Analiza regionalnych rynków pracy województwa pomorskiego

Transkrypt

1 Analiza regionalnych rynków pracy województwa pomorskiego Najważniejsze wyniki badania wśród mieszkańców województwa pomorskiego cz. 1 Konferencja zamykająca projekt 26 listopada 07 Unia Europejska Projekt współfinansowany przez Unię Europejską

2 Informacje ogólne Okres realizacji projektu: październik 06 listopad 07 Realizator: PBS DGA Spółka z o.o. Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego (ZPORR, działanie Rozwój umiejętności powiązany z potrzebami regionalnego rynku pracy i możliwości kształcenia ustawicznego w regionie) r, na trzecim posiedzeniu Komisji Oceny Projektów Wojewódzkiego Urzędu Pracy, wniosek PBS DGA uzyskał pozytywną opinię i został przyjęty do dofinansowania. 2

3 Cele projektu Cel główny zebranie aktualnych informacji o regionalnych rynkach pracy w województwie pomorskim Cele szczegółowe pomoc w wytyczeniu przyszłych kierunków działań instytucjom związanym z rynkiem pracy, uczelniom, pracodawcom przygotowanie informacji pozwalających na lepsze wykorzystanie istniejących zasobów ludzkich 3

4 Poruszane zagadnienia Poruszane zagadnienia kwalifikacje i umiejętności pracowników: pracodawcy a pracobiorcy planowane kierunki rozwoju zawodowego: pracodawcy a pracobiorcy planowane kierunki zmian zatrudnienia w przedsiębiorstwach (zatrudnianie/zwolnienia, struktura organizacyjna) mobilność zawodowa i przestrzenna, plany związane z migracją 4

5 Przygotowanie badania podział na moduły Badania ankietowe prace terenowe luty-maj 07 moduł indywidualny wywiadów moduł instytucjonalny wywiadów pilotaż pilotaż 500 wywiadów w każdym powiecie 0 wywiadów w każdym powiecie, 300 w Gdyni, 400 w Gdańsku bezpośredni wywiad z respondentem (face-to-face) 5

6 Przygotowanie badania szkolenia Chojnice Kwidzyń Sztum Starogard Gdański

7 Podział na podregiony Podział na podregiony NUTS III słupski gdański Gdańsk-Gdynia-Sopot słupski grodzki słupski ziemski lęborski bytowski człuchowski chojnicki gdański ziemski kartuski kościerski kwidzyński malborski nowodworski pucki starogardzki sztumski tczewski wejherowski Gdańsk Gdynia Sopot 7

8 Moduł indywidualny - próba próba osób zakupiona z Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji losowanie z systemu PESEL- dobór proporcjonalny wewnątrz każdego powiatu (płeć, wiek i wielkość miejscowości) zadaniem ankieterów było dotarcie do konkretnych osób o ściśle określonych cechach demograficznych podregion liczba % słupski ,5 gdański ,1 Gdańsk-Gdynia-Sopot ,5 Ogółem podregion powiat liczba % słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot słupski grodzki 505 4,7 słupski ziemski 504 4,1 lęborski 500 2,8 bytowski 511 3,3 człuchowski 518 2,5 chojnicki 507 4,0 gdański ziemski 503 3,6 kartuski 500 4,4 kościerski 501 2,9 kwidzyński 511 3,6 malborski 501 2,9 nowodworski 515 1,6 pucki 506 3,2 starogardzki 508 5,3 sztumski 505 1,8 tczewski 500 5,0 wejherowski 501 7,7 Gdańsk ,2 Gdynia ,3 Sopot 503 2,0 Ogółem

9 Moduł instytucjonalny - próba próba wylosowana z bazy teleadresowej PBS DGA, według schematu losowego nieproporcjonalnego podjęto decyzję o nadreprezentowaniu w próbie dużych firm w próbie znalazły się organizacje pozarządowe znajdujące się na terenie województwa (baza ngo.pl) respondent - osoba odpowiedzialna lub współodpowiedzialna za politykę kadrową podregion liczba % słupski ,7 gdański ,0 Gdańsk-Gdynia-Sopot ,5 Ogółem podregion powiat liczba % słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot słupski grodzki 223 5,0 słupski ziemski 1 4,3 lęborski 231 5,0 bytowski 0 4,4 człuchowski 0 4,4 chojnicki 0 4,6 gdański ziemski 213 4,6 kartuski 216 4,8 kościerski 7 4,5 kwidzyński 213 4,9 malborski 1 4,5 nowodworski 0 4,2 pucki 0 4,4 starogardzki 228 5,1 sztumski 211 4,4 tczewski 8 4,5 wejherowski 224 5,1 Gdańsk 411 9,3 Gdynia 316 7,2 Sopot 6 4,8 Ogółem

10 Ważenie zbiorów - w celu dostosowania rozkładu otrzymanego w próbie do rozkładu rzeczywistego (w całej populacji) niezbędne stało się ważenie zbioru; - nałożenie wskaźników wag, większych lub mniejszych od 1, w ten sposób odpowiedzi części osób (tych, które są w próbie niedoreprezentowane w stosunku do populacji) są nadwartościowane, a pozostałych (tych, które są nadreprezentowane) zmniejszane. moduł indywidualny Na poziomie powiatów oprócz wielkości miejscowości, płci i wieku, kontrolowano również poziom wykształcenia. Dzięki temu możliwe jest dokonywanie uogólnień na całą populację. moduł instytucjonalny W związku z tym, że dobór firm był nieproporcjonalny, konieczne stało się ważenie zbioru do struktury populacji ze względu na wielkość zatrudnienia. 10

11 Moduł indywidualny 11

12 Charakterystyka próby 12

13 Charakterystyka próby mężczyzna Płeć kobieta Wiek lat lat lat 60 lat i więcej 48% 52% 21% 14% 29% 36% Wykształcenie podstawowe średnie i policealne zasadnicze zawodowe wyższe 14% 24% 35% 27% 13

14 Płeć % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot podstawowe zasadnicze zawodowe średnie i policealne wyższe kobieta mężczyzna 14

15 Wiek Wiek respondentów osoby w wieku produkcyjnym versus poprodukcyjnym Wiek respondentów osoby w wieku mobilnym versus niemobilnym 19% osoby w wieku produkcyjnym (kobiety lat, mężczyźni lat) 49% osoby w wieku mobilnym (18-44 lat) 81% osoby w wieku poprodukcyjnym (kobiety 60 lat i więcej, mężczyźni 65 lat i więcej) 51% osoby w wieku niemobilnym (45 lat i więcej) 100 % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot podstawowe zawodowe średnie i policealne wyższe 60 lat i więcej lat lat lat 15

16 Wykształcenie % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot w wieku produkcyjnym w wieku poprodukcyjnym wyższe średnie i policealne zasadnicze zawodowe podstawowe 16

17 Posiadanie dzieci 33% brak dzieci 42% dzieci powyżej 24 r.ż. 25% dzieci poniżej 24 r.ż. na utrzymaniu rodziny % dzieci i więcej 3 dzieci dzieci 0 Ogółem słupski gdański Gdańsk-Gdynia- Sopot 1 dziecko 17

18 Posiadanie orzeczenia o niepełnosprawności 83% brak odpowiedzi nie 1% 14% 2% nie posiadam formalnego orzeczenia o niepełnosprawności, ale jestem osobą niepełnosprawną tak 18

19 Rodzaj i stopień niepełnosprawności Rodzaj niepełnosprawności 5% 13% brak odpowiedzi złożona (więcej niż jeden rodzaj niepełnosprawności) psychiczna 18% fizyczna sensoryczna Stopień niepełnosprawności 59% 5% 29% 15% brak odpowiedzi znaczna (I grupa inwalidzka) 23% umiarkowana (II grupa inwalidzka) 33% lekka (III grupa inwalidzka) 19

20 Czy jest obecnie osobą pracującą 47 emeryt, rencista 29 osoba bezrobotna, niepracująca 19 osoba ucząca się, studiująca 14 Ogółem %

21 Przynależność do grupy społecznej robotnicy wykwalifikowani i brygadziści 27 pracownicy umysłowi, urzędnicy, nauczyciele, pielęgniarki 19 robotnicy niewykwalifikowani, bez wykształcenia zawodowego 13 handel i usługi: pracownicy i kierownicy sklepów, punktów usługowych 9 uczniowie i studenci 8 dyrektorzy, kadra kierownicza przedsiębiorstw, zawody twórcze rolnicy indywidualni i członkowie ich rodzin 6 6 gospodynie domowe właściciele prywatnych zakładów produkcyjnych i usługowych niepracujący - nigdy nie pracowali brak odpowiedzi inne %

22 Aktywność ekonomiczna 22

23 Staż pracy lat 10 19,9 10,7 0 Staż pracy ogółem Staż pracy w obecnej firmie / instytucji 23

24 Stosunek do pracy % ,2 31,8 16,7 12,5 bierny zawodowo 60 11,5 9,5 bezrobotny 40 47,3 56,7 70,8 pracujący 0 Ogół respondentów Osoby w wieku produkcyjnym Osoby w wieku produkcyjnym (bez uczniów i emerytów) 24

25 Stosunek do pracy Ogół respondentów % bierny zawodowo bezrobotny pracujący 0 Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot kobieta Osoby w wieku produkcyjnym (bez uczniów i emerytów) % mężczyzna bierny zawodowo bezrobotny pracujący 0 Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot kobieta mężczyzna 25

26 Źródła utrzymania % 60 główne źródło utrzymania respondenta % dodatkowe źródło utrzymania gospodarstwa domowego główne źródło utrzymania gospodarstwa domowego praca najemna 21 emerytura praca na własny rachunek renta inwalidzka zasiłek rodzinny praca na własny rachunek w rolnictwie renta z innych przyczyn oszczędności zasiłek dla bezrobotnych inne niezarobkowe źródło 1 brak dochodów 26

27 Źródła utrzymania formy aktywne i bierne % główne źródło utrzymania respondenta 80 % dodatkowe źródło utrzymania gospodarstwa domowego główne źródło utrzymania gospodarstwa domowego aktywne formy bierne formy brak dochodów 0 aktywne formy bierne formy 1 brak dochodów 27

28 Dochody Dochód respondenta % Ogół słupski gdański Gdańsk-Gdynia- Sopot odmowa odpowiedzi powyżej 00 PLN PLN PLN PLN PLN PLN 0 PLN Dochód gospodarstwa domowego % Ogół słupski gdański Gdańsk-Gdynia- Sopot nie wiem odmowa odpowiedzi powyżej 3000 PLN PLN PLN PLN PLN 0 PLN 28

29 Ocena dochodów 1% 1% 13% nie wiem/ trudno powiedzieć 35% brak odpowiedzi pozwalają na więcej niż zaspokojenie podstawowych potrzeb gospodarstwa 50% wystarczają tylko na podstawowe potrzeby gospodarstwa nie wystarczają na podstawowe potrzeby gospodarstwa 29

30 Osoby pracujące i pracownicy najemni 30

31 Osoby pracujące Czy w ciągu ostatniego tygodnia wykonywał(a) Pan(i) jakąkolwiek pracę przynoszącą dochód lub zarobek? tak 53% 45% tak, ale czasowo nie pracuję z powodu choroby, urlopu, itp., ale mam pracę nie 2% Czy w ostatnim tygodniu wykonywał(a) Pan(i) pracę jako osoby obecnie pracujące % brak odpowiedzi wolontariusz pomagający członek rodziny pracodawca (zatrudniający pracowników najemnych) 600 Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot kobieta mężczyzna pracujący na własny rachunek (nie zatrudniający pracowników) pracownik najemny 31

32 Pracownicy najemni Czy Pana(i) firma/instytucja to...? pracownicy najemni 2% 1% nie wiem 35% organizacja pozarządowa 62% instytucja publiczna firma prywatna Na jaką umowę jest Pan(i) zatrudniony(a)? pracownicy najemni inna 1% 2% 4% 6% umowa o dzieło pracuję bez umowy umowa zlecenie 60% 27% umowa na czas określony umowa na czas nieokreślony 32

33 Ogólne zadowolenie z pracy % Pomiędzy kolegami z mojego zespołu panują partnerskie relacje Lubię swoją pracę Ogólne jestem zadowolony z pracy w mojej firmie Czuję się związany z moją firmą Zdecydowanie się zgadzam Zgadzam się Raczej się zgadzam Raczej się nie zgadzam Nie zgadzam się Zdecydowanie się nie zgadzam 33

34 Z jakich źródeł najczęściej Pan (i) czerpie/ lub chciałby(chciałaby) czerpać informacje dotyczące swojej pracy? od bezpośredniego przełożonego od kolegów z pracy ze szkoleń z Internetu z zebrań, narad i innych spotkań z tablicy ogłoszeń od klientów, znajomych, innych osób spoza firmy z poczty elektronicznej (skrzynki ) z bezpośrednich spotkań z Prezesem i członkami Zarządu poprzez media (prasa, radio, TV) z Intranetu z gazetki, miesięcznika zakładowego, firmowego prasa, literatura fachowa z radiowęzła aktualne źródła informacji preferowane źródła inormacji % 34

35 Jakie są największe dolegliwości na Pana(i) stanowisku pracy? zbyt niskie pensje w stosunku do tego, ile zarabia się na podobnym stanowisku w innych firmach 47 za dużo pracy brak możliwości awansu brak wyposażenia w odpowiedni sprzęt biurokracja niepewność, czy nadal będę miał(a) pracę w swojej firmie rutyna, monotonia zła organizacja pracy za dużo zmian na raz plotki wśród pracowników niepewność co do zamiarów przełożonych złe, szkodliwe warunki pracy, nieprzestrzeganie przepisów BHP brak dolegliwości % 35

36 Pracownicy najemni Czy w ciągu najbliższego roku planuje Pan(i) zmieniać pracodawcę, szukać nowej pracy? 21% 1% 8% brak odpowiedzi trudno powiedzieć, nie wiem nie 70% tak Czy obecnie szuka Pan(i) pracy? pracownicy najemni Czy obecnie szuka Pan(i) pracy? ogół 2% 12% brak odpowiedzi 16% 1% nie 86% tak 83% 36

37 Czego oczekuje Pan(i) przede wszystkim od zmiany pracy? poprawa wysokości zarobków 88 ciekawsze zajęcie, zakres obowiązków, praca w zawodzie możliwość uczenia się, nabywania nowych umiejętności stabilność zatrudnienia awans na wyższe stanowisko lepsza organizacja pracy w firmie, normowany czas pracy bezpieczeństwo, lepsze warunki pracy lepszy przełożony dogodniejsza lokalizacja firmy mniejsze obciążenie pracą bardziej samodzielna praca lepsze relacje ze współpracownikami większy prestiż pracodawcy czegoś innego % 37

38 Jak znaleźć pracę? 38

39 Co najbardziej pomaga w znalezieniu atrakcyjnej pracy (możliwość wskazania 3 najważniejszych elementów) wykształcenie, posiadanie zawodu 53,6 doświadczenie zawodowe 41,6 znajomości, układy młody wiek znajomość języków obcych 23,9 21,1 27,1 umiejętność autoprezentacji, komunikatywność inteligencja, zdolności atrakcyjny wygląd własna przedsiębiorczość szczęście, przypadek wytrwałość, motywacja, chęć znalezienia pracy mieszkanie w dużym mieście spryt, cwaniactwo bycie mężczyzną bycie kobietą coś innego trudno powiedzieć 14,5 12,9 10,8 9,1 7,4 6,6 6,4 4,4 2,7 1,0 7,4 3,9 Ogółem % 39

40 Czy zdarzyło się Panu(i) kiedykolwiek zmienić miejsce zamieszkania, aby mieć bliżej do pracy lub w ogóle mieć pracę? % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot kobieta mężczyzna tak, raz tak, kilka razy nie 40

41 Mobilność przestrzenna W jak dużej maksymalnie odległości może znajdować się nowe miejsce pracy, by był(a) Pan(i) skłonna przyjąć propozycję i dojeżdżać do pracy? km ,0 30,3 31,7 28,1 23,9 36,4 0 Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot kobieta mężczyzna Jakie musiałoby być minimalne wynagrodzenie, aby był(a) Pan(i) skłonna się przeprowadzić ze względu na pracę (biorąc pod uwagę Pan(i) obecną sytuację rodzinną)? zł ,5 25,2 2613,6 3629,8 Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia-Sopot 2588,4 kobieta 3339,8 mężczyzna 41

42 Jak znaleźć pracę? W jaki sposób znalazł(a) Pan(i) obecną pracę? W jaki sposób szuka Pan(i) pracy? za pośrednictwem rodziny i znajomych 51 za pośrednictwem rodziny, znajomych 57 wysłałe(a)m swoje CV do pracodawcy, bezpośredni kontakt z pracodawcą 17 za pośrednictwem PUP 43 samozatrudnienie, założenie własnej firmy 8 czytanie i odpowiadanie na ogłoszenia pojawiające się w prasie lokalnej 38 za pośrednictwem powiatowego urzędu pracy 6 czytanie i odpowiadanie na ogłoszenia pojawiające się w Internecie byłem(am) tam na praktykach/stażu 5 bezpośredni kontakt z pracodawcą 19 odpowiadając na ogłoszenie w prasie lokalnej (w radiu, telewizji) 4 czytanie i odpowiadanie na ogłoszenia pojawiające się w prasie ogólnopolskiej 10 otrzymanie propozycji od pracodawcy 2 zamieszczanie ogłoszeń w Internecie na portalach pracy 8 odpowiadając na ogłoszenie z Internetu z portalu pracy 1 poprzez agencje doradztwa personalnego % % 42

43 Czy w 06 roku otrzymał(a) Pan(i) ofertę pracy, której Pan(i) nie przyjął(ęła)? nie 81% brak odpowiedzi 8% tak 11% handlowiec, sprzedawca praca fizyczna budownictwo kierownik kierowca nauczyciel barman, kelner stolarz sprzątaczka, konserwator praca biurowa mechanik operator maszyn praca za granicą rzemieślnicy kucharz księgowość 43

44 Osoby bezrobotne, niepracujące - wyniki 44

45 Osoby bezrobotne, niepracujące Czy obecnie jest Pan(i) osobą bezrobotną, niepracującą? wszyscy respondenci vs respondenci w wieku produkcyjnym, bez studentów, emerytów i rencistów % , ,7 nie 40 53,7 30,3 tak 0 Wszyscy respondenci Osoby w wieku produkcyjnym 45

46 Osoby bezrobotne, niepracujące Jak długo jest Pan(i) osobą bezrobotną, niepracującą? osoby bezrobotne, niepracujące % ,8 38,7 13,2 13,6 15,9 16,5 12,6 18,4 Wszyscy respondenci 12,7 18,5 Osoby w wieku produkcyjnym 5 lat i dłużej 3 4 lata 1 rok 2 lata od 7 do 12 miesięcy do 6 miesięcy 46

47 Migracja zarobkowa - wyniki 47

48 Migracja zarobkowa Praca za granicą w 06 r. i planowane wyjazdy w 07 i 08 r. ogół respondentów % ,7 91,8 4,3 8,2 praca w 06 r. planowane wyjazdy w 07 i 08 r. nie tak 48

49 Migracja zarobkowa Miejsce pracy osoby, które pracowały za granicą lub planują wyjazdy lp miejsce pracy 06 r r 1 Niemcy 32,5% 19,1% 2 Anglia 19,2% 33,5% 3 Norwegia 6,6% 9,8% 4 Francja 5,8% 6,0% 5 Szwecja 5,0% 5,0% 6 USA 4,3% 4,4% 7 Holandia 3,6% 5,5% 8 Włochy 3,0% 2,1% 9 Irlandia 3,0% 10,8% 10 Belgia 2,2% 0,7% 11 Dania 2,2% 3,0% 12 Hiszpania 1,8% 2,2% 13 Islandia 0,4% 0,5% 14 inne 8,5% 1,4% 15 brak odpowiedzi 2,4% 1,5% 16 trudno powiedzieć 3,1% 49

50 Miejsce pracy podregiony Niemcy Anglia Holandia Francja Dania Irlandia Hiszpania Szwecja Norwegia Belgia USA Włochy słupski 2 1 gdański 7 1 Gdańsk-Gdynia-Sopot %

51 Ilość miesięcy przepracowanych za granicą - osoby, które pracowały za granicą w 06 r. 27% 3% brak odpowiedzi do 3 miesięcy 48% 3-6 miesięcy 22% dłużej niż 6 miesięcy % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot kobieta mężczyzna brak odpowiedzi do 3 miesięcy 3-6 miesięcy dłużej niż 6 miesięcy 51

52 Czy była to praca legalna, czy na czarno? osoby, które pracowały za granicą w 06 r. 3% 28% brak odpowiedzi na czarno 69% legalna % Ogółem słupski gdański Gdańsk- Gdynia- Sopot 51 kobieta 75 mężczyzna brak odpowiedzi na czarno legalna 52

53 Jakiego rodzaju pracę wykonywano za granicą? osoby, które pracowały za granicą w 06 r. budownictwo, wykańczanie domów, mieszkań praca w rolnictwie, ogrodnictwie gastronomia praca na statkach usługi opiekuńcze praca w stoczni usługi transportowe hotelarstwo produkcja handel prace spawalnicze inne % 3,8 2,9 2,2 2,1 1,0 0,7 17,6 11,6 11,5 8,3 14,1 24,1 53

54 Szkolenia i studia - wyniki 54

55 Czy w ciągu najbliższych 2 lat chciał(a)by Pan(i) wziąć udział w szkoleniach/kursach? nie 56% tak 44% 55

56 W jakich szkoleniach chciał(a)by Pan(i) uczestniczyć? językowe 50 informatyczne, IT prawo jazdy zarządzanie firmą z księgowości, finansów i administracji umiejętności menedżerskie, zarządzanie kadrami, motywowanie marketing, reklama uprawnienia do obsługi urządzeń, maszyn tzw. miękkie umiejętności: negocjacje, prezentacje, autoprezentacja dotyczące aspektów prawnych sprzedażowe, obsługa klienta usługi gastronomiczno hotelarskie obsługa wózka jezdniowego obsługa kasy fiskalnej dotyczące budownictwa szkolenie BHP, PPOŻ produkcja i kontrola jakości inne Ogółem % 56

57 Studia Jaki kierunek zamierza Pan(i) studiować? (pokazano tylko kierunki wskazane przez minimum 10 respondentów) Czy zamierza Pan(i) studiować? nie 85,5% tak 14,5% lp kierunek studiów liczebność 1 Nauka o kształceniu (pedagogika ogólna, pedagogika specjalna) Nauki o zarządzaniu i administracji Informatyka 86 4 Ekonomia 64 5 Języki obce 54 6 Zarządzanie i marketing 49 7 Psychologia 44 8 Finanse, bankowość, ubezpieczenia 35 9 Prawo Rachunkowość i podatki Podróże, turystyka i wczasy Nauki o ziemi Budownictwo i budownictwo lądowe Nauki polityczne oraz nauka o prawach i obowiązkach obywatela Medycyna Usługi transportowe 17 Wychowanie specjalistyczne Elektronika i automatyzacja Socjologia i badania kulturoznawcze 16 Fizjoterapia Sztuki piękne Pielęgniarstwo Usługi indywidualne Przetwórstwo spożywcze Historia i archeologia Handel hurtowy i detaliczny Hotele, restauracje i zbiorowe żywienie Siły zbrojne i obrona kraju Nauki humanistyczne i sztuka 10 57

58 Podsumowanie osoby aktywne zawodowo: - 47,3% badanych mieszkańców Pomorza - 56,7% - wśród osób w wieku produkcyjnym - 70,8% - wśród osób w wieku produkcyjnym bez uczniów i studentów oraz emerytów i rencistów wysoka ocena relacji interpersonalnych panujących w miejscu pracy i wysoka satysfakcja z pracy jednocześnie jednak wiele osób wskazuje na przeciążenie pracą, zbyt niskie zarobki i chęć zmiany pracy 4,3% badanych pracowało w 06 roku za granicą; w kolejnych latach chce wyjechać dwa razy więcej osób wyjazdy do pracy z granicą miały charakter głównie sezonowy (przeważnie do Niemiec) 58

59 Podsumowanie ze względu na pracę, przeprowadził się co dwunasty badany więcej niż co czwarta osoba deklaruje, że w ogóle nie chciałaby się przeprowadzać (wysokość wynagrodzenia nie zmieniłaby tej decyzji) i podobny odsetek nie chciałby dojeżdżać do pracy tylko 14,5% badanych mieszkańców województwa planuje w przyszłości rozpocząć studia (licencjackie, magisterskie, podyplomowe), głównie dotyczy to osób, które już teraz legitymują się wykształceniem wyższym 16,4% badanych deklaruje, że obecnie szuka pracy co piąty aktualnie pracujący mieszkaniec Pomorza deklaruje chęć zmiany pracodawcy w ciągu najbliższego roku, co ósmy twierdzi, że już szuka pracy wśród trzech najczęściej wymienianych elementów, które zdaniem mieszkańców Pomorza pomagają w znalezieniu atrakcyjnej pracy, znalazły się: wykształcenie, praktyka zawodowa oraz znajomości sieć osobistych kontaktów jest najskuteczniejszą metodą znalezienia pracy 59