Krystyna Rosłan-Kuhn Warszawa, dnia 21 lutego 2013 Ekspert w zespole Zastępcy Przewodniczącego. Sprawozdanie

Transkrypt

1 Krystyna Rosłan-Kuhn Warszawa, dnia 21 lutego 2013 Ekspert w zespole Zastępcy Przewodniczącego Sprawozdanie z wyjazdu służbowego do Genewy (Szwajcaria) w dniach lutego 2013 r. 1. Informacje ogólne 1.1. Cel wyjazdu: udział w konferencji Radio Summit organizowanej przez EBU oraz w posiedzeniu komitetu technicznego World DMB 1.2 Osoba delegowana: Krystyna Rosłan-Kuhn, ekspert z zespole Zastępcy Przewodniczącego 1.3 Przebieg podróży: wylot z Warszawy godz. 16:25, przylot do Genewy godz. 18:45; wylot z Genewy godz. 10:10, przylot do Warszawy godz. 14: Koszty podróży: akredytacja, przelot, hotel, diety ze środków KRRiT 2. Digital Radio Summit Digital Radio Summit, czyli Cyfrowy Szczyt Radiowy to cykliczna impreza organizowana corocznie przez EBU w ramach tzw. tygodnia radiowego (12 15 lutego). Celem spotkania jest przegląd sytuacji w zakresie rozwoju radiofonii cyfrowej w Europie i na świecie. W czasie spotkania specjalistów z branży radiowej, reprezentujących nie tylko technikę, lecz również program i strategię marketingową omawia się najnowsze osiągniecia i trendy w tej dziedzinie. Spotkanie ma charakter otwarty i z roku na rok przybywa mu uczestników. W tej edycji z krajów Europy wschodniej, poza przedstawicielami Polski, uczestniczyli również przedstawiciele Republiki Czeskiej, która poważnie rozważa wprowadzenie radiofonii cyfrowej. W zastępstwie Lievena Vermaele, Dyrektora ds. Technologii i rozwoju EBU, spotkanie otworzył Mathias Coinchon, podkreślając potrzebę regularnych spotkań ludzi radia i wymiany doświadczeń między nimi. Następnie przedstawił najnowszy dokument wydany przez EBU: Recommendation R-138. Jest to pierwszy tego typu dokument dotyczący radia cyfrowego, a zawiera on zbiór zaleceń dotyczących implementacji i rozwoju radiofonii cyfrowej w Europie. Annika Nyberg, Dyrektor ds. Mediów EBU przedstawiła europejską inicjatywę pod nazwą Euro-Chip. Jej celem jest działanie na rzecz przyszłości radia. Program wspierany jest przez EBU, a główne kierunki jego działania to: określenie minimalnych wymagań na urządzenia, ograniczenie presji ze strony szerokopasmowych usług str. 1

2 mobilnych, wzmocnienie potencjału radia hybrydowego. Korzyści z inicjatywy powinni odnieść konsumenci, nadawcy i producenci. Przewodniczący Forum World DMB Pan Jørn Jensen przestawił tradycyjnie stan rozwoju radiofonii cyfrowej w Europie i na świecie. Stwierdził on, że tylko radio rozsiewcze jest realną alternatywą obecnego radia analogowego, gdyż zapewnia uniwersalny zasięg, jest bezpłatne dla odbiorcy, a tanie odbiorniki są już dostępne. Radio musi stać się cyfrowe, aby mogło nadal istnieć, toteż coraz więcej krajów dołącza do cyfrowej rodziny DAB/DMB. Omówił wzrastający rynek urządzeń odbiorczych, powiększającą się liczbę usług dodatkowych, rosnące zainteresowanie rynku i odbiorców. Wskazał również na przykłady wykorzystania technologii cyfrowej dla pozyskiwania środków na bieżącą działalność radia. Andreas Schneider, przedstawiciel DigtalEurope 1, w prezentacji pod tytułem Wejście na rynek radia cyfrowego z perspektywy producentów. Przedstawiono bogatą ofertę odbiorników radia cyfrowego o różnym przeznaczeniu (przenośne, stacjonarne, samochodowe) i wskazano na niezbędną harmonizację ich parametrów. Temu służyły opracowane przez EBU profile. Odbiorniki hybrydowe również wymagają harmonizacji. Stąd propozycja DigitalEurope opracowania wymagań zabranych w kilku klasach. Prelegent zaapelował o składanie uwag i propozycji do przedstawionych rozwiązań, tak aby w efekcie powstał dokument o charakterze normatywnym dla Europy. Dyrektor Digital Radio UK 2, Laurence Harrison przedstawił sytuację radia cyfrowego w Wielkiej Brytanii na tle działań organizacji. Głównym jej celem jest przyśpieszenie rozwoju radia cyfrowego, spopularyzowanie wyposażania samochodów w odbiorniki cyfrowe, planowanie przyszłego wyłączenia radiofonii analogowej. Radio w Wielkiej Brytanii jest wieloplatformowe: rozsiewcze (FM, DAB, CAB+), hybrydowe (DNS w DAB/IP), na platformie TV (YouView) i internetowe (np. aplikacja Radioplayer). Obecnie 1 DigitalEurope, dawniejsza EICTA, z siedzibą w Brukseli jest organizacją producentów narodowych i korporacji międzynarodowych działającą na rzecz udoskonalania środowiska biznesowego dla europejskiego przemysłu technologii cyfrowych, a także na rzecz rozwoju ekonomicznego i socjalnego w krajach Unii Europejskiej 2 Digital Radio UK jest organizacją stworzoną specjalnie dla wspierania rozwoju radia cyfrowego. Zrzesza radiowe podmioty rynkowe w Wielkiej Brytanii w tym BBC, nadawców komercyjnych, operatora sieci nadawczej Arqiva, współpracuje z rządem i Ofcom em. Promuje radiofonię cyfrową i działa w kierunku pełnej migracji radia z analogu do cyfry. str. 2

3 penetracja radia cyfrowego jest najwyższa w krajach Europy (42% gospodarstw domowych posiada radio DAB), sprzedano 16 milionów odbiorników. Słuchalność radia cyfrowego wynosi 33% i stale rośnie. 5 10% całego parku samochodowego wyposażone jest w cyfrowe radio. Z końcem tego roku Wielka Brytania podejmie decyzję o terminie wyłączenia emisji UKF FM. Specjalny nacisk kładzie się na odbiór mobilny. W roku % nowych samochodów sprzedanych w Wielkiej Brytanii posiadało odbiornik cyfrowy, z końcem tego roku będzie ich większość, a w końcu roku 2015 wszystkie nowe samochody będą posiadały takie wyposażenie. Niezwykłym zainteresowaniem cieszyła się prezentacja norweska, wygłoszona przez Panią Line Lingnes, przedstawicielkę norweskiego regulatora medialnego (Medietilsynet). Przedstawiona parlamentowi tego kraju propozycja strategii wdrażania radiofonii cyfrowej zakłada wyłączenie radia analogowego z zakresu UKF FM już w końcu 2017 roku po spełnieniu pokreślonych kryteriów. Są to: zasięg techniczny DAB+ radia publicznego nie mniejszy niż zasięg radia analogowego, pozostałych nadawców nie mniejszy niż 90%, wartość dodana w postaci nowych programów i usług, dobre warunki odbioru mobilnego ( w samochodach), wyposażenie co najmniej 50% gospodarstw domowych w możliwość odbioru cyfrowego. W końcu 2015 roku przewidywane jest dokonanie oceny spełnienia powyższych kryteriów i w przypadku braku satysfakcjonującego rezultatu podjęcie decyzji o przesunięciu terminu wyłączenia nie później niż do końca roku Unikalne w tej koncepcji jest zobowiązanie do wyłączenia emisji analogowej jedynie przez nadawców ogólnokrajowych. Konwersja małych nadawców lokalnych odbywać się będzie stopniowo w późniejszym terminie. Pan Nick Piggot, jeden z twórców i Prezes Konsorcjum Radio DNS przedstawił rozwój tego standardu na przestrzeni ostatniego roku. Podkreślał współdziałanie obu sposobów dostarczania treści do odbiorcy: radiodyfuzja niskie koszty, powszechny odbiór, dostęp bezpłatny; Internet wartość dodana w postaci bogatszej treści, personalizacji i interaktywności. Rozwiązania współczesnych terminali DNS (tablet, smartfone) pozwalają na automatyczny przełączenie Internet/emisja po wyborze określonej usługi. W podsumowaniu Mathias Coinchon stwierdził, że obserwacja agendy kolejnych spotkań Digital Radio Summit wskazuje jak szybko i w jak różnorodnych kierunkach rozwija się radiofonia cyfrowa naziemna i jej hybrydowe aplikacje. Jeszcze raz podkreśliła zaangażowanie EBU w to przedsięwzięcie i zachęcił do rozpropagowania wśród nadawców niepublicznych rekomendacji R-138. Tematykę kolejnej konferencji w 2014 narzuci dalszy rozwój tej technologii i wynikające z niej problemy. str. 3

4 3. Posiedzenie Komitetu Technicznego World DMB Dzięki życzliwości kierownictwa World DMB Forum polscy uczestnicy Digital Radio Summit byli po raz drugi Korzystając gośćmi na zamkniętym posiedzeniu Komitetu Technicznego World DMB. Organizacja prowadzi szereg ważnych prac nad udoskonalaniem standardów DAB i DMB, korzystając z członkostwa w Forum nadawców prowadzących własne prace rozwojowe, laboratoriów dużych producentów sprzętu oraz placówek naukowo-badawczych. Zebranie prowadził wice przewodniczący Komitetu Pan Lindsay Cornell z BBC. Porządek obrad otwierał przegląd bieżących prac Komitetu i jego grup roboczych. Głównym tematem dyskusji w tym punkcie były prace nad aplikacjami umożliwiającymi dodatkowe usługi w radiu hybrydowym prowadzone przez grupę DNS, brytyjską grupę Radioplayer oraz projekt IMDA (Internet Media Device Alliance). Dokonano również przeglądu sytuacji w zakresie przekształcania standardów i zaleceń World DMB Forum na standardy techniczne (TS) oraz normy (ETS) Europejskiego Instytutu Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). Największe zainteresowanie i ponad dwu godzinną dyskusję wywołał temat regulacji głośności w Radio, referowany przez przedstawiciela radiofonii belgijskiej. Temat, który ostatnio był rozpracowywany przez stacje telewizyjne, trafił również do rozgłośni radiowych. Wprawdzie wymiar problemu w radio jest niewspółmiernie mniejszy niż w telewizji (emitowane są głównie audycje własne w tym również reklamy produkowane przez nadawcę) jednakże w radiofonii cyfrowej niezmiernie ważna jest zasada utrzymania zbliżonego poziomu głośności we wszystkich programach. Prelegent analizował możliwość i potrzebę stosowania rekomendacji EBU R-128 jako jedynego praktycznego narzędzia do monitorowania i kontroli nadawców radiowych. Kolejny niezwykle ciekawy temat dotyczył losów pasm częstotliwości wykorzystywanych przez radiofonię AM, w szczególności fal długich i średnich. Porównanie zasięgów stacji nadawczych FM, DAB oraz TV w zasięgami na falach o znacznej długości wykazuje na olbrzymie dysproporcje na korzyść tych ostatnich. Prowadzone są badania na temat zwiększenia efektywności emisji cyfrowej w tych zakresach, co może być wielce obiecujące przy konieczności uzyskiwania niezakłóconego sygnału na dalekie odległości. 4. Uwagi końcowe 4.1 Udział w dwóch kolejnych konferencjach Digital Radio Summit w roku 2012 i 2013 utwierdził mnie w przekonaniu, że opinie na temat braku perspektyw rozwojowych dla standardu DAB+/DMB są z gruntu nieprawdziwe. Standard rozwija się nadal, zarówno w warstwie usług dźwiękowych, jak i usług dodatkowych. Doskonale są narzędzia str. 4

5 umożliwiające współpracę radia rozsiewczego z przekazem internetowym. Radiofonia cyfrowa DAB+/DMB rozwija się nadal, a poszczególne kraje wiążą z jej rozwojem określone plany, do likwidacji w niedalekiej perspektywie radia UKF FM włącznie. 4.2 W czasie tegorocznej konferencji zaznaczyła się wyraźnie tendencja do określania terminu wyłączenia emisji analogowej UKF FM. Decyzje takie podjęły Norwegia i Dania, w końcu br., podejmie ją Wielka Brytania. 4.3 Dylemat: radio rozsiewcze czy radio internetowe nie istnieje. Pojawia się coraz więcej nowych aplikacji przydających radiu hybrydowemu atrakcyjności. Radiofonia rozsiewcza DAB+/DMB ogrywa jednak w dalszym ciągu rolę wiodącą. 4.4 Działania innych krajów na przykładzie Norwegii i Wielkiej Brytanii wskazują na konieczność zaangażowania w przygotowanie i monitorowanie procesu ze strony się regulatorów oraz władz państwowych. 4.5 Stała obserwacja zjawisk na rynku europejskim i światowym w zakresie rozwoju i ekspansji technologii DAB jest konieczna ze względu na przygotowywane w Polsce uruchomienie radiofonii DAB+. Każda informacja i doświadczenie może być w tym procesie przydatne, gdyż nie będzie on łatwy do przeprowadzenia. Sporządziła: Krystyna Rosłan-Kuhn str. 5

6 str. 6