INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE

Transkrypt

1 INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA SIEMIANOWICE ŚLĄSKIE 2014 Powiatowa Stacja Sanitarno Epidemiologiczna w Katowicach

2 Spis treści: I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 4 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych 4 2. Szczepienia ochronne 20 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Podmioty lecznicze jako zakłady pracy 44 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety Powiadomienia typu RASFF Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Środki transportu żywności 55 IV. Jakość wody Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii legionella Baseny kąpielowe 59 V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Obiekty użyteczności publicznej Gospodarka odpadami komunalnymi Akcje deratyzacyjne 67 VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Żłobki i kluby dziecięce Placówki wychowania przedszkolnego Oddziały zerowe Stan sanitarny szkół Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania 78 VII. Warunki sanitarno-higieniczne środowiska pracy Stan sanitarno - higieniczny zakładów pracy Choroby zawodowe 85 2

3 VIII. Interwencje mieszkańców miasta 87 IX. Środki zastępcze 91 X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny 95 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień Inne przedsięwzięcia 112 3

4 I. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie chorób zakaźnych 1. Sytuacja epidemiologiczna w zakresie wybranych chorób zakaźnych W 2014r Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził rejestr zgłoszeń chorób zakaźnych. Uwzględniał on między innymi liczbę zachorowań i liczbę zgonów na daną chorobę zakaźną na nadzorowanym terenie, w określonym czasie w zależności od wieku i płci. Sytuację epidemiologiczną w zakresie chorób zakaźnych na terenie miasta należy uznać za dobrą. W minionym roku nie stwierdzono epidemicznego występowania zachorowań, natomiast wzrost liczby zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał charakter sezonowy i nie odbiegał od trendów obserwowanych w kraju. Z terenu miasta Siemianowice Śląskie w roku 2014 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach zgłoszono ogółem 1079 przypadków zachorowań na choroby zakaźne. Strukturę zachorowań oraz porównanie z rokiem 2013 przedstawiono w formie poniższych wykresów. 4

5 Zgłoszone przypadki zachorowań na wybrane jednostki chorobowe w roku na terenie miasta Siemianowice Śląskie. Z powodu zachorowań na choroby zakaźne, zakażenia oraz zatrucia pokarmowe hospitalizacji wymagało 151 osób, co stanowiło 14 % wszystkich zachorowań. Najczęściej hospitalizowano chorych na wirusowe zakażenia jelitowe - 57 przypadków oraz na gruźlicę - 23 przypadki zachorowań. Ponadto odnotowano 3 przypadki zgonu spowodowane chorobami zakaźnymi tj. z powodu gruźlicy, choroby meningokokowej oraz z powodu WZW B. W roku 2014 w związku z zagrożeniem wystąpienia w kraju zachorowania na gorączkę krwotoczną spowodowaną epidemią EBOLA w krajach Afryki Zachodniej, zebrano informacje z placówek POZ i szpitali dotyczące opracowania i wdrożenia procedury postępowania z osobami podejrzanymi o choroby wysoce zakaźne. Jednocześnie przedstawiciele PPIS w Katowicach, przeprowadzili dodatkowo 13 kontroli podmiotów leczniczych, podczas których sprawdzano opracowanie i wdrożenie procedur postępowania na wypadek zgłoszenia się pacjenta podejrzanego o zachorowanie na chorobę zakaźną oraz stosowania środków ochrony indywidualnej odpowiednio do zagrożenia. W przypadku 1 podmiotu leczniczego stwierdzono uchybienia dotyczące braku opracowanej i wdrożonej w/w procedury, które zostały usunięte w wyniku wydanych zaleceń pokontrolnych. 5

6 Ponadto, wszystkim placówkom POZ i szpitalom prowadzącym działalność leczniczą na terenie miasta przekazywano informacje i materiały dotyczące epidemii gorączki krwotocznej Ebola w krajach Afryki Zachodniej. Podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2014 kontynuowano działania mające na celu poprawę zgłaszalności chorób zakaźnych. Na podstawie danych przekazanych z Narodowego Funduszu Zdrowia do PSSE w Katowicach dokonywano analizy zgłaszalności chorób zakaźnych. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Zatrucia i zakażenia pokarmowe W minionym roku odnotowano na terenie miasta Siemianowice Śląskie ogółem 4 przypadki salmonellozy (wskaźnik 5,83/ mieszkańców). Poziom zachorowań był nieznacznie wyższy w porównaniu do roku przypadki wskaźnik zapadalności 2,89/ mieszkańców. Jednocześnie odnotowano nieznaczny spadek ogólnej liczby zachorowań na bakteryjne zatrucia pokarmowe 15 przypadków (wskaźnik 21,86/ mieszkańców) w porównaniu do roku przypadków 24,58/ Zachorowania na salmonellozy w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). 6

7 , , , ,58 21, Zatrucia pokarmowe Zachorowania na zatrucia pokarmowe w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). W zakresie zachorowań na biegunki u dzieci do lat 2 zapadalność w roku wynosiła 64,86/ Obserwowany wzrost zapadalności w zakresie tej jednostki chorobowej, pomimo zarejestrowanej mniejszej liczby zachorowań w 2014 roku 12 przypadków (rok przypadków) wynika z mniejszej liczby dzieci urodzonych w latach W ciągu ostatnich lat rejestruje się wzrost zachorowań na wirusowe zakażenia jelitowe 121 przypadków w roku 2014 wskaźnik 176,37/ ) , ,39 42,9 36,48 47, Biegunki u dzieci do lat 2 Zachorowania na biegunki u dzieci do lat 2 w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). 7

8 Analizując dane z lat dotyczące zapadalności na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem, można zauważyć w 2014 niewielki wzrost liczby rejestrowanych przypadków dotyczących zachorowań na salmonellozy. Spadek zachorowań dotyczył bakteryjnych zatruć pokarmowych, natomiast tendencję wzrostową zarejestrowano w przypadku wirusowych zakażeń jelitowych i innych bakteryjnych zatruć pokarmowych. Zachorowania na wirusowe zakażenia jelitowe w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności) Biegunka u dzieci do lat 2 Wirusowe zakażenia jelitowe Zakażenia jelitowe Dur brzuszny Bakteryjne zatrucia pokarmowe Czerwonka bakteryjna Salmonelozy ogółem Zachorowania na biegunki, zatrucia pokarmowe i zakażenia jelitowe ogółem w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie zbiorczo (liczba zachorowań). 8

9 Od dłuższego czasu na nadzorowanym terenie nie zarejestrowano zachorowań na czerwonkę bakteryjną, dur brzuszny lub dury rzekome. W 2014 roku nie odnotowano również ognisk choroby przenoszonej drogą pokarmową w środowisku domowym. Choroby zakaźne wieku dziecięcego Analogicznie jak w latach poprzednich w roku 2014 w Siemianowicach Śląskich wśród zachorowań na choroby zakaźne wieku dziecięcego dominowała ospa wietrzna. Zarejestrowano 496 przypadków - wskaźnik zapadalności 722,98/ mieszkańców w porównaniu do roku 2013r. 237 przypadków, wskaźnik zapadalności 342,64/ Największą liczbę zachorowań zarejestrowano w dwóch grupach wiekowych u dzieci w wieku od 1 do 4 roku życia (42%) oraz w wieku od 5 do 9 lat (39%). Nie uzyskano informacji dotyczącej uodpornienia. dzieci. Zachorowania na choroby zakaźne wieku dziecięcego w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności - ospa wietrzna, płonica). Ospa wietrzna jest jednostką chorobową występującą na całym świecie, którą cechuje wysoka zakaźność. Na ternie miasta szczyt zachorowań odnotowano w II kwartale 2014 roku. Podobnie jak w latach ubiegłych tendencje wzrostowe zapadalności na ospę wietrzną zarejestrowano w zakresie danych epidemiologicznych dla całego kraju, gdzie zapadalność wynosiła w 2014r ,22/ mieszkańców. 9

10 Zachorowania na ospę wietrzną w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). W minionym roku na terenie kraju obserwowano podobną zapadalność na płonicę (wskaźnik zapadalności 56,20/ ) jak w roku 2013 (61,46/ mieszkańców). Na terenie miasta w analogicznym okresie obserwowano wzrost zachorowań, w stosunku do roku ubiegłego 28 przypadków co daje wskaźnik zapadalności 40,48/ , a w roku przypadków wskaźnik 52,47/ ). Zarejestrowano jedynie pojedyncze przypadki zachorowań osób powyżej 20 roku życia. Wśród chorych w minionym roku przeważały dzieci w wieku 0-6 lat (69%). Najwięcej zachorowań wystąpiło w I kwartale 2014r. (luty, marzec) Zachorowania na płonicę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). 10

11 Podobnie do roku poprzedniego, w 2014r. zanotowano stabilizację zachorowań na świnkę 2 przypadki zachorowań. Uzyskany wskaźnik zapadalności na terenie miasta wynosił 2,92/ mieszkańców i był niższy od wskaźnika uzyskanego na terenie Polski (6,20/ ). Utrzymująca się od kliku lat korzystna sytuacja epidemiologiczna jest wynikiem skuteczności szczepień, jako formy zapobiegania chorobom zakaźnym. W zakresie sezonowości, nie stwierdzono korelacji zachorowań z określoną porą roku. Zachorowania na świnkę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). Krztusiec jest ostrą chorobą zakaźną występującą powszechnie na świecie, wysoka zaraźliwość ma wpływ na występowanie przypadków wtórnych, zwłaszcza wśród nieuodpornionych domowników chorych osób. Na terenie miasta Siemianowice Śląskie zarejestrowano 3 przypadki zachorowania (wskaźnik zapadalności 4,37/ mieszkańców) w porównaniu do wskaźnika uzyskanego na terenie Polski (5,08/ ). 11

12 Zachorowania na krztusiec w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). W roku 2014 zarejestrowano podobną liczbę zachorowań nad różyczkę - 16 zachorowań (wskaźnik zapadalności 23,32/ mieszkańców) w porównaniu do roku zachorowań (wskaźnik zapadalności 27,47/ ) co po uwzględnieniu liczebności populacji objętej nadzorem epidemiologicznym stanowi poziom znacznie wyższy niż na terenie kraju (wskaźnik zapadalności 15,02/ mieszkańców). Najwięcej zachorowań było w grupie mężczyzn w wieku lat (69%). Nie zgłoszono żadnego przypadku różyczki wrodzonej , , ,09 2,94 5, Różyczka Zachorowania na różyczkę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). 12

13 Wirusowe zapalenia wątroby W zakresie wirusowego zapalenia wątroby w roku sprawozdawczym na terenie miasta zarejestrowano 24 przypadki wirusowego zapalenia wątroby typu B i 15 przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C. W większości zarejestrowane przypadki dotyczyły osób, u których nie występował przebieg kliniczny pozwalający na rozpoznanie tej jednostki chorobowej. Zachorowania przebiegały w sposób przewlekły, a ich kwalifikacji dokonywano na podstawie badań laboratoryjnych. Wśród nowo zarejestrowanych w roku 2014 przypadków zakażeń wirusami HBV i HCV, odnośnie wirusa HBV zarejestrowano - 23 przypadki osób zgłaszanych po raz pierwszy oraz 15 przypadków zgłoszeń zakażeń HCV. W 2014 roku nie zarejestrowano zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A. Zakażenia wirusem HBV (zgłoszone po raz pierwszy) w roku 2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych). 13

14 Zakażenia wirusem HCV (zgłoszone po raz pierwszy) w 2014r. na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba osób w poszczególnych grupach wiekowych ). Grypa Liczba zachorowań na grypę i podejrzenia grypy w 2014 roku osiągnęła poziom 179 (260,91/ mieszkańców) i była znacznie niższa niż w roku przypadków (1418,27/ mieszkańców). Jednak w minionym roku podobnie jak w roku poprzednim wskaźnik zapadalności był znacznie niższy od wskaźnika Polski, który wyniósł 7703,24 na mieszkańców. Na podstawie analizy zachorowań według grup wiekowych stwierdzono, że największą liczbę zachorowań zarejestrowano w grupie wiekowej od 15 do 64 roku życia. W przypadku tej jednostki chorobowej najwięcej zakażeń występuje w okresie zimowo - wiosennym, co potwierdza największa ilość zarejestrowanych zachorowań w I i II kwartale. Analizę liczby zachorowań, z uwzględnieniem sezonowości, przedstawia wykres nr

15 Zachorowania na grypę i grypopodobne wg wieku w roku 2014 na terenie miasta. Sezonowość zachorowań na grypę roku 2014 zbiorczo na terenie miasta Siemianowice Śląskie (liczba zachorowań). 15

16 Choroby odzwierzęce W minionym roku w zakresie chorób odzwierzęcych rejestrowano przypadki boreliozy z Lyme oraz 1 przypadek jersiniozy. Dodatkowo prowadzono nadzór w zakresie pokąsań ludzi przez zwierzęta z uwagi na możliwość narażenia na wściekliznę. Borelioza z Lyme Ogółem w roku 2014 zarejestrowano nieznaczny wzrost zgłoszeń zachorowań i podejrzeń zachorowań na boreliozę 75 (w roku ). Na podstawie przeprowadzonych dochodzeń epidemiologicznych uwzględniających wymogi definicji przypadku boreliozy potwierdzono 61 zachorowań. Porównując zapadalność na terenie miasta i kraju można zauważyć, że wskaźnik zapadalności w przypadku Siemianowic Śląskich (88,91/ mieszkańców) znacząco przekracza wskaźnik Polski (34,31/ mieszkańców). Dalsza analiza danych, z uwzględnieniem aktywności zawodowej wykazała, że wśród chorych były zarówno osoby niepełnoletnie (6 osób), osoby pełnoletnie pracujące (19 osób), pełnoletnie niepracujące (6 osób), jak i renciści i emeryci (30 osób). Stwierdzono 1 przypadek zachorowania w wyniku występowania narażenia zawodowego u 1 pracownika PGL Lasy Państwowe Nadleśnictwo Katowice. Zachorowania na boreliozę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie 16

17 Pacjenci do lekarza zgłaszali się po wystąpieniu charakterystycznych objawów klinicznych dla wczesnej fazy choroby zmiany skórne w miejscu ukąszenia, rumień oraz objawy grypopodobne, w tym bóle kostno - stawowe. Ustalono, że 17 osób zdecydowanie identyfikowało miejsce narażenia, jako miasto zamieszkania - Siemianowice Śląskie, 23 osoby wiązało zakażenie krętkami z narażeniem poza granicami miasta. Najczęściej miejscem ekspozycji na kleszcze były miejsca wypoczynku na terenie miasta tj. parki, skwery, działki lub tereny rekreacyjne i lasy. Jersinioza W minionym roku zarejestrowano 1 przypadek jersiniozy, co dało wskaźnik zapadalności 1,46/ mieszkańców, w tym samym okresie na terenie kraju wystąpiła zapadalność rzędu 0,07/ mieszkańców. W toku dochodzenia epidemiologicznego wykluczono kontakt pacjenta z chorymi zwierzętami lub spożywanie produktów potencjalnie skażonych z obrotu nieuspołecznionego. Pokąsania przez zwierzęta i profilaktyka zachorowań na wściekliznę Na terenie miasta Siemianowice Śląskie zarejestrowano 69 pokąsań, co daje znacznie wyższy wskaźnik zapadalności na mieszkańców 100,58/ w odniesieniu do wskaźnika zapadalności na terenie kraju 21,71/ mieszkańców. Podczas przeprowadzania wywiadów epidemiologicznych u osób pokąsanych, każdorazowo udzielano informacji dotyczącej konieczności zgłoszenia się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w celu m.in. kwalifikacji do szczepienia przeciwko wściekliźnie. Równolegle do zgłoszeń pokąsań otrzymywano informacje o wszczęciu poekspozycyjnych szczepień przeciwko wściekliźnie, których wykonanie ostatecznie potwierdzono u 14 osób. 17

18 Narażenia na wściekliznę/potrzeba szczepień w roku 2013 na terenie miasta Siemianowice Śląskie (wskaźnik zapadalności na ludności). Gruźlica Zapadalność na gruźlicę w minionym roku nieznacznie wzrosła w porównaniu do roku Ogółem na 25 zgłoszonych przypadków podejrzenia gruźlicy, chorobę potwierdzono u 23 osób (wskaźnik zapadalności: 33,52/ mieszkańców. Wśród chorych nie zarejestrowano osób niepełnoletnich. Zachorowania dotyczyły osób niepracujących (10 chorych) oraz rencistów i emerytów (11 chorych), w 2 przypadkach zachorowanie dotyczyło osób pracujących. Analizując powyższe dane stwierdzono podobnie jak w latach ubiegłych, że zapadalność na gruźlicę wzrasta wraz z wiekiem w większości dotyczy osób o niskim statucie socjalno - bytowym. 18

19 Zachorowania na gruźlicę w latach na terenie miasta Siemianowice Śląskie W związku z zarejestrowanymi przypadkami zachorowania na gruźlicę w ciagu minionego roku nadzorem objęto 15 osób z kontaktu z chorym. W żadnym z powyższych przypadków nie wydano decyzji administracyjnej w sprawie obowiązku hospitalizacji. Choroby przenoszone drogą płciową W 2014 roku kontynuowano nadzór nad chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ogółem na terenie Siemianowic Śląskich zarejestrowano 1 przypadek zachorowania na kiłę wskaźnik zapadalności 1,46/ Nie odnotowano zachorowań na kiłę wrodzoną. Zaznaczyć należy, że rzeczywista skala występowania chorób przenoszonych drogą płciową może być znacznie większa, niż zebrane dane statystyczne. W 2014 roku wystąpił 1 przypadek zachorowań na AIDS (wskaźnik zapadalności 1,46/ ). Uzyskany poziom zapadalności był wyższy od poziomu uzyskanego na terenie kraju (0,38/ ). Jednocześnie zarejestrowano większą niż w poprzednim roku liczbę nowych zakażeń HIV - 3 (4,37/ ) w porównaniu do roku W analizowanym okresie czasu na terenie Polski wskaźnik nowo wykrytych przypadków HIV wynosił 2,76/

20 HIV I AIDS Zgłoszone przypadki zachorowań na HIV i AIDS w latach na terenie miasta 2. Szczepienia ochronne Odporność przeciwko chorobom zakaźnym jest jednym z podstawowych mechanizmów zapewniających organizmowi człowieka jego prawidłowe funkcjonowanie. Uodpornienie czynne uzyskuje się m.in. przez podanie szczepień zgodnie z określonym schematem, co powoduje uruchomienie w organizmie człowieka mechanizmu mającego na celu wytworzenie odporności. W zakresie szczepień ochronnych wiodącym celem był nadzór nad punktami szczepień, nad dystrybucją szczepionek i zgłaszaniem niepożądanych odczynów poszczepiennych. W 2014 roku w Siemianowicach Śląskich obowiązkowym szczepieniom podlegało dzieci i młodzieży do 20 roku życia. Odsetek uodpornionych osób waha się od 97% do 99% dla poszczególnych chorób. Uzyskanie wysokiego odsetka osób uodpornionych 20

21 zapewnia ochronę przed zakażeniami również osobom, z rożnych powodów nie szczepionym, w wyniku powstania tzw. odporności zbiorowiskowej. Niestety tak dobra sytuacja epidemiologiczna może ulec zmianie w związku z narastającym problemem osób uchylających się od obowiązku szczepień. W 2014 roku w Siemianowicach Śląskich zanotowano 48 osób uchylających się od obowiązkowych szczepień ochronnych swoich dzieci. Rodzice tzw. oporni najczęściej składali pisemne oświadczenia o odmowie szczepień na oddziale noworodkowych w szpitalu i w poradniach dziecięcych. Wystosowano 35 wezwań do złożenia wyjaśnień, z czego tylko 7 osób skontaktowało się z działem szczepień PSSE. Przeprowadzono rozmowy osobiste i telefoniczne na temat korzyści wynikających z realizacji szczepień ochronnych. W 2014 r. na terenie Siemianowic Śląskich w placówkach prowadzących szczepienia ochronne przeprowadzono 9 kontroli w zakresie realizacji założeń obowiązującego Programu Szczepień Ochronnych. Podczas przeprowadzonych kontroli zwracano szczególną uwagę na: stan zaszczepienia dzieci i młodzieży wg obowiązującego PSO w celu uzyskania jak najwyższego odsetka uodpornienia, wyposażenie punktu szczepień, sposób przechowywania i transportu preparatów do szczepień, sposób prowadzenia dokumentacji medycznej dotyczącej szczepień ochronnych, zgłaszalność występujących niepożądanych odczynów poszczepiennych. W ramach akcji informacyjno - promocyjnej ZASZCZEP W SOBIE CHĘĆ SZCZEPIENIA przeprowadzono wykłady dla uczniów i nauczycieli w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących MERITUM oraz w Gimnazjum nr 3 na temat szczepień dla osób podróżujących do różnych krajów świata i szczepień p/chorobom wektorowym. 21

22 Wykład dla uczniów i nauczycieli w Zespole Szkół Technicznych i Ogólnokształcących MERITUM oraz w Gimnazjum nr 3 na temat szczepień dla osób podróżujących do różnych krajów świata i szczepień p/chorobom wektorowym (Źródło: Zdjęcie własne ) W roku 2014 Program Szczepień Ochronnych realizowany był na terenie Siemianowic Śląskich przez 12 świadczeniodawców w 19 gabinetach zabiegowych. U świadczeniodawców znajdowało się karty uodpornienia (stan na dzień 31 grudnia 2014r.), w tym kart uodpornienia dzieci i młodzieży do 20 roku życia. W stosunku do roku poprzedniego obserwuje się niewielki wzrost liczby dzieci i młodzieży podlegających szczepieniu. Liczba populacji 0-20 roku życia objętej Programem Szczepień Ochronnych w latach

23 Oceniając realizację szczepień ochronnych w 2014 roku należy stwierdzić, że szczepienia były wykonane w odsetku gwarantującym korzystną sytuację epidemiologiczną w odniesieniu do wielu chorób zwalczanych poprzez szczepienia ochronne. Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu B Szczepienie p/wzw typu B jest najlepszym sposobem zapobiegania chorobie, od czasu wprowadzenia szczepienia p/wzw typu B do PSO, w 1989 roku oraz sukcesywne rozszerzanie grup objętych szczepieniami obowiązkowymi i zalecanymi doprowadziło do wielokrotnego spadku zapadalności na WZW typu B. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież są bardzo dobrze uodpornione. Szczepienia podstawowe noworodków i niemowląt wykonywane były trzema dawkami szczepionki w cyklu zbliżonym do 0; 1; 6 miesięcy. U dzieci z masą urodzeniową mniejszą niż 2000g stosuje się czterodawkowy cykl szczepienia 0; 1; 2; 12 miesięcy. Również u dzieci szczepionych zalecaną szczepionką skojarzoną (6 w 1) schemat szczepienia pierwotnego składał się z trzech dawek i dawki uzupełniającej podanej przed ukończeniem 18 miesięcy. W roku 2014 szczepienia pierwotne p/wzw typu B w 1 roku życia zostały rozpoczęte u 45,13 % populacji (306 dzieci). Stan zaszczepienia dzieci w 2 roku życia dawką uzupełniającą kształtuje się na poziomie 92,60 % (588 dzieci). Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/wzw B 23

24 P/WZW typu B ogółem zaszczepiono 99,68 % dzieci w drugim roku życia. Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień posiadały p/wskazania lekarskie lub rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie. Warto podkreślić, iż najchętniej realizowanym szczepieniem zalecanym finansowanym przez pacjentów, było szczepienie p/wzw typu B dla osób przygotowujących się do zabiegów operacyjnych i przewlekle chorych, nieszczepionych w ramach szczepień obowiązkowych. Szczepienia p/błonicy, tężcowi i krztuścowi Podobnie jak w altach ubiegłych szczepienia realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia oraz coraz częściej, z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w 2014 roku objęto 52,65% populacji (357 dzieci) w 1 roku życia. W 2 roku życia szczepienie IV dawką uzupełniającą otrzymało 266 dzieci (41,89%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 622 (97,95 %). Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych p/błonicy, tężcowi i krztuścowi w latach Dawkami przypominającymi p/błonicy i tężcowi szczepiono w 6, 14 i 19 roku życia. Kontynuacja szczepień p/krztuścowi prowadzona była obowiązkowo u dzieci w 6 roku życia. W ramach I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi zaszczepiono

25 dzieci (64,70%) z rocznika 2009, II dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy w roczniku 2001 zaszczepiono 427 osób (72,87%), III dawką przypominającą p/tężcowi i błonicy zaszczepiono 317 osób (50,08%) z rocznika Procentowy udział dzieci w 6, 14 i 19 roku życia zaszczepionych p/błonicy i tężcowi dawkami przypominającymi w latach W 2014 roku, dzieciom które z różnych względów nie otrzymały I szczepienia przypominającego p/błonicy, tężcowi i krztuścowi, a ukończyły 7 rok życia i zostały zakwalifikowane do szczepienia, zapewniono szczepionkę z niższą zawartością antygenów krztuścowych (dtpa) finansowaną ze środków publicznych. Szczepienia p/poliomyelitis W analizowanym roku szczepieniami p/poliomyelitis (szczepienia pierwotne) objęto 52,65% populacji (357 dzieci w 1 roku życia), szczepienie uzupełniające wykonano u 265 dzieci w drugim roku życia (41,73%). Ogółem w drugim roku życia zaszczepionych było 97,79 % (621 dzieci). Szczepienie podstawowe prowadzono przy użyciu szczepionek pojedynczych inaktywowanych (IPV) lub preparatów skojarzonych. Szczepienie przypominające u dzieci w 6 roku życia wykonano u 493 dzieci (64,70%) preparatem doustnym zawierającym żywe szczepy poliowirusów (OPV) lub inaktywowanym. 25

26 Procentowy udział dzieci w 1, 2 i 6 roku życia zaszczepionych p/poliomyelitis w latach Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce Szczepienia obowiązkowe p/odrze, śwince i różyczce w 2014 roku obejmowały dzieci w miesiącu życia i w 10 roku życia. Systematycznie kontynuowano także szczepienia u dzieci urodzonych po 31 grudnia 1996 roku, które wcześniej nie otrzymały dwóch dawek szczepionki skojarzonej. Szczepienie podstawowe w 2 roku życia wykonano u 520 dzieci (81,89%), a szczepienie przypominające w 10 roku życia u 338 dzieci (54,87%). Dzieci, u których do tej pory nie rozpoczęto szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do stosowania szczepionek żywych lub rodzice nie wyrażają zgody na szczepienie. Procentowy udział dzieci w 2 i 10 roku życia zaszczepionych p/odrze, śwince i różyczce w latach

27 Szczepienia p/gruźlicy W roku 2014 szczepienia p/gruźlicy wykonywano u noworodków w pierwszej dobie po urodzeniu preparatem BCG w ampułkach 10 dawkowych. Procentowy udział dzieci w pierwszej dobie życia zaszczepionych przeciwko gruźlicy w atach U dzieci z niską masą ciała poniżej 2000g oraz w ciężkim stanie po urodzeniu, odraczano wykonania szczepienia p/gruźlicy w pierwszej dobie życia, szczepionkę podawano w następnym możliwym terminie po ustąpieniu p/wskazań. Szczepienia po 14 dniu życia do 15 lat wykonywano najczęściej u dzieci przybywających do Polski z państw, w których nie prowadzi się szczepień przeciw gruźlicy. W niektórych przypadkach realizacji szczepień p/gruźlicy z opóźnieniem zastosowano przed szczepieniem test tuberkulinowy. Dzieci, u których do tej pory nie zrealizowano szczepień najczęściej posiadają p/wskazania do wykonania szczepienia lub rodzice nie wyrażali zgody na szczepienie. Szczepienia p/haemophilus influenzae typu b W roku 2014 Szczepienia przeciw inwazyjnemu zakażeniu haemophilus influenzae typu b realizowane były przy użyciu preparatów szczepionkowych finansowanych ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Zdrowia lub z zastosowaniem szczepionek wysoce skojarzonych finansowanych przez rodziców. Szczepieniami pierwotnymi p/haemophilus influenzae typu b w 2014 roku objęto 52,65% populacji (357 dzieci) w 1 roku życia. 27

28 W 2 roku życia szczepienie uzupełniające otrzymało 266 dzieci (41,89%). Ogółem liczba zaszczepionych w drugim roku życia wyniosła 621 (97,79 %). Procentowy udział dzieci w 1 i 2 roku życia zaszczepionych przeciwko Haemophilus influenzae typu b w latach Stan wykonania szczepień obowiązkowych w 3 roku życia W ramach Programu Szczepień Ochronnych zestawienie wszystkich obowiązkowych szczepień wykonanych w 3 roku życia, to tzw. zamknięcie szczepień podstawowych. Na poniższym wykresie można zaobserwować, iż z wyjątkiem szczepień p/odrze, śwince i różyczce, wszystkie obowiązkowe szczepienia ochronne wykonane były na poziomie ponad 99%. Szczepienia p/odrze, śwince i różyczce realizowane były przy użyciu szczepionek skojarzonych, zawierających atenuowane wirusy. Szczepienie podstawowe powinno być wykonane zgodnie z obowiązującym PSO u dziecka w 2 roku życia. Dzieci najczęściej odraczane są właśnie od tego szczepienia z powodów neurologicznych, zaburzeń odporności, p/wskazań do stosowania żywych szczepionek, uczuleń, stanów infekcyjnych i zaostrzonych stanów chorób przewlekłych. Jest to również szczepienie, któremu najczęściej przeciwni są rodzice z tzw. środowisk opornych. 28

29 Stan zaszczepienia dzieci w 3 r.ż. dane skumulowane za 2014r. Zalecane szczepienia ochronne W roku 2014 szczepienia zalecane niefinansowane ze środków znajdujących się w budżecie Ministra Właściwego do Spraw Zdrowia realizowano zgodnie z wytycznymi Programu Szczepień Ochronnych. Szczepienia p/grypie sezonowej Na terenie miasta ogółem w roku 2014 zaszczepiono 1159 osób. Szczepienia wykonane są w punktach szczepień preparatami zakupionymi przez pacjentów. Liczba zaszczepionych p/grypie w latach r. 29

30 Szczepienia p/wirusowemu zapaleniu wątroby typu A Szczepienia p/wzw typu A zalecane są zgodnie z PSO dla osób wyjeżdżających do krajów o wysokiej endemiczności, osobom zatrudnionym przy produkcji i dystrybucji żywności, usuwaniu odpadów komunalnych i płynnych nieczystości oraz dzieciom i młodzieży które nie chorowały na WZW typu A. Liczba osób zaszczepionych przeciwko WZW typu A jest niższa niż w latach poprzednich i dotyczy głównie osób dorosłych (26% stanowią osoby poniżej 15 lat). Osoby te najczęściej były szczepione z powodu wyjazdów w strefy zagrożenia tą chorobą. Szczepienia realizowano preparatami pojedynczymi i skojarzonymi (przeciw WZW A i B). Liczba zaszczepionych p/wzw A w latach r. Szczepienia p/ Neisseria meningitidis Szczepionkę przeciw meningokokom poleca się m.in. osobom pozostającym w bliskim kontakcie z osobami chorymi na inwazyjną chorobę meningokokową. Celem stosowania szczepień przeciw meningokokom jest zapobieganie inwazyjnym postaciom chorób meningokokowych oraz innym zakażeniom wywołanym przez serotypy zawarte w szczepionkach. Dodatkowo szczepienia (zwłaszcza preparatami skoniugowanymi) mają 30

31 wpływ na zmniejszenie częstości nosicielstwa i wywołania zjawiska odporności zbiorowiskowej. Liczba osób zaszczepionych w 2014 roku przeciwko Neisseria meningitidis jest wyższa niż w latach poprzednich i dotyczy wyłącznie osób do 19 roku życia liczba osób zaszczepionych p/zakażeniom Neisseria meningitidis Liczba zaszczepionych p/ Neisseria meningitidis w latach r. Szczepienia p/tężcowi Zachorowania na tężec wśród osób nie zaszczepionych, pomimo postępu medycyny charakteryzują się wysoką śmiertelnością, stosowanie szczepienia p/tężcowi ma na celu ochronę indywidualną przed zachorowaniem. W 2014 roku do obowiązkowych szczepień po narażeniu wykorzystywana była szczepionka pojedyncza, natomiast szczepienia zalecane przed ekspozycyjne realizowano głównie przy użyciu szczepionek skojarzonych. 31

32 liczba zaszczepionych p/tężcowi (obowiązkowe i zalecane) Liczba zaszczepionych p/ tężcowi w latach r. Szczepienia p/durowi brzusznemu Szczepienia przeciw durowi brzusznemu na obszarach nie endemicznych, takich jak Polska mają na celu zapobieganie zachorowaniom wśród osób z grup wysokiego ryzyka m.in. na stanowiskach pracy przy usuwaniu odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych. Szczepienie jest również zalecane osobom wyjeżdżającym do rejonów endemicznego występowania zachorowań na dur brzuszny. W 2014 roku realizowano szczepienia preparatami pojedynczymi (Ty i Typhim Vi) i szczepionką durowo-tężcową (TyT). W liczbie osób szczepionych są wyłącznie osoby powyżej 20 roku życia. Liczba zaszczepionych p/ durowi brzusznemu w latach r. 32

33 Szczepienia p/błonicy Od czasu wprowadzenia szczepionki przeciwbłoniczej, toksoid błoniczy jest jej podstawą czynnikiem immunogennym, który wyzwala swoistą ochronną odpowiedź humoralną u szczepionego człowieka. Dodatkowym celem stosowania szczepionki przeciwbłoniczej osiągnięcie poprzez masowe szczepienia odporności zbiorowiskowej w szczepionej populacji. W wyniku przeprowadzonych szczepień dzieci i młodzież są bardzo dobrze uodpornione. U osób dorosłych odporność ta jest mniejsza z powodu braku stymulacji antygenowej przez naturalny kontakt z zarazkiem oraz sporadyczne podawanie dawek przypominających. W 2014 roku w ramach szczepień zalecanych zaszczepiono 7 osób p/błonicy preparatami skojarzonymi. Liczba zaszczepionych p/ błonicy w latach r. Szczepienia p/streptococcus pneumoniae Wśród zakażeń wywołanych przez pneumokoki dominująca formą kliniczną są m.in. zakażenia układu oddechowego oraz zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Zachorowania na inwazyjną chorobę pneumokokową charakteryzują się wysoką śmiertelnością, a także wystąpieniem poważnych powikłań, szczególnie wśród małych dzieci i osób w podeszłym wieku. Obecność aż 90 serotypów wśród pneumokoków ogranicza możliwość zapobiegania przez szczepienia wszystkim zakażeniom wywołanym przez te patogeny. 33

34 W 2014 roku realizowano ze środków publicznych szczepienia p/pneumokokom u dzieci od 2 miesiąca życia do ukończenia 12 miesięcy urodzonych przed ukończeniem 37 tygodnia ciąży lub urodzonych z masą poniżej 2500g, a także u dzieci do ukończenia 5 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem tych zakażeń. Do realizacji szczepień obowiązkowych zakupiono dwa rodzaje preparatów: szczepionkę 10-walentną i 13-walentną. Szczepionki przeciw pneumokokom występują wyłącznie jako preparaty pojedyncze, poliwalentne i są najchętniej kupowanymi przez rodziców szczepionkami zalecanymi dla dzieci. W 2014 roku największą liczbę wśród zaszczepionych stanowią dzieci w wieku 0-4 lat (237 dzieci, co stanowi prawie 99,16% liczby zaszczepionych ogółem). Liczba zaszczepionych p/pneumokokom w latach r. Szczepienia p/ospie wietrznej Ospa wietrzna jest jedną z najbardziej zaraźliwych chorób zakaźnych, dlatego podobnie jak w latach ubiegłych była najczęściej rejestrowaną chorobą zakaźną wieku dziecięcego. W przebiegu zachorowania na ospę wietrzną może dochodzić do poważnych powikłań. Stosowanie szczepionki p/ospie wietrznej zapobiega rozprzestrzenianiu się tej choroby, a także m.in. chroni pacjentów z grup podwyższonego ryzyka. W 2014 roku szczepienia wykonywano obowiązkowo ze środków publicznych u dzieci do ukończenia 12 roku życia narażonych na zakażenie ze względów środowiskowych, zwłaszcza w domach dziecka, domach opieki długoterminowej, żłobkach i innych instytucjach opiekuńczych, a także u dzieci do ukończenia 12 roku życia z wybranych grup ryzyka zagrożonych szczególnie ciężkim przebiegiem zakażenia. 34

35 Szczepienie p/ospie wietrznej wykonano u 93 dzieci. Liczba zaszczepionych p/ospie wietrznej w latach r. Szczepienia p/biegunce rota wirusowej Zachorowania na biegunki rotawirusowe w większości występują u niemowląt i małych dzieci. Niemowlęta są również najbardziej podatne na ciężkie postacie choroby i wymagają zwykle leczenia szpitalnego. Szczepienia przeciw rotawirusom są wdrażane w Polsce jako szczepienia zalecane, dlatego ich rola ogranicza się do indywidualnej ochrony szczepionych dzieci. Szczepionki powodują uodpornienie przeciw wybranym typom rotawirusów (odpowiedzialnych za najgroźniejsze postacie choroby), dlatego można się spodziewać jedynie wpływu szczepień na obniżenie liczby hospitalizacji i ewentualnych powikłań z powodu ciężkich biegunek, natomiast szczepienia nie będą miały wpływu na zapadalność na biegunki rotawirusowe o łagodniejszym przebiegu. W 2014 roku zgodnie z PSO szczepienia zalecane były dzieciom do 24 tygodnia życia (wyłącznie rodzice pokrywali koszt szczepionki), preparatem doustnym podawanym jednocześnie ze szczepieniami obowiązkowymi. Zaszczepiono ogółem 165 niemowląt. 35

36 Liczba zaszczepionych p/biegunce rotawirusowej w latach r. Szczepienia p/kleszczowemu zapaleniu mózgu Szczepionka przeciw KZM jest dedykowana dla osób z grup ryzyka przebywających stale lub okresowo na terenach endemicznego występowania wirusa KZM. Zgodnie z PSO szczepienie jest zalecane osobom zatrudnionym przy eksploatacji lasu, stacjonującemu wojsku, funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki oraz turystom i uczestnikom obozów i kolonii. W roku 2014 zaszczepiono 15 osób (93% stanowią osoby poniżej 20 roku życia). Liczba zaszczepionych p/kleszczowemu zapaleniu mózgu w latach r. 36

37 Szczepienia p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego Szczepionka p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego powoduje uodpornienie przeciwko najbardziej onkogennym typom wirusa. Celem stosowania szczepionki jest głównie zapobieganie dysplazji szyjki macicy wysokiego stopnia oraz rakowi szyjki macicy, a także brodawkom zewnętrznych narządów płciowych. W PSO szczepienia przeciw HPV są zamieszczone jako zalecane, wg wskazań producenta. W 2014 roku zaszczepiono 4 dziewczynki do 19 roku życia. Liczba zaszczepionych p/zakażeniom brodawczaka ludzkiego w latach r. Szczepienia p/krztuścowi Informacja o wykonanych szczepieniach p/krztuścowi we wszystkich przedziałach wiekowych (nie tylko dzieci objętych szczepieniami obowiązkowymi) zamieszczono w sprawozdaniu ze szczepień ochronnych za rok 2014 (MZ-54) dopiero po raz drugi. Szczepienia zalecane p/krztuścowi realizowano preparatami skojarzonymi (dtpa i dtpa + polio) u 6 osób. 5 zaszczepionych stanowią osoby w 14 i 19 roku życia, które w miejsce obowiązkowej dawki przypominającej p/tężcowi i błonicy zakupili preparat zalecany z komponentą krztuścową. 37

38 Liczba osób zaszczepionych p/krztuścowi dawką przypominającą w latach r. Niepożądane Odczyny Poszczepienne W Polsce w ciągu ostatnich lat można zauważyć znaczny wzrost zainteresowania społeczeństwa niepożądanymi odczynami poszczepiennymi. Nadzór nad niepożądanymi odczynami poszczepiennymi (NOP) prowadzony jest w oparciu o rzetelną rejestrację przypadków i współpracę z lekarzami. Na podstawie prowadzonego nadzoru prowadzone są badania epidemiologiczne mające na celu ustalenie związków między szczepieniami, a przypisywanymi im odczynami. W 2014 roku zgłoszono ogółem 33 przypadki NOP, które wystąpiły po podaniu jednej lub kilku szczepionek jednocześnie. 31 przypadków lekarze zakwalifikowali jako odczyny łagodne, 2 jako odczyny poważne Liczba NOP Liczba zgłoszonych niepożądanych odczynów poszczepiennych w latach r. 38

39 II. Stan sanitarny podmiotów wykonujących działalność leczniczą Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w roku 2014 sprawował bieżący nadzór sanitarny nad 119 podmiotami leczniczymi, w których przeprowadzono ogółem 86 kontroli stanu sanitarnego. Nadzór sanitarny prowadzony był nad podmiotami leczniczymi udzielającymi stacjonarnych i całodobowych świadczeń zdrowotnych, ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych i praktykami zawodowymi, tj.: 4 szpitalami; 1 szpitalem jednodniowym; 1 zakładem pielęgnacyjno-opiekuńczym; 42 przychodniami, ośrodkami zdrowia, poradniami, ambulatoriami; 9 zakładami badań diagnostycznych i medycznymi laboratoriami diagnostycznymi; 3 zakładami rehabilitacji; 4 innymi podmiotami leczniczymi (w tym pogotowia i pracownie protetyki); 27 indywidualnymi praktykami lekarskimi ogółem; w tym 19 indywidualnymi praktykami lekarzy dentystów; 15 indywidualnymi specjalistycznymi praktykami lekarskimi ogółem; 1 grupową praktyką lekarską ogółem; 1 indywidualną specjalistyczną praktyką lekarzy dentystów; 1 indywidualną praktyką pielęgniarek i położnych, 1 grupową praktyką lekarzy dentystów; 9 innymi praktykami. 39

40 Podmioty lecznicze zbiorczo na terenie miasta Siemianowice Śląskie. Dostosowanie podmiotów leczniczych do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr 112 poz. 739.) w roku 2014 analogicznie jak w latach ubiegłych sprawdzano na wniosek podmiotów leczniczych podczas czynności kontrolnych, które skutkowały wydaniem decyzji administracyjnych odnośnie spełnienia wymogów w/w rozporządzenia. W powyższym zakresie PPIS w Katowicach w roku 2014 przeprowadził 33 kontrole na wniosek stron i wydał: 6 decyzji celem rejestracji praktyk w Śląskiej Izbie Lekarskiej, 16 decyzji (w tym 6 dotyczących szpitali i 10 dotyczących pozostałych podmiotów leczniczych), celem rejestracji w Urzędzie Wojewódzkim. 40

41 1.Ocena stanu sanitarnego podmiotów wykonujących działalność leczniczą Szpitale W roku 2014 na terenie miasta Siemianowice Śląskie działalność leczniczą prowadziły 4 szpitale, w tym 1 szpital jednodniowy, tj: Centrum Leczenia Oparzeń ul. Jana Pawła II 2, Nefrolux" Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6, Szpital Miejski w Siemianowicach Śląskich Sp. z o. o. ul. 1 Maja 9, Lecznica dla Dzieci i Dorosłych REMEDIUM Leczenie Jednego Dnia REMEDIUM ul. Oświęcimska 6. W ubiegłym roku został oddany do użytku nowy podmiot tj. Szpitala nr 1 w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. S.K.A. ul. Szpitalna 6, który do końca roku 2014 nie rozpoczął udzielania świadczeń zdrowotnych. W marcu 2014r. w Centrum Leczenia Oparzeń do nowej części budynku szpitala zostały przeniesione: Blok Operacyjny i Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii. Ponadto, istotną inwestycją było wybudowanie na dachu budynku szpitala lądowiska dla lotniczego pogotowia ratunkowego. Kontrole sanitarne przeprowadzono we wszystkich szpitalach prowadzących działalność leczniczą. Ogółem wykonano 15 kontroli w zakresie oceny stanu sanitarno - higienicznego, a w szczególności opracowania i stosowania procedur zapobiegającym szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. Nieprawidłowości stwierdzono w 2 podmiotach, a mianowicie: w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich Sp. z o.o. ul. 1 Maja 9, gdzie uchybienia dotyczyły nieprawidłowej realizacji procedury dekontaminacji basenów i misek do toalety pacjentów w trakcie trwania ogniska epidemicznego. Nieprawidłowości usunięto wyniku realizacji zaleceń pokontrolnych. w Nefrolux Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6, gdzie stwierdzono nieprawidłową realizację procedur: dekontaminacji powierzchni, postępowania z odpadami medycznymi, postępowania z ostrymi narzędziami, w tym będącymi odpadami medycznymi oraz brak zgłoszenia zakażenia układu 41

42 pokarmowego. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kolejnej kontroli. W Centrum Leczenia Oparzeń przy ul. Jana Pawła II 2 sanitarne i nieprawidłowości nie stwierdzono. przeprowadzono 2 kontrole W Lecznicy dla Dzieci i Dorosłych REMEDIUM Leczenie Jednego Dnia REMEDIUM ul. Oświęcimska 6 przeprowadzono 1 kontrolę sanitarną i również nieprawidłowości nie stwierdzono. System kontroli zakażeń szpitalnych Kontrole sanitarne w zakresie funkcjonowania systemu kontroli zakażeń szpitalnych w roku 2014 przeprowadzono w 2 szpitalach. Powyższy zakres kontroli nie dotyczył szpitala jednodniowego. Stwierdzono, że monitoring systemu kontroli zakażeń szpitalnych był realizowany przez zespoły i komitety kontroli zakażeń szpitalnych z uwzględnieniem specyfiki danego szpitala. Kwalifikacje członków zespołów kontroli zakażeń szpitalnych były zgodne z obowiązującymi przepisami prawa. Monitoring zakażeń szpitalnych był prowadzony w formie czynnej poprzez m.in. codzienny przegląd wyników badań mikrobiologicznych oraz kart gorączkowych hospitalizowanych pacjentów. W kontrolowanych szpitalach dokonywana była ocena ryzyka wystąpienia zakażenia przy przyjęciu pacjenta do szpitala. W obiektach zapewniono warunki izolacji pacjentów z podejrzeniem lub chorobą wywołaną czynnikami alarmowymi oraz możliwość wykonywania badań laboratoryjnych mikrobiologicznych, w tym identyfikację biologicznych czynników chorobotwórczych wywołujących zakażenia i choroby zakaźne w ciągu całej doby. W każdym ze szpitali powołano zespół ds. polityki antybiotykowej, który prowadził nadzór nad receptariuszem szpitalnym uwzględniającym wytyczne stosowania antybiotyków w wybranych sytuacjach klinicznych. W kontrolowanych szpitalach prowadzone były wykazy zranień ostrymi narzędziami przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych. W nadzorowanych w roku szpitalach zarejestrowano 7 ekspozycji zawodowych, do których dochodziło najczęściej podczas 42

43 wykonywania procedur z użyciem ostrych narzędzi medycznych oraz 2 ekspozycje na potencjalny zakaźny materiał biologiczny inne niż zakłucia i skaleczenia. Zespoły kontroli zakażeń szpitalnych przeprowadzały szkolenia personelu oraz kontrole wewnętrzne w zakresie poprawności jak i skuteczności realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych. W wyniku przeprowadzonych kontroli w zakresie funkcjonowania systemu kontroli zakażeń szpitalnych nieprawidłowości stwierdzono w przypadku 1 szpitala tj. Nefrolux Lucjan Sobieraj, Wojciech Kamiński Sp. J. ul. Szpitalna 6 i dotyczyły one nie zgłoszenia zakażenia układu pokarmowego do PPIS w Katowicach. Ogniska epidemiczne W roku 2014 do Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z nadzorowanych szpitali zgłoszono 1 ognisko epidemiczne tj. zakażenie układu pokarmowego. Wystąpiło ono w Szpitalu Miejskim w Siemianowicach Śląskich i spowodowane było Clostridium difficile. W ognisku epidemicznym zarejestrowano ogółem 5 pacjentów. Pozostałe podmioty prowadzące działalność leczniczą stacjonarną W 2014 roku PPIS w Katowicach na terenie Siemianowic Śląskich nadzorował 1 zakład pielęgnacyjno - opiekuńczy tj., Samodzielny Publiczny Zakład Pielęgnacyjno - Opiekuńczy ul. Szpitalna 4, w którym przeprowadzono 1 kontrolę i nieprawidłowości nie stwierdzono. Standardy postępowania i procedury realizowane były prawidłowo. Podmioty lecznicze udzielające ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych W ramach bieżącej działalności prowadzono nadzór nad 58 podmiotami leczniczymi udzielającymi ambulatoryjnych świadczeń zdrowotnych. W roku 2014 skontrolowano 54 podmioty i nieprawidłowości stwierdzono tylko w 2 obiektach. Dotyczyły one: niewłaściwie opracowanych i wdrożonych procedur dekontaminacji, braku aktualizacji procedury postępowania poekspozycyjnego, braku opracowanych i wdrożonych procedur: izolacji oraz postępowania w przypadku wystąpienia choroby wysoce zakaźnej, 43

44 braku dokumentacji potwierdzającej przeprowadzanie kontroli wewnętrznych. W związku z powyższym PPIS w Katowicach wydał zalecenia, których wykonanie potwierdzono podczas kontroli sprawdzających. Należy zaznaczyć, że od kilku lat obserwowana jest zdecydowana poprawa zarówno opracowania, jak i realizacji obowiązujących procedur. Praktyki zawodowe W 2014r. sprawowano nadzór sanitarno - epidemiologiczny nad 55 praktykami zawodowymi, skontrolowano 20 spośród nich. Podczas kontroli sprawdzano m.in. realizację procedury dekontaminacji oraz dokumentację działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych wynikająca z ustawowego obowiązku przeprowadzania kontroli wewnętrznych. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 2.Podmioty lecznicze jako zakłady pracy W roku 2014 prowadzono również nadzór nad podmiotami leczniczymi w zakresie przestrzegania przepisów dotyczących ogólnych wymogów bezpieczeństwa i higieny pracy, stosowania niebezpiecznych substancji, ich mieszanin, czynników rakotwórczych i szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy. W Siemianowicach Śląskich skontrolowano 8 podmiotów leczniczych, a mianowicie 6 przychodni, 1 stację dializ oraz Centrum Stomatologii. Nieprawidłowości nie stwierdzono. 44

45 III. Stan sanitarny zakładów branży spożywczej, jakość zdrowotna żywności Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014r. prowadził nadzór w zakresie urzędowej kontroli żywności, sprawdzając spełnienie przez podmioty gospodarcze na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności wymagań ujętych w prawie żywnościowym. Kontrole żywności, materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością przeprowadzane były zgodnie z przyjętym harmonogramem kontroli oraz w każdy przypadku podejrzenia lub uzyskania informacji o uchybieniach zagrażających zdrowiu lub życiu. Działania kontrolne prowadzono w zakładach produkcji żywności, obiektach obrotu żywnością, żywienia zbiorowego oraz w wytwórniach i miejscach obrotu materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością, a także w miejscach produkcji i obrotu kosmetykami. W minionym roku w Siemianowicach Śląskich w 530 obiektach znajdujących się w ewidencji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przeprowadzono 653 kontrole sanitarne. Obiekty objęte nadzorem PPIS w Katowicach w 2014r. W wyniku przeprowadzonych kontroli PPIS w Katowicach wydał 17 decyzji administracyjnych nakazując usunięcie stwierdzonych uchybień. Zarządzenia 7 spośród nich zostały wykonane, a pozostałe są w trakcie realizacji. Za brak bieżącego porządku i czystości 45

46 w 65 przypadkach właścicieli obiektów ukarano mandatem karnym ,- zł. Nie wydawano decyzji unieruchomienia obiektu. na łączną kwotę Kontrole Decyzje represyjne Mandaty Zakłady produkcyjne Obiekty obrotu żywnością Zakłady żywienia zbiorowego Wytwórnie kosmetyków, przedmiotów użytku oraz miejsca ich obrotu RAZEM Zestawienie działań kontrolnych w latach w poszczególnych grupach obiektów. Porównanie ilości wydanych decyzji represyjnych w poszczególnych grupach obiektów w latach

47 W 2014r. PPIS w Katowicach wydał mniej decyzji represyjnych w porównaniu z rokiem poprzednim, co świadczy o poprawie stanu sanitarno - technicznego w obiektach. Porównanie ilości nałożonych mandatów karnych w poszczególnych grupach obiektów w latach Kontrole przeprowadzone w 2014 roku częściej kończyły się nałożeniem mandatu karnego, aniżeli w 2013 roku, za wyjątkiem zakładów żywienia zbiorowego, gdzie stwierdzono mniej uchybień skutkujących mandatem. 1. Jakość zdrowotna środków spożywczych, przedmiotów do kontaktu z żywnością, kosmetyków oraz suplementów diety W trakcie bieżącego nadzoru sanitarnego pobrano do badań laboratoryjnych 40 prób żywności oraz 1 próbkę przedmiotu do kontaktu z żywnością. Wykonanie tych badań zlecono laboratoriom wchodzącym w skład Zintegrowanego Laboratorium, znajdującym się w: Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Katowicach, Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Częstochowie, Badania te są akredytowane lub objęte systemem jakości. Ponadto zlecono przeprowadzenie badań 4 prób na obecność pestycydów w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Opolu. 47

48 Wyniki kwestionowane uzyskano odnośnie 2 prób. W jednej próbie stwierdzono obecność szkodników zbożowo mącznych, natomiast w drugiej nieprawidłowe cechy organoleptyczne smak i zapach. Badania prób żywności Zakres badań obejmował parametry mikrobiologiczne, chemiczne, organoleptyczne, obecność zanieczyszczeń, w tym szkodników i ich pozostałości, oraz oznakowanie. Przebadano ogółem: pod względem mikrobiologicznym 6 prób, pod względem chemicznym 14 prób, pod względem organoleptycznym 5 prób, pod względem obecności zanieczyszczeń biologicznych i fizycznych 15 prób. Porównanie ilości próbek żywności i przedmiotów użytku pobranych i kwestionowanych w latach W 2014 roku w zakresie oznakowania oceniono 24 próbki środków spożywczych. Aktualnym przepisom dotyczącym oznakowania środków spożywczych nie odpowiadały 2 próbki (tj. 8,3%). Stwierdzone nieprawidłowości to: nazwa, data minimalnej trwałości oraz zawartość netto środka spożywczego nie były umieszczane w tym samym polu widzenia; niewłaściwe oznakowanie wartością odżywczą; brak pisemnej deklaracji zgodności; 48

49 Nadzór nad przedmiotami użytku i kosmetykami W 2014 roku przeprowadzono 4 kontrole w wytwórniach materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością i miejscach ich obrotu oraz 2 kontrole w miejscach obrotu kosmetykami. Stan sanitarno-higieniczny obiektów nie budził zastrzeżeń. Pobrano i przebadano 1 próbkę wyrobów do kontaktu z żywnością, uzyskano wyniki prawidłowe. Rodzaj obiektu Liczba obiektów prowadzących działalność Rok 2013 Rok 2014 Wytwórnie ogółem 1 1 w tym: - materiałów i wyrobów przeznaczonych do 1 1 kontaktu z żywnością - produkcji, konfekcjonowania kosmetyków 0 0 Miejsca obrotu ogółem 1 1 w tym: - materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością kosmetykami 1 1 Wytwórnie i miejsca obrotu przedmiotami użytku i kosmetykami w latach Suplementy diety W rejestrze obiektów prowadzonym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2014r. figurowały 3 punkty sprzedaży suplementów diety w aptekach na terenie Siemianowic Śląskich. 2. Powiadomienia typu RASFF System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznej Żywności i Paszach (RASFF) to system przekazywania informacji między urzędami ds. kontroli żywności. W przypadku zidentyfikowania jakiegokolwiek zagrożenia zdrowia konsumentów umożliwia on sprawne i szybkie przekazywanie informacji, które są oceniane i jeżeli istnieje zagrożenie zdrowia konsumentów podejmowane są działania określone procedurami. W roku 2014 otrzymano łącznie 45 powiadomień alarmowych i informacyjnych w ramach systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych RASFF. 49

50 Przyczynami dla których dany produkt został zgłoszony do systemu RASFF było m.in.: stwierdzenie fragmentów szkła w wyrobie piekarniczym; stwierdzenie glutenu w produktach bezglutenowych; przekroczenie parametrów mikrobiologicznych w produktach tj. tatar wołowy, filet z kurczaka i podroby, gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej, mięso mielone z szynki, kiełbasa, bazylia suszona; zawartość nieautoryzowanych substancji w suplementach diety; migracja formaldehydu z naczyń z tworzyw sztucznych, kadmu i ołowiu z naczyń szklanych oraz cyny ze sprzętu kuchennego; przekroczenie dopuszczalnego poziomu pestycydów w herbacie; przekroczenie dopuszczalnego poziomu metali w produktach; przekroczone poziomy substancji dodatkowych oraz mikotoksyn w produktach. W obiektach monitorowano proces wycofywania tych produktów z obrotu handlowego. W większości przypadków producenci lub dystrybutorzy sami podejmowali takie działania. Kategorie produktów Powiadomienia alarmowe Powiadomienia informacyjne Ryby i przetwory rybne 2 0 Mięso i przetwory mięsne 3 2 Przetwory zbożowo - mączne 9 0 Warzywa i owoce 0 1 Wyroby piekarnicze i cukiernicze 1 0 Bakalie 1 1 Herbaty i kawa 1 1 Wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością 2 1 Suplementy diety 4 11 Inne (wiśnie koktajlowe z ogonkami, olej kokosowy do smażenia, borowik suszony, bazylia suszona, 3 2 gruszki połówki z lekkim syropie) Razem W 2014r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zgłosił do Systemu RASFF 3 produkty tj: 50

51 gulasz wieprzowy z szynki schłodzonej - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych; mięso mielone z szynki - z powodu zanieczyszczeń mikrobiologicznych; kasza gryczana prażona cała - ze względu na przekroczenie poziomu mikotoksyn ochratoksyny A. 3. Zakłady produkcyjne W 2014r. w ewidencji PPIS w Katowicach znajdowało się 26 obiektów tj. : 1 wytwórnia lodów, 1 automat do lodów, 14 piekarni, 5 ciastkarni, 1 zakład wyrobów garmażeryjnych, 1 wytwórnia wyrobów cukierniczych, 3 inne wytwórnie żywności. Piekarnia w Siemianowicach Śląskich (Źródło własne) W obiektach tych przeprowadzono 40 kontroli sanitarnych i nałożono 7 mandatów karnych. Stwierdzone nieprawidłowości dotyczyły: braku czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych i socjalnych, 51

52 obecności szkodników zbożowo-mącznych, niezachowanej czystości pojemników transportowych, braku dokumentacji GHP, GMP i HACCP. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 3 decyzje nakazujące właścicielom zakładów poprawę stanu sanitarno - higienicznego, w tym ścian, sufitów, podłóg w magazynach i w pomieszczeniach socjalnych. W obiektach tych pobrano 5 prób, z czego zakwestionowano 1 próbę wytrzepek z koszyczków pobranych w piekarni za obecność w nich szkodników zbożowo-mącznych. 4. Obiekty obrotu żywnością W minionym roku PPIS w Katowicach nadzorował 337 obiektów obrotu żywnością tj.: 259 sklepów spożywczych, w tym 4 supermarkety, 10 magazynów hurtowych, 42 kioski spożywcze, 9 środków transportu, 10 obiektów ruchomych i tymczasowych, 7 innych obiektów obrotu żywnością. Przeprowadzono w nich 422 kontrole sanitarne, w wyniku których nałożono 45 mandatów karnych. Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 12 decyzji represyjnych. Zarządzenia 4 decyzji wykonano, pozostałe są w trakcie realizacji. Nakładane kary były wynikiem stwierdzanych nieprawidłowości takich jak: przechowywanie i ekspozycja środków spożywczych w temperaturach niezgodnych z zaleceniami producenta,, brak czystości i porządku w sali sprzedaży, magazynach i pomieszczeniach socjalnych, sprzedaż środków spożywczych po upływie daty minimalnej trwałości, niezabezpieczenie przed zanieczyszczeniami zewnętrznymi środków spożywczych sprzedawanych luzem. W obiektach tych pobrano do badań laboratoryjnych 36 prób żywności, 1 próba ogórków kiszonych została zakwestionowana z powodu nieprawidłowych cech organoleptycznych smaku i zapachu. 52

53 W roku 2014 w obiektach obrotu żywnością kontynuowano akcję Ocena stanu sanitarnego wózków oraz koszyków w sklepach spożywczych woj. śląskiego. W powyższym zakresie skontrolowano 2 sklepy spożywcze i nie stwierdzono nieprawidłowości. Ponadto przeprowadzono 22 kontrole w obiektach handlowych, w trakcie których sprawdzono znakowanie produktów bezglutenowych będących w sprzedaży, nieprawidłowości nie stwierdzono. W placówkach sprzedających grzyby świeże lub suszone sprawdzano atesty wydane na grzyby świeże oraz oznakowanie grzybów suszonych. Uchybień nie zaobserwowano. Ponadto w sezonie jesiennym przeprowadzono 10 ocen grzybów świeżych oraz wystawiono 1 atest na grzyby suszone. Super- i hipermarkety oraz sklepy należące do sieci: Żabka, Biedronka, Lidl Na terenie Siemianowic Śląskich działają 4 supermarkety. Z uwagi na fakt, że w obiektach tych zgromadzona jest duża ilość towarów przeznaczona dla masowego konsumenta, częstotliwość kontroli w nich była większa tj. przeprowadzono średnio 6 kontroli w obiekcie. W 7 sklepach należących do sieci Żabka przeprowadzono łącznie 13 kontroli sanitarnych. W ich wyniku nałożono 2 mandaty karne na kwotę 400,00zł oraz wydano 1 decyzję administracyjną. W sklepach sieci Biedronka przeprowadzono 19 kontroli sanitarnych i nałożono 1 mandat karny w wysokości 150,00zł. oraz wydano 1 decyzję. Zarządzenia decyzji wydanych po kontrolach w sklepie sieci Żabka i Biedronka dotyczyły doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarnego ścian i sufitów w pomieszczeniach obiektu. W 3 sklepach sieci LIDL przeprowadzono 4 kontrole sanitarne, stan sanitarnohigieniczny sklepów nie budził zastrzeżeń. 53

54 Targowiska i obiekty tymczasowe Na terenie Siemianowic Śląskich funkcjonują 2 targowiska miejskie. W 27 kioskach przeprowadzono 18 kontroli sanitarnych. Nałożono 1 mandat karny w wysokości 200,00zł za stwierdzony nieprawidłowy bieżący stan sanitarno - higieniczny, przechowywanie środków spożywczych poza urządzeniem chłodniczym oraz sprzedaż środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia. 5. Zakłady żywienia zbiorowego W 2014r. ewidencji PPIS w Katowicach figurowało 165 obiektów tj: 37 restauracji, 86 punktów małej gastronomii, 2 stołówki pracownicze, 4 bufety przy zakładach pracy, 4 bloki żywieniowe w domach opieki społecznej, 11 stołówek szkolnych, w tym 2 z żywieniem w systemie cateringowym, 1 żłobek, 20 stołówek w przedszkolach, w tym 5 z żywieniem w systemie cateringowym. W obiektach tej grupy przeprowadzono 185 kontroli sanitarnych, w czasie których nałożono 13 mandatów karnych. Ponadto PPIS w Katowicach wydał 1 decyzję represyjną. Statystycznie co 14 kontrola kończyła się nałożeniem grzywny w drodze mandatu karnego. W porównaniu z rokiem 2013 wydano mniej decyzji, co świadczy o poprawie bieżącego stanu technicznego w obiektach. Nadal w zakładach stwierdzane są takie uchybienia, jak: nieprawidłowe przechowywanie opakowań jednorazowego użycia, brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych, zbędny sprzęt przechowywany w magazynach i w pomieszczeniach socjalnych, niedostosowanie zakresu prowadzonej działalności do powierzchni obiektu. W roku 2014 przeprowadzono Akcję catering, której celem była ocena sposobu prowadzenia usług cateringowych dla zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego tj.: szpitali, domów pomocy społecznej, szkół i przedszkoli. 54

55 W czasie akcji przeprowadzono 8 kontroli w zakładach żywienia zbiorowego korzystających z usług firm cateringowych i nie stwierdzono naruszenia stanu sanitarnego. Żywienie w placówkach oświatowo-wychowawczych W minionym roku PPIS w Katowicach nadzorował 32 bloki żywienia, w tym 11 w szkołach, 20 w przedszkolach oraz 1 w żłobku. W 9 szkołach i 15 przedszkolach posiłki przygotowywane były na miejscu, a 2 szkoły i 5 przedszkoli korzystało z usług zakładów cateringowych. W kuchniach placówek oświatowo-wychowawczych przeprowadzono 31 kontroli sanitarnych. Podczas kontroli nie stwierdzano uchybień sanitarno-higienicznych. W toku kontroli sanitarnej w kuchni Żłobka Miejskiego przy ul. Zgrzebnioka 36, stwierdzono nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń. W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję nakazując doprowadzenie do prawidłowego stanu technicznego ścian i posadzki w obieralni warzyw. Żywienie w podmiotach leczniczych W 2 nadzorowanych szpitalach prowadzących żywienie pacjentów w oparciu o dostawy posiłków w formie cateringu przeprowadzono 2 kontrole. Ponadto przeprowadzono 2 kontrole sanitarne : 1 w zakładzie opiekuńczo - leczniczym i 1 w kontrolę w stacji dializ, które prowadzą również żywienie pacjentów w systemie cateringowym. Bieżący stan sanitarny w obiektach nie budził zastrzeżeń. Transport posiłków odbywał się środkami transportu do przewozu żywności zatwierdzonymi decyzjami Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach. 6. Środki transportu żywności Skontrolowano 17 samochodów dostawczych przewożących artykuły spożywcze. Stan sanitarno-higieniczny samochodów spełniał wymagania sanitarne ujęte w rozdziale IV załącznika II rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z r. str.1) i nie budził zastrzeżeń. 55

56 IV. Jakość wody 1. Ocena jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi W roku 2014 PPIS w Katowicach kontynuował monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Minimalną częstotliwość pobierania próbek wody do badań laboratoryjnych określono na podstawie załącznika numer 6 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.) biorąc pod uwagę objętość wody rozprowadzanej na terenie miasta Siemianowice Śląskie. Badania wody dostarczanej mieszkańcom obejmowały zakres monitoringu kontrolnego i przeglądowego określony w w/w rozporządzeniu. Monitoring jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi prowadzony był na terenie miasta Siemianowice Śląskie łącznie w 14 stałych punktach monitoringowych. Badania jakości wody były wykonywane przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach oraz przez przedsiębiorstwa wodociągowe w ramach kontroli wewnętrznej. W roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach pobrał do badań laboratoryjnych ogółem: 47 próbek do badań fizykochemicznych, 41 próbek do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze względu na przekroczone parametry bakteriologiczne (bakterie grupy coli, Clostridium perfringens). Wykonane kontrole sprawdzające kwestionowanych parametrów nie potwierdziły występowania przekroczeń. Pozostałe próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W porównaniu w roku 2013 kwestionowano 1 próbkę wody (2,3%) ze względu na przekroczone parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 wszystkie próbki wody w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone w w/w rozporządzeniu. 56

57 Kwestionowane próbki wody przeznaczonej do spożycia na terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014, 2013 i 2012 (badania wykonane przez PPIS w Katowicach). Ponadto w roku 2014 Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nadzorował prowadzenie przez Wodociągi Siemianowickie Aqua- Sprint Sp. z o.o. i Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. wewnętrznej kontroli jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Liczba raportowanych próbek wody pobranych przez w/w przedsiębiorstwa wodociągowe na terenie miasta Siemianowice Śląskie w ramach prowadzonej kontroli wewnętrznej wynosiła łącznie w 2014 roku: 80 próbek do badań fizykochemicznych, 77 próbek do badań bakteriologicznych. Kwestionowano 3 próbki wody (3,7%) pobrane w ramach kontroli wewnętrznej ze względu na ponadnormatywną mętność. Pozostałe raportowane próbki wody z kontroli wewnętrznej w zakresie badanych parametrów fizykochemicznych i bakteriologicznych spełniały wymagania określone dla wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. W przypadku każdego przekroczenia przedsiębiorstwa wodociągowe podjęły działania zmierzające do usunięcia nieprawidłowości, a poprawę jakości wody potwierdzono prawidłowymi wynikami badań. Nie stwierdzono występowania stałych, utrzymujących się długotrwale przekroczeń żadnego z badanych parametrów. 57

58 Po rozpatrzeniu wszystkich wyników badań próbek wody pobranych w 2014 roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach stwierdził, że woda na terenie miasta Siemianowice Śląskie była przydatna do spożycia przez ludzi. 2. Ocena jakości wody ciepłej w zakresie obecności bakterii Legionella sp. W roku 2014 przeprowadzono badania wody ciepłej w kierunku bakterii Legionella sp. w 3 obiektach tj. w 2 szpitalach i 1 domu pomocy społecznej. Pobrano łącznie 12 próbek wody ciepłej do badań laboratoryjnych. Kwestionowano 1 próbkę wody ciepłej (8,3%) ze względu na obecność bakterii Legionella sp. w liczbie przekraczającej wartość dopuszczalną określoną w określoną w załączniku numer 1D do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. (Dz. U. z 2007r. Nr 61 poz. 417 z późn. zm.). W związku z powyższym przekroczeniem parametrów wydano 1 decyzję administracyjną nakazując właścicielowi obiektu podjęcie działań zmierzających do poprawy jakości wody ciepłej. zarządzenia decyzji zostały wykonane w wyznaczonym terminie. W porównaniu w roku 2013 do badań w kierunku bakterii Legionella sp. pobrano 11 próbek wody ciepłej, wszystkie próbki spełniały wymagania, a w roku 2012 pobrano 12 próbek wody ciepłej, kwestionowano 4 próbki i wydano 2 decyzje administracyjne. Kwestionowane próbki wody ciepłej w obiektach opieki zdrowotnej zamkniętej i zamieszkania zbiorowego i na terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014, 2013 i

59 3. Baseny kąpielowe W minionym roku na terenie miasta Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach nadzorował: 2 baseny kąpielowe kryte tj. Pływalnia Miejska przy ul. Śniadeckiego 11 i basen kąpielowy w Kompleksie Sportowym Michał przy ul. Orzeszkowej 1, 1 basen kąpielowy sezonowy na terenie Kompleksu Sportowego MOSiR PSZCZELNIK Park Pszczelnik 3 (2 niecki basenowe odkryte). Stan sanitarny i techniczny basenów ocenia się jako dobry i dostateczny. Źródłem zaopatrzenia w wodę jest wodociąg miejski. W dniu kontroli pomieszczenia przynależne do basenów tj. szatnie, WC, natryski, przebieralnie i pokój ratownika utrzymane były czysto. Dezynfekcja sanitariatów i pomieszczeń prysznicowych prowadzona była na bieżąco. Przed sezonem letnim w pływalni Kompleksu Sportowego MOSiR PSZCZELNIK odnowiono przez pomalowanie wszystkie pomieszczenia, niecki basenowe, ławki i barierki. Budynek wykazuje nadal duże zużycie techniczne. W roku 2014 z basenów kąpielowych na terenie miasta Siemianowice Śląskie pobrano łącznie 41 próbek wody do badań laboratoryjnych. W zakresie badanych parametrów bakteriologicznych kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze względu na stwierdzoną obecność gronkowców koagulazo- dodatnich. Nieprawidłowości związane z kwestionowanymi parametrami bakteriologicznymi wody basenowej stwierdzono w Kompleksie Sportowym Michał przy ul. Orzeszkowej 1 (w małej niecce basenowej) oraz w Pływalni Miejskiej przy ul. Śniadeckiego 11. W przypadku kwestionowanych parametrów zalecano właścicielowi obiektu wstrzymanie eksploatacji basenu do czasu poprawy jakości wody w niecce basenowej i podjęcie działań mających na celu usunięcie zanieczyszczeń bakteriologicznych oraz przeprowadzenie ponownego badania wody w celu potwierdzenia skuteczności podjętych działań. W porównaniu w roku 2013 również kwestionowano 2 próbki wody (4,8%) ze względu na nieodpowiednie parametry bakteriologiczne, a w roku 2012 w zakresie badanych parametrów wszystkie próbki wody basenowej spełniały wymagania. 59

60 Kwestionowane próbki wody z basenów kąpielowych na terenie miasta Siemianowice Śląskie w latach 2014, 2013 i V. Stan sanitarny obiektów i miejsc użyteczności publicznej Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował bieżący nadzór sanitarny nad 214 obiektami użyteczności publicznej na terenie miasta. W minionym roku przeprowadził 226 kontroli sanitarnych. W efekcie tych działań wydał 2 decyzje administracyjne zarządzając przywrócenie właściwego stanu sanitarno-higienicznego, a winnych zaniedbań ukarał nakładając 4 grzywny w drodze mandatu karnego. Stan sanitarno - porządkowy miasta w porównaniu do stanu z lat poprzednich nie uległ zmianie. Place, ulice są sprzątane na bieżąco, kosze na odpady komunalne są opróżniane. Nadal problemem bywają zanieczyszczone odchodami zwierzęcymi chodniki, podwórka i skwery. Sposobem na rozwiązanie tego problemu mogłoby być wydzielenie specjalnych stref dla psów (zamknięte wybiegi) lub zapewnienie w przestrzeni publicznej większej ilości pojemników przeznaczonych na psie odchody. Często w niewłaściwym stanie sanitarnym i technicznym pozostaje stara zabudowa miasta. W budynkach tych najczęściej dochodzi do zalania nieczystościami płynnymi pomieszczeń piwnicznych w wyniku intensywnych opadów atmosferycznych, czy awarii sieci wodno-kanalizacyjnej. 60

61 Siemianowice Śląskie posiadają jeden z ładniejszych kompleksów sportoworekreacyjnych. Tworzą go pole golfowe, strzelnica myśliwska, boiska do piłki nożnej i hokeja na trawie, korty tenisowe ze sztucznym oświetleniem, hale sportowe do piłki ręcznej, koszykówki, siatkówki i tenisa, baseny kąpielowe oraz kręgielnia. W roku 2014 otwarto boisko wielofunkcyjne dla dzieci i młodzieży oraz zrewitalizowano przestrzeń publiczną na Osiedlu Młodych, gdzie dodatkowo zorganizowano piękny skwer z fontanną i miejscami wypoczynkowymi. Jest to wspólna inicjatywa Miasta i Siemianowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Wielofunkcyjne boisko na Osiedlu Młodych W Parku Tradycji powstał łącznik trakt pieszo-rowerowy łączący go z Parkiem Górnik im. Stanisława Dykty. 1.Obiekty użyteczności publicznej W roku 2014 na terenie miasta PPIS w Katowicach nadzorował następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: obiekty świadczące usługi hotelarskie 5 zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu 103 domy pomocy społecznej 7 ustępy publiczne 4 obiekty kulturalno-widowiskowe 8 61

62 obiekty sportowe 6 pływalnie kryte i odkryte - 3 inne obiekty 78 tj. składowisko odpadów komunalnych, cmentarze, domy przedpogrzebowe i chłodnia, zakłady pogrzebowe, pralnie, sklepy z odzieżą używaną, targowiska, apteki, stacje paliw, tereny rekreacyjne. Grupy i ilości obiektów w Siemianowicach Śląskich nadzorowanych w roku 2014 Obiekty świadczące usługi hotelarskie W minionym roku skontrolowano 5 obiektów świadczących usługi hotelarskie, co stanowi 100 % będących w nadzorze. Grupa ta obejmuje obiekty znacznie zróżnicowane, tak pod względem warunków technicznych i standardu wyposażenia, jak i zakresu poziomu świadczonych usług. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004r. Nr 223, poz z późn. zm.), do omawianej grupy zaliczono hotele, oraz inne obiekty świadczące usługi hotelarskie tj.: pokoje gościnne, hotele pracownicze. W trakcie sprawowanego nadzoru w obiektach kontrolowano: 62

63 stan techniczny pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych oraz ich wyposażenie, dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, postępowanie z bielizną, zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia i jej jakość. W oparciu o powyższe kryteria stan sanitarny tych obiektów oceniono pozytywnie. W roku 2014 objęto nadzorem nowy obiekt tj. Hotel Kołodziej przy ul. Powstańców 16. Zakłady fryzjerskie, kosmetyczne, fryzjersko-kosmetyczne, odnowy biologicznej i tatuażu Spośród 103 zakładów figurujących w ewidencji PPIS w Katowicach w ewidencji skontrolowano 47, co stanowi 46%. Obiekty te stanowią najliczniejszą grupę obiektów użyteczności publicznej. Świadczenie usług fryzjerskich, kosmetycznych, odnowy biologicznej czy tatuażu może nieść ryzyko wystąpienia zagrożenia epidemiologicznego. W związku z tym w czasie kontroli zwracano uwagę czy przy wykonywaniu czynności mogących powodować naruszenie ciągłości tkanek używa się wyłącznie materiałów i narzędzi sterylnych, czy właściciele zakładów wdrożyli i stosują procedury zapewniające ochronę przed zakażeniami oraz chorobami zakaźnymi oraz czy pomieszczenia i ich wyposażenie utrzymane są w nienagannym stanie sanitarnym. W pierwszym kwartale 2014 roku w ramach programu Zapobieganie zakażeniom HCV, przeprowadzono kontrole zakładów fryzjerskich, kosmetycznych i tatuażu. W trakcie kontroli prowadzono min. instruktaż w zakresie dezynfekcji i sterylizacji sprzętu, sprawdzano wdrożenie procedur. W 2014r. negatywnie oceniono 3 zakłady, w których stwierdzono brudne narzędzia fryzjerskie, wyposażenie, podłogi, brak dezynfekcji narzędzi, nieporządek w szafach, szufladach z narzędziami i kosmetykami. W związku ze stwierdzonymi uchybieniami sanitarnymi wydano doraźne zalecenia usunięcia nieprawidłowości oraz nałożono grzywny w drodze mandatu karnego. Kontrole sprawdzające wykazały wykonanie zaleceń. 63

64 Przystanki komunikacji miejskiej W ramach prowadzonego nadzoru na terenie miasta dokonano oględzin 10 przystanków autobusowych i tramwajowych. Cześć skontrolowanych przystanków posiada wiaty z ławeczkami, a na pozostałych ustawione są tylko ławeczki dla podróżnych. Teren 8 przystanków był zaśmiecony. O powyższym poinformowano Referat Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wnosząc o podjęcie działań mających na celu poprawę stanu sanitarnego przystanków. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej W 2014r. PPIS w Katowicach nadzorował 7 obiektów, skontrolowano 6 spośród nich. W grupie tej znajdują się zakłady o różnym profilu działalności: domy pomocy społecznej placówki zapewniające całodobową opiekę z powodu wieku, choroby, niepełnosprawności, świadczące usługi bytowe, opiekuńcze, pielęgnacyjne, wspomagające i edukacyjne, działające po uzyskaniu zezwolenia na podstawie przepisów o pomocy społecznej, inne jednostki pomocy społecznej domy dziennego pobytu, ośrodki wsparcia, placówki zapewniające całodobową opiekę placówki zapewniające opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, świadczące usługi bytowe, opiekuńcze, prowadzone w ramach działalności gospodarczej, działające po uzyskaniu zezwolenia na podstawie przepisów o pomocy społecznej. Placówki te z reguły charakteryzują się dobrym stanem technicznym, będącym wynikiem realizacji wymogów i ich standaryzacji. W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono nieprawidłowości w gospodarowaniu odpadami medycznymi i komunalnymi. Nie stwierdzono zaniedbań w postępowaniu z bielizną czystą i brudną, utrzymaniu bieżącej czystości obiektów i ich otoczenia. Obiekty przystosowane są dla osób niepełnosprawnych (windy, podjazdy). Domy pomocy wyposażone są w pracownie fizjoterapii, sale ćwiczeń fizycznych, pokoje doraźnej pomocy, świetlice. 64

65 Ustępy publiczne W minionym roku w ewidencji PPIS w Katowicach figurowały 4 ustępy publiczne i ogólnodostępne przeznaczone dla klientów w centrach handlowych. Wszystkie ustępy podłączone są do miejskiej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej. W dniu kontroli obiekty zaopatrzone były w wystarczającą ilość środków czystościowych, higienicznych i dezynfekcyjnych. Bieżąca czystość była zachowana. Nadal w niezadawalającym stanie są dwa ustępy publiczne tj.: przy ul. Jana Pawła II i ul. 1-go Maja, gdzie kolejny rok z rzędu stwierdza się zwilgocenie ścian i sufitów. Po przeprowadzonej kontroli w grudniu 2014 roku PPIS w Katowicach wystosował pismo do Urzędu Miasta Siemianowice Śląskie wnosząc o podjęcie działań zmierzających do poprawy stanu sanitarno-higienicznego szaletów. Obiekty sportowe W roku 2014 pod bieżącym nadzorem PPIS w Katowicach znajdowało się 6 obiektów sportowych - skontrolowano 5. Obiekty te stanowią samodzielne budynki przeznaczone do uprawiania sportu i rekreacji (hale sportowe, kluby, kręgielnie) oraz zagospodarowane tereny sportowe przeznaczone do uprawiania sportów na świeżym powietrzu, np. boiska, korty tenisowe, pole golfowe. W trakcie kontroli oceniano stan techniczny pomieszczeń do uprawiania sportów, pomieszczeń sanitarnych oraz ich wyposażenie i zaopatrzenie w środki czystości i higieniczne. Zwracano uwagę na dbałość o stan bieżącej czystości pomieszczeń oraz otoczenia obiektu. Oceniano sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, a także zaopatrzenie w wodę przeznaczoną do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stwierdzono zadawalający stan sanitarno-porządkowy skontrolowanych obiektów. Obiekty kulturalno-widowiskowe Na terenie Siemianowic Śląskich nadzorem objętych jest 8 obiektów kulturalnowidowiskowych, kontrole przeprowadzono w 6 z nich. 65

66 Obiekty te stanowią zespół urządzeń publicznych zaspokajających potrzeby socjalne, oświatowe i kulturalne ludności. Grupa ta obejmuje muzeum, ośrodki kultury, kino. Obiekty charakteryzują się dobrym stanem technicznym. Nadal nieczynne jest Kino Teatr Tęcza przy ul. gen. Karola Świerczewskiego 22. Tereny rekreacyjne Tereny rekreacyjne to publiczna zorganizowana miejska przestrzeń zielona pełniąca funkcje wypoczynkowe i rekreacyjne, a niekiedy także sportowe lub inne. Grupa ta obejmuje różnorodne obiekty min. parki, skwery, place zabaw dla dzieci, piaskownice, ścieżki i trasy rowerowe. W obrębie tych obiektów znajdują się także elementy małej architektury (kosze na śmieci, pojemniki na psie odchody, ławki, latarnie itp.), a często również altany, fontanny, pomniki czy strefy aktywności rodzinnej wyposażone w zestawy siłowe, huśtawki, zestawy zabawowe, równoważnie, drabinki, stoły do tenisa itp. W wyniku prowadzonego nadzoru stwierdzono, że tereny te były zadbane, zieleń pielęgnowana, zarządcy wymienili piasek w piaskownicach, dokonywano przeglądu technicznego urządzeń, instalowano ławki, kosze na śmieci. Przy piaskownicach ustawione były tabliczki informujące o zakazie wprowadzania psów oraz regulaminy korzystania z placów zabaw, w których także ujęty jest zakaz wprowadzania psów. Targowiska Na terenie Siemianowic Śląskich w roku 2014 PPIS w Katowicach nadzorował 2 targowiska i obydwa skontrolowano. Przedmiotem kontroli była dbałość o stan bieżącej czystości targowisk oraz otoczenia, sposób zagospodarowania odpadów komunalnych, stan techniczny i sanitarny toalet dla klientów oraz ich wyposażenie, a także zaopatrzenie w wodę do spożycia. W oparciu o powyższe kryteria stan targowisk oceniono pozytywnie. Cmentarze Na terenie miasta funkcjonuje 8 cmentarzy, w tym 7 cmentarzy parafialnych i Cmentarz Żołnierzy Niemieckich. Skontrolowano 7 i nie stwierdzono niewłaściwego stanu porządkowego. Główne alejki na cmentarzach są utwardzone. Odpady komunalne gromadzone były w kontenerach i wywożone na wysypisko śmieci. 66

67 Na terenie Cmentarza Żołnierzy Niemieckich i cmentarza Parafii Krzyża Świętego przy ul. Cmentarnej wydzielono toalety dla odwiedzających. 2. Gospodarka odpadami komunalnymi Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował nadzór nad gospodarką odpadami komunalnymi na terenie miasta. W trakcie kontroli między innymi zwracano uwagę na zachowanie ciągłości odbioru odpadów komunalnych oraz zapewnienie pojemników do gromadzenia odpadów. Przeprowadzone kontrole sanitarne wykazały, że gospodarka odpadami komunalnymi na terenie miasta prowadzona była prawidłowo. Zmiany w gospodarowaniu odpadami komunalnymi wprowadzone 2013r. spowodowały, że w mieście pojawiło się wiele nowych kontenerów do segregacji śmieci, które rozlokowano w dodatkowych miejscach tak, aby jeszcze bardziej ułatwić mieszkańcom dbanie o środowisko naturalne. W mieście działają Mobilne Punkty Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych. Frakcje odpadów komunalnych przyjmowane w ramach mobilnych punktów to zużyte baterie i akumulatory, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny oraz zużyte opony. Wszystkie odpady komunalne z terenu miasta odbierane były w sposób zorganizowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. ul. Pawła Śmiłowskiego 15 w określonych dniach. Od 1 lipca zgodnie z wolą mieszkańców władze miasta rozpoczęły proces likwidacji składowiska odpadów komunalnych, teraz działa tam tylko sortownia. W związku z powyższym odpady z terenu miasta dostarczane były do wysypisk usytuowanych w okolicznych miastach min. w Bytomiu. 3.Akcje deratyzacyjne W 2014 roku na terenie miasta Siemianowice Śląskie zostały przeprowadzone dwie obowiązkowe akcje deratyzacyjne: wiosenna i jesienna. W ramach akcji deratyzacyjnych skontrolowano posesje, zakłady pracy, zakłady żywienia, obrotu handlowego i produkcyjne, placówki nauczania, podmioty lecznicze. 67

68 W trakcie akcji wiosennej skontrolowano 71 obiektów i nieprawidłowości nie stwierdzono. 55 obiektów, natomiast w ramach akcji jesiennej VI. Stan sanitarny szkół i innych placówek oświatowo wychowawczych Czuwając nad stanem sanitarnym szkół i innych placówek opiekuńczowychowawczych, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku nadzorował 48 stałych obiektów nauczania i wychowania w mieście. Były to: żłobki i kluby dziecięce 2, przedszkola 19, szkoły podstawowe 7, gimnazja 5, licea ogólnokształcące 2, zespoły szkół 3, szkoły policealne 1, rodzinkowe domy dziecka 4, placówki opiekuńczo-wychowawcze wsparcia dziennego 1, placówki z pobytem całodobowym 3, placówki wychowania pozaszkolnego 4. Ponadto nadzorem objęto 11 turnusów placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży. Przeprowadzono 50 kontroli sanitarnych w 36 obiektach nauczania i wychowania. Odpowiednio w 2013 roku nadzorowano 49 obiektów stałych i 12 turnusów placówek sezonowego wypoczynku dzieci i młodzieży, gdzie przeprowadzono 40 kontroli sanitarnych. 68

69 Placówki oświatowo-wychowawcze w Siemianowicach Śl. objęte nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2014 r. Przeprowadzone kontrole potwierdziły dobry stan techniczny i sanitarny większości placówek oświatowo-wychowawczych w mieście. W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 5 decyzji zarządzających oraz po przeanalizowaniu uzasadnionych wniosków stron, zmienił na późniejszy termin wykonania obowiązków wynikających z decyzji wydanych w latach W minionym roku w 1 placówce tj. w Przedszkolu Nr 11 przy ul. Słowackiego 5 przywrócono właściwy sanitarny z uwagi na wykonanie wszystkich obowiązków decyzji wydanej w 2013 roku. Zgodnie ze stanem na dzień roku do realizacji pozostały zarządzenia 13 decyzji dotyczących wszystkich typów szkół oraz przedszkoli, co przedstawiono w poniższej tabeli. 69

70 Obiekt Liczba Wydanych w roku: decyzji do realizacji Przedszkola Szkoły Podstawowe Gimnazja Zespoły Szkół Razem: Decyzje pozostałe do realizacji z lat stan na dzień r. Po kontrolach przeprowadzonych w 2014 roku, w odniesieniu do 5 obiektów Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach zarządził przywrócenie właściwego stanu sanitarno higienicznego. Powyższe dotyczyło między innymi: dróg dojścia i ogrodzenia w: Zespole Szkół Nr 4 ul. M. Dąbrowskiej 10, Zespole Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3, sal zajęć dydaktycznych i innych pomieszczeń dla dzieci i uczniów w: Przedszkolu Nr 16 ul. Stawowa 22, Zespół Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3, toalet, w tym sprawności technicznej armatury w: Przedszkolu Nr 16 ul. Stawowa 22, Gimnazjum Nr 3 ul. Korfantego 18 Publicznym Gimnazjum Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Katowickiej ul. 1 Maja 1, warunków do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w: Gimnazjum Nr 3 ul. Korfantego 18 Zespole Szkół Nr 4 ul. M. Dąbrowskiej 10, Zespole Szkół Integracyjnych ul. Lipowa 3. 70

71 1. Żłobki i kluby dziecięce Na terenie Siemianowic Śląskich w 2014 roku działał 1 żłobek miejski, w którym opiekę otrzymywało 110 dzieci oraz 1 niepubliczny klub dziecięcy, w którym przebywało 5 dzieci. Żłobek oraz klub dziecięcy funkcjonowały w budynkach przystosowanych do tego celu. Kontrole sanitarne wykazały, że dzieciom zapewniono higieniczne i bezpieczne warunki pobytu w placówkach. Sypialnia przy siemianowickim prywatnym żłobku (Źródło: Zdjęcie własne ) 71

72 2. Placówki wychowania przedszkolnego Na terenie miasta w 2014 roku do dyspozycji dzieci było 18 przedszkoli oraz 1 punkt przedszkolny. Obiekty zorganizowane były w budynkach przystosowanych do tego celu. W 16 skontrolowanych przedszkolach zapisanych było 1688 dzieci, w tym do 5 przedszkoli niepublicznych uczęszczało 285 dzieci, a do 11 przedszkoli miejskich 1403 dzieci. W 2014 r. w wyniku prowadzonego nadzoru nieprawidłowości stwierdzono jedynie w Przedszkolu Nr 16 przy ul. Stawowej 22 i dotyczyły one niewłaściwego stan sanitarnohigienicznego podłogi w sali zajęć dla dzieci oraz ścian, sufitów i stolarki drzwiowej w łazienkach dla dzieci. W Przedszkolu Nr 11 przy ul. Słowackiego 5 stan sanitarny uległ poprawie w wyniku realizacji zarządzeń decyzji wydanej przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w roku W obiekcie doprowadzono do prawidłowego stanu sanitarno-higienicznego podłogę w sali zajęć dla dzieci najmłodszych oraz stolarkę okienną w łazience dla dzieci. Ponadto w dwóch przedszkolach pozostały do realizacji zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat W Przedszkolu Nr 12 przy ul. Oświęcimskiej 3 dotyczą one: zapewnienia stałego dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w łazience dla dzieci i rodziców przy szatni oraz w pomieszczeniu gospodarczym wielofunkcyjnym, doprowadzenia do prawidłowego stanu sanitarno-technicznego kaloryferów i powierzchni podłogi pod nimi w 3 salach zabaw dla dzieci, ścian i sufitów w łazience dla dzieci i rodziców przy szatni oraz w pomieszczeniu gospodarczym wielofunkcyjnym, umożliwienia otwierania okien z poziomu podłogi w sali zabaw dla dzieci, zapewnienia łatwej do utrzymania w czystości podłogi w pomieszczeniu gospodarczym wielofunkcyjnym. W Przedszkolu Nr 15 przy ul. Grunwaldzkiej 10 w złym stanie sanitarnym pozostają podłogi w salach zajęć dla dzieci. 72

73 Piaskownice i place zabaw W trakcie kontroli przedszkoli zwracano również uwagę na stan techniczny i sanitarny piaskownic, placów zabaw jak i terenów rekreacji zewnętrznej. Podobnie jak w ubiegłych latach, we wszystkich skontrolowanych placówkach piasek w piaskownicach był czysty, a piaskownice w przerwach między użytkowaniem były zabezpieczone przed zanieczyszczeniem plandekami lub innymi materiałami. Tereny placów zabaw i rekreacji zewnętrznej były ogrodzone i utrzymane czysto. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Istotnym elementem procesu wychowania jest zapewnienie mebli i sprzętów dostosowanych do wzrostu ich użytkowników. W tym zakresie przeprowadzono ocenę dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 1 niepublicznym przedszkolu, a mianowicie w I Społecznym Przedszkolu ul. Łokietka 12. W 2 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 29 dzieci. Badania wykazały, że dzieci korzystały z mebli dostosowanych do wzrostu. 3. Oddziały zerowe Przeprowadzono kontrole w zakresie oceny warunków, jakie zapewniono dla dzieci 5-6 letnich w oddziałach zerowych w 12 przedszkolach funkcjonujących samodzielnie. Uczęszczało do nich łącznie 614 dzieci. Wszystkie skontrolowane w tym zakresie przedszkola posiadały właściwą infrastrukturę do funkcjonowania oddziałów zerowych. Dzieciom zapewniono własny plac rekreacyjny wraz z terenem zielonym. Urządzenia sanitarne dostosowane były do wzrostu dzieci, a sprzęt i meble posiadały certyfikaty. Zorganizowano dożywianie dzieci podczas pobytu w placówce. 4. Stan sanitarny szkół Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach w 2014 r. było 18 szkół wszystkich typów na terenie miasta. Stan sanitarny szkół ocenia się jako dobry. Budynki przystosowane są do potrzeb użytkowników. 73

74 W skontrolowanych 15 placówkach przeprowadzono 22 kontrole sanitarne, w wyniku których Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał 4 decyzje administracyjne, a mianowicie: w Gimnazjum Nr 3 przy ul. Korfantego 18 stwierdzono niewłaściwy stan sanitarno higieniczny w pomieszczeń bloku sportowego (ścian i sufitów szatni dla dziewcząt i chłopców, siłowni, okien w sali gimnastycznej, przedsionka przed salą), klatki schodowej w segmencie G oraz pomieszczeń sanitarnych dla dziewcząt i chłopców. w Zespole Szkół Nr 4 przy ul. M. Dąbrowskiej 10 - w złym stanie technicznym pozostaje boisko szkolne wielofunkcyjne i do piłki nożnej oraz schody zewnętrzne prowadzące na boiska szkolne, w Zespole Szkół Integracyjnych przy ul. Lipowej 3 zarządzenia dotyczyły stanu sanitarno-higienicznego ścian, sufitu i podłogi w sali gimnastycznej, podłóg w 3 salach dla uczniów oraz traktach komunikacyjnych na parterze, I i II piętrze, dróg dojścia tj.: nawierzchni chodnika i podjazdu dla uczniów niepełnosprawnych oraz boiska szkolnego. w Publicznym Gimnazjum Stowarzyszenia Rodzin Katolickich Archidiecezji Katowickiej przy ul. 1Maja 1- nie zapewniono dopływu bieżącej ciepłej wody przy umywalkach do mycia rąk w pomieszczeniu sanitarnym dla dziewcząt i chłopców. Ponadto do realizacji pozostały zarządzenia decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach z lat dotyczące: stanu sanitarno-technicznego dróg dojścia i ogrodzenia w : Gimnazjum Nr 4 Siemianowice Śl. ul. Chopina 4, Zespole Szkół Nr 1 Siemianowice Śl. ul. Szymanowskiego 11; terenu rekreacyjnego i boiska sportowego w: Szkole Podstawowej Nr 5 Siemianowice Śl. ul. Michałkowicka 15; pomieszczeń szkoły w: Gimnazjum Nr 2 Siemianowice Śl. ul. Przyjaźni 28; 74

75 toalet, w tym sprawności technicznej armatury oraz wyposażenia w : Szkole Podstawowej Nr 1 Siemianowice Śl. ul. Niepodległości 47, Szkole Podstawowej Nr 6 Siemianowice Śl. ul. 1 Maja 16; Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego Podczas kontroli poddawano ocenie infrastrukturę do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. W tym zakresie skontrolowano 15 szkół. Stwierdzono, że w salach i na boiskach oraz w miejscach wyznaczonych do uprawiania ćwiczeń fizycznych, gier i zabaw umieszczono tablice informacyjne określające zasady bezpiecznego użytkowania urządzeń i sprzętu sportowego. Bramki i kosze do gry oraz inne urządzenia, których przemieszczenie się może stanowić zagrożenie dla zdrowia ćwiczących zamontowano na stałe. W 8 skontrolowanych obiektach uczniowie mają do dyspozycji szkolny zespół sportowy z boiskiem, w 1 zespół sportowy bez boiska, a w pozostałych sale gimnastyczne i zastępcze sale do ćwiczeń z boiskiem lub bez boiska. 4 placówki nie posiadają własnej infrastruktury do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego. Opieka medyczna w szkołach W 12 skontrolowanych w tym zakresie szkołach funkcjonowały samodzielne gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. Uczniowie 2 szkół mogli korzystać z gabinetu profilaktyki zdrowotnej i pomocy przedlekarskiej wspólnie w tym samym obiekcie. W 1 szkole profilaktyczna opieka zdrowotna świadczona była poza terenem placówki. Ocena dostosowania mebli edukacyjnych do zasad ergonomii Odpowiedni do wzrostu i proporcji ciała dobór stanowiska pracy ucznia w szkole zapewnia mu nie tylko komfort pracy, ale również zapobiegnie powstawaniu wad postawy. W minionym roku dokonano oceny dostosowania mebli edukacyjnych do wymagań ergonomii w 3 szkołach podstawowych tj. w: Szkole Podstawowej Nr 3 ul. Szkolna 15, Szkole Podstawowej Nr 6 ul. 1Maja 16, Szkole Podstawowej Nr 11 ul. Słowackiego 5. 75

76 W 13 oddziałach dokonano pomiaru wzrostu 263 uczniów. Przeprowadzone badania wykazały, że z mebli niedostosowanych do wzrostu korzystało 80 uczniów z 2 placówek, co stanowiło 30,4 % badanych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach skierował wystąpienia do dyrektorów placówek wnosząc o podjęcie stosownych działań zmierzających do właściwego doboru mebli w trakcie ich użytkowania, a tym samym dostosowania do zasad ergonomii. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach W 15 szkołach różnego typu przeprowadzono kontrole pod kątem bezpieczeństwa i higieny uczniów podczas zajęć w pracowniach chemicznych. Wykazały one, że 3 placówki w pracowniach chemicznych posiadały substancje i preparaty chemiczne, które były przechowywane i oznakowane prawidłowo. Ponadto nauczyciele chemii prowadzili ewidencję niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych oraz przeprowadzali aktualizację kart charakterystyki posiadanych chemikaliów. Zgodnie z obowiązującymi przepisami umieszczono regulamin określający zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz zaopatrzono pracownie w środki do udzielania I-ej pomocy. Dożywianie dzieci i młodzieży w szkołach Posiłek w szkole stanowi niezbędny element racjonalnego żywienia, warunkującego prawidłowy rozwój dziecka, jego dobre samopoczucie i zdolność do pracy. W 2014 roku spośród 15 skontrolowanych szkół w 60 (%) z nich prowadzono dożywianie dla uczniów. Posiłki pełne w tych szkołach spożywało łącznie 1238 uczniów. 416 uczniów korzystało z posiłków dofinansowanych przez MOPS. W 2014 r. zarówno samodzielne szkoły podstawowe oraz szkoły podstawowe mieszczące się w zespołach szkół kontynuowały udział w programie Owoce i warzywa w szkole. Udział w programie wzięło 1132 uczniów klas młodszych w 6 szkołach podstawowych funkcjonujących samodzielnie. Ponadto w 8 szkołach zapewniono dla 2656 uczniów możliwość wypicia napoju w trakcie pobytu w szkole. Skalę dożywiania w siemianowickich szkołach w latach przedstawiono w poniższej tabeli. 76

77 Liczba szkół Rok wszystkich typów w ewidencji skontrolowanych Placówki skontrolowane, w których stwierdzono: Organizowanie Podawanie Wydawanie ciepłych posiłków śniadań napoju szkolnych Liczba korzystających z posiłków liczba placówek łącznie pełnych Idaniowych liczba placówek liczba korzystających liczba placówek liczba korzystających Owoce w szkole liczba placówek liczba korzystających liczba korzystających z posiłków dofinansowanych Prowadzenie dożywiania w siemianowickich szkołach z lat Zapewnienie uczniom miejsca na pozostawienie w szkole części podręczników i przyborów szkolnych W pomieszczeniach placówki nauczania, w myśl 4a rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003r., Nr 6, poz. 69 z późn. zm.), uczniom powinna być zapewniona możliwość pozostawienia części podręczników i przyborów szkolnych. Powyższy warunek spełniło 13 spośród 15 skontrolowanych w tym zakresie szkół. 77

78 5. Placówki wypoczynku zimowego i letniego zorganizowanego w obiektach stałych w miejscu zamieszkania W związku z organizowanym wypoczynkiem w okresie ferii zimowych jak i w czasie wakacji letnich prowadzono nadzór nad placówkami wypoczynku dzieci i młodzieży w miejscu zamieszkania. W minionym roku w skontrolowanej placówce wypoczynku uczestniczyło 55 dzieci i młodzieży. W ubiegłym roku ocenie poddano 2 placówki, w których w wypoczynku brało udział 100 uczestników. Przeprowadzone kontrole wykazały, że organizatorzy placówek wypoczynku letniego i zimowego spełnili określone przepisami wymagania min. zapewnili odpowiednie warunki sanitarno higieniczne oraz techniczne pomieszczeń i otoczenia, zatrudnieni pracownicy posiadali wymaganą dokumentację medyczną oraz posiadali kartę kwalifikacyjną obiektu zatwierdzoną przez kuratora oświaty. VII. Warunki sanitarno higieniczne środowiska pracy 1. Stan sanitarno-higieniczny zakładów pracy W 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach prowadził nadzór sanitarny nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, celem wzmocnienia ochrony zdrowia pracowników przed negatywnym oddziaływaniem szkodliwych i uciążliwych czynników występujących w miejscu pracy. 78

79 Bieżący nadzór sanitarny obejmował kontrolę przestrzegania przez pracodawców przepisów dotyczących m.in.: warunków sanitarnohigienicznych w miejscu pracy, wykonywania badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, występowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, występowania szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy, przeprowadzania profilaktycznych badań lekarskich u zatrudnionych pracowników, oceny i dokumentowania ryzyka zawodowego, bezpiecznego stosowania, a także wprowadzania do obrotu substancji chemicznych i ich mieszanin. Prowadził postępowania administracyjne w sprawach chorób zawodowych. W 2014 roku pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach było 147 zakładów pracy, zatrudniających ogółem 6947 pracowników. Skontrolowano 55 spośród nich, przeprowadzając 74 kontrole sanitarne. W czasie kontroli szczególną uwagę zwracano na narażenie zawodowe pracowników zatrudnionych w zakładach przemysłu drzewnego oraz zakładach przemysłu spożywczego. Warunki pracy Za stan bezpieczeństwa i higieny pracy ponosi odpowiedzialność pracodawca. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. W ramach prowadzonego nadzoru nad warunkami środowiska pracy oraz stanem sanitarnym w zakładach, zostało wydanych 12 decyzji administracyjnych. Dla porównania w 2013 roku wydano 15 decyzji administracyjnych, natomiast w 2012 roku wydano 10 decyzji, dotyczących nadzoru nad warunkami pracy. Szczegółowy opis stwierdzonych w czasie kontroli nieprawidłowości w 2014 r. obrazuje wykres. 79

80 Liczba zakładów pracy w Siemianowicach Śląskich według stwierdzonych w 2014 roku nieprawidłowości W 2 zakładach pracy stwierdzono przekroczenia najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu. W odniesieniu do zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia normatywów higienicznych Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał stosowane decyzje. Ponadto przeprowadzono kontrole sprawdzające w 2 zakładach pracy, w których ze względu na stosowane urządzenia oraz procesy technologiczne nie było możliwe poprzez działania techniczne zlikwidowanie przekroczeń hałasu. Pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. Na skutek działań podjętych przez pracodawcę w związku z decyzją Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach, dotyczącą przekroczenia normatywu higienicznego, poprawiono warunki pracy 50 pracownikom. Pracodawców zobowiązano do dokonania indywidualnego doboru ochronników słuchu, jak również przestrzegania stosowania środków ochrony indywidualnej. Polecono pracodawcom systematyczne poddawanie pracowników profilaktycznym badaniom lekarskim oraz przeprowadzanie odpowiednich szkoleń BHP wraz z informowaniem pracowników 80

81 o ryzyku utraty zdrowia związanym z pracą na stanowiskach o złym klimacie akustycznym. W roku 2014 poprawiono warunki pracy dla 224 pracowników. Porównawczo w 2013 roku przekroczenia NDN i NDS czynników szkodliwych, stwierdzono w 3 zakładach. Natomiast w 2012 r. w 1 zakładzie pracy stwierdzono przekroczenie najwyższego dopuszczalnego natężenia hałasu i przekroczenie wartości ekspozycji drgań działających na organizm człowieka przez kończyny górne. W roku 2014 w ramach planowanej działalności zwrócono szczególną uwagę na warunki pracy oraz narażenie zawodowe pracowników przemysłu drzewnego. W tym zakresie skontrolowano 3 zakłady, przeprowadzając 4 kontrole. W 2 zakładach stwierdzono nieprawidłowości: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, zatem pracownicy nie zostali poinformowani o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieaktualne karty badań i pomiarów oraz rejestry czynników szkodliwych. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzje administracyjne nakazujące usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. W minionym roku przeprowadzono kontrole warunków pracy oraz narażenia zawodowego pracowników zatrudnionych w zakładach produkujących artykuły spożywcze. W tym zakresie skontrolowano 8 zakładów, stwierdzając nieprawidłowości w 4 z nich. W zakładach tych stwierdzono: brak aktualnych badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy, nieaktualne karty badań i rejestry czynników szkodliwych dla zdrowia występujących na stanowisku pracy, brak poinformowania pracowników narażonych na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy o aktualnych wynikach badań i pomiarów, nieprawidłowo opracowane ryzyko zawodowe, w którym nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, czynników chemicznych, brak poinformowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami, nieprawidłowy stanu sanitarno-higieniczny pomieszczeń higieniczno-sanitarnych oraz pomieszczeń pracy. W odniesieniu do zakładów, w których stwierdzono nieprawidłowości zostały wydane stosowne decyzje. Czynniki o działaniu rakotwórczym lub mutagennym Prowadzony w 2014 r. nadzór, dotyczył przestrzegania obowiązków, wynikających z rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie substancji chemicznych, 81

82 ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy (Dz. U. poz. 890). Główną przyczyną stosowania substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym w przemyśle był brak możliwości wyeliminowania ich z produkcji oraz brak możliwości zastąpienia ich innymi czynnikami mniej szkodliwymi. Z analizy danych wynika, że czynników rakotwórczych, mutagennych często niestosowano bezpośrednio w procesie technologicznym, ale były jego produktem ubocznym. W trakcie prowadzenia czynności kontrolnych w zakładach zatrudniających pracowników w warunkach narażenia na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym oceniano realizację wymogów obowiązujących przepisów w zakresie prowadzenia rejestru prac oraz pracowników wykonujących pracę w narażeniu na działanie substancji chemicznych, ich mieszanin, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, szkolenia pracowników jakie wynika z oceny narażenia na w/w czynniki; przeprowadzania badań i pomiarów czynników szkodliwych, profilaktycznych badań lekarskich pracowników, jak również przekazywania właściwemu państwowemu wojewódzkiemu inspektorowi sanitarnemu informacji o substancjach chemicznych, ich mieszaninach, czynnikach lub procesach technologicznych o działaniu rakotwórczym lub mutagennym. Na 14 zakładów pracy, w których w środowisku pracy, występowały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, skontrolowano 8 zakładów, przeprowadzając 9 kontroli sanitarnych. W wyniku kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości. W 2013 roku skontrolowano 7 zakładów, stwierdzając nieprawidłowość w 1 zakładzie, natomiast w roku 2012 skontrolowano 9 zakładów, stwierdzając również nieprawidłowości w 1 z nich. Na terenie Siemianowic Śląskich nadzorowano również prace związane z usuwaniem wyrobów zawierających azbest, ze względu na jego szkodliwe działanie na organizm człowieka. W 2014 roku przeprowadzono 1 kontrolę w siedzibie firmy, zajmującej się usuwaniem i zabezpieczaniem wyrobów zawierających azbest. W wyniku kontroli podobnie, jak w latach wcześniejszych nie stwierdzono nieprawidłowości. 82

83 W minionym roku nie stwierdzono przypadku choroby zawodowej, gdzie jako czynnik przyczynowy wskazano pyły azbestu. Porównawczo w 2013 roku stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej: międzybłoniak opłucnej, gdzie czynnikiem przyczynowym były pyły azbestu. W 2012 roku nie stwierdzono choroby zawodowej wywołanej pyłami azbestu. Substancje chemiczne i ich mieszaniny W 2014 roku przeprowadzono 37 kontroli sanitarnych w 37 zakładach pracy w zakresie przestrzegania przepisów, dotyczących wprowadzania do obrotu oraz stosowania substancji chemicznych i ich mieszanin. W toku czynności kontrolnych poddawano ocenie: spis stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin, karty charakterystyki posiadanej/stosowanej substancji/mieszaniny niebezpiecznej oraz mieszanin chemicznych niezaklasyfikowanych jako niebezpieczne dla których istnieje obowiązek dostarczenia karty charakterystyki, oznakowania stosowanych substancji i/lub mieszanin chemicznych, dostęp pracowników do treści karty charakterystyki, wdrożenie zalecanych środków kontroli ryzykiem, dostępność instrukcji bezpieczeństwa i higieny pracy (uwzględniających informacje zawarte w kartach charakterystyki), zapoznanie pracowników z ich treścią, środki ochrony indywidualnej (zapewnienie i stosowanie), sposób przechowywania substancji chemicznych. W 1 zakładzie stwierdzono nieprawidłowo opracowaną ocenę ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie czynników chemicznych, wobec czego pracownicy nie zostali poinformowani o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Analogicznie w 2013 roku skontrolowano 23 zakłady pracy, w tym w 2 stwierdzono nieprawidłowości, natomiast w 2012 roku skontrolowano również 23 zakłady pracy, w tym w 3 stwierdzono nieprawidłowości. Produkty biobójcze Produkty biobójcze to produkty do zwalczania organizmów szkodliwych dla zdrowia ludzi lub zwierząt. Jednocześnie produkty te mogą stanowić ryzyko dla ludzi, zwierząt i środowiska, związane z ich szczególnymi właściwościami. 83

84 W ramach realizacji tematu skontrolowano w 2014 roku 2 zakłady, w których nie stwierdzono naruszenia przepisów w tym zakresie. W 2013 roku przeprowadzono kontrolę w 1 zakładzie, w którym nie stwierdzono nieprawidłowości. W roku 2012 nie prowadzono kontroli dotyczących wprowadzania do obrotu produktów biobójczych. Detergenty W 2014 r. prowadzono także nadzór nad przestrzeganiem obowiązków dotyczących wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. W toku czynności kontrolnych oceniano karty charakterystyki, oznakowanie opakowań, arkusze danych składników wprowadzanych do obrotu detergentów. W ramach realizacji tematu przeprowadzono 1 kontrolę dotyczącą nadzoru nad przestrzeganiem obowiązków wprowadzania do obrotu detergentów i środków powierzchniowo-czynnych przez producentów zgodnie z obowiązującymi przepisami. Czynniki biologiczne W 2014 roku przeprowadzono 20 kontroli sanitarnych w 18 zakładach w zakresie przestrzegania przez pracodawców wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki ( Dz. U. Nr 81 poz. 716 z późn. zm.). W ramach realizacji tematu stwierdzono uchybienia w 2 zakładach w zakresie nieprawidłowo sporządzonej oceny ryzyka zawodowego, w której nie uwzględniono narażenia pracowników na działanie szkodliwych dla zdrowia czynników biologicznych, a także braku szkoleń pracowników mających kontakt ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy. Porównawczo w 2012 roku skontrolowano 17 zakładów pracy, natomiast w 2013 roku skontrolowano 16 zakładów, w których nie stwierdzono nieprawidłowości. 84

85 2. Choroby zawodowe Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach realizując zadania, dotyczące nadzoru nad warunkami pracy prowadzi postępowania administracyjne w sprawie chorób zawodowych i wydaje imienną decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej, bądź o braku podstaw do jej stwierdzenia. Do celów diagnostyczno- orzeczniczych w sprawie pracowników występujących o stwierdzenie choroby zawodowej, sporządzane są oceny narażenia zawodowego, uwzględniające informacje dotyczące przebiegu zatrudnienia i narażenia na czynnik szkodliwy dla zdrowia, który mógł być przyczyną choroby zawodowej. W każdym zakładzie w zależności od charakteru pracy, produkcji czy technologii mogą występować zagrożenia związane z czynnikami szkodliwymi dla zdrowia, będące przyczynami chorób zawodowych wśród pracowników. W 2014 roku w Siemianowicach Śląskich stwierdzono 4 przypadki chorób zawodowych, natomiast w 7 przypadkach wydano decyzje odmawiające stwierdzenia choroby zawodowej. L.p. Choroba Ilość stwierdzonych przypadków 1. Pylica płuc 1 2. Alergiczny nieżyt nosa 1 3. Astma oskrzelowa 1 4. Choroby narządu ruchu 1 Razem 4 Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w 2014 roku w zakładach pracy na terenie Siemianowic Śląskich W okresie w zakładach pracy na terenie Siemianowic Ślaskich stwierdzono łącznie 13 przypadków chorób zawodowych. W analizowanym okresie liczba stwierdzonych chorób zawodowych utrzymywała się na stałym poziomie, za wyjątkiem roku 2013, w którym stwierdzono 1 przypadek choroby zawodowej. 85

86 Lp. Choroba zawodowa Pylica płuc Choroba narządu głosu Uszkodzenie słuchu Choroby opłucnej wywołane pyłem azbestu 5. Przewlekle choroby narządu ruchu 6 Astma oskrzelowa Alergiczny nieżyt nosa Przewlekle choroby obwodowego układu nerwowego Razem Liczba i rodzaj stwierdzonych chorób zawodowych w latach w zakładach pracy na terenie Siemianowic Śląskich Należy zaznaczyć, że stwierdzane choroby zawodowe są często skutkiem braku odpowiednich warunków pracy w latach wcześniejszych. Analiza zapadalności na choroby zawodowe w Siemianowicach Śląskich w latach

87 Szczegółowe dane dotyczące stwierdzonych chorób zawodowych opracowywane są przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi w ramach Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych. Celem Rejestru jest zbieranie i przetwarzanie danych dotyczących stwierdzonych chorób zawodowych i opracowywanie analiz kształtowania się zapadalności na te choroby. VIII. Interwencje mieszkańców miasta Z uwagi na podporządkowanie naszych działań nadrzędnemu celowi jakim jest ochrona życia i zdrowia mieszkańców PPIS w Katowicach reagował na każdą informację kwestionującą stan sanitarny w nadzorowanych obiektach, również wniesioną anonimowo. W 2014r. mieszkańcy miasta wnieśli 44 wnioski z prośbą o interwencję. W 2013r. liczba interwencji była na podobny poziomie i wynosiła 47, natomiast w 2012r. niezadowolenie siemianowiczan było największe, bowiem uchybienia natury sanitarnej opisano w niemal 70 wnioskach. Nie wszystkie były uzasadnione. W sytuacji potencjalnego zagrożenie zdrowia i życia mieszkańców działania podejmowano natychmiast, a w pozostałych po zawiadomieniu stron zgodnie z obowiązującym w tym zakresie przepisem prawa. W każdej sytuacji w następstwie stwierdzenia uchybień natury sanitarnej wszczynano postępowanie administracyjne skierowane na przywrócenie właściwego stanu sanitarnego. Wobec osób odpowiedzialnych za zaniedbania stosowano sankcje w postaci grzywny w drodze mandatu karnego, a w sytuacjach uzasadnionych PPIS w Katowicach wydawał decyzje zarządzające. W zależności od rodzaju spraw podejmowano współpracę z przedstawicielami służb i organów administracji. Sprawy pozostające poza kompetencjami Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Katowicach przekazywano do rozpatrzenia przez odpowiednie organy zgodnie z właściwością miejscową i rzeczową. W 2014r. mieszkańcy miasta najczęściej wnosili uwagi odnośnie stanu sanitarno porządkowego. Rozpatrzono 22 interwencje, a kontrole sanitarne wykazały zasadność 12 spośród nich. W 2013r. w omawianej sprawie rozpatrzono 17 wniosków, natomiast w 2012r Siemianowiczanie najczęściej interweniowali z powodu zalewania piwnic fekaliami, uciążliwej lokalizacji pojemników na odpady, uciążliwości związanych z bytowaniem 87

88 gryzoni, insektów, gołębi, nieprzyjemnych zapachów, zawilgocenia mieszkania, złego stanu sanitarnego posesji. 1 interwencja dotyczyła uchybień sanitarnych w zakładzie fryzjerskim i była nieuzasadniona. Wykres: Ilość i rodzaje najczęściej zgłaszanych interwencji w Siemianowicach Śląskich w latach Po przeprowadzonych kontrolach sanitarnych nałożono 1 grzywnę w drodze mandatu karnego oraz wydano zalecenia doraźne. Ponadto PPIS w Katowicach kierował pisma do właścicieli, administratorów, zarządców odpowiedzialnych za stan sanitarny obiektów. Jedną interwencję po wstępnym rozpoznaniu przekazano do załatwienia w ramach posiadanych kompetencji Powiatowemu Inspektorowi Nadzoru Budowlanego. W 2014r. mieszkańców miasta nie kwestionowali jakości wody przeznaczonej do spożycia. W powyższej sprawie w 2013r. rozpatrzono 3 interwencje, spośród których 1 była zasadna, natomiast w 2012r. otrzymano 2 zgłoszenia i obydwa były nieuzasadnione. Nieprawidłowości zaobserwowane w obiektach produkcji i obrotu żywnością w 2014 roku były przedmiotem 17 interwencji. Zasadnych było 5 spośród nich. W latach poprzednich nieprawidłowości w tym obszarze zgłaszano częściej tj. w 2013r. wpłynęły 22 wnioski niezadowolonych klientów i 10 potwierdzono w trakcie kontroli, natomiast w 2012r wniosków, z czego 8 było zasadnych. 88

89 interwencje ogółem Liczba interwencji zgłoszonych w latach Liczba interwencji zasadnych w latach W minionym roku podobnie jak w latach wcześniejszych najczęściej zgłaszano nieprawidłowości sanitarne w sklepach i zakładach gastronomicznych typu otwartego tj. barach, restauracjach i punktach małej gastronomii. Kwestionowano: niehigieniczną formę sprzedaży pieczywa, nieprawidłowe przechowywanie środków spożywczych, sprzedaż środków spożywczych o zmienionych cechach organoleptycznych (parówek dla dzieci), brak porządku i czystości w obiekcie, dopuszczenie do pracy chorego personelu. 89

90 W związku z interwencją klienta sklepu piekarniczego przy ul. Śmiłowskiego 12, przeprowadzono kontrole w piekarni i sklepie piekarniczym. Stwierdzono nieprawidłowy stan techniczny pomieszczeń piekarni oraz brudne otoczenie zakładów. Kontrola skutkowała nałożeniem mandatu karnego w wysokości 300,00zł oraz wydaniem decyzji nakazującej doprowadzenie do prawidłowego stanu technicznego pomieszczeń piekarni. W innej interwencji klient siemianowickiego sklepu zgłosił niewłaściwą jakość zdrowotną ogórków kiszonych tj. chemiczny ich smak i zapach. W związku z pozyskaną informacją pobrano do badań laboratoryjnych próbkę kwestionowanego środka spożywczego. Badania potwierdziły nieprawidłowe cechy organoleptyczne ogórków. Na wniosek niezadowolonego klienta przeprowadzono również kontrolę samochodu, z którego prowadzona była sprzedaż truskawek. Stan sanitarno - higieniczny pojazdu budził zastrzeżenia w związku z czym osobę odpowiedzialną za zaniedbania ukarano mandatem karnym w wysokości 200,00zł. Ponadto zgłoszono przygotowywanie posiłków w jednym z kiosków na targowisku. W wyniku kontroli stwierdzono prowadzenie działalności w zakresie niezgodnym z decyzją zatwierdzającą zakład do prowadzenia działalności. Za powyższe właściciela obiektu ukarano grzywną w drodze mandatu karnego w wysokości 300,00zł. Podobnie jak w minionych latach nieliczne problemy zgłaszali rodzice dzieci uczęszczających do przedszkoli i szkół na terenie miasta. W 2014 roku rozpatrzono 1 wniosek, kwestionujący stan sanitarny w Dwujęzycznym Przedszkolu Strefa Malucha przy ul. Żurawiej 1. W toku kontroli nie potwierdzono zgłoszonych zarzutów. W 2013r. rozpatrzono 3 wnioski z prośbą o podjecie działań, natomiast 2012r. nie wniesiono, ani jednej uwagi dotyczącej środowiska wychowania i nauczania. W 2014 r. do PPIS w Katowicach wpłynęły 2 interwencje dotyczące środowiska pracy. Obydwie przekazane zostały przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego i dotyczyły zagrożenia dla środowiska stwarzanego przez zakład oraz niezachowania zasad bezpieczeństwa i higieny pracy przez firmę pracującą przy budowie domu wielorodzinnego. Kontrole nie potwierdziły zarzutów ujętych w interwencjach, natomiast w 1 przypadku stwierdzono nieprawidłowości w zakresie warunków pracy. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał decyzję administracyjną nakazującą usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości. 90

91 W 2013r. nie odnotowano informacji o uchybieniach sanitarnych w zakresie środowiska pracy. W 2012r. problemy w tym obszarze były przedmiotem 2 wniosków, a kontrole sanitarne nie potwierdziły podniesionych zarzutów. W 2014r. siemianowiczanie zgłosili 2 interwencje w sprawie uchybień zaobserwowanych w podmiotach leczniczych na terenie miasta. Zarzuty dotyczyły nieprawidłowych warunków sanitarno higienicznych pomieszczeń i wyposażenia, a także nie stosowania odzieży ochronnej przez personel medyczny. Obydwa wnioski okazały się nieuzasadnione. W 2013r. rozpatrzono również 2 wnioski pacjentów z prośbą o podjęcie działań. Kontrole sanitarne wykluczyły opisane zarzuty. W 2012r. w omawianym zakresie zgłoszono 1 sprawę i była ona zasadna. IX. Środki zastępcze Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku kontynuował działania w zakresie zapobiegania i przeciwdziałania występowania problemu tzw. dopalaczy. Dopalacze stanowią różnego rodzaju produkty zawierające substancje psychoaktywne, które nie znajdują się na liście środków kontrolowanych przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii. Spożycie ich ma na celu wywołanie jak najwierniejszego efektu narkotycznego substancji zdelegalizowanych. Dopalacze, jak i inne substancje odurzające, niszczą przede wszystkim ośrodkowy układ nerwowy i negatywnie wpływają na pracę mózgu. W ramach działań określonych w art. 44c. ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, zgodnie z którym w przypadku stwierdzenia wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest środkiem zastępczym oraz stosując odpowiednio przepisy art.27 c ustawy z dnia r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2011r. Nr 212 poz z późn. zm.), skontrolowano 3 firmy mające siedzibę w Pabianicach, prowadzące zamiennie działalność w sklepie w Siemianowicach Śląskich przy ul. Powstańców. 91

92 . Produkty zawierające środki zastępcze zabezpieczone w sklepie w Siemianowicach Śląskich (Źródło: Zdjęcie własne). Produkt zawierający środki zastępcze zabezpieczony w sklepie w Siemianowicach Śląskich (Źródło: Zdjęcie własne). W wyniku przeprowadzonych 3 kontroli stwierdzono, że wszystkie firmy wprowadzały do obrotu produkty, co do których zachodzi podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi Wydano 3 decyzje zarządzające wstrzymać wprowadzanie do obrotu oraz zatrzymać produkty, uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie życia lub zdrowia ludzi. W badanych próbach produktów zidentyfikowano substancje, będące środkami zastępczymi w rozumieniu ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. Wydano 4 decyzje zarządzające zakazać wprowadzania do obrotu produktów będących środkami zastępczymi. W każdym przypadku o wynikach badań i oceny zabezpieczonych produktów informowano Komendę Miejską Policji w Siemianowicach Śląskich. Na podmioty 92

93 gospodarcze nałożone zostały kary administracyjne w łącznej kwocie złotych. W przypadku nieprawidłowości stwierdzanych podczas kontroli, a pozostających poza kompetencjami Inspekcji Sanitarnej, informowano Państwową Inspekcję Pracy, Inspekcję Handlową, Urząd Skarbowy. Należy podnieść, iż Naczelnik Urzędu Skarbowego w Pabianicach jako organ egzekucyjny, do którego skierowano Tytuły wykonawcze w sprawie egzekucji należności pieniężnych wobec firm wprowadzających do obrotu dopalacze w sklepie w Mysłowicach przy ul. Grunwaldzkiej poinformował, iż prowadzone postępowanie egzekucyjne jest nieskuteczne. Jako przyczynę wskazał, że banki poinformowały organ egzekucyjny, iż nie prowadzą rachunków bankowych na rzecz przedmiotowych spółek. Spółki nie posiadają ruchomości (pojazdy mechaniczne), nie złożyły sprawozdań finansowych. Podniósł, iż z uwagi na brak możliwości oszacowania wielkości posiadanych środków trwałych nie było możliwe zajęcie innych ruchomości. Korespondencja kierowana do spółek wracała do siedziby organu egzekucyjnego nie podjęta przez osoby reprezentujące podmiot, stosowano instytucję doręczenia fikcyjnego. W 2014 r. prowadzono działania w zakresie propagowania wiedzy na temat zagrożeń wynikających z zażywania środków psychoaktywnych (tzw. dopalaczy). Działania te prowadzono w aspekcie podnoszenia wiedzy i świadomości wpływu środków zastępczych na zdrowie ludzi. W ramach działań dot. dopalaczy, przeprowadzono prelekcje w : - Gimnazjum nr 3, uczestniczyło 160 uczniów. - Zespole Szkół Sportowych, uczestniczyło 464 uczniów, - Willi Fitznera, uczestniczyło 150 osób. 93

94 Debata społeczna, która odbyła się w Willi Fitznera Spotkanie w Willi Fitznera, w sprawie uzależnień pt: STOP Dopalaczom W trakcie organizowanych na terenie miasta festynów, pikników przedstawiciele PPIS w Katowicach prowadzili dystrybucję materiałów edukacyjnych i udzielali konsultacji z zakresu profilaktyki środków zastępczych. Ponadto drogą elektroniczną przekazano informacje do wykorzystania na zajęciach w szkołach gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. 94

95 Akcja edukacyjna w Zespole Szkół Sportowych w Siemianowicach Śl. X. Zapobiegawczy nadzór sanitarny Zadania wykonywane przez Państwową Inspekcję Sanitarną w ramach sprawowania zapobiegawczego nadzoru sanitarnego podejmowane są wyłącznie na wniosek zainteresowanych podmiotów lub w związku z wystąpieniami organów prowadzących postępowania i mają charakter prewencyjny, zmierzający do zapewnienia właściwego stanu sanitarno-higienicznego w projektowanych i realizowanych obiektach, a także ochrony zdrowia ludzi przebywających w sąsiedztwie planowanych przedsięwzięć. Działalność Sekcji Zapobiegawczego Nadzoru Sanitarnego realizowana była na podstawie art. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., Nr 212, poz. 1263, z późn. zm.) i obejmowała: uzgadnianie projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych; uzgadnianie pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dokumentacji projektowych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych; uczestniczenie, na wniosek stron, w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych; 95

96 wydawanie opinii w sprawie obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i określanie zakresu raportu dla planowanych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko; opiniowanie warunków realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. W ramach sprawowanego nadzoru zapobiegawczego 2014 r. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach wydał: 14 opinii odnośnie konieczności sporządzenia raportu i określenia jego zakresu dla przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko w 3 przypadkach stwierdzono obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko. Do ciekawszych zaliczyć można: zabudowę kabin lakierniczych dla przedsiębiorstwa Hydromel S.A. przy ul. Wyzwolenia; budowę instalacji do przetwarzania odpadów innych niż niebezpieczne przy ul. Wyzwolenia; montaż urządzenia do stripowania powłok na terenie istniejącej lakierni Johnson Controls przy ul. Krupanka. Wydając opinie brano pod uwagę: a) zawartość karty informacyjnej przedsięwzięcia, zakres i szczegółowość danych w niej ujętych; b) charakter przedsięwzięcia i jego skalę, wielkość i rodzaj zajmowanego terenu, planowaną technologię oraz przewidywane rozwiązania techniczne i organizacyjne mające na celu eliminowanie lub ograniczanie skutków jego realizacji; c) usytuowanie przedsięwzięcia względem terenów chronionych, istniejący i planowany charakter zagospodarowania, a także przeznaczenie terenu w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego - jeżeli został uchwalony. 96

97 3 opinie w sprawie środowiskowych uwarunkowań zgody na realizację przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Dotyczyły one: uruchomienia instalacji do odzysku odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpiecznych przy ul. Wyzwolenia; zabudowy kabin lakierniczych przy ul. Wyzwolenia; odbudowy mocy wytwórczych w EC Katowice. Mając na uwadze ochronę środowiska oraz zdrowia ludzi przy uzgodnieniu szczególną uwagę zwracano na: a) właściwą gospodarkę wodno - ściekową, w tym zabezpieczenie przed zanieczyszczeniem gleby oraz wód powierzchniowych i podziemnych; b) prawidłowe usuwanie, gromadzenie i unieszkodliwienie odpadów; c) ochronę przed nadmiernym hałasem i zanieczyszczeniem powietrza poprzez egzekwowanie rozwiązań, które zapewniają spełnienie norm określających najwyższe dopuszczalne stężenie i natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia ludzi i elementów środowiska (odpowiednie parametry emitorów, zastosowanie urządzeń pochłaniających, wyciszenie urządzeń wentylacyjnych, wprowadzenie zieleni izolacyjnej). Uzgadniane inwestycje nie budziły protestów stron postępowania lub mieszkańców. 2 opinie dotyczące uzgodnienia dokumentacji projektowej. Przedłożone projekty dotyczyły: przebudowy wnętrza lokalu na Centrum dla rodzin wraz z budową schodów zewnętrznych i pochylni przy ul. 27 Stycznia; przebudowy i zmiany sposobu użytkowania pomieszczeń pomocniczych przy istniejących poradniach na gabinet diagnostyczno zabiegowy wraz z pomieszczeniami pomocniczymi przy ul. Wyspiańskiego. Przy uzgadnianiu dokumentacji projektowych sprawdzano, czy dla planowanego zakresu i programu funkcjonowania obiektu zostaną spełnione wymagania określone w przepisach szczegółowych oraz przepisach i normach wynikających z zapisów ustawy Prawo budowlane. Oceniano rozwiązania proponowane przez projektantów w aspekcie m.in. zagwarantowania odpowiednich warunków sanitarno-higienicznych w miejscach pobytu ludzi poprzez zastosowanie prawidłowych warunków techniczno-użytkowych pomieszczeń, właściwej 97

98 wymiany powietrza w projektowanych pomieszczeniach i odpowiedniego oświetlenia. Zwracano również uwagę na konieczność zapewnienia odpowiednich warunków pracy osobom zatrudnionym. 28 opinii odnośnie dopuszczenia do użytkowania obiektów nowowybudowanych lub adaptowanych. Odbierano sklepy, gabinety lekarskie, przedszkola; wymienić należy: budynek hotelu przy ul. Powstańców; szpital wielospecjalistyczny ul. Szpitalna; przedszkole przy ul. Łokietka; sklep monopolowo - spożywczy przy ul. Świerczewskiego; gabinety lekarskie przy Alei Sportowców; klub fitness w Siemianowicach Śląskich przy ul. 1 go Maja. Do odbioru zgłaszano również budynki mieszkalne jedno- i wielorodzinne, osiedla mieszkaniowe, garaże i parkingi. W czasie czynności związanych z udziałem w dopuszczeniu do użytkowania obiektów budowlanych przeprowadzano kontrolę w zakresie wymagań higienicznych i zdrowotnych oceniając zgodność wykonania tych obiektów z zatwierdzonym w decyzji o pozwoleniu na budowę (zmianę sposobu użytkowania) projektem budowlanym oraz zapoznawano się z przedstawianymi dokumentami i sprawozdaniami z pomiarów, badań, sprawdzeń, które wykonano w celu potwierdzenia założeń projektowych oraz spełnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych odpowiednio do zakresu tych dokumentów. Podczas kontroli szczególną uwagę zwracano na zastosowanie materiałów dopuszczonych do stosowania w budownictwie i posiadających aktualne atesty higieniczne. Generalnie z roku na rok należy coraz wyżej ocenić sposób przygotowania obiektów do odbioru. W dalszym ciągu prym wiodą obiekty sieciowe oraz służby zdrowia (przychodnie, szpitale, gabinety lekarskie, apteki); nie sposób jednak nie zauważyć znacznego postępu jeśli chodzi o mniejsze obiekty, które (realizowane tzw. sposobem gospodarczym) w poprzednich latach wywoływały sporo problemów: małe sklepy, bary, lokale typu fast -food, zakłady fryzjersko-kosmetyczne. W tym przypadku powodem jest z pewnością fakt, iż na skutek braku 98

99 obowiązku uzyskania pozytywnej opinii sanitarnej przed rozpoczęciem działalności zgłaszane do odbioru są tylko nieliczne - najlepiej przygotowane wykończone i wyposażone - spośród tych obiektów. Nie zdarzyły się przypadki wykonania obiektów niezgodnie z dokumentacją projektową, natomiast zdecydowanie częściej niż w latach ubiegłych inwestorzy nie byli w stanie przedłożyć podczas kontroli kompletu dokumentów odbiorowych (dotyczy to przede wszystkim opinii z przeglądu urządzeń kominowych lub pomiarów skuteczności wentylacji oraz wyników badania wody). Liczbę opinii wydanych przez PPIS w Katowicach w latach przedstawiono poniżej w formie tabeli i wykresu. opinie dotyczące: uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko liczba w roku: uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań uzgodnienia dokumentacji projektowej dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych

100 Nie wydano żadnej opinii dotyczącej projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego - przyczyną tego jest zapewne fakt, iż 100% powierzchni Siemianowic Śląskich objętych jest obowiązującymi miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Legenda: 1 uzgodnienia projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, 2 opinie w sprawie stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko, 3 uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań, 4 uzgodnienia dokumentacji projektowej, 5 opinie dotyczące dopuszczenia do użytkowania obiektów budowlanych. Analizując powyższe dane stwierdzić można, iż: sumaryczna ilość wydawanych opinii (w tym dotyczących stwierdzenia obowiązku przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko i uzgodnienia środowiskowych uwarunkowań) utrzymuje się od kilku lat na zbliżonym poziomie; po ubiegłorocznej zapaści do poziomu z lat poprzednich powróciła liczba zgłaszanych do odbioru obiektów. W dalszym ciągu spora ilość zgłoszeń wynika ze zmian właścicieli (apteki) lub obowiązku przedłożenia opinii sanitarnej innym organom (obiekty związane z opieką nad dziećmi i edukacją). 100

101 XI. Działalność w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, programy edukacyjne i akcje prozdrowotne W celu poprawy stanu zdrowotnego społeczności Siemianowic Śląskich oraz kreowania zdrowego stylu życia Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach w 2014 roku realizował działania z zakresu promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w oparciu o art. 6 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, zalecenia Światowej Organizacji Zdrowia i Ministerstwa Zdrowia oraz założenia strategiczne Narodowego Programu Zdrowia na lata Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach: inicjował i wytyczał kierunki działań zmierzających do poznania przez społeczeństwo czynników szkodliwych dla zdrowia i metod zapobiegania chorobom, przygotowywał, wdrażał i promował programy edukacyjne, ogólnopolskie, wojewódzkie i lokalne, poszukiwał sojuszników do realizacji zadań (współpraca z instytucjami, organizacjami, mass-mediami), udzielał merytorycznej i metodycznej pomocy placówkom promującym zdrowie, dokonywał oceny działalności (wizytacje, ankiety) tych placówek. prowadził działalność szkoleniową, konsultacje i instruktaż merytoryczny. Edukacją prozdrowotną objęto: dzieci w wieku przedszkolnym, ich rodziców i opiekunów, dzieci i młodzież szkół wszystkich poziomów nauczania, grono pedagogiczne, pielęgniarki środowiska szkolnego. W ubiegłym roku Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach podejmował działania w ramach realizacji interwencji zarówno programowych jak i nie programowych obejmujące przede wszystkim obszary promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej w zakresie: promowania aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety. profilaktyki palenia tytoniu i innych uzależnień. 101

102 1.Promowanie aktywnego stylu życia i zasad zbilansowanej diety. Otyłość uznana jest w Unii Europejskiej i w Polsce za poważny problem zdrowotny, społeczny i ekonomiczny o narastającej częstości. Otyłość w dzieciństwie i młodości utrzymuje się w wieku dorosłym u 80% osób nią dotkniętych i stanowi ryzyko rozwoju wielu chorób przewlekłych, jest przyczyną obniżenia jakości życia, a nawet przedwczesnej śmierci. Stały wzrost liczby osób otyłych w każdej grupie wiekowej, niezależnie od płci skłania nas do podjęcia profilaktyki oraz leczenia. Realizacja przez siemianowickie placówki nauczania i wychowania programów edukacyjnych zawierających w swoich celach i założeniach treści dot. zasad prawidłowo odżywiania jak i promocję aktywności fizycznej niewątpliwie wpłynie na trwałą zmianę zarówno nawyków żywieniowych jak i zahamuje postępującą epidemię bezruchu ogarniającą także śląską młodzież, a tym samym w długoletniej perspektywie przyczyni się do poprawienia stanu zdrowotnego społeczności lokalnej. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów edukacyjnych w roku szkolnym 2013/2014. Trzymaj Formę Program ogólnopolski. W ramach realizacji VIII edycji programu Trzymaj Formę! kontynuowano edukację dzieci i młodzieży w zakresie kształtowania nawyków i zasad aktywnego stylu życia i zbilansowanej diety. W roku szkolnym 2013/2014 do programu przystąpiło 9 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Siemianowic Śl., tj. łącznie 1504 uczniów. 102

103 Liczba siemianowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu edukacyjnego Trzymaj formę. Liczba uczniów siemianowickich szkół podstawowych i gimnazjalnych biorących udział w VIII edycji Programu Edukacyjnego Trzymaj formę. Realizacja Programu edukacyjnego Trzymaj Formę! oparta jest na metodzie projektu. Uczniowie wspólnie z nauczycielami, rodzicami i przy współpracy ze środowiskiem lokalnym uczestniczą w opracowaniu najlepszych i najciekawszych sposobów propagowania zasad zdrowego stylu życia. Zaletą projektów jest ich bardzo dobre dopasowanie do zainteresowań i możliwości uczniów. 103

104 W siemianowickich szkołach biorących udział w programie zrealizowano m.in. projekty: Zdrowo kolorowo - Gimnazjum nr 3, Szkoła promująca zdrowie - Szkoła Podstawowa Nr 6, Projekt Zdrowo-kolorowo zrealizowany przez uczniów Gimnazjum Nr 3 w Siemianowicach Śl. Żywienie na wagę zdrowia Program wojewódzki. Program edukacyjny Żywienie na wagę zdrowia" kierowany jest do osób odpowiedzialnych za żywienie dzieci w żłobkach, przedszkolach i szkołach, rodziców dzieci i samych dzieci. Celem programu jest wspieranie prawidłowego rozwoju dzieci i młodzieży poprzez prawidłowe odżywianie i propagowanie aktywności fizycznej, poprawę jakości żywienia dzieci i młodzieży w żłobkach, przedszkolach i szkołach, podniesienie świadomości rodziców w kwestii odżywiania dzieci, a pozytywne skutki zdrowotne w przyszłości. Wprowadzenie programu Żywienie na wagę zdrowia" jest konsekwencją podpartej badaniami analizy wyników kontroli prowadzonych przez Państwową Inspekcję Sanitarną województwa śląskiego, na przestrzeni lat , która wykazała, że w żywieniu dzieci i młodzieży występuje szereg nieprawidłowości. Błędy dotyczące jakości żywienia stwierdzono w 33 % żłobków, 40 % przedszkoli i 51% szkół skontrowanych na terenie województwa śląskiego. W 2014 r. programem objęto łącznie 4 siemianowickie placówki nauczania i wychowania. 104

105 Liczba siemianowickich placówek nauczania i wychowania biorących udział w programie edukacyjnym Żywienie na wagę zdrowia. Szkolenie dla osób odpowiedzialnych za żywienie w siemianowickich placówkach nauczania i wychowania. 2.Profilaktyka palenia tytoniu i innych uzależnień. Obecnie palenie tytoniu jest jednym z poważniejszych zagrożeń cywilizacyjnych. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat stało się główną przyczyną przedwczesnych zgonów w krajach rozwiniętych z powodu nowotworów złośliwych, chorób układu krążenia, układu oddechowego i wielu innych schorzeń. Na choroby odtytoniowe każdego roku umiera 5 mln ludzi na świecie. W związku z trudną sytuacją epidemiologiczną Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Katowicach kontynuował realizację zadań wynikających z Programu Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce (POZNPT) poprzez edukację 105

106 antytytoniową dzieci, młodzieży i ich rodziców. W 2014 roku w ramach profilaktyki antytytoniowej przedstawiciele PPIS w Katowicach podejmowali szereg działań zmierzających do promowania stylu życia wolnego od dymu tytoniowego. Kontynuowano realizację trzech programów antytytoniowych, które swoim zasięgiem objęły łącznie 6 przedszkoli, 9 szkół podstawowych i gimnazjalnych z terenu Siemianowic Śl. Poniżej przedstawiono szczegółowe dane liczbowe na temat realizacji programów w roku szkolnym 2013/2014. Czyste powietrze wokół nas - Przedszkolny program edukacji antytytoniowej. Program skierowany jest do dzieci 5 i 6 letnich i ich rodziców. W 2014 roku realizacją programu objęto 444 dzieci z 6 siemianowickich przedszkoli. Celem jego realizacji jest zwiększenie umiejętności dzieci w zakresie radzenia sobie w sytuacjach, gdy dorośli palą przy nich tytoń oraz wzrost kompetencji rodziców w zakresie ochrony dzieci przed ekspozycją na dym tytoniowy. W ramach programu dzieci z przedszkoli brały udział w imprezach środowiskowych, podczas których przedstawiły programy artystyczne powiązane tematycznie z treściami programowymi. Liczba siemianowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. 106

107 Liczba przedszkolaków (w wieku 5 i 6 lat) z siemianowickich przedszkoli biorących udział w VI edycji przedszkolnego programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Czyste powietrze wokół nas. Nie pal przy mnie, proszę Program profilaktyki edukacji antytytoniowej dla uczniów kl. I - III szkół podstawowych. Adresatami programu są dzieci klas I-III szkół podstawowych. Celem programu jest wykształcenie umiejętności rozpoznawania różnych rodzajów dymów, zwiększenie wiedzy na temat skutków palenia tytoniu oraz zwiększenie wrażliwości dzieci na miejsca, w których mogą być narażone na dym tytoniowy. Program był realizowany w 4 szkołach podstawowych, a jego zasięgiem objęto 563 uczniów. 107

108 Liczba siemianowickich szkół podstawowych biorących udział w Programie profilaktyki edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie proszę. Liczba uczniów (kl. I, II i III) z siemianowickich szkół podstawowych biorących udział w VI edycji programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Nie pal przy mnie proszę. Znajdź właściwe rozwiązanie - Program profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum. Program przeznaczony jest do realizacji w V i VI klasach szkoły podstawowej oraz klasach I-III szkół gimnazjalnych. W 2014r. został zrealizowany w 5 siemianowickich gimnazjach, a swym zasięgiem objął 820 uczniów. Celem 108

109 głównym programu jest zapobieganie paleniu tytoniu wśród uczniów starszych klas szkół podstawowych i gimnazjalnych. Liczba siemianowickich placówek biorących udział w Programie profilaktyki palenia tytoniu dla uczniów starszych klas szkoły podstawowej i gimnazjum Znajdź właściwe rozwiązanie. Liczba uczniów (kl. I, II i III) z siemianowickich szkół gimnazjalnych biorących udział w VI edycji programu profilaktyki edukacji antytytoniowej Znajdź właściwe rozwiązanie. 109

110 ARS, czyli jak dbać o miłość? Profilaktyczny program w zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Jest to nowy program profilaktyczny, którego celem jest przeciwdziałanie uzależnieniom od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych. Program poprzedzony został ankietyzacją wśród kobiet w ciąży, które przebywały na oddziałach ginekologiczno-położniczych katowickich szpitali. Adresowany jest do młodzieży szkół ponadgimnazjalnych, głównie dziewcząt, które chcą w przyszłości zostać matkami. Założenia programowe zostały przedstawione dyrektorom szkół ponadgimnazjalnych, którzy wyrazili zgodę na przystąpienie do realizacji programu. Wyznaczono szkolnych koordynatorów. Wdrożenie programu i jego realizacja nastąpiło w roku szkolnym 2013/ 2014 po uprzednim przeszkoleniu szkolnych koordynatorów. Udział siemianowickich placówek biorących udział w Programie edukacyjnym ARS, jak dbać o miłość. 110

111 Liczba uczniów siemianowickich szkół ponadgimnazjalnych biorących udział w ARS, jak dbać o miłość? Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maj). Działania polegające na promowaniu zasad zdrowego stylu życia, bez nałogu tytoniowego prowadzone były przede wszystkim w placówkach oświatowych wszystkich poziomów nauczania. Rozpowszechniano materiały informacyjno - edukacyjne, w szkołach organizowane były punkty edukacyjne, uczniowie opracowywali gazetki, plakaty. Programy profilaktyki tytoniowej propagowane były podczas wszystkich imprez, akcji prozdrowotnych prowadzonych przez przedstawicieli PPIS w Katowicach na terenie Siemianowic Śląskich. Działania te polegały na rozpowszechnianiu wiedzy na temat skutków palenia tytoniu, przekazywaniu informacji o zakazie palenia tytoniu w miejscach publicznych, zgodnie z obowiązującą ustawą. Dzień Dziecka na Rynku Miejskim w Siemianowicach Śl. 111