Motywacja i samoocena

Transkrypt

1 Motywacja i samoocena

2 MOTYWACJA DO NAUKI Motywacja jest niezbędna do osiągnięcia sukcesów na jakimkolwiek polu. Motywacja to zespół procesów psychicznych i fizjologicznych, którego nie należy mylić z osobowością ani z emocjami. Termin motywacja do nauki ma nieco inne znaczenie. Definiowany jest jako proces nadawania określonym zadaniom dużego znaczenia, postrzeganie ich jako wartości i dostrzeganie korzyści z nich płynących bez względu na to, czy ich treści są interesujące czy nie (Hermine Marshall 1987). Motywację do nauki charakteryzuje stan długotrwałego zaangażowania i wytrwałości w procesie uczenia się. (Carole Ames 1990). Motywacja w procesie edukacyjnym może wpływać na efekty nauki i kształtować stosunek ucznia do określonego przedmiotu (Ormrod, 2003). Może ona: 2. ukierunkować zachowania na osiąganie określonych celów; 3. prowadzić do zwiększenia starań i energii wkładanej w naukę; 4. zwiększyć wytrwałość w dążeniu do celu; 5. usprawnić mechanizmy poznawcze; 6. determinować konsekwencje działań; 7. prowadzić do osiągania lepszych wyników. Ponieważ uczniowie nie zawsze są wewnętrznie zmotywowani, potrzebują bodźców motywujących, które muszą płynąć ze strony nauczyciela. Są dwa rodzaje motywacji: zewnętrzna i wewnętrzna. Osoba motywowana zewnętrznie reaguje i odpowiada na możliwości zawarte w różnego rodzaju sytuacjach; jej działanie jest pobudzane przez stosowanie nagród - na przykład ocen, pochwał, pieniędzy. Osoba motywowana wewnętrznie wykazuje entuzjazm i radość z wykonywanego zadania jako celu samego w sobie, nie zważając na zewnętrzne zachęty czy też przeciwności. Motywacja wewnętrzna wynika z wewnętrznej potrzeby działania i realizowania swoich celów. Pośród motywatorów znajdują się: samoświadomość, poczucie własnej wartości, wartości wyznawane przez osobę, potrzeby emocjonalne i wewnętrzny pęd do działania. Określone strategie nauczania mogą wywierać pozytywny efekt na czynniki związane z motywacją wewnętrzną. Nauczyciele muszą być świadomi strategii, które pozytywnie wpływają na motywację i przez swoje działania powinni pobudzać ochotę i entuzjazm uczniów do nauki. (Bomia, Lisa; Beluzo, Lynne; Demeester, Debra; Elander, Keli; Johnson, Mary; Sheldon, Betty: Teaching Strategies on Intrinsic Motivation; 1997) 120

3 Czy poniższe twierdzenia motywują cię w procesie kształcenia? Lp. No Potrafię wyznaczać sobie cele. Deskryptory Tak Nie Nie wiem Potrafię szukać pomocy, gdy mam trudności. Potrafię pokonywać trudności. Potrafię podejmować kolejne próby, nawet jeśli ponoszę porażki. Znam swoje zainteresowania. Potrafię powiedzieć, co będę robił w przyszłości. Potrafię podejmować próby nawet, gdy popełniam błędy. Potrafię cieszyć się z każdego mojego powodzenia. Potrafię realizować swoje marzenia. Potrafię kierować swoim życiem. Chcę wiedzieć więcej. Lubię być aktywny. Ucząc się zwiększam swoje poczucie wartości. Uczę się, bo pomoże mi to znaleźć ciekawszą pracę. Uczę się, bo pomoże mi to więcej zarabiać. Uczę się, aby osiągnąć niezależność. Uczę się, żeby komuś udowodnić, że potrafię. 121

4 MOGĘ ZARABIAĆ WIĘCEJ 1 krok: Cele ogólne 1. potrafię rozpoznać i określić, co najbardziej mnie motywuje; 2. potrafię skutecznie się uczyć, aby otrzymać nagrodę; 3. potrafię uczyć się na własną rękę; 4. potrafię porozumieć się z innymi członkami grupy. 3 krok: Mogę zarabiać więcej zdobywane umiejętności Jak się uczyć Kompetencje językowe Umiejętności Dziedzina Zrozumienie zadania Wybór i gromadzenie informacji Słuchanie Czytanie Interakcje pisemne Pisanie Sprawy osobiste Uczenie się Kompetencja socjolingwistyczna uprzejmość, wytrwałość. Kompetencja pragmatycznazapamiętywanie informacji 4 Krok: Instrukcja I. Nauczyciel prezentuje przedmioty, które mają zmotywować ucznia do osiągnięcia jak najlepszych rezultatów pracy. To mogą być słodycze, kosmetyki. Najpierw uczniowie decydują, co najbardziej ich motywuje, a następnie omawiają to w grupie i wybierają jedną rzecz. Uczniowie razem z nauczycielem 122

5 zastanawiają się, jak podzielić nagrody. Na przykład: nagroda główna - 20 cukierków, drugie miejsce - 10 cukierków itd. Oczekiwany czas wykonania: 10 minut Zadanie jest wykonywane: samodzielnie i w grupach II. Nauczyciel przygotowuje teksty naukowe nieznacznie wykraczające trudnością ponad poziom uczniów. Każdy z uczniów dostaje ten sam tekst. Każdy partner naszego programu sam musi zdecydować jakiego tekstu użyć, jaki ma być poziom trudności i długość. Tematyka jest dowolna. Uczniowie mają 30 minut na przeczytanie tekstu i zapamiętanie, jak największej ilości informacji. Oczekiwany czas wykonania: 30 minut Zadanie jest wykonywane: samodzielnie III. Nauczyciel przygotowuje test wyboru w oparciu o tekst. Powinien zawierać pytań. Oczekiwany czas wykonania: 20 minut Zadanie jest wykonywane: samodzielnie IV. Nauczyciel omawia test i poprawne odpowiedzi. Daje uczniom klucz do testu. Uczniowie sprawdzają test i przedstawiają wyniki na forum klasy. Nauczyciel wręcza nagrody. Oczekiwany czas wykonania: 20 minut Zadanie jest wykonywane: samodzielnie VI. Ocena zadania Nauczyciel prosi uczniów o wypełnienie arkusza oceniającego. Nauczyciel również przedstawia swoją ocenę. Czy uczniowie z entuzjazmem odnieśli się do zadania? TAK NIE NIEKTÓRZY proponowali swoje pomysły? TAK NIE NIEKTÓRZY wykazywali zaangażowanie? TAK NIE NIEKTÓRZY zakończyli pracę na czas? TAK NIE NIEKTÓRZY 123

6 Oczekiwany czas wykonania: 15 minut Zadanie jest wykonywane: samodzielnie Tabela deskryptorów umiejętności uczenia się i kompetencji językowych Umiejętności uczenia się Zarządzanie Oragnizacja Motywacja czasem informacji X Deskryptory: 14. Uczę się, bo pomoże mi to znaleźć ciekawszą pracę 15. Uczę się, bo pomoże mi to więcej zarabiać. Praca w grupie Poziomy zaawansowania językowego Europejskiego Systemu Kształcenia A1 A2 B1 B2 C1 C2 124

7 M O J E Z A I N T E R E S O W A N I A 1 krok: Cele ogólne 1. potrafię opisać moje zainteresowania; 2. potrafię znaleźć źródła informacji dotyczące moich zainteresowań; 3. potrafię rozwijać swoje zainteresowania. 2 krok: Cele szczegółowe 1. potrafię rozpoznać moje prawdziwe zamiłowania; 2. jestem w stanie zaplanować rozwój swoich zainteresowań; 3. potrafię szukać interesujących mnie informacji. 3 krok: Moje zainteresowania zdobywane umiejętności Jak się uczyć Motywacja i poczucie własnej wartości Kompetencje językowe Umiejętności Dziedzina Zrozumienie zadania Umiejętność porównywania Słuchanie Czytanie Interakcje słowne Interakcje pisemne Mówienie Pisanie Życie osobiste Uczenie się Kompetencja socjolingwistyczna uprzejmość, ciekawość Kompetencja pragmatyczna znajomość swoich zainteresowań 4 krok: Instrukcja I. Nauczyciel prosi uczniów, aby chwilę się zastanowili i określili, jakie mają zainteresowania. Nauczyciel powinien zaznaczyć, że jeśli uczeń ma problemy z określeniem zainteresowań, powinien napisać, że ich nie ma, nie zaś je wymyślać. 125

8 Oczekiwany czas wykonania: 10 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie II. Nauczyciel kładzie na ławce wiele różnych przedmiotów: znaczki, kartki widokówki, plakaty, wyposażenie sportowe, minerały, słowniki, książki na różne tematy (geografia, biologia, chemia ). Prosi uczniów, aby obejrzeli przedmioty i jeszcze raz zastanowili się nad tym, co ich interesuje. Oczekiwany czas wykonania: 15 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie III. Każdy uczeń powinien wybrać coś, co jest/lub może być jego/jej hobby lub znajduje się w kręgu jego/jej zainteresowań. Oczekiwany czas wykonania: 10 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie IV. Nauczyciel pyta uczniów, jak mogą rozwijać swoje zainteresowania. Na przykład, jeśli coś zbierają, mogą szukać nowych eksponatów, wymieniać się z kimś innym. Co trzeba zrobić, żeby kontynuować hobby? Na czym to polega? Oczekiwany czas wykonania: 20 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie V. Nauczyciel zachęca uczniów, aby poszukali informacji dotyczących ich hobby w zgromadzonych materiałach. Uczniowie powinni je znaleźć i wpisać do zeszytu. To zadanie powinno przynieść uczniom satysfakcję płynącą ze zdobywania nowych informacji. Oczekiwany czas wykonania: 20 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie VI. Ocena zadania Nauczyciel prosi uczniów o wypełnienie arkusza oceniającego ćwiczenie. Nauczyciel przedstawia swoją własną ocenę. Czy uczniowie 126

9 z entuzjazmem odnieśli się do zadania? TAK NIE NIEKTÓRZY proponowali swoje pomysły? TAK NIE NIEKTÓRZY wykazywali zaangażowanie? TAK NIE NIEKTÓRZY zakończyli pracę na czas? TAK NIE NIEKTÓRZY Oczekiwany czas wykonania: 20 minut Zadanie wykonywane jest: samodzielnie Tabela deskryptorów umiejętności uczenia się i kompetencji językowych Umiejętności uczenia się Zarządzanie Organizacja Motywacja czasem informacji X Deskryptory: 5. Znam swoje zainteresowania. 12. Lubię być aktywny/a. Praca w grupach Poziomy zaawansowania językowego Europejskiego Systemu Kształcenia A1 A2 B1 B2 C1 C2 127

10 POSZUKAJ POMOCY 1 krok: Cele ogólne 1. potrafię określić trudności związane z zadaniem; 2. potrafię znaleźć źródła potrzebnych informacji; 3. potrafię poprosić nauczyciela lub inne osoby o pomoc; 4. potrafię zaplanować swoją pracę; 5. potrafię pracować pomimo trudności. 2 krok: Cele szczegółowe 1. potrafię korzystać z różnych źródeł informacji; 2. potrafię ułożyć plan pracy; 3. potrafię sformułować pytania; 4. potrafię radzić sobie z trudnościami; 5. potrafię wykonać zadanie. 3 krok: Poszukaj pomocy zdobywane umiejętności Jak się uczyć Kompetencje językowe Kompetencje językowe: - zrozumienie zadania; - szukanie i zbieranie informacji; Umiejętności Słuchanie Czytanie Interakcje słowne i pisemne Mówienie i pisanie Dziedzina Życie osobiste Uczenie się Życie zawodowe - pisanie logicznego planu. Kompetencje socjolingwistyczne: uprzejmość i wytrwałość. 4 krok: Instrukcja Kompetencje pragmatyczne: umiejętność szukania pomocy. I. Nauczyciel dysponuje tyloma zadaniami, ilu jest uczniów. Zadania nie powinny być proste, ale jednocześnie nie za trudne. Na przykład: Jaka jest najdłuższa rzeka na świecie? Podaj przepis na zupę warzywną. Przetłumacz zdanie Jestem z Polski na esperanto. Czy wszyscy mogą zażyć aspirynę? Jaki jest najtwardszy minerał na ziemi? Każdy partner naszego programu powinien przygotować zadania odpowiadające uwarunkowaniom kulturowym i społecznym kraju. 128

11 Nauczyciel przygotowuje również tak dużo źródeł informacji, jak to tylko możliwe: encyklopedie, mapy, słowniki, podręczniki, poradniki, instrukcje itd. Każdy uczeń wybiera zadanie. Oczekiwany czas wykonania: 5 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie II. Nauczyciel prosi uczniów, aby zdecydowali, czy poradzą sobie z wykonaniem zadania bez pomocy. Oczekiwany czas wykonania: 10 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie III. Jeśli nie, nauczyciel powinien pozwolić uczniom znaleźć najlepsze źródła informacji. Nauczyciel proponuje również swoją pomoc. Oczekiwany czas wykonania: 15 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie IV. Nauczyciel pyta uczniów, jak zamierzają wykonać zadanie. Na przykład najpierw rozpoznają dziedzinę, a następnie dopasowują źródło informacji. Uczniowie przygotowują plan działania pisemnie. Oczekiwany czas wykonania: 20 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie V. Nauczyciel zachęca uczniów do wykonania zadania. Upewnia się, czy nie mają problemów; obserwuje postępy i oferuje pomoc. Uczniowie prezentują swoje zadanie i rezultaty. Oczekiwany czas wykonania: 20 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie 5 krok: Ocena zadania Nauczyciel prosi uczniów o wypełnienie arkusza oceniającego zadanie. Nauczyciel przedstawia swoją własną ocenę: Czy uczniowie odnieśli się do zadania z entuzjazmem? TAK NIE NIEKTÓRZY proponowali swoje pomysły? wykazywali zaangażowanie? zakończyli pracę na czas? TAK NIE NIEKTÓRZY TAK NIE NIEKTÓRZY TAK NIE NIEKTÓRZY Oczekiwany czas wykonania: 15 min Zadanie wykonywane jest: indywidualnie Tabela deskryptorów umiejętności uczenia się i kompetencji językowych Umiejętności uczenia się Zarządzanie Organizacja Motywacja Praca Czasem informacji X w grupie 129

12 Deskryptory: 2. Potrafię szukać pomocy, gdy mam trudności. 3.Potrafię pokonywać trudności. 4. Potrafię podejmować kolejne próby, nawet jeśli ponoszę porażki. Poziomy zaawansowania językowego Europejskiego Systemu Kształcenia A1 A2 B1 B2 C1 C2 130