ZARZ DZENIE NR 13 / 2012 DYREKTORA SPECJALNEGO O RODKA SZKOLNO WYCHOWAWCZEGO im. JANUSZA KORCZAKA W SZYMBARKU. z dnia r.

Transkrypt

1 ZARZ DZE NR 13 / 2012 DYREKTORA SPECJALNEGO O RODKA SZKOLNO WYCHOWAWCZEGO im. JANUSZA KORCZAKA W SZYMBARKU. z dnia r. Dotyczy: instrukcji post powania w przypadku podejrzenia, e dziecko jest ofiar przemocy domowej. Na podstawie: Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz z pó n. zm.), Rozporz dzenia Rady Ministrów z dnia 13 wrze nia 2011 roku w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. z 2011 roku nr 209, poz. 1245) zarz dzam, co nast puje: 1 Niniejsze zarz dzenie okre la zasady post powania pracowników Specjalnego O rodka Szkolno Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Szymbarku w sytuacji podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie w oparciu o obowi zuj ce w tym zakresie przepisy prawa (Zał cznik nr 2) W przypadku zauwa enia przez pracowników SOS-W siniaków, zadrapa, miejscowych oparze lub innych widocznych obra e, a tak e nadmiernej l kliwo ci, niepokoj cych odruchów, wzmo onej agresji mog cych wiadczy o stosowaniu dziecka przemocy, nale y o tym niezwłocznie poinformowa dyrektora szkoły/placówki o wiatowej. 2. Nauczyciel/inny pracownik SOS-W sporz dza notatk słu bow, w której dokonuje opisu obra e dziecka lub jego niepokoj cych zachowa. 3. Dyrektor SOS-W wzywa rodziców w celu wysłuchania wyja nie dotycz cych zauwa onych obra e na ciele dziecka lub niepokoj cych zachowa. Z rozmowy tej sporz dza notatk słu bow Po zapoznaniu si z okoliczno ciami, dyrektor SOS-W podejmuje decyzj o wszcz ciu procedury: Niebieska Karta A oraz Niebieska Karta B stanowi ce Zał cznik Nr 1 do niniejszego zarz dzenia. 2. Po wypełnieniu formularza,,niebieska Karta A rodzicowi, opiekunowi prawnemu dziecka lub faktycznemu albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy przekazuje si formularz,,niebieska Karta-B. 3. Formularza,,Niebieska Karta B nie przekazuje si osobie, której istnieje podejrzenie, e stosuje przemoc w rodzinie. 4. Przekazanie wypełnionego formularza,,niebieska Karta A do przewodnicz cego zespołu interdyscyplinarnego nast puje niezwłocznie, nie pó niej ni w terminie 7 dni od dnia wszcz cia procedury Zarz dzenie niniejsze wchodzi w ycie z dniem r. 2. Pracownicy SOS-W zobowi zani s zło y pisemne o wiadczenie o zapoznaniu si z postanowieniami niniejszego zarz dzenia (Zał cznik Nr 3). 1

2 Zał cznik Nr 1 do Zarz dzenia Nr 13/2012 z dnia r. Dyrektora Specjalnego O rodka Szkolno Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Szymbarku. PROCEDURA BIESKA KARTA 1. Wypełnienia formularza Niebieska Karta A dokonuje przedstawiciel podmiotu, który pierwszy powzi ł informacj o sytuacji przemocy w rodzinie. 2. Druk A wypełnia si na podstawie rozmowy z osob której istnieje podejrzenie, e doznaje przemocy w rodzinie. W przypadku, gdy nawi zanie bezpo redniego kontaktu z osob jest niewykonalne, wypełnienie formularza cz A nast puje bez udziału tej osoby. 3. Podczas pierwszego kontaktu z osob doznaj c przemocy nale y: 1) przekaza formularz B osobie doznaj cej przemocy, po uprzednim wypełnieniu rubryk dotycz cych proponowanych instytucji pomocowych, 2) w przypadku, gdy osob doznaj c przemocy jest dziecko- kart B nale y przekaza osobie zgłaszaj cej lub dorosłemu członkowi rodziny, który nie jest sprawc przemocy. 4. Po wypełnieniu karty A nale y niezwłocznie ( 7 dni) przekaza j do siedziby Zespołu Interdyscyplinarnego w Gminie Gorlice, Gorlice, ul. 11 Listopada 2, tel W aktach SOS-W nale y pozostawi kopi dokumentu. 5. Przewodnicz cy Zespołu Interdyscyplinarnego po otrzymaniu formularza Niebieska Karta- A niezwłocznie, nie pó niej ni w ci gu 3 dni od dnia jego otrzymania, przekazuje go członkom Zespołu Interdyscyplinarnego lub grupy roboczej, które dokonuj analizy sytuacji rodziny i wypełniaj formularz Niebieska Karta C. 6. W ramach procedury SOS-W udziela informacji o: 1) mo liwo ciach uzyskania pomocy, w szczególno ci psychologicznej, prawnej, socjalnej i pedagogicznej oraz wsparcia, w tym o instytucjach i podmiotach wiadcz cych specjalistyczn pomoc na rzecz osób dotkni tych przemoc w rodzinie, 2) mo liwo ciach podj cia dalszych działa maj cych na celu popraw sytuacji osoby, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie, 3) organizuje niezwłocznie dost p do pomocy medycznej, je eli wymaga tego stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie, 4) mo e prowadzi rozmowy z osobami, których istnieje podejrzenie, e stosuj przemoc w rodzinie, na temat konsekwencji stosowania przemocy w rodzinie oraz informuje te osoby o mo liwo ciach podj cia leczenia lub terapii. 7. Je eli stan zdrowia osoby, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie, wymaga przewiezienia jej do podmiotu leczniczego, formularz Niebieska Karta-A wypełnia podmiot leczniczy, do którego osoba ta została przewieziona. 8. Zako czenie procedury nast puje w przypadku: 1) ustania przemocy w rodzinie i uzasadnionego przypuszczenia o zaprzestaniu dalszego stosowania przemocy w rodzinie oraz po zrealizowaniu indywidualnego planu pomocy, 2

3 2) rozstrzygni cia o braku zasadno ci podejmowania działa, dokonanego przez Zespół Interdyscyplinarny, który ma obowi zek powiadomi o tym podmioty uczestnicz ce w procedurze. BIESKA KARTA A 1 )... (piecz podmiotu, o którym mowa w art. 9d ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, wypełniaj cego formularz Niebieska Karta A)... (miejscowo, data) I. DANE OSOBY, CO DO KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E JEST DOTKNI TA PRZEMOC W RODZI 1. Imi i nazwisko: Imiona rodziców: Miejsce zamieszkania: kod pocztowy:...miejscowo :...województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu: Aktualny adres pobytu: kod pocztowy:...miejscowo :...województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu:... II. INFORMACJA DOTYCZ CA ZGŁOSZENIA PODEJRZENIA STOSOWANIA PRZEMOCY W RODZI 1. Zgłaszaj cy: osoba, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie: Zgłaszaj cy: inna osoba (np. rodzic, opiekun prawny, opiekun faktyczny, osoba najbli sza, wiadek): ) imi i nazwisko:... 2) miejsce zamieszkania: kod pocztowy:... miejscowo :... województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu:... III. DANE OSOBY, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E STOSUJE PRZEMOC W RODZI 1. Imi i nazwisko: Miejsce zamieszkania: kod pocztowy:...miejscowo :... województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu: Stosunek pokrewie stwa z osob, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie:... 3

4 IV. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, RODZI, ZACHOWYWAŁA SI W NAST PUJ CY SPOSÓB: E STOSUJE PRZEMOC W Formy przemocy w rodzinie Wobec dorosłych Wobec dzieci Stosowała przemoc fizyczn, w tym: popychanie uderzanie wykr canie r k duszenie kopanie spoliczkowanie inne (poda jakie) Uszkodzenia ciała, w tym: zasinienia zadrapania krwawienia oparzenia inne (poda jakie) Stosowała przemoc psychiczn, w tym: izolacj wyzwiska o mieszanie gro by kontrolowanie ograniczanie kontaktów krytykowanie poni anie demoralizacj ci głe niepokojenie inne (poda jakie) Stosowała przemoc seksualn, w tym: zmuszanie do obcowania płciowego i innych czynno ci seksualnych Inny rodzaj zachowa, w tym: niszczenie/uszkodzenie mienia zabór/przywłaszczenie mienia gro ba karalna/zniewa enie zmuszanie do picia alkoholu zmuszanie do za ywania rodków odurzaj cych lub substancji psychotropowych oraz niezleconych przez lekarza leków inne działaj ce na szkod najbli szych (poda jakie) 4

5 * Na przykład: ony, m a, partnera, partnerki, matki, ojca, córki, syna. V. OD JAK DAWNA TE ZACHOWANIA MAJ MIEJSCE VI. ZACHOWA Zachowanie si osoby trudno nawi zania kontaktu spokojny/-na płaczliwy/-wa zastraszony/-na unika rozmów agresywny/-na stawia opór Policji Osoba, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie Osoba, której istnieje podejrzenie, e stosuje przemoc w rodzinie VII. OPIS MIEJSCA ZDARZENIA (np. szkody, zniszczone sprz ty, nieporz dek, rozbite szkło, uszkodzone drzwi, brud, lady krwi, lady spo ywania alkoholu, wyczuwalna wo alkoholu, inne) VIII. WIADKOWIE STOSOWANIA PRZEMOCY W RODZI wiadek I 1. Imi i nazwisko: Miejsce zamieszkania: kod pocztowy:... miejscowo :... województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu:... wiadek II 1. Imi i nazwisko: Miejsce zamieszkania: kod pocztowy:... miejscowo :... województwo:... ulica:... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu:... wiadek III 1. Imi i nazwisko: Miejsce zamieszkania: kod pocztowy:... miejscowo :... województwo:... ulica: 5

6 ... numer domu:... numer mieszkania:... numer telefonu:... IX. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E STOSUJE PRZEMOC W RODZI, BYŁA JU KIEDYKOLWIEK KARANA ZA PRZEST PSTWO Z U YCIEM PRZEMOCY LUB GRO BY JEJ U YCIA: USTALONO X. CZY W STOSUNKU DO OSOBY, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E STOSUJE PRZEMOC W RODZI, S D ZASTOSOWAŁ DOZÓR KURATORA S DOWEGO: USTALONO XI. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, NADU YWA ALKOHOLU: 6 E STOSUJE PRZEMOC W RODZI, USTALONO XII. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E STOSUJE PRZEMOC W RODZI, NADU YWA RODKÓW ODURZAJ CYCH, SUBSTANCJI PSYCHOTROPOWYCH LUB LEKÓW: USTALONO XIII. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, RODZI, BYŁA LECZONA PSYCHIATRYCZ: E STOSUJE PRZEMOC W USTALONO XIV. CZY OSOBA, WOBEC KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, RODZI, POSIADA BRO : E STOSUJE PRZEMOC W USTALONO XV. CZY W ZWI ZKU ZE STOSOWAM PRZEMOCY W RODZI BYŁY PODEJMOWANE NAST PUJ CE DZIAŁANIA: powiadamianie i interwencje Policji powiadomienie prokuratury zatrzymanie dozór Policji wydanie zakazu kontaktowania si z okre lonymi osobami wydanie zakazu zbli ania si do okre lonych osób wydanie postanowienia o obowi zku opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym tymczasowe aresztowanie wszcz cie post powania karnego lub innego post powania s dowego (jakiego? np. rozwodowego, rodzinnego)... poddanie wykonywania władzy rodzicielskiej stałemu nadzorowi kuratora s dowego odebranie dziecka w razie bezpo redniego zagro enia ycia lub zdrowia w zwi zku z przemoc w rodzinie zobowi zanie do poddania si leczeniu odwykowemu (w stosunku do kogo?)... leczenie innych uzale nie (jakich, w stosunku do kogo?)... zobowi zanie do uczestnictwa w programach oddziaływa korekcyjno-edukacyjnych (nało one przez kogo?)... udzielono pomocy medycznej inne działania (jakie?)... XVI. DZIAŁANIA PODJ TE PRZEZ POLICJ

7 Działania podj te przez Policj pouczenie rodki przymusu bezpo redniego (jakie?)... badanie na zawarto alkoholu w organizmie izba wytrze wie policyjne pomieszczenia dla osób zatrzymanych/do wytrze wienia policyjne pomieszczenia dla osób zatrzymanych policyjna izba dziecka Osoba, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie Osoba, której istnieje podejrzenie, e stosuje przemoc w rodzinie (wynik) (wynik) XVII. DANE DOTYCZ CE RODZINY Inne osoby pozostaj ce we wspólnym gospodarstwie z osob, której istnieje podejrzenie, e stosuje przemoc w rodzinie: Lp Imi i nazwisko Stosunek pokrewie stwa Wiek Czym si zajmuje * * Zawód, miejsce pracy, w przypadku dzieci szkoła/klasa. XVIII. INFORMACJE DOTYCZ CE STANU ZDROWIA OSOBY, CO DO KTÓREJ ISTJE PODEJRZE, E JEST DOTKNI TA PRZEMOC W RODZI 1. Stan psychiczny: pobudzony/-na ospały/-ła/apatyczny/-na płaczliwy/-wa agresywny/-na l kliwy/-wa inny/-na (jaki/-kaka?) 2. Porozumiewanie si : ch tnie nawi zuje kontakt trudno nawi zuje kontakt małomówny/-na j ka si krzyczy wypowiada si nielogicznie odmawia odpowiedzi na zadawane pytania porozumiewa si niewerbalnie (np. j zykiem migowym, gestami, piktogramami itp.)... Reakcja na osob towarzysz c (szczególnie wa ne w przypadku dzieci): Rodzaje uszkodze : skaleczenia otarcia naskórka lady oparzenia lady nakłucia siniaki zwichni cia lady ugryzienia krwawienia złamania ko ci 7

8 4. Stan higieny: Skóra: czysta wysuszona odparzona pieluszkowe zapalenie skóry brudna odmro ona odle yny Włosy: czyste wszawica ciemieniucha brudne łysienie/włosy powyrywane 5. Inne objawy podejrzenia stosowania przemocy w rodzinie/zaniedbania: strój brudny/nieadekwatny do pory roku waga/wzrost nieadekwatne do wieku rozwój nieadekwatny do wieku wyniszczenie organizmu odwodnienie ponawianie zgłosze do lekarza niekorzystanie z pomocy lekarza mimo przewlekłej choroby niestosowanie si do wcze niejszych zalece lekarskich 6. Obra enia i objawy spójne z wersj przedstawion przez osob, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie: 7. W przypadku dziecka obra enia i objawy spójne równie z wersj przedstawion przez rodzica lub opiekuna prawnego lub opiekuna faktycznego: 8. Konieczno przeprowadzenia konsultacji specjalistycznej: 9. Podj te leczenie: przyj to na oddział szpitalny (jaki?)... skierowano do szpitala (jakiego?)... udzielono pomocy ambulatoryjnej odesłano do domu inne (jakie?) Poinformowano o mo liwo ci otrzymania za wiadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodze ciała zwi zanych z przemoc w rodzinie na podstawie rozporz dzenia Ministra Zdrowia z dnia 22 pa dziernika 2010 r. w sprawie wzoru za wiadczenia lekarskiego o przyczynach i rodzaju uszkodze ciała zwi zanych z u yciem przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 201, poz. 1334). 11. Wydano za wiadczenie lekarskie: 12. Wydano skierowanie na badanie lekarskie: 13. Wydano zwolnienie lekarskie od pracy: XIX. PODJ TE DZIAŁANIA INTERWENCYJNE 1. Działania zmierzaj ce do zapewnienia bezpiecze stwa osobie, co do której istnieje podejrzenie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie: powiadomienie Policji 8 udzielenie pomocy socjalnej udzielenie pomocy medycznej (w przypadku przemocy seksualnej nale y działa zgodnie z procedur post powania Policji i placówki medycznej) inne (jakie?)...

9 2. Działania zmierzaj ce do zapewnienia bezpiecze stwa osobie, co do której istnieje podejrze+nie, e jest dotkni ta przemoc w rodzinie, poprzez zapewnienie jej miejsca w placówce całodobowej: specjalistycznym o rodku wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie o rodku wsparcia o rodku interwencji kryzysowej domu dla matek z małoletnimi dzie mi i kobiet w ci y szpitalu innych (jakich?) Działania zmierzaj ce do udzielenia pomocy dzieciom Przekazanie informacji organom wła ciwym do prowadzenia post powania przygotowawczego Inne (jakie?) XX. WNIOSKI PRZEDSTAWICIELA PODMIOTU WYPEŁNIAJ CEGO FORMULARZ XXI. DODATKOWE INFORMACJE ) Cz ci I XV, XVII i XIX XXI wypełniaj przedstawiciele wszystkich pomiotów wymienionych w art. 9d ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie. Cz XVI dodatkowo wypełnia przedstawiciel Policji. Cz XVIII dodatkowo wypełnia przedstawiciel ochrony zdrowia.... (podpis przedstawiciela podmiotu wypełniaj cego formularz Niebieska Karta A )... (data wpływu formularza Niebieska Karta A do przewodnicz cego zespołu interdyscyplinarnego) 9

10 BIESKA KARTA B POUCZE DLA OSÓB DOTKNI TYCH PRZEMOC W RODZI Co to jest przemoc w rodzinie? Przemoc w rodzinie to jednorazowe albo powtarzaj ce si umy lne działanie lub zaniechanie naruszaj ce prawa lub dobra osobiste członków rodziny, a tak e innych osób wspólnie zamieszkuj cych lub gospodaruj cych, w szczególno ci nara aj ce te osoby na niebezpiecze stwo utraty ycia, zdrowia, naruszaj ce ich godno, nietykalno cielesn, wolno, w tym seksualn, powoduj ce szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a tak e wywołuj ce cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkni tych przemoc. Kto mo e by ofiar przemocy w rodzinie? współmał onkowie partnerzy w zwi zkach nieformalnych dzieci osoby starsze osoby niepełnosprawne Najcz stsze formy przemocy w rodzinie to: Przemoc fizyczna: bicie, popychanie, kopanie, duszenie, bicie przedmiotami, parzenie, policzkowanie... Przemoc psychiczna: wy miewanie, szydzenie, l enie, okazywanie braku szacunku, poddawanie stałej krytyce, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi... Przemoc seksualna: wymuszanie po ycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych praktyk seksualnych, wymuszanie seksu z osobami trzecimi... Inny rodzaj zachowa : zmuszanie do oddawania uzyskiwanych rodków finansowych, uniemo liwienie podj cia pracy, niezaspakajanie podstawowych potrzeb materialnych... niszczenie rzeczy osobistych demolowanie mieszkania wynoszenie sprz tów domowych i ich sprzedawanie pozostawianie bez opieki osoby, która z powodu choroby, niepełnosprawno ci b d wieku nie mo e samo- dzielnie zaspokoi swoich potrzeb zmuszanie do picia alkoholu zmuszanie do za ywania rodków odurzaj cych, substancji psychotropowych lub leków PAMI TAJ!!! Prawo zabrania stosowania przemocy i krzywdzenia swoich bliskich. Je eli Ty lub kto z Twoich bliskich jest ofiar przemocy ze strony osoby najbli szej, nie wstyd si prosi o pomoc. Prawo stoi po Twojej stronie! Je eli doznajesz takich zachowa, powiadom: Policj, dzwoni c na numer 997 lub 112, prokuratur. Policjant ma obowi zek: zapewnienia bezpiecze stwa (art. 15a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji - policjanci, wykonuj c czynno ci, maj prawo zatrzymywania sprawców przemocy w rodzinie stwarzaj cych bezpo rednie zagro enie dla ycia lub zdrowia ludzkiego); 10

11 przekazania informacji o interweniuj cych policjantach (stopie, imi i nazwisko oraz numer identyfikacyjny policjantów, nazwa i siedziba jednostki, w której pełni słu b ); przekazania, na wniosek s du lub prokuratury, dokumentacji policyjnej jako dowodów w post powaniu; uczestniczenia, na wniosek s du, jako wiadkowie w sprawie karnej. Prokurator w toku post powania przygotowawczego ma prawo do: oddania podejrzanego pod dozór Policji z zakazem kontaktowania si z pokrzywdzonym; oddania podejrzanego pod dozór Policji zamiast zastosowania tymczasowego aresztowania, pod warunkiem e oskar ony w wyznaczonym terminie opu ci lokal zajmowany wspólnie z pokrzywdzonym oraz okre li miejsce swojego pobytu; nakazania podejrzanemu opuszczenia lokalu mieszkalnego zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym je eli zachodzi uzasadniona obawa, e oskar ony ponownie popełni przest pstwo z u yciem przemocy tej osoby, zwłaszcza gdy popełnieniem takiego przest pstwa groził. Polskie prawo ciga sprawców przest pstw przeciwko osobom bliskim za: zn canie si fizyczne lub psychiczne nad osob najbli sz lub nad inn osob pozostaj c w stałym lub przemijaj cym stosunku zale no ci od sprawcy albo nad małoletnim lub osob nieporadn ze wzgl du na jej stan psychiczny lub fizyczny art. 207 k.k.; uderzenie człowieka lub naruszenie jego nietykalno ci cielesnej w inny sposób art. 217 k.k. ( ciganie przest pstwa odbywa si z oskar enia prywatnego); pozbawienie człowieka wolno ci art. 189 k.k.; gro enie innej osobie popełnieniem przest pstwa na jej szkod lub szkod osoby najbli szej, je eli gro ba wzbudza w zagro onym uzasadnion obaw, e b dzie spełniona art. 190 k.k. ( cigane na wniosek po- krzywdzonego); wzbudzanie u innej osoby uzasadnionego okoliczno ciami poczucia zagro enia lub naruszenie jej prywatno ci poprzez uporczywe n kanie art. 190a 1 k.k. ( ciganie na wniosek pokrzywdzonego); stosowanie przemocy lub gro by bezprawnej, w celu zmuszenia innej osoby do okre lonego działania, zaniechania lub znoszenia okre lonego stanu art. 191 k.k.; utrwalanie wizerunku nagiej osoby lub osoby w trakcie czynno ci seksualnej, przez u ycie niej prze- mocy, gro by bezprawnej lub podst pu, albo rozpowszechnienie wizerunku nagiej osoby lub w trakcie czynno ci seksualnej bez jej zgody art. 191a k.k. ( ciganie na wniosek pokrzywdzonego); doprowadzenie innej osoby do obcowania płciowego przemoc, gro b bezprawn lub podst pem (zgwałcenie) oraz doprowadzenie w ten sam sposób innej osoby do poddania si innej czynno ci seksualnej lub wykonania takiej czynno ci art. 197 k.k. ( cigane na wniosek pokrzywdzonego); /UWAGA! Przest pstwo to popełnia równie mał onek, który dopuszcza si zgwałcenia współmał onka!/; spowodowanie ci kiego uszczerbku na zdrowiu w postaci: pozbawienia człowieka wzroku, słuchu, mowy, zdolno ci płodzenia b d innego ci kiego kalectwa, ci kiej choroby nieuleczalnej lub długotrwałej, choro- by realnie zagra aj cej yciu, trwałej choroby psychicznej, całkowitej lub znacznej trwałej niezdolno ci do pracy w zawodzie lub trwałego, istotnego zeszpecenia lub zniekształcenia ciała art. 156 k.k.; spowodowanie naruszenia czynno ci narz du ciała lub rozstroju zdrowia, w wyniku którego pokrzywdzonym jest osoba najbli sza art i 2 k.k. ( cigane na wniosek pokrzywdzonego); 11

12 uporczywe uchylanie si od wykonania ci cego z mocy ustawy lub orzeczenia s dowego obowi zku opieki przez nieło enie na utrzymanie osoby najbli szej lub innej osoby i przez to nara anie jej na niemo no zaspokojenia podstawowych potrzeb yciowych (uchylanie si od obowi zku alimentacyjnego) art. 209 k.k. ( cigane na wniosek pokrzywdzonego, organu opieki społecznej lub innego wła ciwego organu); kradzie lub kradzie z włamaniem na szkod osoby najbli szej art. 278 k.k. i art. 279 k.k. ( cigane na wniosek pokrzywdzonego); niszczenie, uszkadzanie cudzej rzeczy lub czynienie jej niezdatn do u ytku art. 288 k.k. ( cigane na wniosek pokrzywdzonego); porzucenie wbrew obowi zkowi troszczenia si o małoletniego poni ej lat 15 albo o osob nieporadn ze wzgl du na jej stan psychiczny lub fizyczny art. 210 k.k.; uprowadzenie lub zatrzymanie małoletniego poni ej lat 15 albo osoby nieporadnej ze wzgl du na jej stan psychiczny lub fizyczny, wbrew woli osoby powołanej do opieki lub nadzoru art. 211 k.k.; obcowanie płciowe z małoletnim poni ej lat 15 lub dopuszczenie si takiej osoby innej czynno ci seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania si takim czynno ciom albo do ich wykonania art. 200 k.k.; rozpijanie małoletniego, przez dostarczanie mu napoju alkoholowego, ułatwianie jego spo ycia, lub nakłanianie go do spo ycia takiego napoju art. 208 k.k. Masz te prawo do zło enia na Policji lub w prokuraturze zawiadomienia o popełnieniu przest pstwa przez osob, która krzywdzi Ciebie i Twoj rodzin. PAMI TAJ!!! Sprawca przemocy bliskich, gdy czuje si bezkarny, prawdopodobnie nie zmieni si, b dzie dalej stosował przemoc, bez wzgl du na składane obietnice; nast pnym razem mo e by znacznie gorzej. Je eli jednak zaufasz jego deklaracjom o zmianie zachowania Ciebie/Twojej rodziny i zechcesz si wycofa, pami taj, e zło one przez Ciebie dotychczas zeznania nie b d mogły by wykorzystane przez prawne instytucje działaj ce po to, aby Ci pomóc. Dlatego zanim podejmiesz tak decyzj, zastanów si i skonsultuj j z psychologiem, terapeut lub inn osob pomagaj c ofiarom przemocy w rodzinie, np. w specjalistycznym o rodku wsparcia dla ofiar przemocy rodzinie, o rodku interwencji kryzysowej. PAMI TAJ!!! Zahamowanie przemocy w rodzinie jest mo liwe mo esz z ni walczy i uzyska pomoc dla siebie i swoich bliskich. Jak to mo liwe? Zrób dwa kroki: 1. Krok pierwszy zanotuj przebieg zdarzenia (pami bywa zawodna): Kto Ci skrzywdził? (imi i nazwisko)... Kim jest dla Ciebie sprawca przemocy w rodzinie? (Poda kto m, ona, partner, partnerka, ojciec, matka, brat, siostra, syn, córka, inne)... Kiedy to si stało? data... godzina... miejsce... Na czym polegała przemoc? (awantura, krzyk, l enie, bicie, kopanie, rzucanie sprz tami, niszczenie sprz tów, bicie dzieci, gro by pobicia, gro by zabicia, wyrzucanie z domu, inne poda jakie?) 12

13 Kto widział, słyszał przebieg zdarzenia?... Kto interweniował? (imi i nazwisko policjanta, jego numer słu bowy, jednostka)... Czy po raz pierwszy Policja interweniuje w Twoim domu w takiej sprawie? Jak cz sto dochodzi do przemocy w Twoim domu? (raz w miesi cu, raz na tydzie, cz ciej)... Kiedy to si wydarzyło poprzednim razem?... Czy przemocy w rodzinie towarzyszy picie alkoholu? Czy zawsze krzywdzi Ci ten sam sprawca? Czy sprawca był ju karany s downie za czyn podobny? Czy sprawcy s d zastosował dozór kuratora s dowego? 2. Krok drugi do kogo mo esz zwróci si o pomoc? Czy kiedykolwiek korzystałe /korzystała z pomocy instytucji lub organizacji obowi zanych do udzielania pomocy? Je eli:, to z pomocy jakich instytucji lub organizacji? Je eli:, to poni ej podajemy Ci nazwy instytucji i organizacji, z których pomocy mo esz skorzysta i si do nich zwróci : O rodki pomocy społecznej pomog Ci w sprawach socjalnych, bytowych i prawnych. Lp. Nazwa instytucji/organizacji Adres instytucji/organizacji Telefon Adres mailowy 1. Policja Gorlice, ul. 11-listopada 56 18/ rzecznik@gorlice.policja.gov.pl Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie Zespół Kuratorów Zawodowych ds. rodzinnych w Gorlicach Gorlice, ul. Słoneczna 7 18/ sekretariat@pcpr.gorlice.pl Gorlice, ul. Biecka 5 18/ kierownikzespol2@gorlice.sr.g ov.pl 13

14 Centrum Opieki nad Dzieckiem "Razem" Grybów - Gminny O rodek Pomocy Społecznej Moszczenica - Gminny O rodek Pomocy Społecznej Gorlice, ul. Skrzy skich 21 18/ Grybów, ul. Jakubowskiego 33 18/ Moszczenica 18/ Gorlice - Miejski O rodek Pomocy Społecznej Gorlice - Gminny O rodek Pomocy Społecznej S kowa - Gminny O rodek Pomocy Społecznej Biecz Miejsko-Gminny O rodek Pomocy Społecznej Łu na Gminny O rodek Pomocy Społecznej Lipinki - Gminny O rodek Pomocy Społecznej U cie Gorlickie O rodek Pomocy Społecznej Bobowa - O rodek Pomocy Społecznej w Bobowej Gorlice, ul. Reymonta 1 18/ w 114 Tel/fax 18/ Gorlice, ul. Łukasiewicza 6 Tel/fax 18/ S kowa 18/ Biecz ul. Tysi clecia 5 13/ Łu na 18/ Lipinki 13/ fax: 13/ U cie Gorlickie 18/ Bobowa Centr: 18/ / Ropa Gminny O rodek Pomocy Społecznej w Ropie Ropa 18/ Placówka Opieku czo - Wychowawcza w Kl czanach Kl czany 239 Tel/fax 18/ Powiatowe centra pomocy rodzinie pomog Ci w zakresie prawnym, socjalnym, terapeutycznym lub udziel informacji na temat instytucji lokalnie działaj cych w tym zakresie w Twojej miejscowo ci. O rodki interwencji kryzysowej zapewni schronienie Tobie i Twojej rodzinie, gdy jeste ofiar przemocy w rodzinie, udziel Ci pomocy i wsparcia w przezwyci eniu sytuacji kryzysowej, a tak e opracuj plan pomocy. 14

15 O rodki wsparcia zapewni schronienie Tobie i Twojej rodzinie, gdy jeste ofiar przemocy w rodzinie, udziel Ci pomocy i wsparcia w przezwyci eniu sytuacji kryzysowej. Specjalistyczne o rodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie zapewni bezpłatne schronienie Tobie i Twojej rodzinie, gdy jeste ofiar przemocy w rodzinie, oraz udziel Ci specjalistycznej pomocy, w tym: pomocy psychologicznej, prawnej, socjalnej, terapeutycznej i medycznej, oraz wsparcia w przezwyci eniu sytuacji kryzysowej, a tak e opracuj plan pomocy. Prokuratura, Policja mo esz tam zło y zawiadomienie o przest pstwie zn cania si popełnionym na Twoj szkod lub na szkod Twoich bliskich i poprosi o udzielenie podstawowej informacji prawnej. S d rodzinny i opieku czy mo esz tam zło y pozew w sprawach rodzinnych lub wniosek dotycz cy spraw opieku czych Twoich dzieci. Ochrona zdrowia mo esz tam uzyska za wiadczenie lekarskie o doznanych obra eniach, poprosi o pomoc lekarsk, spyta o adresy specjalistycznych poradni lekarskich. Komisje rozwi zywania problemów alkoholowych je eli przemocy w Twoim domu towarzyszy picie alkoholu, mo esz zwróci si do nich z wnioskiem o skierowanie sprawcy przemocy na leczenie odwykowe lub uzyska inn pomoc zwi zan z nadu ywaniem przez niego alkoholu. Na Twoim terenie funkcjonuj lokalne placówki udzielaj ce pomocy ofiarom przemocy w rodzinie: Mo esz zadzwoni równie pod numery telefonów: Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie Niebieska Linia tel (płatny pierwszy impuls, linia czynna od poniedziałku do soboty w godzinach , w niedziele i wi ta w godzinach ), tel. (22) dy ur prawny (linia płatna, czynna w poniedziałek i wtorek w godzinach ), Poradnia owa: niebieskalinia@niebieskalinia.info. Policyjnego Telefonu Zaufania tel (linia bezpłatna przy poł czeniu z telefonów stacjonarnych, czynna codziennie w godzinach od 9.30 do 15.30, od godz do 9.30 wł czony jest automat). WA NE!!! Na skutek wszcz cia procedury Niebieskie Karty informacja dotycz ca Twojej sytuacji rodzinnej zostanie przekazana przewodnicz cemu zespołu interdyscyplinarnego, który podejmie dalsze działania. Zawsze mo esz wzywa Policj na interwencj, poinformowa prokuratur oraz zwróci si o pomoc do podmiotu/organizacji realizuj cych działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Mo esz równie poprosi dzielnicowego, aby przyszedł do Twojego domu i udzielił stosownej pomocy i niezb dnych informacji. 15

16 Zał cznik Nr 2 do Zarz dzenia Nr 13/2012 z dnia r. Dyrektora Specjalnego O rodka Szkolno Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Szymbarku. 1. Wybrane regulacje prawne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony praw dziecka 1) Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz.U. Nr 180, poz z pó n. zm.), 2) Rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 13 wrze nia 2011 roku w sprawie procedury Niebieskie Karty oraz wzorów formularzy Niebieska Karta (Dz. U. z 2011 roku nr 209, poz ) Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Dz.U. Nr 64, poz. 593, z pó n. zm.), 4) Ustawa z dnia 26 pa dziernika 1982 r. o wychowaniu w trze wo ci i przeciwdziałania alkoholizmowi ( Dz.U. z 2002 r. Nr 147, poz.1231 z pó n.zm.), 5) Ustawa o prokuraturze z dnia 20 czerwca 1985 r.( Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 206 z pó n.zm), 6) Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r.( Dz.U.z 2007 r.nr 43, poz. 277 z pó n.zm.), 7) Kodeks karny z 6 czerwca 1997 r. Dz. U. z 1997 Nr.88, poz. 553 z pó n.zm.), 8) Kodeks rodzinny i opieku czy z dnia 25 lutego 1964 r.( Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zmian.), 9) Kodeks post powania cywilnego (ustawa z dnia 17 listopad 1964 r. Dz.U. Nr 43, poz. 296 z pó n.zm.), 10) Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, 11) Konwencja o Prawach Dziecka przyj t przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych dnia 20 listopada 1989 r. ( Dz.U. z dnia 23 grudnia 1991 r.). 2.Wybrane przepisy krajowych aktów prawnych chroni cych dziecko przed przemoc. Przest pstwa i wykroczenia dzieci: 1. Zachowania w rodzinie polegaj ce na stosowaniu przemocy mog nosi znamiona przest pstwa lub wykroczenia. 1) Kodeks karny - to zbiór przepisów prawnych, które okre laj przest pstwa. Art. 217 K.k naruszenie nietykalno ci cielesnej ( cigane z oskar enia prywatnego np. opiekunów dziecka ), Art. 207 K.k przest pstwo zn cania si ( cigane z oskar enia publicznego, czyli ka dy kto zauwa y), Art K.k nadu ycie zale no ci - cigane na wniosek pokrzywdzonego ( lub Rodziców, opiekunów prawnych dziecka lub przedstawiciela ustawowego dziecka), Art K.k. nara enie na niebezpiecze stwo utraty ycia albo ci kiego uszczerbku na Zdrowiu, Art. 200 K.k czyn lubie ny cigane nast puje z urz du, Art. 210 K.k. - porzucenie przest pstwo cigane urz du. 2) Kodeks post powania karnego Art K.p.k. ka dy dowiedziawszy si o popełnieniu przest pstwa ciganego z urz du powinien zawiadomi o tym prokuratora lub policj. Art K.p.k. obowi zek zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przest pstwa ci y na instytucjach pa stwowych i samorz dowych. Ten obowi zek prawny dotyczy zawiadomienia o ka dym przest pstwie ciganym z urz du. 16

17 Niedopełnienie obowi zku zawiadomienia o przest pstwie przez funkcjonariusza publicznego stanowi przest pstwo niedopełnienia obowi zku słu bowego art. 231 K.k. 3) Kodeks wykrocze to zbiór przepisów prawa okre laj ce wykroczenia - te dotycz ce dzieci to : Art. 104 nakłanianie osoby małoletniej do ebrania, Art. 106 dopuszczenie do przebywania dziecka w wieku do lat 7 w okoliczno ciach niebezpiecznych dla jego zdrowia. 4) Kodeks rodzinny i opieku czy okre la s dowy nadzór nad wykonywaniem władzy rodzicielskiej: Art. 100 mówi, e s d opieku czy jest zobowi zany udziela pomocy rodzicom, je eli jest ona potrzebna do nale ytego wykonywania władzy rodzicielskiej. 5) Kodeks post powania cywilnego: Art ka dy, komu znane jest zdarzenie uzasadniaj ce wszcz cie post powania z urz du ( np. kiedy rodzice nie wykonuj lub nadu ywaj władzy rodzicielskiej), zobowi zany jest zawiadomi o nim s d opieku czy. 6) Ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie - Art.12 a) Osoba, która w zwi zku z wykonywaniem czynno ci słu bowych powe mie podejrzenie, e w danej rodzinie popełniono przest pstwo z u yciem przemocy jest zobowi zana do niezwłocznego zło enia zawiadomienia o tym na policji lub w prokuraturze. b) Osoby b d ce wiadkami przemocy w rodzinie powinny zawiadomi o tym Policj, prokuratur lub inny podmiot działaj cy na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 3. Wybrane definicje 1) Przemoc w rodzinie - nale y przez to rozumie jednorazowe albo powtarzaj ce si umy lne działanie lub zaniechanie naruszaj ce prawa lub dobra osobiste członków rodziny lub zamieszkuj cych wspólnie osób. W szczególno ci nara aj ce te osoby na niebezpiecze stwo utraty ycia, zdrowia, naruszaj ce ich godno, nietykalno cielesn, wolno, powoduj ce szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a tak e wywołuj ce cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkni tych przemoc. 2) Przemoc jest fizyczne lub umysłowe działanie na szkod, wykorzystywanie seksualne, zaniedbywanie lub maltretowanie dziecka poni ej 18 roku ycia przez osob, która jest odpowiedzialna za jego pomy lny rozwój oraz działania b d ce zagro eniem dla jego rozwoju. Mo na wyró ni nast puj ce formy krzywdzenia: przemoc fizyczna, maltretowanie psychiczne (emocjonalne), zaniedbywanie, wykorzystywanie seksualne. 3) Przemoc fizyczna dziecka s to wszelkiego rodzaju działania powoduj ce nieprzypadkowe urazy u dziecka. Kara cielesna staje si karalna je eli jest stosowana dziecka dla zaspokojenia nami tno ci lub zło ci albo gdy jest nieumiarkowana lub nadmierna. 4) Maltretowanie psychiczne (emocjonalne) dziecka jest to rozmy lne niszczenie lub znacz ce obni enie mo liwo ci prawidłowego rozwoju dziecka bez stosowania przemocy fizycznej. Zakres zachowa, które kwalifikowa mo na do tej kategorii, jest bardzo du y od wyzwisk, gró b, poprzez emocjonalne odrzucanie, po nadmierne wymagania i nieliczenie si z mo liwo ciami rozwojowymi dziecka. 5) Zaniedbanie dziecka to niezaspokojenie podstawowych potrzeb biologicznych (zwi zanych z od ywianiem, ubieraniem, schronieniem, higien, opiek medyczn ) i psychicznych (miło, bezpiecze stwo, przynale no etc.) dzieci. Zaniedbywanie wyst puje tak e wtedy, gdy dziecko ma zaspokojone potrzeby biologiczne, natomiast nie ma zagwarantowanej prawidłowej stymulacji poznawczej. 17

18 6) Wykorzystywanie seksualne dziecka (molestowanie) to wł czenie dziecka w aktywno seksualn, której nie jest ono w stanie zrozumie i udzieli na ni wiadomej zgody. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywno wyst pi pomi dzy dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, je eli te osoby ze wzgl du na wiek b d stopie rozwoju pozostaj w relacji opieki, zale no ci, władzy. Aktywno taka mo e dotyczy : a) namawiania lub zmuszania dziecka do anga owania si w czynno ci seksualne; b) wykorzystywanie dziecka do prostytucji lub innych prawnie zakazanych praktyk o charakterze seksualnym; c) wykorzystywanie dziecka do przedstawie o charakterze pornograficznym. 7) Zn canie si to działanie lub zaniechanie polegaj ce na umy lnym zadawaniu bólu fizycznego lub dolegliwych cierpie moralnych, powtarzaj cym si albo jednorazowym lecz intensywnym i rozci gni tym w czasie np. bicie, straszenie, zniewa anie. 8) Porzucenie to nieuzasadnione sytuacj oddalenie si od osoby, wymagaj cej troszczenia si o ni bez zapewnienia jej opieki ze strony innych osób lub instytucji. 9) Władza rodzicielska to ogół praw i obowi zków wzgl dem dziecka, maj cych na celu zapewnienie mu nale ytej pieczy i strze enie jego interesów. 4. INSTYTUCJE CHRONI CE PRAWA DZIECKA 1. Policja Podstawowym zadaniem policji jest ochrona ycia i zdrowia ludzi. Zadania policji: 1) przyjmuje zgłoszenia interwencji; 2) zapewnia dora n opiek dla ofiar przest pstw w tym przest pstw z u yciem przemocy; 3) zabezpiecza dowody przest pstwa ; 4) obligatoryjnie prowadzi procedur Niebieskiej Karty dla rodzin z problemem przemocy domowej. 2. Prokuratura Prokuratura jest organem pa stwowym powołanym do cigania przest pstw. 3. S d Rejonowy Wydział Rodzinny i Nieletnich - inaczej S d Opieku czy (w miejscu zamieszkania osoby,której post powanie ma dotyczy ) jest wła ciwym do rozpoznawania spraw dzieci i osób małoletnich. Zawiadomienie s du rodzinnego mo e przybra formy: a) wniosku o wgl d w sytuacj rodzinn ; b) wniosku o wgl d w sytuacj małoletniego. 4. O rodek Pomocy Społecznej Celem działania Pomocy Społecznej jest umo liwienie osobom i rodzinom przezwyci enie trudnych sytuacji yciowych, które same nie s w stanie pokona, a tak e zapobieganie powstawaniu tych sytuacji. Zjawisko przemocy domowej spełnia wymogi kryteriów trudnej sytuacji yciowej, z których wynika ustawowy obowi zek interwencji i wsparcia ze strony pomocy społecznej. W ramach współpracy z o rodkiem Pomocy Społecznej mo na: 1) zwróci si o zbadanie sytuacji rodziny i przeprowadzenie wywiadu rodowiskowego, która umo liwi diagnoz sytuacji rodziny lub osoby; 2) wnioskowa o udzielenie pomocy finansowej lub rzeczowej; 3) zwróci si o przeprowadzenie interwencji i o pomoc w zgłoszeniu sprawy do S du Rodzinnego i Nieletnich (bez podawania szczegółów stanowi cych tajemnic słu bow ); 4) zwróci si o wskazanie instytucji zajmuj cej si pomaganiem ofiarom przemocy domowej. 18

19 . / imi i nazwisko pracownika/. / stanowisko słu bowe/ Zał cznik Nr 3 do Zarz dzenia Nr 13/2012 z dn r. Dyrektora Specjalnego O rodka Szkolno Wychowawczego im. Janusza Korczaka w Szymbarku. O W I A D C Z E N I E Niniejszym o wiadczam, e zapoznałam / zapoznałem* si z przepisami Zarz dzenia Nr 13/2012 z dn r. Dyrektora Specjalnego O rodka Szkolno Wychowawczego im. J. Korczaka w Szymbarku, dotycz cymi procedur post powania w przypadku zauwa enia stosowania dziecka przemocy. Przyjmuj do stosowania, dnia.. *niepotrzebne skre li / podpis pracownika/ 19