GTF KURIER KLIENT? AKTORKA. EUROPEJCZYCY? Dr Zbigniew Matkowski o różnicach w poziomie życia. Dyr. Dariusz Polak odsłania kulisy marketingu GTF

Transkrypt

1 KURIER GTF MAGAZYN GÓRNOŚLĄSKIEGO TOWARZYSTWA FINANSOWEGO CZEGO OCZEKUJE KLIENT? Dyr. Dariusz Polak odsłania kulisy marketingu GTF AKTORKA I PIOSENKARKA Izabela Trojanowska o sobie JAK SIĘ MIEWAJĄ EUROPEJCZYCY? Dr Zbigniew Matkowski o różnicach w poziomie życia ISSN: M A J

2 OBNIŻAJ KOSZTY z GTF ZAPŁACIMY TWOJE RACHUNKI DO zł NA PROWADZENIE BIURA Każda Agencja Kredytowa, która przystąpi do Programu Obniżaj koszty z GTF otrzyma stałą - comiesięczną - refundację kosztów prowadzenia biura kredytowego w wysokości: 2000 zł co miesiąc osiągając miesięczną sprzedaż na poziomie 60 tys. netto (przez pierwsze 3 miesiące uczestnictwa w Programie wymagana sprzedaż tylko 45 tys.) 3000 zł co miesiąc osiągając miesięczną sprzedaż na poziomie 90 tys. netto (przez pierwsze 3 miesiące uczestnictwa w Programie wymagana sprzedaż tylko 67,5 tys.) 4000 zł co miesiąc osiągając miesięczną sprzedaż na poziomie 120 tys. netto (przez pierwsze 3 miesiące uczestnictwa w Programie wymagana sprzedaż tylko 90 tys.) Przyłącz się do programu już dziś. Wystarczy, że wyślesz zgłoszenie poprzez formularz dostępny pod adresem Programem objęte są produkty gotówkowe i konsolidacyjne Meritum Banku, Alior Banku oraz Banku Pocztowego. Program zostaje uruchomiony 1-go kwietnia 2014 roku. Szczegóły Programu w Regulaminie dostępnym w siedzibie Organizatora. Polecamy!

3 NA WSTĘPIE Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy, czeka nas kolejny festiwal obietnic, piramidalnych deklaracji i zapewnień to czas kampanii wyborczej. Tym razem do Parlamentu Europejskiego. Kilkanaście miesięcy temu miałem okazję wysłuchać w jakiejś stacji radiowej bardzo interesującego wywiadu z osobą, którą tytułowano profesorem. Zaproszonego do radia gościa przedstawiono jako eksperta problematyki europejskiej. Szczególnie zapamiętałem odpowiedź na jedno pytanie, które brzmiało mniej więcej w taki sposób: Dlaczego Parlament Europejski zdominowany i sterowany jest przede wszystkim przez niemieckich przedstawicieli? Praktycznie nie ma komisji, w której na stanowiskach szefów lub wiceszefów nie byłoby Niemców. Taka dominacja jest niekorzystna dla innych członków UE. Dlaczego pozostałe kraje zezwalają na taką dominację?. Profesor odpowiedział, że wybór Niemców na kierownicze pozycje jest naturalną konsekwencją, wynikającą z ich znakomitego przygotowania do ról, jakie w Parlamencie należy pełnić. Państwo niemieckie jest w pełni świadome, że do Parlamentu, w którym dokonywane są ważne ustalenia, podejmowane kluczowe decyzje, nie mogą być desygnowane osoby nieprzygotowane. Selekcji dokonuje się spośród osób kompetentnych, które swoją wiedzą, doświadczeniem i talentami mogą zadbać o interes kraju, który ich do tej roli delegował. Naturalne jest, że podczas wyborów do poszczególnych komisji członkowie Parlamentu głosują na najlepszych, a tak się składa, że Fot.: Krzysztof Kusiak SPIS TREŚCI JAK SIĘ NAM ŻYJE? Dr Zbigniew Matkowski omawia europejski ranking poziomu życia str. 04 UBEZPIECZENIA NA ZAKRĘCIE Dr Mirosław Ciesielski o przeobrażeniach sektora finansowego str. 09 INSTRUMENTY FINANSOWE I SMYCZKOWE Weronika Aleksandra Kosmala na temat instrumentów-fenomenów str. 10 UŁOŻONA BUNTOWNICZKA Z Izabelą Trojanowską rozmawia Paweł Kawałek str. 12 NA KOGO WYPADNIE, NA TEGO BĘC! Katarzyna Biernacka przestrzega przed internetową walutą str. 14 FOTOGRAFIA TEŻ MOŻE BYĆ DZIEŁEM Komentarz prawny mec. Zbigniewa Labochy str. 15 NIE TAKI DIABEŁ STRASZNY! Rozmowa z dyr. Karoliną Wrońską na temat kredytów dla firm str. 16 MARKETING GTF OD POMYSŁU DO REALIZACJI Dyr. Dariusz Polak o marketingu usług finansowych str. 18 w przeważającej części tymi najlepszymi są właśnie Niemcy I na tym można byłoby zakończyć, ale czy nie warto zastanowić się, dlaczego w Polsce jest inaczej? Dlaczego w Polsce głosujemy na ludzi, którzy nie posiadają nawet elementarnego przygotowania? Takich przedstawicieli tam wysłaliśmy i tacy są też wśród obecnych kandydatów. Kto ich później wybierze na szefów komisji? Niestety, polscy wyborcy ulegają dość prostej regule głosują na znane nazwiska, na przedstawicieli partii, do której ą zaufanie. Nie zwracają uwagi na kompetencje kandydata. W wyniku takich wyborów profesor ekonomii czy prawa przegrywa z celebrytą czy kandydatem, który zasłynął jakimś spektakularnym wystąpieniem. Trudno winić wyborców nie kierują się przecież złą wolą, chcą jak najlepiej. Część z nich nie rozumie roli, jaką będzie pełnił kandydat, część P a w e ł Kosmala czegoś nie doczyta, część kieruje się emocjami, a część jest nawet nieświadoma swoich wyborów. To w końcu normalne. Nienormalne jest jednak, że nasi politycy, liderzy wiodących partii, świadomie desygnują na kandydatów do Europarlamentu ludzi, których na listy wyborcze nie powinni wystawiać. Przecież ci politycy powinni zrobić wszystko, aby reprezentacja polska była jak najlepsza. Zapytam wprost dlaczego liderom partii politycznych nie zależy na polskim interesie? Odejdźmy jednak od polityki, zobaczmy, co nowego w naszym magazynie. Miło mi zakomunikować, że już niebawem spotkamy się z naszymi biznesowymi partnerami na promie do Szwecji. Zabawa zapowiada się przednio, już nie możemy się doczekać spotkania z Państwem, którego nie omieszkamy zrelacjonować na łamach Kuriera. W bieżącym wydaniu informujemy też o nowej inicjatywie pod nazwą Obniżaj koszty z GTF. Szczegóły na sąsiedniej stronie. Serdecznie zapraszamy. Kolejny już raz gościmy dra Zbigniewa Matkowskiego, którego artykuły o sytuacji polskiej gospodarki i żyjących w Polsce obywateli cieszą się bardzo wysokim uznaniem Czytelników Kuriera. Miło jest mi również rekomendować Państwu spotkanie z gwiazdą, tym razem z popularną aktorką serialową, a w przeszłości piosenkarką rockową Izabelą Trojanowską. Na łamach Kuriera, jak zwykle, ciekawe spotkania. Gorąco zapraszam do lektury. PATRON: GórnośląskieTowarzystwo Finansowe GTF Sp. z o.o. Prezes: Paweł Kosmala P r e z e s Z a r z ą d u Górnośląskiego Towarzystwa Finansowego GTF Sp. z o.o. REDAKCJA: Feniks Media Group Sp.j., ul. Na Wierzchowinach 1D, Kraków Redaktor naczelny: Dariusz Wajs Redaktor prowadzący: Grzegorz Chmielewski Sekretarz redakcji: Radosław Urban Zespół redakcyjny: Michał Durbas, Grażyna Jancik, Paweł Jaworski, Paweł Kawałek, Marcin Zawada Korekta: Jolanta Witkowska STUDIO DTP: Jerzy Gorczyca (kierownik studia DTP), Wojciech Kleszcz, Krzysztof Kusiak Produkcja: Krzysztof Chachlowski DRUK: Alnus Sp. z o.o., ul. Wróblowicka 63, Kraków WYDAWCA: Feniks Media Group Sp.j., ul. Na Wierzchowinach 1D, Kraków Fot. na okładce: shutterstock.com W magazynie wykorzystano zdjęcia z biblioteki Shutterstock.com. Zastrzegamy sobie prawo skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów. Materiałów niezamówionych nie zwracamy. Przedruki z magazynu Kurier GTF są dozwolone wyłącznie za uprzednią pisemną zgodą wydawcy. Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Wydawca ma prawo odmówić zamieszczenia ogłoszenia i reklamy. jeżeli ich treść lub forma są sprzeczne z linią programową lub charakterem pisma oraz wydawcy (art. 36, pkt 4 prawa prasowego). Górnośląskie Towarzystwo Finansowe GTF sp. z o.o. Fabryczna 2, Tychy gtf@gtf.pl Infolinia: (0-32) kurier gtf str. 3

4 Loża Ekspertów Jak się nam żyje? Europejski ranking poziomu życia d r z b i g n i e w M a t k o w s k i Międzynarodowe porównania poziomu dochodów i poziomu życia to jeden z najbardziej pasjonujących tematów dyskusji. Autor przedstawia porównawczą analizę poziomu dochodów i poziomu życia w 40 krajach Europy ze szczególnym uwzględnieniem pozycji Polski. Tabela zawiera unikatowe zestawienie danych, ilustrujących różne aspekty poziomu życia w 40 krajach Europy (dane dotyczą 2012 r.). Oprócz rankingu dochodu na mieszkańca przedstawiony jest ranking poziomów rozwoju, oparty na wskaźniku HDI (UNDP), oraz wielowymiarowy ranking dobrobytu, oparty na wskaźniku BLI (OECD). Artykuł został napisany specjalnie dla Kuriera GTF. Poziom dochodów kurier gtf 19 Podstawowym miernikiem poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego i poziomu życia w różnych krajach jest wartość produktu krajowego brutto (PKB) lub dochodu narodowego brutto (DNB), przypadająca na 1 mieszkańca. Są to dwie alternatywne miary produkcji i dochodu: PKB wyraża ogólną wartość produkcji dóbr i usług wytworzonych w danym kraju w ciągu roku, a DNB sumę dochodów uzyskanych ze sprzedaży tej produkcji z uwzględnieniem salda dochodów transferowanych do kraju z zagranicy. Różnica między tymi wielkościami (dodatnia lub ujemna) jest przeważnie niewielka. W międzynarodowych porównaniach wartości PKB lub DNB są przeliczane na jedną walutę (np. dolary USA lub euro) według bieżących kursów walutowych (BKW) lub za pomocą umownych przeliczników, zwanych parytetami siły nabywczej (PSN). W porównaniach obejmujących kraje o różnym poziomie rozwoju najczęściej stosuje się ten drugi rodzaj przeliczników, które uwzględniają różnice cen i nie podlegają takim wahaniom, jak kursy walutowe. Jednak przeliczniki PSN, stosowane w międzynarodowych statystykach dochodu narodowego, są niedokładne, i niekiedy zawyżają wartości dochodu narodowego, podawane dla krajów słabiej rozwiniętych. Trzeba to mieć na uwadze przy porównywaniu tych wielkości w tak zróżnicowanych grupach krajów, jak państwa europejskie wykazane w tabeli. Tabela przedstawia ranking 40 państw Europy, uszeregowanych według poziomu DNB per capita (na 1 mieszkańca), liczonego w dolarach USA z uwzględnieniem siły nabywczej Dr Zbigniew Matkowski Fot. Lech Gawuć Autor jest emerytowanym pracownikiem naukowym Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie, wieloletnim wykładowcą SGH i innych uczelni krajowych i zagranicznych, członkiem Rady Naukowej Międzynarodowego Ośrodka Badań Koniunktury CIRET w Zurychu oraz sekretarzem Komitetu Redakcyjnego dwumiesięcznika Ekonomista. str. 4

5 Loża Ekspertów Wskaźniki dochodów i poziomu życia w krajach Europy Lp. Kraje DNB per capita a USD Wskaźnik nierówności Gini Wskaźnik ubóstwa % Stopa bezrobocia % Długość życia lata Okres nauki lata Wskaźnik rozwoju b HDI 1 Norwegia ,6 5,7 3, ,6 0,955 (1) 2 Luksemburg ,0 7,1 5, ,1 0,875 (16) 3 Szwajcaria ,7 9,6 4, ,0 0,913 (6) 4 Szwecja ,8 7,8 8, ,7 0,916 (4) 5 Holandia ,4 5,2 5, ,6 0,921 (2) 6 Dania ,1 7,7 7, ,4 0,901 (8) 7 Austria ,6 8,4 4, ,8 0,895 (10) 8 Niemcy ,3 9,6 5, ,2 0,920 (3) 9 Belgia ,6 8,0 7, ,9 0,897 (9) 10 Finlandia ,9 6,0 7, ,3 0,892 (12) 11 W. Brytania ,8 9,3 8,0 80 9,4 0,875 (17) 12 Francja ,5 6,9 9, ,6 0,893 (11) 13 Irlandia ,8 7,9 15, ,6 0,916 (5) 14 Islandia ,0 4,8 6, ,4 0,906 (7) 15 Włochy ,9 12,2 10, ,1 0,881 (15) 16 Hiszpania ,0 15,3 25, ,4 0,885 (14) 17 Cypr ,0 8,0 12,1 80 9,8 0,848 (20) 18 Słowenia ,7 7,4 9, ,7 0,892 (13) 19 Malta ,1 7,4 6,5 80 9,9 0,847 (21) 20 Grecja ,3 16,0 24, ,1 0,860 (19) 21 Portugalia ,5 11,5 16,4 80 7,7 0,816 (27) 22 Słowacja ,3 7,8 14, ,6 0,840 (23) 23 Czechy ,9 5,1 6, ,3 0,873 (18) 24 Litwa ,0 11,3 13, ,9 0,818 (26) 25 Rosja ,1. 5, ,7 0,788 (32) 26 Estonia ,5 10,9 10, ,0 0,846 (22) 27 Łotwa ,7 13,5 15, ,5 0,814 (28) 28 Polska ,9 10,5 10, ,0 0,821 (25) 29 Węgry ,9 8,2 11, ,7 0,831 (24) 30 Chorwacja ,5 13,9 16,3 77 9,8 0,805 (29) 31 Rumunia ,2 16,5 7, ,4 0,786 (33) 32 Bułgaria ,6 15,1 12, ,6 0,782 (34) 33 Białoruś ,5 6,3 6, ,5 0,793 (30) 34 Czarnogóra ,6 9,3 19, ,5 0,791 (31) 35 Macedonia ,6. 31,0 75 8,2 0,769 (35) 36 Serbia ,6 9,2 23, ,2 0,740 (37) 37 Bośnia i H ,1 76 8,3 0,735 (39) 38 Albania , ,4 0,749 (36) 39 Ukraina ,6. 7, ,3 0,740 (38) 40 Mołdawia ,0 16,6 5,6 70 9,7 0,660 (40) A Według parytetu siły nabywczej. B W nawiasach podano miejsce kraju w rankingu HDI w skali Europy. Źródło: UNDP, Human Development Report 2013 (hdr.undp.org); World Bank, World Development Indicators (databank.worldbank.org); Eurostat, Database (ec.europa.eu/eurostat). 19 kurier gtf str. 5

6 Loża Ekspertów go, który ma do dyspozycji przeciętny mieszkaniec kraju. Suma pieniędzy, które ma do dyspozycji w skali rocznej przeciętny obywatel kraju i którą może on przeznaczyć na swoje wydatki lub oszczędności, jest oczywiście dużo mniejsza niż wartość DNB per capita, która, oprócz dochodów rozporządzalnych ludności, obejmuje zyski przedsiębiorstw wraz z amortyzacją oraz całość podatków płaconych przez konsumentów i przez firmy. Jednak porównanie wielkości DNB lub PKB per capita w różnych krajach z uwzględnieniem siły nabywczej pozwala zorientować się, jaka jest w przybliżeniu relacja przeciętnych dochodów i poziomu życia obywateli tych krajów. kurier gtf 19 (tzn. wg PSN). Zestawienie obejmuje wszystkie kraje kontynentu (łącznie z Rosją, ale bez Turcji i krajów kaukaskich), z pominięciem jedynie minipaństw (miast lub wysp) oraz terytoriów nie w pełni jeszcze uznanych przez wspólnotę międzynarodową za suwerenne. Dane o DNB per capita w 2012 r., zamieszczone w pierwszej kolumnie, pokazują ogromne zróżnicowanie poziomów dochodu w poszczególnych krajach naszego kontynentu i ogromny dystans, dzielący nadal pod tym względem postsocjalistyczne kraje Europy Środkowo-Wschodniej (EŚW) i tzw. Wspólnoty Niepodległych Państw (WNP) od wysoko rozwiniętych krajów Europy Zachodniej. Europejski ranking dochodów otwierają trzy zamożne kraje o poziomie DNB per capita powyżej 55 tys. dolarów: Norwegia, Luksemburg i Szwajcaria (w USA wskaźnik ten jest niższy, i wynosi około 53 tys. USD). Pięć następnych krajów: Szwecja, Holandia, Dania, Austria oraz Niemcy, legitymuje się dochodem na mieszkańca tys. USD, a osiem dalszych w tym W. Brytania, Francja, Włochy i Hiszpania tys. USD. Spośród 11 krajów EŚW, które przystąpiły już do Unii Europejskiej, najwyższy dochód na mieszkańca (ponad 27 tys. USD) ma Słowenia; pozostałe kraje tej grupy, z wyjątkiem Rumunii i Bułgarii, ą dochód rzędu tys. USD. W tym samym przedziale dochodów plasuje się Rosja. Polska z DNB per capita w 2012 r. wg PSN ponad 21 tys. USD zajmowała 28. miejsce w tym rankingu, wyprzedzając Węgry i Chorwację, ale ustępując pod względem wysokości tego wskaźnika Fot. Lech Gawuć nie tylko Słowenii, Czechom i Słowacji, lecz także trzem republikom bałtyckim: Litwie, Łotwie i Estonii. Uboższe kraje bałkańskie, Rumunia i Bułgaria, jak również Białoruś, ą po tys. USD rocznie. Listę zamykają dwa kraje należące (przynajmniej do niedawna) do WNP, a obecnie po dramatycznych doświadczeniach poszukujące drogi do UE: Ukraina i Mołdawia, z dochodem per capita odpowiednio 7 tys. USD i 3,5 tys. USD. Należy zaznaczyć, że wykazane w tabeli wielkości DNB na mieszkańca, liczone z uwzględnieniem siły nabywczej, są dla wszystkich krajów EŚW i WNP dużo wyższe, niż te same wielkości, liczone według bieżących kursów walutowych. W przypadku Polski DNB per capita w 2012 r., liczony wg PSN, wyniósł USD, podczas gdy ta sama wielkość, przeliczona wg BKW, wyniosła tylko USD. Po prostu przy przeliczaniu wartości naszego dochodu narodowego z uwzględnieniem siły nabywczej Bank Światowy zastosował kalkulacyjny przelicznik 1,87 PLN/ USD, podczas gdy średni kurs walutowy w tamtym roku wynosił 3,26 PLN/ USD. To samo dotyczy pozostałych krajów naszego regionu, gdzie szacunki dochodu wg PSN są dużo wyższe od analogicznych wielkości liczonych wg BKW. O tej zasadniczej różnicy należy pamiętać przy porównywaniu wartości PKB lub DNB per capita w krajach Europy Zachodniej i Wschodniej. Niezależnie od zastosowanego przelicznika walut, wartość DNB lub PKB na 1 mieszkańca jest zawsze dużo wyższa od dochodu rozporządzalne- Nierówności, bieda i bezrobocie Przeciętny dochód na osobę obojętnie jak mierzony jest tylko ogólnym, orientacyjnym wskaźnikiem poziomu życia w danym kraju. Poziom życia ludności, nawet w ściśle materialnym wymiarze, zależy nie tylko od wysokości zarobków i poziomu cen, ale też od wysokości płaconych podatków i otrzymywanych świadczeń, a ponadto lub przede wszystkim od posiadanych zasobów ątkowych. Niestety, statystyka międzynarodowa nie zawiera prawie żadnych danych o zasobach ątkowych gospodarstw domowych (finansowych i rzeczowych) m.in. dlatego, że informacje na temat osobistych ątków są obszarem pilnie strzeżonym. Poza tym wysoki średni dochód per capita może być wynikiem bardzo wysokich dochodów garstki oligarchów, podczas gdy znaczna część ludności żyje w niedostatku. Konwencjonalną miarą nierówności w podziale dochodów jest współczynnik Giniego (im wyższy współczynnik, tym większe dysproporcje w poziomie dochodów rodzin i gospodarstw domowych). W tabeli podano wartości tego współczynnika dla poszczególnych państw europejskich. W Europie Zachodniej najbardziej egalitarne proporcje podziału dochodów (przy ogólnie wysokim poziomie przeciętnego dochodu) wykazują kraje skandynawskie, a także: Niemcy, Holandia, Belgia, Dania, Austria i Szwajcaria, tzn. kraje najmocniej lansujące ideę państwa dobrobytu ; największe nierówności dochodowe występują natomiast w Hiszpanii, Portugalii i Grecji, ale również we Włoszech i w Wielkiej Brytanii str. 6

7 Loża Ekspertów skala nierówności jest znaczna. Wśród krajów EŚW najmniejsze różnice w poziomie dochodów wykazują Czechy, Słowacja i Słowenia, największe zaś Bułgaria, Rumunia i inne kraje bałkańskie oraz republiki bałtyckie. Spośród czterech państw należących (przynajmniej formalnie) do WNP wysoki stopień zróżnicowania dochodów wykazują Rosja i Mołdawia, a stosunkowo niski Białoruś i Ukraina. Współczynnik Giniego w Polsce, równy 30,9 w 2012 r., był nieco wyższy od średniej w całej UE. Pozytywnym zjawiskiem jest stopniowe obniżanie się tego wskaźnika w kilku ostatnich latach. Innym wskaźnikiem nierówności jest dystans dochodowy między najbiedniejszymi i najbogatszymi ludźmi w danym kraju. Z danych Eurostatu wynika, że w 2012 r. stosunek między dochodami 20% najbogatszych i 20% najbiedniejszych rodzin w Polsce wynosił 5:1 i był mniej więcej równy średniej dla całej UE. Jednak w większości państw Unii stosunek ten był niższy. Udział 20% najbogatszych rodzin w ogólnej sumie dochodów rozporządzalnych w Polsce przekracza 40%, a 10% najbardziej zamożnych rodzin zgarnia prawie 25% całości dochodów. W krajach o większych dysproporcjach dochodowych wskaźniki te są jeszcze wyższe. Dane ilustrujące zakres niedostatku i biedy są również szczupłe i niekompletne. W krajach Europy Zachodniej margines absolutnej biedy, definiowany według norm dochodowych przyjętych przez ONZ i Bank Światowy, jest niewielki, ale w większości pokomunistycznych państw Europy Środkowej, Południowej i Wschodniej znaczna część ludności żyje poniżej minimalnego poziomu dochodu i konsumpcji, uznawanego w danym kraju za próg ubóstwa. Podane w tabeli wskaźniki względnego ubóstwa nie są w pełni porównywalne. Dla państw UE oraz Norwegii, Islandii i Szwajcarii pokazują one odsetek ludności o dochodach niższych od połowy średniego dochodu w kraju; dla pozostałych państw podano odsetek ludności żyjącej poniżej poziomu, określonego w danym kraju jako linia ubóstwa. Największy margines względnego ubóstwa istnieje w takich krajach, jak: Hiszpania, Włochy i Grecja, oraz w krajach bałkańskich, a także w najbiedniejszych krajach WNP, dla których jednak dostępne dane są niepełne i nieporównywalne. W Polsce tak mierzony wskaźnik relatywnego ubóstwa wynosi około 11%, i jest zbliżony do średniej dla całej Unii (ale dwa razy wyższy niż np. w Czechach czy w Holandii). Jednym z najważniejszych aspektów dobrobytu społecznego jest dostępność pracy oraz istniejące możliwości zatrudnienia przy godziwym zarobku. Czynnik ten wpływa bezpośrednio na osiągane dochody i poziom życia ludności, a jednocześnie określa stopień, w którym wykształcenie i kapitał ludzki mogą przekładać się na wyższą produkcję i wyższą stopę życiową. Wysokie bezrobocie pozostaje w sprzeczności z powszechnym rozumieniem pojęcia dobrobytu. Tymczasem wysokie bezrobocie urosło do rangi jednego z głównych problemów ekonomiczno-społecznych w Europie, którego ostrość jeszcze wzrosła w ostatnich latach w związku z globalnym kryzysem i turbulencjami w strefie euro. Tabela pokazuje kształtowanie się przeciętnej stopy bezrobocia w Europie w 2012 r. Przeciętna stopa bezrobocia w 40 krajach Europy, wykazanych w tabeli, notowana w ankietowych badaniach rynku pracy, wyniosła 11,5%, a w 28 krajach UE 10,5%. W Europie Zachodniej najwyższy poziom bezrobocia notowały kraje osławionej grupy PIIGS: Hiszpania i Grecja (25%) oraz Portugalia i Irlandia (15 16%), a wśród krajów EŚW państwa powstałe po rozpadzie Jugosławii (np. Macedonia 31%, Bośnia 28%, Serbia 24%), a także Litwa, Łotwa i Słowacja (14 15%). Natomiast względnie niskie wskaźniki bezrobocia, rzędu 3 6%, wykazywały takie kraje jak Norwegia i Islandia, Szwajcaria, Austria, Luksemburg, Holandia i Niemcy, a także Czechy (tego rzędu wskaźniki to w gruncie rzeczy tzw. bezrobocie naturalne, związane ze zmianami miejsc pracy oraz preferowaniem socjalu przez wiele osób niepracujących). Kraje powstałe po rozpadzie ZSRR także wykazują dość niskie wskaźniki bezrobocia, ale nie są one bezpośrednio porównywalne z danymi o bezrobociu w krajach UE. Polska, ze średnią roczną stopą bezrobocia 10,2%, notowaną w badaniach ankietowych, znajduje się nieco poniżej przeciętnej dla całej Unii. W 2013 r. wskaźniki bezrobocia w większości krajów Europy jeszcze wzrosły, ale nie mamy jeszcze kompletu danych. Podane w tabeli stopy bezrobocia dotyczą danych pochodzących z badań ankietowych. Poziom bezrobocia rejestrowanego jest przeważnie wyższy (bo rejestracja daje prawo do zasiłku). Na przykład w Polsce przeciętna stopa bezrobocia wykazywana w badaniach ankietowych w 2013 r. wyniosła 10,4%, podczas gdy poziom rejestrowanego bezrobocia wynosił średnio 13,5%. Szczególnym problemem jest bardzo wysokie bezrobocie wśród młodzieży. W całej UE stopa bezrobocia wśród ludzi młodych jest 2 3 razy wyższa niż wśród dorosłych. W Polsce stopa bezrobocia w grupie wieku poniżej 25 lat sięga 27%. Pomijamy w tym miejscu sprawę poziomu zarobków, która zasługiwałaby na odrębną analizę porównawczą. Różnice w zarobkach między krajami Europy Zachodniej i Środkowo- -Wschodniej nie są mniejsze, niż różnice dochodu przypadającego na mieszkańca danego kraju, i właśnie to kryterium, w połączeniu z większą łatwością znalezienia pracy oraz innymi korzystniejszymi warunkami życia, jest głównym czynnikiem, skłaniającym tysiące młodych ludzi do migracji ze Wschodu na Zachód. Poziom życia Syntetycznym wskaźnikiem rozwoju społecznego i poziomu życia jest publikowany przez Agencję Rozwoju ONZ (UNDP) wskaźnik rozwoju społecznego HDI (Human Development Index). Ten wskaźnik uwzględnia trzy elementy: dochód per capita, oczekiwaną długość życia oraz poziom edukacji, które ą odzwierciedlać trzy główne wymiary rozwoju społecznego: zdrowe i długie życie, gruntowną wiedzę i godny standard życia. Wskaźnik przyjmuje wartości liczbowe od 0 do 1 (wyższe wartości oznaczają wyższy poziom rozwoju). Najnowszy ranking HDI, oparty na danych z 2012 r., obejmuje 187 krajów z całego świata. W tabeli podajemy wartości wskaźnika HDI dla 40 państw europejskich oraz pozycje zajmowane przez nie w tym rankingu w skali Europy (w nawiasach). Tabela zawiera też dane dotyczące trzech elementów składowych tego wskaźnika: dochód per capita, długość życia i okres nauki. Liderami światowej klasyfikacji pod względem wskaźnika HDI są: Norwegia, Australia, USA, Holandia i Nowa Zelandia. Spośród krajów Europy Zachodniej wysokie pozycje w tym rankingu zajmują ponadto: Niemcy, Szwecja i Szwajcaria, Irlandia i Islandia oraz Dania, Belgia i Austria. Pozostałe cztery duże kraje Europy Zachodniej Francja, Włochy, Hiszpania i W. Brytania lokują się nieco niżej. Wśród 19 kurier gtf str. 7

8 Loża Ekspertów kownik może sobie również obliczyć dla interesującego go kraju ważony wskaźnik dobrobytu, stosując własne wagi, przypisywane różnym aspektom dobrobytu. Najnowsze wydanie raportu BLI zawiera ogólną ocenę dobrobytu społecznego na obszarze OECD (obejmującym 36 państw członkowskich i kandydujących), opartą na danych z lat , oraz porównawczą analizę wyników osiąganych w różnych dziedzinach, kształtujących dobrobyt społeczny. kurier gtf 19 krajów UE z obszaru EŚW najwyższą pozycję zajmuje Słowenia, a dalsze kolejno Czechy, Estonia, Słowacja, Węgry i Polska. W światowym rankingu HDI nasz kraj zajmuje 39. miejsce, a w rankingu europejskim (ograniczonym do 40 krajów wykazanych w tabeli), zajmujemy 25. miejsce, ustępując pod tym względem m.in. Czechom, Węgrom i Słowacji, ale wyprzedzając Rosję i Białoruś, Rumunię i Bułgarię oraz Ukrainę, Mołdawię i Albanię. Warto jednak zaznaczyć, że spośród 28 krajów UE pod względem wysokości tego wskaźnika wyprzedzamy jedynie 6 krajów: Portugalię, Litwę i Łotwę oraz Chorwację, Rumunię i Bułgarię. Sama koncepcja wskaźnika HDI, jak i metoda jego obliczania, są dyskusyjne. Przede wszystkim wskaźnik ten nie obejmuje wielu ważnych aspektów dobrobytu społecznego (np. nie uwzględnia takich wartości jak wolność, demokracja, sprawiedliwość i spójność społeczna). Również wskaźniki cząstkowe, które ą odzwierciedlać dobrobyt materialny, stan zdrowia i poziom wykształcenia, ą różne wady i ograniczenia. Wynikające z tego uszeregowanie niektórych krajów w światowym rankingu HDI jest niekiedy dość kontrowersyjne (np. w najnowszym rankingu W. Brytania została umieszczona tuż przed Czechami i Grecją, a Białoruś została sklasyfikowana wyżej niż Rosja). Gdyby wskaźnik ten miał wskazywać kraje, w których warto zamieszkać, a z drugiej strony te, które lepiej omijać, jego wskazania niekiedy mogłyby okazać się nader mylące. Niemniej jednak HDI jest nadal bardzo popularnym wskaźnikiem poziomu życia, szeroko stosowanym w porównaniach międzynarodowych. W 2011 r. OECD podjęła program, którego celem jest wielowymiarowa analiza dobrobytu społecznego i poziomu życia w krajach członkowskich i aspirujących do tej organizacji. Obliczany w tym programie wskaźnik poziomu życia BLI (Better Life Index) ma służyć do porównawczych ocen dobrobytu w różnych krajach. Zakres przedmiotowy wskaźnika BLI jest dużo szerszy niż wskaźnika HDI, ale jest on obliczany tylko dla 23 krajów Europy spośród 40 państw wymienionych w tabeli. Dlatego wskaźnik ten został pominięty w naszej tabeli. Warto jednak przyjrzeć się jego wskazaniom, bo jest to najbardziej wszechstronny syntetyczny wskaźnik poziomu życia, dostępny obecnie w statystyce międzynarodowej. Wskaźnik BLI uwzględnia 11 podstawowych aspektów dobrobytu i jakości życia: 1) dochód i ątek, 2) warunki mieszkaniowe, 3) praca, 4) bilans czasu praca-życie (osobiste i rodzinne), 5) edukacja, 6) zdrowie, 7) środowisko, 8) więzi społeczne, 9) demokracja i praworządność, 10) bezpieczeństwo, 11) ogólne zadowolenie z życia. Każdy z wymiarów dobrobytu jest oceniany za pomocą 1 4 szczegółowych wskaźników, opartych na danych ze źródeł pozarządowych, niepodlegających manipulacji politycznej. Po normalizacji wskaźniki składowe oraz wskaźnik zbiorczy przyjmują wartości w przedziale od 0 do 10 (wyższa wartość oznacza lepszy wynik). Konkretne wartości liczbowe wskaźnika BLI dla poszczególnych krajów nie są podawane, ale można je łatwo obliczyć jako średnią arytmetyczną wartości wskaźników składowych, dostępnych w serwisie internetowym (www. oecdbetterlifeindex.org). Każdy użyt- Najwyższy poziom dobrobytu społecznego na obszarze objętym badaniem reprezentują Australia, USA, Kanada, Szwajcaria i kraje nordyckie; w krajach tych nieważony wskaźnik BLI przyjmuje wartości liczbowe zbliżone do 8. Wysokie wartości wskaźnika (powyżej 7) wykazują także: Austria, Belgia, Dania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, W. Brytania i Irlandia. Pozostałe kraje Europy Zachodniej, w tym Francja, Włochy i Hiszpania, ą nieco niższe noty. Najniższe oceny od 3 do 4,5 uzyskały Rosja, Turcja, Brazylia, Chile i Meksyk. Dla Polski nieważony wskaźnik BLI ma wartość około 5,5, co jest wynikiem zbliżonym do średniej dla wszystkich krajów objętych tym badaniem. Spośród różnych wymiarów dobrobytu uwzględnionych w tym wskaźniku, Polska uzyskała stosunkowo wysokie oceny w takich dziedzinach, jak bezpieczeństwo publiczne, edukacja i więzi społeczne, natomiast stosunkowo niskie noty w zakresie warunków materialnych, stanu zdrowia oraz ogólnego zadowolenia mieszkańców kraju z istniejących warunków życia. Kryzys globalny lat , a następnie kryzys zadłużenia w strefie euro, którego efektem było spowolnienie wzrostu gospodarczego w latach , wywarły głęboki negatywny wpływ na dobrobyt społeczny w całej Europie, powodując spadek dochodów realnych, wzrost bezrobocia i narastanie problemów socjalnych. Badania wykazują, że negatywny wpływ kryzysu na dobrobyt społeczny był szczególnie silny w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, dokonujących transformacji systemowej i włączających się w nurt integracji europejskiej. Ujemne efekty kryzysu w zakresie poziomu życia ludności są nadal widoczne w postaci wysokiego bezrobocia, spadku płac realnych, zmniejszonych rent, emerytur i zasiłków socjalnych oraz spadku konsumpcji i oszczędności. str. 8

9 FELIETON Ubezpieczenia n a z a k r ę c i e Sektor finansowy w Polsce nie ma ostatnio dobrej passy, mimo że udało się mu w ubiegłym roku zachować zyski prawie na niezmienionym poziomie w stosunku do roku poprzedniego. Niskie stopy procentowe w dalszym ciągu będą zmniejszać wartość dochodów, w tym samym kierunku oddziałuje ustawowo zmniejszona prowizja, pobierana od akceptacji kart w punktach handlowych interchange. Ten rok może też przynieść spadek dochodów ze sprzedaży ubezpieczeń, bo od listopada ma zacząć obowiązywać nowa rekomendacja U, dotycząca właśnie sprzedaży tych produktów. Działania KNF w tym zakresie wynikają poniekąd z rosnącej ilości skarg konsumentów, którym zaoferowano i sprzedano produkty, których konsekwencji funkcjonowania nie byli świadomi lub po prostu, delikatnie mówiąc, wprowadzono ich w błąd. Konsumenci jednak, dzięki portalom społecznościowym i instytucji pozwów zbiorowych, są coraz lepiej zorganizowani. Skutkiem tego są pozwy wobec kilku grup ubezpieczeniowych i kary dla banków. Najgłośniej w ostatnich miesiącach było o nieuczciwych praktykach, związanych ze sprzedażą ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, mylnie nazywanych polisolokatami. Produkty te, których celem jest długoterminowe oszczędzanie, nie są same w sobie czymś złym, pod warunkiem, że właśnie taką potrzebę klientów ą zaspokajać. Niestety, zaoferowano je im jako produkty lokatopodobne. Konsekwencją była znaczna strata wpłaconego kapitału (nawet do 90%) w momencie rozwiązania umowy szybciej niż po co najmniej 5 latach. Przy czym (niezależnie od zachowania i straty klienta) sowitą prowizję zgarniał pośrednik, którym mógł być również bank. Nawiasem mówiąc, ze świecą na rynku finansowym szukać produktów inwestycyjnych, których ryzyko obciąża w tym samym stopniu bank i klienta. Niestety, jeśli chodzi o etykę sprzedaży ubezpieczeń, nieskuteczne okazały się zalecenia, ujęte w Kodeksie etyki brokerów, który zabrania kierowania się własnym interesem, czyli wysokością prowizji, przy wyborze produktu dla klienta. Na celowniku regulatorów znajdują się też, a może przede wszystkim, ubezpieczenia towarzyszące produktom kredytowym. Wg szacunków, miesięcznie sprzedawanych jest około 3 mln takich ubezpieczeń. Innymi słowy, prawie połowa ubezpieczeń życiowych jest sprzedawana przez bankowe kanały dystrybucji. Bank oferuje jednak klientom przystąpienie do ubezpieczenia grupowego, a nie indywidualnego; to powoduje, że jednocześnie pełni rolę pośrednika i ubezpieczyciela, ograniczając lub utrudniając potencjalne roszczenia kredytobiorcy. Takie podejście w nowej rekomendacji będzie uznawane za nieuczciwą praktykę handlową i konflikt interesów. Było też wiele przypadków, gdy klienci nie wiedzieli, jaki jest zakres ubezpieczenia i jakie wyłączenia ich dotyczą, nie mówiąc już o ubezpieczaniu takich klientów, którzy nie spełniali warunków, by warunkom umowy podlegać. Kwestią funkcjonowania pośredników finansowych zajął się też Europarlament. Wszystko wskazuje więc na to, że wprowadzony zostanie również zakaz łącznej sprzedaży kilku produktów. I nie chodzi tylko o połączenie umowy kredytowej i ubezpieczeniowej, ale również rozdzielenie czasu ich zawierania w Wielkiej Brytanii ubezpieczenie można zaoferować klientowi dopiero po 7 dniach od zawarcia umowy kredytu. Nową rekomendację, dotyczącą sprzedaży ubezpieczeń, sektor bankowy dostaje w części na własne życzenie, bo nie umiał wyeliminować nagannych praktyk, a nawet cicho na nie przyzwalał. Problemy związane ze sprzedażą ubezpieczeń są też skutkiem tworzenia zbyt skomplikowanych, nieprzejrzystych dla przeciętnego MIROSŁAW C I E S I E L S K I Doktor nauk ekonomicznych, menedżer sektora bankowego z dwudziestoletnim stażem. Wykładowca akademicki na studiach MBA (Wyższa Szkoła Bankowa, Uniwersytet Gdański). Trener biznesu, autor artykułów z zakresu marketingu, bankowości i gospodarki światowej. klienta produktów to kolejne wyzwanie do pokonania dla sektora bankowego i ubezpieczeniowego, zanim usłyszymy o zapowiedziach kolejnych regulacji. Można powiedzieć, że wygrają te banki, które zdążą się do ograniczeń przystosować. Znaczenie tego ostatniego słowa może być kluczowe, bo zbyt często przystosowanie polega na rekompensowaniu sobie dochodów w innych aspektach kontaktów z klientem, a nie na dostarczaniu mu wartości dodanej. Jak powiedział na ostatnim Forum Bankowym prezes NBP Marek Belka, nie na takich rozwiązaniach innowacyjność sektora bankowego powinna polegać. 19 kurier gtf str. 9

10 INWESTYCJE ALTERNATYWNE INSTRUMENTY DZIELIMY NA F I N A N S O W E I S M Y C Z K O W E Weronika Aleksandra K o s m a l a Rozwiązaniami, które nie pozbawiają słuchaczy możliwości delektowania się najczystszymi dźwiękami, są natomiast specjalne patronaty. Tworząc rodzaj syndykatu, zazwyczaj sześciu inwestokurier gtf 19 str. 10 Yehudi Menuhin był zdania, że skrzypce są jednym z najbardziej niezwykłych przedmiotów, jakie kiedykolwiek stworzono. Tak, jak amerykańskiemu wirtuozowi trudno się dziwić, zaskakiwać może niekiedy równie wysoki entuzjazm, jaki wykazują w tym temacie analitycy finansowi i inwestorzy. Wielokrotnie udało się bowiem wykazać, że najwyższej klasy instrumenty smyczkowe stanowią dla tych finansowych bardzo atrakcyjną alternatywę, a portfele, zawierające cenne, wiekowe skrzypce, charakteryzują się znacznie niższym poziomem ryzyka. Dokładna liczba zachowanych instrumentów ze stemplem Antonia Stradivariego nie jest znana wiadomo o około 550 skrzypcach, 60 wiolonczelach i 12 altówkach, a także o 140 skrzypcach, powstałych w porównywalnej sławy pracowni Giuseppe Bartolomea Guarneriego, zwanego del Gesú. Oba warsztaty mieściły się w północnowłoskiej miejscowości Cremona, a wykonane w nich w pierwszej połowie XVIII w. skrzypce osiągają zazwyczaj teraz ceny w przedziale od 2,5 do 8 milionów dolarów, w zależności od stanu zachowania i najrozmaitszych okoliczności, w których się znalazły. Rekordową dotychczas kwotę prawie 16 milionów dolarów zapłacono w 2011 za wykonane przez Stradivariego skrzypce Lady Blunt, należące kiedyś do wnuczki lorda Byrona, Lady Anne Blunt. Co znaczące dla oceny kondycji rynku, jeszcze na początku lat 70. te same skrzypce wylicytowano do zaledwie 200 tysięcy dolarów, a i tak stanowiło to wtedy sensacyjną cenę. Jak podaje fundusz Artist Rare Instrument Fund, inwestujący w rzadkie instrumenty smyczkowe, roczna stopa zwrotu w okresie wyniosła w przypadku ich zakupu ponad 11% dla porównania, indeks Dow Jones wzrastał wtedy niecałe 10% rocznie, 500 amerykańskich spółek o najwyższej kapitalizacji blisko Skrzypek David Aaron Carpenter, grający na skrzypcach Macdonald Stradivariego w nowojorskiej galerii domu aukcyjnego Sotheby s. Marzec, 2014 rok. 8%, a złoto zaledwie około 4%. Dla inwestorów ważne są jednak nie tylko długoterminowe zyski, ale i bezpieczeństwo lokaty w czasie spowolnienia na rynkach finansowych. Od ostatniego kryzysu finansowego wiadomo już, że najcenniejsze skrzypce zmniejszyły niepokoje nawet zdecydowanie lepiej niż dzieła sztuki, których indeks Mei- -Moses Fine Art Index zanotował w pierwszym kwartale 2009 roku spadek o 35%. Z perspektywy zarządzającego portfelem, połączenie instrumentów wyższego ryzyka, jak na przykład akcji, z aktywami alternatywnymi w postaci rzadkich na rynku skrzypiec, powinno zauważalnie zwiększyć jego stabilność w okresie recesji. Niemniej jednak korzystne zestawienie z wahającymi się indeksami giełdy odnosi się wyłącznie do włoskich instrumentów, określanych jako klasa premium. Takich z kolei w obiegu nie przybywa, zwłaszcza że w tzw. stradivariusy coraz częściej lokują swoje kapitały duże instytucje, fundusze, muzea czy skarb państwa, a w takich przypadkach nie trafiają one prędko zarówno na aukcje, jak i do rąk utalentowanych muzyków. Z uwagi na to, że kurcząca się podaż przekłada się wyraźnie na wzrost cen, kolekcjonerów planujących inwestycję na minimum dziesięć lat taka sytuacja nie niepokoi. Jak większość rynków alternatywnych dóbr, rynek unikatowych skrzypiec nie należy do najpłynniejszych, analitycy przyznają jednak, że instrumenty wyceniane niewiele poniżej najwyższej półki zbyć można zazwyczaj w okresie nieprzekraczającym dwunastu miesięcy.

11 INWESTYCJE ALTERNATYWNE rów przeznacza kwotę 25 tysięcy funtów na sfinansowanie narzędzia pracy dla dobrze zapowiadającego się młodego wykonawcy. Na rzecz rosnących stóp zwrotu działa więc w tym układzie nie tylko zmniejszająca się ilość instrumentów na rynku, ale także pomyślnie rozwijająca się kariera samego muzyka. Użytkowanie skrzypiec przez znanego wirtuoza potrafi nawet podwoić ich rynkową cenę, jak odnotowano w przypadku stradivariusów Yehudi Menuhina czy Niccola Paganiniego. Często przytacza się wręcz historie samych instrumentów, przechodzących latami z rąk do rąk, tak najwybitniejszych mistrzów, jak i zwyczajnych złodziei. W 1715 roku bezpośrednio od Antonia Stradivariego skrzypce zamówił polski król August II, w październiku 2010 roku sprzedano z kolei za 6 milionów dolarów takie, które stanowiły kiedyś własność Napoleona. Na znakomitych XVIII-wiecznych skrzypcach grało również wielu polskich wykonawców, jak na przykład urodzony w Częstochowie światowej sławy skrzypek Bronisław Huberman, któremu wyjątkowy instrument został jednak dwukrotnie skradziony. Za pierwszym razem, kiedy wyniesiono je w 1919 roku z pokoju wiedeńskiego hotelu, niebawem wróciły do rąk właściciela. Dwie dekady po tym wydarzeniu zniknęły jednak z garderoby wirtuoza w Carnegie Hall, i ten nigdy już na nich nie zagrał. W latach 80. dopiero, mało rozpoznawany skrzypek z Nowego Jorku przyznał się do kradzieży na łożu śmierci. Na wycenianym obecnie na 4 miliony dolarów instrumencie Gibson ex Huberman koncertuje teraz Joshua Bell. Co może nawet dziwić, właściwe użytkowanie skrzypiec, podobnie zresztą jak i sam upływ czasu, może jakości wydobywanego dźwięku służyć. Nie jest do końca zbadane, co przesądziło o niedoścignionych właściwościach dzieł kremońskich mistrzów, bez wątpienia jednak porównywanie brzmień prawie trzystuletnich skrzypiec i tych produkowanych współcześnie nie jest sprawiedliwe. Podobnie jak smakosze wina, znawcy instrumentów zwracają uwagę na proces ich dojrzewania, o ile zapewnione są ku temu właściwe warunki. Do potencjalnych komplikacji nie należą wyłącznie tak oczywiste niekorzystne okoliczności jak wojny, klęski i kradzieże, ale także czynione w dobrej wierze zabiegi konserwatorskie. Poza trudnościami w datowaniu zabytkowych obiektów, nie do końca możliwe do ustalenia są proporcje ich lakierów czy kryteria doboru drewna. Werniksy i kleje, którymi posługiwał się Stradivari, zawierać ą nawet tak niepospolite składniki, jak substancje pozyskane z rozkładających się ryb. Nietrudno się więc domyślić, że wszelkie konieczne ingerencje w te wytwory poprzedzać powinny wyczerpujące i zazwyczaj kosztowne badania eksperckie. Specjaliści są przeważnie niezbędni inwestorom przy prawie każdym rodzaju aktywności na tym rynku od doradztwa w doborze instrumentu, przez niezbędne potwierdzenie oryginalności i ocenę jego wartości muzycznych, po dopełnienie szeregu administracyjnych obowiązków. Mając na uwadze to, jak wąski jest to rynek i jak wielu działa na nim zdolnych fałszerzy, certyfikowanie autentyczności wymaga bardzo głębokiego znawstwa i rozwiniętego warsztatu. Niemałego zaangażowania kapitału potrzeba również, żeby drogocenne skrzypce transportować i bezpiecznie przechowywać, niektóre zagraniczne fundusze zaproponowały więc rozwiązanie rozkładające różne koszty na poszczególnych udziałowców. Sytuacją najkorzystniejszą dla inwestorów jest taka, kiedy to muzyk, w zamian za możliwość użytkowania instrumentu, pokrywa koszty jego konserwacji, przechowywania i, co najważniejsze, ubezpieczenia we wskazanym towarzystwie o wysokim ratingu. Chociaż mogłoby się wydawać, że transakcje kupna i sprzedaży stradivariusów Skrzypek Bronisław Huberman w wieku 18 lat. Zdjęcie z 1900 roku. popularne mogą być wyłącznie na rozwiniętych rynkach europejskich i na rynku amerykańskim, wraz z rozrastaniem się gospodarek krajów azjatyckich przybywa też kolekcjonerów z Japonii, Chin czy Korei. Na rodzime aukcje wyroby najznakomitszych lutników raczej nie trafiają, a wiekowe instrumenty licytowane są w Polsce na tyle sporadycznie, że nie można z pewnością przewidzieć, czy ich rynek w ogóle się kiedyś rozwinie. Chętnemu inwestorowi nic jednak nie stoi na przeszkodzie, żeby wziąć udział w wiosennej licytacji skrzypiec Macdonald, które Stradivari wykonał w 1719 roku, czyli w swoim najlepszym okresie twórczości. Eksperci nowojorskiego oddziału domu aukcyjnego Sotheby s spodziewają się, że ich cena wyniesie prawdopodobnie około 45 milionów dolarów. Większość potencjalnych kolekcjonerów mogłaby uznać taki próg za stosunkowo wysoki dla utrzymania niezachwianego nastroju polecany może być w takim przypadku powrót do kinowej oferty końca lat 90. Żeby obejrzeć, jak tytułowe purpurowe skrzypce bezlitośnie uśmiercają tak matki, jak i sieroty, a nawet nienarodzonych, nie trzeba się specjalnie finansowo nadwerężać, a przy odrobinie rozwiniętej przesądności, można się w dodatku zupełnie do takiej inwestycji zniechęcić. 19 kurier gtf str. 11

12 GOŚĆ KURIERA GTF U Ł O Ż O N A BUNTOWNICZKA R o z m a w i a ł P a w e ł Kawałek Od kiedy pojawiła się w show-biznesie, nikt nie miał wątpliwości, że narodziła się prawdziwa gwiazda polskiej piosenki. Gdy w roku 1980 na deskach amfiteatru w Opolu śpiewała Wszystko, czego dziś chcę podbiła serca wszystkich. Mężczyźni do niej wzdychali, dla kobiet stała się ideałem, do którego dążyły. Izabela Trojanowska. Zależy od sytuacji, ale dzisiaj myślę, że było to na przykład wyrzucenie mnie ze szkoły. Gdybym nie została wyrzucona, pewnie zostałabym w Olsztynie, nie trafiłabym do Studium Wokalnokurier gtf 19 str. 12 Zadebiutowała Pani w 1971 roku, podczas Festiwalu Piosenki Sakralnej Sacrosong w Chorzowie. Pierwszy poważny występ, i już nagroda do tego wręczana przez późniejszego Papieża, czyli samego Karola Wojtyłę. Jak dziś wspomina Pani tamten moment? Dostąpiłam zaszczytu największego z możliwych! Nasz święty, Papież Jan Paweł II wówczas kardynał Karol Wojtyła wręczył mi dwie nagrody: moją pierwszą w życiu nagrodę imienia Maksymiliana Kolbego za interpretację utworu Jeszcze uboga, a już łaską tknięta, a do tego nagrodę dla najmłodszej uczestniczki w postaci bukietu pięknych kwiatów. Byłam tam, w Chorzowie, w kościele pod wezwaniem św. Ducha, razem z tatą, zresztą Maksymilianem. Oboje bardzo to przeżyliśmy, szczególnie, że wówczas kardynał Wojtyła podszedł do taty i pogratulował mu katolickiego wychowania córki... Wygląda na to, że była Pani wtedy świetnie ułożoną młodą damą. Czy może jednak dawała o sobie w Pani znać dzika natura sceniczna i estradowa? 17 lat to przecież często wiek buntu. Ułożoną zdecydowanie, ale jednocześnie zbuntowaną, niepokorną. Kiedy dyrektor liceum zabronił mi występu w telewizyjnej Giełdzie Piosenki z zespołem Hagaw, uznałam, że mnie szykanuje i oczywiście wystąpiłam za co wyleciałam ze szkoły. Śpiewałam wówczas specjalnie dla mnie napisaną piosenkę Nie mam woli do zamęścia. Później śpiewały tę piosenkę Łucja Prus i Danuta Rinn. Ja po tym wydarzeniu wyjechałam z Olsztyna, a liceum skończyłam w Gdańsku. Kiedy kilka lat później, już jako Izabela Trojanowska, śpiewała Pani Wszystko, czego dziś chcę, wiele kobiet chciało być takimi jak Pani. Silnymi, odważnymi z zadziorną fryzurą. Była Pani dla nich wzorem. Czuła Pani, że inspiruje tak wiele osób? Oczywiście, że czułam! Co więcej widziałam to na ulicach. Fryzura w strzępki, różowe usta, szerokie ramiona, wysoki obcas itd. Nawet jeden z moich fanklubów nazwał się Strzępek. Podobno właśnie od fryzury... Czułam się obserwowana, nie mogłam sobie pozwolić na najmniejszy błąd. Czułam odpowiedzialność za młodzież, która zaufała mi zarówno artystycznie, jak i przejęła mój image. Pani popularność była ogromna; podejrzewam, że z prywatnością nie miała Pani zbyt lekko. Rola idolki tłumów nie była chyba łatwa? Tak, to prawda. To było cudowne uczucie, bo udało mi się dostać na sam szczyt co, jak wiadomo, jest dane nielicznym. Ale coś za coś prywatności nie miałam wcale. Młodzież przyjeżdżała do mnie z całej Polski, i koczowała na klatce schodowej, często wyśpiewując moje piosenki przez całą noc. Myślę, że miałam świętych sąsiadów... Ale klatka schodowa musiała być regularnie myta. Najtrudniej schodziły napisy ze ścian, serduszka, kwiatki... Bo muszę dodać, że mieszkałam w bloku i jeździłam Fiatem 125p. Kiedyś, po koncercie w stołecznej Sali Kongresowej, ktoś krzyknął: Iza, gdzie twój Mercedes! Przy ówczesnych stawkach za koncert (przy czym ja miałam wysoką stawkę ministerialną całe 700 zł) to już można było nieźle jeździć! Niejednokrotnie miewała Pani też problemy z ówczesną władzą. Czemu tak bardzo za Panią nie przepadała? Co jej się w Pani nie podobało? Przekonania, przynależność do źle widzianej wówczas Solidarności. Buntowałam się, bo w kraju w pewnym momencie nie mieliśmy niczego poza octem na sklepowych półkach. Dane mi było jednak podróżować, i widziałam, że są kraje, w których żyje się normalnie. Można mówić, co się myśli, kupować w sklepach muzykę, której się słucha, nie wspomnę o ciuchach i o jedzeniu. To także przenosiło się, cały ten bunt, na teksty piosenek i muzykę. Kiedyś powiedziała Pani, że od problemów należy odbić się, jak od trampoliny. Radziła to Pani z autopsji. Co było dla Pani taką trampoliną?

13 GOŚĆ KURIERA GTF i podróże, jest Pani bardzo zajętą osobą. Czy, mimo to, odczuwa Pani jakiś niedosyt? Owszem. Liczę jeszcze na jakiś mądry muzycznie i tekstowo musical... Czy ma Pani na myśli jakąś konkretną fabułę? Jak miałby wyglądać musical, w którym chciałaby Pani wziąć udział? Jakie musicale najbardziej Panią poruszają? W tego typu produkcjach przodują Amerykanie. Z ostatnio oglądanych zachwyciło mnie Chicago czy Szachy ABBY. Ale wierzę, że naszych twórców też stać na napisanie równie dobrych musicali. Właśnie się dowiedziałam, że Romuald Lipko wraz z Jackiem Cyganem zabrali się za pisanie musicalu. Moim zdaniem, nie mogło być lepiej. Taki duet wróży powodzenie! Romuald Lipko czyli naczelny kompozytor Budki Suflera, autor muzyki do hitu, od którego wszystko się dla Pani zaczęło. Pierwsze poważne kroki na scenie stawiała Pani śpiewając z Budką, dziś towarzyszy Pani zespołowi w jego ostatniej trasie koncertowej. Kończy się pewien rozdział w historii polskiej muzyki. Jakie to uczucie być jego częścią? -Aktorskiego Danuty Baduszkowej, nie zagrałabym tych wszystkich ról u niej w Teatrze Muzycznym w Gdyni... Ma Pani córkę, która jest już dorosłą kobietą. Jaką jest Pani matką? Dobre pytanie, ale skierowane do niewłaściwej osoby. Powinien Pan pewnie ją zapytać. Staram się być dobrą mamą, ale jedno wiem na pewno Roxy jest dobrze wychowaną i rozsądną panną. Ma 22 lata, a za sobą już dwa lata antropologii kulturowej w Wiedniu. Teraz studiuje prawo na uniwersytecie w Berlinie, i pięknie zdała na drugi rok! Może już skończę, bo o Roxannie mogłabym mówić bez końca! To zrozumiałe. Jest Pani z niej dumna. A czy Roxanna bierze pod uwagę pójście w Pani ślady? Nie, wykluczone! Chce zachować swoją prywatność. Jej ideałem jest w przyszłości pomagać ludziom wychodzi na to, że jako prawnik. Ale sama dla siebie śpiewa chętnie. Bierze lekcje salsy. Ma za sobą lekcje gry na pianinie i gitarze. Jest uzdolniona muzycznie. Żałuje Pani czegoś, czego nie zrobiła, choć mogła? Jeśli tak, co to takiego? Sądzę, że mogłam pomyśleć o jeszcze jednym dziecku. Ale nie wiedziałam, że potrafią być takie wartościowe. Wydaje mi się, że dla muzyków każda płyta jest po trosze jak dziecko. Rodzi się przecież coś zupełnie czystego. Coś, czemu nadaje się kształt, dopieszcza, dba o szczegóły, oddaje się temu część siebie. Bezpowrotnie. Jak Pani traktuje muzykę? Nie inaczej! Najpierw sortuję piosenki tematycznie i zastanawiam się, o czym ta płyta ma być, jaki ma mieć przekaz. Nagrywam demo i wtedy się okazuje, które piosenki mi leżą, a które nie. Następuje naturalna selekcja. No i wówczas zaczyna się cyzelowanie, dopieszczanie aranży poszczególnych piosenek. Kocham to! Mogłabym ze studia nie wychodzić godzinami. Tytuł Pani ostatniej płyty to Życia zawsze mało. Dzieli Pani je między muzykę, aktorstwo Wspaniałe, bo jestem świadkiem tego, że można zejść ze sceny w tak samo świetnej formie, w jakiej się na nią wchodziło. Ale liczę, że to nie jest jeszcze definitywny koniec. Nawiązując do tytułu owego hitu, czyli Wszystko, czego dziś chcę czego dziś chce Izabela Trojanowska? Życzę sobie i wszystkim bliskim zdrowia i pogody ducha. A artystycznie, żeby płyta, do której się przymierzam, była trafiona w dziesiątkę! Czy to znaczy, że nowa płyta jest bliżej, niż się spodziewamy? Czuję w sobie, że to już czas najwyższy. Muszę dodać, że otrzymałam kilka bardzo ciekawych kompozycji. Współpracuję z pasjonatami, bardzo lubię ten okres podczas tworzenia płyty. Na taki projekt składa się praca wielu ludzi... Proszę trzymać kciuki za efekty! Bardzo dziękuję za rozmowę i do zobaczenia na koncertach! Do zobaczenia. 19 kurier gtf str. 13

14 FELIETON NA KOGO WYPADNIE, N A T E G O B Ę C! K A T A R Z Y N A B I E R N A C K A Raz, dwa, trzy i odpadasz ty powiemy nieszczęśnikowi, który z kwaśną miną znalazł się na końcu kolejki po złote runo. Pierwsza waluta internetowa bitcoin zyskuje coraz większą popularność w Polsce. Ekonomiści i banki ostrzegają, że to może się skończyć pęknięciem bańki spekulacyjnej. W Polsce temat bitcoinów nie jest jeszcze dobrze znany, ale zdążył zaciekawić wiele osób. Zapewne większość z nas zetknęła się z pojęciem wirtualnego pieniądza. Gdyby jednak zapytać a jak na tym się zarabia? to zaczynamy zastanawiać się, o co chodzi. Tak naprawdę nikt za bardzo nie wie, ale jak na razie jest fajnie. Bawmy się! Tylko jakie są zasady tej gry? kurier gtf 19 Jeden bitcoin nie jest równy ani jednemu dolarowi, ani euro. Jego cena stanowi aktualny kurs, obliczany według zapotrzebowania na taką walutę. Cena bitcoina rośnie dzięki rosnącej popularności i rosnącemu popytowi na walutę. Handel wirtualnym pieniądzem odbywa się na specjalnych internetowych platformach, które działają na zasadach podobnych do giełdy. Skąd się biorą bitcoiny? Pieniądze są tworzone przez użytkowników komputerów, jeśli oni udostępnią ich moc. Im większa moc, tym większe prawdopodobieństwo otrzymania bitcoinów. Działające w Polsce serwery, które wydobywają bitcoiny, mówią często o sobie kopalnie bitcoinów. Kogo zatem może ogarnąć gorączka bitcoinów? Pracę, czyli w uproszczeniu rozwiązywanie skomplikowanych obliczeń matematycznych, może wykonywać prawie każdy komputer. Jednak trudność w wydobyciu bitcoinów rośnie wraz z upływem czasu, czyli ze wzrostem sumy mocy wszystkich użytkowników. Dlatego dziś przeciętny użytkownik komputera dysponuje zbyt małą mocą obliczeniową, by samemu wytworzyć monetę. Działają już wyspecjalizowane maszyny, które istnieją tylko po to, aby bitcoiny wydobywać. Sprawdzają, czy nikt nie próbuje oszukać systemu lub tworzyć nielegalnych pieniędzy. Nagrodą za zużytą energię jest wynagrodzenie w postaci cyfrowej waluty. Monety pochodzą z dobrowolnych pro- wizji z przelewów, które dokonują inni użytkownicy, a także z puli 21 mln monet, które zostaną wydobyte do roku Ja byłam zatrudniona w wesołej pewnej rewii, niestety był niewypał, aktorzy zawiedli. Monety są tworzone przez użytkowników sieci, i system w żaden sposób nie jest regulowany przez instytucje finansowe. Tu pojawia się ryzyko, że stracimy swoje pieniądze. Nie mieli nadziei, że biznes ten się uda, więc biznes diabli wzięli, bo nikt nie wierzył w cuda. Złoto czy srebro ą swoją wartość jako towar. Bitcoin może być tą symboliczną, bezwartościową miską soczewicy, dla której biblijny Ezaw oddał coś znacznie bardziej cennego. Problem polega na tym, że wartość wirtualnego pieniądza nie jest stabilna rynkowo, przez co staje się on mało wiarygodny. Bo trzeba mieć nadzieję, że biznes się opłaci, że będzie z niego zysk, a firma nic nie straci. Od debiutu w 2010 wartość wzrosła prawie 12 tysięcy razy: od 0,063 dolara za 1 BTC do ponad 755 dolarów za jedną bitmonetę. Wokół bitcoinów powstała cała infrastruktura giełdy, kantory wymiany, «kopalnie», w których «wydobywa się» kolejne bitcoiny. Lecz jeśli nie masz głowy, lub brak ci też talentu, to odpuść interesy i nie rób w nich zamętu. Mówi się, że za pomocą bitcoinów pierze się brudne pieniądze. Wirtualne monety mogą być wykorzystywane do hazardu i nielegalnych transakcji, a najwięcej zarabia na nich branża porno. Jednak nie to stanowi clou sprawy. Cały zamęt wokół rynku bitcoina to niesamowity przykład bańki spekulacyjnej. Dlatego ostrzegam przed nadmiernym entuzjazmem dla tej wirtualnej waluty! Nigdy nie wiadomo, kiedy bąbel pęknie i czy nie znajdziemy się na końcu tego łańcuszka. Bitcoin w przyszłości może zagościć na stałe, co jest mało prawdopodobne, lub raczej pozostać wspomnieniem historii dużych zarobków i nie mniejszych rozczarowań. Cytując Juliusza Machulskiego: Pieniądze to nie wszystko, ale wszystko bez pieniędzy to nic. Rymowane cytaty zaczerpnięte z piosenki Kasa i sex (muzyka i słowa Andrzeja Korzyńskiego). str. 14

15 KOMENTARZ PRAWNIKA F o t o g r a f i a też może być dziełem Często zdarza się, że twórcy (będąc w zupełnej nieświadomości swych praw) biernie patrzą, jak inni wykorzystują ich dzieła, nie płacąc grosza. Dlatego postanowiłem przedstawić przypadek pana Tomasza. Mam nadzieję, że ta historia niejednemu Czytelnikowi uświadomi, że o swoje prawa trzeba walczyć, a dziełem jest nie tylko obraz czy rzeźba, ale i fotografia. Pan Tomasz jest fotografem. Trzy lata temu otrzymał od agencji reklamowej X zlecenie wykonania zdjęcia plastikowego samochodziku. Zgodnie z zawartą umową, fotografia miała być wykorzystana w kalendarzach na ówczesny rok, które agencja X wykonywała na zlecenie producenta zabawek. Pan Tomasz przyjął zlecenie. Jego fotografia opatrzona podpisem została wkomponowana w kalendarz reklamowy, a pan Tomasz otrzymał od agencji X ustalone wynagrodzenie. Na tym jednak historia się nie kończy. Po upływie trzech lat, gdy Pan Tomasz zdążył już zapomnieć o swym dziele, kupując prezent dla córki w sklepie z zabawkami jako gratis otrzymał tegoroczny kalendarz reklamowy znanego mu producenta zabawek. Od razu przypomniał sobie, że kiedyś dla tej firmy wykonywał zdjęcie plastikowego autka. Jak wielkie było jego zdziwienie, gdy właśnie tę fotografię zobaczył w nowym kalendarzu! Pan Tomasz skontaktował się z agencją X, ale poinformowano go, że producent zabawek nie jest już ich klientem, a ich współpraca zakończyła się dokładnie trzy lata temu po wykonaniu ówczesnej wersji kalendarza. Pan Tomasz poczuł się sfrustrowany i oszukany zaistniałą sytuacją. Pyta więc, czy producent, umieszczając zdjęcie ponownie bez jego zgody w swoim kalendarzu działał prawnie i czy jest możliwość podjęcia jakichś kroków prawnych w tej sprawie? Aby pomóc panu Tomaszowi rozwiązać jego problem, w pierwszej kolejności trzeba sięgnąć do Ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Zgodnie z art. 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego są m.in. utwory fotograficzne. Ta okoliczność jednoznacznie wskazuje, że pan Tomasz jest podmiotem takiego prawa. Cechami prawa autorskiego są, po pierwsze, powiązanie utworu z jego twórcą, a po drugie, uznanie, iż prawo autorskie jest prawem podmiotowym bezwzględnym, co oznacza, że jest ono skuteczne wobec wszystkich i każdy ma obowiązek powstrzymać się od działań, które mogą to prawo naruszać. Prawo autorskie ma więc charakter podobny do prawa własności. Te okoliczności zdecydowanie przemawiają na korzyść pana Tomasza. By przekonać się, jakie kroki może on podjąć, konieczne jest jednak dokładne przeanalizowanie sytuacji, w tym treści umowy, którą z agencją reklamową X zawarł pan Tomasz. Okazało się, że w umowie zawartej z agencją reklamową X nie zbył on przysługujących mu praw autorskich do wykonanej fotografii, a wyłącznie wyraził zgodę na jednorazowe jej wykorzystanie. Producent zabawek był uprawniony do wykorzystania zdjęcia wykonanego przez pana Tomasza w kalendarzu wykonanym wyłącznie trzy lata temu i nie miał zgody na ponowne użycie zdjęcia przy druku nowego kalendarza. Uczynił to więc bez wymaganego zezwolenia, naruszając tym samym autorskie prawa pana Tomasza. Trzeba uznać, iż producent doskonale wiedział, kto jest autorem fotografii, bo na starszym kalendarzu zdjęcie było opatrzone informacją o autorze. W tej sytuacji niezwrócenie się przez wytwórcę zabawek do pana Tomasza dla uzyskania zezwolenia na ponowne wykorzystanie fotografii było działaniem w pełni umyślnym, a wykorzystanie zdjęcia bez jego wiedzy i zgody stanowi zawinione naruszenie praw autorskich. Na niekorzyść producenta przemawia też fakt, że jako przedsiębiorca jest on zobowiązany do zachowania szczególnej ostrożności w zakresie ochrony praw autorskich osób trzecich. Uważam, że w obecnej sytuacji należy wystąpić z powództwem przeciw wytwórcy zabawek o zaniechanie naruszeń oraz o zapłatę stosownego Radca prawny adwokat Z b i g n i e w L a b o c h a Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego, prawnik z wieloletnim doświadczeniem na stanowisku kierowniczym w biurze prawnym spółki giełdowej, zajmującej się międzynarodową wymianą handlową. Doradca prawny zespołów, negocjujących zakupy licencyjne w przemyśle motoryzacyjnym. Założyciel działającej od kilkunastu lat Kancelarii Prawniczej L&D, specjalizujący się w prawie cywilnym i gospodarczym. wynagrodzenia w potrójnej wysokości, ewentualnego odszkodowania oraz wpłacenia na rzecz Funduszu Promocji Twórczości kwoty pieniężnej w wysokości co najmniej dwukrotnych uprawdopodobnionych korzyści, odniesionych przez producenta zabawek. W ten sposób, z jednej strony, zostaną skompensowane przykre dla autora doznania psychiczne, a z drugiej, zapobiegnie się podobnym przypadkom w przyszłości. 19 kurier gtf str. 15

16 NASZE SPRAWY NIE TAKI DIABEŁ STRASZNY! R o z m a w i a ł G r z e g o r z Chmielewski Karolina Wrońska jest w Górnośląskim Towarzystwie Finansowym Sp. z o.o. dyrektorem produktu. W Kurierze GTF rozmawiamy na temat jej pracy w dziedzinie kredytów dla firm. Coraz więcej banków do swojej oferty kredytów gotówkowych wprowadza kredyt dla osób, które prowadzą działalność gospodarczą. Czym taki kredyt różni się od zwyczajnego kredytu gotówkowego? Najważniejszą zaletą kredytu firmowego jest możliwość wliczenia go w koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Dzięki takiej możliwości koszty kredytu dla klienta znacznie spadają, a to w efekcie końcowym znacznie obniża całkowity koszt kredytu. Kredyty których banków znajdują się w ofercie GTF? Proszę pokrótce scharakteryzować te produkty. W swojej ofercie mamy również produkty firmy Aureus, która oferuje leasingi, kredyty gotówkowe pod zastaw i na zakup samochodu. Od niedawna oferta dla działalności gospodarczych poszerzyła się o pożyczki Funduszu Mikro. Są to pożyczki pozabankowe dla takich klientów, którzy z różnych przyczyn nie mogą otrzymać finansowania w bankach. Jest to ciekawa alternatywa, której do tej pory brakowało na rynku kredytów firmowych. Meritum Bank, z którym GTF współpracuje, reklamuje swoją biznes-pożyczkę jako kredyt dla rolników. Czy rolnik, w rozumieniu banku, spełnia formalne warunki przedsiębiorcy? Jakie warunki musi spełniać rolnik, żeby mógłubiegać się o taki kredyt? kurier gtf 19 str. 16 Obecnie w naszej ofercie są dwa banki, oferujące kredyty firmowe. Pierwszym z nich jest Meritum Bank ze swoją Biznes Pożyczką. Bank ten oferuje cztery produkty dla biznesu. Mikrobiznespożyczka to pożyczka do zł, przy której jedynym wymaganym dokumentem jest PIT za poprzedni rok. Dodatkowym jej plusem jest brak konieczności przedstawiania zaświadczeń z ZUS, co często jest dla klienta problematyczne. Meritum oferuje również pożyczkę do zł bez zabezpieczeń ątkowych oraz preferencyjne warunki kredytów dla wolnych zawodów. W ofercie biznes pożyczki znajduję się także miejsce dla rolników. Kolejnym bankiem jest FM Bank, który ma w swojej ofercie kilka produktów przygotowanych dla działalności gospodarczych. Najbardziej popularnym i konkurencyjnym na rynku produktem jest kredyt ekspresowy. Klient może otrzymać aż zł bez konieczności wykazywania dochodów, a zdolność kredytowa jest obliczana tylko i wyłącznie na podstawie dochodu. Jest to bardzo dobra alternatywa dla klientów, którzy sporo inwestują, przez co ich koszty są na wysokim poziomie. Ponadto FM Bank oferuje kredyt bez zabezpieczeń ątkowych do zł oraz ofertę dla profesjonalistów (m.in. lekarzy, prawników, księgowych) na oświadczenie o dochodzie. Tak, oczywiście, rolnik może skorzystać z oferty biznes-pożyczki Meritum Banku. Główną korzyścią jest to, że Meritum Bank proponuje dla rolników zróżnicowane metody obliczania zdolności kredytowej, przez co szanse na uzyskanie pożyczki są wyższe, niż w innych bankach. Rolnik może wykazać dochody zarówno z areału posiadanego gospodarstwa, jak również z wystawionych faktur czy dotacji unijnych. Każde z wymienionych źródeł jest akceptowane przez bank. Głównym wymogiem stawianym przez bank jest prowadzenie gospodarstwa rolnego od 12 miesięcy. Oferta dla rolników to aż zł na dziesięcioletni okres kredytowania. Dzięki tak długiemu okresowi kredytowania raty nie są zbyt dużym obciążeniem finansowym dla klienta. Jakimi drogami agencje pośrednictwa kredytowego pozyskują klientów na kredyty biznesowe? Przecież przedsiębiorcy nie ą czasu odwiedzać agencji, więc najczęściej korzystają z ofert banków, w których ą otwarte rachunki firmowe. Czy GTF pomaga swoim agencjom w pozyskiwaniu klientów? Każda agencja ma swój własny złoty sposób na pozyskanie klienta biznesowego. Część agencji zdobywa klientów poprzez działania telemarketingowe, dzwoniąc z tzw. zimnych baz, inne opierają się na ogłoszeniach w internecie i w gazetach. Część agencji pozyskuje klientów poprzez osobiste wizyty w firmach i bezpośredni kontakt z ich właścicielami. Inne działania to m.in.

17 NASZE SPRAWY danego klienta. Przy produktach FM Banku pomogą agentom pracownicy oddziałów, którzy razem z agentem przechodzą przez całą procedurę procesowania wniosku. Agenci mogą również liczyć na moje wsparcie zarówno od strony merytorycznej, jak i praktycznej. Chętnie odpowiem na pytania związane z produktem, obliczaniem zdolności kredytowej, kompletowaniem dokumentów finansowych i wprowadzaniem wniosków. Jestem w firmie głównie po to, żeby wspierać agencje w ich codziennej pracy. Jakie ma Pani rady dla tych agentów, którzy obawiają się wykonywania czynności, związanych z udzielaniem kredytów dla przedsiębiorców? ulotki w takich miejscach, do których przybywają przedsiębiorcy (np. wystawy i targi, hurtownie, sklepy specjalistyczne typu MAKRO), uczestnictwo w forach internetowych, wysyłka maili, wysyłka listów drogą tradycyjną, banery. Bardzo duże znaczenie w branży finansowej ą oczywiście rekomendacje poprzez już pozyskanych klientów. Jest to metoda, która nic kosztuje, nie wymaga nakładu pracy i tak naprawdę przychodzi sama. Oczywiście, warunkiem takiej rekomendacji jest w pełni profesjonalna obsługa klienta, a w rezultacie wysoki stopień jego satysfakcji. Zadowolony klient chętnie będzie polecał swojego doradcę finansowego. Reasumując, są bardzo różne sposoby i nie jest najważniejsze, co robimy każdy niechaj robi to, w czym czuje się najlepiej ale ważne, żeby robić cokolwiek, co przynosi nam oczekiwany efekt. Spółka GTF wspiera agencje w pozyskiwaniu klientów m.in. poprzez mailing do osób, prowadzących działalność gospodarczą czy też poprzez przygotowanie profesjonalnych materiałów marketingowych, przeznaczonych wyłącznie dla biznesu. Fot. Dawid Słomian Czy więc z tego, co Pani mówi, ma wynikać, że kredyty dla przedsiębiorców są bardziej skomplikowane, niż zwyczajne kredyty gotówkowe? Od agencji wymaga się umiejętności czytania dokumentacji finansowej prowadzonej w firmie, czytania bilansu itp. Jaki procent pośredników umie sprzedawać te produkty i w jaki sposób GTF wspomaga tych, którzy sobie z tymi produktami jeszcze nie radzą? Myślę, że nie taki diabeł straszny, jak go malują. Wszystko na początku wydaje się skomplikowane, jednak analiza dokumentacji finansowej nie jest wcale taka trudna. Wystarczy kilka kredytów, żeby móc nauczyć się czytać firmową książkę przychodów czy bilans. Należy pamiętać o tym, że zawsze w pełnej gotowości jest nasz Departament Wsparcia Sprzedaży, który chętnie służy pomocą, jeśli chodzi o biznes-pożyczkę Meritum Banku. Dziewczyny pomogą zarówno w analizie dokumentacji kredytowej, jak i w przeliczeniu oferty i wyborze oferty najkorzystniejszej dla Rada jest jedna nie należy obawiać się nowych wyzwań. Kredyty firmowe nie są wcale tak skomplikowane, jak to niektórym może się wydawać. Należy pamiętać, że przedsiębiorcy z reguły są zainteresowani wysokimi kwotami kredytów, więc czasem warto poświęcić trochę więcej czasu na skompletowanie dokumentów, żeby w efekcie końcowym otrzymać bardzo atrakcyjne prowizje. Jeśli agencje potrzebują szkolenia z kredytów biznesowych, to GTF na pewno będzie im służyć swoją pomocą. Na koniec proszę opowiedzieć coś o sobie. Rodzina, czas wolny, zainteresowania... I także ścieżka kariery zawodowej. Pracę zawodową w finansach zaczęłam w Deutsche Banku, w którym pracowałam jako doradca klienta, a potem jako zastępca kierownika oddziału. Po dwuletniej pracy w Deutsche Banku objęłam stanowisko kierownika oddziału FM Banku i zakładałam nowy oddział w Sosnowcu. Kolejnym etapem była praca w SKOK Arka. Tam z kolei byłam regionalnym kierownikiem sprzedaży i zarządzałam 11 oddziałami SKOK na terenie Śląska i województwa świętokrzyskiego. Przed rozpoczęciem pracy w GTF byłam dyrektorem sprzedaży pożyczek dla przedsiębiorców w Profi Credit, gdzie z sukcesem budowałam i zarządzałam ogólnopolską siecią sprzedaży produktów biznesowych. A prywatnie? Prywatnie najchętniej odpoczywam razem z mężem w naszym domu. Przyznam się, że uwielbiam leniuchować, a co do uprawiania sportu, to pasjonuje mnie tylko jazda na motocyklu. No i moim wielkim hobby są zakupy. Mam wrażenie, że pod tym względem jestem bardzo typową kobietą 19 kurier gtf str. 17

18 NASZE SPRAWY Marketing GTF od pomysłu do realizacji D A R I U S Z P O L A K Marketing szeroko rozumianych usług finansowych to działalność, ąca na celu poznanie potrzeb rynku i klientów, pozyskanie tychże klientów, utrzymanie ich jako stałych odbiorców usług danej instytucji finansowej. Przedmiotem rozważań marketingu stosowanego przez takie instytucje jest usługa finansowa. Posiada ona kilka cech odróżniających ją od innych rodzajów usług. Do cech tych zaliczamy: brak materialnego rezultatu jej świadczenia i w konsekwencji brak materialnego postrzegania jej przez usługobiorców, zbieżność świadczenia usługi z jej konsumowaniem; nie można tych usług świadczyć na zapas bądź ich magazynować, trudność w standaryzacji usług, co wiąże się z dostosowywaniem do indywidualnego odbiorcy, jego wymagań i możliwości, złożoność i stopień skomplikowania usługi finansowej; cecha ta narzuca niejednokrotnie konieczność bezpośredniego kontaktu z klientem, strategiczny charakter usług finansowych, zarówno w zakresie zaspokajania podstawowych potrzeb gospodarstw domowych, jak i podmiotów gospodarczych. kurier gtf 19 str. 18 Wszystkie wymienione cechy charakterystyczne dla usług finansowych przekładają się na specyfikę marketingu usług finansowych. Wyraża się ona znacznie większym znaczeniem czynnika ludzkiego. Jego kwalifikacje, wiedza i talenty przekładają się na sukces danej instytucji finansowej. W rzeczywistości zarówno banki, jak i inne firmy finansowe walczą o tego samego klienta. Złudne jest określenie pożyczki bez BIK, gdyż zawsze jest potrzebna analiza zdolności kredytowej potencjalnego klienta. Jeśli oceny klienta nie dokonuje się na podstawie bazy BIK, to korzysta się z innych podobnych źródeł, np. z Infomonitora czy też bazy ERIF, a niektóre firmy, szczególnie z sektora pożyczek online, wykorzystują informacje zamieszczane na stronach www, tzw. mediach społecznościowych. Nie ma więc reguły na łatwe i szybkie pożyczki bez zobowiązań. Każdy kredyt wcześniej czy później musi zostać spłacony, nawet tzw. chwilówka, wzięta całkowicie online. Ważne jest, by klient otrzymał kredyt, na który go stać i który będzie spełniał jego oczekiwania. Tylko jak taki kredyt znaleźć? Oczywiście, każdy marketingowiec, korzystając z podręcznikowej definicji, przygotuje kampanie z wykorzystaniem mediów tradycyjnych i nowoczesnych. Ważne jest jednak to, by po okresie kampanijnym umieć policzyć koszty i efekty, tak aby nie było wątpliwości, czy inwestycja się zwróciła. Od kilku lat marketingowcy przywiązują coraz większą wagę do wskaźnika ROI (z ang. return on investment wskaźnik rentowności, stosowany w celu zmierzenia efektywności przedsięwzięcia) i analizują, który pomysł należy powielać, a z którego zrezygnować, bo nie spełnia oczekiwań lub jest wręcz deficytowy. Wspominam o tym, gdyż od kliku lat zajmuję się prowadzeniem Fot. Danuta Węgiel Dariusz Polak Dyrektor do spraw marketingu GTF marketingu efektywnościowego i w branży finansowej sprawdza się on znakomicie. Najczęściej wykorzystywane przeze mnie narzędzia to direct mailing, mailing elektroniczny, czy nawet sms, a więc formy marketingu bezpośredniego. Docieram więc do klienta nierzadko z propozycją uszytą na miarę. To eksploracja wewnętrznych baz danych. Czym innym jest jednak inwestowanie w budowanie takiej bazy. W tym przypadku najlepszym źródłem jest Internet i afiliacje. Oczywiście, i tutaj można praktycznie wydać duże pieniądze i osiągnąć mierny efekt, wszystko zależy więc

19 NASZE SPRAWY niach słonecznych. Północ Europy jest nam mniej znana, a przecież są tam krainy i miejsca równie atrakcyjne i nierzadko bogate w tajemnice. Zwiedzanie starych szwedzkich grodów Kalmar i Karlskrona, lunch na wyspie Olandia, kolacja w zabytkowej hucie szkła Pukeberg czy wreszcie imprezy integracyjne na promie, to atrakcje, o których napiszemy w jednym z kolejnych wydań Kuriera. O wrażeniach z tej niezwykłej wycieczki opowiedzą Państwu jej uczestnicy. od doboru narzędzi i modelu rozliczenia prowadzonych kampanii online. Jest takie powiedzenie jeśli szukają nas i naszych produktów, to jest taniej, niż gdy my sami szukamy klientów. Pośrednicy kredytowi współpracujący z GTF na co dzień doświadczają korzyści wynikających z cyklicznych akcji marketingu bezpośredniego, przeprowadzanych przez naszą spółkę. Jako osoba bezpośrednio odpowiedzialna za te przedsięwzięcia mam powody do niemałej satysfakcji, wierzę jednak, że efekty będą jeszcze lepsze, gdyż kończymy właśnie prace związane z wdrożeniem do naszej aplikacji internetowej Planeta rozwiązania pozwalającego na optymalizację wszelkich działań związanych z marketingiem bezpośrednim. Rzeczone rozwiązanie będzie integralną częścią systemu Planeta. Jestem przekonany, że agencje kredytowe korzystające z naszej aplikacji będą w pełni usatysfakcjonowane, gdyż właśnie tam odnajdą klienta zainteresowanego zaciągnięciem kredytu gotówkowego, który będzie oczekiwał na szybki kontakt ze strony agencji. W marketingu najważniejsza jest świadomość, że klient i jego oczekiwania to najważniejszy element biznesu. Jeśli nie ma klientów, przedsiębiorstwo w sensie ekonomicznym traci rację bytu. To w gruncie rzeczy oczywista konstatacja, ale ważny jest wynikający z niej proces identyfikowania i zaspokajania potrzeb klienta przy równoczesnym zapewnieniu zysku przedsiębiorstwa i ciągłości jego funkcjonowania. Osiągnięciu celu służą różne techniki, wspomagające ten proces badania rynku, kształtowanie produktu, różne formy oddziaływania na rynek, kształtowanie poziomu ceny. Niezbędna jest więc dogłębna analiza i dobry pomysł. W zasadzie proste, ale sukces odnoszą jednostki. Jedną z ważnych form współpracy z agentami kredytowymi jest system cyklicznych konkursów, zarówno adresowanych do pracowników firmy, jak i dla partnerów biznesowych. Ludzie tworzący firmę to nieoceniona wartość, a odpowiedni system motywacyjny zachęca ich do działania i pozwala wydobyć drzemiący w nich potencjał, co z kolei umożliwia skutecznie zarządzanie przedsiębiorstwem. Górnośląskie Towarzystwo Finansowe jest jedną z tych firm, które wykorzystują różnorodne techniki motywacji. Jedną z nich są organizowane systematycznie konkursy dla współpracujących agencji kredytowych, w których można wygrać cenne nagrody od bonów paliwowych poprzez telewizory, aż do wycieczek zagranicznych. Wspomnę tylko o najciekawszych przedsięwzięciach. W ubiegłym roku agencje kredytowe współpracujące z GTF miały możliwość uczestniczenia w imprezie integracyjnej zorganizowanej w Rzymie. Kilkadziesiąt osób zwiedziło największe zabytki światowej kultury, bawiło się wspólnie z pracownikami GTF. W roku ubiegłym ogłosiliśmy także inny konkurs Strzał w dziesiątkę, w którym nagrodami były wycieczki zagraniczne, np. do Chin, Laponii, Kenii, Meksyku, na Kubę czy do Legolandu. To także niezwykła okazja do wspaniałych doznań i wypoczynku. Właśnie teraz kilkadziesiąt agencji kredytowych korzysta z nagród zdobytych w tym konkursie, a GTF, we współpracy z firmą Travelplanet, dba o wszelkie formalności, związane z organizacją wyjazdów. Zresztą o efektach mogą Państwo dowiedzieć się także z artykułów zamieszczanych na łamach Kuriera. Do końca kwietnia tego roku trwał kolejny konkurs, w którym nagrodą był atrakcyjny wyjazd zagraniczny. Tym razem promem do Szwecji. Nasi rodacy najczęściej podróżują na południe Europy, poszukują ciepłych plaż i wypoczynku w promie- Nieodłącznym elementem współpracy z GTF jest uczestnictwo w programie PROspero. Agencje kredytowe, a także pracownicy tych agencji, w zamian za generowaną sprzedaż otrzymują specjalne punkty, które następnie wymieniane są na różne nagrody, których wachlarz jest naprawdę bogaty sprzęt AGD i urządzenia elektroniczne, materiały biurowe, artykuły turystyczne i sportowe, bony paliwowe i gotówkowe, a nawet atrakcyjne wycieczki zagraniczne. Najnowszą propozycją jest program Obniżaj koszty z GTF. Pośrednicy kredytowi, którzy zadeklarują stosowny poziom współpracy z GTF, mogą liczyć na pokaźny zastrzyk gotówki, przeznaczony na refundację kosztów związanych z prowadzeniem swojej działalności gospodarczej. Comiesięczna zmora, związana z wydatkami na czynsz, media i inne zobowiązania, staje się nieaktualna. Wystarczy wypełnić deklarację i wysłać ją do GTF. To naprawdę prosty zabieg (więcej szczegółów na str. 2 niniejszego wydania Kuriera, a także na Równie proste jest skorzystanie z innej pomocy, jaką swoim partnerom biznesowym oferuje GTF. Ta pomoc to budowa zindywidualizowanych programów i działań marketingowych, dostosowanych do potrzeb danych agencji kredytowych i wymagań lokalnego rynku. Efekty takiej współpracy są bardzo wymierne i widoczne w krótkim czasie. Zainteresowanych zapraszam do współpracy, wystarczy sygnał wysłany na adres dpolak@gtf.pl. Według definicji Jaya Abrahama, amerykańskiego stratega marketingowego, wyróżnia się trzy sposoby zwiększania zyskowności firmy poprzez działania marketingowe: pozyskanie nowych klientów, działania pozwalające, aby klienci kupowali więcej, i działania, aby klienci kupowali coraz częściej. Połączenie tych trzech działań prowadzi do wymiernego tempa rozwoju firmy. W GTF rozumie się zasady nowoczesnego marketingu i czuje się jego siłę i skuteczność. Jeśli chcesz poczuć tę moc, skorzystaj z naszej oferty. Nie zwlekaj. 19 kurier gtf str. 19

20 Pożyczka gotówkowa w alior Banku korzystna rata do 150 tys. zł bez poręczycieli maksymalny okres kredytowania 10 lat minimum formalności możliwość wyboru dnia spłaty możliwość konsolidacji kilku kredytów w jeden informacja handlowa wg stanu na r. Sprawdź aktualne warunki na