OPIS BADAŃ. jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami.

Transkrypt

1 OPIS BADAŃ Pakiet badań PEŁNY obejmuje: Mocz-badanie ogólne jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Glukoza podstawowe badanie w rozpoznawaniu cukrzycy. APTT, PT (INR) najważniejsze badania zaburzeń krzepnięcia krwi, objawiających się nadmierną skłonnością do powstawania siniaków i przedłużonego krwawienia. APTT (czas częściowej tromboplastyny po aktywacji lub czas kaolinowo-kefalinowy)jest miarą aktywności wewnątrzpochodnego układu aktywacji układu krzepnięcia krwi, zależy także od czynników biorących udział w powstawaniu trombiny i konwersji fibrynogenu do fibryny. Narząd: wątroba Czas: s Proces krzepnięcia tworzy grupa czynników krzepnięcia, będących białkami aktywowanymi albo przy udziale substancji pochodzących z tkanek (tzw. droga zewnątrzpochodna), albo obecnych w osoczu (tzw. droga wewnątrzpochodna). Obie te drogi łączą się w pewnym momencie, przechodząc w drogę wspólną. Wynikiem działania kaskady krzepnięcia jest powstanie skrzepu - jest to możliwe tylko przy prawidłowych ilościach poszczególnych czynników i odpowiednim współdziałaniu obu torów krzepnięcia. APTT określa czas (w sekundach), jaki jest potrzebny do wytworzenia skrzepu po dodaniu odpowiednich odczynników do osocza. Badanie to stosuje się do diagnostyki wrodzonych i nabytych skaz krwotocznych oraz do kontroli leczenia heparyną (np. w ostrych zespołach wieńcowych). Przedłużenie czasu kaolinowo-kefalinowego może wskazywać na: ątroby), bezpośredniego zagrożenia życia pacjenta,

2 Skrócenie czasu kaolinowo-kefalinowego może wskazywać na: Fibrynogen wskaźnik funkcjonowania układu krzepnięcia i marker stanów zapalnych. Elektrolity (Na, K) rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca. Lipidogram szczegółowe badanie w kierunku ryzyka rozwoju miażdżycy przyczyny chorób układu krążenia. W skład badania wchodzi oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL ( dobrego cholesterolu), LDL ( złego cholesterolu) i triglicerydów. Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GTP, BIL) zestaw badań całościowo odzwierciedlających funkcje wątroby i dróg żółciowych. Amylaza podwyższone wartości występują w chorobach trzustki. Mocznik i kreatynina podwyższone wyniki wskazują na niewydolność nerek, zaburzenia metaboliczne lub odwodnienie organizmu. Kwas moczowy badanie związane z zaburzeniami metabolicznymi, chorobami nerek oraz dolegliwościami stawowymi. Proteinogram szczegółowe badanie najważniejszych grup białek w organizmie. Nieprawidłowy wynik może występować np.: w zaburzeniach układu odpornościowego, chorobach nowotworowych i dysfunkcji wątroby. Ferrytyna badanie najlepiej oceniające zasoby żelaza w ustroju. Obniżony wynik występuje w niedoborach żelaza, a podwyższony w stanach zapalnych. Wapń całkowity, fosfor nieorganiczny podstawowe badania służące do oceny stanu gospodarki mineralnej bezpośrednio związanej ze stanem kości. Wstępne badanie w kierunku osteoporozy.

3 Magnez badanie wykonywane w przypadku objawów takich jak osłabienie, drażliwość, zaburzenia rytmu serca, nudności. hscrp bardzo czuły wskaźnik toczącego się stanu zapalnego oraz marker podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej. TSH badanie odzwierciedlające funkcjonowanie tarczycy. Nieprawidłowy, wysoki poziom hormonu może sugerować niedoczynność tarczycy, a nieprawidłowo niski jej nadczynność. Choroby tarczycy mają negatywny wpływ na większość funkcji życiowych i objawiają się m.in. nerwowością, zmęczeniem, kołataniem serca czy nagłym tyciem lub chudnięciem. HBs przeciwciała (anty-hbs) badanie pozwalające ocenić potrzebę powtórnego szczepienia przeciw żółtaczce B, a u osób nie szczepionych wskazuje na kontakt z wirusem HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) i potrzebę specjalistycznej diagnostyki. HCV przeciwciała (anty-hcv) badanie pozwalające stwierdzić kontakt z wirusem HCV (wirus zapalenia wątroby typu C). Dodatni wynik podejrzany szczególnie w przypadku nieswoistych objawów ze strony jamy brzusznej, jak wzdęcia, bóle brzucha, zgaga. IgE całkowite wstępne badanie w kierunku skłonności do alergii. Pakiet badań DLA MĘŻCZYZN DOJRZAŁYCH obejmuje: Mocz-badanie ogólne jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Glukoza podstawowe badanie w rozpoznawaniu cukrzycy. Elektrolity (Na, K)

4 rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca. Lipidogram szczegółowe badanie w kierunku ryzyka rozwoju miażdżycy - przyczyny chorób układu krążenia. W skład badania wchodzi oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL ( dobrego cholesterolu), LDL ( złego cholesterolu) i triglicerydów. Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GTP, BIL) zestaw badań całościowo odzwierciedlających funkcje wątroby i dróg żółciowych. Mocznik i kreatynina podwyższone wyniki wskazują na niewydolność nerek, zaburzenia metaboliczne lub odwodnienie organizmu. Kwas moczowy badanie związane z zaburzeniami metabolicznymi, chorobami nerek oraz dolegliwościami stawowymi. hscrp bardzo czuły wskaźnik toczącego się stanu zapalnego oraz marker podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej. Kał na obecność krwi utajonej badanie pozwalające na wykrycie utajonego krwawienia z przewodu pokarmowego, nasuwającego podejrzenie m.in. raka jelita grubego. TSH badanie odzwierciedlające funkcjonowanie tarczycy. Nieprawidłowy, wysoki poziom hormonu może sugerować niedoczynność tarczycy, a nieprawidłowo niski jej nadczynność. Choroby tarczycy mają negatywny wpływ na większość funkcji życiowych i objawiają się m.in. nerwowością, zmęczeniem, kołataniem serca czy nagłym tyciem lub chudnięciem. PSA całkowity podstawowe badanie laboratoryjne pozwalające na ocenę ryzyka wystąpienia przerostu lub nowotworu prostaty (gruczołu krokowego). Testosteron najważniejszy parametr z zakresu diagnostyki hormonalnej mężczyzn. Poziom testosteronu spada wraz z wiekiem, co powoduje szereg niekorzystnych zmian będących przyczyną wielu schorzeń. Hormon ten odpowiedzialny jest przede wszystkim za libido i sprawność seksualną, za stan fizyczny i psychiczny - ogólnie, za witalność i energię do życia. Pakiet badań DOLEGLIWOŚCI BRZUSZNYCH obejmuje: Mocz badanie ogólne

5 jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GTP, BIL) zestaw badań całościowo odzwierciedlających funkcje wątroby i dróg żółciowych. Amylaza, lipaza badania mające znaczenie w diagnostyce chorób trzustki. Proteinogram szczegółowe badanie najważniejszych grup białek w organizmie. Nieprawidłowy wynik może występować np. w zaburzeniach układu odpornościowego, chorobach nowotworowych i dysfunkcji wątroby. Mocznik podwyższony poziom może wskazywać na choroby nerek lub wątroby. Kał - badanie ogólne badanie w kierunku obecności pasożytów takich jak owsiki, lamblie, glisty czy tasiemiec. Choroba pasożytnicza może objawiać się: bólami brzucha, brakiem apetytu, chudnięciem, nudnościami, anemią i ogólnym złym samopoczuciem. Kał - G. lamblia met. ELISA badanie w kierunku choroby wywołanej zarażeniem pierwotniakiem Giardia lamblia. Kał - krew utajona badanie pozwalające na wykrycie krwawienia z przewodu pokarmowego. Jest to badanie profilaktyczne we wczesnym wykrywaniu nowotworów przewodu pokarmowego, m.in. raka jelita grubego. CRP, ilościowo bardzo czuły wskaźnik procesu stanu zapalnego; podwyższony poziom CRP występuje w przebiegu wielu chorób zapalnych i nowotworowych. CEA* badanie w kierunku nowotworów związanych głównie z przewodem pokarmowym (rak jelita grubego, żołądka, trzustki i wątroby).

6 AFP* badanie w kierunku raka wątroby, żołądka i dróg żółciowych. CA 19-9* badanie w kierunku raka trzustki, dróg żółciowych i jelita grubego. Helicobacter pylori IgG badanie w kierunku potwierdzenia kontaktu z bakterią Helicobacter pylori, która przyczynia się do rozwoju wrzodów żołądka i dwunastnicy. Długotrwałe zakażenie związane jest także ze wzrostem ryzyka rozwoju choroby nowotworowej żołądka. * Wzrost poziomu tych markerów obserwuje się także w przebiegu wielu chorób nienowotworowych i na podstawie podwyższonego wyniku nie można wnioskować o obecności raka. Interpretacja wyniku należy do lekarza w kontekście innych badań i objawów klinicznych. Pakiet badań METABOLIZMU KOSTNEGO obejmuje: Fosfataza zasadowa enzym produkowany m.in. w tkance kostnej i związany jest z procesem wapnienia kości. Wzrost poziomu ALP towarzyszy niektórym schorzeniom kości. Wapń całkowity, fosfor nieorganiczny podstawowe badania służące do oceny stanu gospodarki mineralnej bezpośrednio związanej ze stanem kości. Wstępne badanie w kierunku osteoporozy. Parathormon hormon wydzielany przez przytarczyce, odgrywa istotną rolę w regulacji poziomu wapnia. Kalcytonina hormon przyjazny dla kości, pobudza odkładanie wapnia i fosforanów w kościach. Osteokalcyna badanie w kierunku osteoporozy, istotny element oceny metabolizmu kostnego, wskaźnik odbudowy kości. Fosfataza kwaśna badanie służące do oceny osteolizy, czyli procesu resorpcji kości. Pakiet badań REUMATOLOGICZNY obejmuje: OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Im wyższe OB, tym przyczyna dolegliwości stawowych może być poważniejsza. Morfologia krwi

7 całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia. Stanowi pomoc w rozpoznawaniu wielu chorób m.in. infekcji czy chorób reumatycznych. Kwas moczowy badanie wykonywane w przypadku bólów kostno-stawowych, przydatne w diagnostyce dny moczanowej. Proteinogram szczegółowe badanie, które pozwala na ilościową ocenę najważniejszych grup białek ustrojowych. Podwyższony poziom gamma globulin może występować w niektórych chorobach reumatycznych. CRP, ilościowo bardzo czuły wskaźnik toczącego się stanu zapalnego; podwyższony poziom CRP występuje w przebiegu wielu infekcji i chorób reumatycznych. ASO badanie, które wykonuje się w przypadku dolegliwości kostno-stawowych, aby wykluczyć gorączkę reumatyczną, związaną z wcześniejszymi infekcjami bakteryjnymi, dla których charakterystyczne są często występujące bóle gardła, głowy i gorączka. Nierozpoznana i nieleczona gorączka reumatyczna może w następstwie powodować zmiany w zastawkach serca. Odczyn Waalera-Rosego jest jedną z metod służących do oznaczania obecności u pacjenta czynnika reumatoidalnego(rf). RF czynnik reumatoidalny; podstawowe badanie w rozpoznawaniu chorób reumatycznych, w tym reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS). anty-ccp najnowszy i najbardziej specyficzny marker reumatoidalnego zapalenia stawów. Wysoki poziom tych przeciwciał wskazuje na aktywną postać choroby. Borelioza IgG, Borelioza IgM badania w kierunku choroby przenoszonej przez kleszcze boreliozy, której objawami mogą być bóle stawów i kości. Dodatni wynik w klasie IgM świadczy o świeżym zakażeniu, natomiast dodatni wynik tylko w klasie IgG wskazuje jedynie na kontakt z patogenem wywołującym tę chorobę. Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA1) test przesiewowy w kierunku uogólnionych chorób tkanki łącznej jednego z rodzajów chorób reumatycznych objawiających się m.in. bólami kości i stawów oraz ogólnym osłabieniem. W przypadku wyniku dodatniego należy rozszerzyć diagnostykę o badanie kompleksowe ANA2. Pakiet badań ANEMII obejmuje: OB

8 jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich komórek krwi: czerwonych, białych i płytek. Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób np. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. W diagnostyce niedokrwistości szczególne znaczenie ma zbadanie układu czerwonokrwinkowego; wśród parametrów opisujących czerwone krwinki znajdują się: RBC (liczba krwinek czerwonych), Htc (hematokryt), Hgb (hemoglobina), MCV (średnia objętość krwinki czerwonej), MCH (średnia masa hemoglobiny w krwince czerwonej), MCHC (średnie stężenie hemoglobiny w krwince czerwonej). Żelazo nieprawidłowy, niski poziom żelaza może świadczyć o przewlekłej utracie krwi, niewystarczającej podaży żelaza lub jego złym przyswajaniu. Wynikiem niedoboru żelaza może być tzw. anemia niedobarwliwa. Ferrytyna badanie najlepiej oceniające zasoby żelaza w ustroju. Obniżony wynik występuje w niedoborach żelaza, a podwyższony w stanach zapalnych. Transferyna białko regulujące stężenie jonów żelaza w osoczu krwi i transportujące je do tkanek. Badanie wykonywane, gdy podejrzewa się niedobór bądź nadmiar żelaza. Pomocne również w ocenie funkcji wątroby i stanu odżywienia. Witamina B12 niedobór tej witaminy często występuje w chorobach przewodu pokarmowego i u osób stosujących dietę wegetariańską, może być przyczyną anemii makrocytarnej i zaburzeń neurologicznych. Kwas foliowy niedobór tej witaminy może być przyczyną niedokrwistości oraz wad rozwojowych u noworodka. Pakiet badań FUNKCJI WĄTROBY obejmuje: OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. PT (INR) najważniejsze badania w kierunku zaburzeń krzepnięcia krwi. Znaczny wzrost wartości PT(INR) występuje w chorobach wątroby.

9 Bilirubina całkowita badanie odzwierciedlające funkcje wątroby i dróg żółciowych. Stanowi podstawę rozpoznania żółtaczki. Enzymy wątrobowe podstawowe badania w diagnostyce wątroby: ALT (aminotransferaza alaninowa), AST (aminotransferaza asparaginowa) podstawowe badanie przesiewowe w kierunku uszkodzenia wątroby, głównie w następstwie infekcji wirusowych. Fosfataza zasadowa (ALP) badanie uzupełniające w ocenie funkcji wątroby; jego poziom wzrasta głównie w niedrożności przewodów żółciowych. GGTP (gamma glutamylotransferaza) badanie przesiewowe w kierunku uszkodzenia wątroby; nieprawidłowe wyniki badań odnotowuje się u osób nadużywających alkohol. Cholinoesteraza enzym produkowany w wątrobie, będący wskaźnikiem jej funkcjonowania. Dehydrogenaza mleczanowa badanie w kierunku uszkodzenia komórek wątroby na skutek np. zatrucia czy infekcji wirusowych. Proteinogram szczegółowe badanie, które pozwala na ilościową ocenę najważniejszych grup białek ustrojowych; odchylenia wyników od normy mogą wskazywać na zaburzenia funkcjonowania wątroby. CEA, AFP* tzw. markery nowotworowe; badania wykonywane w kierunku raka wątroby i dróg żółciowych. HBs antygen marker zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B (HBV). HCV przeciwciała wynik dodatni wskazuje na zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV), ale potwierdzenie zakażenia wymaga dodatkowych, specjalistycznych badań z zakresu diagnostyki molekularnej. Przeciwciała przeciwjądrowe (ANA1) test przesiewowy wstępne badanie w kierunku jednego z typów autoimmunologicznego zapalenia wątroby. W przypadku wyniku dodatniego niezbędne jest wykonanie testu kompleksowego (ANA 2). Jeśli pomimo wyniku ujemnego klinicznie podejrzewane jest autoimmunologiczne zapalenie wątroby, należy wykonać cały wątrobowy panel autoprzeciwciał. * Wzrost poziomu tych markerów obserwuje się także w przebiegu wielu chorób nienowotworowych i na podstawie podwyższonego wyniku nie można wnioskować o obecności nowotworu. Interpretacja wyniku należy do lekarza w kontekście innych badań i objawów klinicznych. Pakiet badań FUNKCJI NEREK obejmuje: Mocz-badanie ogólne jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego.

10 Mocznik podwyższone wyniki wskazują na niewydolność nerek, zaburzenia metaboliczne lub odwodnienie organizmu. Kwas moczowy badanie związane z zaburzeniami metabolicznymi, chorobami nerek oraz dolegliwościami stawowymi. Kreatynina na podstawie wyniku tego oznaczenia wylicza się GFR, którego wartość pozwala ocenić funkcję filtracyjną nerek. Cystatyna C nowe badanie, dokładniejsze od kreatyniny, które wykorzystywane jest do oceny funkcji filtracyjnej nerek. Wzrost poziomu Cystatyny C wskazuje na zaburzenia działania nerek. Elektrolity (Na, K) rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca. Pakiet badań FUNKCJI SERCA obejmuje: Fibrynogen wskaźnik stanów zapalnych; badanie pomocne w ocenie układu krzepnięcia. D-dimer, ilościowo badanie wykrywające nadmierną aktywację układu krzepnięcia i fibrynolizy. Dodatni wynik nasuwa podejrzenie toczącej się świeżej zakrzepicy. Elektrolity (Na, K) rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca. Lipidogram szczegółowe badanie w kierunku ryzyka rozwoju miażdżycy przyczyny chorób układu krążenia. W skład badania wchodzi oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL ( dobrego cholesterolu), LDL ( złego cholesterolu) i triglicerydów. hscrp bardzo czuły wskaźnik toczącego się stanu zapalnego oraz marker podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej. Badanie to jest niezależnym wskaźnikiem ryzyka zawału serca, udaru mózgu czy chorób tętnic obwodowych. Badanie ma wartość kliniczną, o ile wykona się je u osoby zdrowej. Niedawno przebyta choroba, uraz, zakażenie lub zapalenie, powoduje wzrost poziomu hscrp i w ten sposób fałszywie zwiększa ocenę ryzyka chorób układu krążenia. CK

11 badanie uszkodzenia mięśni, w tym mięśnia sercowego. Dodatni wynik może być związany z niedawno przebytym zawałem serca. W takim przypadku należy wykonać marker specyficzny dla mięśnia sercowego jakim jest troponina, aby wykluczyć inne przyczyny wzrostu CK takie jak uszkodzenie mięśnia czy zastrzyk domięśniowy. NT pro-bnp badanie pomocne w określeniu nasilenia niewydolności serca. Pozwala także różnicować sercowe i poza sercowe przyczyny duszności. Homocysteina badanie pomocne w określeniu ryzyka zawału serca lub zakrzepicy. Pobranie krwi do badania możliwe jest jedynie na czczo, po dwunastogodzinnym okresie nie jedzenia. Podwyższony wynik jest wskazaniem do profilaktycznego stosowania witamin grupy B i kwasu foliowego. Pakiet badań HORMONALNY DLA KOBIET obejmuje: Pakiet hormonalny kierowany jest do Pań odczuwających dolegliwości, których źródłem mogą być zmiany endokrynologiczne. Badania w nim zawarte pozwalają na określenie równowagi hormonalnej, zdiagnozowanie zaburzeń endokrynologicznych oraz dotykają procesów związanych z płodnością i przekwitaniem. TSH to hormon wydzielany przez przedni płat przysadki, odpowiada on za funkcjonowanie tarczycy. Hormony tarczycy odgrywają istotną rolę w cyklu miesiączkowym i wpływają również na płodność kobiet. Oznaczenie hormonu TSH zaleca się w także w sytuacji, gdy kobieta ma: rzadkie lub zbyt częste menstruacje miesiączki są bardzo obfite lub bardzo skąpe oraz wówczas, gdy stara się o dziecko lub gdy wystąpiło u niej poronienie. Schorzenia tarczycy są obserwowane ok. 5-krotnie częściej u kobiet (głównie w wieku rozrodczym) niż u mężczyzn. Zaburzenia czynności tarczycy podczas ciąży mogą być przyczyną wielu nieprawidłowości, zarówno u ciężarnej, jak i u płodu a później u noworodka. Prolaktyna (PRL) Nieprawidłowy poziom tego hormonu może mieć związek z gruczolakiem przysadki. Wzrost poziomu PRL może nastąpić także pod wpływem licznych bodźców stresowych, wysiłku fizycznego, hipoglikemii (obniżenie stężenia glukozy we krwi). Hiperprolaktynemia (zbyt wysoki poziom prolaktyny) może być: - przyczyną problemów z zajściem w ciążę ( z powodu np. braku jajeczkowania lub niewydolności ciałka żółtego), - czynnikiem zwiększającym ryzyko poronień. Oznaczenie stężenia PRL stanowi jedno z podstawowych badań w diagnozowaniu przyczyn braku miesiączki o podłożu hormonalnym. *Stężenie PRL zmienia się w ciągu doby (najwyższe poziomy osiąga rano 4:00 7:00), oraz wzrasta pod wpływem spożycia posiłku zawierającego białko, dlatego zaleca się dwukrotne oznaczenie poziomu PRL: w godzinach rannych i południowych. FSH hormon folikulotropowy, bierze udział w dojrzewaniu pęcherzyków Graafa i tym samym wpływa na procesy związane z płodnością. FSH oznacza się również w celu określenia początku menopauzy (w 3. dniu cyklu). Wartości powyżej 20 miu/ml wskazują na znacznie obniżoną zdolność do zapłodnienia.

12 LH hormon luteinizujący /lutropina/ wydzielany jest przez przysadkę, uczestniczy w regulacji cyklu miesiączkowego. Oznaczanie poziomu zarówno LH jak i FSH służy do różnicowania przyczyn zaburzeń miesiączkowania i jest pomocne w określeniu terminu owulacji. W prawidłowym cyklu stosunek LH/FSH jest zbliżony do 1 ( z wyjątkiem jajeczkowania), w niewydolności podwzgórzowo-przysadkowej zmniejsza się do 0,5-0,6, po menopauzie zmniejsza się do 0,4-0,7, a w zespole policystycznych jajników wzrasta powyżej 1,5-3. IU/l=mIU/ml Estradiol Wskazaniem do oznaczenia są: - zaburzenia cyklu miesiączkowego, - substytucja hormonalna u kobiet w okresie pomenopauzalnym (określenie dawek i rodzaju przyjmowanych hormonów przed wdrożeniem i w trakcie przyjmowania), - kontrola indukowanej lekami owulacji, - zaburzenia okresu pokwitania, - diagnostyka guzów wytwarzających estrogeny. Badanie stężenia estradiolu w okresie okołoowulacyjnym jest jednym z pośrednich testów potwierdzających wystąpienia jajeczkowania w danym cyklu ( wartości powyżej 82 pg/ml). Niskie poziomy estradiolu mają niekorzystny wpływ na układ kostny (mogą być przyczyną osteoporozy) Stosowanie terapii estrogenowej zmniejsza o 40% ryzyko złamań szyjki kości udowej, miednicy i kończyn, konieczny jest jednak ciągły monitoring poziomu estradiolu i FSH. Progesteron - dostarcza istotnych informacji o przebiegu procesu owulacji. Progesteron odpowiada za właściwe przygotowanie śluzówki na przyjęcie zarodka, utrzymuje ciążę, a spadek jego stężenia przy odpowiednio przygotowanym endometrium wywołuje miesiączkę. Proponuje się trzykrotne oznaczenie progesteronu we krwi między 4. a 11. dniem przed spodziewaną miesiączką. Suma stężeń powinna przekraczać 47,7 nmol/l Warto wiedzieć Badania w kobiecej niepłodności związanej z zaburzeniami owulacji to: - w 10 dniu cyklu: estradiol, LH i FSH - w 13 dniu cyklu: estradiol, LH i FSH - w 21 dniu cyklu: PRL, testosteron i progesteron Wyniki prawidłowe to: - stosunek LH/FSH w 10 dniu cyklu równy 1 - narastanie stężenia Estradiolu między 10 a 13 dniem cyklu od 20 do 480 pg/ml - stężenie progesteronu > 8ng/ml i prawidłowe stężenie PRL i testosteronu Pakiet badań DLA KOBIET PLANUJĄCYCH CIĄŻĘ obejmuje: Mocz-badanie ogólne jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. Zakażenia układu moczowego są jedną z głównych przyczyn powikłań położniczych i powinny być całkowicie wyleczone przed zajściem w ciążę. OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi

13 całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Glukoza podstawowe badanie w rozpoznawaniu cukrzycy. Jej wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie jest niezwykle ważne dla zdrowia ciężarnej i jej przyszłego dziecka. Elektrolity (Na, K) rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca lub przedwczesne skurcze macicy. Lipidogram szczegółowe badanie w kierunku ryzyka rozwoju miażdżycy przyczyny chorób układu krążenia. W skład badania wchodzi oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL ( dobrego cholesterolu), LDL ( złego cholesterolu) i triglicerydów. Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GTP, BIL) zestaw badań całościowo odzwierciedlających funkcje wątroby i dróg żółciowych. Mocznik podwyższone wyniki wskazują na choroby nerek. Żelazo nieprawidłowy, niski poziom żelaza może świadczyć o przewlekłej utracie krwi, niewystarczającej podaży żelaza lub jego złym przyswajaniu. Wynikiem niedoboru żelaza może być anemia, na początku objawiająca się tylko np. osłabieniem lub złym samopoczuciem, a następnie może być związana z patologią ciąży. Wapń całkowity, fosfor nieorganiczny podstawowe badania służące do oceny stanu gospodarki mineralnej bezpośrednio związanej ze stanem kości. Wstępne badanie w kierunku osteoporozy, która może się nasilić w przebiegu ciąży. Dodatkowo zaburzenie poziomu tych jonów może powodować przedwczesne skurcze macicy. Magnez badanie wykonywane w przypadku objawów, takich jak osłabienie, drażliwość, zaburzenia rytmu serca, nudności. Odpowiedni poziom istotny jest ze względu na prawidłową kurczliwość macicy. Prolaktyna podwyższone stężenia tego hormonu mogą być przyczyną problemów z zajściem w ciążę. HBs przeciwciała (anty-hbs) badanie pozwalające ocenić potrzebę powtórnego szczepienia przeciw żółtaczce typu B, a u osób nie szczepionych wynik dodatni wskazuje na kontakt z wirusem HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) i potrzebę specjalistycznej diagnostyki.

14 HCV przeciwciała (anty-hcv) badanie pozwalające stwierdzić kontakt z wirusem HCV (wirus zapalenia wątroby typu C). Dodatni wynik podejrzany jest szczególnie w przypadku nieswoistych objawów ze strony jamy brzusznej, jak wzdęcia, bóle brzucha, zgaga oraz żółtaczki. USR badanie w kierunku wykrycia zakażenia jedną z chorób wenerycznych (badanie wymagane przed przyjęciem do szpitala). Toksoplazmoza IgG badanie pozwalające określić odporność na zakażenie pasożytem Toxoplasma gondii w ciąży. Toksoplazmoza przebyta w ciąży jest bardzo niebezpieczna dla płodu oraz może być przyczyną problemów w przebiegu ciąży. Różyczka IgG badanie pozwalające określić odporność na zakażenie wirusem różyczki w ciąży. W przypadku wyniku ujemnego możliwe jest szczepienie przed zajściem w ciążę. Chlamydia trachomatis IgG badanie w kierunku zakażenia, które może być przyczyną problemów z zajściem w ciążę, a następnie poronień. CMV IgG badanie pozwalające określić odporność na zakażenie wirusem cytomegalii. Zakażenia CMV w trakcie ciąży są bardzo niebezpieczne dla płodu. Przeciwciała antykardiolipinowe IgG i IgM obecność tych przeciwciał może być przyczyną niepowodzeń położniczych (poronień i wewnątrzmacicznego obumarcia płodu). Pakiet badań DLA KOBIET W CIĄŻY obejmuje: Mocz - badanie ogólne jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. Zakażenia układu moczowego są jedną z głównych przyczyn powikłań położniczych. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Glukoza podstawowe badanie w rozpoznawaniu cukrzycy. Jej wczesne rozpoznanie i prawidłowe leczenie jest niezwykle ważne dla zdrowia ciężarnej i jej przyszłego dziecka.

15 ALT, ALP próby wątrobowe oceniające funkcje wątroby i dróg żółciowych. Kreatynina podwyższone wyniki wskazują na choroby nerek. Żelazo nieprawidłowy, niski poziom żelaza może świadczyć o niewystarczającej podaży żelaza lub jego złym przyswajaniu. Wynikiem niedoboru żelaza może być anemia związana z patologią ciąży. Grupa krwi z kartą identyfikacyjną (2 ozn.) niezbędne badanie przed porodem. Raz wykonana karta grupy krwi jest przydatna i ważna do końca życia. Progesteron badanie hormonu odpowiedzialnego m.in. za utrzymanie ciąży. Beta HCG badanie wykonuje się w celu potwierdzenia ciąży oraz monitorowania jej przebiegu. HBs przeciwciała (anty-hbs) badanie pozwalające ocenić potrzebę powtórnego szczepienia przeciw żółtaczce typu B, a u osób nie szczepionych wynik dodatni wskazuje na kontakt z wirusem HBV (wirus zapalenia wątroby typu B) i potrzebę specjalistycznej diagnostyki. HCV przeciwciała (anty-hcv) badanie pozwalające stwierdzić kontakt z wirusem HCV (wirus zapalenia wątroby typu C). HIV badanie w kierunku zakażenia wirusem HIV, niezbędne przed porodem. USR badanie w kierunku wykrycia zakażenia jedną z chorób wenerycznych (badanie wymagane przed przyjęciem do szpitala). Toksoplazmoza IgM wynik ujemny wyklucza zakażenie w ciąży pasożytem Toxoplasma gondii. Toksoplazmoza przebyta w ciąży jest bardzo niebezpieczna dla płodu oraz może być przyczyną problemów w przebiegu ciąży. Różyczka IgM wynik ujemny wyklucza zakażenie w ciąży wirusem różyczki. Pakiet badań DLA KOBIET DOJRZAŁYCH obejmuje: Mocz-badanie ogólne

16 jest podstawowym badaniem odzwierciedlającym funkcję układu moczowego służącym do wykrywania m.in. chorób nerek i zakażeń układu moczowo-płciowego. OB jest badaniem oceniającym ogólny stan zdrowia i umożliwiającym wykrycie stanów zapalnych związanych z różnymi chorobami. Morfologia krwi całościowa analiza wszystkich rodzajów komórek krwi (czerwonych, białych i płytek). Badanie służące do oceny ogólnego stanu zdrowia i stanowiące podstawę rozpoznania wielu chorób m.in. anemii, zaburzeń krzepnięcia krwi, niedoborów odporności czy infekcji. Większość chorób powoduje widoczne zmiany w morfologii krwi. Glukoza podstawowe badanie w rozpoznawaniu cukrzycy. Elektrolity (Na, K) rozpoznawanie zaburzeń równowagi wodno-elektrolitowej występujących m.in. w chorobach nerek lub w odwodnieniu organizmu. Nieprawidłowy poziom elektrolitów może powodować zaburzenia rytmu serca. Lipidogram szczegółowe badanie w kierunku ryzyka rozwoju miażdżycy przyczyny chorób układu krążenia. W skład badania wchodzi oznaczenie poziomu cholesterolu całkowitego, HDL ( dobrego cholesterolu), LDL ( złego cholesterolu) i triglicerydów. Próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GTP, BIL) zestaw badań całościowo odzwierciedlających funkcje wątroby i dróg żółciowych. Mocznik i kreatynina podwyższone wyniki wskazują na niewydolność nerek, zaburzenia metaboliczne lub odwodnienie organizmu. Kwas moczowy badanie związane z zaburzeniami metabolicznymi, chorobami nerek oraz dolegliwościami stawowymi. Ferrytyna badanie najlepiej oceniające zasoby żelaza w ustroju. Obniżony wynik występuje w niedoborach żelaza, a podwyższony w stanach zapalnych. Wapń całkowity, fosfor nieorganiczny podstawowe badania służące do oceny stanu gospodarki mineralnej bezpośrednio związanej ze stanem kości. Wstępne badanie w kierunku osteoporozy. Magnez

17 badanie wykonywane w przypadku objawów, takich jak osłabienie, drażliwość, zaburzenia rytmu serca, nudności. hscrp bardzo czuły wskaźnik toczącego się stanu zapalnego oraz marker podwyższonego ryzyka wystąpienia choroby wieńcowej. Kał na obecność krwi utajonej badanie pozwalające na wykrycie utajonego krwawienia z przewodu pokarmowego, nasuwającego podejrzenie m.in. raka jelita grubego. TSH badanie odzwierciedlające funkcjonowanie tarczycy. Nieprawidłowy, wysoki poziom hormonu może sugerować niedoczynność tarczycy, a nieprawidłowo niski jej nadczynność. Choroby tarczycy mają negatywny wpływ na większość funkcji życiowych i objawiają się m.in. nerwowością, zmęczeniem, kołataniem serca czy nagłym tyciem lub chudnięciem. FSH badanie hormonalne przydatne w diagnostyce zaburzeń miesiączkowania (nieregularnych cykli). Prolaktyna hormonalna diagnostyka zaburzeń miesiączkowania i problemów z płodnością. Osteokalcyna badanie przydatne w ocenie metabolizmu kostnego, istotne w diagnostyce osteoporozy. CA 125* marker nowotworowy związany m.in. z rakiem jajnika. CA 15-3* marker nowotworowy związany m.in. z rakiem piersi. * wzrost tego markera obserwuje się także w przebiegu wielu chorób nienowotworowych i na podstawie podwyższonego wyniku nie można wnioskować o obecności raka. Po konsultacji z lekarzem wynik należy interpretować w kontekście innych badań i objawów klinicznych. Pakiet badań NADKRZEPLIWOŚCI KRWI obejmuje: Antytrombina III, białko C, białko S naturalne antykoagulanty obniżony poziom tych białek związany jest z tendencją do nadkrzepliwości krwi. Czynnik V Leiden i mutacja G-A genu protrombiny badania genetyczne w kierunku mutacji genów, które powodują zwiększenie ryzyka zachorowania na chorobę zakrzepowo-zatorową. Przeciwciała przeciw beta2glikoproteinie-i i antykardiolipinowe w klasach IgG i IgM oraz antykoagulant toczniowy

18 różne przeciwciała antyfosfolipidowe, będące najczęstszą przyczyną nabytej nadkrzepliwości krwi oraz nawracających niepowodzeń położniczych. Na podstawie: