WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNY U DZIECI

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNY U DZIECI"

Transkrypt

1 Beata Rybojad Kliniczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Dziecięcy Szpital Kliniczny w Lublinie Katedra Ratownicwa Medycznego WSNS w Lublinie WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNY U DZIECI Kraków X.2011

2 Odrębności anatomiczne u dzieci UKŁAD ODDECHOWY Krótka szyja, duży język Wąskie drogi oddechowe Często przerost migdałków podniebiennych i gardłowego Wysoko ustawiona krtań ze zwężeniem podgłośniowym do ok. 8 r.ż. Długa nagłośnia Stosunkowo krótka tchawica Większa podatność klp

3 Odrębności anatomiczne u dzieci Odrębności anatomiczne u dzieci Tchawica jest krótka: ok. 4cm u noworodka i ok. 5,7cm u 8- letniego dziecka Prawe i lewe oskrzela główne odchodzą od tchawicy pod kątem 55 stopni Podatność ścian klp jest wysoka a płuc niska: w 32 hbd- 1,5; w 40 hbd- 5; u dorosłego- 100 ml/cm H2O.

4 ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO- FIZJOLOGICZNE Słabo rozwinięte mięśnie międzyżebrowe, płasko położona przepona z małą powierzchnią przylegania do klp, więc Wentylacja spontaniczna jest przeponowa i zależy od liczby oddechów. Rozdęcie j. brzusznej może spowodować pęknięcie przepony i NO

5 Odrębności fizjologiczne REGULACJA ODDYCHANIA słabsza odpowiedź na hiperkapnię hipoksja powoduje krótkotrwałą hiperwentylację, a następnie depresję oddechową. Niedojrzałość układu immunologicznego: pełna dojrzałość po r.ż.

6 ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO- FIZJOLOGICZNE WENTYLACJA MINUTOWA NOWORODKI (M.C. 3kg) 1 l/min MAŁE DZIECI (M.C. 13kg) 2,5 l/min (wartości średnie) OBJĘTOŚĆ ODDECHOWA nie zmienia się z wiekiem: 7-8 ml/kg NOWORODKI (M.C. 3kg) 20 ml MAŁE DZIECI (M.C. 13kg) 110 ml

7 ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO- FIZJOLOGICZNE CZYNNOŚCIOWA POJEMNOŚĆ ZALEGAJĄCA (FRC) NOWORODKI (M.C. 3kg) 80 ml MAŁE DZIECI (M.C. 13kg) 490 ml NOWORODKI (M.C. 3kg) 60-90mm Hg MAŁE DZIECI (M.C. 13kg) 80-97mm Hg

8 ODRĘBNOŚCI ANATOMICZNO- FIZJOLOGICZNE Podwyższony opór w drogach oddechowych do 8 r.ż. Małe dzieci oddychają wyłącznie przez nos, a na opór jamy nosowej-gardłowej przypada 50 % całkowitego oporu dróg oddechowych. Prawo Hagena-Poiseuille'a

9 Opór cd. Zgodnie z prawem Hagena-Poiseulle a, opór przepływu gazu jest odwrotnie proporcjonalny do czwartej potęgi promienia przewodu, co oznacza, że spadek średnicy dróg oddechowych o połowę powoduje 16 krotny wzrost oporu. Prawdziwe tylko dla przepływu laminarnego w dystalnych drogach oddechowych Przy przepływie turbulentnym opór jest wprost proporcjonalny do kwadratu prędkości przepływu w drogach oddechowych.

10 Opór Noworodek cm H 2 O/l/s Niemowlę Małe dziecko 20 Dziecko w wieku szkolnym 1-3 Dorosły % oporu dróg oddechowych opór nosa i jamy ustnej Od 6 miesiąca życia dziecko zaczyna oddychać przez usta Rurka intubacyjna opór dróg oddechowych, co oznacza wysiłku oddechowego. WAŻNE! U zaintubowanego dziecka konieczne jest stosowanie przynajmniej wentylacji wspomaganej.

11 Odrębności fizjologiczne u dzieci Częstość oddechów z wiekiem (od u noworodka, 5 r.ż.: 20 ) Akcja serca z wiekiem ( u noworodka, 5 r.ż.: ok.100 ) Ciśnienie tętnicze (BP) z wiekiem (BP sk.u noworodka: mmhg), dolna granica BP skurczowego dla 1. m.ż. 1. r.ż. spadek < 70 mm Hg 1-10rż : 70+2 x wiek w latach powyżej 10. r.ż. spadek < 90 mm Hg

12 Prawidłowa częstość oddechów u dzieci Grupa wiekowa Liczba oddechów na minutę Noworodek: miesiący: lata: lata: lat: lat: 13-19

13 Blumer JL, Reed MD; in: Yaffe & Aranda: Pediatric Pharmacology, WM Saunders 1992 Zmiany rozdziału płynów ustrojowych 100 Pozakomórkowy Wewnątrzkomórkowy PROCENT MASY CIA A Płód 3/12 Noworodek 4/12-6/12 1 rok Nastolatek Dorosły

14 Podstawowe zapotrzebowanie na wodę masa ciała (kg) Noworodek ml/kg/dobę 60 od I d.ż. o 20 ml do 150 < 10 kg 100 ml kg 50 ml >20 kg 25 ml

15 Definicja wstrząsu Jest to stan, w którym w następstwie załamania się przepływu tkankowego, dochodzi do niedotlenienia i niewystarczającego odżywiania komórki oraz usuwania z niej produktów przemiany materii. Prowadzi do metabolizmu beztlenowego, kumulacji kwasu mlekowego, uszkodzenia i śmierci komórek.

16 Zgodnie z definicją Odpowiedni przepływ tkankowy wymaga: ciągłości naczyń prawidłowej wymiany gazowej prawidłowej pracy pompy sercowej odpowiedniej objętości krwi krążącej w łożysku naczyniowym.

17 Wstrząs Hipowolemiczny (u dzieci najczęstszy) Dystrybucyjny- względnie hipowolemiczny (septyczny, anafilaktyczny, neurogenny) Kardiogenny / obstrukcyjny

18 Wstrząs hipowolemiczny Charakteryzuje się objętości krwi krążącej w wyniku znacznej utraty płynów: - krwotok / krwawienie (nie zawsze urazowe!) - biegunka z odwodnieniem - oparzenia - utrata płynów przez nerki - kwasica ketonowa w cukrzycy

19 Patofizjologia wypełniania komór serca rzutu (CO) Odruchy z baroreceptorów dużych naczyń aktywności ukł.współczulnego wyrzutu adrenaliny z rdzenia nadnerczy HR obkurczenie naczyń i SVR (Systemic Vascular Resistance)

20 Patofizjologia Centralizacja krążenia- redystrybucja krwi do narządów decydujących o przetrwaniu warunków krytycznych: mózgu, serca, nadnerczy, przepony. Obkurczenie naczyń skórnych, nerkowych, trzewnych i mięśni szkieletowych. ośrodkowe ciśnienie żylne CO= HR x SV (stroke volume) BP= CO x SVR

21 Patofizjologia Gdy mechanizmy kompensacyjne nie są w stanie dłużej utrzymać wolemii ( obj. krwi krążącej o 35-40%), dochodzi do hipotonii. Tachykardia obserwowana jest do momentu wyczerpania stymulującego działania KA na serce.

22 Objawy U małych dzieci (ze względu na dużą rezerwę sercowo-naczyniową) objawy wstrząsu nie występują, dopóki utrata objętości krwi krążącej nie przekroczy 25% jej prawidłowej objętości.

23 Klasyfikacja wstrząsu I II III IV <15% >40% HR, BP Wzrost 10-20%, BP w normie Tachykardia, BP obniżone Tachykardia, BP znacznie obniżone Tachy/ bradykardia, BP nieoznacz. F / min. W normie Przyspieszone Przyspieszone Zmniejszone Skóra W normie Chłodny obwód, zimna i lepka CUN Przytomny Drażliwy, splątany, agresja Zimna, lepka, marmurkowa Letarg Blada (sina), zimna Śpiączka Reperfuzja 2-3 sek >3 sek >7 sek Nieoznacz.

24 Objawy kliniczne Wstrząs skompensowany: Wczesna faza z prawidłowym ciśnieniem tętniczym, obecne zaburzenia perfuzji (bladość skóry), tachykardia, słabo wyczuwalne tętno na obwodzie, tachypnoë, oliguria. HR może pomóc w utrzymaniu prawidłowego rzutu, gdy SV. Skurcz naczyń ( SVR) pomaga utrzymać BP, gdy CO.

25 Objawy kliniczne Wstępne rozpoznanie zagrażającego wstrząsu opiera się u dzieci na wyglądzie skóry, ciepłocie kończyn, reperfuzji i stanie świadomości. Systemowy opór naczyniowy: nawrót włośniczkowy, temperatura ciała i ciśnienie tętnicze rozkurczowe. W przeciążeniu płynowym- rzężenia nad płucami.

26 Objawy kliniczne Wstrząs zdekompensowany: Hipotensja, upośledzenie perfuzji serca i mózgu. CPP= MAP- ICP U dzieci starszych czas nawrotu kapilarnego badamy na płytce paznokciowej, a u noworodków i dzieci młodszych na skórze klatki piersiowej lub czoła (uciśnięcie przez 5s). Tachykardia może być wynikiem bólu, strachu, niekoniecznie hipowolemii.

27 Objawy kliniczne U dzieci starszych zauważalne jest zapadnięcie się żył szyjnych zewnętrznych. U noworodków i małych dzieci objaw ten jest niewidoczny ze względu na krótką szyję. Hipotensja jest groźnym objawem późnego wstrząsu, nie może być więc wyczekiwanym, różnicującym. Objętość krwi krążącej < 40%!

28 Objawy kliniczne Tachykardia- wczesny, ale niespecyficzny objaw wstrząsu Hipotensja- specyficzny, ale (za)późny objaw; Palpacyjne badanie amplitudy tętna (t. szyjna, pachowa, udowa). Obrazuje ona różnicę między ciśn. skurcz. i rozk. Tętno nitkowate, potem niewyczuwalne. Na tt. obwod. niespecyficzne (obkurczenie naczyń z zimna, temp. lub strachu).

29 Ocena wstępna Wywiad (podstawowy dotyczący okoliczności i mechanizmu zdarzenia). Prawidłowe rozpoznanie i ustalenie priorytetu poszczególnych działań jest możliwe pod warunkiem postępowania wg ustalonego schematu (z uwzględnieniem różnic anatomicznych i fizjologicznych u dzieci). Szacunkowa masa ciała (1-10 r.ż.)= [wiek (lata)+4] x 2

30 Ocena wstępna- kompleksowa 1. (Bezpieczeństwo) 2. Szybka ocena wg schematu ABCD: A. Drożność dróg oddechowych- Drożne i zabezpieczone Zagrożone Niedrożne Sztuczna droga oddechowa B. Ocena oddychania- Częstość oddechów Objętość oddechowa Wysiłek oddechowy Natlenienie

31 Wentylacja mechaniczna U dzieci o m.c.< 20 kg należy używać układów o zredukowanej do minimum przestrzeni martwej. Nastawiona na respiratorze TV musi być > 7 ml/kg ze względu na elastyczność rur (podatność wewn. respiratora).

32 (nie)wydolność oddechowa Utrzymanie drożności metodą najlepiej opanowaną przez ratownika! Jeśli intubacja to Pamiętaj: głebokość rurki intubacyjnej: 12+ ½ wieku (lata) Rozmiar rurki: (16+wiek) 4

33 Ocena wstępna PAMIĘTAJ! Badając pacjenta we wstrząsie hipowolemicznym urazowym na miejscu zdarzenia wg schematu musisz leczyć najpierw to, co zabija jako pierwsze!

34 C. Krążenie Ocena wstępna Czynność serca/częstość Ciśnienie tętnicze Amplituda tętna: centralne, obwodowe Perfuzja obwodowa (nawrót włośniczkowy, temperatura, kolor skóry) Obciążenie wstępne (wypełnienie żył szyjnych, brzeg wątroby, wilgotne rzężenia w płucach) Perfuzja nerkowa- diureza.

35 Ocena wstępna D. Stan świadomości Czy rozpoznaje rodziców, kontakt z otoczeniem, napięcie mięśni, wielkość źrenic Skala AVPU: A- Action (reaguje) V-Voice (na głos) P- Pain (na ból) U- unresponsive (nie reaguje)

36 Ocena wstępna E. Ekspozycja (badanie całego pacjenta) Rozebrać dziecko, aby ocenić wszystkie możliwe obrażenia. Ostrożnie przetoczyć całe ciało z boku na bok. Pamiętać o szybkim wyziębianiu (duża powierzchnia ciała w stosunku do jego masy). W przetaczaniu powinno uczestniczyć 4-5 osób, jedynie w przypadku niemowlęcia wystarczą 3 osoby. Najważniejsze jest unieruchomienie kręgosłupa szyjnego w osi, gdy podejrzewamy jego uraz.

37 Ocena wstępna A- Alergie Wywiad (pełny) M- Medykamenty (przyjmowane leki) P- Przeszłość medyczna (przebyte choroby) L- Lunch (ostatni posiłek) E- Ewentualne zdarzenia (okoliczności wypadku, mechanizm doznanych obrażeń).

38 Monitorowanie podstawowe- bezprzyrządowe Bezpośrednia obserwacja: stan świadomości, wygląd skóry (zabarwienie, stan wilgotności), Palpacyjne- porównanie tętna na dużych tętnicach (szyjnych, udowych, a u niemowląt na ramiennych) z obwodowym- napięcie, brak tętna, badanie powrotu włośniczkowego (reperfuzji mikrokrążenia)- bardzo ważny wskaźnik wstrząsu hipowolemicznego. Uwaga: we wstrząsie neurogennym nieprzydatny, bo porażone naczynia nie obkurczają się.

39 Monitorowanie podstawoweprzyrządowe Żadna aparatura nie zastąpi badania bezpośredniego!...ale jest oczywiście pomocna pod warunkiem, że pamięta się o zafałszowaniu odczytów we wstrząsie! Pulsoksymetria- zaniżony lub brak odczytu, gdy b. słaba perfuzja obwodowa i chłodna skóra (alternatywne miejsce położenia czujnika- płatek uszny)

40 Monitorowanie podstawowe Kardiomonitoring. Nieinwazyjny pomiar ciśnienia tętniczego. Dobrany właściwie rozmiar mankietu: szerokość mankietu powinna wynosić 2/3 długości ramienia dziecka, a długość powinna być przynajmniej o 20% większa od obwodu ramienia dziecka. Można mankiet założyć na kończynę dolną.

41 Monitorowanie podstawowe Temperatura centralna i obwodowa z jednoczesnym obliczaniem różnicy, która w prosty sposób ocenia wydolność układu krążenia- różnicy świadczy o centralizacji. Diureza godzinowa (cewnik w pęcherzu moczowym założony aseptycznie). Gazometria krwi tętniczej, ew. włośniczkowej.

42 Monitorowanie rozszerzone- Inwazyjne pomiary hemodynamiczne Pomiar mleczanów o osoczu Inne badania laboratoryjne.

43 Leczenie wstępne 1. Minimalizacja zużycia tlenu (ogrzać, uspokoić, zapobiegać niewydolności oddechowej) 2. Maksymalizacja dostawy tlenu do tkanek (normowolemia, poprawa kurczliwości m.sercowego- tlenoterapia bierna lub IPPV, korekcja zaburzeń metabolicznych, KA; sedacja, analgezja, normotermia)

44 Pierwsze działania Utrzymanie prawidłowej temperatury ciała we wstrząsie hipowolemicznym jest niezbędne dla zapobiegania zaburzeniom krzepnięcia. W porównaniu z dorosłymi dzieci mają wyższy wskaźnik powierzchni ciała do masy, są więc bardziej narażone na utratę ciepła.

45 Pierwsze działania na miejscu zdarzenia Kontrola krwawienia rozpoznanie krwawienia niewidocznego. Przywrócenie objętości krwi krążącej Krystaloidy (bolus wstępny 20 ml/kg pod kontrolą BP, w razie potrzeby- powtórzyć). Farmakoterapia: KA (do jak największego dostępu iv) po wstępnym uzupełnieniu łożyska naczyniowego.

46 Postępowanie Zabezpieczenie co najmniej 2 dostępów naczyniowych W warunkach szpitalnych jednoczesne pobranie krwi na badania laboratoryjne : grupa, próba krzyżowa i inne. Każde widoczne krwawienie z naczynia tamować uciskiem. Unieruchomić złamanie otwarte kończyny.

47 Dostępy naczyniowe u dzieci Żyły obwodowe (I wybór) Jama szpikowa kości (II wybór) Dostęp do żyły głównej (wenopunkcja, wenesekcja)- w warunkach szpitalnych! Linia tętnicza

48 Kaniule obwodowe: Rozmiary kaniul 24G 22G 20G 18G żółta (0,7x19 mm) niebieska (0,9x25 mm) różowa (1,1x32 mm) zielona (1,3x1,77 mm) Przepływ (ml/min) Dostępy naczyniowe

49 Dostęp doszpikowy. U dzieci miejscem z wyboru jest bliższy lub dalszy koniec kości piszczelowej. Na końcu bliższym igłę należy wprowadzić około 2 cm poniżej guzowatości piszczeli na powierzchni przednio-przyśrodkowej, na końcu dalszym 2 cm powyżej kostki przyśrodkowej (kość leży w tych miejscach blisko skóry i jest łatwa do zlokalizowania). Przy braku możliwości wkłucia do piszczeli zalecanym miejscem dostępu jest koniec dalszy kości udowej

50 Dostęp do żyły centralnej Wymaga doświadczenia, aseptycznych warunków i sedacji w przypadku przytomnego dziecka. U dziecka z urazem kręgosłupa szyjnego p/wsk. dostęp przez ż.szyjną wewnętrzną. U dziecka z obrażeniami miednicy i złamaniami kkd- p/wsk dostęp przez żyłę udową. Powikłania

51 Sprzęt Maska tlenowa Rozmiary sprzętu wg wieku 0-6 m (1-6 kg) 6-12 m (4-9 kg) 1-3 lata (10-15 kg) 4-7 lat (16-20 kg) 8-11 lat (22-33 kg) 0 0 / / 2 2 / 3 (dla dorosłych) Rurka U-G 000 / 00 0 / 1 0 / 1 1 / 2 2 Respirator Dziecięcy Dziecięcy Dzicięcy Rurka dot. (bez mank) Sonda nosowożołądkowa /dorosły. Dla dorosłych Dla dorosłych 2,5-3,5 3,5-4,0 4,5-5,0 5,0-6,0 5,5-7, Cewnik do odsysania (FG)

52 Rozmiary sprzętu wg wieku Sprzęt 0-6 m (1-6 kg) 6-12 m (4-9 kg) 1-3 lata (10-15 kg) 4-7 lat (16-20 kg) 8-11 lat (22-33 kg) Kaniula iv (G) Kaniula do OCŻ 24 / / /16 18 / Kaniula tętnicza (G) 24 / Cewnik do pęcherza (FG) Zgłębnik dożołądko 5 lub Foley 6 Zgłębnik dożołądko 5 lub Foley 8 Foley 8 Foley 10 Foley 10-12

53 Ocena powtórna Za każdym razem, gdy stan chorego dziecka ulega zmianie (zwłaszcza, gdy pogarsza się), należy go zbadać od początku. Pacjent w nowej sytuacji medycznej powinien być traktowany jak NOWY PACJENT!

54 Resuscytacja płynowa Cele Przywrócenie prawidłowej objętości łożyska naczyniowego Przywrócenie lub utrzymanie prawidłowej równowagi wodno elektrolitowej. Zapewnienie prawidłowej funkcji mikro i makrokrążenia w celu zapewnienia adekwatnego przepływu narządowego.

55 Resuscytacja płynowa Płyny izotoniczne lub hipertoniczne TAK! Płyny hipotoniczne NIE! (np.5% Glukoza, 1:1, 1:2 0,9% NaCl z 5% Glukozą) Osmolarność osocza= osmololaność osocza- 288±5 mmosm/kg H mmosm/l 0,9 % NaCl: osmolarność- 308 mmosm/l osmolalność- 286 mmosm/kg H20 Mleczan Ringera- osmolarność 274 mmosm/l osmolalność- 256 mmosm/kg H20

56 Dlaczego płyny hipotoniczne NIE? Woda łatwo wnika wtedy do komórek powodując ich obrzęk Groźne po urazie głowy- wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego- ICP:1 ml wzrostu objętości powoduje wzrost ICP o 2 mm Hg

57 Resuscytacja płynowa: bolus krystaloidu iv, io 20 ml/kg (w czasie < 15 minut) Oczekiwany efekt: tachykardii, poprawa nawrotu kapilarnego i napięcia tętna, BP i diurezy (1ml/kg/godz.>1 r.ż.; 2ml/kg/godz.< 1 r.ż) Postępowanie

58 Obserwacja Podczas agresywnej resuscytacji płynowej uważnie obserwuj dziecko pod kątem przewodnienia i obrzęku płuc: rzężenia nad płucami, przepełnienie żył szyjnych, tachykardia, hepatomegalia.

59 Resuscytacja płynowa Jeśli brak odpowiedzi ze strony układu krążenia, drugi i trzeci bolus 20 ml/kg (do 60 ml/kg) W przypadku krwotoku i wstrząsu III-IV, przetacza się KKCz natychmiast po jego uzyskaniu (bez krzyżówki), najlepiej przez Hot-Line Ht masy erytrocytarnej to ok %. Przetoczenie 1ml masy erytrocytarnej/1 kg masy ciała powinien podnieść hematokryt pacjenta o ok. 1-1,5%. ME przetacza się, jeśli Ht<30%

60 Podstawa optymalnego postępowania w przypadku pacjenta z obrażeniami wielonarządowymi podejście multidyscyplinarne European Society of Anaesthesiology (ESA) European Society of Intensive Care Medicine (ESICM), European Shock Society (ESS) European Society of Trauma and Emergency Surgery (ESTES) European Society for Emergency Medicine (EuSEM). Management of bleeding following major trauma: an updated European guideline Rossaint et al. Critical Care 2010, 14:R52

61 Przetaczanie płynów Docelowa wartość skurczowego ciśnienia tętniczego do czasu opanowania krwawienia 80 mm Hg (o ile nie ma uszkodzenia OUN) [1C] Przetaczanie płynów: Początkowa resuscytacja roztwory krystaloidów [1B] Rozważyć stosowanie roztworów hipertonicznych [2B] Dodatek koloidów u chorych niestabilnych hemodynamicznie [2C]

62 Resuscytacja płynowa cd. Koloidy: naturalne (albuminy) i syntetyczne (żelatyny, dekstrany, preparaty skrobi). Roztwór stężonej soli 7,2% NaCl 4 ml/kg Hyper HAES- 6% HAES (200,0,5) Krystaloidy a koloidy?

63 6% HAES 130/ 0,4 Poprawia przepływ tkankowy i trzewny Nie powoduje hiperglikemii Nie kumuluje się w osoczu Nie przenika przez uszkodzoną barierę krew-mózg Podaż max.: 30 ml /kg/ dobę (dzieci)

64 Reguła dziewiątek X

65 Postępowanie- wstrząs hipowolemiczny oparzeniowy Wyrównywanie objętości krwi krążącej wg wzoru Baxtera/ Parklanda: 4 ml/kg x % powierzchni oparzonej/ 24 h W ciągu pierwszych 8 godzin po oparzeniu, należy przetoczyć połowę wyliczonego zapotrzebowania Jeśli diureza 1 ml/kg/h powyżej 1 r.ż. i 2 ml/kg/h do 1 r.ż, to uznajemy pacjenta za wyrównanego płynowo. Rozważyć inwazyjny pomiar ciśnienia tętn.

66 Wstrząs septyczny Wywiad! Nie tylko leukocytoza, ale też leukopenia! Prokalcytonina >10 ng/ml, ale nawet > 2200! Posiewy (PMR lub krew tl/beztl do CORUN) Badania dodatkowe, w tym prokalcytonina PMR tylko przy Tr> 50 tys/mm3 Antybiotyki Katecholaminy Ceprotin- AKTYWNE BIAŁKO C: W celu ustalenia stopnia odzyskania i biologicznego okresu półtrwania zaleca się podanie dawki wstępnej wynoszącej od 60 do 80 j.m./kg mc.

67 Postępowanie we wstrząsie 1.Przed zaopatrzeniem chirurgicznym: W kontrolowanym wstrząsie (można mechanicznie opanować krwawienie)- przetaczać płyny do stabilizacji hemodynamicznej. W innym przypadku agresywna terapia płynowa może tylko nasilić krwawienie.

68 Novo-seven nie należy do leków pierwszego rzutu w leczeniu krwawienia pourazowego można rozważyć u pacjentów po urazie tępym z uporczywym krwawieniem pomimo standardowego leczenia i przetaczania składników krwi [2C] dla skutecznego działania konieczna wystarczająca liczba płytek i stężenie fibrynogenu, ponieważ rfviia działa poprzez układ krzepnięcia pacjenta dawkowanie przedmiot dyskusji; w wieloośrodkowym badaniu randomizowanym wstępna dawka 200 μg/kg, następnie 2 dawki po 100μg/kg po 1 i 3 godz*. * Boffard KD et al: Recombinant factor VIIa as adjunctive therapy for patients: two parallel randomized, placebo-controlled, double-blind clinical trials bleeding control in severely injured trauma. J Trauma 2005, 59:8-15

69 Novo-seven- Wytyczne Konsultanta Krajowego AiIT Definicja masywnego krwotoku: Utrata 150 ml/ kg mc. Utrata krwi 1,5 ml/ kg/ min. 20 minut. Przetoczenie jednej objętości krwi krążącej w ciągu 24 godz. Przetoczenie 50% objętości krwi krążącej w ciągu 3 godz.

70 Leki przeciwbólowe Nienarkotyczne: paracetamol: 15 mg/kg iv ew. ketonal: 1 mg/kg iv, im., p.r. (>12 r.ż.) Narkotyczne: morfina: mg/kg s.c. lub i.v. (miareczkowanie z uwzględnieniem czasu rozpoczęcia efektywnego działania), fentanyl: 1-5 mcg/kg (bezpieczny, gdy pacjent zaintubowany- powoduje depresję oddechową): Ketamina: mg/kg iv, ew. 5-7 mg/kg i.m; BP

71 Transport dziecka we wstrząsie Zawiadomić szpital, do którego trasportujemy dziecko!!! Bezpieczeństwo Lęk przytomnego dziecka Presja ze strony rodziny Właściwe zabezpieczenie wszelkich medycznych ciał obcych - rurki intubacyjnej, kaniul dożylnych Ochrona przed wychłodzeniem- folia, materace podgrzewane (uważać na przegrzanie dziecka gorączkującego) Kiddy, Pedimate (specjalne nakładki na nosze)

72 Transport dziecka we wstrząsie Rozważyć sedację/ analgezję w razie konieczności Monitorowanie, sprzęt medyczny. Najlepszy sprzęt nie zastąpi obserwacji bezpośredniej! Leki, sedacja, analgezja -preferowana droga podania iv, pr, io

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych

Wstrząs hipowolemiczny. Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych Wstrząs hipowolemiczny Różne poziomy działania aspekcie zaleceń międzynarodowych 1 WSTRZĄS Stan zaburzonej perfuzji tkankowej Niskie ciśnienie nie jest jednoznaczne ze wstrząsem sem Odpowiedni przepływ

Bardziej szczegółowo

Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion.

Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Hemodynamic optimization fo sepsis- induced tissue hypoperfusion. Sergio L, Cavazzoni Z, Delinger RP Critical Care 2006 Opracował: lek. Michał Orczykowski II Zakład Anestezjologii i Intensywnej Terapii

Bardziej szczegółowo

Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność

Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność Etap ABCDE Czynność Możliwe sposoby postępowania w przypadku nieprawidłowości A Airway Drogi oddechowe - drożność Ocena drożność dróg oddechowych 1. Odessanie 2. udrożnienie metodą bezprzyrządową Uwaga:

Bardziej szczegółowo

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE

ASSESSMENT BADANIE CHOREGO PO URAZIE BADANIE CHOREGO PO URAZIE 1 ZAGADNIENIA 5 Ocena miejsca zdarzenia Ocena Wstępna Szybkie Badanie Urazowe Decyzja o transporcie i krytyczne interwencje Badanie szczegółowe Badanie dalsze 2 5 3 OCENA MIEJSCA

Bardziej szczegółowo

Wanda Siemiątkowska - Stengert

Wanda Siemiątkowska - Stengert Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.

Bardziej szczegółowo

układu krążenia Paweł Piwowarczyk

układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie w Anestezjologii i Intensywnej Terapii Intensywny nadzór w stanach zagrożenia życia udział pielęgniarki.

Monitorowanie w Anestezjologii i Intensywnej Terapii Intensywny nadzór w stanach zagrożenia życia udział pielęgniarki. Monitorowanie w Anestezjologii i Intensywnej Terapii Intensywny nadzór w stanach zagrożenia życia udział pielęgniarki. Monitorowanie Rozpoznawanie i ocena zjawisk fizjologicznych i patologicznych towarzyszących

Bardziej szczegółowo

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu

Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients

Bardziej szczegółowo

Elżbieta Łoniewska-Paleczny. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej

Elżbieta Łoniewska-Paleczny. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Elżbieta Łoniewska-Paleczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Ryzyko powikłań związanych z zastosowaniem metody nie może przewyższać korzyści z uzyskanych

Bardziej szczegółowo

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ

URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ W 25 % są przyczyną zgonów MECHANIZM URAZU Bezpośrednie (przenikające, tępe, miażdżące) Pośrednie (deceleracja, podmuch) Najczęściej bez widocznych uszkodzeń

Bardziej szczegółowo

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19

Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie

Bardziej szczegółowo

Wykład II 09.10.2008. Wstrząs w położnictwie

Wykład II 09.10.2008. Wstrząs w położnictwie A N E S T E Z J O L O G I A Wykład II 09.10.2008. Wstrząs w położnictwie 1. Wstrząs zaburzenie przepływu obwodowego krwi prowadzące do niedostatecznego zaopatrzenia tkanek w tlen. 2. Przyczyny wstrząsu:

Bardziej szczegółowo

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii

Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą

Bardziej szczegółowo

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.

Aneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy utraty ciepła

Mechanizmy utraty ciepła HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury

Bardziej szczegółowo

Ocena stanu pacjenta

Ocena stanu pacjenta Ocena stanu pacjenta Prawidłowy dobowy bilans wody osoby dorosłej Przyjmujemy: Płyny (1000 1500 ml) Stałe pokarmy (700 ml) Woda oksydacyjna (300 ml) Wydalamy: Mocz (1000 1500 ml) Perspiratio insensibilis

Bardziej szczegółowo

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie

HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych

Bardziej szczegółowo

Ocena wstępna i resuscytacja w ciężkich urazach

Ocena wstępna i resuscytacja w ciężkich urazach Ocena wstępna i resuscytacja w ciężkich urazach Cele wykładu Trauma team - organizacja zespołu System oceny w urazach Rozpoznanie i leczenie stanów zagrożenia życia Podstawy bezpiecznego transportu Postępowanie

Bardziej szczegółowo

Podstawy anatomii i fizjologii

Podstawy anatomii i fizjologii Kwalifikowana Pierwsza Pomoc Podstawy anatomii i fizjologii Mgr Jarosław Klaczak Definicje Anatomia Nauka o budowie ciała Fizjologia Nauka o czynnościach żywego organizmu, będąca zbiorem praw, wedle których

Bardziej szczegółowo

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka

Tętno, Ciśnienie Tętnicze. Fizjologia Człowieka Tętno, Ciśnienie Tętnicze Fizjologia Człowieka TĘTNO JEST TO SPOWODOWANE PRZEZ SKURCZ SERCA WYCZUWALNE UDERZENIE O ŚCIANĘ NACZYNIA FALI KRWI, KTÓRA PRZEPŁYNĘŁA PRZEZ UKŁAD TĘTNICZY. TĘTNO WYCZUWA SIĘ TAM,

Bardziej szczegółowo

Ostra niewydolność serca

Ostra niewydolność serca Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.

Bardziej szczegółowo

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej

Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Resuscytacja krążeniowo - oddechowa Optymalizacja krążenia wieńcowego i mózgowego Układ nerwowy: Średni przepływ krwi: 70ml/100g/min Przepływ krwi w

Bardziej szczegółowo

Wstrząs i monitorowanie hemodynamiczne. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny

Wstrząs i monitorowanie hemodynamiczne. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny i monitorowanie hemodynamiczne Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Prawidłowa czynność serca Wypadkowa: Częstości pracy serca. Kurczliwości. Obciążenia wstępnego (preload).

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy

Bardziej szczegółowo

Dostępy dożylne- pielęgnacja wkłucia Płynoterapia. KRYTERIA WYBORU DOSTĘPU ŻYLNEGO Odporność żyły na działanie podawanych do niej płynów i leków(osmolarność i ph) Przewidywany czas wlewu Stan układu żylnego

Bardziej szczegółowo

STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA

STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA RATOWNICTWO MEDYCZNE STUDIA I STOPNIA STUDIA NIESTACJONARNE SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO ROK III Rodzaj i czas trwania praktyki Miejsce praktyki Cele ogólne kształcenia

Bardziej szczegółowo

Użycie wkłuć doszpikowych. Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół

Użycie wkłuć doszpikowych. Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Użycie wkłuć doszpikowych Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Przygotowane przez: rat. med. Mateusz Wszół Po odbyciu tego kursu uczestnik powinien umieć: Omówić wskazania do założenia dojścia doszpikowego.

Bardziej szczegółowo

PostępowaniP anpstpzjologicznp W urazach czaszkowo-mózgowych MózgMwy przepływ krwi CBF = 50 ml/100g/min CBF = CPP / Mpór naczyń mózgu Zależy Md RR, pco2, po2 i zapmtrzebmwania metabmlicznegm mózgu Ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego

Ćwiczenie 9. Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Ćwiczenie 9 Podstawy fizjologii wysiłku fizycznego Zagadnienia teoretyczne 1. Kryteria oceny wydolności fizycznej organizmu. 2. Bezpośredni pomiar pochłoniętego tlenu - spirometr Krogha. 3. Pułap tlenowy

Bardziej szczegółowo

Płynoterapia małą objętością.

Płynoterapia małą objętością. Waldemar Machała Płynoterapia małą objętością. Kraków, 28 października 2011 r. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Uniwersytecki Szpital Kliniczny Stan pacjenta Przewodnienie, hyperwolemia?. Euwolemia.

Bardziej szczegółowo

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała

KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje

Bardziej szczegółowo

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia

Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły

Bardziej szczegółowo

Podstawowe zabiegi reanimacyjne

Podstawowe zabiegi reanimacyjne Podstawowe zabiegi reanimacyjne Wskazania do resuscytacji Podmiotem obowiązkowych zabiegów resuscytacyjnych jest umierający człowiek potencjalnie zdolny do życia u którego proces rozpoczął się od jednego

Bardziej szczegółowo

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia.

PROCEDURY MEDYCZNE Tytuł: Standard monitorowania pacjenta podczas znieczulenia. Data obowiązywania: 17.05.2014 r Wydanie: 1 Strona 1 z 5 Cel procedury: Ujednolicenie sposobu monitorowania pacjenta podczas znieczulenia w zależności od rodzaju zabiegu i stanu ogólnego pacjenta Zakres

Bardziej szczegółowo

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA

EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Układ graficzny CKE 2018 EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY KWALIFIKACJE W ZAWODZIE Rok 2019 ZASADY OCENIANIA Arkusz zawiera informacje prawnie chronione do momentu rozpoczęcia egzaminu Nazwa kwalifikacji: Wykonywanie

Bardziej szczegółowo

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.

Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących

Bardziej szczegółowo

Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii

Hipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane

Bardziej szczegółowo

Pro/con debate: should synthetic colloids be used in patients with septic shock? James Downar and Stephen Lapinsky Critical Care 2009 Koloidy są powszechnie stosowane w celu uzyskania i utrzymania adekwatnej

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

Badanie wstępne Stan świadomości AVPU

Badanie wstępne Stan świadomości AVPU Badanie wstępne Stan świadomości AVPU A - Alert - przytomny V - Responds to Verbal stimuli - reaguje na głos P - Responds to Pain - reaguje na ból U - Unresponsive nieprzytomny ABCDE Krążenie (Circulation)

Bardziej szczegółowo

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych

Anatomia i fizjologia układu krążenia. Łukasz Krzych Anatomia i fizjologia układu krążenia Łukasz Krzych Wytyczne CMKP Budowa serca RTG Unaczynienie serca OBSZARY UNACZYNIENIA Układ naczyniowy Układ dąży do zachowania ośrodkowego ciśnienia tętniczego

Bardziej szczegółowo

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego

Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2009 Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego Postępowanie w stanach nagłych: I II III IV Hipoglikemia Cukrzycowa kwasica ketonowa

Bardziej szczegółowo

Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję...

Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI. Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu ECMO POZAUSTROJOWE UTLENOWANIE KRWI Jesteśmy, aby ratować, leczyć, dawać nadzieję... Rodzaje ECMO 1. ECMO V-V żylno - żylne Kaniulacja żyły udowej i szyjnej lub żyły

Bardziej szczegółowo

Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ążeniowych

Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ążeniowych Marcin Pachucki Inwazyjne monitorowanie hemodynamiczne u pacjentów w do operacji torakochirurgicznych z wysokim ryzykiem powikłań krąż ążeniowych Opiekun ITS: drr n. med. Waldemar Machała Studenckie Koło

Bardziej szczegółowo

Płynoterapia w anestezjologii pediatrycznej

Płynoterapia w anestezjologii pediatrycznej Płynoterapia w anestezjologii pediatrycznej Andrzej Piotrowski, Marcin Gach Kliniczny Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii II Katedra Pediatrii UM w Łodzi Zmiany rozdziału płynów wg wieku Zapotrzebowanie

Bardziej szczegółowo

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.

KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram

Bardziej szczegółowo

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii

Zaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii 1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13

Spis treści. Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 Spis treści Wykaz najczęściej używanych skrótów 10 ANESTEZJOLOGIA POŁOŻNICZA 13 1. Ogólne problemy anestezji położniczej 15 1.1. Zmiany fizjologiczne spowodowane ciążą 15 1.1.1. Zmiany ogólne 15 1.1.2.

Bardziej szczegółowo

Czym jest wstrząs? Jest to stan obniżonej perfuzji komórek i tkanek powstały na skutek. -spadku objętosci krwi krążącej. -spadku rzutu serca

Czym jest wstrząs? Jest to stan obniżonej perfuzji komórek i tkanek powstały na skutek. -spadku objętosci krwi krążącej. -spadku rzutu serca WSTRZĄS Wstrząs Stan uogólnionej hipoperfuzji tkankowej prowadzący do niewystarczającego natlenowania tkanek w stosunku do zachodzących procesów metabolicznych Czym jest wstrząs? Jest to stan obniżonej

Bardziej szczegółowo

Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia

Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran (Penthrox) Lek. Justyna Kasznia Metoksyfluran nowy-stary środek Stosowany w Australii i Nowej Zelandii od 40 lat jako środek p- bólowy Zarejestrowany we wszystkich krajach Europejskich w

Bardziej szczegółowo

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Prof. dr hab. n. med. Lesław Szydłowski Katedra i Klinika Kardiologii Dziecięcej Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wstęp: Bladość u dzieci do 1 roku życia Bladość to subiektywny objaw polegający

Bardziej szczegółowo

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16

2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka

Bardziej szczegółowo

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda

Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy Izabela Duda 1 Krążeniowe Systemowe powikłania urazu czaszkowomózgowego Oddechowe: pneumonia, niewydolność oddechowa, ARDS, zatorowość,

Bardziej szczegółowo

DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH

DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH Częstochowa 2012 1 DIAGNOSTYKA I LECZENIE URAZÓW CZASZKOWO-MÓZGOWYCH Izabela Duda Częstochowa 2012 2 nomenklatura Traumatic brain injury Brain injury Head injury Traumatic cerebral injury Head trauma Traumatic

Bardziej szczegółowo

Stany zagrożenia życia u dzieci. Dr n.med M.Salamonowicz, lek.a.szmydki-baran Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM

Stany zagrożenia życia u dzieci. Dr n.med M.Salamonowicz, lek.a.szmydki-baran Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM Stany zagrożenia życia u dzieci Dr n.med M.Salamonowicz, lek.a.szmydki-baran Klinika Pediatrii, Hematologii i Onkologii WUM Stan zagrożenia życia układu oddechowego układu krążenia Czasowa niewydolność

Bardziej szczegółowo

Praktyczne aspekty bezpiecznego transportu rannego - w warunkach przed- i wewnątrzszpitalnych

Praktyczne aspekty bezpiecznego transportu rannego - w warunkach przed- i wewnątrzszpitalnych Waldemar Machała Praktyczne aspekty bezpiecznego transportu rannego - w warunkach przed- i wewnątrzszpitalnych Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny nr 1 Centrum Kliniczno-Dydaktyczne

Bardziej szczegółowo

Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka?

Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka? Czym należy się kierować w leczeniu zaburzeń krążenia u noworodka? Iwona Maroszyńska Klinika Intensywnej Terapii i Wad Wrodzonych Noworodków i Niemowląt Instytut Centrum Zdrowia Matki Polki Czym należy

Bardziej szczegółowo

Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji

Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Prof. dr hab. med. Janusz Andres Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM w Krakowie Polska Rada Resuscytacji janusz.andres@uj.edu.pl

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U DZIECI W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U DZIECI W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U DZIECI W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Jak wynika z publikacji autorstwa zespołu ekspertów pod przewodnictwem

Bardziej szczegółowo

Nitraty -nitrogliceryna

Nitraty -nitrogliceryna Nitraty -nitrogliceryna Poniżej wpis dotyczący nitrogliceryny. - jest trójazotanem glicerolu. Nitrogliceryna podawana w dożylnym wlewie: - zaczyna działać po 1-2 minutach od rozpoczęcia jej podawania,

Bardziej szczegółowo

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR

Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych

Bardziej szczegółowo

Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała

Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Marcin Pachucki Anna Durka Monitorowanie rzutu serca CO za pomocą metod mało inwazyjnych: czujnika FloTrac TM i monitora Vigileo TM przedstawienie metody, opis przypadku. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar

Bardziej szczegółowo

Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym

Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym Marcin Antoni Siciński Wpływ umiarkowanej hiperwentylacji na głębokość anestezji wywołanej dożylnym wlewem propofolu u chorych poddawanych operacjom wewnątrzczaszkowym Rozprawa na stopień doktora nauk

Bardziej szczegółowo

Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne

Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne Wycięto z ZESZYTU EDUKACYJNEGO Z ZAKRESU KWALIFIKOWANEJ PIERWSZEJ POMOCY DLA RATOWNIKOW KSRG, opracowanej przez Mariusz Chomoncika. Wstrząs hipowolemiczny postępowanie wstępne Wstrząs: stan, w którym dochodzi

Bardziej szczegółowo

PODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI INTRACRANIAL PRESSURE ICP

PODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI INTRACRANIAL PRESSURE ICP PODWYŻSZONE CIŚNIENIE WEWNĄTRZCZASZKOWE U DZIECI INTRACRANIAL PRESSURE ICP Nadmierne ciśnienie wewnątrz niepodatnego sklepienia czaszki, upośledzające funkcje neurologiczne. PRZYCZYNY ICP Wynik zmian zwiększających

Bardziej szczegółowo

Zakażenia w Oddziałach Intensywnej Terapii SEPSA Możliwe miejsca zakażenia Czynniki patogenne Bakterie G dodatnie, G ujemne Bakterie beztlenowe Grzyby Wirusy Pierwotniaki Zakażenia szpitalne Występują

Bardziej szczegółowo

ANKIETA ANESTEZJOLOGICZNA

ANKIETA ANESTEZJOLOGICZNA ANKIETA ANESTEZJOLOGICZNA 1. Czy leczy się Pan/Pani? Jeśli tak to na jakie schorzenie? TAK / NIE 2. Jakie leki przyjmuje Pan/Pani obecnie? TAK / NIE 3. Czy był/a Pan/Pani operowana? Kiedy? TAK / NIE..

Bardziej szczegółowo

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS

OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku

Bardziej szczegółowo

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I ORAZ ODDZIAŁÓW ANESTEZJOLOGII W SZPITALACH

W A R U N K I D L A O D D Z I A Ł Ó W A N E S T E Z J O L O G I I I I N T E N S Y WN E J T E R A P I I ORAZ ODDZIAŁÓW ANESTEZJOLOGII W SZPITALACH Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia.. w sprawie standardów postępowania medycznego w dziedzinie anestezjologii i intensywnej i intensywnej terapii dla podmiotów leczniczych (Dz..) Załącznik

Bardziej szczegółowo

Krystian Stachoń Wojciech Rychlik. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Nadzorem Kardiologicznym SPSZK nr 7 SUM GCM w Katowicach

Krystian Stachoń Wojciech Rychlik. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Nadzorem Kardiologicznym SPSZK nr 7 SUM GCM w Katowicach Krystian Stachoń Wojciech Rychlik Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii z Nadzorem Kardiologicznym SPSZK nr 7 SUM GCM w Katowicach Przywrócenie spontanicznego krążenia (ROSC) to tylko pierwszy krok

Bardziej szczegółowo

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller

Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. Radiologia zabiegowa. dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa dr n.med. Jolanta Meller Radiologia zabiegowa wykorzystuje metody obrazowania narządów oraz sprzęt i techniki stosowane w radiologii naczyniowej do przeprowadzania zabiegów leczniczych

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587

Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587 Warszawa, dnia 27 kwietnia 2016 r. Poz. 587 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) z dnia 20 kwietnia 2016 r. w sprawie medycznych czynności ratunkowych i świadczeń zdrowotnych innych niż medyczne czynności

Bardziej szczegółowo

WYKŁADOWCA MODUŁ TEMAT PIĄTEK

WYKŁADOWCA MODUŁ TEMAT PIĄTEK Plan zajęć kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielęgniarstwa go i intensywnej terapii dla pielęgniarek ZJAZD: I DATA: 1-15 STYCZNIA 017 17:0 19:45 I Anestezjologia Zadania pielęgniarki j w różnych obszarach

Bardziej szczegółowo

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko

Hipoglikemia. przyczyny, objawy, leczenie. Beata Telejko Hipoglikemia przyczyny, objawy, leczenie Beata Telejko Klinika Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku Definicja hipoglikemii w cukrzycy Zespół objawów

Bardziej szczegółowo

ZASTOSOWANIE I POSTĘPOWANIE Z CEWNIKAMI ZEWNĄTRZOPONOWYMI W CENTRUM ONKOLOGII W WARSZAWIE

ZASTOSOWANIE I POSTĘPOWANIE Z CEWNIKAMI ZEWNĄTRZOPONOWYMI W CENTRUM ONKOLOGII W WARSZAWIE ZASTOSOWANIE I POSTĘPOWANIE Z CEWNIKAMI ZEWNĄTRZOPONOWYMI W CENTRUM ONKOLOGII W WARSZAWIE Tabela nr 1 UNERWIENIE NARZĄDÓW narząd nerwy rdzeniowe ilość segmentów płuco Th2 Th10 9 przełyk Th4 Th5 2 żołądek

Bardziej szczegółowo

DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO

DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO DOBRE PRAKTYKI LECZENIA BÓLU U OSÓB DOROSŁYCH W SPECJALISTYCZNYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO I LOTNICZYCH ZESPOŁACH RATOWNICTWA MEDYCZNEGO Sekterarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia Józefa Szczurek-Żelazko

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA Medyczne czynności ratunkowe i świadczenia zdrowotne inne niż medyczne czynności ratunkowe, które mogą być udzielane przez ratownika medycznego. Dz.U.2016.587 z dnia 2016.04.27 Status: Akt obowiązujący

Bardziej szczegółowo

Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami

Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami Krwotok urazowy u chorego leczonego nowoczesnymi doustnymi antykoagulantami dr hab. n. med. Tomasz Łazowski I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Warszawski Uniwersytet Medyczny 2017 Dabigatran

Bardziej szczegółowo

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach

Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Obowiązek udzielania pierwszej pomocy Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej

Bardziej szczegółowo

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM

SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE

Bardziej szczegółowo

ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz... 13

ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz... 13 SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz...... 13 ROZDZIAŁ 2 CELE ZNIECZULENIA I MOŻLIWOŚCI WSPÓŁCZESNEJ ANESTEZJOLOGII

Bardziej szczegółowo

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne

Fizjologia. Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Fizjologia Układ krążenia, wysiłek, warunki ekstremalne Pytanie 1 1. 51 letni mężczyzna, z rozpoznaniem stabilnej dusznicy bolesnej został skierowany na test wysiłkowy. W spoczynku, częstość skurczów serca

Bardziej szczegółowo

SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU RATOWNICTWO MEDYCZNE. PRAKTYKI ZAWODOWE ROK II (4 semestr)

SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU RATOWNICTWO MEDYCZNE. PRAKTYKI ZAWODOWE ROK II (4 semestr) SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO NA KIERUNKU RATOWNICTWO MEDYCZNE PRAKTYKI ZAWODOWE ROK II (4 semestr) JEDNOSTKA TERENOWA PAŃSTWOWEJ STRAŻY POŻARNEJ Rodzaj i czas trwania Obowiązkowa praktyka

Bardziej szczegółowo

International Trauma Life Support Ratownictwo przedszpitalne w urazach

International Trauma Life Support Ratownictwo przedszpitalne w urazach pod redakcją - r z m^łtr Johna Emory ego Campbella, MD, FACEP International Trauma Life Support Ratownictwo przedszpitalne w urazach International Trauma Life Support Ratownictwo przedszpitalne w urazach

Bardziej szczegółowo

Uraz czaszkowo mózgowy. Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego oraz w oddziale ratunkowym.

Uraz czaszkowo mózgowy. Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego oraz w oddziale ratunkowym. Uraz czaszkowo mózgowy. Postępowanie zespołu ratownictwa medycznego oraz w oddziale ratunkowym. Robert Foryś, Paweł Podkościelny, Michał Dworzyński, Dariusz Timler Szpitalny Oddział Ratunkowy Wojewódzkiego

Bardziej szczegółowo

Diagnostyka różnicowa omdleń

Diagnostyka różnicowa omdleń Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie

Bardziej szczegółowo

RAM Cannula. Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu. konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski

RAM Cannula. Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu. konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski RAM Cannula Nieinwazyjne wsparcie oddechowe od sali porodowej do wypisu konsultacja medyczna dr n. med Krzysztof Truszkowski Rozwój neonatologii: Zastosowanie wczesnego CPAP jest bezpieczną i skuteczną

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty

Spis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia)....................................................... 3 Objętość płynów..................................................................................

Bardziej szczegółowo

Kwalifikacja do leczenia w OIT

Kwalifikacja do leczenia w OIT Kwalifikacja do leczenia w OIT Piotr Knapik Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Kwalifikacja www.anestezjologia.bydgoszcz.pl Strona Informacyjna Krajowego Konsultanta w dziedzinie anestezjologii i

Bardziej szczegółowo

Odrębności znieczulenia pacjentów otyłych do zabiegów laparoskopowych

Odrębności znieczulenia pacjentów otyłych do zabiegów laparoskopowych 66 Zasady postępowania anestezjologicznego Odrębności znieczulenia pacjentów otyłych do zabiegów laparoskopowych Coraz więcej zabiegów u osób otyłych jest wykonywanych metodą laparoskopową. Jest to związane

Bardziej szczegółowo

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń

Rodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego

Bardziej szczegółowo

ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie.

ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Opracowała: dr Katarzyna Rzącka Rezydentka w WSzS im. M. Kopernika w Łodzi ARDS u otyłych chorych odmienności i leczenie. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło:

Bardziej szczegółowo

Ratownictwo medyczne. Studenci uczestniczą w zajęciach w stroju umożliwiającym swobodę podczas ćwiczeń.

Ratownictwo medyczne. Studenci uczestniczą w zajęciach w stroju umożliwiającym swobodę podczas ćwiczeń. Cel: Zadaniem niniejszego przewodnika jest przedstawienie zagadnień które będą przedmiotem nauczania, realizowanego w ramach przedmiotu. Przedmiot ten stanowi wprowadzenie do medycyny ratunkowej i medycyny

Bardziej szczegółowo

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc

Resuscytacja noworodka. Dorota i Andrzej Fryc Resuscytacja noworodka Dorota i Andrzej Fryc Dlaczego szkolić położne? - Statystyki wewnątrzszpitalne, - Alternatywne miejsca porodu, - Kierunek samodzielność 09:55 2 Źródła zasad dotyczących resuscytacji

Bardziej szczegółowo

ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY

ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY NA MIEJSCU ZDARZENIA PrzypadkiMedyczne.pl, eissn 2084-2708 ALGORYTM POSTĘPOWANIA Z OSOBĄ Z ZATRZYMANIEM KRĄŻENIA W HIPOTERMII WYDOBYTĄ Z WODY Zadbaj o bezpieczeństwo - wezwij straż pożarną Nie wchodź na

Bardziej szczegółowo

Wstrząs. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl

Wstrząs. Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Artykuł pobrano ze strony eioba.pl Wstrząs Definicja i patomechanizm rozwoju wstrząsu. Wstrząs jest to zespół zaburzeń, w wyniku których dopływ krwi do wszystkich tkanek organizmu nie jest wystarczający.

Bardziej szczegółowo

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012

PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS PRZEDMIOTU. Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA ZAWODOWA W NOWYM SĄCZU SYLABUS Obowiązuje od roku akademickiego: 2011/2012 Instytut Zdrowia Kierunek studiów: Ratownictwo medyczne Kod kierunku: 12.9 Specjalność: - 1. PRZEDMIOT

Bardziej szczegółowo