i 2015 ROKU - 2 KALENDARIUM WAŻNIEJSZYCH ROCZNIC W 0 5 i - i

Transkrypt

1 i KALENDARIUM WAŻNIEJSZYCH ROCZNIC W 2015 ROKU i -

2

3 KALENDARIUM WAŻNIEJSZYCH ROCZNIC W 2015 ROKU Zestawiła ELIZA FURMANEK na podstawie bazy danych opracowanej przez JOLANTĘ JAŁOWIEC i ELIZĘ FURMANEK Wałbrzych 2014

4 Redakcja techniczna i skład tekstu CEZARY KASIBORSKI ISBN Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna BIBLIOTEKA POD ATLANTAMI Instytucja kultury gminy Wałbrzych Nakład 200 egz. Druk: Drukarnia PRINT, Wrocław

5 DNI I ŚWIĘTA OGÓLNOPOLSKIE I MIĘDZYNARODOWE 1 I Światowy Dzień Pokoju (proklamowany przez papieża Pawła VI, obchodzony przez Kościół katolicki od 1968 r.) 1 I Dzień Domeny Publicznej (twórczości udostępnianej bez ograniczeń, do której prawa autorskie wygasły lub jej nie obejmowały) 6 I Dzień Filatelisty 11 I Dzień Wegetarian 15 I Dzień Wikipedii 21 I Dzień Babci 22 I Dzień Dziadka 24 I Światowy Dzień Środków Społecznego Przekazu (św. Franciszka Salezego patronalne święto dziennikarzy) 25 I Dzień Sekretarki i Asystentki 26 I Dzień Transplantologii 27 I Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu 2 II Dzień Handlowca 4 II Światowy Dzień Walki z Rakiem 11 II Dzień Dokarmiania Zwierzyny Leśnej 11 II Światowy Dzień Chorego (obchodzony w Dniu Matki Boskiej z Lourdes, ustanowiony 13 V 1992 r. przez papieża Jana Pawła II) 14 II Dzień Zakochanych (Dzień św. Walentego) walentynki 17 II Światowy Dzień Kota

6 4 DNI I ŚWIĘTA OGÓLNOPOLSKIE 21 II Międzynarodowy Dzień Języka Ojczystego 21 II Międzynarodowy Dzień Przewodnika Turystycznego 22 II Dzień Ofiar Przestępstw 23 II Dzień Walki z Depresją 1 III Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych (w 2011 został ustanowiony świętem państwowym, poświeconym żołnierzom zbrojnego podziemia antykomunistycznego) 1 III Międzynarodowy Dzień Walki przeciwko Zbrojeniom Atomowym (obchodzony w rocznicę wybuchu amerykańskiej bomby wodorowej na atolu Bikini w 1954 r.) 3 III Międzynarodowy Dzień Pisarzy 8 III Międzynarodowy Dzień Kobiet 9 III Światowy Dzień Psa trzecia niedziela marca Międzynarodowy Dzień Inwalidów i Ludzi Niepełnosprawnych 15 III Międzynarodowy Dzień Konsumenta 17 III Światowy Dzień Morza 20 III Dzień Teatru dla Dzieci i Młodzieży 21 III Światowy Dzień Lalkarstwa 21 III Światowy Dzień Poezji 21 III Międzynarodowy Dzień Lasu 21 III Międzynarodowy Dzień Walki z Dyskryminacją Rasową (obchodzony z inicjatywy ONZ od 1967 r.) 22 III Międzynarodowy Dzień Wody 24 III Narodowy Dzień Życia 27 III Międzynarodowy Dzień Teatru 31 III Dzień Ziemniaka 1 IV Światowy Dzień Humoru i Satyry 1 IV Międzynarodowy Dzień Ptaków

7 I MIĘDZYNARODOWE 5 2 IV Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci (obchodzony od 1967 r. w rocznicę urodzin J. Ch. Andersena) 7 IV Światowy Dzień Zdrowia 8 IV Międzynarodowy Dzień Sprzeciwu Wobec Genetycznie Modyfikowanym Organizmom 8 IV Międzynarodowy Dzień Romów 11 IV Ogólnopolski Dzień Walki z Bezrobociem 11 IV Międzynarodowy Dzień Solidarności Wyzwolonych Więźniów Politycznych (obchodzony w rocznicę wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie) 11 IV Światowy Dzień Chorych na Chorobę Parkinsona 11 IV Dzień Radia 12 IV Międzynarodowy Dzień Lotnictwa i Kosmonautyki (obchodzony od 1969 r. w rocznicę lotu J. Gagarina w kosmos w 1961 r.) 13 IV Światowy Dzień Pamięci Ofiar Katynia (obchodzony w rocznicę opublikowania przez Niemcy w 1943 r. informacji o odkryciu w Katyniu masowych grobów oficerów Wojska Polskiego) 14 IV Światowy Dzień Ludzi Bezdomnych 18 IV Międzynarodowy Dzień Ochrony Zabytków (obchodzony z inicjatywy UNESCO od 1984 r.) 20 IV Międzynarodowy Dzień Wolnej Prasy (ogłoszony z inicjatywy Stowarzyszenia Reporterów bez Granic) 22 IV Międzynarodowy Dzień Ziemi 23 IV Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (w Polsce obchodzony od 1997 r.) 28 IV Dzień Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Pracy 29 IV Międzynarodowy Dzień Tańca 30 IV Światowy Dzień Sprzeciwu wobec Bicia Dzieci 1 V Międzynarodowy Dzień Solidarności Ludzi Pracy

8 6 DNI I ŚWIĘTA OGÓLNOPOLSKIE 2 V Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej 2 V Dzień Polonii i Polaków za Granicą 3 V Międzynarodowy Dzień Wolności Prasy (ogłoszony przez UNESCO i Pen Club) 3 V Święto Konstytucji 3 Maja 4 V Dzień Strażaka (Dzień św. Floriana) 5 V Dzień Europy (w krajach, które są członkami Rady Europy, a nie są członkami Unii Europejskiej) 8 V Międzynarodowy Dzień Czerwonego Krzyża (obchodzony w rocznicę urodzin współtwórcy Czerwonego Krzyża H. Dunanta w 1828 r.) 8 V Międzynarodowy Dzień Zwycięstwa nad Faszyzmem 8 V Dzień Bibliotekarza i Bibliotek 9 V Dzień Europy (w krajach Unii Europejskiej) 12 V Międzynarodowy Dzień Pielęgniarek 15 V Międzynarodowy Dzień Rodziny (proklamowany przez Zgromadzenie Ogólne ONZ) 15 V Święto Polskiej Niezapominajki 17 V Światowy Dzień Telekomunikacji (w rocznicę założenia w Paryżu w 1865 r. Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej) 17 V Światowy Dzień Społeczeństwa Informacyjnego 18 V Międzynarodowy Dzień Muzeów (obchodzony od 1978 r. na wniosek Międzynarodowej Rady Muzeów) 19 V Międzynarodowy Dzień Pamięci Zmarłych na AIDS (obchodzony od 1983 r.) 19 V Dzień Dobrych Uczynków 21 V Światowy Dzień Kosmosu 24 V Europejski Dzień Parków Narodowych 25 V Dzień Mleka (obchodzony z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Mleczarskiej)

9 I MIĘDZYNARODOWE 7 25 V Międzynarodowy Dzień Dziecka Zaginionego 25 V Dzień Działacza Kultury i Drukarza 26 V Dzień Matki 30 V Dzień Rodzicielstwa Zastępczego 31 V Dzień Bociana Białego 31 V Światowy Dzień bez Papierosa (obchodzony od 1988 r. na wniosek Światowej Organizacji Zdrowia) 31 V Światowy Dzień Rozwoju Kultury (obchodzony z inicjatywy UNESCO) 1 VI Międzynarodowy Dzień Dziecka 1 VI Dzień bez Alkoholu 1 VI Dzień Lasu i Zadrzewień 5 VI Światowy Dzień Ochrony Środowiska (obchodzony od 1973 r. dla uczczenia I konferencji ONZ poświęconej ochronie środowiska) 6 VI Światowy Dzień bez Samochodu 7 VI Dzień Wolności Prasy 12 VI Światowy Dzień Walki z Pracą Dzieci 14 VI Światowy Dzień Krwiodawcy 15 VI Światowy Dzień Wiatru 16 VI Międzynarodowy Dzień Pomocy Dzieciom Afrykańskim (obchodzony od 1991 r. z inicjatywy OJA i UNICEF) 20 VI Międzynarodowy Dzień Uchodźcy 23 VI Dzień Ojca 26 VI Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii 27 VI Światowy Dzień Walki z Cukrzycą (ogłoszony w 1991 r. przez Międzynarodową Organizację Diabetyków przy WHO) 28 VI Narodowy Dzień Pamięci Poznańskiego Czerwca 1956 r. 1 VII Dzień Spółdzielczości (uchwalony przez Sejm 21 IV 1995 r.)

10 8 DNI I ŚWIĘTA OGÓLNOPOLSKIE 1 VII Światowy Dzień Architektury 24 VII Dzień Policjanta (obchodzony w rocznicę powołania Policji Państwowej ustawą z dnia 24 VII 1919 r.) 1 VIII Narodowy Dzień Pamięci Powstania Warszawskiego 10 VIII Dzień Przewodników i Ratowników Górskich (Dzień św. Wawrzyńca) 15 VIII Dzień Wojska Polskiego (rocznica bitwy warszawskiej w 1920 r.) 28 VIII Święto Polskiego Lotnictwa (obchodzone dla upamiętnienia zwycięstwa kpt. F. Żwirki i inż. S. Wigury w czasie Międzynarodowych Zawodów Lotniczych w Berlinie w 1932 r.) 31 VIII BlogDay (Blog Day) 31 VIII Dzień Solidarności i Wolności 1 IX Światowy Dzień Pokoju (ustanowiony w rocznicę wybuchu II wojny światowej w 1939 r.) 1 IX Dzień Kombatanta (obchodzony w Polsce; nowela do ustawy o prawach kombatanckich z 1997 r.) 8 IX Dzień Dobrej Wiadomości 8 IX Międzynarodowy Dzień Walki z Analfabetyzmem (obchodzony od 1966 r.) druga sobota września Światowy Dzień Pierwszej Pomocy 16 IX Międzynarodowy Dzień Ochrony Warstwy Ozonowej 17 IX Dzień Sybiraka 21 IX Światowy Dzień Chorych na Alzheimera (obchodzony od 1994 r.) 22 IX Europejski Dzień bez Samochodu 26 IX Europejski Dzień Języków ostatnia niedziela września Międzynarodowy Dzień Niesłyszących (obchodzony od 1958 r. z inicjatywy Międzynarodowej Federacji Niesłyszących) ostatnia niedziela września Światowy Dzień Serca 27 IX Dzień Polskiego Państwa Podziemnego

11 I MIĘDZYNARODOWE 9 27 IX Światowy Dzień Turystyki (obchodzony od 1980 r. na wniosek Światowej Organizacji Turystyki) 29 IX Ogólnopolski Dzień Głośnego Czytania 30 IX Dzień Chłopaka 1 X Międzynarodowy Dzień Muzyki 1 X Światowy Dzień Ptaków 1 X Międzynarodowy Dzień Ludzi Starszych (Dzień Seniora) 1 X Międzynarodowy Dzień Wegetarianizmu 4 X Dzień św. Franciszka z Asyżu patrona ekologów 4 X Światowy Dzień Zwierząt 7 X Światowy Dzień Godnej Pracy druga sobota października Światowy Dzień Hospicjów i Opieki Paliatywnej 10 X Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego niedziela przed 16 października (niedziela poprzedzająca rocznicę wyboru Karola Wojtyły na papieża) Dzień Papieski (święto ogłoszone w 2001 r. przez Konferencję Episkopatu Polski na wniosek Fundacji Dzieło Nowego Tysiąclecia ) 13 X Dzień Dawcy Szpiku 14 X Dzień Nauczyciela Dzień Edukacji Narodowej 15 X Międzynarodowy Dzień Niewidomych Dzień Białej Laski (uchwalony przez Europejską Unię Niewidomych w Warszawie w 1993 r.) 16 X Dzień Papieża Jana Pawła II 16 X Światowy Dzień Żywności 16 X Święto Województwa Dolnośląskiego 17 X Dzień Walki z Rakiem Piersi 17 X Międzynarodowy Dzień Walki z Ubóstwem 18 X Dzień Poczty Polskiej

12 10 DNI I ŚWIĘTA OGÓLNOPOLSKIE 24 X Światowy Dzień Informacji 24 X Dzień Walki z Otyłością (obchodzony po raz pierwszy w 1997 r. w Warszawie i dziewięciu stolicach europejskich) 24 X Światowy Dzień Organizacji Narodów Zjednoczonych 25 X Europejski Dzień Sprawiedliwości Obywatelskiej czwarty poniedziałek października Międzynarodowe Święto Bibliotek Szkolnych 26 X Światowy Dzień Donacji i Transplantacji 31 X Światowy Dzień Oszczędności 1 XI Dzień Wszystkich Świętych 3 XI Dzień św. Huberta święto myśliwych 5 XI Dzień Postaci z Bajek 9 XI Światowy Dzień Jakości 11 XI Narodowe Święto Niepodległości Polski 13 XI Międzynarodowy Dzień Niewidomych (w rocznicę urodzin V. Haüy ego, założyciela pierwszej szkoły dla niewidomych dzieci) 14 XI Światowy Dzień Walki z Cukrzycą 15 XI Międzynarodowy Dzień Pisarzy Uwięzionych (obchodzony z inicjatywy Światowej Federacji Pen Clubu) 16 XI Dzień Tolerancji (proklamowany przez UNESCO, obchodzony od 1996 r.) 17 XI Międzynarodowy Dzień Studentów (w rocznicę prześladowań studentów czeskich przez hitlerowców w 1939 r.) trzeci czwartek listopada Światowy Dzień Rzucania Palenia Papierosów 21 XI Światowy Dzień Życzliwości 21 XI Dzień Pracownika Socjalnego 21 XI Światowy Dzień Telewizji 25 XI Światowy Dzień Pluszowego Misia 29 XI Międzynarodowy Dzień bez Kupowania

13 I MIĘDZYNARODOWE XI Andrzejki 1 XII Światowy Dzień Walki z AIDS 3 XII Światowy Dzień Osób Niepełnosprawnych (ogłoszony przez ONZ) 4 XII Dzień Górnika i Naftowca Barbórka 5 XII Międzynarodowy Dzień Wolontariusza 6 XII Mikołajki 10 XII Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka 10 XII Dzień Ochrony Praw Dziecka druga niedziela grudnia Światowy Dzień Dziecka w Mediach 29 XII Światowy Dzień Różnorodności Biologicznej (proklamowany przez ONZ)

14 ROCZNICE REGIONALNE 1305 (710) Pierwsza wzmianka o parafii Wałbrzych i innych przyległych miejscowościach w dokumencie Liber fundations episkopatus Vratislaviensis (690) Mieroszów otrzymał prawa miejskie (640) Poświadczona wiadomość o wodach mineralnych w Starym Zdroju (275) Jedlina-Zdrój otrzymała prawa osady targowej (250) Zbudowano pierwszy budynek szkoły ewangelickiej w Białym Kamieniu (230) W Głuszycy Hochbergowie założyli kopalnię Hans Heinrich IX 1790 (225) W Wałbrzychu przebywał Johann Wolfgang Goethe, zwiedził m.in. kopalnie: Fuchgrube ( Lis ), Seegen-Gottes-Grube ( Chwalibóg ), Gotthlif-Grube (na Białym Kamieniu); był także w winiarni J.W. Rölla w rynku VIII 1800 (215) Na dziedzińcu Starego Książa odbył się ostatni turniej rycerski, który obserwował ambasador USA w Prusach John Quincy Adams, późniejszy szósty prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki; swoją podróż po Śląsku opisał w Listach o Śląsku.

15 ROCZNICE REGIONALNE (200) Szczawno-Zdrój stało się oficjalnie uzdrowiskiem; pierwszym lekarzem został dr Samuel August Zemplin. 7 VIII 1820 (195) W Szczawnie-Zdroju zmarł, przebywający na leczeniu, Benedykt Józef Łączyński, generał wojsk polskich i francuskich; pochowany na cmentarzu przy kościele pw. św. Anny w Wałbrzychu; ur. 21 III (190) August Borsing zamontował i uruchomił w Wałbrzychu pierwszą maszynę parową w przemyśle włókienniczym (180) W Mieroszowie zainstalowano pierwszą na Śląsku maszynę do produkcji papieru (170) Kupiec Carl Tielsch założył w Starym Zdroju manufakturę porcelany (ob. Fabryka Porcelany Wałbrzych ) (170) W Szczawnie-Zdroju wybudowano Dwór Idy (Ida Hof), drewniany budynek w stylu szwajcarskim, obecnie Dworzysko (160) w Szczawnie-Zdroju przebywał pisarz Józef Korzeniowski, a efektem jego pobytu stało się opowiadanie Spotkanie w Salzbrunn (160) Na leczeniu w Szczawnie-Zdroju przebywał Henryk Wieniawski (kolejny raz był w 1857). 12 V 1855 (160) W Wałbrzychu, przy obecnym pl. Magistrackim, położono kamień węgielny pod budowę nowego ratusza.

16 14 ROCZNICE 8 VIII 1890 (125) Zm. Bogusz Zygmunt Stęczyński, poeta, rysownik, podróżnik; autor poematu Śląsk. Podróż malownicza w 21 pieśniach ; ur. 19 II (70) W Boguszowie utworzono Królewski Urząd Górniczy (70) W Wałbrzychu otwarto szkołę górniczą (Niederschlesiche Bergschule) (70) Obecną Głuszycę nazwano Cieszcze Puste (70) Obecną Jedlinę-Zdrój nazwano Zdrojowice (70) Obecny Boguszów nazwano Boża Góra (70) Obecny Mieroszów nazwano Frydlant, potem Mirowsk. 23 I 1945 (70) Zm. Helmuth James von Moltke, syn Helmutha, prawnik, funkcjonariusz naczelnego dowództwa armii niemieckiej w czasie II wojny światowej; przeciwnik hitleryzmu, stał się kluczową postacią niemieckiego ruchu oporu; w majątku rodowym Kreisau (Krzyżowa k. Świdnicy) zorganizował ośrodek dyskusyjny, w którym gromadzili się przedstawiciele różnych orientacji opozycji antyhitlerowskiej (Krąg z Krzyżowej); ur. 11 III V 1945 (70) Oddziały 21 Armii Sił Zbrojnych ZSSR, dowodzone przez gen. D.N. Gusiewa, praktycznie bez walk, zajęły Wałbrzych, Szczawno, St. Bogaczowice oraz Jedlinę. Dzień później czerwonoarmiści wkroczyli do Głuszycy, Boguszowa, oraz Mieroszowa i Czarnego Boru.

17 REGIONALNE V 1945 (70) Do Wałbrzycha dotarła Grupa Operacyjna Pełnomocnika Rządu RP celem przejęcia miasta z rąk radzieckiej administracji wojskowej. Grupa liczyła 22 osoby, a kierował nią Eugeniusz Szewczyk. Przejęcie miasta odbyło się 28 V 1945 r. 6 VIII 1945 (70) Uruchomiono linię kolejową z Wrocławia do Wałbrzycha. 5 XI 1945 (70) W Wałbrzychu rozpoczął działalność Teatr Lalek. 1 XII 1945 (70) Otwarto Miejską Bibliotekę Publiczną w Wałbrzychu, która początkowo mieściła się w jednym pokoju w ratuszu. 1 VI 1975 (40) W wyniku nowego podziału administracyjnego kraju powstało województwo wałbrzyskie (istniało do 31 XII 1998). 27 VIII 1980 (35) Górnicy z szybu Chwalibóg Kapalni Węgla Kamiennego Thorez przystąpili jako pierwsi w Wałbrzychu do strajku solidarnościowego ze stoczniowcami Wybrzeża; następnego dnia utworzono Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z siedzibą w KWK Thorez. 27 V 1990 (25) Pierwsze po wojnie w pełni demokratyczne wybory samorządowe; prezydentem Wałbrzycha został Zdzisław Grzymajło. X 1990 (25) Rozpoczęto proces restrukturyzacji, a następnie likwidacji kopalń wałbrzyskich.

18 ROCZNICE HISTORYCZNE, KULTURALNE I LITERACKIE 1150? (865) Ur. Wincenty zwany Kadłubkiem, bł., biskup krakowski, autor spisanej w j. łacińskim kroniki obejmującej dzieje Polski od czasów legendarnych do 1202 r. ( Historia Polonica ); zm. 8 III ? (615) Ur. Johannes Gutenberg, niemiecki złotnik lub mincerz, uznawany za wynalazcę druku; zm. 3 II (535) Ur. Ferdynand Magellan, żeglarz portugalski w służbie hiszpańskiej; jedna z najwybitniejszych postaci w dziejach żeglugi i odkryć geograficznych, organizator i dowódca pierwszej wyprawy, która opłynęła Ziemię; zm. 27 IV (485) Ur. Jan Kochanowski, najwybitniejszy poeta polskiego renesansu, twórca polskiego języka literackiego; zm. 22 VIII (355) Ur. Daniel Defoe, angielski pisarz i publicysta; autor Przypadków Robinsona Crusoe ; zm. 24 IV (90) Z inicjatywy Stefana Żeromskiego powstał Polski PEN Club (70) Powstały Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.

19 ROCZNICE HISTORYCZNE, KULTURALNE I LITERACKIE 17 styczeń 2 I 1920 (95) Ur. Isaac Asimov, pisarz amerykański; jeden z najwybitniejszych twórców prozy fantastycznonaukowej; zm. 6 IV I 1985 (30) Zm. Igor Sikirycki, poeta, satyryk, autor książek dla dzieci, tłumacz; 95. rocznica urodzin przypada 31 VII. 3 I 1875 (140) Zm. Pierre Larousse, francuski wydawca, leksykograf, gramatyk i erudyta; założyciel wydawnictwa Librairie Larousse w Paryżu; ur. 23 X I 1945 (70) Zm. Ferdynand Antoni Ossendowski, prozaik, autor książek dla młodzieży, publicysta, podróżnik; ur. 27 V I 1785 (230) Ur. Jacob Grimm, niemiecki filolog; twórca germańskiego językoznawstwa porównawczego; wraz z bratem Wilhelmem wydali zbiór bajek; zm. 20 IX I 1960 (55) Zm. Albert Camus, francuski pisarz, eseista i publicysta; Nagroda Nobla w 1957 r.; ur. 7 XI I 1965 (50) Zm. Thomas Stearns Eliot, angloamerykański poeta, dramatopisarz i krytyk literacki; wywarł ogromny wpływ na poezję XX w.; Nagroda Nobla w 1948 r.; ur. 26 IX I 1965 (50) Zm. Stanisław Kolbuszewski, historyk literatury polskiej i literatur słowiańskich, krytyk literacki i teatralny; ur. 22 VI I 1775 (240) Zm. John Baskerville, angielski liternik, grawer i drukarz; ur. 28 I 1706.

20 18 ROCZNICE HISTORYCZNE, 8 I 1935 (80) Ur. Elvis Presley, amerykański wokalista i gitarzysta, zwany królem rock and rolla; zm. 16 VIII I 2010 (5) Zm. Stanisław Szwarc-Bronikowski, podróżnik i reporter; ur. 1 III I 1890 (125) Ur. Karel Čapek, pisarz czeski; zm. 25 XII I 1945 (70) Ur. Małgorzata Musierowicz, autorka powieści dla młodzieży i utworów dla dzieci. 15 I 1980 (35) Zm. Leszek Herdegen, aktor, krytyk, poeta; ur. 28 V I 1600 (415) Ur. Pedro Calderón de la Barca, dramatopisarz hiszpański, ksiądz; wybitny przedstawiciel europejskiego teatru barokowego; zm. 25 V I 1940 (75) Zm. Kazimierz Przerwa-Tetmajer, poeta, powieściopisarz, nowelista, dramaturg; 150. rocznica urodzin przypada 12 II. 19 I 1975 (40) Zm. Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, eseista; 105. rocznica urodzin przypada 19 III. 19 I 2010 (5) Zm. Erich Segal, pisarz amerykański, autor powieści, opowiadań, sztuk teatralnych i scenariuszy filmowych, historyk literatury; napisał scenariusz do filmu Beatlesów Żółta łódź podwodna oraz filmową adaptację własnej powieści Love story ; ur. 16 VI I 1855 (160) Ur. Ludwik Solski, mąż Ireny, aktor, reżyser, dyrektor teatru; zm. 19 XII 1954.

21 KULTURALNE I LITERACKIE I 1920 (95) Ur. Federico Fellini, włoski reżyser i scenarzysta filmowy; jeden z najwybitniejszych twórców kina; zm. 31 X I 2005 (10) Zm. Jan Nowak-Jeziorański, właśc. Zdzisław Jeziorański, pseud. Jan Nowak, publicysta, polityk, wieloletni dyrektor sekcji polskiej Radia Wolna Europa; ur. 3 X I 1905 (110) Ur. Christian Dior, francuski projektant mody damskiej; zm. 24 X I 1950 (65) Zm. George Orwell, właśc. Eric Arthur Blair, angielski pisarz, publicysta; analityk mechanizmów zniewolenia człowieka w systemie totalitarnym; ur. 25 VI I 1905 (110) Ur. Konstanty Ildefons Gałczyński, poeta, prozaik, dramatopisarz, tłumacz; zm. 6 XII I 1920 (95) Zm. Amadeo Modigliani, włoski malarz, rysownik i rzeźbiarz; ur. 12 VII I 1965 (50) Zm. Winston Spencer Churchill, brytyjski mąż stanu, pisarz, historyk, publicysta; literacka Nagroda Nobla w 1953 r.; ur. 30 XI I 1910 (105) Ur. Stefan Themerson, prozaik, eseista, autor książek dla dzieci, wydawca, autor scenariuszy i reżyser filmowy; zm. 6 IX I 1940 (75) Zm. Isaak E. Babel, rosyjski nowelista i dramatopisarz; ur. 13 VII I 2010 (5) Zm. J.D. (Jerome David) Salinger, pisarz amerykański, autor słynnej powieści pt. Buszujący w zbożu ; ur. 1 I 1919.

22 20 ROCZNICE HISTORYCZNE, 29 I 1860 (155) Ur. Antoni Czechow, rosyjski nowelista i dramatopisarz; zm. 15 VII I 1985 (30) Zm. Józef Mackiewicz, powieściopisarz, eseista, publicysta; ur. 1 IV luty 1 II 1895 (120) Ur. John Ford, amerykański reżyser filmowy; jeden z najwybitniejszych twórców kina; zm. 31 VIII II 1970 (45) Zm. Bertrand Arthur Russel, angielski logik i matematyk, filozof i myśliciel społeczny; literacka Nagroda Nobla w 1950 r.; ur. 18 V II 2000 (15) Zm. Jacek Janczarski, satyryk, dramatopisarz, autor scenariuszy filmowych; 70. rocznica urodzin przypada 27 II. 3 II 1735 (280) Ur. Ignacy Krasicki, krypt. X.B.W., poeta, prozaik, komediopisarz, encyklopedysta, przez współczesnych zwany księciem poetów; biskup warmiński i arcybiskup gnieźnieński; zm. 14 III II 1505 (510) Ur. Mikołaj Rej, z Nagłowic, poeta, prozaik, tłumacz; jeden z pierwszych przedstawicieli polskiej literatury renesansowej; zm. 8 IX II 1900 (115) Ur. Jacques Prévert, francuski poeta i scenarzysta filmowy; zm. 11 IV II 1945 (70) Konferencja w Jałcie.

23 KULTURALNE I LITERACKIE 21 5 II 2005 (10) Zm. Michalina Wisłocka, seksuolog, lekarz; ur. 1 VII II 1945 (70) Ur. Bob Marley, jamajski wokalista, gitarzysta i kompozytor, autor tekstów piosenek; główny przedstawiciel muzyki reggae; zm. 11 V II 1870 (145) Ur. Alfred Adler, austriacki lekarz i psycholog; twórca kierunku zwanego psychologią indywidualną; zm. 28 V II 1885 (130) Ur. Sinclair Lewis, powieściopisarz amerykański; Nagroda Nobla w 1930 r.; zm. 10 I II 1940 (75) Ur. John M. Coetzee, pisarz południowoafrykański, tworzący w języku angielskim; Nagroda Nobla w 2003 r. 10 II 1890 (125) Ur. Boris Pasternak, rosyjski poeta, prozaik i tłumacz; Nagroda Nobla w 1958 r.; 55. rocznica śmierci przypada 30 V. 10 II 2005 (10) Zm. Arthur Miller, dramatopisarz amerykański; 100. rocznica urodzin przypada 17 X. 11 II 1650 (365) Zm. René Descartes, pol. Kartezjusz, francuski filozof, fizyk i matematyk; uznawany za ojca filozofii nowożytnej; ur. 31 III II 1930 (85) Ur. Józef Wilkoń, grafik, ilustrator, malarz i scenograf. 12 II 2000 (15) Zm. Charles Schulz, amerykański twórca komiksów, znany gł. jako autor serii pt. Fistaszki ; ur. 26 XI 1922.

24 22 ROCZNICE HISTORYCZNE, 15 II 1905 (110) Zm. Lewis Wallace (Lew Wallace), powieściopisarz amerykański, prawnik, generał, autor słynnej powieści przygodowo-religijnej pt. Ben Hur ; ur. 10 IV II 1910 (105) Ur. Irena Sendlerowa, właśc. Irena Sendler, działaczka społeczna; w 1942 r. organizatorka akcji ratowania dzieci z getta i umieszczania ich w polskich rodzinach, sierocińcach i klasztorach; odznaczona medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata ; zm. 12 V II 1600 (415) Zm. Giordano Bruno, włoski filozof; przedstawiciel renesansowej filozofii przyrody, obrońca teorii M. Kopernika; ur II 1745 (270) Ur. Alessandro Volta, historyk i fizjolog włoski; wynalazł elektrofor (1775), odkrył metan (1776), skonstruował ogniwo galwaniczne (1800); zm. 5 III II 1925 (90) Ur. Robert Altman, amerykański reżyser, scenarzysta i producent filmowy; zm. 20 XI II 1945 (70) Ur. Katarzyna Sobczyk, piosenkarka; 5. rocznica śmierci przypada 28 VII. 21 II 2000 (15) Zm. Halina Auderska, powieściopisarka, dramatopisarka, autorka słuchowisk radiowych, publicystka, leksykograf; ur. 3 VII II 2005 (10) Zm. Zdzisław Beksiński, malarz, fotografik, grafik, rzeźbiarz; ur. 24 II II 1900 (115) Ur. Luis Buñuel, hiszpański reżyser i scenarzysta filmowy; czołowy przedstawiciel nurtu surrealistycznego w kinie lat 20.; zm. 29 VII 1983.

25 KULTURALNE I LITERACKIE II 1685 (330) Ur. Georg Friedrich Händel (Haendel, Handel), kompozytor niemiecki; wybitny przedstawiciel muzyki późnego baroku; zm. 14 IV II 1830 (185) Zm. Jan Piotr Norblin, malarz, rysownik, grafik, pochodzenia francuskiego; 270. rocznica urodzin przypada 15 VII. 23 II 1945 (70) Zm. Aleksiej N. Tołstoj, rosyjski prozaik, dramaturg i publicysta, autor utworów dla dzieci; ur. 10 I II 1885 (130) Ur. Stanisław Ignacy Witkiewicz, pseud. Witkacy, dramatopisarz, prozaik, filozof, teoretyk sztuki, malarz; zm. 18 IX II 2000 (15) Zm. Andrzej Hiolski, wybitny śpiewak operowy; ur. 1 I II 1750 (265) Ur. Ignacy Potocki, działacz polityczny i oświatowy, publicysta; zm. 30 VIII marzec III 1945 (70) Zm. Anne Frank, żydowska dziewczynka, autorka dziennika z czasów holocaustu; zginęła w obozie koncentracyjnym Bergen-Belsen; ur. 12 VI III (22 II?) 1810 (205) Ur. Fryderyk Chopin, polski kompozytor i pianista; uważany za jednego z najwybitniejszych kompozytorów romantycznych; zm. 17 X III 1920 (95) Ur. Krystyna Feldman, aktorka; zm. 24 I 2007.

26 24 ROCZNICE HISTORYCZNE, 1 III 1935 (80) Ur. Ernest Bryll, poeta, dramatopisarz, prozaik. 1 III 1990 (25) Zm. Maria Terlikowska, dziennikarka, autorka ksiażek dla dzieci, słuchowisk radiowych, tekstów piosenek dla dzieci, scenariuszy do filmów animowanych; 95. rocznica urodzin przypada 1 IV. 2 III 1930 (85) Zm. D.H. (David Herbert) Lawrence, angielski powieściopisarz, poeta i krytyk literacki; 130. rocznica urodzin przypada 11 IX. 2 III 1980 (35) Zm. Jarosław Iwaszkiewicz, poeta, prozaik, dramatopisarz, eseista i tłumacz; współtwórca grupy poetyckiej Skamander; ur. 20 II III 1475 (540) Ur. Michał Anioł, właśc. Michelangelo Buonarroti, włoski rzeźbiarz, malarz, rysownik, architekt i poeta; zm. 18 II III 1875 (140) Ur. Maurice Ravel, kompozytor francuski; zm. 28 XII III 1985 (30) Zm. Arkady Fiedler, powieściopisarz, autor książek dla młodzieży; ur. 28 XI III 1940 (75) Zm. Michaił Bułhakow, rosyjski dramatopisarz i prozaik; ur. 15 V III 1955 (60) Zm. Aleksander Fleming, szkocki lekarz i mikrobiolog, odkrywca penicyliny; Nagroda Nobla w 1945 r.; ur. 6 VIII III 2000 (15) Zm. Kazimierz Brandys, prozaik i eseista; ur. 27 X 1916.

27 KULTURALNE I LITERACKIE III 1950 (65) Zm. Henryk Mann, pisarz niemiecki; ur. 27 III III 1955 (60) Zm. Charles (Charlie) Parker, amerykański saksofonista i kompozytor jazzowy; 95. rocznica urodzin przypada 29 VIII. 13 III 1975 (40) Zm. Ivo Andrić, prozaik, poeta i eseista, którego twórczość należy do dorobku trzech literatur: chorwackiej, serbskiej i bośniackiej; z pochodzenia był bośniackim Chorwatem; Nagroda Nobla w 1961 r.; ur. 9 X III 1980 (35) Zm. Anna Jantar, piosenkarka; 65. rocznica urodzin przypada 10 VI. 16 III 1940 (75) Zm. Selma Lagerlöf, pisarka szwedzka; popularność zyskała dzięki książce dla dzieci, zamówionej jako podręcznik geografii Szwecji, pt. Cudowna podróż ; Nagroda Nobla w 1909 r.; ur. 20 XI III 1970 (45) Zm. Jerzy Szaniawski, dramatopisarz, prozaik, nowelista; ur. 10 II III 1865 (150) Ur. Gabriel Narutowicz, inżynier konstruktor, pierwszy Prezydent RP, wybrany 9 XII 1922, kilka dni po objęciu urzędu (16 XII 1922) został zastrzelony w gmachu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie. 18 III 1980 (35) Zm. Erich Fromm, amerykański psycholog i filozof urodzony w Niemczech, współtwórca psychoanalizy społecznej; 115. rocznica urodzin przypada 23 III. 19 III 1985 (30) Zm. Leopold Tyrmand, prozaik, publicysta, krytyk muzyczny; 95. rocznica urodzin przypada 16 V.

28 26 ROCZNICE HISTORYCZNE, 20 (21?) III 1700 (315) Ur. (Joachim) Benedykt Chmielowski, pisarz dewocyjny, ksiądz, autor encyklopedii pt. Nowe Ateny ; zm. 7 IV III 1685 (330) Ur. Jan Sebastian Bach, niemiecki kompozytor i organista; uważany za jednego z najwybitniejszych twórców w dziejach muzyki światowej; 265. rocznica śmierci przypada 28 VII. 23 III 1910 (105) Ur. Akira Kurosawa, japoński reżyser i scenarzysta filmowy; jeden z najwybitniejszych twórców kina; zm. 6 IX III 1930 (85) Ur. Zygmunt Hübner, reżyser, aktor, felietonista i publicysta teatralny; zm. 12 I III 1905 (110) Zm. Juliusz Verne, pisarz francuski; sławę przyniosły mu powieści podróżnicze i fantastycznonaukowe; ur. 8 II III 1945 (70) W Krakowie ukazał się pierwszy numer Tygodnika Powszechnego. 25 III 1905 (110) Ur. Karol Olgierd Borchardt, pisarz marynista; zm. 20 V III 1845 (170) Ur. Wilhelm Conrad Röntgen (Roentgen), fizyk niemiecki; odkrywca (1895 r.) promieniowania elektromagnetycznego, zwanego promieniowaniem rentgenowskim (przez Roentgena nazwanego promieniami X); skonstruował pierwszą lampę rentgenowską; za swoje odkrycia jako pierwszy otrzymał w 1901 r. Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki; zm. 10 II III 1960 (55) Ur. Èric-Emmanuel Schmitt, francuski dramaturg, eseista i powieściopisarz.

29 KULTURALNE I LITERACKIE III 1985 (30) Zm. Marc Chagall, francuski malarz, grafik, ilustrator, projektant i twórca witraży, pochodzenia rosyjsko-żydowskiego; ur. 7 VII III 1945 (70) Ur. Eric Clapton, angielski gitarzysta, wokalista i kompozytor rockowy; występował z zespołami The Yardbirds, Cream oraz Derek and the Dominos. 30 III 2010 (5) Zm. Krzysztof Teodor Toeplitz, dziennikarz, pisarz, autor scenariuszy filmowych; ur. 28 I III 1880 (135) Zm. Henryk Wieniawski, skrzypek i kompozytor; 180. rocznica urodzin przypada 10 VII. kwiecień IV V 1940 (75) W lesie koło Katynia NKWD zamordowało prawie cztery i pół tysiąca polskich oficerów jeńców z obozu w Kozielsku. 1 IV 1750 (265) Ur. Hugo Kołłątaj, działacz i pisarz polityczny, organizator i teoretyk nauki i oświaty, filozof, ksiądz; ideolog polskiego oświecenia; zm. 28 II IV 1925 (90) Ur. Wojciech Jerzy Has, reżyser i scenarzysta filmowy, pedagog; 15. rocznica śmierci przypada 3 X. 2 IV 1725 (290) Ur. Giovanni Giacomo Casanova di Seingalt, pamiętnikarz włoski, piszący w jęz. francuskim; swobodnemu trybowi życia, zamiłowaniom do podróży i głośnym przygodom miłosnym zawdzięczał opinię awanturnika i uwodziciela; zm. 4 VI 1798.

30 28 ROCZNICE HISTORYCZNE, 2 IV 1805 (210) Ur. Hans Christian Andersen, pisarz duński; jego baśnie tłumaczono na prawie wszystkie języki świata; 140. rocznica śmierci przypada 4 VIII. 2 IV 1840 (175) Ur. Émile Zola, francuski pisarz; czołowy teoretyk naturalizmu; zm. 29 IX IV 2005 (10) Zm. Jan Paweł II, Karol Wojtyła, papież od 16 X 1978 r., teolog i filozof, autor wierszy i dramatów; 95. rocznica urodzin przypada 18 V. 4 IV 1980 (35) Zm. Władysław Tatarkiewicz, filozof, historyk filozofii, estetyk i historyk sztuki; ur. 3 IV IV 2005 (10) Zm. Saul Bellow, powieściopisarz amerykański, pochodzenia żydowskiego; Nagroda Nobla w 1976 r.; 100. rocznica urodzin przypada 10 VI. 6 IV 1520 (495) Zm. Rafael, właśc. Raffaelo Santi, włoski malarz i architekt; jeden z najwybitniejszych artystów dojrzałego renesansu; ur. 6 IV IV 1915 (100) Ur. Tadeusz Maria Kantor, malarz, reżyser, scenograf, teoretyk sztuki; twórca teatru Cricot 2; 25. rocznica śmierci przypada 8 XII. 7 IV 1900 (115) Ur. Adolf Dymsza, aktor teatralny i filmowy, słynny z ról komediowych; 40. rocznica śmierci przypada 20 VIII. 7 IV 1915 (100) Ur. Billie Holiday, amerykańska wokalistka jazzowa; zm. 17 VII IV 2005 (10) Zm. Jerzy Grzegorzewski, reżyser i scenograf; ur. 22 VI 1939.