Grameen Bank & kobiety

Transkrypt

1 Grameen Bank & kobiety Ewa Janikowska Wydawnictwo ConCorda III Europejski Kongres Kobiet września 2011 r. 1

2 Pokojowa Nagroda Nobla Mikrokredyt okazał się ważną siłą wyzwalającą w społeczeństwach, gdzie zwłaszcza kobiety muszą walczyć z represywnymi warunkami społecznymi i ekonomicznymi. Rozwój ekonomiczny i demokracja polityczna nie osiągną swojego pełnego potencjału, o ile żeńska połowa ludzkości nie może w nich uczestniczyć na równi z mężczyznami. Znalezienie przez duże grupy społeczne sposobów na wyrwanie się z biedy jest niezbędne do osiągnięcia trwałego pokoju. Mikrokredyt jest jednym z takich sposobów. Każdy człowiek na Ziemi ma potencjał i prawo do godnego życia. Ubóstwo jest zagrożeniem dla pokoju. z uzasadnienia Komitetu Noblowskiego 13 października

3 Muhammad Yunus dr nauk ekonomicznych członek zarządów, rad nadzorczych i komitetów doradczych w około 60 organizacjach międzynarodowych 32 honorowe stopnie naukowe na forum międzynarodowym w 1976 r. zaczął udzielać pierwszych pożyczek z prywatnych środków profesora Muhammada Yunusa, Dziekana Wydziału Ekonomicznego Uniwersytetu w Chittagong w 1978 r. rozpoczął we wsi Jobra koło Chittagong projekt Grameen Bank, prowadzony przez Wydział Ekonomiczny Uniwersytetu w Chittagong przy wsparciu Narodowego Banku Bangladeszu oraz w oparciu o fundusze lokalnych banków państwowych w 1983 r. projekt Grameen Bank został przekształcony w instytucję bankową na mocy ordynacji podpisanej przez Prezydenta Bangladeszu w dniu 2 marca 2011 r. został odwołany z piastowanej funkcji Dyrektora Generalnego Grameen Bank 3

4 Grameen Bank Grameen Bank obecnie (lipiec 2011) to oddziałów / centra kredytowe / zlokalizowane w wsiach Bangladeszu około 22,5 tysiąca pracowników 8,362 miliona kredytobiorców osób fizycznych od początku działania 11 miliardów USD udzielonych kredytów od początku działania znakomity wskaźnik spłaconych kredytów na poziomie 96,88% 96% kredytobiorców i akcjonariuszy banku to kobiety Zarząd Banku stanowi 11 osób, w tym 8 kobiet reprezentujących kredytobiorczynie. 4

5 Grameen Bank Osiągnięcia programu przeciwdziałania ubóstwu i wykluczeniu: 89 tysięcy żebraków objętych kredytowaniem 406,5 tysiąca telefonów komórkowych we wsiach 690 tysięcy nowych & wyremontowanych domów 49 tysięcy udzielonych kredytów studenckich (22,8% dla kobiet) 133 tysiące wypłaconych stypendiów dla uczniów (58,3% dla dziewcząt) dane z marca 2011 r. 2 miliony rodzin Bangladeszu (ok. 10 milionów osób) korzystających z mikrokredytów przekroczyło w latach próg $1.25 na dzień 5

6 Podejście do klienta kredyt jest prawem człowieka ( human right ); nie można odmówić kredytu z tego powodu, że ktoś jest zbyt biedny oferta jest adresowana do osób ubogich, zwłaszcza kobiet nie jest udzielany w oparciu o pisemne umowy, procedury prawne czy zabezpieczenia podstawą jest zaufanie (natomiast wymagany jest podpis kredytobiorcy); zasady udzielania i spłaty kredytu są proste i łatwe do zapamiętania nawet dla osoby niepiśmiennej oferowany w celu samozatrudnienia lub podjęcia działalności zarobkowej, nie może być wykorzystany na cele konsumpcyjne. Również kredyty na cele mieszkaniowe oraz edukacyjne są rozumiane jako powiększające możliwości zarobkowe rodziny oprocentowanie kredytów jest na poziomie, który ma zapewnić długofalowe samofinansowanie się programu, stabilność i możliwość pozyskiwania środków na rynku 6

7 Kobiety w Grameen Bank Kobiety w Bangladeszu stanowią najmniej respektowaną grupę społeczną, którą można porównać do najniższej kasty w Indiach. Profesor Yunus i jego współpracownicy wspominają, jak trudno było im w początkowym okresie działania Banku nakłonić do wzięcia kredytów kobiety, które wręcz obawiały się rozmawiać z nieznajomymi mężczyznami. Mułłowie grozili, że kobieta, która weźmie kredyt, zostanie wyklęta i nie będzie miała właściwego pogrzebu. Bank centralny zażądał wyjaśnienia, dlaczego aż tyle kobiet korzysta z banku Grameen. Yunus odpisał, że chętnie odpowie, gdy bank centralny wyjaśni mu, dlaczego w innych bankach jest taka przewaga mężczyzn. Odpowiedzi nie dostał. Bank ustalił parytet 50% kredytów dla kobiet, który osiągnął po 6 latach działania. Dziś kobiety stanowią ponad 96 procent klientów banku Grameen. 7

8 Kobiety w Grameen Bank Kredytowanie działalności zarobkowej kobiet przez ponad trzydzieści lat wpłynęło na życie ponad ośmiu milionów rodzin w kraju. Kobiety będące kredytobiorcami Grameen Banku stały się aktywem ekonomicznym rodzin. Wyniki badań przeprowadzonych we wsiach, gdzie działa Grameen Bank, wskazują obecnie na wyższy status społeczny kobiety; za jego przejawy można uznać m.in. zmniejszył się wskaźnik analfabetyzmu wśród kobiet na wsi częściej dysponują własnym kapitałem lub majątkiem (ziemia) częściej biorą udział w podejmowaniu decyzji dotyczących rodziny rzadziej są ofiarami przemocy w rodzinie poprawiły się relacje z mężem i rodziną męża, a nawet zmniejszył się wskaźnik rozwodów 8

9 Instytucje wzorowane na Grameen Bank na świecie Sukces przedsięwzięcia Muhammada Yunusa znajduje naśladowców na całym świecie. Począwszy od roku 1997 instytucje mikrofinansowe tworzą organizacje branżowe m.in. uczestniczą w dorocznym Globalnym Szczycie poświęconym Mikrokredytom. Według danych organizacji Microcredit Summit Campaign, w roku 2009 instytucje mikrofinansowe udzieliły na świecie łącznie ponad 128 milionów mikropożyczek dla ubogiej ludności szacuje się, że otrzymane środki posłużyły poprawie warunków bytowych dla ok. 641 tysięcy członków rodzin kredytobiorców, co stanowi około połowy najuboższej ludności świata ponad 81% pożyczek dla najuboższych otrzymały kobiety 9

10 Przedsiębiorstwo społeczne: 7 zasad Spółka realizuje cele podobne do organizacji charytatywnej, lecz działa w oparciu o zasady rynkowe: 1. Celem działania spółki jest niwelowanie biedy lub realizacja wybranego celu społecznego, np. zapewnienie ubogim dostępu do edukacji, opieki zdrowotnej, nowych technologii, dbanie o ochronę środowiska, itp. 2. Spółka nie działa w celu maksymalizacji zysku, natomiast w długim horyzoncie czasu musi być samowystarczalna pod względem ekonomicznym. 3. Po ustalonym czasie inwestorzy otrzymują zwrot nakładów poniesionych na uruchomienie spółki; nie otrzymują dywidendy ani odsetek. 4. Po dacie wycofania się inwestorów ze spółki, zyski wypracowane w latach następnych pozostają w spółce i służą jej dalszemu rozwojowi. 5. Pracownicy zatrudnieni w spółkach otrzymują wynagrodzenie zgodne z warunkami danego kraju oraz świadczenia socjalne na lepszym poziomie. 6. Spółka działa na zasadach ekologicznych. 7. do it with joy Róbcie to z radością!!! Muhammad Yunus & Hans Reitz 10

11 Dziękując za uwagę polecam do it with joy!!! 11