FILMY ROCZNICOWE 2015

Transkrypt

1 FILMY ROCZNICOWE 2015

2 OLGA BOZNAŃSKA 150 rocznica urodzin i 75 rocznica śmierci Olga Boznańska 1969, Polska Jaskólska Aleksandra Monografia filmowa poświęcona życiu i twórczości Olgi Boznańskiej - przedstawicielki impresjonizmu w malarstwie portretowym. Eksponowane na ekranie obrazy, ilustrowane fragmentami listów i pamiętników Boznańskiej oraz wypowiedziami współczesnych jej krytyków, zachowane pamiątki, składają się na sugestywny portret artystki. 1979, Polska Kijański Tadeusz Dokumentalny, Popularno-naukowy Taki pejzaż Filmowy poemat skomponowany z fragmentów obrazów, poezji i muzyki. Jest to wędrówka poprzez cztery pory roku polskiego krajobrazu utrwalonego na płótnach mistrzów XIX i początku XX wieku.;wykorzystano obrazy O. Boznańskiej, J. Chełmońskiego, S. Czajkowskiego, J. Fałata, G. Gwozdeckiego, J. Malczewskiego, S. Masłowskiego, W. Podkowińskiego, F. Ruszczyca, K. Sichulskiego, J. Stanisławskiego, L. Wyczółkowskiego, St. Wyspiańskiego. TYTUS CZYŻEWSKI 135 rocznica urodzin Z mediomagnetycznego atelier Tytusa Czyżewskiego 1973, Polska Robakowski Józef Twórczość jednego z założycieli grupy "Formistów". Film podkreśla znaczenie tej twórczości dla nowych rozwiązań formalnych i kolorystycznych w sztuce najnowszej. Interesująca ekspozycja obrazów wielopłaszczyznowych. Komentarzem filmu są fragmenty prozy i poezji Tytusa Czyżewskiego.

3 XAWERY DUNIKOWSKI 140 rocznica urodzin 1963, Polska Gordon Konstanty Xawery Dunikowski Film poświęcony Xaweremu Dunikowskiemu, wybitnemu rzeźbiarzowi polskiemu, autorowi cyklu Głów wawelskich ( ), czy monumentalnego pomnika Czynu Powstańczego na Górze Św. Anny ( ). Zrealizowany na krótko przed śmiercią artysty. KONSTANTY ILDEFONS GAŁCZYŃSKI 110 rocznica urodzin Konstanty Ildefons Gałczyński 1967, Polska Kokesz Stanisław Dokumentalny Filmowa sylwetka poety, zawiera informacje biograficzne ilustrowane szeregiem utworów poetyckich i obrazami scenicznymi z teatrzyku Zielona Gęś. W filmie wykorzystano archiwalne nagrania Gałczyńskiego mówiącego o własnym życiu i recytującego fragmenty poematu Niobe. 1962, Polska Jaskólska Aleksandra Niobe Filmowy esej o pałacu w Nieborowie, o jego architekturze, historii, roli antyku i motywów antycznych w architekturze i sztuce późniejszych epok oraz o związkach poetyckich z twórczością Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Po wojnie azyl do pracy i odpoczynku znajdowali tu m.in. Zofia Nałkowska, Gustaw Herling-Grudziński, Xawery Dunikowski i Sławomir Mrożek. A Konstanty Ildefons Gałczyński podczas pobytu w pałacu napisał poemat "Niobe". "Zacząłem w Nieborowie po pokojach brodzić i od Niobe odchodzić i znów do niej schodzić, powracać i uciekać przez korytarz przykry. Meluzyna w twarz Niobe upuszczała iskry". Głowa Niobe w Sieni Głównej pałacu w Nieborowie jest symbolem Muzeum.

4 ALEKSANDER GIERYMSKI rocznica śmierci Aleksander Gierymski - W altanie 1974, Polska Grabowski Stanisław Przedmiotem filmu jest analiza i historia jednego dzieła znakomitego malarza XIX wieku - prekursora polskiego impresjonizmu. Przełamując stare kanony i przyzwyczajenia artysta nieustannie dąży do uzyskania nowych środków wyrazowych. Dramatyczne zmagania wielkiego malarza z kolorem i światłem najdobitniej ilustrują dzieje obrazu "W altanie". W filmie oprócz tytułowego dzieła pokazano szereg obrazów stanowiących fragmenty lub szkice innej jego wersji, zniszczonej przez samego Gierymskiego, a zatytułowanej "Altana". Duże możliwości poznawcze stwarzają makroskopowe zdjęcia, ujawniające fakturę obrazu. 1962, Polska Woźniakowski Roman Malarz światła Film poświęcony Aleksandrowi Gierymskiemu, jednemu z najlepszych kolorystów i prekursorowi polskiego impresjonizmu, którego Bolesław Prus nazwał "świadomym malarzem światła". Przedstawia główne etapy w twórczości artysty, jego poszukiwania i osiągnięcia malarskie w dziedzinie koloru i światła. Fascynująca podróż poprzez kluczowe obrazy kolejnych etapów jego malarskich poszukiwań. JAROSŁAW IWASZKIEWICZ 35 rocznica śmierci 1968, Polska Grabowski Stanisław Dokumentalny, Biograficzny Jarosław Iwaszkiewicz Filmowy portret Jarosława Iwaszkiewicza zawiera informacje biograficzne, dokumenty działalności społecznej, dorobek twórczy oraz fragmenty ekranizacji utworów pisarza. Film z przeznaczenie dla młodzieży w szkole średniej jako pomoc naukowa na lekcjach języka polskiego.

5 JAN KASPROWICZ 155 rocznica urodzin Harenda 1965, Polska Mucha Kazimierz Dokumentalny, Biograficzny Opowieść o Harendzie, oraz portret Jana Kasprowicza. Tło stanowią utwory Kasprowicza, recytowane przez Tadeusza Łomnickiego. JAN KOCHANOWSKI 485 rocznica urodzin 1984, Polska Grabowski Stanisław Konterfekt Jana z Czarnolasu Film zrealizowany z okazji 400-lecia śmierci Jana Kochanowskiego. Podąża tropem materialnych pozostałości po największym poecie renesansu - ślady pobytu na krakowskiej uczelni (wpis w księdze Uniwersytetu), pamiątki z Czarnolasu, podobizny poety, a także szczątki kostne Kochanowskiego (spór naukowców o autentyczność czaszki). W filmie wypowiadają się doc. dr Tadeusz Chrzanowski z Instytutu Sztuki PAN, Wiera Mortonowa - była kustosz Muzeum w Czarnolesie, prof. dr Tadeusz Dzierżykraj-Rogalski z Instytutu Antropologii Pan, Jan Widacki z Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Śląskiego i dr Mirosław Korolko z Instytutu Badań Literackich Pan. Fragmenty utworów poetyckich na tle pejzażu Puszczy Kozienickiej, okolic Zwolenia, Sycyny i Czarnolasu - w recytacji Zbigniewa Zapasiewicza. Film zmierza w kierunku refleksji nad znikomością świata materialnego wobec wielkości wytworów ludzkiego umysłu. 1974, Polska Czurko Edward Jan Kochanowski Komentarz do filmu stanowią recytacje utworów poetyckich Jana Kochanowskiego - fraszek, pieśni, elegii i trenów. W wizualnej warstwie filmu reżyser wykorzystał reprezentacyjne dzieła sztuki epoki Odrodzenia - malarstwo, rzeźbę, gobeliny, oryginalną majolikę, a także utwory muzyczne. Dla podkreślenia uniwersalnych wartości utworów Kochanowskiego realizator wkomponował do filmu zdjęcia ze współczesności.

6 MARIA KONOPNICKA 105 rocznica śmierci 1973, Polska Pałczyński Edward, Biograficzny Maria Konopnicka Film pokazuje nastrój i problematykę twórczości poetyckiej oraz atmosferę okresu, w którym żyła i tworzyła Maria Konopnicka. Podkreśla patriotyzm poetki przejawiający się przede wszystkim w walce z germanizacją i krzywdą społeczną. Film zrealizowano przy współpracy Towarzystwa im. Marii Konopnickiej oraz Muzeum w Żarnowcu. Zatwierdzony do użytku szkolnego w klasach podstawowych i średnich. LEON KRUCZKOWSKI 115 rocznica urodzin 1971, Polska Czurko Edward Dokumentalny, Biograficzny, Film o sztuce Leon Kruczkowski Film przedstawia młodzieńcze próby pisarskie Leona Kruczkowskiego. O problemach twórczych pisarza, o zainteresowaniach literaturą i polityką, o przenikaniu się tych dwóch pasji w jego życiu (również podczas pobytu w Oflagu) i o działalności politycznej mówią w filmie - żona Leona Kruczkowskiego, Stanisław Witold Balicki i Maciej Maciejewski. Fragmenty utworów inscenizowanych i dramatów z wprowadzającym do nich komentarzem dają obraz pisarza zaangażowanego, walczącego. Film przeznaczony do nauczania w klasach szkoły średniej. NIKIFOR KRYNICKI 120 rocznica urodzin 1968, Polska Stefanek Tadeusz Taki świat Film jest interesującą dokumentacją twórczości Nikifora Krynickiego, malarza prymitywisty, szeroko znanego w kraju i za granicą. Prezentacja obrazów poparta jest tekstami poetyckimi Jerzego Harasymowicza i Tadeusza Śliwiaka.

7 ADAM MICKIEWICZ 160 rocznica śmierci 1971, Polska Grabowski Stanisław Biograficzny, Dokumentalny Adam Mickiewicz na emigracji Opowieść o losach Adama Mickiewicza na emigracji. Pielgrzymi szlak Mickiewicza wiódł przez Niemcy do stolicy Francji, gdzie poeta spędził niemal całe swoje emigracyjne życie, działając jako polityk, publicysta i trybun sprawy polskiej. Posługując się utworami poety, zdjęciami upamiętniającymi wszystkie miejsca pobytu Mickiewicza w Paryżu, twórcy filmu opowiadają nam o jego działalności we Francji, Szwajcarii, Włoszech i Turcji, dokąd udał się, by zostać duchowym przywódcą polskiego legionu i gdzie zaskoczyła go śmierć. 1970, Polska Grabowski Stanisław Biograficzny, Dokumentalny Adam Mickiewicz - Pielgrzym Wolności Film przedstawia pielgrzymi szlak Mickiewicza przyjazd Mickiewicza do Śmiełowa z Paryża, gdzie zastaje go wiadomość o upadku Powstania Listopadowego, pobyt poety w Dreźnie, wykłady w Lozannie w College de France, a także twórczość poetycką i działalność publicystyczną w Trybunie Ludu. W filmie wykorzystano fotografie A. Mickiewicza, stare sztychy, wydania książkowe utworów poety oraz liczne dokumenty. Wielką improwizację recytuje Adam Hanuszkiewicz w scenerii romańskiego Tumu w Łęczycy. Zdjęcia dokonano w miejscach: Paryż, Wartburg, Frankfurt, Drezno, Weimar, Łódź i okolice, Warszawa. Film przeznaczony dla szkół licealnych. 1970, Polska Grabowski Stanisław Paryskie spotkania Antoine Bourdelle jest twórcą pomnika Adama Mickiewicza w Paryżu. Ten pomnik jest wyrazem uwielbienia jakie Bourdelle żywił do polskiego poety. W muzeum - dawnej pracowni rzeźbiarza prześledzić można kolejne fazy powstawania pomnika. Zachowane rysunki i szkice świadczą o znajomości dzieł poety. Historię narodzin pomnika, entuzjazm twórczy dla wieszcza przekazuje w filmie sędziwa wdowa po Bourdelle - Kleopatra. Śladami Mickiewicza

8 1971, Polska Grabowski Stanisław Dokumentalny, Reportaż Film ukazuje miejsca pobytu Mickiewicza na emigracji we Francji, Szwajcarii, Włoszech i Turcji z podkreśleniem przebijającej w całej jego twórczości nostalgii za krajem i marzenia nie zrealizowanego powrotu do ziemi ojczystej. Ślady. Wileńskie pamiątki po Adamie Mickiewiczu 1987, Polska Wasilewski Władysław Dokumentalny, Biograficzny Z wileńskiego okresu życia i twórczości Adama Mickiewicza film ukazuje pamiątki po Wieszczu przez pryzmat osobistych wspomnień autora filmu związanych z jego rodzinnym miastem - Wilnem. Takie ujęcie treści nasyca film pewnym stanem emocji i bliskością - niwelując czasową odległość dzielącą nas od wielkiego romantyka. SŁAWOMIR MROŻEK 85 rocznica urodzin 1979, Polska Grzeszczak Tomasz Przodem do przodu... Sławomir Mrożek Fragmenty inscenizacji wybranych dzieł Sławomira Mrożka poprzedzają zdjęcia dokumentalne, nawiązujące do prezentowanych w filmie dramatów Mrożka. Relacja mieszkanki jednego z warszawskich osiedli, w mieszkaniu której sam Picasso namalował na ścianie rysunek i perturbacje z tym związane, skojarzona została z fragmentem spektaklu Teatru Telewizji pt.: "Męczeństwo Piotra O'HEYA". Zdjęcia dokumentalne z wystąpień młodzieży lewackiej poprzedzają fragment "TANGA". Prologiem do "EMIGRANTÓW" są kroniki filmowe o kryzysie i wyobcowaniu emigrantów. W filmie wykorzystano materiały z Archiwum Polskiej Kroniki Filmowej. JAN PARANDOWSKI 120 rocznica urodzin 1966, Polska Kokesz Stanisław Dokumentalny, Biograficzny, Film o sztuce Jan Parandowski Filmowa opowieść o Janie Parandowskim. Celem filmu jest zaznajomienie widza z sylwetką twórczą i dorobkiem artystycznym pisarza. Film podkreśla znaczenie wpływu kultury antycznej na rozwój zainteresowań i całą działalność literacką pisarza. Film przeznaczony głównie dla młodzieży jako pomoc na lekcjach języka polskiego.

9 ZBIGNIEW PRONASZKO 130 rocznica urodzin 1959, Polska Brzozowski Jarosław Dokumentalny, Biograficzny Zbigniew Pronaszko Zbigniew Pronaszko ( ), wybitny malarz krakowski, jeden z czołowych przedstawicieli awangardowej grupy "formistów", jeden z głównych teoretyków tego ruchu. Film jest próbą analizy osobowości artysty, łączy założenia retrospekcji i reportażu na tyle, na ile pozwala krótki metraż. Twórcy ukazują Zbigniewa Pronaszkę jako malarza i pedagoga w świetle środowiska, w którym żył i tworzył. Tłem akcji jest mieszkanie artysty, Akademia Sztuk Pięknych i ulice Krakowa. KAZIMIERZ PRZERWA-TETMAJER 75 rocznica śmierci 1962, Polska Kokesz Stanisław Nałęczowska jesień Reportaż z Nałęczowa, miejscowości związanej z życiem wybitnych przedstawicieli polskiego świata literackiego. W Nałęczowie przebywalii tworzyli - Stefan Żeromski, Bolesław Prus, Henryk Sienkiewicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Stanisław Przybyszewski i inni. JULIAN PRZYBOŚ 45 rocznica śmierci 1967, Polska Nałęcki Konrad Artysta Konrad Nałęcki zadaje swoim przyjaciołom - Julianowi Przybosiowi, Wojciechowi Kilarowi, Jerzemu Mierzejewskiemu, Janowi Tarasinowi i Jerzemu Tchórzewskiemu proste pozornie pytania - dlaczego tworzą, jakie jest najgłębsze źródło ich inspiracji. Film łączy w sobie cechy dziennikarskiego reportażu, estetyczno-filozoficznego dyskursu o sztuce poetyckiej, subiektywnej interpretacji dzieł malarskich i kreacji tanecznej, wreszcie własnej, filmowej interpretacji

10 poetyckiego tekstu Juliana Przybosia. Plastycznym finałem filmu jest taniec Stanisława Szymańskiego, który jako jedyny nie zabiera głosu w dyskusji. Konstruktywizm w Polsce. Awangarda rzeczywista cz. II 1979, Polska Ryszard Waśko Konstruktywizm polski dotyczy działalności grupy a.r.. Poddano analizie dokonania artystów tej miary co Strzemiński, Kobro, Stażewski, Przyboś, Brzękowski, najbardziej śmiałe, oryginalne i dojrzałe realizacje konstruktywizmu polskiego. Film zrealizowano przy użyciu modeli plastycznych, zdjęć trickowych i animacji. WŁADYSŁAW REYMONT 90 rocznica śmierci 1967, Polska Skrzydło Leszek Pałace Ziemi Obiecanej Historia Łodzi, zwanej Ziemią Obiecaną związana jest od XIX wieku z wyjątkowym rozwojem gospodarczym, kiedy to wraz z fabrykami powstawały liczne rezydencje, pałace i domy robotników. Łódź jest miastem, w którym zachowało się około stu półfabrykanckich pałaców. Do najciekawszych przykładów takich budowli należy pałac Karola Poznańskiego przy ul. Gdańskiej, Karola Scheiblera przy Placu Zwycięstwa, Jakuba Hertza przy al. Kościuszki, czy Juliusza Heinzla przy ul. Piotrkowskiej. Film ukazuje skansen ubiegłej epoki, prezentując ozdobne fasady i bogate wnętrza pałaców oraz ich dawnych i obecnych właścicieli. koloryt epoki podkreśla komentarz oparty na Ziemi obiecanej Władysława Stanisława Reymonta. 1967, Polska Mucha Kazimierz, Etnograficzny Tam, gdzie pisał Reymont W filmie ukazana została miejscowość Lipce Reymontowskie, miejsca, w którym przyszły noblista rozpoczynał swoją literacką karierę, miejsce powstania Chłopów. Film podkreśla, jak żywo kultywowane są tu tradycje związane z życiem i twórczością pisarza, czego dowodem jest m.in. coroczny pokaz Wesela Boryny wystawionego przez amatorski zespół złożony z mieszkańców Lipiec. STANISŁAW STASZIC 260 rocznica urodzin

11 1970, Polska Drymer Wiesław Dokumentalny, Popularno-naukowy Stanisław Staszic Film ukazuje wszechstronną działalność Stanisława Staszica, polskiego działacza epoki oświecenia, męża stanu, społecznika, geologa, przyrodnika i uczonego. Dzieło O ziemiorodztwie Karpatów dało mu tytuł ojca geologii polskiej. Widzimy postać Staszica jako człowieka o wielu obszarach zainteresowania. Według uczonego nauka powinna być związana z życiem, a teorię należy łączyć z praktyką. Obserwujemy jego działalność organizacyjnąnaukową, którą rozwija w ramach Towarzystwa Przyjaciół Nauk, gdzie przez 18 lat zajmuje honorowe miejsce prezesa. Dodatkowo Staszic zajmuje się finansami i administracją Księstwa Warszawskiego, jest ministrem, przeprowadza budowę dróg, przebudowę miast i rozbudowę przemysłu, a także organizuje Szkołę Akademiczno- Górniczą. W filmie wykorzystano bogate materiały ikonograficzne. JERZY SZANIAWSKI 45 rocznica śmierci 1966, Polska Kokesz Stanisław Dokumentalny, Biograficzny Jerzy Szaniawski Film o życiu i twórczości znanego pisarza i dramaturga Jerzego Szaniawskiego. Spotykamy twórcę w jego dworku w Zegrzynku miejscu, gdzie powstało większość jego dzieł. Do filmu zostały włączone fragmenty przedstawień teatralnych Ptak i Most oraz opowiadania Profesora Tutki. Film zalecany jako pomoc dydaktyczna na lekcjach języka polskiego. VINCENT VAN GOGH 125 rocznica śmierci 1963, Polska Mirczew Wasyl Trzy Pędzle Demonstrując obrazy z trzech różnych epok - Damę z łasiczką Leonarda da Vinci, Pejzaż przed Burzą Rembrandta, Pejzaż z łąką oraz Martwą naturę z kartoflami van Gogha realizatorzy analizują zasadnicze elementy techniki malarskiej, istotę formy i barw w portretach.

12 1963, Polska Mirczew Wasyl Van Gogh Reportaż z wystawy obrazów i rysunków Van Gogha, pochodzących ze zbiorów muzeów holenderskich. Widzimy reakcje widzów, atmosferę ogromnego zainteresowania wystawą. STANISŁAW IGNACY WITKIEWICZ 130 rocznica urodzin 1988, Polska Schmidt Jacek Dokumentalny, Biograficzny Epilog Film ma formułę dokumentalnego zapisu, na który składają się dwa równoległe wątki narracyjne. Pierwszy - to bezpośrednia relacja z uroczystości w Jeziorach na Ukrainie i w Zakopanem, związanych z ekshumacją i powtórnym pogrzebem Stanisława Ignacego Witkiewicza w dniach kwietnia 1988 roku. Drugi wątek jest próbą rekonstrukcji przebiegu wydarzeń, związanych ze śmiercią artysty, na podstawie wspomnień żyjących jeszcze osób i pisemnych relacji świadków. Tragiczne okoliczności samobójczej śmierci Witkacego w kontekście uwarunkowań historycznych uzyskały wymiar symboliczny i miały wpływ na aurę uroczystości pogrzebowych. 1981, Polska Schmidt Jacek Hamadria Film inspirowany plastyczną i literacką twórczością Stanisława Ignacego Witkiewicza utrzymany w konwencji surrealistycznej wizji. Występują w nim postacie z dramatów Witkacego, a przewodnikiem w tym świecie absurdu i fantastyki jest proza Witkiewicza wypowiadana ustami narratora. I gramy dla was co dzień , Polska Kokesz Stanisław Film rejestruje środki wyrazu nowoczesnej sztuki aktorskiej, Rozległą skalę tych środków poznajemy na przykładzie fragmentów "Matki" Witkiewicza w wykonaniu wybitnych aktorów współczesnych. komentarz, który stanowi drugą,

13 nie mniej ważną warstwę filmu, ukazuje w skrócie drogę, jaką przebył aktor od patosu i emocjonalnych środków ekspresji teatru starogreckiego po chłodną, intelektualną interpretację w czasach obecnych. 1988, Polska Konrad Kazimierz Dokumentalny, Impresja, Muzyczny, Film o sztuce Impresje C-minor Plastyczno-muzyczna impresja filmowa, której tworzywem jest malarstwo St. I.. Witkiewicza i transkrypcja III koncertu fortepianowego c-moll. Ludwika van Bethovena w opracowaniu Piotra Marczewskiego. Wizje malarskie Witkacego ułożone w pewien ciąg dramaturgiczny i kolorystyczny zrytmizowane zostały odpowiednio dobranymi frazami muzycznymi. Forma ekranowej wypowiedzi stworzyła szansę na poznanie i interpretację malarskiej spuścizny Witkacego, na głębszą refleksje i emocjonalne przeżycie. Film poświęcony twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Stanowi on prezentację następujących po sobie obrazów artysty w niechronologicznym porządku. Kolejne ujęcia pokazują niekiedy inny obraz, kiedy indziej fragment lub detal tego samego dzieła. Prace szczelnie wypełniają kadr. Sądząc po informacji, że wyboru dzieł dokonano na podstawie albumu dr Ireny Jakimowicz "Witkacy-Malarz" można wnioskować, że film pokazuje nie oryginalne dzieła, lecz ich reprodukcje (choć nie jest to oczywiste, jakość zdjęć jest bardzo dobra i podane są źródła zbiorów, z których korzystano). Brak komentarza, tło audio stanowi podkład muzyczny będący trawestacją III koncertu fortepianowego Ludwiga von Beethovena w opracowaniu Piotra Marczewskiego. 1966, Polska Kokesz Stanisław, Biograficzny Witkacy Film o życiu, twórczości i poglądach Stanisława Ignacego Witkiewicza, ilustrowany fragmentami dzieł artysty z dziedziny malarstwa, dramatu scenicznego i twórczości prozatorskiej. Realizatorzy ukazują jedną z najbardziej interesujących i oryginalnych postaci polskiej kultury okresu międzywojennego. 1981, Polska Robakowski Józef Witkacy Filmowy szkic do portretu Stanisława Ignacego Witkiewicza. W oparciu o jego twórczość fotograficzną, nadrealistyczno-symboliczne malarstwo, portrety z tzw. "Firmy portretowej" i teksty, powstaje wewnętrzny obraz artysty, symboliczny przekaz rozwoju jego twórczości i nękających niepokojów. Głównym motywem dźwiękowym budującym dramaturgię filmu są odgłosy pędzącej lokomotywy.

14 WOJCIECH ŻUKROWSKI 15 rocznica śmierci 1966, Polska Grabowski Stanisław Dokumentalny, Dydaktyczny, Biograficzny Wojciech Żukrowski Film jest spotkaniem z pisarzem i jego twórczością. Ukazuje warunki w jakich kształtowała się jego osobowość i warsztat pisarski. Fragment Domu bez ścian ilustrowany jest rysunkami Kobzdeja z Wietnamu. Film przeznaczony dla młodzieży szkół średnich. NOC LISTOPADOWA lecie 1971, Polska Drymer Wiesław Dokumentalny, Dydaktyczny Noc listopadowa W filmie zawarte są najważniejsze problemy niezbędne do zrozumienia skomplikowanych i kontrowersyjnych niejednokrotnie wydarzeń nocy listopadowej i geneza powstania, stosunek poszczególnych klas i grup społecznych, charakter ruchu spiskowego, stanowisko księcia Konstantego i Rady Administracyjnej, ogólny nastrój i przebieg wydarzeń. Udramatyzowana akcja, wykorzystanie materiałów ikonograficznych, uzupełnienie wstawkami rysunkowymi brakujących ogniw, wykorzystanie oryginalnej literatury i pamiętników uzupełnionych komentarzem stanowi o dużych walorach filmu. 70. ROCZNICA ZAKOŃCZENIA II WOJNY ŚWIATOWEJ 1986, Polska Bławut Jacek Cyrk Skalskiego Portret Stanisława Skalskiego - Polaka o wielkiej odwadze, sile charakteru, patriotyzmie - słynnego pilota myśliwskiego, największego asa polskiego lotnictwa, który w czasie II wojny światowej wykonał 320 lotów bojowych i w każdym z nich mierzył się ze śmiercią. Świat jego wyczyny nazwał "cyrkiem Skalskiego". Tytułowe określenie wprowadzili Anglicy w 1943 roku, z podziwu dla szaleńczej odwagi polskich pilotów walczących w Afryce w

15 dowodzonym przez Skalskiego Polskim Zespole Myśliwskim. Dramat postaci ukazują powojenne losy bohatera - aresztowanie i skazanie na karę śmierci za szpiegostwo, zamiana kary śmierci na dożywocie poprzez decyzję ówczesnego prezydenta Bolesława Bieruta (prawo łaski), czy wreszcie uwolnienie i rehabilitacja w 1956 roku.;tłem filmowego portretu są przetworzone artystycznie zdjęcia powietrznych bitew, a poetykę dokumentu dopełniają niemalże pozbawione stylizacji obrazy opowiadającego o swoich przeżyciach Skalskiego. 1986, Polska Szpak Włodzimierz Dokumentalny Echa Leśne Zderzenie bujnej przyrody i piękna Sobibórskiego Parku Krajobrazowego z dźwiękiem, który jak tragiczne echo sprzed lat przypomina o cierpieniu setek tysięcy Żydów zamordowanych tu bestialsko przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. 1979, Polska Andrejew Piotr Echo Dokumentalny film zrealizowany 1 września 1979 r. o godz W czterdziestą rocznicę napaści Niemiec hitlerowskich na Polskę i wybuchu II Wojny Światowej, na apel Rządu PRL w całym kraju wstrzymano wszelki ruch pojazdów i ludzi. Cały naród minutą bezruchu, milczenia uczcił pamięć poległych. Film jest dokumentem tej chwili, świadectwem patriotycznej postawy Polaków, żywego stosunku emocjonalnego do istotnych spraw własnego kraju. 1990, Polska Drążewski Andrzej Marek I zdrada - Cz. I i Cz. II Jak doszło do wybuchu II wojny światowej? Film ukazuje genezę zbrodniczego paktu Ribbentrop - Mołotow, umowy międzynarodowej z 23 sierpnia 1939 roku, będącej formalnie paktem o nieagresji pomiędzy III Rzeszą Niemiecką i Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich, która zgodnie z tajnym protokołem dodatkowym, stanowiła załącznik do oficjalnego dokumentu umowy. Umowa dotyczyła rozbioru terytoriów lub rozporządzenia niepodległością suwerennych państw: Polski, Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii, tj. IV rozbiór Polski.

16 Litzmannstadt Getto 1965, Polska Szylit Daniel Reportaż historyczny oparty na autentycznych dokumentach archiwalnych z czasów II wojny światowej. Ukazuje tragiczne życie Żydów łódzkiego getta, wewnętrzne życie i klimat getta, gdzie na obszarze 4 km2 stłoczono ponad 160 tys. ludzi. Nad Odrą 1988, Polska Gracz Marek Filmowa opowieść o ludziach, którzy po zakończeniu II wojny światowej, w wyniku ustaleń konferencji poczdamskiej, osiedlili się na ziemiach przyznanych Polsce - nad Odrą. Film przedstawia wspomnienia ludzi, jednostkowe losy bohaterów filmu, które egzemplifikują losy tysięcy mieszkańców Ziem Odzyskanych - autochtonów, przesiedleńców, weteranów wojny. 1982, Polska Kubera Marian Pociąg do Olsztyna Kolejny film z telewizyjnego cyklu "Pogranicze". Opowiada o losach Polaków, którzy mimo akcji i terroru niemieckiego i hitlerowskiego byli na terenach Warmii, głównie w okolicach Olsztyna, Tczewa i Bytowa i żyją tam obecnie. Okres przed II wojną światową, okres wojny i pierwsze lata powojenne nie były dla nich zbyt łaskawe. Prześladowania, liczne aresztowania, pobyt w obozach koncentracyjnych, liczne przypadki śmierci, to wszystko sprawiło, że oczekiwali na Polskę jak na świętość. O losach tych bohaterów walki o polskość mówią miedzy innymi Maria Zientara- Malewska, W. Knosałowa, Jan Lubomirski. 1988, Polska Szczygieł Andrzej Portretowanie Polaka w stanie wojennym Portretując kombatantów - uczestników walk i bitew na różnych frontach II wojny światowej, autor filmu tworzy zbiorowy portret Polaków, ich świadomości, stosunku do przeszłości i teraźniejszości. Spojrzenie retrospektywne żołnierza stanu wojennego, uczestnika spotkania zbowidowców podczas ceremonii odznaczeń weteranów wojny dopełnione wizerunkami autentystów polskiej sławy i chwały. 1989, Polska Kubera Marian Powołany przez pomyłkę Filmowy portret Bogdana Tymienieckiego, który wbrew swej kondycji cywila - został żołnierzem. Jego wojenna droga prowadziła z Polski przez Związek Radziecki, a następnie przez wiele pól bitewnych na Zachodzie, by zakończyć się

17 życiem polskiego emigranta w Londyńskim Ealingu. Z opowieści o wojennych losach B. Tymienieckiego, zgromadzonych pamiątek i wykonanych przez niego fotografii, wyłania się wizerunek wspaniałego człowieka i patrioty, który "gdy ojczyzna była w potrzebie", potrafił, jak wielu jemu podobnych, bohatersko walczyć na różnych frontach II wojny światowej. Film zrealizowany w Anglii. 2000, Polska Drążewski Andrzej Marek Rząd Polski Cz.I: Osamotnieni, Cz.II: Osaczeni, Cz.III: W matni "Rząd Polski " to trzyczęściowy cykl dokumentalny przedstawiający historię polskiego rządu w czasie II wojny światowej. Autorzy filmu wykorzystali bardzo bogate materiały archiwalne, udostępnione m.in. przez: Instytut Polski i Muzeum im. gen. Władysława Sikorskiego w Londynie, Muzeum im. Józefa Piłsudskiego w Londynie, National Sound Archive w Londynie, Radio Wolna Europa w Monachium, Studium Polski Podziemnej w Londynie, Archiwum Ministerstwa Spraw Zagranicznych Francji, Bibliotekę Uniwersytetu Warszawskiego i Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Z przedstawionych dokumentów wyłania się ponury obraz zawiedzionych nadziei, nie spełnionych obietnic, nic nie wartych gwarancji, potajemnych sojuszy i politycznej obłudy. 1986, Polska Skrzynecki Wiktor Szare szeregi Film ukazuje konspiracyjne harcerstwo w czasie II wojny światowej. O założeniach programowych, ideowych i wychowawczych, a także o działalności Zawiszaków, Bojowych Szkół i Grup Szturmowych mówią w filmie hm. St. Broniewski, hm. Jerzy Jabrzemski, phm. Danuta Kaczyńska, phm. Feliks Białkiewicz, Zbigniew Gruda, phm. Witold Bartnicki, hm. Jerzy Kozłowski, hm. Stefan Mirowski, hm. Maria Więckowska-Malcowa, hm. Kazimierz Lisiński, phm. Zygmunt Luboński. Ponadto film zaznajamia z dywersyjną działalnością Szarych Szeregów: "Wawer", Akcja "N", Akcja"M". Święto Wojska Polskiego - historia i tradycje 2003, Polska Czulda Andrzej B. W znakach, nazwach, ceremonie i wewnętrznej strukturze Wojsko Polskie podkreślało zawsze swój historyczny rodowód i swoją tradycję, rozumianą jako trwanie państwa, ciągłość istnienia jego zbrojnego ramienia wbrew zaborcom i okupantom. Święto Żołnierza nie zostało nigdy anulowane żadnym aktem prawnym. Obchodzone jest uroczyście w okresie II Wojny Światowej w Polskich Siłach Zbrojnych na Zachodzie i ludowym wojsku Polskim do 1947r.

18 1987, Polska Garus Bożena Dokumentalny Tajne nauczanie Tajne nauczanie w czasie II wojny światowej powstało w inicjatywy nauczycieli i społeczeństwa. Było odpowiedzią na germanizacyjne plany okupanta, protestem przeciwko niszczeniu polskiej oświaty i kultury, protestem za który często przychodziło zapłacić życiem. Poprzez wspomnienia uczniów i nauczycieli film ukazuje warunki, w jakich pracowały konspiracyjne komplety, szkoły, uczelnie: omawia działalność TON-u. Film przeznaczony jest jako pomoc w nauczaniu historii w kl. VIII szkoły podstawowej, kl. II zasadniczej szkoły zawodowej, kl. III technikum oraz w kl. IV liceum ogólnokształcącego.