Tradycja Idōkanu w Europie i w Polsce

Transkrypt

1 Autor przedstawia współczesną historię organizacji Idōkan w oparciu o materiały źródłowe i wypowiedzi żyjących liderów. Jako pionier i założyciel Stowarzyszenia Idōkan Polska przedstawia także znane mu bezpośrednio fakty z funkcjonowania Idokanu w naszym kraju. Artykuł ma więc dużą wartość jako opracowanie historyczne przykładu instytucjonalizacji sztuk walki. Tekst zrecenzował pozytywnie prof. K. Obodyński. WOJCIECH J. CYNARSKI Tradycja Idōkanu w Europie i w Polsce Autor szkicowo przedstawia temat powstania organizacji Idokan Europa, poświęcając więcej uwagi działalności struktur Idōkan Polska. Bardziej szczegółowe informacje zawarte są w literaturze podawanej w przypisach. Celem autora artykułu jest uporządkowanie faktów z najnowszej historii tej organizacji, których to zdarzeń był on często bezpośrednim uczestnikiem. Od IWJF do Idokan Europe International IWJF J. Fleck 10 dan 1947 WJJC W. Strauss 10 dan... Idokan Europe International soke Hans Schöllauf Österreichische Judo-Do Verband 10 dan Idō jūdō-dō Adolf Bauer 10 dan jūjutsu 10 Ido-Meistergrad 10 dan jūdō 8 dan jūjutsu 6 dan jūdō shihan Lothar Sieber 10 dan Idō jūdō-dō 10 dan jūjutsu, jūjutsu-karate yōshin-ryū, idōkan karate 8 dan jūdō R. Gabert W. J. Cynarski D. Schmidt -Niemcy -Polska -Grecja Schemat 1. Genealogia tradycji Idōkan w Europie Około roku 1947 austriacki (węgierskiego pochodzenia) nauczyciel gimnazjalny wychowania fizycznego Julius Fleck dokonał technicznego i filozoficznego rozwinięcia jūdō, z odrzuceniem rywalizacji sportowej. Metodę jūdō-dō opisał później Hubert Klinger von Klingerstorff 1, nauczyciel z wiedeńskiego uniwersytetu. Trzy lata później zaistniała międzynarodowa federacja pod nazwą International World Jiu-Jutsu, Judo, Judo-Do Federation (IWJF). Podlegała jej niemiecka Internationaler Verband für Waffenlose Selbstverteidigung i inne krajowe związki, reprezentowane 1 H. Klinger von Klingerstorff, JuDo und JuDo-Do. Die Hohe Schule des Kampfes, Verlag Dr. G. Borotha-Schoeler, Wien Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 15

2 przez m. in. takich mistrzów, jak: J. Ebetshuber i H. Klinger von Klingerstorff (Austria), R. Tobler i H. Beck (Szwajcaria), K. Janson i B. Olson (Dania), E. Rahn i C. Wiedmeier (Niemcy), B. Estes (USA), P. Neufeld (Kanada), R. A. Vairamuttu (Indie), J. Robinson (RPA). Reprezentantami kontynentalnych przedstawicielstw byli: J. Ebetshuber (Europa), B. Estes (Ameryka), R. A. Vairamuttu (Azja), J. Robinson 10 dan (Afryka) i Wally Strauss (Australia). Właśnie W. Strauss 10 dan został sukcesorem następcą i liderem (soke) tego ruchu, który około 1960 r. przyjął nazwę World Jiu-Jitsu and Judo-Do Center (WJJC). Prof. Strauss ( ) rozwinął ideę IDŌ perpetualnego ruchu i duchowej siły, zmodyfikowanej formy jūdō-dō, jako wyższej postaci budō 2. Kolejnym oficjalnym liderem (soke) został Hans Schöllauf, ówczesny Sekretarz Generalny WJJC, a następnie dyrektor Akademii Idokan Europa i prezydent Idokan Europe International (notabene baron Klinger von Klingerstorff był honorowym prezydentem I.E.I.). Aktualnie Austriacki Związek Judo-Do stanowi odłam, pozostający poza I.E.I. (schemat nr 1) 3. Współcześnie organizacja i szkoła Idōkan jest raczej elitarnym klubem ekspertów budō, niż masową organizacją międzynarodową. W Niemczech Lothar Sieber (ur. 1946) został pierwszym propagatorem idō i w 1987 r. uzyskał z I.E.I. tytuł Roving Instructor cum Ambassador. Dwa lata później został oficjalnym reprezentantem Idokan Europe Germany i uzyskał tytuł shihan. Został też wiceprezydentem I.E.I. 4. Aktualnie przewodniczącym stowarzyszenia Idokan Europa e.v. (I.E. Germany) jest Rudolf Gabert 6 dan, a shihan Sieber wiceprzewodniczącym. W roku 1991 L. Sieber uzyskał z Idokan Europe International wprowadzony w 1950 r. Order Rycerski Fujiyama (nr 27) najwyższe honorowe odznaczenie. Lothar Sieber jest uczniem Petera Jahnke i kilku innych mistrzów. Ćwiczył intensywnie w Niemczech i w USA różne odmiany martial arts. W roku 1991 czwórka mistrzów z 10 dan przyznała shihanowi Sieberowi 10 dan w jūjutsu (uznany m. in. w DJJR). W 1996 otrzymał oficjalnie 10 dan karate i tytuł soke. Sieber jest jednym z najwybitniejszych współczesnych ekspertów realnej samoobrony i walki wręcz, a także m. in. wiceprezydentem Idokan Europe International. Został też honorowym prezydentem Stowarzyszenia Idōkan Polska. Aktualnie jest on jedynym ekspertem posiadającym najwyższe stopnie (10 dan) w jūjutsu, karate i idō. Peter K. Jahnke ( ) był wybitnym karateką i człowiekiem budō. Poznał kilka odmian chińskich (kung-fu), podstawy taekwondo, japońskie style shōtōkan i wadō-ryū, jūjutsu i jūdō, a także kobudō i japońską sztukę miecza. Na bazie swych doświadczeń opracował styl drogi ręki pokoju zendō karate tai-te-tao, do którego dołączył bogatą humanistyczną podbudowę filozoficzną. Zendō karate jest drogą samodoskonalenia, odrzucającą rywalizację sportową. Styl zyskał wysokie oceny w Japonii, w gronie mistrzów i ludzi nauki, za doskonałą technikę i wartości duchowe. Sukcesorem (soke) tego stylu jest obecnie L. Sieber 10 dan, a centrala międzynarodowa (honbu) znajduje się w Monachium 5. Sieber, nawiązując do koncepcji W. Straussa, wprowadził równolegle nazwę stylu: idōkan karate. Działalność Stowarzyszenia Idōkan Polska (w zarysie) W Polsce bezpośredni uczeń Lothara Siebera (od stycznia 1993 r. uchi-deshi) Wojciech J. Cynarski uzyskał w lutym 1993 r. oficjalne przedstawicielstwo Idokan Europa na Polskę (I.E. Poland). W grudniu 1993 dyrektor H. Schöllauf, prezydent I.E.I., przyznał Cynarskiemu tytuł Roving Instructor cum Ambassador, jako powołanie do pracy popularyzatorskiej w Polsce. Od 2 Według dokumentów z archiwów Idokan Europa i DDBV e.v. w Monachium. 3 Por. także: W. J. Cynarski, Idōkan budō Idōkan Polska, Karate KungFu, 1997, nr 1; tenże, Idōkan Budō, Samurai, 1996, nr 2. 4 L. Sieber, Idokan Europe ein Verband stellt sich vor, Budo International, L. Sieber, Zendo Karate Tai-Te-Tao, Budo-Info, 1992, nr 2; W. J. Cynarski, Zendō karate, Karate KungFu, 1999, nr 2, s. 12. Patrz także: L. Sieber, B. Blumentritt, Judo-Do/Ido, Budo-Info, 1992, nr Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland

3 1997 roku działa w Polsce przy Stowarzyszeniu Idōkan Polska oficjalne przedstawicielstwo (shibu) stylów: idōkan karate, zendō karate tai-te-tao i yōshin-ryū jūjutsu-karate, a następnie także tradycyjnych szkół: takeda-ryū aikijutsu i katori shintō-ryū kobudō. Zebranie założycielskie Stowarzyszenia Idōkan Polska (I.P.) odbyło się w marcu 1993 r. w Rzeszowie, przy okazji zawodów jūjutsu Otwartego Turnieju Rzeszowskiego Ośrodka Dōjō Budōkan i szkoleniowego seminarium budō. Powołali je członkowie Polskiej Unii Kobudō i Akibudō (PUKiA), oraz osoby zainteresowane poznawaniem karate i jūjutsu w większości uczniowie sensei Wojciecha J. Cynarskiego. Na zaistnienie I.P. złożyły się pewne szczególne warunki i okoliczności: W marcu 1992, dotychczasowy Instruktor Koordynator Regionu Małopolska i Sekretarz PUKiA Wojciech J. Cynarski, został prezesem i dyrektorem technicznym tej organizacji oraz przeniósł siedzibę z Tarnowa do Rzeszowa. W tym samym roku nawiązał kontakt z shihan L. Sieberem wiceprezydentem Idokan Europe International, a w niedługim czasie został jego uchi-deshi. W styczniu 1993 r. W. J. Cynarski został imiennym przedstawicielem federacji Idokan Europa na Polskę. Otwierały się szerokie możliwości w zakresie poznawania tradycji aikijutsu i kobujutsu 6, sportowego jūjutsu i nowoczesnej samoobrony. Ukonstytuował się Zarząd, którego prezesem został W. J. Cynarski, posiadający wówczas 3 dan. W tym samym roku Sąd Wojewódzki w Rzeszowie zarejestrował Stowarzyszenie Idōkan Polska w Rzeszowie. Kalendarium: 1993 sensei W. J. Cynarski poprowadził w Warszawie kurs instruktorski aikibudō/kobudō (wg autorskiego programu), który ukończyło 7 osób działa 7 ośrodków: Rzeszów (sensei Cynarski), Przemyśl (sempai R. Wyskiel 2 kyū), Mrozy (M. Mroszczyk 3 kyū), Poznań (W. Skrzypczak 1 dan), Kraków (A. Marchewka 1 dan), Katowice (Cz. Mędrala 1 dan), Warszawa (R. Januszkiewicz 1 dan). Powołana została w ramach I.P. jednostka regulaminowa pn. Polska Unia Takeda-ryū (reprezentująca oficjalnie Polskę w European Sobukai Takeda-ryu), zastępując PUKiA; natomiast przy Rzeszowskim Ośrodku Dōjō Budōkan pozostało Centrum Aikibudō i Kobudō w Polsce. Funkcję koordynatora działań pełnił społecznie prezes Cynarski, licencjonowany trener międzynarodowy, prowadząc m. in. liczne seminaria szkoleniowe działają ośrodki w: Rzeszowie, Mrozach, Przemyślu, Krakowie (Artur Marchewka pełni wówczas funkcję wiceprezesa). Został zorganizowany IV Obóz Letni w Krasicach nad Sanem, kolejne seminaria krajowe, turniej o III Puchar I.P. etc do stanu jak wyżej dołączył ośrodek w Mińsku Mazowieckim (kierownik L. Pskiet 1 kyū) działają 4 ośrodki: Rzeszów (W. J. Cynarski 4 dan), Mrozy (M. Mroszczyk 1 kyū), Przemyśl (Robert Wyskiel 1 dan, wiceprezes Stowarzyszenia), Tarnów (S. Cynarski 2 dan). W. J. Cynarski zorganizował międzynarodowy staż jūjutsu i karate z soke L. Sieberem 10 dan w Rzeszowie funkcjonuje 3 ośrodki: Rzeszów, Tarnów i Piastów (M. Soroka 1 dan). Odbyły się m. in. VI Obóz Letni w Wetlinie, VI Puchar I.P. w Rzeszowie; zawodnicy zdobyli kolejne medale MP w jūjutsu i stopnie szkoleniowe w kilku metodach budō. Prezes wziął udział w Kongresie Idokan Europa w Wiedniu działają ośrodki: Rzeszów (W. J. Cynarski 5 dan), Piastów (M. Soroka 2 dan), Niebylec (W. Kisiel 2 dan) i Mrozy (M. Mroszczyk 1 dan). Odbył się VII OL w Chłapowie nad Bałtykiem, 6 W. J. Cynarski, Tradycja starego japońskiego aiki-jutsu i jego ewolucja do form współcześnie praktykowanych, Roczniki Naukowe AWF w Warszawie, 1997, t. XXXVI, s ; tenże, Kobujutsu. Kobudō i kenjutsu szkoły katori shintō-ryū, Karate KungFu, 1998, nr 1, s ; nr 2, s. 27. Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 17

4 turniej o VII Puchar I.P. oraz Otwarte Mistrzostwa Regionu w jūjutsu tym razem w Strzyżowie. Zawodnicy uczestniczyli w rywalizacji o tytuły MP pod patronatem PZJJ, solidnie trenując (oprócz jūjutsu i karate) także kobudō i aikijutsu oraz iaidō. Teoria i praktyka sztuk walki Wydana niedawno książka 7 i niniejszy tom Rocznika Naukowego Idō Ruch dla Kultury to efekty popieranych przez Stowarzyszenie badań w dziedzinie teorii sztuk walki. 8 Staraniem działaczy i zawodników (często są to te same osoby, przyjmujące dodatkowo role instruktorów, sędziów, publicystów) pozyskiwana jest baza sportowa. Np. Rzeszowski Ośrodek zaczynał od zera, wynajmując szkolne sale gimnastyczne 9. Obecnie posiada on do dyspozycji kilkadziesiąt materacy tatami w Rzeszowie, gdzie w Szkole Podstawowej nr 3 (ul. Hoffmanowej) od kilku lat ćwiczą osobne grupy wiekowe i w Strzyżowie w użyczonej dla miejscowej sekcji salce OSiR-u. O programach działania organizacji decyduje demokratycznie Zarząd. Pomimo ciągłego niedoboru środków i trudnych warunków bazowo-sprzętowych, konsekwentnie realizowane są zadania statutowe funkcje wychowawcze, upowszechnianie kultury fizycznej, popularyzacja szlachetnych sztuk walki i ideałów idō. Dla osiągania tych celów Zarząd współpracuje z różnymi instytucjami, jak np. AZS, związki sportowe, międzynarodowe federacje, urzędy gminne, szkoły i uczelnie, towarzystwa naukowe. Sztuki walki budō w systemie Idōkan ćwiczone są dla sportu lub rekreacji, dla tradycji lub samoobrony 10. Wiek ćwiczących zawiera się w przedziale od 7 do 45 lat. Realizowana jest funkcja wychowawcza z mocnym akcentem na sprawy etyki. Specyfikę metody sensei Cynarskiego (autora lub adaptatora programów szkolenia) stanowi ciężki, wytrwały trening sprawności fizycznej i biegłości technicznej, w połączeniu z dążeniem do wszechstronności w nauce sztuk walki, co tworzy twardą szkołę charakteru i rozwoju osobowego. Dyrektor techniczny prowadzi rejestr centralny osób ćwiczących w sekcjach I.P. i posiadanych przez nich stopni. Polski Idō Lykeion nawiązuje do tradycji Akademii Idokan Europa, ale także do tradycji sokolskich 11 i do instytucji związanych z tradycją japońskich sztuk walki. Shibu Kobudō przy Stowarzyszeniu Idōkan Polska kultywuje najpiękniejsze tradycje samurajskie: dziedzictwo japońskiej szermierki, kodeks bushidō w jego zhumanizowanej wersji, oryginalne techniki i formy walki wręcz i władania bronią, a także rozwija teoretyczno-kulturowe studia sztuk walki. Stowarzyszenie współpracuje z władzami samorządowymi Rzeszowa i województwa Podkarpackiego. Bardzo dobrze układa się także współpraca z lokalnymi samorządami w Strzyżowie, gdzie jest siedziba Shibu Kobudō I.P., a także z takimi firmami, jak Polsport i Autoservice. Brak jednakże dotychczas stałego, strategicznego sponsora, który umożliwiłby planowanie śmielszych przedsięwzięć na dalszą perspektywę. Dotychczasowe sukcesy organizacyjne i sportowe są wynikiem entuzjazmu i pracy działaczy, instruktorów i zawodników tego nieskomercjalizowanego, czystego sportu. Dokonania Stowarzyszenie Idōkan Polska, które powstało na bazie organizacji pn. Polska Unia Kobudō i Aikibudō (w marcu 1993), od początku posiada przedstawicielstwo federacji międzynarodowej Idokan Europa i licencję PZJJ. Siedziba mieści się w Rzeszowie. Pomimo wielu problemów, każdego roku zawodnicy I.P. zdobywają medale Mistrzostw Polski i w wielu innych turniejach, potwierdzając wysoki poziom sportowy (przynależność do czołówki 7 W. J. Cynarski, Sztuki walki budō w kulturze Zachodu, Wyd. WSP, Rzeszów W. J. Cynarski, Teoria naukowa i praktyka na (złoty) medal, Waga i Miecz, 1999, nr 11, s W. J. Cynarski, X lecie Rzeszowskiego Ośrodka Dōjō Budōkan, Waga i Miecz, 1997, nr 8, s W. J. Cynarski, Tradycja i sport, Samurai, 1996, nr 3; tenże, Idōkan budō Idōkan Polska, Karate KungFu, 1997, nr 1, s ; tenże, Idōkan budō kompletne budō, Karate KungFu, 1997, nr 2, s ; tenże, Dalekowschodnie metody samodoskonalenia i wychowania, Waga i Miecz, 1997, nr 9, s W. J. Cynarski, Od Sokoła do Idokanu, Waga i Miecz, 1998, nr 3, s Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland

5 krajowej). Corocznie organizowane są Mistrzostwa Regionu i Puchar Idōkan Polska w jūjutsu sportowym, a także obozy letnie, szkolenia sportowe i sędziowskie etc. Planowane: zorganizowanie stażu z mistrzem dr R. J. Maroteaux 8 dan, zrealizowanie kilku zamierzeń wydawniczych, organizacja IX Obozu Letniego nad Bałtykiem i następnego międzynarodowego turnieju jūjutsu (IX Puchar I.P.) w Rzeszowie. Przewidywane są kolejne starty w MP wszystkich kategorii, udział w szkoleniach krajowych i zagranicznych, organizacja kursów i bliska współpracę z podobnymi stowarzyszeniami w ramach międzynarodowych federacji. Dzięki dobrej współpracy tego rodzaju (ze stowarzyszeniami Idokan Europa, EST i IMAF) i mocnej pozycji sportowej w kraju (wśród klubów PZJJ) perspektywa jawi się zachęcająca. Rozmach działalności zależeć jednak będzie od środków finansowych. Jest możliwość uruchomić kolejne sekcje, organizować więcej imprez od lokalnych po zawody dużej rangi. Możliwa byłaby także działalność stricte naukowa: prowadzenie badań, organizowanie konferencji i sympozjów oczywiście we współpracy z Instytutem WFiZ w Rzeszowie, Akademiami Wychowania Fizycznego itp. instytucjami. Wyniki sportowe Wyniki najlepszych zawodników Rzeszowskiego Ośrodka Dōjō Budōkan i Stowarzyszenia Idōkan Polska : W. J. Cynarski karate-walki (knock-down), 5.m. w MReg. sen., Sanok 87, jūjutsu-formy, 1.m. w MP sen., Sosnowiec 94, iaidō- kumi-battō, 9.m. w ME sen., Liége 95. W. Kłak (Strzyżów) jūjutsu-walki, 3.m. w MReg. sen. (-55 kg), Przemyśl 96, 2.m. w MP kad. (-65), Jaworzno 97, 2.m. w MP kad. (-73), Sosnowiec 98, 1.m. w PIP i MReg. sen. (-69), Strzyżów 99. A. Wilk (Strzyżów) jūjutsu-walki, 1.m. w MP jun. (-71) Jaworzno 97, 1.m. w PIP i MReg. sen. (-72), Rzeszów 98, 3.m. w PIP i MReg. sen. (-77 i open), Strzyżów 99. P. Zdeb (Rzeszów) jūjutsu-walki, 4.m. w MP sen. 95, 2.m. w PIP sen. (-73 i open), Rzeszów 95, 1.m. w MReg. sen. (-72), Przemyśl 96. M. Morawska (Rzeszów) jūjutsu-walki, 1.m. w PIP sen. (open) 93-94, 1.m. w MReg. sen. (open), Rzeszów 94-95, 2.m. w MP sen. (-60), Sosnowiec 94. T. Szlachta (Strzyżów) jūjutsu-walki, 1.m. MReg. sen. (-55), Przemyśl 96, 1.m. w MP kad. (-50), Mysłowice 96, 1.m. w MP kad. (-60), Jaworzno 97. T. Maślak (Strzyżów) jūjutsu-walki, 2.m. w PIP sen. (-72), Rzeszów 98, 1.m. w PP sen. (-62), Sosnowiec 99, 1.m. w PIP i MReg. sen. (-62), Strzyżów 99. A. Tykwiński (Piastów) karate-formy, 1.m. w MP (all-style) jun.-kolor. Pasów, Jarosław 98, jūjutsu-walki, 3.m. w PP sen. (-85), Sosnowiec 99, 2.m. w PIP i MReg. sen. (-85), Strzyżów 99. N. Andrzejewski (Kraków) karate-walki, 1.m. w MP knock-down, Warszawa 97. Jūjutsu sportowe, jako najbardziej wszechstronna formuła walki, cieszy się wśród wojowników japońskiego budō Stowarzyszenia I.P. największym powodzeniem. Kadra instruktorska Rzeszów i Strzyżów W. J. Cynarski 5 dan, asystenci: R. Wyskiel 1 dan, R. Wojtaś 2 kyū, P. Wanat 2 kyū, K. Jakubowski 3 kyū, W. Kłak 3 kyū, M. Wywrocki 3 kyū; Kraków A. Marchewka 1 dan; Tarnów S. Cynarski 3 dan; Piastów M. Soroka 2 dan; Niebylec W. Kisiel 2 dan; Mrozy M. Mroszczyk 1 dan, J. Murasicki 1 kyū, A. Mroszczyk 3 kyū. Wśród zasłużonych działaczy Stowarzyszenia wymienić należy: Krzysztofa Jakubowskiego (skarbnik), Elżbietę Cynarską (Sekretarz Generalny) i Magdalenę Pirgę (członek Zarządu). W skład Zarządu wchodzą także Artur Wilk, Wiesław Kisiel i Mirosław Soroka. Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland 19

6 Stowarzyszenie jest otwarte na współpracę (Zarząd pracuje społecznie nie ma jak dotąd żadnych etatów) z działaczami kultury fizycznej, organizacjami sportowymi bądź ekologicznymi, ośrodkami naukowymi, policją, Kościołem, służbą zdrowia etc. * * * Przy Stowarzyszeniu Idōkan Polska w Rzeszowie funkcjonuje jednostka regulaminowa: Polska Unia Takeda-ryū oficjalny przedstawiciel europejskiej i światowej federacji szkoły takeda-ryū aikijutsu mistrza dr R. J. Maroteaux 8 dan hanshi. Shibu Kobudō przy S.I.P. (siedziba w Strzyżowie) jest przedstawicielstwem szkoły katori shintō-ryū mistrza Gorō Hatakeyama 9 dan hanshi, a także innych tradycji oryginalnego kobudō. Sensei W. J. Cynarski 5 dan posiada również imienne przedstawicielstwa yōshin-ryū jūjutsu (jūjutsu-karate), idōkan karate i zendō karate tai-te-tao od mistrzów H. Schöllaufa 10 dan i L. Siebera 10 dan. Rzeszowski Ośrodek Dōjō Budōkan jest centralnym ośrodkiem Stowarzyszenia I.P. Posiada przedstawicielstwo Idokan Europe International. Tutaj mieści się Centrum Aikibudō i Kobudō w Polsce zwłaszcza w latach nauczano w nim aikibudō wg systemu mistrza Alaina Floqueta 8 dan kyōshi. Stowarzyszenie współpracuje z Polskim Związkiem Ju-Jitsu w Katowicach (od powstania posiada licencję PZJJ). Od niedawna rejestrację w PZJJ uzyskała także Sekcja Walk Wschodu AZS WSP w Rzeszowie, realizująca także program jūjutsu idōkan yōshin-ryū. Oprócz corocznych sportowych Obozów Letnich I.P. i otwartych turniejów o Puchar I.P., staży szkoleniowych i kursów sędziowskich, prowadzone są stałe formy zajęć (treningi) np. w Rzeszowie w Szkole Podstawowej nr 3 przy ul. Hoffmanowej i w Strzyżowie na terenie OSiR (przy stadionie). Uwaga! Planowany jest kurs instruktorów sportu (jūjutsu) i instruktorów rekreacji ruchowej (aikibudō i kobudō) organizowany, gdy zbierze się określona liczba kandydatów, wspólnie z Podkarpackim Towarzystwem Naukowym Kultury Fizycznej w Rzeszowie. 20 Electronic PDF security powered by Committee of Scientific Research, Stowarzyszenie Idokan Polska, Poland