tel fax: Poradnik "Wzorcowanie i legalizacja przyrządów pomiarowych"
|
|
- Aleksander Domagała
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Poradnik "Wzorcowanie i legalizacja przyrządów pomiarowych" Spis treści: 1. Ocena zgodności, atestacja, oznakowanie CE. 2. Legalizacja Co to jest legalizacja? 2.2. Jakie są typy legalizacji? 2.3. Czym jest świadectwo legalizacji lub cecha legalizacji? 2.4. Co to jest przyrząd legalizowany? 2.5. Kto wykonuje legalizację przyrządów? 2.6. Jakie typy przyrządów wymagają legalizacji? 2.7. Kiedy trzeba zgłaszać przyrządy do legalizacji? 2.8. Jakie dokumenty prawne odnoszą się do legalizacji przyrządów?
2 3. Wzorcowanie i kalibracja Co to jest wzorcowanie, kalibracja? 3.2. Co to jest świadectwo wzorcowania? 3.3. Co to jest przyrząd wzorcowy? 3.4. Czy wzorcowanie jest obowiązkowe? Kiedy trzeba wykonywać wzorcowanie? 3.5. Co to są punkty wzorcowania? 3.6. Jakie laboratoria mogą przeprowadzać wzorcowanie i jakie wymagania muszą spełniać? 3.7. Kiedy można wzorcować przyrządy w laboratorium nieakredytowanym? Kiedy wymagane jest wzorcowanie przyrządów w laboratorium akredytowanym? 3.8. Jaki jest okres ważności świadectwa wzorcowania? W jakim okresie należy ponawiać wzorcowanie?
3 1. Ocena zgodności, atestacja, oznakowanie CE. Ocena zgodności lub atestacja polega na sprawdzeniu i poświadczeniu zgodności z określonymi wymaganiami. Jedną z najważniejszych typów oceny zgodności jest oznakowanie CE. Oznaczenie CE jest umieszczane przez producenta na przyrządzie i jednocześnie jest deklaracją producenta, że oznakowany przyrząd spełnia wymagania dyrektyw tzw. "Nowego Podejścia" Unii Europejskiej. Dyrektywy te dotyczą zagadnień związanych z bezpieczeństwem użytkownia ochroną zdrowia i ochroną środowiska. Producent umieszczając znak CE na przyrządzie deklaruje spełnienie wymagań wszystkich dyrektyw dotyczacych tego przyrządu. Znak CE poświadcza, że przyrząd został poddany właściwej ocenie zgodności przed wprowadzeniem do na rynek i tym samym spełnia wymagania prawne umożliwiające jego sprzedaż. Oznakowanie CE na przyrządzie jest wystarczającym dowodem na to, że przyrząd jest atestowany lub inaczej jest przyrządem certyfikowanym znakiem CE. Producenci mogą także udostępnić dla użytkownika dowód spełnienia wymagań oznakowania CE w formie papierowej w postaci świadectwa zgodności CE, zwanego także certyfikatem zgodności CE, świadectwem atestacji CE itd. Znakowanie CE jest obowiązkowe w Europejskiej Strefie Ekonomicznej (EEA), w której skład wchodzi 28 państw członkowskich UE, w tym Polska, kraje EFTA Islandia, Norwegia i Liechtenstein oraz Turcja. 2. Legalizacja 2.1. Co to jest legalizacja? Legalizacja - zespół czynności obejmujących sprawdzenie, stwierdzenie i poświadczenie dowodem legalizacji, że przyrząd pomiarowy spełnia wymagania określone w odpowiednich rozporzadzeniach Ministra Gospodarki. Dowodem wykonania legalizacji jest świadectwo legalizacji, które potwierdza spełnienie tych wymagań. Legalizacja jest obowiązkowa dla określonych typów przyrządów podanych w Rozporządzeniach Ministra Gospodarki (patrz. Punkt "Jakie typy przyrządów wymagają legalizacji"). 2.2 Jakie są typy legalizacji? Legalizacja pierwotna wykonywana jest przed wprowadzeniem danego egzemplarza przyrządu do obrotu lub użytkowania. Przyrządy podlegające legalizacji pierwotnej są dostarczane z dowodem wykonania legalizacji przy ich sprzedaży. Legalizacja jednostkowa legalizacja pierwotna przyrządu pomiarowego w wykonaniu jednostkowym, skonstruowanego dla określonego, szczególnego zastosowania. Legalizacja ponowna wykonywana jest w stosunku do przyrządów pomiarowych wprowadzonych już do obrotu lub użytkowania. 2.3 Czym jest świadectwo legalizacji lub cecha legalizacji? Świadectwo legalizacji lub cecha legalizacji umieszczana na przyrządzie jest dowodem potwierdzającym wykonanie legalizacji tego przyrządu. Świadectwo legalizacji powinno być wystawione według określonego wzoru i zawierać najważniejsze informacje między innymi: przedmiot legalizacji (typ przyrządu), wnioskodawcę, miejsce zainstalowania lub użytkowania, wymagania, stwierdzenie zgodności, okres ważności legalizacji. Wzory świadectw legalizacji pierwotnej, legalizacji jednostkowej oraz legalizacji ponownej można znaleść na stronie Głównego Urzędu Miar pod adresami:
4 pkmzalacznik_nr_5_wzory_swiadectw_legalizacji_pierwotnej_ pdf pkmzalacznik_nr_7_wzor_swiadectwa_legalizacji_ponownej_ pdf 2.4. Co to jest przyrząd legalizowany? Przyrząd legalizowany to przyrząd, który posiada ważny dowód legalizacji, tj. ważne świadectwo legalizacji lub ważną cechę legalizacji umieszczoną na tym przyrządzie. 2.5 Kto wykonuje legalizację przyrządów? Legalizację przyrządów mogą wykonać: Główny Urząd Miar (GUM), Okręgowe Urzędy Miar (OUM) oraz producenci przyrządów. 2.6 Jakie typy przyrządów wymagają legalizacji? Legalizacji podlegają przyrządy stosowane do rozliczeń handlowych, przy pobieraniu opłat, podatków, kar umownych, wynagrodzeń i odszkodowań, przy pobieraniu i ustalaniu podobnych należności i świadczeń, stosowane w ochronie zdrowia, życia, środowiska, bezpieczeństwa i porządku publicznego, w tym: liczniki energii, gazomierze, wodomierze, instalacje pomiarowe do pomiaru cieczy, ciepłomierze, taksometry elektroniczne, wagi automatyczne i nieautomatyczne, analizatory spalin samochodowych. Dokument z pełnym wykazem przyrządów podlegających legalizacji można pobrać ze strony internetowej: Kiedy trzeba zgłaszać przyrządy do legalizacji? Użytkownicy przyrządów podlegających legalizacji zgodnie z Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.) oraz przepisami zawartymi w rozporzadzeniach Ministra Gospodarki są zobowiązani do utrzymywania statusu legalizacji tych przyrządów, a tym samym do posiadania ważnego dowodu legalizacji (świadectwa legalizacji bądź cechy legalizacji). Producenci lub dystrybutorzy tego typu przyrządów przy sprzedaży dostarczają do użytkownika przyrząd wraz z dowodem legalizacji pierwotnej lub legalizacji jednostkowej (świadectwem legalizacji bądź cechą legalizacji). Użytkownicy przyrządów powinni zatem zgłosić przyrząd do legalizacji ponownej przed upłwem daty ważności legalizacji podanej na aktualnym świadectwie legalizacji. Wykaz okresów ważności legalizacji pierwotnej, jednostkowej i legalizacji ponownej dla poszczególnych przyrządów pomiarowych można pobrać ze strony internetowej Głównego Urzędu Miar pod adresem: Jakie dokumenty prawne odnoszą się do legalizacji przyrządów? 1) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z późn. zm.) 2) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. z 2008 r. Nr 3, poz. 13) 3) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 2 czerwca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów
5 przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. z 2010 r. Nr 110, poz. 727) 4) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 maja 2013 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej oraz zakresu tej kontroli (Dz. U. poz. 630) 3. Wzorcowanie i kalibracja 3.1 Co to jest wzorcowanie, kalibracja? Wzorcowanie inaczej kalibracja to zbiór czynności mających na celu sprawdzenie właściwości metrologicznych danego przyrządu. Wzorcowanie polega na porównaniu w ustalonych warunkach (w konkretnych punktach wzorcowania) wskazań sprawdzanego przyrządu z wskazaniami odpowiedniego wzorca pomiarowego. Na podstawie wyników badań uzyskanych podczas wzorcowania dla sprawdzanego przyrządu wystawiany jest dokument zwany świadectwem wzorcowania Co to jest świadectwo wzorcowania? Świadectwo wzorcowania to dokument, który potwierdza, że przyrząd spełnia określone właściwości metrologiczne, a tym samym pomiary wykonywane za pomocą tego przyrządu można uznać za wiarygodne i rzetelne. Potocznie stosuje się także określenia świadectwo kalibracji, certyfikat kalibracji, certyfikat wzorcowania, świadectwo sprawdzenia. Świadectwo wzorcowania powinno być wystawione zgodnie z wzorem zalecanym przez Polskie Centrum Akredytacji (PCA) podanym na stronie internetowej: Świadectwo wzorcowania powinno zawierać najważniejsze informacje takie jak: przedmiot wzorcowania, zgłaszającego, użytkownika, metodę wzorcowania, warunki środowiskowe, deklarację spójności pomiarowej oraz wyniki. 3.3 Co to jest przyrząd wzorcowy? Przyrząd wzorcowy jest przyrząd, który został wywzorcowany i posiada świadectwo wzorcowania. Przykładowo wywzorcowany termometr wraz świadectwem wzorcowania można uznać się za termometr wzorcowy. Przyrząd wzorcowy musi posiadać rozdzielczość wskazań i dokładność pomiaru nie gorszą niż przyrządy, które będą przy jego pomocy sprawdzane. 3.4 Czy wzorcowanie jest obowiązkowe? Kiedy trzeba wykonywać wzorcowanie? Wzorcowanie powinno być przeprowadzane wszędzie tam, gdzie wykonywane pomiary mają wpływ na życie i zdrowie człowieka. W związku z tym wzorcowane powinny być przyrządy przeznaczone do: kontroli i monitorowania parametrów w lodówkach, zamrażarkach, cieplarkach, suszarkach, autoklawach, sterylizatorach, piecach, komorach klimatycznych, kontroli procesów i otoczenia w przemyśle spożywczym, farmaceutycznym i kosmetycznym. monitorowania temperatury i wilgotności w chłodniach, mroźniach, magazynach do przechowywania leków i żywności
6 monitorowanie temperatury w środkach transportu produktów spożywczych i farmaceutycznych. Ponadto konieczność wzorcowania przyrządów określają niektóre normy, systemy zarządzania i przepisy prawne takie jak: GMP (ang. Good Manufacturing Practice) zbiór standardów bądz zasad związanych z Dobrą Praktyką Wytwarzania, stosowaną w szczególności w przemyśle farmaceutycznym, medycznym i spożywczym, opublikowany przez organizacje takie jak Food and drug Administration (FDA), Health Canada, World Health Organization (WHO) i inne, np. Regulacja FDA 21 CFR część Good Manufacturing Practice for medical devices, podrozdział D, sekcja Measurement equipment Cyt: "All production and quality assurance measurement equipment, such as mechanical, automated, or electronic equipment, shall be suitable for its intended purposes and shall be capable of producing valid results. Such equipment shall be routinely calibrated, inspected, and checked according to written procedures." Tłumaczenie własne: "Całe wyposażenie pomiarowe stosowane do kontroli produkcji oraz zapewnienia jakości, w tym wyposażenie mechaniczne, wyposażenie do automatyzacji oraz wyposażenie elektroniczne, powinno być odpowiednie do zamierzonych celów i pozwalać na uzyskiwanie właściwych wyników. Takie wyposażenie powinno być rutynowo wzorcowane i sprawdzane zgodnie z ustalonymi procedurami." WHO 40-sty Raport Techniczny, aneks 4 - Supplementary guidelines on Good Manufacturing Practices: validation Cyt: "7.1 Calibration and verification of equipment, instruments and other devices, as applicable, used in production and quality control should be performed at regular intervals." Tłumaczenie własne: "Wzorcowanie i sprawdzanie wyposażenia, przyrządów pomiarowych i innych urządzeń stosowanych w produkcji i kontroli jakości powinno być przeprowadzane w regularnych odstępach czasu." Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania (Dz. U nr 184 poz. 1143, z późn. zm.) Cyt: "5.3 Kalibracja 5.30 Wyposażenie do kontroli, ważenia, mierzenia, monitorowania i testowania, krytyczne dla jakości produktów pośrednich i farmaceutycznych substancji czynnych, powinno być kalibrowane zgodnie z pisemnymi procedurami i ustalonym harmonogramem." GLP (ang. Good Laboratory Practice) zbiór standardów bądz zasad związanych z Dobrą Praktyką Laboratoryjną, opublikowany przez organizacje takie jak Food and drug Administration (FDA), World Health Organization (WHO) i inne, np. Regulacja FDA 21 CFR część 58 - Good Laboratory Practice for nonclinical laboratory studies, podrozdział D, sekcja Maintenance and calibration of equipment Cyt: "Equipment used for the generation, measurement, or assessment of data shall be adequately
7 tested, calibrated and/or standardized." Tłumaczenie własne: "Wyposażenie stosowane do generowania, mierzenia lub oceny danych powinno być odpowiednio testowane, wzorcowane i/lub standaryzowane." Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 czerwca 2003 r. (Dz.U nr 116 poz ) w sprawie kryteriów, które powinny spełniać jednostki organizacyjne wykonujące badania substancji i preparatów chemicznych, oraz kontroli spełnienia tych kryteriów (odnoszące się do bezpośrednio do zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej GLP). Cyt: "Jednostka badawcza zapewnia, że: 2) przyrządy pomiarowe stosowane do badań są okresowo sprawdzane, czyszczone, konserwowane i wzorcowane, zgodnie ze Standardowymi Procedurami Roboczymi, i czynności te są każdorazowo odnotowane." GDP (ang. Good Distribution Practice) zbiór standardów bądz zasad związanych z Dobrą Praktyką Dystrybucyjną, np. Wytyczne z dnia 7 marca 2013r. w sprawie Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej dotyczącej produktów leczniczych do stosowania u ludzi, odnoszące się do 3 dyrektywy 2001/83/WE Cyt: "3.3. Sprzęt używany do kontrolowania lub monitorowania otoczenia, w którym przechowywane są produkty lecznicze, powinien być kalibrowany w określonych odstepach czasu w oparciu o ocenę ryzyka i niezawodności." ISO Cyt: "... do zapewnienia ważnych wyników, wyposażenie pomiarowe i metody używane a) powinny być kalibrowane i weryfikowane w zaplanowanych odstępach czasu..." ISO 9001 Cyt: "7.6 Tam, gdzie niezbędne jest zapewnienie wiarygodnych wyników, wyposażenie pomiarowe należy wzorcować i/lub sprawdzać w ustalonych odstępach czasu lub przed użyciem w odniesieniu do wzorców jednostek miary powiązanych z międzynarodowymi lub państwowymi wzorcami jednostek miary." ISO Cyt: " Całe wyposażenie używane do badań i/lub wzorcowań, w tym wyposażenie do pomiarów pomocniczych (np. warunków środowiskowych), które ma znaczący wpływ na dokladność lub miarodajność wyników badania, wzorcowania lub pobierania próbki powinno być wzorcowane przed oddaniem do użytkowania." ISO (zawierająca zasady Good Manufacturing Practice powołane w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009/WE z dnia r. dotyczące produktów kosmetycznych. Cyt: "5.4.1 Laboratory and production measuring instruments that are important for the quality of the product, should be calibrated regularly."
8 Tłumaczenie własne: "Przyrządy pomiarowe stosowane w laboratorium bądź w produkcji, które mają istotny wpływ na jakość produktu powinny być regularnie wzorcowane." Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1223/2009/WE z dnia roku, dotyczące produktów kosmetycznych, które narzuca na producentów wyrobów kosmetycznych obowiązek produkcji kosmetyków zgodnie z Dobrymi Praktykami Produkcyjnymi (GMP), Artykuł 8, Dobra praktyka produkcji Cyt: "1. Aby zapewnić realizację celów art.1, produkcja produktów kosmetycznych odbywa się zgodnie z dobrą praktyką produkcji." 3.5 Co to są punkty wzorcowania? Wzorcowanie jak już wcześniej zdefiniowano wykonuje się w ustalonych warunkach lub inaczej w określonych punktach wzorcowania. Punkty wzorcowania są to konkretne wartości parametru mierzonego przez dany przyrząd, w których przyrząd ma być wzorcowany. Przykładowo dla termometru lub rejestratora temperatury punktami wzorcowania będą konkretne wartości temperatury, w których ten termometr lub rejestrator będzie wzorcowany. W tabeli poniżej przedstawione zostały przykładowe zakresy temperatur dla przechowywania żywości i leków. Produkt Przedział temperatur mięso świeże chłodzone z wyjątkiem mięsa drobnego, mielonego i podrobów -1 C do +7 C podroby, mięso drobne i mielone chłodzone -1 C do +3 C mięso i podroby mrożone <-12 C mięso i podroby głęboko mrożone <-18 C leki W zależności od typu produktu najczęściej są to przedziały: +2 C do +8 C +8 C do +15 C +15 C do +25 C Zgodnie z dobrą praktyką metrologiczną przyrządy powinny być wzorcowane w minimum 3 punktach. Wzorcowanie tylko w jednym punkcie jest uzasadnione wtedy, gdy dla użytkownika krytyczna jest tylko jedna konkretna wartość parametru. Punkty wzorcowania powinny być tak dobrane przez klienta zamawiającego usługę wzorcowania, aby pokrywały cały wykorzystywany zakres pomiaru mierzonej wielkości. Na przykładzie danych z powyższej tabelki wynika, że termometr stosowany do kontroli temperatury mięsa chłodzonego powinien być wzorcowany co najmniej w zakresie od -1 C do +7 C. W tym przypadku punkty wzorcowania mogą być następujące: -1 C, +3 C, +7 C, albo także -25 C, +0 C, +25 C. W przypadku pierwszego zestawu punktów wzorcowania temperatury (-1 C, +3 C, +7 C) termometr można w sposób udokumentowany świadectwem wzorcowania zastosować
9 tylko do kontroli temperatury mięsa chłodzonego. Przy wyborze punktów wzorcowania z zestawu drugiego (-25 C, +0 C, +25 C) termometr można zastosować nie tylko do kontroli temperatury mięsa chłodzonego, ale także do kontroli temperatury mięsa mrożonego. Ze względu na to, że zakres pomiaru temperatur od -25 C do +25 C jest jednym z najczęściej wykorzystywanych zakresów temperatur przez użytkowników przyrządów, Laboratorium Wzorcujące firmy MERA ustaliło, że punkty temperatury -25 C, 0 C, +25 C są tzw. "punktami standardowymi temperatury". Punkty standardowe laboratorium są punktami, które domyślnie są proponowane tym klientom, którzy nie mają ściśle określonych wymagań, co do punktów wzorcowania przyrządów. 3.6 Jakie laboratoria mogą przeprowadzać wzorcowanie i jakie wymagania muszą spełniać? Wzorcowanie przyrządów pomiarowych mogą przeprowadzać: krajowe instytucje metrologiczne (Główny Urząd Miar) Instytuty Desygnowane będące depozytariuszami wzorców państwowych oraz laboratoria akredytowane i laboratoria nieakredytowane. Laboratoria nieakredytowane oraz laboratoria akredytowane muszą spełniać wymagania Polskiego Centrum Akredytacji (PCA) podane w dokumencie DA-06 dotyczące zapewnienia spójności pomiarowej, polegające na okresowym wzorcowaniu stosowanego w tych laboratoriach wyposażenia pomiarowego przez odpowiednie organizacje (punkt 4.1.): "Wyposażenie pomiarowe (np. przyrządy pomiarowe, wzorce pomiarowe, układy pomiarowe, wyposażenie badawcze spełniające funkcje pomiarowe) stosowane do wzorcowań/kalibracji, pomiarów, badań i inspekcji, mające istotny wpływ na niepewność pomiaru związaną z wynikami tych działań powinno być wzorcowane przez krajowe instytucje metrologiczne NMI (w Polsce funkcję NMI pełni Główny Urząd Miar (GUM)), albo Instytuty Desygnowane DI (Designated Institutes) będące depozytariuszami wzorców państwowych, będące sygnatariuszami porozumienia CIPM MRA, albo przez laboratoria akredytowane przez sygnatariuszy porozumień EA MLA lub ILAC MRA ". W związku z tym wymaganiem klienci mają prawo żądać od laboratriów nieakredytowanych dokumentu potwierdzającego zapewnienie spójności pomiarowej czyli świadectw wzorcowania wyposażenia pomiarowego stosowanego w tych laboratoriach. W laboratoriach akredytowanych dowodem, potwierdzającym spełnienie tych wymagań jest znak akredytacji. Laboratoria akredytowane muszą spełniać także wymagania normy dotyczącej akredytacji laboratoriów wzorcujących ISO oraz zakończyć z wynikiem pozytywnym audyt prowadzony przez jednostkę akredytującą laboratoria wzorcujące (w Polsce PCA), weryfikujący spełnienie wymagań tej normy. Ponadto, aby utrzymać akredytację w laboratorium akredytowanym konieczne jest pozytywne przejście okresowych corocznych audytów kontrolnych. Stanowisko dotyczące wzorcowań w laboratoriach nieakredytowanych i akredytowanych znajdują się także w oficjalnej odpowiedzi Polskiego Centrum Akredytacji na pismo wystosowane przez firmę MERA z prośbą o udzielenie wyjaśnień w tej sprawie (załącznik nr 1). Firma MERA oferuje wykonanie zarówno usługi wzorcowania bez akredytacji we własnym laboratorium wzorcującym spełniającym wymaganie zachowania spójności pomiarowej oraz usługi wzorcowania z akredytacją w zewnętrznych laboratoriach akredytowanych.
10 3.7 Kiedy można wzorcować przyrządy w laboratorium nieakredytowanym? Kiedy wymagane jest wzorcowanie przyrządów w laboratorium akredytowanym? Generalnie większość przepisów i norm nie narzuca wykonywania wzorcowania w laboratorium akredytowanym. Jedynie wymagania Polskiego Centrum Akredytacji (PCA) dotyczące akredytacji laboratoriów wzorcujących według normy ISO wymagają wykonywania wzorcowania w laboratoriach akredytowanych lub krajowych instytutach metrologicznych. Stanowisko dotyczące wzorcowań w laboratoriach nieakredytowanych i akredytowanych znajdują się także w oficjalnej odpowiedzi Polskiego Centrum Akredytacji na pismo wystosowane przez firmę MERA z prośbą o udzielenie wyjaśnień w tej sprawie (załącznik nr 1). Ponadto wzorcowanie w laboratorium akredytowanym jest zalecane w oparciu o normę ISO/TS Zgodnie z wymaganiami pozostałych norm i przepisów wystarczające jest wykonanie wzorcowania w laboratorium nieakredytowanym Jaki jest okres ważności świadectwa wzorcowania? W jakim okresie należy ponawiać wzorcowanie? Zgodnie z zalecanym przez Polskiego Centrum Akredytacji (PCA) wzorem świadectwa wzorcowania na świadectwach wzorcowania standardowo nie podaje się daty ważności. Jednocześnie nie oznacza to, że wzorcowanie przyrządu jest ważne bezterminowo. Ponadto wraz z biegiem czasu przyrządy się rozkalibrowywują i po pewnym okresie nadają się do użytkowania. W związku z tym jednorazowe wykonanie wzorcowania, np. przy zakupie przyrządu nie jest wystarczające. Zgodnie z odpowiednimi normami, rozporządzeniami i innymi przepisami prawnymi wzorcowanie należy cyklicznie powtarzać w całym okresie użykowania przyrządu: ISO 9001 Cyt: "7.6 Tam, gdzie niezbędne jest zapewnienie wiarygodnych wyników, wyposażenie pomiarowe należy wzorcować i/lub sprawdzać w ustalonych odstępach czasu lub przed użyciem w odniesieniu do wzorców jednostek miary powiązanych z międzynarodowymi lub państwowymi wzorcami jednostek miary." ISO Cyt: "... do zapewnienia ważnych wyników, wyposażenie pomiarowe i metody używane a) powinny być kalibrowane i weryfikowane w zaplanowanych odstępach czasu..." Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Wytwarzania (Dz. U nr 184 poz. 1143, z późn. zm.) Cyt: "5.3 Kalibracja 5.30 Wyposażenie do kontroli, ważenia, mierzenia, monitorowania i testowania, krytyczne dla jakości produktów pośrednich i farmaceutycznych substancji czynnych, powinno być kalibrowane zgodnie z pisemnymi procedurami i ustalonym harmonogramem." Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 czerwca 2003 r. (Dz.U nr 116 poz ) w sprawie kryteriów, które powinny spełniać jednostki organizacyjne wykonujące badania substancji i preparatów chemicznych, oraz kontroli spełnienia tych kryteriów (odnoszące się do bezpośrednio do zasad Dobrej Praktyki Laboratoryjnej GLP).
11 Cyt: "Jednostka badawcza zapewnia, że: 2) przyrządy pomiarowe stosowane do badań są okresowo sprawdzane, czyszczone, konserwowane i wzorcowane, zgodnie ze Standardowymi Procedurami Roboczymi, i czynności te są każdorazowo odnotowane." Wytyczne z dnia 7 marca 2013r. w sprawie Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej dotyczącej produktów leczniczych do stosowania u ludzi, odnoszące się do 3 dyrektywy 2001/83/WE Cyt: "3.3. Sprzęt używany do kontrolowania lub monitorowania otoczenia, w którym przechowywane są produkty lecznicze, powinien być kalibrowany w określonych odstepach czasu w oparciu o ocenę ryzyka i niezawodności." Dokumenty prawne i normy nie narzucają okresów w jakich należy ponawiać wykonanie wzorcowania. Terminy ponownych wzorcowań powienien ustalić użytkownik na podstawie własnych obserwacji, zaleceń producenta przyrządu lub dostępnych wytycznych,np. w dokumencie "ILAC-G24:2007/ OIML D 10:2007 (E), Wytyczne dotyczące wyznaczania odstępów czasu między wzorcowniami przyrządów pomiarowych (tłumaczenie Polskie Centrum Akredytacji, r.)" dostepne pod adresem strony: Okres ponownego wzorcowania przyrządu wybiera się zazwyczaj z okresu czasu od 6 miesięcy do 2 la, a do czynników, które należy uwzglęnić do określenia terminu ponownego wzorcowania należą: jak bardzo istotny jest pomiar wykonywany przyrządem wzorcowanym Przykład nr 1. Pomiar wykonywany przyrządami do kontroli temperatury przechowywania leków bądź żywności ma bardzo ważny wpływ na życie i zdrowie ludzi i dlatego przyrządy te powinny być wzorcowane w stosunkowo krótkich odstępach czasu, zalecane jest wzorcowanie raz do roku. Przykład nr 2. Pomiar przyrządami do kontroli warunków w pomieszczeniu biurowym nie jest bardzo istotny i mogą być one wzorcowane raz na 2 lata. koszty spowodowane zastosowaniem zużytego przyrządu Przykład nr 1. Przyrządy stosowane do kontroli tempertury przechowywania w magazynie drogich leków powinny być często wzorcowane, gdyż zastosowanie zużytego przyrządu (przyrządu rozregulowanego wskutek użytkowania w dłuższym okresie czasu i nie poddanego wzorcowaniu w stosownym terminie) może spowodować konieczność wycofania z dalszej sprzedaży i zutylizowania całej partii leków. Wzorcowanie zalecane minimum raz do roku. Przykład nr 2. Zastosowanie rozregulowanego przyrządu do monitorowania warunków w pomieszczeniu biurowym nie wywoła konieczności poniesienia wysokich kosztów. warunki pracy przyrządu Przykład nr 1. Przyrządy są wykorzystywane w ciężkich warunkach takich jak np. silne zapylenie, skrajne warunki temeratury pracy przyrządu, itp. wówczas przyrządy powinny być często wzorcowane, np. co 6 lub co 9 miesięcy. Przykład nr 2. Przyrządy są użytkowane w lekkich warunkach, wówczas wzorcowanie przyrządów można przeprowadzać co 2 lata.
12 częstotliwość użytkowania Przykład nr 1. Przyrządy są użytkowane intensywnie, wówczas wzorcowanie powinno być wykonywane raz do roku. Przykład nr 2. Przyrządy są użytkowane nieregularnie bądź rzadko, wówczas wzorcować można je raz na 2 lata. Dla uproszczenia powszechnie przyjmuje się konieczność wykonywania przyrządów raz do roku i taki termin ponownego wzorcowania jest zalecany przez laboratorium wzorcujące firmy MERA. Ponadto w przypakach, gdy jednocześnie występuje kilka czynników krytycznych, np. przyrząd jest intensywnie użytkowany w trudnych warunkach przy dużym zapyleniu i wysokiej temperaturze otoczenia, to wówczas należy rozważyć zwiększenie częstotliwości wzorcowań, zalecane raz na 6 miesięcy. Co więcej użytkownik przyrządu powinien także w krótkich odstępach czasu dokonywać we własnym zakresie sprawdzeń przyrządu w celu możliwie szybkiego wykrycia potencjalnego zużycia bądź rozregulowania przyrządu i wyłączenia go z użytkowania. Sprawdzenia można dokonać poprzez porównanie wskazań z innym wywzorcowanym przyrządem w warunkach, w których jest stosowany, np. w lodówce. W przypadku wykrycia w wyniku takiego porównania przekroczenia przez dany przyrząd błędu dopuszczalnego zalecane jest przesłanie przyrządu do laboratorium wzorcującego celem weryfikacji bądź ponownego wzorcowania. Jeśli laboratorium potwierdzi zużycie bądź rozregulowanie przyrządu to użytkownik powinien zaopatrzyć się w nowy przyrząd wraz ze świadectwem wzorcowania.
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ. Wydanie 4 Warszawa, 17.11.2011 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 4 Warszawa, 17.11.2011 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Zakres stosowania...3 3 Cechy spójności pomiarowej...3
Bardziej szczegółowoWydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA POLSKIEGO CENTRUM AKREDYTACJI DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 3 Warszawa, 20.06.2007 r. 1. Wstęp Niniejsza Polityka jest zgodna z dokumentem ILAC-P10:2002
Bardziej szczegółowoNADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W LABORATORIUM W ŚWIETLE PROPONOWANYCH ZMIAN W DOKUMENCIE CD2 ISO/IEC 17025
NADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W LABORATORIUM W ŚWIETLE PROPONOWANYCH ZMIAN W DOKUMENCIE CD2 ISO/IEC 17025 Andrzej Hantz RADWAG Centrum Metrologii Zakres Wyposażenie pomiarowe w laboratorium wprowadzenie
Bardziej szczegółowoPOLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ. Wydanie 5 Warszawa, 20.01.2015 r.
. POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI POLITYKA DOTYCZĄCA ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ Wydanie 5 Warszawa, 20.01.2015 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Zakres stosowania...3 3 Cechy spójności pomiarowej...3
Bardziej szczegółowoMETROLOGIA PRAWNA W LABORATORIUM
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB METROLOGIA PRAWNA W LABORATORIUM Jacek Pilecki RADWAG Wagi Elektroniczne Metrologia - nauka o pomiarach i ich zastosowaniach Metrologia Prawna Dział metrologii
Bardziej szczegółowoSPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI. mgr inż. Piotr Lewandowski
SPÓJNOŚĆ POMIAROWA JAKO NARZĘDZIE ZAPEWNIENIA JAKOŚCI mgr inż. Piotr Lewandowski Polskie Centrum Akredytacji Polskie Centrum Akredytacji (PCA) jako jednostka nadzorująca m.in. pracę laboratoriów wzorcujących
Bardziej szczegółowoKlub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB. Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Wzorcowania wewnętrzne wyposażenia pomiarowego w praktyce Użytkownicy przyrządów pomiarowych w organizacjach zobowiązani są do zachowania spójności pomiarowej.
Bardziej szczegółowoWzorcowanie i legalizacja jako narzędzia do zapewnienia zgodności z wymaganiami prawa i międzynarodowych norm
Wzorcowanie i legalizacja jako narzędzia do zapewnienia zgodności z wymaganiami prawa i międzynarodowych norm Łódź, 29.06.2016 r. Piotr Lewandowski Wzorcowanie Wzorcowanie działanie, które w określonych
Bardziej szczegółowoŚwiadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja. Anna Warzec
Świadectwa wzorcowania zawartość i interpretacja Anna Warzec WSTĘP Plan wystąpienia ŚWIADECTWO WZORCOWANIA Spójność pomiarowa Wyniki wzorcowania Zgodność z wymaganiami POTWIERDZANIE ZGODNOŚCI WZORCOWANEGO
Bardziej szczegółowoJacek Jaworski, dr inż. Instytut Nafty i Gazu. Metrologia prawna. Wrocław, kwietnia 2013 r.
Jacek Jaworski, dr inż. Instytut Nafty i Gazu Metrologia prawna Wrocław, 25 26 kwietnia 2013 r. Dyrektywa MID Dyrektywa 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie przyrządów
Bardziej szczegółowoWYCIĄG Z PRZEPISÓW PRAWNYCH STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ DO DOKONANIA OCENY ZGODNOŚCI (LEGALIZACJI WE) I LEGALIZACJI PONOWNEJ WAG NIEAUTOMATYCZNYCH
WYCIĄG Z PRZEPISÓW PRAWNYCH STANOWIĄCYCH PODSTAWĘ DO DOKONANIA OCENY ZGODNOŚCI (LEGALIZACJI WE) I LEGALIZACJI PONOWNEJ WAG NIEAUTOMATYCZNYCH USTAWA z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach Rozdział 3 Prawna
Bardziej szczegółowoMID dla użytkownika końcowego
Wojciech Burzyński Zastępca Dyrektora Pionu Eksploatacji Plan prezentacji Czym jest MID? Implementacja MID w prawie krajowym Procedury przeprowadzania oceny zgodności Czy MID dotyczy operatora systemu
Bardziej szczegółowoPrzyrządy pomiarowe podlegające prawnej kontroli metrologicznej - legalizacji. Piotr Lewandowski Łódź, r.
Przyrządy pomiarowe podlegające prawnej kontroli metrologicznej - legalizacji Piotr Lewandowski Łódź, 28.06.2017 r. 2 USTAWA z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach Opracowano na podstawie: t.j. Dz. U.
Bardziej szczegółowoWyposażenie pomiarowe w przemyśle
Wyposażenie pomiarowe w przemyśle RADWAG Wagi Elektroniczne Wyposażenie pomiarowe znajdujące się w jakiejkolwiek gałęzi przemysłu, podobnie jak w laboratoriach, podlega na różnym poziomie odpowiedniemu
Bardziej szczegółowoLiczniki energii elektrycznej czynnej - prawna kontrola metrologiczna
Liczniki energii elektrycznej czynnej - Główny Urząd Miar Piknik AMI w Krakowie, 19 listopada 2015 r. Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1069) Art. 1 Celem ustawy jest
Bardziej szczegółowoInterpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego
mgr inż. ALEKSANDRA PUCHAŁA mgr inż. MICHAŁ CZARNECKI Instytut Technik Innowacyjnych EMAG Interpretacja wyników wzorcowania zawartych w świadectwach wzorcowania wyposażenia pomiarowego W celu uzyskania
Bardziej szczegółowoSprawdzanie przyrządów analogowych i cyfrowych
AKADEMIA GÓRNICZO - HUTNICZA IM. STANISŁAWA STASZICA w KRAKOWIE WYDZIAŁ ELEKTROTECHNIKI, AUTOMATYKI, INFORMATYKI i ELEKTRONIKI KATEDRA METROLOGII i ELEKTRONIKI LABORATORIUM METROLOGII analogowych i cyfrowych
Bardziej szczegółowoNADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ NA PRZYKŁADZIE WAGI ELEKTRONICZEJ
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB NADZÓR NAD WYPOSAŻENIEM POMIAROWYM W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ NA PRZYKŁADZIE WAGI ELEKTRONICZEJ Andrzej Hantz Centrum Metrologii im. Zdzisława Rauszera RADWAG
Bardziej szczegółowoKlub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB. Wyznaczanie odstępów między wzorcowaniami jak sobie z tym poradzić?
Klub Polskich Laboratoriów Badawczych POLLAB Wyznaczanie odstępów między wzorcowaniami jak sobie z tym poradzić? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Wymagania normy ISO/IEC 17025 5.5
Bardziej szczegółowoOcena zgodności i prawna kontrola metrologiczna gazomierzy i przeliczników do gazomierzy stan obecny i po okresie przejściowym
Ocena zgodności i prawna kontrola metrologiczna gazomierzy i przeliczników do gazomierzy stan obecny i po okresie przejściowym PGNiG SA Oddział Centralne Laboratorium Pomiarowo Badawcze Grzegorz Rosłonek/Łukasz
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA 1)
(logo organizacji wydającej świadectwa) (Nazwa, adres, e-mail i nr telefonu organizacji wydającej świadectwo) Laboratorium wzorcujące akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, sygnatariusza porozumień
Bardziej szczegółowoWyposażenie pomiarowe w laboratorium
Wyposażenie pomiarowe w laboratorium RADWAG Wagi Elektroniczne Laboratorium i metrologia to dwa słowa, które w praktyce nie mogą funkcjonować osobno. Są one nierozerwalnie związane również z wyposażeniem
Bardziej szczegółowoDyrektywa MID. Podstawowe zagadnienia
Dyrektywa MID Podstawowe zagadnienia Czemu potrzebne są nowe przepisy? Wiele urządzeń, takich jak dopuszczenie do obrotu elektronicznych wodomierzy czy wodomierzy sprzężonych regulowały jedynie przepisy
Bardziej szczegółowoDOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
ARTYKUŁY REPORTS Bogumiła Zwierchanowska* DOSKONALENIE SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ W artykule opisana została działalność Laboratorium Wzorcującego ITB
Bardziej szczegółowoPolityka ILAC dotycząca spójności pomiarowej wyników pomiarów. ILAC Policy on the Traceability of Measurement Results
Polityka ILAC dotycząca spójności pomiarowej wyników pomiarów ILAC Policy on the Traceability of Measurement Results ILAC-P10:01/2013 ILAC International Laboratory Accreditation Cooperation Członkami ILAC,
Bardziej szczegółowospełniać wyrób wprowadzony do obrotu na rynku Unii, jeśli ma korzystać z prawa swobodnego przepływu towarów. Z punktu widzenia aktualnego stanu
UZASADNIENIE Projekt ustawy o zmianie ustawy - Prawo o miarach, ustawy o systemie oceny zgodności i ustawy Prawo telekomunikacyjne wprowadza zmiany mające na celu: 1) wdrożenie do ustawodawstwa polskiego
Bardziej szczegółowoPolsce na przykładzie instalacji pomiarowych do cieczy innych niż woda
Prawna kontrola metrologiczna a w Polsce na przykładzie instalacji pomiarowych do cieczy innych niż woda Aleksandra Lewicka 1 Stare podejście do prawnej kontroli metrologicznej krajowe znak ZT (jeśli był
Bardziej szczegółowoMetrologia w laboratorium Podstawowe definicje i czynności metrologiczne. Andrzej Hantz Kierownik Laboratorium Pomiarowego RADWAG Wagi Elektroniczne
Metrologia w laboratorium Podstawowe definicje i czynności metrologiczne Andrzej Hantz Kierownik Laboratorium Pomiarowego RADWAG Wagi Elektroniczne Metrologia podział metrologii Metrologia podział metrologii
Bardziej szczegółowoprzykładzie zbiorników w pomiarowych do cieczy.
Prawna kontrola metrologiczna a na przykładzie zbiorników w pomiarowych do cieczy. Andrzej Lewicki 1 System miar w Polsce regulowany jest Ustawą Prawo o miarach 2 Regulacje dotyczące zbiorników w Polsce
Bardziej szczegółowoMetrologia w laboratorium Wzorcowania wewnętrzne ogólne wymagania dla laboratoriów
Metrologia w laboratorium Wzorcowania wewnętrzne ogólne wymagania dla laboratoriów Andrzej Hantz Kierownik Laboratorium Pomiarowego RADWAG Wagi Elektroniczne Wymagania normy ISO/IEC 17025 w zakresie nadzoru
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowy słownik metrologii - pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane VIM
Międzynarodowy słownik metrologii - pojęcia podstawowe i ogólne oraz terminy z nimi związane VIM WYMAGANIA TECHNICZNE NORMY PN-EN ISO/17025 W PRAKTYCE LABORATORYJNEJ - 4 MIARODAJNOŚĆ WYNIKÓW BADAŃ Andrzej
Bardziej szczegółowoPomiar temperatury i wilgotności
Pomiar temperatury i wilgotności w świetle ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 13 marca 2015 r. w sprawie wymagań Dobrej Praktyki Dystrybucyjnej (GDP) Piotr Lisowski/ WWW.ACHEM.PL ACHEM.PL Ponad 10
Bardziej szczegółowoPOLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI AKREDYTACJA JEDNOSTEK ORGANIZACYJNYCH UBIEGAJĄCYCH SIĘ O ZGODĘ PREZESA URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO NA WYKONYWANIE OCEN ZGODNOŚCI W OBSZARZE KOLEI Wydanie 1 Warszawa, 27.10.2015
Bardziej szczegółowoObowiązuje od: r.
Wydanie: czwarte Data wydania: 24.04.2018 Strona 1 z 6 Obowiązuje od: 24.04.2018 r. Wydanie: czwarte Data wydania: 24.04.2018 Strona 2 z 6 1. Zakres stosowania Niniejszy dokument stosowany jest na potrzeby
Bardziej szczegółowoKSIĄŻKA PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH NR... RADWAG Wagi Elektroniczne
KSIĄŻKA PRZEGLĄDÓW TECHNICZNYCH NR............... RADWAG Wagi Elektroniczne 26-600 Radom Bracka 28, Centrala +48 384 88 00, Fax +48 385 00 10, Dział Sprzedaży +48 366 80 06, http://www.radwag.pl; e-mail:
Bardziej szczegółowoOcena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia
Ocena i wykorzystanie informacji podanych w świadectwach wzorcowania i świadectwach materiałów odniesienia XIX Sympozjum Klubu POLLAB Kudowa Zdrój 2013 Jolanta Wasilewska, Robert Rzepakowski 1 Zawartość
Bardziej szczegółowoWyroby budowlane Ocena zgodności a ocena właściwości użytkowych. mgr inż. Ewa Kozłowska Gdańsk, r.
Wyroby budowlane Ocena zgodności a ocena właściwości użytkowych mgr inż. Ewa Kozłowska Gdańsk, 27.01.2017 r. Ważne definicje Producent to osoba fizyczna lub prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca
Bardziej szczegółowoAkredytacja metod badawczych jako podstawa potwierdzenia kompetencji wykonywania badań w laboratoriach
Anna Krawczuk WROCŁAWSKIE CENTRUM BADAŃ EIT+ Akredytacja metod badawczych jako podstawa potwierdzenia kompetencji wykonywania badań w laboratoriach WROCŁAWSKIE CENTRUM BADAŃ EIT+ AKREDYTACJA DEFINICJA
Bardziej szczegółowoEA INF/04:2012 Deklaracja akceptacji i uznawania działań prowadzonych w ramach EA MLA
EA INF/04:2012 Deklaracja akceptacji i uznawania działań prowadzonych w ramach EA MLA Numer Publikacji EA-INF/04:2012 OŚWIADCZENIE O AKCEPTACJI I UZNAWANIU DZIAŁALNOŚCI PROWADZONEJ W RAMACH EA MLA CEL
Bardziej szczegółowoMOŻLIWOŚCI POMIAROWE LABORATORIUM SONEL S.A.
PROBLEMS AND PROGRESS IN METROLOGY PPM 18 Conference Digest Dorota KOŁAKOWSKA, Edyta GRABACKA, Marek MICHALSKI SONEL S.A. MOŻLIWOŚCI POMIAROWE LABORATORIUM SONEL S.A. Użytkownik przyrządu pomiarowego powinien
Bardziej szczegółowoUTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM ITB W ROKU 2011
PRACE INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ - KWARTALNIK BUILDING RESEARCH INSTITUTE - QUARTERLY 2(162)2012 Bogumiła Zwierchanowska* UTRZYMANIE WDROŻONEGO SYSTEMU ZARZĄDZANIA W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM ITB W ROKU
Bardziej szczegółowoInformacje przedstawiane w sprawozdaniach z badań w aspekcie miarodajności wyników
Informacje przedstawiane w sprawozdaniach z badań w aspekcie miarodajności wyników XVIII Sympozjum POLLAB Kołobrzeg 22.05.2012 r. Tadeusz Matras Andrzej Kober 2 Sprawozdanie z badań W rozumieniu normy
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 8 sierpnia 2014 r. Poz. 1066 OBWIESZCZENIE. z dnia 5 czerwca 2014 r.
DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 8 sierpnia 2014 r. Poz. 1066 OBWIESZCZENIE ministra gospodarki z dnia 5 czerwca 2014 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
Bardziej szczegółowoŚWIADECTWO WZORCOWANIA
(logo organizacji wydającej świadectwa) (Nazwa, adres, e-mail i nr telefonu organizacji wydającej świadectwo) Laboratorium wzorcujące akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji, sygnatariusza porozumień
Bardziej szczegółowoSposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami
EuroLab 2010 Warszawa 3.03.2010 r. Sposób wykorzystywania świadectw wzorcowania do ustalania okresów między wzorcowaniami Ryszard Malesa Polskie Centrum Akredytacji Kierownik Działu Akredytacji Laboratoriów
Bardziej szczegółowoCentrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy ul. Nadwiślańska 213, Józefów
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy ul. Nadwiślańska 213, 05-420 Józefów WYMAGANIA CNBOP-PIB DOTYCZĄCE ZAPEWNIENIA SPÓJNOŚCI POMIAROWEJ
Bardziej szczegółowoWarszawa, dnia 11 maja 2019 r. Poz. 878
Warszawa, dnia 11 maja 2019 r. Poz. 878 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I TECHNOLOGII 1) z dnia 25 kwietnia 2019 r. w sprawie urządzeń niezbędnych do wykonywania instalacji, sprawdzania, przeglądów
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRZYZNAWANIA I UŻYWANIA ZNAKU. Certyfikowana Jakość Suplementu Diety
REGULAMIN PRZYZNAWANIA I UŻYWANIA ZNAKU Certyfikowana Jakość Suplementu Diety I. Wprowadzenie 1. Znak Certyfikowana Jakość Suplementu Diety jest znakiem przyznawanym w ramach programu Certyfikowanego Standardu
Bardziej szczegółowoPLANOWANIE PROCEDUR I DOŚWIADCZEŃ W SYSTEMIE GLP
PLANOWANIE PROCEDUR I DOŚWIADCZEŃ W SYSTEMIE GLP mgr Agnieszka Popielska Centrum Medycyny Doświadczalnej, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku PolLASA GLP Good Laboratory Practice DPL Dobra Praktyka Laboratoryjna
Bardziej szczegółowoSTEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ
Bogumiła Zwierchanowska* STEROWANIE JAKOŚCIĄ W LABORATORIUM WZORCUJĄCYM INSTYTUTU TECHNIKI BUDOWLANEJ W artykule opisane zostały działania Laboratorium Wzorcującego ITB, akredytowanego przez Polskie Centrum
Bardziej szczegółowoZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR
ZAKŁADOWA ADOWA KONTROLA PRODUKCJI W ŚWIETLE WYMAGAŃ CPR Alicja Papier Warszawa, kwiecień 2014 Wprowadzanie wyrobów w budowlanych wg CPR Wszystkie podmioty gospodarcze w łańcuchu dostaw i dystrybucji powinny
Bardziej szczegółowoNadzór nad urządzeniami i sprzętem pomiarowym
Jadwiga Marczewska Nadzór nad badaniami mikrobiologicznymi produktów leczniczych Wytwórcy produktów leczniczych muszą gwarantować, że jakość produktów przez nich wytwarzanych jest zgodna z dokumentacją
Bardziej szczegółowoWyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej.
Wyznaczanie minimalnej odważki jako element kwalifikacji operacyjnej procesu walidacji dla wagi analitycznej. Andrzej Hantz Dyrektor Centrum Metrologii RADWAG Wagi Elektroniczne Pomiary w laboratorium
Bardziej szczegółowoMID Measuring Instruments Directive. Diehl Metering 2
DYREKTYWA MID MID Measuring Instruments Directive Diehl Metering 2 MID Measuring Instruments Directive Dyrektywa obejmuje następujące normy: PN EN ISO 4064: 2014-9 Część 1: Wymagania metrologiczne i techniczne
Bardziej szczegółowoREGULAMIN PRZYZNAWANIA I UŻYWANIA ZNAKU. Certyfikowana Jakość Suplementów Diety
REGULAMIN PRZYZNAWANIA I UŻYWANIA ZNAKU Certyfikowana Jakość Suplementów Diety I. Wprowadzenie 1. Znak Certyfikowana Jakość Suplementu Diety jest znakiem przyznawanym w ramach programu Certyfikowana Jakość
Bardziej szczegółowoPROGRAM CERTYFIKACJI
Opracował: Zatwierdził: Strona/Stron: 1/5 1. Informacje wstępne Przedstawiony program certyfikacji produktów tradycyjnych i regionalnych. COBICO Sp. z o.o. jako jednostka certyfikująca wyroby jest akredytowana
Bardziej szczegółowoNowe przepisy metrologiczne dotyczące wodomierzy i ciepłomierzy
Nowe przepisy metrologiczne dotyczące wodomierzy i ciepłomierzy Robert Link 7 stycznia 2007 zaczęła obowiązywać w Polsce europejska dyrektywa 2004/22/WE z dnia 31 marca 2004 r.
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA DLA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI
Instytut Odlewnictwa Biuro Certyfikacji i Normalizacji u l. Z a k o p i a ń s k a 7 3 30-418 Kraków, Polska tel. +48 (12) 26 18 442 fax. +48 (12) 26 60 870 bcw@iod.krakow.pl w w w.i o d.k r ak ow. p l
Bardziej szczegółowoZmiany w wymaganiach polityk PCA: DA-05, DA-06 i DAB-07
POLLAB-PETROL 23-24.04.2012, Warszawa. Zmiany w wymaganiach polityk PCA: DA-05, DA-06 i DAB-07 Jolanta Kowalczyk 1 DA-05 Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości wydanie 5 z 17.11.2011 r.
Bardziej szczegółowoZakres stosowania dyrektywy MID w odniesieniu do gazomierzy
Zakres stosowania dyrektywy MID w odniesieniu do gazomierzy Krzysztof Plackowski Rogów, 18-20 września 2013 r. 1 Dyrektywa MID Dyrektywa 2004/22/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004
Bardziej szczegółowoWytyczne certyfikacji. ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI wymagania dla producentów wyrobów budowlanych stosowane w procesach certyfikacji ZKP
Spis treści: Wytyczne certyfikacji ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI wymagania dla producentów wyrobów budowlanych stosowane w procesach certyfikacji ZKP w DEKRA Certification Sp. z o.o. Tel:71/7804777; Fax:
Bardziej szczegółowoWorking for You. Anton Paar Certified Service
Working for You. Anton Paar Certified Service Anton Paar Certified Service opieka gwarancyjna Przedłużenie gwarancji nawet do 3 lat, obejmujące wszystkie naprawy* od dnia dostawy W połączeniu z umową serwisową
Bardziej szczegółowoRozszerzenie zakresu akredytacji Instytutu Kolejnictwa jako jednostki certyfikującej
Artykuły 21 Rozszerzenie zakresu akredytacji Instytutu Kolejnictwa jako jednostki certyfikującej Andrzej KOWALSKI 1 Streszczenie Prezes Urzędu Transportu Kolejowego zaktualizował zakres autoryzacji Instytutu
Bardziej szczegółowoWZORCE TWARDOŚCI. BROSZURA NR: BWT-HT18-5
WZORCE TWARDOŚCI. BROSZURA NR: BWT-HT18-5 Kompatybilna z ofertami cenowo-terminowymi MATBOR Sp. z o.o. Atrakcyjne cenowo, wysokiej jakości wzorce Rockwella, Brinella, Vickersa, Knoopa i Leeba (produkcja
Bardziej szczegółowoNowelizacja ustawy o wyrobach budowlanych z 2015 r.
Nowelizacja ustawy o wyrobach budowlanych z 2015 r. Rozdział 1 Przepisy ogólne Nowelizacja wprowadza definicje: wprowadzania do obrotu, wycofania z obrotu, udostępniania na rynku krajowym, zasadniczych
Bardziej szczegółowoWiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego. mgr inż. Piotr Lewandowski
Wiarygodność wyniku a wymagania dotyczące nadzorowania wyposażenia pomiarowego mgr inż. Piotr Lewandowski Terminy i definicje Przyrząd pomiarowy urządzenie służące do wykonywania pomiarów, użyte indywidualnie
Bardziej szczegółowoCNBOP-PIB Standard Ochrona Przeciwpożarowa
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego Państwowy Instytut Badawczy CNBOP-PIB-0025 Wydanie 1, Luty 2015 CNBOP-PIB Standard Ochrona Przeciwpożarowa Zakładowa Kontroli
Bardziej szczegółowoDOBRA PRAKTYKA LABORATORYJNA (GLP) TWOJA LISTA KONTROLNA W ZAKRESIE BADAŃ I ROZWOJU W OPARCIU O GPL
TWOJA LISTA KONTROLNA W ZAKRESIE BADAŃ I ROZWOJU W OPARCIU O GPL Dlaczego GLP? Wytyczna FDA, mianowicie 21 CFR, część 58, opisuje Good Laboratory Practices, tj. dobre praktyki laboratoryjne warunkujące
Bardziej szczegółowoKwalifikacja wyposażenia pomiarowego w laboratorium jako element walidacji procesu badawczego.
XVII Sympozjum Klubu POLLAB 2011 Wymagania Techniczne Normy PN-EN ISO/IEC 17025 w praktyce laboratoryjnej 3 W A L I D A C J A Kwalifikacja wyposażenia pomiarowego w laboratorium jako element walidacji
Bardziej szczegółowoPROGRAM CERTYFIKACJI
Opracował: Zatwierdził: Strona/Stron: 1/5 1. Informacje wstępne Przedstawiony program certyfikacji produktów tradycyjnych i regionalnych. COBICO Sp. z o.o. jako jednostka certyfikująca wyroby jest akredytowana
Bardziej szczegółowoINFORMACJA-PORÓWNANIE
INFORMACJA-PORÓWNANIE WODOMIERZE WPROWADZANE NA RYNEK W OPARCIU O DYREKTYWĘ 2004/22/EC MID (MEASURING INSTRUMENTS DIRECTIVE) / a wodomierze produkowane wg poprzedniej regulacji prawnej (GUM) *Przedstawione
Bardziej szczegółowoEA-1/06 Wielostronne Porozumienie EA
Numer publikacji EA-1/06 Wielostronne Porozumienie EA (EA MLA) CEL Niniejszy dokument określa warunki Wielostronnego Porozumienia EA, w ramach którego sygnatariusze wzajemnie uznają równoważność swoich
Bardziej szczegółowoPROGRAM CERTYFIKACJI
Opracował: Zatwierdził: Strona/Stron: 1/6 1. Informacje wstępne Przedstawiony program certyfikacji Systemu Jakości Wieprzowiny PQS (Pork Quality System) stosowany jest przez Biuro Certyfikacji COBICO Sp.
Bardziej szczegółowoPOLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI
POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI AKREDYTACJA ORGANIZATORÓW BADAŃ BIEGŁOŚCI WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Wydanie 4 Warszawa, 1.08.2014 r. Spis treści 1 Wprowadzenie...3 2 Ogólne zasady udzielania i utrzymywania akredytacji
Bardziej szczegółowoOśrodek Certyfikacji Wyrobów
Ośrodek Certyfikacji Wyrobów Strona/stron: 1/12 I-01 INSTRUKCJA WYMAGANIA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI DLA WYROBÓW BUDOWLANYCH Nr wydania: 3 Data wydania: 08.04.2013 Zmiana: A B C SPIS TREŚCI 1 Cel i
Bardziej szczegółowoPGNiG SA Oddział CLPB inspiratorem jakości badań i pomiarów w branży gazowniczej. Jolanta Brzęczkowska
PGNiG SA Oddział CLPB inspiratorem jakości badań i pomiarów w branży gazowniczej Jolanta Brzęczkowska Misja laboratorium Centralne Laboratorium Pomiarowo-Badawcze pełni w sposób profesjonalny, niezależny,
Bardziej szczegółowoRozdział 1. Przepisy ogólne
brzmienie od 2006-12-31 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym z dnia 11 sierpnia 2004 r. (Dz.U.
Bardziej szczegółowoPROCEDURA. Nadzór nad przyrządami pomiarowymi
I. Cel działania Celem procedury jest określenie zasad postępowania i nadzoru nad przyrządami występującymi w Urzędzie Miasta. II. Zakres podmiotowy procedury Niniejsza procedura ma zastosowanie do pracowników
Bardziej szczegółowoAkredytowana Jednostka Certyfikująca Wyroby Piotr Tarnawski. Kierownik Jednostki
Akredytowana Jednostka Certyfikująca Wyroby Piotr Tarnawski Kierownik Jednostki Po co certyfikować kotły według wymagań PN EN 303-5:2012? 2 Aby potwiedzić parametry: 1. bezpieczeństwa, 2. emisyjności i
Bardziej szczegółowoINFORMACJA-PORÓWNANIE
INFORMACJA-PORÓWNANIE WODOMIERZE WPROWADZANE NA RYNEK W OPARCIU O DYREKTYWĘ 2004/22/EC MID (MEASURING INSTRUMENTS DIRECTIVE) / a wodomierze produkowane wg poprzedniej regulacji prawnej (GUM) WPROWADZENIE
Bardziej szczegółowoPrecyzja i wiarygodność. Laboratorium Pomiarowe
Laboratorium Pomiarowe Precyzja i wiarygodność Urządzenie pomiarowe to nie wszystko. Jego prawidłowa funkcjonalność wymaga odpowiedniego wzorcowania. Zapewnienie naszym Klientom profesjonalnych i wiarygodnych
Bardziej szczegółowoZAKŁAD CERTYFIKACJI WYROBÓW PAPIEROWYCH. tel , fax ,
INSTYTUT BIOPOLIMERÓW I WŁÓKIEN CHEMICZNYCH ul. M. Skłodowskiej-Curie 19/27, 90-570 Łódź, tel. sekretariat: tel: 042 6376744, fax 042 6376214, e-mail: ibwch@ibwch.lodz.pl;http://www.ibwch.lodz.pl ZAKŁAD
Bardziej szczegółowoInformacja z wyników kontroli przyrządów pomiarowych - II kwartał 2011 r.
Informacja z wyników kontroli przyrządów pomiarowych - II kwartał 2011 r. Celem kontroli było sprawdzenie i ocena, czy wprowadzone do obrotu urządzenia pomiarowe (wodomierze), spełniają wymagania określone
Bardziej szczegółowoZAŁĄCZNIK C do Zarządzenia Nr 12/2015 Dyrektora Okręgowego Urzędu Miar w Gdańsku z dnia 30 września 2015 r.
bez VAT i kosztów z 3 pobierane za wykonanie wzorcowania, sprawdzenia i ekspertyzy przyrządu pomiarowego przez pracowników Wydziału Termodynamiki (6W3) i Obwodowych Urzędów Miar (6UM1 6UM9) I Wzorcowania
Bardziej szczegółowo10-2. SPRAWDZANIE BŁĘDÓW PODSTAWOWYCH PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH. 1. Cel ćwiczenia
Motto: Używanie nie sprawdzonych przyrządów pomiarowych jest takim samym brakiem kultury technicznej, jak przykręcanie śruby kombinekami zamiast odpowiednim kluczem 0- SPRAWDZANIE BŁĘDÓW PODSTAWOWYCH PRZYRZĄDÓW
Bardziej szczegółowoŁatwy monitoring temperatury dla wrażliwych ładunków.
Łatwy monitoring temperatury dla wrażliwych ładunków. Rejestrator danych testo 184: Monitorowanie temperatury, wilgotności i wstrząsów oraz ich dokumentacja w transporcie żywności i produktów farmaceutycznych.
Bardziej szczegółowoS P R A W O Z D A N I E. z realizacji zadań Biura Służby Nadzoru Metrologicznego i Probierczego w 2005 roku
GŁÓWNY URZĄD MIAR S P R A W O Z D A N I E z realizacji zadań Biura Służby Nadzoru Metrologicznego i Probierczego w 2005 roku Warszawa, styczeń 2006 r. z realizacji zadań Biura Służby Nadzoru Metrologicznego
Bardziej szczegółowoWYKAZ PRZYRZĄDÓW POMIAROWYCH PODLEGAJĄCYCH LEGALIZACJI
Przyrządy pomiarowe podlegające prawnej kontroli metrologicznej na mocy 1; 2; 4; 5; 8 i 9 rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie rodzajów przyrządów pomiarowych podlegających prawnej kontroli metrologicznej
Bardziej szczegółowoROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia...2006 r.
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI 1) z dnia...2006 r. w sprawie wymagań, którym powinny odpowiadać instalacje pomiarowe do ciągłego i dynamicznego pomiaru ilości cieczy innych niż woda oraz szczegółowego
Bardziej szczegółowoGDAŃSK, SIERPIEŃ 2017
. Wymagania dla producentów wyrobów budowlanych stosowane sierpień 2017 zostały zatwierdzone przez Kierownika Biura Certyfikacji Wyrobów Polskiego Rejestru Statków S.A. w dniu 25 sierpnia 2017 Copyright
Bardziej szczegółowoStudia Doktoranckie na Wydziale Towaroznawstwa UEP Sylabus przedmiotu
Studia Doktoranckie na Wydziale Towaroznawstwa UEP Sylabus przedmiotu Nazwa przedmiotu: Nadzór nad rynkiem w UE, system akredytacji Blok zajęciowy fakultatywny Forma zajęć wykład Wymiar godzinowy 10 h
Bardziej szczegółowoAUDYT TECHNICZNY PROCEDURY BADAWCZEJ OD PRZYJĘCIA ZLECENIA DO RAPORTU Z BADAŃ DR INŻ. PIOTR PASŁ AWSKI 2016
AUDYT TECHNICZNY PROCEDURY BADAWCZEJ OD PRZYJĘCIA ZLECENIA DO RAPORTU Z BADAŃ DR INŻ. PIOTR PASŁ AWSKI 2016 KOMPETENCJE PERSONELU 1. Stan osobowy personelu technicznego, czy jest wystarczający (ilość osób
Bardziej szczegółowoO ś r odek Ce rt yfikacji Wyrobów
O ś r odek Ce rt yfikacji Wyrobów Strona/stron: 1/13 I-01 INSTRUKCJA WYMAGANIA ZAKŁADOWEJ KONTROLI PRODUKCJI DLA WYROBÓW BUDOWLANYCH Nr wydania: 4 Data wydania: 12.01.2017 Zmiana: SPIS TREŚCI 1 Cel i zakres...
Bardziej szczegółowoPROJEKT ZAŁOŻEŃ PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O WYROBACH BUDOWLANYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW
Projekt, z dnia 29 sierpnia 2012 r. PROJEKT ZAŁOŻEŃ PROJEKTU USTAWY O ZMIANIE USTAWY O WYROBACH BUDOWLANYCH ORAZ NIEKTÓRYCH INNYCH USTAW I. WPROWADZENIE Z dniem 24 kwietnia 2011 r. weszło w życie rozporządzenie
Bardziej szczegółowoupoważniony przedstawiciel, dokonał oceny zgodności i wydał na swoją wyłączną odpowiedzialność, krajową deklarację zgodności z Polską Normą wyrobu
INFORMACJA GUNB Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 r. o zmianie ustawy o wyrobach budowlanych oraz ustawy o systemie oceny zgodności (Dz. U. poz. 898) dostosowuje regulacje dotyczące wprowadzania do obrotu
Bardziej szczegółowoPROGRAM CERTYFIKACJI
Opracował: Zatwierdził: Strona/Stron: 1/5 1. Informacje wstępne Przedstawiony program certyfikacji wyrobów stosowany jest przez Biuro Certyfikacji COBICO Sp. z o.o. COBICO Sp. z o.o. jako jednostka certyfikująca
Bardziej szczegółowoRozdział 1 Przepisy ogólne
Dz.U.04.195.2011 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY 1) z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie systemów oceny zgodności, wymagań, jakie powinny spełniać notyfikowane jednostki uczestniczące w ocenie zgodności,
Bardziej szczegółowoOCENA ZGODNOŚCI - ZGODNOŚĆ Z TYPEM W OPARCIU O WEWNĘTRZNĄ KONTROLĘ PRODUKCJI ORAZ NADZOROWANE KONTROLE W LOSOWYCH ODSTĘPACH CZASU moduł C2
1. CEL I ZAKRES PROCEDURY Celem procedury jest potwierdzenie przez jednostkę notyfikowaną zgodności wyrobu z typem opisanym w certyfikacie badania typu UE oraz potwierdzenie spełnienia mających zastosowanie
Bardziej szczegółowoPrecyzja i wiarygodność. Laboratorium Pomiarowe
Laboratorium Pomiarowe Precyzja i wiarygodność Urządzenie pomiarowe to nie wszystko. Jego prawidłowa funkcjonalność wymaga odpowiedniego wzorcowania. Idea zapewniania naszym Klientom profesjonalnych i
Bardziej szczegółowoPROGRAM CERTYFIKACJI
Opracował: PROGRAM CERTYFIKACJI Zatwierdził: Strona/Stron: 1/5 1. Informacje wstępne Przedstawiony program certyfikacji produktów w systemie Jakość-Tradycja stosowany jest przez Biuro Certyfikacji COBICO
Bardziej szczegółowo