Zastosowanie lasera erbowego w chirurgii stomatologicznej opis przypadków

Transkrypt

1 Zastosowanie a erbowego w chirurgii stomatologicznej opis przypadków The application of Erbium in dental surgery Autorka_Kinga Grzech-Leśniak Streszczenie: W chirurgii stomatologicznej szerokie zastosowanie znalazły y wysokoenergetyczne, a szczególnie erbowo-yagowy. Zaletą tego typu ów jest przeprowadzenie zabiegów szybko, bezkrwawo, precyzyjnie, z lepszym gojeniem i często bez blizn w porównaniu do konwencjonalnej chirurgii za pomocą skalpela. Na podstawie piśmiennictwa oraz własnych przypadków klinicznych opisano wskazania i zastosowanie a Er:YAG. Summary: In dental surgery high-power have wide applications, also Erbium. The advantages of this type of are: precise incisions, minimal bleeding and faster healing, as well as minimal scars or lack thereof, than traditional therapie. On the basis of literary references describe indications and application of Er:YAG and clinical cases of using the in precise surgical procedures have been presented. Słowa kluczowe: erbowy, chirurgia stomatologiczna, LightWalker Fotona. Key words: erbium, dental surgery, LightWalker Fotona. _Zastosowanie a wysokoenergetycznego w chirurgii stomatologicznej jest znane od wielu lat. Piśmiennictwo podaje wykorzystanie ów w zabiegach m.in. frenulotomii, operculectomii, przygotowania pola protetycznego, usuwania zmian na błonie śluzowej jamy ustnej. Opisane są one jako szczególnie przydatne narzędzie ze wzgledu na właściwości koagulacyjne, zwłaszcza w miejscach trudnodostępnych, gdzie szycie czy tamponowanie jest utrudnione. Użycie a erbowo-jagowego o długości fali 2940 nm do wykonania zabiegów chirurgicznych płatowych niemal od przysłowiowego A do Z nie jest już literaturową nowością, nie budzi kontrowersji, a wręcz przeciwnie: zaobserwowano, że czas poświęcony na zabieg i proces gojenia jest krótszy przy obniżonych kosztach. W chirurgii ten wykorzystuje się, gdyż obok procesu cięcia otrzymujemy efekt fotokoagulacji i ablacji, czyli odparowania tkanki. Absorpcja i penetracja światła owego zależy od parametrów izycznych takich, jak: długość fali świetlnej, moc, dawka energii, zawartość wody w danej tkance, hemoglobiny, melaniny oraz rozległości i typu zmiany. 1 Najważniejszymi zaletami tego narzędzia jest duża precyzja cięcia wynikająca z możliwości silnego ogniskowania wiązki a, wysoka selektywność, czyli oddziaływanie tylko na tkanki pochłaniające odpowiednią używaną długość fal a, jak również w razie potrzeby możliwość oddziaływania na tkanki bez izycznego kontaktu z nimi (praca końcówkami bezkontaktowymi). Dzięki zastosowaniu oterapii w leczeniu schorzeń metodą chirurgiczną, które wcześniej były bardzo obciążające dla pacjenta, obecnie mogą być bezpieczniejsze, mniej inwazyjne i często skuteczniejsze niż zabiegi klasyczne. 2 Laser wysokoenergetyczny jest również szczególnie efektywny w usuwaniu zmian chorobowych typu epulis, fibroma, papilloma, a także precyzyjnych zabiegach dotyczących przyzębia, jak gingivectomia, osteoplastyka czy w usuwaniu zmian naczyniowych. 3,4 Vescovi et al. opisali leczenie chirurgiczne osteonekrozy szczęk (osteonecrosis of the jaws, ONJ) za pomocą a Er:YAG u pacjentów w trakcie leczenia bisfosfonianami (bisphosphonate therapy, BPT). Udokumentowali, że wczesne chirurgiczne leczenie em Er:YAG skojarzone 6 1_2016

2 z ową terapią LLLT, BP indukowanej ONJ to skuteczniejsze i efektywniejsze leczenie w porównaniu z terapią konwencjonalną techniką. 5 Etapy chirurgicznego zabiegu wydłużenia korony zęba em: _Przeprowadzenie cięcia celem utworzenia płata dostępu. W opisanych przypadkach zastosowano Er:YAG LightWalker (Fotona), rękojeść H14 z końcówką Varian (w przypadku 1) lub szairową (w przypadku 2). Zastosowano moc 55 mj, 20 Hz, 1.10 W z końcówką Varian oraz moc 40 mj, 10 Hz, 0.4 W, stosując końcówkę typową do cięcia tkanek miękkich (kontaktowo). _Oczyszczenie z tkanki ziarninowej końcówką typu chisel 1,5 x 0,5 mm z mocą 180 mj, 20 Hz, 3.6 W. _Skaling owy powierzchni korzenia 40 mj, 40 Hz, 1.6 W (końcówka Varian). _Deepitelializacja płata, zakończenie zabiegu, zaszycie mikrochirurgicznymi nićmi 6/0 wraz z pouczeniem pacjenta. _Przypadek 1 Pacjentka, lat 43, została skierowana przez lekarza prowadzącego celem wykonania zabiegu chirurgicznego wydłużenia z powodu próchnicy korzenia zęba 14 dystalnie. Ze względu na to, że pacjentka choruje na cukrzycę, procedurę przeprowadzono za pomocą a 6 erbowo-yagowego o długości fali 2940 nm (LightWalker Fotona). Każdy zabieg chirurgiczny w grupie pacjentów Ryc. 1-3_Sytuacja wyjściowa przedzabiegowa. Ryc. 4-6_Cięcie wzdłuż szczeliny dziąsłowej za pomocą włókna Varian/H14 (Fotona) od strony przedsionkowej. Ryc. 1 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 6 1_2016 7

3 Ryc. 7-9_Cięcie od strony podniebiennej. Ryc _Po odwarstwieniu płata pełnej grubości, oczyszczenie z ziarniny zapalnej zarówno płata, jak i ubytku kostnego. Ryc _Periodontal debridement, oczyszczenie z kamienia poddziąsłowego powierzchni korzenia zęba. Ryc. 7 Ryc. 8 Ryc. 9 Ryc. 10 Ryc. 2 Ryc. 11 Ryc. 12 Ryc. 13 Ryc _2016

4 Ryc. 15 Ryc. 16 Ryc. 17 Ryc. 18 Ryc. 19 Ryc. 20 Ryc _Widok defektu oczyszczonego za pomocą a Er:YAG tuż przed zamknięciem płata. Ryc _Zaszycie rany. Ryc. 21 1_2016 9

5 Ryc _Kontrola 2 tygodnie po zabiegu. Ryc. 22 Ryc. 23 z cukrzycą jest obarczony wysokim ryzykiem powikłań, stąd wskazane jest zmniejszenie bakteriemii, większa sterylność i równoczasowa dezynfekcja tkanek miękkich i twardych. _Przypadek 2 Mężczyzna, lat 52, został skierowany od lekarza prowadzącego na zabieg płatowy z chirurgicznym wydłużeniem korony zęba z powodu poddziąsłowej próchnicy zębów 34 i 35. Wykonano zabieg owego cięcia, owego oczyszczenia ziarniny z płata oraz z dna ubytku, em oczyszczono również powierzchnię korzenia (periodontal debridement), a także wykonano osteoplastykę. W tym przypadku do cięcia zastosowane konwencjonalną końcówkę a (chisel shapire tip 1,5 x 0,5 mm). Ryc. 1_Stan wyjściowy. Ryc _2016

6 Ryc. 2 Ryc. 3 Ryc. 4 Ryc. 5 Ryc. 6 Ryc. 7 Ryc. 8 Ryc. 2-4_Stan wyjściowy. Ryc. 5 i 6_ Pacjent po zabiegach higienizacyjnych, przygotowany do zabiegu. Ryc. 7-9_Laserowe cięcie tkanki miękkiej. Ryc. 9 1_

7 Ryc _Osteoplastyka, zabieg owego wydłużenia korony klinicznej zęba. Ryc. 10 Ryc. 11 Ryc _2016

8 Ryc _Osteoplastyka, zabieg owego wydłużenia korony klinicznej zęba. Ryc. 13 Ryc. 14 Ryc. 15 1_

9 Ryc. 16 Ryc. 17 Ryc. 18 Ryc. 19 Ryc. 16_Zaszycie rany. Ryc. 17 i 18_Stan 1 dzień po zabiegu. Ryc. 19_Stan 2 dni po zabiegu. _Podsumowanie Zabiegi płatowe wykonane em Er:YAG LightWalker w prezentowanych przypadkach znacznie poprawiły parametry gojących tkanek, skróciły czas gojenia, obniżyły także koszty samego zabiegu. Z punktu widzenia pacjenta, dzięki zastosowaniu oterapii, dodatkowo pojawiły się elementy działania przeciwzapalnego i odkażającego zapalne tkanki, podnoszące komfort leczenia. Przydatność a erbowego w zabiegach chirurgicznych oraz jego użyteczność w codziennej pracy lekarza dentysty oceniana jest bardzo wysoko i rola ta będzie w najbliższych latach znacząco wzrastać. Efekt przeprowadzonego zabiegu, a także gojenie tkanek twardych i miękkich tuż po nim, niewątpliwie wpływa na samopoczucie, psychikę i jakość życia pacjenta._ Piśmiennictwo: 1. Dembowska E, Urbaniak K, Lipski M. Laser Nd:YAG w periodontologii. E-dentico 3,37,2012: Baek KW, Deibel W, Juergens P. A comparative investigation of bone surface after cutting with mechanical tools and Er:YAG. Lasers Surg Med Jul; 47(5): Boj JR, Poirer C, Espasa E, Hernandez M, Espanya A. Lower lip mucocele treated with an erbium. Pediatr Dent. 2009; 31(3): Asnaashari M, Zadsirjan S. Application of Laser in Oral Surgery. J Lasers Med Sci.2014 Summer; 5(3): Vescovi P, Manfredi M, Merigo E, Meleti M, Fornaini C, Rocca JP, Nammour S. Surgical approach with Er:YAG on osteonecrosis of the jaws (ONJ) in patients under bisphosphonate therapy (BPT). Lasers Med Sci Jan; 25(1): _autorka Dr. n med. Kinga Grzech-Leśniak specjalista periodontolog Prezydent Polskiego Towarzystwa Laserowego, PTSL ul. Poznańska 8, Kraków Kontakt: ptsl@.org.pl; kgl@periocare.pl _2015