WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 ETAP WOJEWÓDZKI

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA UCZNIÓW SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2013/2014 ETAP WOJEWÓDZKI Instrukcja dla ucznia KOD UCZNIA 1. Sprawdź, czy Twój zestaw zawiera 8 stron. Ewentualny brak stron lub inne usterki zgłoś nauczycielowi. 2. Na tej karcie nie podpisuj się, wpisz tylko swój kod (numer). 15 lutego 2014 roku 3. Czytaj uważnie wszystkie teksty i zadania. 4. We wszystkich zadaniach udzielaj odpowiedzi własnymi słowami na podstawie zamieszczonych tekstów. Godzina W zadaniu, w którym masz kilka odpowiedzi do wyboru, wybieraj zawsze tylko jedną, zakreślając odpowiednią literę znakiem X. 6. Jeśli przy wyborze pomylisz się, zakreśloną literę otocz kółkiem i zaznacz inną odpowiedź. Czas pracy: 60 minut 7. Zadania rozwiązuj długopisem. 8. Rozwiązania zapisz czytelnie i starannie w wyznaczonych miejscach. Pomyłki przekreślaj. 9. Nie używaj korektora. 10. Na ostatniej stronie masz brudnopis, poczynione w nim przez Ciebie notatki w ogóle nie będą sprawdzane. Liczba punktów możliwych do uzyskania: 40 P O W O D Z E N I A!

2 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 2 Tekst I O Dedalu i Ikarze jeszcze raz 1. ( )Dedal [ mistrz we wszystkich sztukach] wymyślił nowy i niesłychany sposób ucieczki [ z Krety]. Z piór ptasich, sklejonych woskiem, sporządził olbrzymie skrzydła, dla siebie i dla swego syna, Ikara. 2. Obaj przytwierdzili sobie skrzydła do ramion, a zanim ruszyli w drogę, rzekł ojciec do syna: Pamiętaj, synu, żebyś zawsze latał środkiem, między morzem a niebem. Nie wolno ci zbyt wysoko szybować, gdyż gorąco promieni słonecznych roztopi wosk, który spaja skrzydła; ani nie zalatuj zbyt nisko, aby wilgocią wody nie nasiąknęły pióra. 3. Dedal leciał pierwszy i pokazywał drogę synowi. Rybak, który zakładał sieci wśród sitowia, pasterz idący za swymi trzodami, oracz postępujący za pługiem wszyscy podnosili zdziwione oczy ku niebu, gdzie w obłokach szybowali ci dwaj niezwyczajni latawcy. Zdumienie ogarnęło ludzi na widok czarodzieja, który ptakom wydarł tajemnicę lotu i pokonał powietrze, dotychczas niedostępne dla mieszkańców ziemi. 4. Minęli wkrótce wyspy Samos, Paros i Delos. Lecz Ikar, uniesiony zachwytem nad potęgą wynalazku, zapomniał o przestrogach ojca i coraz wyżej wzbijał się w błękitne przestworza. I wówczas stało się to, co przewidział Dedal. Pod wpływem żaru słonecznego wosk stopniał i pióra, jedno po drugim, zaczęły opadać. Ikar jak gromem rażony runął z wysokości na ziemię i zabił się na miejscu. 5. Po długich poszukiwaniach odnalazł ojciec żałosne szczątki syna. Wyspę, na którą spadł Ikar, nazwano Ikarią, a morze dookoła niej Morzem Ikaryjskim. ( ) Dedal pochował syna, a sam udał się w dalszą drogę. Przybył na Sycylię, gdzie u pewnego króla został nadwornym budowniczym. ( ) Dedal dożył głębokiej starości, powszechnie czczony. Jan Parandowski, Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Londyn 1992 Do rozwiązania zadań 1. i 9. wykorzystaj Tekst I. Zadanie 1. (0 6) Do każdego akapitu ułóż po jednym pytaniu w taki sposób, aby cały akapit mógł być odpowiedzią na nie

3 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 3 Tekst II Wciąż o Ikarach głoszą Wciąż o Ikarach głoszą choć doleciał Dedal, jakby to nikłe pierze skrzydłem uronione chuda chłopięca noga zadarta do nieba - znaczyła wszystko. Jakby na obronę dano nam tyle męstwa, co je ćmy gromadą skwiercząc u lampy objawiają - Jeśli poznawszy miękkość wosku umiemy dopadać wybranych brzegów mijają nas w pieśni. Tak jak mijają chłopa albo mu się dziwią, że nie patrzy w Ikary Breughel*, co osiwiał pojmując ludzi, oczy im odwracał od podniebnych dramatów. Wiedział, że nie gapić trzeba się nam w Ikary, nie upadkiem smucić - choćby najwyższy - A swoje ucapić. - Czy Dedal, by ratować Ikara, powrócił? Ernest Bryll, Wciąż o Ikarach głoszą * Pieter Breughel (starszy), ur.1525 r. zm.1569 r.; malarz niderlandzki. Zwano go chłopskim ze względu na tematykę jego obrazów. Namalował, m.in. obraz zatytułowany Pejzaż z upadkiem Ikara. Przedstawił na nim oracza, pasterza i rybaka, którzy zajęci swoimi sprawami, nie zauważyli tonącego Ikara. Do rozwiązania zadań od 2. do 9. wykorzystaj Tekst II. Zadanie 2. (0 2) Wyjaśnij, dlaczego Twoim zdaniem autor posługuje się w tekście liczbą mnogą imienia Ikar?... Zadanie 3. (0 1) Podaj, do jakich dwóch tekstów kultury* nawiązuje w wierszu E. Bryll? * tekst kultury - każdy wytwór kultury stanowiący całość uporządkowaną według określonych reguł, np. literatura, malarstwo, rzeźba, fotografia, architektura, ubiór itp.

4 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 4 Zadanie 4. (0-2) Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego Ikar cieszy się większym niż Dedal zainteresowaniem ludzi?.. Zadanie 5. (0 2) O jakim człowieku możemy powiedzieć, że umie dopadać wybranych brzegów? Podaj kilka cech, którymi - Twoim zadaniem mógłby charakteryzować się taki człowiek. Zadanie 6. (0 2) Wypowiedź: Breughel, co osiwiał pojmując ludzi można rozumieć dwojako. Napisz oba jej znaczenia. a)... b)... Zadanie 7. (0 2) Jak rozumiesz słowa: - Jeśli/ poznawszy miękkość wosku umiemy dopadać/ wybranych brzegów mijają nas w pieśni.?

5 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 5 Zadanie 8. (0 2) Napisz, co pozwoliło poecie porównać los Ikara do losu ćmy zwabionej światłem lampy. Co Twoim zdaniem chciał powiedzieć autor poprzez zastosowanie takiego porównania? Zadanie 9. (0 2) Na podstawie tekstu I spróbuj udzielić odpowiedzi na pytanie postawione przez E. Brylla w tekście II i wyjaśnij, dlaczego tak się stało. Na poparcie swojego punktu widzenia przywołaj odpowiednie zdanie z tekstu I. Tekst III Dwoma elementami, które wywarły decydujący wpływ na rozwój cywilizacji greckiej i przyczyniły się do powstania niezwykłej mitologii były krajobraz i język. ( ) W greckich legendach mowa jest o kreteńskim królu Minosie jako o pierwszym władcy panującym na morzu. Świadczy to o dominującej roli jaką odgrywało w rozwoju cywilizacji na tej wyspie morze oraz statki. ( ) Poeci tacy jak Homer, tworzący w IX wieku p.n.e., dostarczali swym czytelnikom opowieści o wojnie trojańskiej oraz innych wielkich wydarzeniach mitologicznych. W utworach swych dużo miejsca poświęcali również opisowi przypadków, w których bogowie interweniowali w ludzkie sprawy. ( ) Platon ( p.n.e.) był pierwszym znanym nam filozofem, który posługiwał się terminem mythologia. Przez mitologizowanie rozumiał opowiadanie historii traktujących o losach wymyślonych postaci; mit był więc fikcją i niczym ponad to. Tymczasem Euhemer, filozof pochodzący z Sycylii, a przebywający na dworze macedońskim, twierdził w roku 316 p.n.e., iż wszystkie greckie mity i legendy odnoszą się do wydarzeń historycznych, ponadto utrzymywał, że bogowie byli początkowo ludźmi, którzy ze względu na swe zasługi zostali po śmierci otoczeni przez wdzięczny lud boskimi honorami.( ) Mitów greckich było tak wiele, że już w VII wieku p.n.e. poeta Hezjod zapragnął zaprowadzić pośród nich niejaki porządek. Jego wielki poemat Teogonia opowiada o dokonaniach Zeusa, które doprowadziły go do najwyższej pozycji w greckim panteonie( ). Arthur Cotterell, Ilustrowana encyklopedia mitów i legend świata. Przeł. Jerzy Korpanty, Warszawa 1996, s Do rozwiązania zadań od 10. do 12. wykorzystaj Tekst III.

6 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 6 Zadanie 10. (0 6) W pięciu punktach napisz plan ramowy powyższej wypowiedzi Zadanie 11. (0 1) Do którego z dwóch elementów, mających wpływ na cywilizację grecką, należy zaliczyć morze? Zadanie 12. (0 1) O tym, że mity greckie opierają się na autentycznych wydarzeniach przekonany był a) Hezjod. b) Euhemer. c) Platon. d) Homer. Zadanie 13. (0 11) Której postaci Dedalowi czy Ikarowi jesteś bliższy swoim postępowaniem? Odpowiedź uzasadnij. U uzasadnieniu zwróć uwagę na te cechy, które łączą Cię z bohaterem mitycznym. Każdą z cech poprzyj przykładem ze swojego życia.

7 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 7

8 WOJEWÓDZKI KONKURS Z JĘZYKA POLSKIEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH 8 Brudnopis