrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych
Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej Centrum Doskonałości Badań Materiałów Porowatych POROUS MEDIA RESEARCH TRAINING CENTRE POROCENT Bydgoszcz
Bardziej szczegółowoProblem Odwrotny rozchodzenia się fali Love'a w falowodach sprężystych obciążonych cieczą lepką
Problem Odwrotny rozchodzenia się fali Love'a w falowodach sprężystych obciążonych cieczą lepką Dr hab. Piotr Kiełczyński, prof. w IPPT PAN, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN Zakład Teorii Ośrodków
Bardziej szczegółowoIDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA
POLITECHNIKA ŚLĄSKA ZESZYTY NAUKOWE Nr 1651 Antoni JOHN SUB Gottingen 7 217 780 458 2005 A 3012 IDENTYFIKACJA I ANALIZA PARAMETRÓW GEOMETRYCZNYCH I MECHANICZNYCH KOŚCI MIEDNICZNEJ CZŁOWIEKA Gliwice 2004
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie porowatości objętościowej przez zanurzenie
Bardziej szczegółowoROZCHODZENIE SIĘ POWIERZCHNIOWYCH FAL LOVE A W FALOWODACH SPREśYSTYCH OBCIĄśONYCH NA POWIERZCHNI CIECZĄ LEPKĄ (NEWTONOWSKĄ)
1 ROZCHODZENIE SIĘ POWIERZCHNIOWYCH FAL LOVE A W FALOWODACH SPREśYSTYCH OBCIĄśONYCH NA POWIERZCHNI CIECZĄ LEPKĄ (NEWTONOWSKĄ) Dr hab. Piotr Kiełczyński, prof. w IPPT PAN, Dr inŝ. Andrzej Balcerzak, Mgr
Bardziej szczegółowoNumeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle
231 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 7, nr 3-4, (2005), s. 231-236 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Numeryczna symulacja rozpływu płynu w węźle JERZY CYGAN Instytut Mechaniki Górotworu PAN,
Bardziej szczegółowoAdres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25
Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, 30059 Kraków, ul. Reymonta 25 Tel.: (012) 295 28 86, pokój 10, fax: (012) 295 28 04 email: w.wajda@imim.pl Miejsca zatrudnienia
Bardziej szczegółowoMatematyka Stosowana na Politechnice Wrocławskiej. Komitet Matematyki PAN, luty 2017 r.
Matematyka Stosowana na Politechnice Wrocławskiej Komitet Matematyki PAN, luty 2017 r. Historia kierunku Matematyka Stosowana utworzona w 2012 r. na WPPT (zespół z Centrum im. Hugona Steinhausa) studia
Bardziej szczegółowoMateriałowe i technologiczne uwarunkowania stanu naprężeń własnych i anizotropii wtórnej powłok cylindrycznych wytłaczanych z polietylenu
POLITECHNIKA ŚLĄSKA ZESZYTY NAUKOWE NR 1676 SUB Gottingen 7 217 872 077 Andrzej PUSZ 2005 A 12174 Materiałowe i technologiczne uwarunkowania stanu naprężeń własnych i anizotropii wtórnej powłok cylindrycznych
Bardziej szczegółowoBadanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym
Badanie ultradźwiękowe grubości elementów metalowych defektoskopem ultradźwiękowym 1. Badania nieniszczące wprowadzenie Badania nieniszczące polegają na wykorzystaniu nieinwazyjnych metod badań (bez zniszczenia
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE. ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej
LABORATORIUM POMIARY W AKUSTYCE ĆWICZENIE NR 4 Pomiar współczynników pochłaniania i odbicia dźwięku oraz impedancji akustycznej metodą fali stojącej 1. Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest poznanie metody
Bardziej szczegółowoINSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ
UNIWERSYTET KAZIMIERZA WIELKIEGO Instytut Mechaniki Środowiska i Informatyki Stosowanej PRACOWNIA SPECJALISTYCZNA INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ Nr ćwiczenia TEMAT: Wyznaczanie współczynnika krętości materiałów
Bardziej szczegółowoNazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering
Nazwa przedmiotu INSTRUMENTARIUM BADAWCZE W INŻYNIERII MATERIAŁOWEJ Instrumentation of research in material engineering Kierunek: Inżynieria materiałowa Rodzaj przedmiotu: kierunkowy obowiązkowy Rodzaj
Bardziej szczegółowoZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI studia stacjonarne pierwszego stopnia obowiązuje od roku akademickiego 2013/2014
ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI studia stacjonarne pierwszego stopnia obowiązuje od roku akademickiego 03/0 Semestr I Język angielski Repetytorium z matematyki 0 0 3 Algebra liniowa 3 Analiza matematyczna
Bardziej szczegółowoINSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS
Kompozyty 11: 2 (2011) 130-135 Krzysztof Dragan 1 * Jarosław Bieniaś 2, Michał Sałaciński 1, Piotr Synaszko 1 1 Air Force Institute of Technology, Non Destructive Testing Lab., ul. ks. Bolesława 6, 01-494
Bardziej szczegółowoPLAN STUDIÓW. efekty kształcenia
WYDZIAŁ: KIERUNEK: poziom kształcenia: profil: forma studiów: Lp. O/F Semestr 1 kod modułu/ przedmiotu* 3 O PG_00031665 Konwersja energii słonecznej 4 O PG_00020872 Terminologia angielska w nanotechnologii
Bardziej szczegółowoKierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20. studia stacjonarne
Kierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20 Załącznik nr 2 do uchwały nr 36/d/04/2019 Wydział Architektury Dyscypliny naukowe
Bardziej szczegółowoKierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20. studia stacjonarne
Kierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20 Załącznik nr 2 do uchwały nr 65/d/12/2018 Wydział Architektury Dyscypliny naukowe
Bardziej szczegółowoWPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ PROPAGACJI FAL ULTRADŹWIĘKOWYCH
Wpływ obróbki termicznej ziemniaków... Arkadiusz Ratajski, Andrzej Wesołowski Katedra InŜynierii Procesów Rolniczych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie WPŁYW OBRÓBKI TERMICZNEJ ZIEMNIAKÓW NA PRĘDKOŚĆ
Bardziej szczegółowoDefektoskop ultradźwiękowy
Ćwiczenie nr 1 emat: Badanie rozszczepiania fali ultradźwiękowej. 1. Zapoznać się z instrukcją obsługi defektoskopu ultradźwiękowego na stanowisku pomiarowym.. Wyskalować defektoskop. 3. Obliczyć kąty
Bardziej szczegółowoKomputerowe systemy pomiarowe. Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium
Komputerowe systemy pomiarowe Dr Zbigniew Kozioł - wykład Mgr Mariusz Woźny - laboratorium 1 - Cel zajęć - Orientacyjny plan wykładu - Zasady zaliczania przedmiotu - Literatura Klasyfikacja systemów pomiarowych
Bardziej szczegółowoField of study: Chemistry of Building Materials Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes
Faculty of: Materials Science and Ceramics Field of study: Chemistry of Building Materials Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2033/203 Lecture language:
Bardziej szczegółowoWSTĘPNE MODELOWANIE ODDZIAŁYWANIA FALI CIŚNIENIA NA PÓŁSFERYCZNY ELEMENT KOMPOZYTOWY O ZMIENNEJ GRUBOŚCI
WSTĘPNE MODELOWANIE ODDZIAŁYWANIA FALI CIŚNIENIA NA PÓŁSFERYCZNY ELEMENT KOMPOZYTOWY O ZMIENNEJ GRUBOŚCI Robert PANOWICZ Danuta MIEDZIŃSKA Tadeusz NIEZGODA Wiesław BARNAT Wojskowa Akademia Techniczna,
Bardziej szczegółowoKierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20. studia stacjonarne
Kierunki na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20 Załącznik nr 2 do uchwały nr 3/d/01/2019 Wydział Architektury Dyscypliny naukowe
Bardziej szczegółowoKierunki i specjalności na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20
Załącznik nr 2 do uchwały nr 28/d/05/2018 z dnia 23 maja 2018 r. Kierunki i specjalności na stacjonarnych i niestacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2019/20
Bardziej szczegółowoAkademickie dobre wychowanie 5 0 Razem
Kierunek zarządzanie i inżynieria produkcji - studia stacjonarne pierwszego stopnia Semestralny plan studiów obowiązujący od roku akademickiego 2017/2018 Semestr 1 1 Język angielski I 30 1 2 Repetytorium
Bardziej szczegółowoNowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów
Nowoczesne narzędzia obliczeniowe do projektowania i optymalizacji kotłów Mateusz Szubel, Mariusz Filipowicz Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie AGH University of Science and
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wykaz ważniejszych oznaczeń. Przedmowa 15. Wprowadzenie Ruch falowy w ośrodku płynnym Pola akustyczne źródeł rzeczywistych
Spis treści Wykaz ważniejszych oznaczeń u Przedmowa 15 Wprowadzenie 17 1. Ruch falowy w ośrodku płynnym 23 1.1. Dźwięk jako drgania ośrodka sprężystego 1.2. Fale i liczba falowa 1.3. Przestrzeń liczb falowych
Bardziej szczegółowoWYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY
ZESZYTY NAUKOWE AKADEMII MARYNARKI WOJENNEJ ROK LI NR 4 (183) 2010 Radosł aw Pakowski Mirosł aw Trzpil Politechnika Warszawska WYKRYWANIE USZKODZEŃ W LITYCH ELEMENTACH ŁĄCZĄCYCH WAŁY STRESZCZENIE W artykule
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny o
Bardziej szczegółowoKierunek: Inżynieria Materiałowa Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek: Inżynieria Materiałowa Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2012/2013 Język wykładowy: Polski Semestr 1 Fizyka
Bardziej szczegółowoField of study: Computer Science Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes.
Faculty of: Faculty of Electrical Engineering, Automatics, Computer Science and Biomedical Engineering Field of study: Computer Science Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM MECHANIKI PŁYNÓW
Ćwiczenie numer 2 Pomiar współczynnika oporu liniowego 1. Wprowadzenie Stanowisko służy do analizy zjawiska liniowych strat energii podczas przepływu laminarnego i turbulentnego przez rurociąg mosiężny
Bardziej szczegółowoKARTA PRZEDMIOTU. 10. WYMAGANIA WSTĘPNE: 1. Ma podstawową wiedzę i umiejętności z zakresu matematyki, fizyki, mechaniki i termodynamiki.
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Mechanika płynów 2. KIERUNEK: Mechanika i budowa maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: rok II / semestr 3 5. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 5
Bardziej szczegółowoField of study: Chemistry of Building Materials Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes
Faculty of: Materials Science and Ceramics Field of study: Chemistry of Building Materials Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2012/2013 Lecture language:
Bardziej szczegółowoAuditorium classes. Lectures
Faculty of: Mechanical and Robotics Field of study: Mechatronic with English as instruction language Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2016/2017 Lecture
Bardziej szczegółowoWstęp do ochrony własności intelektualnej Akademickie dobre wychowanie 5 0 Razem
Kierunek Zarządzanie i Inżynieria Produkcji - studia stacjonarne pierwszego stopnia Semestralny plan studiów obowiązujący od roku akademickiego 05/06 Semestr Język angielski I 30 Repetytorium z matematyki
Bardziej szczegółowoSZACOWANIE WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNYCH DREWNA NA PODSTAWIE BADAŃ ULTRADŹWIĘKOWYCH
ROCZNIKI INŻYNIERII BUDOWLANEJ ZESZYT 6/06 Komisja Inżynierii Budowlanej Oddział Polskiej Akademii Nauk w Katowicach SZACOWANIE WŁAŚCIWOŚCI REOLOGICZNYCH DREWNA NA PODSTAWIE BADAŃ ULTRADŹWIĘKOWYCH Kamil
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Energetyka Rodzaj przedmiotu: kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Uzyskanie podstawowej wiedzy
Bardziej szczegółowoPLANY I PROGRAMY STUDIÓW
WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI PLANY I PROGRAMY STUDIÓW STUDY PLANS AND PROGRAMS KIERUNEK STUDIÓW FIELD OF STUDY - ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI - MANAGEMENT AND PRODUCTION ENGINEERING Studia
Bardziej szczegółowoSonochemia. Dźwięk. Fale dźwiękowe należą do fal mechanicznych, sprężystych. Fale poprzeczne i podłużne. Ciało stałe (sprężystość postaci)
Dźwięk 1 Fale dźwiękowe należą do fal mechanicznych, sprężystych Fale poprzeczne i podłużne Ciało stałe (sprężystość postaci) fale poprzeczne i podłużne Dźwięk 2 Właściwości fal podłużnych Prędkość dźwięku
Bardziej szczegółowoNajmłodszy Wydział Politechniki Śląskiej 10.2010 1. inauguracja roku akademickiego
Najmłodszy Wydział Politechniki Śląskiej 10.2010 1. inauguracja roku akademickiego Władze Wydziału Prodziekan ds. Nauki dr hab. inż. Zbigniew Paszenda, prof. nzw. Pol. Śl., Prodziekan ds. Rozwoju i Współpracy
Bardziej szczegółowoRamowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap)
Ramowy Program Specjalizacji MODELOWANIE MATEMATYCZNE i KOMPUTEROWE PROCESÓW FIZYCZNYCH Studia Specjalistyczne (III etap) Z uwagi na ogólno wydziałowy charakter specjalizacji i możliwość wykonywania prac
Bardziej szczegółowoSpis treści. 2.1. Bezpośredni pomiar konstrukcji... 32 2.1.1. Metodyka pomiaru... 32 2.1.2. Zasada działania mierników automatycznych...
Księgarnia PWN: Łukasz Drobiec, Radosław Jasiński, Adam Piekarczyk - Diagnostyka konstrukcji żelbetowych. T. 1 Wprowadzenie............................... XI 1. Metodyka diagnostyki..........................
Bardziej szczegółowoHarmonogram zjazdów V naboru na Zaoczne Studia Doktoranckie przy IEl. Ramowy program zajęć (I semestr)
I semestr Zjazd 1: 24/25 luty 24.02.2006 Harmonogram zjazdów V naboru na Zaoczne Studia Doktoranckie przy IEl Ramowy program zajęć (I semestr) 10:00-11:45 Inauguracja, 12:00-13:35 S.F. Filipowicz: Komputerowe
Bardziej szczegółowoKierunki i specjalności na stacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2018/19
Załącznik nr 2 do uchwały nr 42/d/05/2017 Kierunki i specjalności na stacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2018/19 Wydział Architektury architektura (architecture)
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Informatyka Rodzaj przedmiotu: moduł specjalności obowiązkowy: Inżynieria oprogramowania, Sieci komputerowe Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium MODELOWANIE I SYMULACJA Modelling
Bardziej szczegółowoKierunki i specjalności na stacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2018/19
Załącznik nr 1 do uchwały nr 88/d/10/2017 z 25 października 2017 r. Kierunki i specjalności na stacjonarnych studiach I i II stopnia stanowiące ofertę edukacyjną w roku akademickim 2018/19 Wydział Architektury
Bardziej szczegółowoANALIZA BELKI DREWNIANEJ W POŻARZE
Proceedings of the 5 th International Conference on New Trends in Statics and Dynamics of Buildings October 19-20, 2006 Bratislava, Slovakia Faculty of Civil Engineering STU Bratislava Slovak Society of
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: MODELOWANIE PROCESÓW ENERGETYCZNYCH Kierunek: ENERGETYKA Rodzaj przedmiotu: specjalności obieralny Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Bardziej szczegółowoSTEROWANIE STRUKTUR DYNAMICZNYCH Model fizyczny semiaktywnego zawieszenia z tłumikami magnetoreologicznymi
STEROWANIE STRUKTUR DYNAMICZNYCH Model fizyczny semiaktywnego zawieszenia z tłumikami magnetoreologicznymi mgr inż. Łukasz Jastrzębski Katedra Automatyzacji Procesów - Akademia Górniczo-Hutnicza Kraków,
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na specjalności: Inżynieria Cieplna i Samochodowa Rodzaj zajęć: Wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU
Bardziej szczegółowoZAKŁAD GEOMECHANIKI. BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne. gęstość porowatość nasiąkliwość KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ
KOMPLEKSOWE BADANIA WŁAŚCIWOŚCI SKAŁ BADANIA LABORATORYJNE -Właściwości fizyczne gęstość porowatość nasiąkliwość ZAKŁAD GEOMECHANIKI POLSKA NORMA PN-EN 1936, październik 2001 METODY BADAŃ KAMIENIA NATURALNEGO
Bardziej szczegółowoPłyny newtonowskie (1.1.1) RYS. 1.1
Miniskrypt: Płyny newtonowskie Analizujemy cienką warstwę płynu zawartą pomiędzy dwoma równoległymi płaszczyznami, które są odległe o siebie o Y (rys. 1.1). W warunkach ustalonych następuje ścinanie w
Bardziej szczegółowoRamowy program i plan Studium Doktoranckiego Współczesne technologie i konwersja energii
Ramowy program i plan Studium Doktoranckiego Współczesne technologie i konwersja energii Rok ak. 2016/17 Program studiów doktoranckich przewiduje : 1) Moduł kształcenia obejmujący zajęcia przekazujące
Bardziej szczegółowoINSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH
Politechnika Częstochowska Wydział Inżynierii Mechanicznej i Informatyki INSTYTUT TECHNOLOGII MECHANICZNYCH 1 Instytut Technologii Mechanicznych Dyrektor: Dr hab. inż. T. Nieszporek, prof. PCz Z-ca Dyrektora:
Bardziej szczegółowoKształcenie w Szkole Doktorskiej Politechniki Białostockiej realizowane będzie według następującego programu:
Kształcenie w Szkole Doktorskiej Politechniki Białostockiej realizowane będzie według następującego programu: Semestr 1 2 3 4 Rodzaj Forma Forma Liczba zajęć zajęć zaliczeń godzin Szkolenie biblioteczne
Bardziej szczegółowoField of study: Computational Engineering Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes.
Faculty of: Metals and Industrial Computer Science Field of study: Computational Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2014/2015 Lecture language: Polish Project
Bardziej szczegółowo2013-06-12. Konsolidacja Nanoproszków I - Formowanie. Zastosowanie Nanoproszków. Konsolidacja. Konsolidacja Nanoproszków - Formowanie
Konsolidacja Nanoproszków I - Formowanie Zastosowanie Nanoproszków w stanie zdyspergowanym katalizatory, farby, wypełniacze w stanie zestalonym(?): układy porowate katalizatory, sensory, elektrody, układy
Bardziej szczegółowoFizyka - opis przedmiotu
Fizyka - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Fizyka Kod przedmiotu 06.1-WM-MiBM-P-09_15gen Wydział Kierunek Wydział Mechaniczny Mechanika i budowa maszyn / Automatyzacja i organizacja procesów
Bardziej szczegółowoSYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU
PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W GŁOGOWIE SYLABUS/KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU Fizyka. NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ PRZEDMIOT Instytut Politechniczny. STUDIA kierunek stopień tryb język status
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: obowiązkowy na kierunku: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj zajęć: wykład, laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK
Bardziej szczegółowoDZIAŁ I OZNACZENIE INSTYTUTU
DZIAŁ I OZNACZENIE INSTYTUTU 1 2 3 5 Pełna i skrócona nazwa instytutu, siedziba instytutu i adres, REGON, NIP Instytut Mechaniki Górotworu Polskiej Akademii Nauk IMG PAN, Kraków, ul. Reymonta 27, 000326368,
Bardziej szczegółowoKARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA
KARTA MODUŁU KSZTAŁCENIA I. 1 Nazwa modułu kształcenia: Informacje ogólne Fizyka 2 Nazwa jednostki prowadzącej moduł Państwowa Szkoła Wyższa im. Papieża Jana Pawła II,Katedra Nauk Technicznych, Zakład
Bardziej szczegółowoPolitechnika Lubelska Jerzy Warmiński Katedra Mechaniki Stosowanej
Aeronet Dolina Lotnicza Rzeszów 19-20 lipca 2007 Informacja o realizowanych i planowanych projektach badawczych oraz przewidywane kierunki badań Politechnika Lubelska Jerzy Warmiński Katedra Mechaniki
Bardziej szczegółowoPOLITECHNIKA KOSZALIŃSKA. Zbigniew Suszyński. Termografia aktywna. modele, przetwarzanie sygnałów i obrazów
POLITECHNIKA KOSZALIŃSKA Zbigniew Suszyński Termografia aktywna modele, przetwarzanie sygnałów i obrazów KOSZALIN 2014 MONOGRAFIA NR 259 WYDZIAŁU ELEKTRONIKI I INFORMATYKI ISSN 0239-7129 ISBN 987-83-7365-325-2
Bardziej szczegółowoAKTUALNE OPŁATY ZA WARUNKI Tylko dla studentów I roku 2018/2019 OPŁATY ZA WARUNKI Z POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW
AKTUALNE OPŁATY ZA WARUNKI Tylko dla studentów I roku 2018/2019 Studia niestacjonarne: METALURGIA OPŁATY ZA WARUNKI Z POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW SEMESTR I Matematyka I 448 Podstawy technologii wytwarzania
Bardziej szczegółowoWARSZAWA LIX Zeszyt 257
WARSZAWA LIX Zeszyt 257 SPIS TRE CI STRESZCZENIE... 9 WYKAZ SKRÓTÓW... 10 1. WPROWADZENIE... 13 2. MIKROSKOPIA SI ATOMOWYCH PODSTAWY... 17 2.1. Podstawy oddzia ywa ostrze próbka... 23 2.1.1. Modele fizyczne
Bardziej szczegółowoResearch & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition
Research & Development Ultrasonic Technology / Fingerprint recognition DATA SHEETS & OPKO http://www.optel.pl email: optel@optel.pl Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne OPTEL Spółka z o.o. ul. Otwarta
Bardziej szczegółowoWYZNACZANIE PARAMETRÓW DYNAMICZNYCH PODŁOŻA GRUNTOWEGO NA PODSTAWIE BADAŃ DOŚWIADCZALNYCH
JANUSZ P. KOGUT WYZNACZANIE PARAMETRÓW DYNAMICZNYCH PODŁOŻA GRUNTOWEGO NA PODSTAWIE BADAŃ DOŚWIADCZALNYCH THE EXPERIMENTAL DETERMINATION OF THE DYNAMIC SOIL PARAMETERS Streszczenie Abstract Przedmiotem
Bardziej szczegółowoPolitechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki
Politechnika Wrocławska Wydział Podstawowych Problemów Techniki specjalność FOTONIKA 3,5-letnie studia stacjonarne I stopnia (studia inżynierskie) FIZYKA TECHNICZNA Charakterystyka wykształcenia: - dobre
Bardziej szczegółowoLABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI. ĆWICZENIE NR 1 Drgania układów mechanicznych
LABORATORIUM ELEKTROAKUSTYKI ĆWICZENIE NR Drgania układów mechanicznych Cel ćwiczenia Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z właściwościami układów drgających oraz metodami pomiaru i analizy drgań. W ramach
Bardziej szczegółowoNAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH POBRANYCH Z PŁYT EPS O RÓŻNEJ GRUBOŚCI
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK 1 (145) 2008 BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY No 1 (145) 2008 Zbigniew Owczarek* NAPRĘŻENIA ŚCISKAJĄCE PRZY 10% ODKSZTAŁCENIU WZGLĘDNYM PRÓBEK NORMOWYCH
Bardziej szczegółowo01, 02, 03 i kolejne numer efektu kształcenia. Załącznik 1 i 2
Efekty kształcenia dla kierunku studiów Studia Przyrodnicze i Technologiczne (z językiem wykładowym angielskim) - studia I stopnia, stacjonarne, profil ogólnoakademicki - i ich odniesienia do efektów kształcenia
Bardziej szczegółowoSprawozdanie. z ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Współczesne Materiały Inżynierskie. Temat ćwiczenia
Sprawozdanie z ćwiczeń laboratoryjnych z przedmiotu: Współczesne Materiały Inżynierskie Temat ćwiczenia Badanie właściwości reologicznych cieczy magnetycznych Prowadzący: mgr inż. Marcin Szczęch Wykonawcy
Bardziej szczegółowoSYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING
MARIUSZ DOMAGAŁA, STANISŁAW OKOŃSKI ** SYMULACJA TŁOCZENIA ZAKRYWEK KORONKOWYCH SIMULATION OF CROWN CLOSURES FORMING S t r e s z c z e n i e A b s t r a c t W artykule podjęto próbę modelowania procesu
Bardziej szczegółowoKierunek: Chemia Budowlana Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek: Chemia Budowlana Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2016/2017 Język wykładowy: Polski Semestr 1 Fizyka CCB-1-103-s
Bardziej szczegółowoKierunek: Technologia Chemiczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne. Wykład Ćwiczenia
Wydział: Inżynierii Materiałowej i Ceramiki Kierunek: Technologia Chemiczna Poziom studiów: Studia I stopnia Forma i tryb studiów: Stacjonarne Rocznik: 2017/2018 Język wykładowy: Polski Semestr 1 Fizyka
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE PARAMETRÓW MATERIAŁOWYCH KOŚCI BELECZKOWEJ NA PODSTAWIE SYMULACJI NA POZIOMIE MIKROSKOPOWYM
MODELOWANIE INŻYNIERSKIE ISSN 1896-771X 43, s. 85-90, Gliwice 2012 OKREŚLENIE PARAMETRÓW MATERIAŁOWYCH KOŚCI BELECZKOWEJ NA PODSTAWIE SYMULACJI NA POZIOMIE MIKROSKOPOWYM ANTONI JOHN, GRZEGORZ KOKOT, PRZEMYSŁAW
Bardziej szczegółowoHTHA - POMIARY ULTRADŹWIĘKOWE. HTHA wysokotemperaturowy atak wodorowy 2018 DEKRA
HTHA - POMIARY ULTRADŹWIĘKOWE HTHA wysokotemperaturowy atak wodorowy Spis treści 1. Mechanizmy degradacji w przemyśle petrochemicznym 2. Degradacja wodorowa i jej przykłady 3. Powstawanie zjawiska HTHA
Bardziej szczegółowoData wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Metrologia Wszystkie specjalności Data wydruku: 22.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny Dane podstawowe
Bardziej szczegółowoRegulacja adaptacyjna w anemometrze stałotemperaturowym
3 Prace Instytutu Mechaniki Górotworu PAN Tom 8, nr 1-4, (2006), s. 3-7 Instytut Mechaniki Górotworu PAN Regulacja adaptacyjna w anemometrze stałotemperaturowym PAWEŁ LIGĘZA Instytut Mechaniki Górotworu
Bardziej szczegółowoWPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM
2/1 Archives of Foundry, Year 200, Volume, 1 Archiwum Odlewnictwa, Rok 200, Rocznik, Nr 1 PAN Katowice PL ISSN 1642-308 WPŁYW SZYBKOŚCI STYGNIĘCIA NA WŁASNOŚCI TERMOFIZYCZNE STALIWA W STANIE STAŁYM D.
Bardziej szczegółowoNAGRZEWANIE ELEKTRODOWE
INSTYTUT INFORMATYKI STOSOWANEJ POLITECHNIKI ŁÓDZKIEJ Ćwiczenia Nr 7 NAGRZEWANIE ELEKTRODOWE 1.WPROWADZENIE. Nagrzewanie elektrodowe jest to nagrzewanie elektryczne oparte na wydzielaniu, ciepła przy przepływie
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE ANALOGII BIOLOGICZNEJ DO
Aktualne Problemy Biomechaniki, nr 8/2014 63 Instytut Podstaw Konstrukcji Maszyn, ZASTOSOWANIE ANALOGII BIOLOGICZNEJ DO Streszczenie: W strukturze typu sandwicz z rdzeniem typu pianoaluminium oraz na strukturze
Bardziej szczegółowoField of study: Computer Science Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies. Auditorium classes.
Faculty of: Computer Science, Electronics and Telecommunications Field of study: Computer Science Study level: First-cycle studies Form and type of study: Full-time studies Annual: 2014/2015 Lecture language:
Bardziej szczegółowoMODELOWANIE MATERIAŁÓW - WSTĘP
Budownictwo, studia I stopnia, semestr VII przedmiot fakultatywny rok akademicki 2014/2015 Instytut L-5, Wydział Inżynierii Lądowej, Politechnika Krakowska Jerzy Pamin Adam Wosatko Zakres wykładu 1 O modelowaniu
Bardziej szczegółowoPLANY I PROGRAMY STUDIÓW
WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI I LOGISTYKI PLANY I PROGRAMY STUDIÓW STUDY PLANS AND PROGRAMS KIERUNEK STUDIÓW FIELD OF STUDY - ZARZĄDZANIE I INŻYNIERIA PRODUKCJI - MANAGEMENT AND PRODUCTION ENGINEERING Studia
Bardziej szczegółowoDWUTEOWA BELKA STALOWA W POŻARZE - ANALIZA PRZESTRZENNA PROGRAMAMI FDS ORAZ ANSYS
Proceedings of the 5 th International Conference on New Trends in Statics and Dynamics of Buildings October 19-20, 2006 Bratislava, Slovakia Faculty of Civil Engineering STU Bratislava Slovak Society of
Bardziej szczegółowoAdres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, Kraków, ul. Reymonta 25
Adres do korespondencji: Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej PAN, 30059 Kraków, ul. Reymonta 25 Tel.: (012) 295 28 14, pokój 214, fax: (012) 295 28 04 email: a.debski@imim.pl Miejsca zatrudnienia
Bardziej szczegółowoRok akademicki: 2015/2016 Kod: MIM-2-205-IS-n Punkty ECTS: 5. Kierunek: Inżynieria Materiałowa Specjalność: Inżynieria spajania
Nazwa modułu: Nieniszczące metody badań połączeń spajanych Rok akademicki: 2015/2016 Kod: MIM-2-205-IS-n Punkty ECTS: 5 Wydział: Inżynierii Metali i Informatyki Przemysłowej Kierunek: Inżynieria Materiałowa
Bardziej szczegółowoConception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of
Conception of reuse of the waste from onshore and offshore in the aspect of environmental protection" Koncepcja zagospodarowania odpadów wiertniczych powstających podczas wierceń lądowych i morskich w
Bardziej szczegółowoPolitechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015
Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Lądowej obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Budownictwo Forma sudiów:
Bardziej szczegółowoOCENA METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ ZAWARTOŚCI LEPISZCZA AKTYWNEGO W MASIE FORMIERSKIEJ
7/20 Archives of Foundry, Year 2006, Volume 6, 20 Archiwum Odlewnictwa, Rok 2006, Rocznik 6, Nr 20 PAN Katowice PL ISSN 1642-5308 OCENA METODĄ ULTRADŹWIĘKOWĄ ZAWARTOŚCI LEPISZCZA AKTYWNEGO W MASIE FORMIERSKIEJ
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Matematyczno Przyrodniczy Centrum Mikroelektroniki i Nanotechnologii
SYLABUS Nazwa Wprowadzenie do metrologii Nazwa jednostki prowadzącej Wydział Matematyczno Przyrodniczy przedmiot Centrum Mikroelektroniki i Nanotechnologii Kod Studia Kierunek studiów Poziom kształcenia
Bardziej szczegółowoSpis treści. Wprowadzenie
Diagnostyka konstrukcji Ŝelbetowych : metodologia, badania polowe, badania laboratoryjne betonu i stali. T. 1 / Łukasz Drobiec, Radosław Jasiński, Adam Piekarczyk. Warszawa, 2010 Spis treści Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM ZIMOWEJ SESJI EGZAMINACYJNEJ 2015/2016 STUDIA STACJONARNE WIL
HARMONOGRAM ZIMOWEJ SESJI EGZAMINACYJNEJ 201/2016 STUDIA STACJONARNE WIL zimowa sesja egzaminacyjna luty (łącznie z egzaminami poprawkowymi ) GOSPODARKA PRZESTRZENNA I stopnia rok I Matematyka do 1.30
Bardziej szczegółowoTytuł pracy w języku angielskim: Microstructural characterization of Ag/X/Ag (X = Sn, In) joints obtained as the effect of diffusion soledering.
Dr inż. Przemysław Skrzyniarz Kierownik pracy: Prof. dr hab. inż. Paweł Zięba Tytuł pracy w języku polskim: Charakterystyka mikrostruktury spoin Ag/X/Ag (X = Sn, In) uzyskanych w wyniku niskotemperaturowego
Bardziej szczegółowo