Celiakia i nietolerancja

Transkrypt

1 Celiakia i nietolerancja glutenu Jak sobie radzić z tą chorobą?

2 Celiakia i nietolerancja glutenu Celiakia jest niezdolnością trawienia glutenu będącego proteiną występującą w wielu różnych zbożach. W formie łagodnej znana jest jako nietolerancja glutenu. Osoba nie tolerująca glutenu doświadcza niestrawności po spożyciu produktów zawierających gluten, jednak inne symptomy fizyczne są zazwyczaj ograniczone. W pełni rozwinięta celiakia, z drugiej strony, jest czymś bardzo poważnym. W tym przypadku gluten reaguje z błoną śluzową jelita cienkiego, powodując zaburzenie odporności prowadzące do

3 zwyrodnienia kosmków jelitowych. Uszkodzona ścianka jelita nie jest w stanie właściwie wchłaniać substancji odżywczych, czego rezultatem jest utrata wagi a w przypadku zignorowania symptomów, nawet śmierć. Fakt, że celiakia występuje szczególnie wśród białej rasy w krajach uprzemysłowionych jest związany z szerokim rozpowszechnieniem pszenicy jako głównego ziarna w ich diecie. Co więcej, wiele typów pszenicy jest uprawianych tak aby zawierały szczególnie wysokie ilości glutenu. Także większość pszenicznych mąk zostaje pozbawiona zewnętrznej warstwy ziarna w procesie mielenia. Błonnik, minerały i zarodek są usuwane; pozostaje jedynie zagęszczona, rafinowana mąka zawierająca dużą ilość glutenu. Gluten dodawany jest również do wielu innych produktów żywnościowych by wzbogacić je proteinami; także aby służył jako spoiwo. W ten sposób powyżej wspomniane społeczeństwa cierpią wskutek nadmiernie występującego glutenu.

4 Celiakia i nietolerancja glutenu Jak mogę rozpoznać celiakię? Jeżeli u dziecka występuje spowolnienie procesu wzrostu lub nasilenie problemów trawiennych wskazujących na trudności z przyswajalnością glutenu, badania krwi zapewnią właściwą diagnozę. Choroba pojawia się często niespodziewanie; nie występuje jednak przy urodzeniu. W rzeczywistości, jest ona obecnie sklasyfikowana jako choroba autoimmunologiczna, podobna do cukrzycy występującej u dzieci (cukrzyca typu 1). Celiakia może również pojawić się w wieku dorosłym. Jak w innych przypadkach, daje się ona rozpoznać poprzez poczucie sytości, niestrawności z biegunką, a także poprzez niedobór witamin i minerałów. Odkrycie antyciał we krwi jest następnym krokiem ku definitywnej diagnozie.

5 Jak mogę poradzić sobie z celiakią? Na celiakię nie ma żadnego znanego leku, jakkolwiek można nauczyć się z nią żyć. Bezglutenowa dieta prowadzi do zagojenia się uszkodzonych kosmków jelitowych w ciągu kilku tygodni. Ci, których ta choroba dotknęła, muszą całkowicie unikać glutenu do końca życia. Dzięki temu, dzieci będą w stanie normalnie się rozwijać a dorośli bezproblemowo funkcjonować w codziennym życiu.

6 Źródła glutenu Zboża zawierające gluten: Pszenica, pszenica twarda, orkisz, kamut, owies, żyto, jęczmnień Zboża nie zawierające glutenu: Ryż Kukurydza Proso Quinoa Gryka Amarant

7 W czym zawarty jest gluten? Sosy zagęszczane Produkty garmażeryjne Zupy Chipsy Puszkowane mięso, ryby i warzywa w sosach Produkty o zmniejszonej ilości tłuszczu Hot -dogi, kiełbasy Powłoki tabletek i cukierków Herbaty zawierające konserwanty lub dodatki zapachowe czy koloryzujące Dodatki, barwniki, aromaty Lekarstwa, witaminy Pasty do zębów, szminki Czekolady Mieszanki przypraw Budynie Produkty mleczne zawierające owoce

8 Pełnoziarnista alternatywa Celiakia w widoczny sposób ogranicza twój asortyment ziarna do spożycia. Niemniej jednak, organizm musi być zaopatrzony we wszystkie niezbędne witaminy i minerały. Kiedy robisz zakupy, musisz oczywiście wybierać produkty z napisem bez glutenu. Kupuj tylko pełnoziarniste produkty bezglutenowe. Pełne ziarno + Pacjenci cierpiący na celiakię w szczególności potrzebują błonnika, witamin i minerałów. Artykuły żywnościowe wykonane z mąki pełnoziarnistej dostarczają organizmowi wiele składników odżywczych, które w innych przypadkach, muszą być dodawane w sztucznej formie.

9 Proso (100g) Pełne ziarno Bez łuski Błonnik (g) Kwas foliowy (µg) Cynk (mg) Kukurydza (100g) Pełne ziarno Kasza Błonnik (g) Witamina A (µg) Witamina E (mg) Kwas foliow (µg) 17 3 Wapń (mg) 15 4 Magnez (mg) Żelazo (mg) Cynk (mg) Ryż (100g) Pełne ziarno Biały ryż Błonnik (g) Witamina E (mg) Wapń (mg) 23 6 Magnez (mg) Żelazo (mg) Cynk (mg) Źródło: Uniwersytet Hohenheim, Niemcy

10 Cukrzycy można uniknąć Celiakia i cukrzyca wielokrotnie idą z sobą w parze. Cukrzyca jest chorobą, w której organizm nie wytwarza wystarczającej ilości insuliny by był w stanie utrzymać cukier we krwi pod kontrolą. Zachorowanie na cukrzycę typu 1, może później doprowadzić do wystąpienia celiakii. Zanim pojawi się celiakia, może już wystąpić niezauważalna nietolerancja glutenu. Oprócz połączeń immunologicznych, te dwie choroby często obarczone są ciągiem genetycznym. Z drugiej strony, celiakia może wnieść cukrzycę. Nie musimy jednak pozostawać bezradni. Jeżeli celiakia już występuje, można uniknąć zachorowania na cukrzycę poprzez ostrożne stosowanie diety bezglutenowej. W uniknięciu cukrzycy pomaga także szczególna troska by niepotrzebnie nie obciążać trzustki. Zastosowanie diety składającej się z pełnowartościowych produktów jest tutaj kluczowe. Konsumowanie pełnowartościowej żywności zapobiega niepotrzebnym skokom poziomu cukru we krwi. Także wstrzymywanie się od spożywania białego cukru i sztucznych słodzików wspomaga bardziej równomierną pracę trzustki.

11 Pełnowartościowa dieta bezglutenowa w połączeniu z rekreacją fizyczną, pomaga w uniknięciu rozwinięcia się cukrzycy. Żywność nadmiernie stymulująca trzustkę: Biały ryż, kasza kukurydziana i inne zboża pozbawione łuski Cukier rafinowany i słodycze Wypieki z białej mąki Słodkie owoce i suszone owoce

12 Choroba autoimmunologiczna W ostatnich latach dowiedzieliśmy się więcej na temat celiakii. Obecnie uznana została jako zaburzenie odporności, w którym organizm wytwarza przeciwciała wobec własnych tkanek. Podobnie, bardziej znanymi stały się choroby; młodzieńcza postać cukrzycy lub cukrzyca typu 1, reumatoidalne zapalenie stawów, choroba Leśniowskiego-Crohna, i wiele innych. Bez względu na rodzaj choroby, istnieje kilka prostych zasad, których zastosowanie będzie pomocne: Powinno się unikać wszystkiego co niepotrzebnie stymuluje organizm, odkąd jest on i tak w stanie zapalnym. Stymulantami są: Mięso dieta wegetariańska reguluje i poprawia procesy odpornościowe. Kawa, zielona herbata, herbata, yerba mate i gorąca czekolada (herbaty ziołowe i owocowe nie pobudzają lecz pomagają systemowi trawiennemu). Palenie tytoniu i spożywanie alkoholu. Nieustanne oglądanie telewizji lub słuchanie muzyki nie pozwala odpocząć systemowi nerwowemu. Dlatego jako zasadę można przyjąć, że 30 minut TV dziennie powinno wystarczyć.

13 jak sobie z nią radzić? Ostre przyprawy, wzmacniacze smaku (tj. MSG E621), i sztuczne substancje słodzące (tj. Aspartam E951) mają bardziej negatywny wpływ na immunologiczne procesy organizmu niż dotychczas przypuszczano. Rafinowana i konserwowana żywność. Pełnowartościowa dieta mniej stymuluje i jest bardziej pożywna. Brak snu i niewystarczająca gimnastyka. Właściwa ilość snu i gimnastyka wpływa łagodząco na system immunologiczny. W przypadku dzieci, choroby te mogą być wywołane lub pogłębione silnym stresem natury psychicznej czy fizycznej, z którym nie są w stanie poradzić sobie (np. separacja rodziców, choroba lub śmierć kogoś bliskiego czy dolegliwa choroba).

14 Jak radzić sobie z celiakią? Co pomaga? Dieta wegetariańska (bezglutenowa!) Dieta składająca się z produktów pełnowartościowych Relaks (wystarczająca ilość snu) Gimnastyka

15 Czego unikać? Produktów żywnościowych zawierających gluten Mięsa Palenia Alkoholu Nadmiernego oglądania TV Ostrych przypraw Kofeiny

16 Ryż Amarant Proso Kukurydza Kontakt w Polsce: polska@srac.info Wydawca: Waldstrasse Dickendorf Niemcy Strona internetowa: Luty 2010 Źródło zdjęć: v.001 Gryka Quinoa