Orthodontic extrusion in the interdisciplinary treatment based on literature review and personal experience

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Orthodontic extrusion in the interdisciplinary treatment based on literature review and personal experience"

Transkrypt

1 Ekstruzja ortodontyczna w leczeniu interdyscyplinarnym na podstawie literatury i obserwacji własnych extrusion in the interdisciplinary treatment based on literature review and personal experience Anna Hille 1 A B C D E F Bartłomiej W. Loster 2 A D E Wkład autorów A Plan badań B Zbieranie danych C Analiza statystyczna D Interpretacja danych E Redagowanie pracy F Wyszukiwanie piśmiennictwa Authors Contribution A Study design B Data Collection C Statistical Analysis D Data Interpretation E Manuscript Preparation F Literature Search 1,2 Katedra Ortodoncji ISWL UJCM w Krakowie Department of s, Medical Faculty, Jagiellonian University, Cracow Streszczenie Wstęp: Upowszechniająca się świadomość korzyści wynikających z zachowania tkanek własnych zęba i struktur z nim związanych skłania klinicystów do podejmowania leczenia przypadków trudnych, często z zastosowaniem metod łączących wiedzę różnych dyscyplin stomatologicznych. Przykładem takiej metody leczenia jest ekstruzja ortodontyczna, która wykorzystuje przemieszczenie zęba w kierunku dokoronowym oraz adekwatną reakcję w tkankach przyzębia. Celem pracy jest przedsta- Abstract Introduction: Growing awareness of the benefits arising from the preservation of natural tooth tissues and related structures challenges clinicians to undertake treatment of difficult cases, that often combine knowledge from different dental disciplines. extrusion is an example of such a treatment, which utilizes vertical tooth movement and subsequent periodontal. The aim of the study is to present, based on literature review and personal experience, 1 lek. dent., stażysta specjalizujący się w ortodoncji; dentist, orthod. postgraduate student 2 dr hab. n. med., specjalista protetyki stom.; Assoc. professor, prosthod. specialist Adres do korespondencji, correspondence address: Katedra Ortodoncji ISWL UJCM ul. Montelupich 4/108 Kraków, Poland tel.: fax.: ortomonte108@gmail.com 5

2 wienie, na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych, możliwości zastosowania metody ekstruzji ortodontycznej w leczeniu interdyscyplinarnym ze szczególnym uwzględnieniem leczenia periodontologicznego, implantologicznego i protetycznego. Materiał i metoda: Przedstawiono zastosowanie opisanej metody ekstruzji na przykładzie wybranych przypadków własnych. Plan leczenia przypadku pierwszego obejmował ekstrakcję zęba oraz następowe leczenie implantoprotetyczne. W celu regeneracji tkanki kostnej zaplanowano ekstruzję korzenia zęba umożliwiającego następową implantację i rekonstrukcję protetyczną. W drugim opisanym przypadku zaplanowano ekstruzję zniszczonego poniżej dziąsła korzenia umożliwiającą dalsze etapy leczenia protetycznego. Dyskusja i podsumowanie: Doświadczenia własne potwierdzają dane literaturowe, które określają ekstruzję ortodontyczną jako postępowanie zachowawcze, umożliwiające utrzymanie zęba i uniknięcie niekorzystnych następstw ekstrakcji (zanik kości i zaburzenie ciągłości łuku zębowego) oraz konieczności szlifowania zębów filarowych pod rozległe stałe konstrukcje protetyczne. Zastosowanie metody ekstruzji pozwala również uniknąć chirurgicznego wydłużania korony klinicznej, które stosuje się z podobnych wskazań, a wiąże się z utratą części blaszki kostnej wyrostka zębodołowego i dodatkowo nadaje ograniczenia stosowania tej metody natury estetycznej. Ekstruzja ortodontyczna jest zagadnieniem interdyscyplinarnym pozwalającym na rozwiązanie skomplikowanych sytuacji klinicznych, co znajduje zastosowanie w różnych dziedzinach stomatologicznych. (Forum Ortod. 2011; 1: 5-16 ). Nadesłano: Przyjęto do druku: Słowa kluczowe: ekstruzja ortodontyczna, leczenie interdyscyplinarne, wydłużanie korony klinicznej applicability of this treatment method in the interdisciplinary treatment, with particular emphasis on periodontal, implant and prosthetic treatment. Material and methods: Application of extrusion was described based on selected cases. The treatment plan included extraction of the tooth followed by the implant treatment. After extrusion of the tooth to the limits of the orthodontic extraction an implant was positioned in the place of the tooth which was reconstructed with prosthetic crown. In the second case clinical examination revealed dental hard tissue border extending under the gingiva. After the extrusion the prosthetic reconstruction with the post and prosthetic crown was introduced. Discussion and summary: Personal experience confirm literature data that orthodontic extrusion is considered as a conservative treatment, which helps to maintain the tooth and avoid consequences of extraction as bone loss and necessity of teeth preparation for fixed prosthesis. Introducing the extrusion procedure also enables to avoid surgical clinical crown lengthening, which is being employed for similar indications and is associated with the loss of alveolar bone and the additional factors limitating this method concern aesthetics. It can be stated that orthodontic extrusion is an interdisciplinary issue which allows to resolve complex clinical situations and can be found as application in various fields of dental sciences. (Orthod. Forum 2011; 1: 5-16). Received: Accepted: Key words: clinical crown lengthening, interdisciplinary treatment, orthodontic extrusion Wstęp Nowoczesna stomatologia zmierza w kierunku rozwiązań zachowawczych pozwalających na utrzymanie jak największej ilości zdrowych tkanek zęba oraz przyzębia. Nowoczesne metody diagnostyki i leczenia oraz łączenie wiedzy z różnych dziedzin stomatologii i medycyny ogólnej są wykorzystywane w postępowaniu interdyscyplinarnym. Szereg możliwości, jakie stwarza aktualna wiedza, pozwala na przeprowadzenie leczenia zębów, które w przeszłości wymagałyby ekstrakcji. Wraz z rozwojem technik mniej inwazyjnych obiektem zainteresowań zarówno naukowców, jak i klinicystów jest zwiększenie przewidywalności długoterminowych efektów leczenia. W dobie intensywnie rozwijającej się implantoprotetyki lekarz planujący leczenie powinien umieć określić rokowanie, które między innymi obejmuje stan ilościowy i jakościowy tkanek zęba i przyzębia, wytrzymałość planowanej odbudowy protetycznej oraz zgryz pacjenta. Ostatecznie Introduction Modern dentistry evolves towards conservative solutions allowing to preserve as much as possible healthy tissues. Modern diagnostic and therapeutical methods hard and soft combine knowledge from different fields of dentistry and general medicine is used in an interdisciplinary treatment planning. A number of opportunities presented by the current knowledge allow to perform dental treatment in compromised teeth, which would require extraction in the past. Along with the decreasing invasiveness, the object of interest of both researchers and clinicians is to increase the predictability of long-term treatment results. In rapidly contemporary developing methods in implantology professional treatment planning should be able to determine a tooth prognosis that includes the quantitative and qualitative assessment of status of the tooth, status of periodontal tissues, resistance of planned prosthetic reconstruction, and patient s 6

3 realizowany plan leczenia jest wypadkową bilansu korzyści i ryzyka związanego z daną metodą leczenia, w którym pod uwagę branych jest wiele czynników zewnętrznych, takich jak: zdrowie ogólne, wiek pacjenta, jego oczekiwania oraz współpraca w procesie leczenia (1). Ważnym wymogiem współczesności jest wysoka estetyka efektów leczenia stomatologicznego, zwłaszcza w odcinku przednim. Pacjenci, jak i sami lekarze stomatolodzy, oczekują rekonstrukcji idealnie zintegrowanych z pozostałymi zębami własnymi oraz z otaczającymi tkankami. Coraz większą uwagę zwraca estetyka dziąsłowa, czyli naturalne, zdrowe dziąsło o prawidłowym kształcie. Zachowanie własnego zęba zwiększa stabilność tkanek otaczających i ułatwia utrzymanie symetrii girlandy dziąsłowej (2). Świadomość korzyści wynikających z zachowania tkanek własnych zęba, aparatu zawieszeniowego, otaczającej tkanki kostnej i tkanek miękkich, zwłaszcza w strefie estetycznej, skłania lekarzy do zachowania zębów, które w przeszłości zostałyby zakwalifikowane do ekstrakcji. Jednym z wyzwań klinicznych w stomatologii uniemożliwiających rekonstrukcję tkanek zęba metodami tradycyjnymi jest ubytek poddziąsłowy, który jest często wywołany złamaniem korony lub jednej ze ścian zęba. Najczęściej przebiega w okolicy szyjki zęba, czyli na granicy wyrostka zębodołowego. Defekt tej okolicy może być również spowodowany perforacją korzenia w części przyszyjkowej, chorobą próchnicową oraz jatrogennym postępowaniem protetycznym naruszającym szerokość biologiczną. Brak właściwego dostępu do pozostałych tkanek zęba jak również utrata przyczepu periodontologicznego w danej okolicy uniemożliwia zrealizowanie skutecznej rekonstrukcji tkanek zębowych (3). Często spotykana jest utrata tkanek własnych zęba przebiegająca na wysokości girlandy dziąsłowej. Problem ten charakteryzuje się zachowaniem prawidłowej szerokości biologicznej i często nienaruszonym przyczepem łącznotkankowym. W tych przypadkach równocześnie mamy do czynienia z całkowitym brakiem naddziąsłowego zrębu tkanek twardych. W takiej sytuacji klinicznej, pomimo możliwości przeprowadzenia prawidłowego leczenia kanałowego i odbudowy zęba wkładem koronowo-korzeniowym, istnieją bardzo trudne warunki do wykonania wytrzymałej odbudowy protetycznej. Brak minimalnej wysokości naddziąsłowego zrębu tkanek zęba (1,5-2 mm), w którym można przeprowadzić preparację pod koronę protetyczną, negatywnie wpływa na parametry mechaniczne odbudowy. Korona protetyczna obejmująca sam wkład koronowo-korzeniowy, bez włączenia w koronową część filaru tkanek zęba, będzie wykazywać obniżoną wytrzymałość ze względu na niekorzystne przenoszenie obciążeń okluzyjnych (4). W tych sytuacjach klinicznych często jedynym rozwiązaniem wydaje się być ekstrakcja i następowe leczenie protetyczne lub implantoprotetyczne. Świadomość trudności w sprostaniu wysokim wymaganiom estetycznym w odcinku przednim skłania do poszukiwania alternatywnych metod leocclusal relationships. The applied treatment plan is the result of the balance of benefits and risks associated with the treatment, which takes into account many external factors including; general health, age, patient wishes and cooperation in the treatment process (1). At present another requirement is the high expected aesthetics of dental restorations, especially in the anterior region. Dental patients and level of expectations that any dental reconstructions will perfectly integrate with the remaining teeth and surrounding tissues. Increasing attention is put to alveolar aesthetics, with natural, healthy gingiva. Preservation of the natural tooth increases stability of the surrounding tissues and helps to maintain the symmetry of the gingival architecture (2). The benefits of preserving natural tooth, periodontal ligaments, surrounding bone and soft tissues, especially in the esthetic zone, encourages dentists to undertake the conservative treatment of difficult compromised cases. One of the clinical challenges in dentistry, that might prevent restoration using traditional methods is the subsequent loss of subgingival tissues, which is often caused by a fracture of the crown or one of the walls of the tooth. Most often fracture line runs in the cervical area, which is located on the border of the alveolar process. Defect in this area can also be caused by perforation of the root in the cervical part, caries, or iatrogenic dental procedures which had violated biological width. Lack of proper access to the remaining tooth and its periodontal attachment loss make it impossible to perform an effective reconstruction of dental tissues (3). In some cases loss of the hard tooth s tissue is located on the gingival level. This problem is characterized by maintaining the proper biological width and periodontal attachment often intact. In both circumstances a clinician is confronted with a total lack of hard tooth structure to support ferrule effect. In this clinical situation, despite the opportunity for a proper endodontic treatment and restoration of the tooth with a post, there are very difficult conditions to implement durable prosthetic reconstruction. Lack of the minimum height of mm overgingival hard tooth s tissue, where prosthetic crown preparation can be carried out, it negatively affects the mechanical properties of reconstruction. Prosthetic crown embracing only the post, without the inclusion of the minimal tooth s structure, will possess the reduced strength due to the adverse effects of occlusal forces (4). In these clinical situations the only solution seems to be an extraction and consecutive prosthetic treatment or an implant. Awareness of the difficulties in meeting the high aesthetic demands in the anterior region inclines clinicians to seek alternative methods of treatment. If, despite of the extensive loss of hard tooth s tissue valuable tooth root is maintained, which may give positive prognosis for the future prosthetic reconstruction, it is possible to undertake treatment with clinical crown orthodontic lengthening. This 7

4 czenia. Jeżeli pomimo dużej utraty tkanek zachowany zostaje wartościowy korzeń zęba, który umożliwia pozytywne rokowanie dla przyszłej konstrukcji protetycznej, możliwe jest jego zachowanie z wykorzystaniem ortodontycznego wydłużania korony klinicznej zęba. Takie postępowanie umożliwia przyszłą odbudowę protetyczną uszkodzonego zęba i zachowanie jego aparatu zawieszeniowego. Cel pracy Celem pracy jest przedstawienie na podstawie piśmiennictwa i doświadczeń własnych możliwości zastosowania metody ekstruzji ortodontycznej w leczeniu interdyscyplinarnym, ze szczególnym uwzględnieniem leczenia periodontologicznego, implantologicznego i protetycznego. Ekstruzja ortodontyczna jest to ruch zęba w płaszczyźnie pionowej, w kierunku dokoronowym, zgodnym z kierunkiem naturalnego wyrzynania się zęba, wymuszony przez siły ortodontyczne przeciwne do oporów stawianych przez włókna przyzębia (5). Jej następstwem jest zmiana relacji poziomu tkanek miękkich i tkanki kostnej w stosunku do długości korony klinicznej zęba. W czasie działania niskich i ciągłych sił ekstruzji zęba towarzyszy apozycja tkanki kostnej (6). Siły ortodontyczne oddziaływują na ząb doprowadzając do jego przemieszczenia dokoronowego i zwiększenia ilości tkanek zrębu znajdujących się naddziąsłowo, a poprzez aparat zawieszeniowy oddziaływują również na całe przyzębie, doprowadzając do szeregu zmian i pobudzając je do przebudowy. Ekstruzja prowadzi do apozycji tkanki kostnej w okolicy okołowierzchołkowej jak i kości wyrostka zębodołowego, który zachowuje normalną (ok. 2 mm) odległość od złącza szkliwno- -cementowego zęba (7). Wzrasta nie tylko wysokość wyrostka zębodołowego, ale także szerokość dziąsła (8). Mechanizm ten rozpoczyna się od wywinięcia nierogowaciejącego nabłonka wyścielającego wnętrze kieszonki dziąsłowej. Objawia się to powstaniem czerwonego rąbka dziąsłowego wokół ekstrudowanego zęba, tzw. red patch. Dziąsło po około czterech tygodniach ulega keratynizacji, co prowadzi do poszerzenia strefy dziąsła przytwierdzonego. Inne badania (9) wykazały pozytywny wpływ ekstruzji ortodontycznej na zredukowane przyzębie poprzez zmniejszenie głębokości kieszonek przyzębia, odtworzenie kości i zmniejszenie objawów zapalnych dzięki wykorzystaniu opisanego potencjału regeneracyjnego aparatu zawieszeniowego zęba. Pozwoliło to na opracowanie procedur leczenia izolowanych patologicznych kieszeni kostnych jedno- i dwuściennych przy zastosowaniu ekstruzji ortodontycznej (10) (Ryc. 1). Metoda ta umożliwia również modyfikację konturów dziąsłowych tam, gdzie zabieg regeneracyjny nie przynosi spodziewanych efektów (11). Dodatni wpływ sił ekstruzyjnych na przebudowę przyzębia i augmentację tkanki kostnej wyrostka zębodołowego umożliwia zastosowanie tej metody również w leczeniu przygotowawczym do leczenia implantoprotetycznego (12). Jednymi enables the reconstruction of the damaged tooth and preservation of its periodontium with all the consequent benefits. Aim The aim of this paper is to present, based on the literature review and own experience, the applicability of orthodontic extrusion with particular emphasis on interdisciplinary treatment including periodontist, implantologist and prosthodontic specialist. Application of the above mentioned method was presented based on selected cases. extrusion can be described as tooth s movement in the vertical plane in the crown direction, which is the direction of the natural tooth s eruption, forced by the orthodontic forces opposing resistance posed by periodontal fibers (5). Its outcome is to change the relationships of the levels of soft tissue and bone to the length of clinical crown of the tooth. As a result of low and constant forces operation tooth s extrusion is accompanied by the bone apposition (6). forces act on the tooth leading to the coronal displacement and increase the amount of hard tooth s tissue over the gingiva and through the system of periodontal ligaments which also interacts with the whole periodontium leading to a number of changes and stimulating them to rebuild. Extrusion leads to the apposition of bone around periapical region and alveolar bone, which retains a normal (approx. 2 mm) distance from the cemento-enamel junction (7). Not only the height of the alveolar process increases, but also the width of the alveolar gingiva (8). This mechanism starts with the eversion of the non-keratinized epithelium lining the interior of the gingival pocket. This is demonstrated by the creation of a red rim of gingiva around the extruded tooth - the so-called red patch. This epithelium maturates for a period of 28 days and after this time is leading to the enlargement of the keratinized gingiva zone so called alveolar gingiva. Other studies (9) have showed a positive effect of extrusion on periodontal disease by reducing the depth of pathological pocket, reconstruction of bone tissue and reduction of inflammation symptoms through the utilization of the above described regenerative potential of the periodontal ligaments of the tooth. This allowed for the development of procedures for treatment of isolated single-and double-wall pathological bony pockets by using orthodontic extrusion (10) (Fig.1). This method also allows for modification of the gingival contour where the regenerative treatment does not produce the expected results (11). Positive effect of the extrusion forces on the reconstruction of periodontal bone and augmentation of the alveolar process has allowed the usage of this method as a preliminary procedure in implant treatment (12). One of the conditions necessary for effective treatment with an implant is a sufficient quantity and quality of bone and soft tissues (13). The atrophy of these structures makes the treatment much more complicated, in some cases it may even prevent the insertion of the implant 8

5 Ryc. 1. Schemat przedstawia zmiany zachodzące w przyzębiu podczas ekstruzji zęba. Fig. 1. The diagram shows changes in the periodontium during extrusion of the tooth. 9

6 z warunków niezbędnych do skutecznego leczenia implantoprotetycznego są odpowiednia ilość i jakość tkanki kostnej oraz tkanek miękkich (13). Zanik tych struktur znacznie utrudnia, a w niektórych przypadkach wręcz uniemożliwia wprowadzenie wszczepu w pozycji wymaganej dla rekonstrukcji protetycznej. Jest to na przykład resorpcja tkanki kostnej po ekstrakcji zęba lub zębów lub jej destrukcja związana z chorobą przyzębia czy też innym przewlekłym stanem zapalnym. Równocześnie upowszechniająca się tendencja do coraz szerszego stosowania leczenia implantoprotetycznego w stomatologii odtwórczej powoduje wzrost zainteresowania metodami zwiększania objętości wyrostka zębodołowego u pacjentów, u których wystąpiły ubytki tkanki kostnej. Metody, które mają na celu korektę defektów kostnych przed zabiegiem implantacji, to chirurgiczne zabiegi augmentacji tkanki kostnej. Złotym standardem, do którego jest porównywana skuteczność pozostałych zabiegów, jest przeszczep autogeniczny (14). Augmentacja tkanki kostnej przy zastosowaniu ekstruzji ortodontycznej to metoda polegająca na zaplanowaniu wprowadzenia wszczepu w miejsce po ekstrudowanym zębie przeznaczonym do ekstrakcji. Jest to postępowanie przygotowawcze, które pozwala na utrzymanie lub odtworzenie ciągłości wyrostka zębodołowego (15) (Ryc. 2). Ekstruzja, która ma na celu ekstrakcję ortodontyczną, zapobiega niekorzystnym następstwom resorpcji wyrostka zębodołowego po zabiegu chirurgicznym (16). Ortodontyczne przemieszczanie zęba w kierunku dokoronowym prowadzi do zmniejszania, a nawet odtworzenia ubytków kostnych poprzez działanie niewielkich sił ekstruzyjnych, które działają na wiązania ozębnowe aparatu zawieszeniowego zęba i indukują osteoblasty do produkcji nowej tkanki kostnej. Kość wyrostka zębodołowego podlega przebudowie i regeneracji, co dzięki zwiększeniu jej objętości znacząco poprawia warunki miejscowe dla przeprowadzenia fazy chirurgicznej leczenia implantoprotetycznego (17). W opisywanej procedurze tkanki miękkie mają skłonność do podążania za połączeniem szkliwno-cementowym, a ich przyrost ułatwia osiągnięcie korzystnych wyników estetycznych w przyszłości (18). Przykład kliniczny: Pacjent, lat 34, zgłosił się z powodu ruchomości korony siekacza przyśrodkowego górnego prawego oraz dolegliwości bólowych spowodowanych urazem, do którego doszło około dwóch miesięcy wcześniej. W badaniu klinicznym i radiologicznym stwierdzono złamanie wewnątrzzębodołowe zęba 11, czynną przetokę ropną na wysokości szczeliny złamania oraz resorpcję tkanki kostnej spowodowaną utrzymującym się stanem zapalnym. Plan leczenia obejmował ekstrakcję zęba oraz następowe leczenie implantoprotetyczne, a w celu regeneracji tkanki kostnej zaplanowano ekstruzję korzenia zęba. Po usunięciu ruchomego odłamu korony zęba pacjenta zaopatrzono mostem tymczasowym umożliwiającym również ekstruzję zęba aparatem ortodontycznym mocowanym od strony podniebiennej zębów. Po ekstruzji zęba do granic ekstrakcji pozostały fragment został usunięty w sposób atraumatyczny. Zdjęcie rentgenowskie wykonane pod koniec etapu leczenia ortodontycznego ujawnia nowo powstałą tkankę kostną in the position required for a prosthetic reconstruction. This may happen, for example in case of bone resorption after extraction or destruction associated with periodontal disease or other chronic inflammatory disease. At the same time a disseminating tendency for the increasing use of implant treatment in dentistry causes an increase of interest in methods of increasing the volume of the alveolar process in patients who have developed bone atrophy. Methods that are designed to correct bone defects before implantation surgery are called bone augmentation. A golden standard of these methods to which effectiveness of all other treatments is compared is the autogenous graft (14). Bone augmentation using orthodontic extrusion is a method that involves orthodontic extraction of the tooth and insertion of the implant in place after extrusion of the tooth destined for extraction. This is a preliminary procedure, which allows maintaining or restoring the continuity of the alveolar process (15) (Fig. 2). Extrusion, which aim is an orthodontic extraction prevents the adverse consequences of alveolar bone resorption after surgery (16). tooth movement in the coronal direction leads to the reduction and even to the regeneration of bone defects by the action of small extrusion forces, which acts on the periodontal ligaments of the tooth and induces osteoblasts to produce new bone tissue. Alveolar bone is a subject to reconstruction and recovery, which by increasing its volume significantly improves local conditions for carrying out the surgical phase of implant therapy (17). In the procedure described, soft tissues tend to follow the cemento-enamel junction, and their subsequent growth facilitates achieving the favorable aesthetic results (18). Clinical example: A patient aged 34 years old, presented himself to the clinic because of a motion of the tooth 11 crown and pain caused by trauma, which occurred about 2 months earlier. The clinical and radiological examination revealed tooth 11 intralveolar fracture, an active purulent fistula at the level of fracture and bone resorption caused by chronic inflammation. The treatment plan included extraction of the tooth followed by an implant treatment. In order to regenerate the resorbed bone tissue the extrusion of the tooth s root was scheduled. After the removal of the movable tooth crown the patient received a temporary bridge that simultaneously allowed for the extrusion of the tooth with an orthodontic appliance fastened to the palatal walls of the teeth. After extrusion of the tooth to the limits of the orthodontic extraction, remaining portion was removed in an atraumatic manner. A X-ray was taken at the final stage of orthodontic treatment and it revealed a newly formed bone tissue in the area related to the sliding root. In the next stage an implant was positioned in the place of the tooth 11 additionally covered with Bio-oss material and protected with membrane. Subsequent photos show the phase of removal of the membrane and the condition of the soft tissues at the end of surgical treatment and recovery of the interdental papillae. The particular challenge in restorative dentistry are problems involving loss of tooth s tissue below periodontal bio- 10

7 Ryc. 2. Schemat przedstawia etapy ekstruzji zęba w postępowaniu przedimplantologicznym. Fig. 2. The diagram shows stages of tooth extrusion as a preliminary implant procedure. 11

8 w obszarze związanym z przesuwanym korzeniem zęba. W kolejnym etapie wszczepiono implant w miejsce zęba 11 pokrywając go dodatkowo materiałem kostnotwórczym i zabezpieczając pole membraną. Kolejne fotografie przedstawiają etap usunięcia membrany oraz stan tkanek miękkich pod koniec chirurgicznych faz leczenia oraz regeneracji brodawek międzyzębowych. Szczególne wyzwanie w stomatologii odtwórczej stanowią problemy wiążące się z utratą tkanek własnych zęba poniżej szerokości biologicznej przyzębia, w przyszyjkowej części korzenia, takie jak: poziome i skośne złamania, próchnica korzenia, perforacje, resorpcja wewnętrzna i zewnętrzna. Defekty te wiążą się z utratą przyczepu dziąsłowego, a ich leczenie wymaga odpowiedniego postępowania przygotowawczego. Metody, które pozwalają na rozwiązanie tych sytuacji klinicznych, to procedury, które prowadzą do wydłużenia korony klinicznej zęba, a zatem do umieszczenia granicy zdrowych tkanek twardych zęba naddziąsłowo i odtworzenia tzw. szerokości biologicznej przyzębia. Szerokość biologiczna obejmuje dziąsło brzeżne (wolne) wraz z rowkiem dziąsłowym, przyczepem nabłonkowym oraz łącznotkankowym. Struktury te razem wynoszą ok. 3 mm (19). Jest to obszar, w którym nie powinno się umieszczać granicy pomiędzy tkankami własnymi zęba a materiałem odbudowywującym ich utraconą część, ponieważ takie postępowanie wiąże się z ryzykiem powikłań periodontologicznych takich jak: stany zapalne dziąsła, recesje lub kieszenie patologiczne, co może prowadzić do utraty tkanki kostnej w tym obszarze (20). Znanych jest kilka metod wydłużenia korony klinicznej zęba. Są to zabiegi z zakresu mikrochirurgii periodontologicznej polegające na gingiwektomii z osteoresekcją, czyli zabieg chirurgicznego wydłużania korony klinicznej oraz zabieg luksacji wewnątrzzębodołowej z dokoronowym przemieszczeniem zęba (21). Alternatywę dla tych procedur może stanowić kontrolowana ekstruzja, inaczej ortodontyczne wydłużanie korony klinicznej zęba (5, 22, 23). Dokoronowe przemieszczenie zęba, które prowadzone jest do momentu uwidocznienia wystarczającej ilości zdrowych tkanek twardych, znajduje zastosowanie w przedprotetycznym etapie leczenia wielospecjalistycznego w celu uzyskania prawidłowych warunków do rekonstrukcji tkanek twardych zęba (5). Daje to możliwość umieszczenia granicy preparacji w zgodzie z naturalną szerokością przyczepu dziąsłowego (24) oraz wykonania wytrzymałych rekonstrukcji protetycznych z wykorzystaniem naddziąsłowego zrębu tkanek własnych zęba ryc. 3. Przykład kliniczny: Pacjentka, lat 51, zgłosiła się z powodu odcementowanej korony protetycznej górnego siekacza przyśrodkowego lewego. W badaniu klinicznym stwierdzono przebiegającą poddziąsłowo granicę tkanek twardych zęba, a badanie radiologiczne ujawniło wkład standardowy z włókna szklanego oraz zapalną zmianę okołowierzchołkową spowodowaną niedopełnionym kanałem korzeniowym. Zaplanowano usunięcie wkładu, powtórne leczenie kanałowe oraz tymczasową odbudowę kompozytową korony zęba z wykorzystaniem wkładu z włókna szklanego, co pozwoliło na standardowe zalogical width, the cervical part of the root, such as horizontal and oblique fractures, root caries, perforations, internal and external resorptions. These defects are associated with the loss of gingival attachment and their treatment requires proper preliminary procedures. Methods that allow to address these clinical situations are procedures that lead to the elongation of clinical crown of the tooth, and thus allow placing the border of healthy tissue and hard tooth over the gingival level hence recovering biological width of the periodontium. Biological width includes marginal (free) gingiva with gingival groove, and the epithelial and connective attachment. These structures together make up about 3 mm (19). This is an area where the border between tooth s tissues and reconstructive material should not be placed because such proceeding is associated with periodontal complications such as inflammation of the gum, recessions and pathological pockets, and consequently loss of bone tissue in the related area (20). There are several known methods of elongation of the clinical crown of the tooth. These are the treatments in the range of periodontal microsurgery which consist of gingivectomy with osteoresection that is surgical clinical crown lengthening and others like a procedure of intralveolar luxation with coronal displacement of the tooth (21). An alternative to these procedures may be the controlled extrusion, otherwise orthodontic clinical crown lengthening (5, 22, and 23). Coronal displacement of the tooth, which is conducted until a sufficient amount of visibility of healthy hard tissue is used in the pre-prosthetic stage of multispecialistic treatment plan to achieve correct conditions for the reconstruction of the tooth (5). This gives the possibility to place the border of prosthetic preparation in harmony with the natural biological width of the gingival attachment (24) and the implementation of durable prosthetic reconstructions that are utilizing ferrule effect over hard healthy tissue of the tooth - see Figure 3. Clinical example: 51 year old female patient presented herself due to the decementation of the prosthetic crown on tooth 21. Clinical examination revealed dental hard tissue border extending under the gingiva and the X-ray examination revealed standard fiberglass post and periapical inflammatory lesion caused by purely filled root canal. Post removal was planned followed by root canal re-treatment and temporary composite crown restoration utilizing again standard fiber-glass post. This allowed for the application of the standard fixed orthodontic appliance for the extrusion of the tooth 21. The next stage consisted of a fixed orthodontic appliance therapy, where force necessary for extrusion was obtained using an elastic power chain Photographs show stages of extrusion of the tooth and the core of hard tissues gradually being revealed. At the follow-up visits volume of extrusion is observed and recorded until the desired stage necessary for further prosthetic treatment. X-ray control at the end of retention period reveals a clear disproportion in the position of the apices of the two central incisors. Clinical conditions after removal of braces overgingival core of hard tissues is visible. This will enable 12

9 Ryc. 3. Schemat przedstawia etapy ekstruzji zęba w postępowaniu przedprotetycznym. Fig. 3. The diagram shows stages of tooth extrusion in pre-prosthetics preliminary proceeding. stosowanie stałego aparatu ortodontycznego dla ekstruzji zęba 21. Kolejny etap obejmował ekstruzję zęba stałym aparatem ortodontycznym, gdzie zastosowano wyciąg elastyczny. Fotografie przedstawiają etapy ekstruzji zęba i stopniowo odsłaniający się zrąb tkanek twardych. Na wizytach kontrolnych obserwowano i mierzono stopień ekstruzji do momentu pożądanego dla dalszych etapów leczenia protetycznego. Kontrola radiologiczna pod koniec okresu retencji uwidoczniła wyraźną dysproporcję położenia wierzchołków obu zębów siecznych przyśrodkowych. Po zdjęciu aparatu ortodontycznego widoczny był zrąb naddziąsłowy tkanek zęba, który umożliwiał prawidłowe przeprowadzenie preparacji pod koronę protetyczną. Dyskusja Celem zapobiegania repozycji dziąsła wraz z ekstrudowanym zębem wykonywany jest zabieg fiberotomii, czyli przecięcia więzadła okrężnego dziąsła, co znacznie ułatwia ekstruzję zęba, zapobiegając jednocześnie dokoronowej migracji przyczepów łącznotkankowego i nabłonkowego (25). Takie postępowanie umożliwia przeprowadzenie późniejszych procedur odtwórczych. Badania eksperymentalne na zwierzętach wykazały jednak, że fiberotomia nie zapobiega całkowicie repozycji dziąsła (26). Wielu badaczy potwierdza założenie, że tylko ekstruzja z powtarzanym cotygodniowo zabiegiem przecięcia więzadła okrężnego umożliwia naddziąsłowe umieszczenie granicy tkanek twardych zęba (27). Inna praca (28) sugeruje nawet konieczność przeprowadzania dodatkowo zabiegu polerowania powierzchni korzenia root planning w celu zapobiegania szybkiemu odtwarzaniu się przyczepu. Badania zachowania się włókien przyzębia względem sił ortodontycznych przeprowadzone na pacjentach, którzy zginęli w wypadku, pozwalają przypuszczać, że zależy ono od kierunku działania siły, obszaru (rodzaju) włókien oraz od wieku pacjenta (29). Potwierdza to słuszność przeprowadzania zabiegu fiberotomii w związku ze stwierdzeniem największej odporności na rozciąganie włókien więzadła okrężnego, ale sugeruproper conditions for prosthetic crown preparation. Preparation and final prosthetic crown after cementation. Discussion To prevent gingival repositioning together with the extruded tooth, surgery of fiberotomy is performed, which is a circular gingival ligament cut. This procedure greatly facilitates extrusion of the tooth while preventing in the same time coronal migration of the connective and epithelial attachment (25). Doing so allows to perform subsequent restorative procedures. Experimental studies in dogs have shown however, that fiberotomy does not totally prevent repositioning of the gums (26). However, many researchers confirm the assumption that only extrusion together with the weekly repeated circular ligament intersection surgery allows for placing hard tissue border over the gingival (27). Subsequent works have even suggested the need to carry out additional surface polishing treatment of the root planning in order to prevent the rapid regeneration of periodontal attachment (28). Studies of the behavior of the periodontal fibers under orthodontic forces carried out on cadavers allow to construct an assumption that it depends on the direction of the force, the area (kind of) fibers, and the patient s age (29). This confirms the legitimacy of fiberotomy procedure, hence to finding the largest tensile strength in the circumferential ligament fibers, but also suggests that the use of the extrusion force sufficiently large (exceeding periodontal fiber resistance to tearing module) may have similar impact on soft tissue response. Some authors recommend the use of large forces in order to prevent gingival reposition in pre-prosthetic extrusion (30). Clinical studies of periodontal tissue reactions to orthodontic treatment indicate the significance of the gingival biotype (31). In a thick biotype, which is willing to respond to external stimuli in form of proliferative changes a significant movement of the soft tissues along with the tooth and their thickening occurs. In the case of a thin biotype, which is characterized 13

10 je równocześnie, że zastosowanie odpowiednio dużej siły do ekstruzji (przekraczającej moduł odporności włókien przyzębia na rozerwanie) może mieć podobny wpływ na reakcję tkanek miękkich. Niektórzy autorzy zalecają stosowanie dużych sił w ekstruzji przedprotetycznej celem zapobiegania repozycji dziąsła (30). Badania kliniczne reakcji tkanek przyzębia na prowadzone leczenie ortodontyczne wskazują na duże znaczenie biotypu u pacjenta (31). W biotypie grubym, który jest skłonny do reagowania na bodźce zewnętrzne w formie zmian rozrostowych, dochodzi do znacznego przemieszczania się tkanek miękkich wraz z zębem oraz do ich pogrubienia. W przypadku biotypu cienkiego, który charakteryzuje się skłonnością do recesji, repozycja dziąsła podczas ekstruzji nie występuje wcale lub w minimalnym stopniu. W badaniach naukowych wykazany został pewien wpływ zabiegów fibrotomii na repozycję dziąsła, jednakże duża ilość modyfikacji w postępowaniu klinicznym, zmienne wyniki badań i ich interpretacja utrudniają podjęcie decyzji klinicznej. Dlatego, w kolejnych opracowaniach (32) zaproponowany został model ekstruzji, w którym dopuszcza się całkowite naturalne przemieszczenie tkanek miękkich, a korekta następuje po zakończeniu pożądanego ruchu zęba (32). Na tym etapie przyrost dotyczy jedynie tkanek miękkich, więc możliwe jest chirurgiczne odtworzenie szerokości biologicznej zabiegiem gingiwektomii. Apozycja tkanki kostnej następuje później, podczas okresu retencji, po którym zabieg chirurgiczny musiałby oznaczać nie tylko gingiwektomię, ale również osteoresekcję, czyli pełen zabieg chirurgicznego wydłużania korony klinicznej zęba. Przeprowadzenie zabiegu gingiwektomii z pozostawieniem 3 mm dziąsła od wysokości wyrostka zębodołowego pod koniec aktywnej fazy leczenia uniemożliwia apozycję tkanki kostnej, a co za tym idzie, doprowadza do efektywnego ortodontycznego wydłużenia korony klinicznej zęba. Ekstruzja ortodontyczna jest postępowaniem zachowawczym, które pozwala na utrzymanie zęba i uniknięcie niekorzystnych następstw ekstrakcji (zanik kości i zaburzenie ciągłości łuku zębowego) oraz konieczności odbudowy protetycznej mostem (szlifowanie zębów filarowych). Chirurgiczne wydłużanie korony klinicznej, które stosuje się z podobnych wskazań, wiąże się z utratą części blaszki kostnej wyrostka zębodołowego, a dodatkowe ograniczenia tej metody są natury estetycznej. W przypadku, gdy defekt poddziąsłowy dotyczy pojedynczych zębów w strefie estetycznej, metodą leczenia z wyboru wydaje się być ekstruzja. Jest to postępowanie bardziej zachowawcze aniżeli leczenie implantoprotetyczne i jest szczególnie wskazane u pacjentów młodocianych. Wadą ekstruzji ortodontycznej jest stosunkowo długi czas leczenia oraz konieczność częstych wizyt, konieczność leczenia za pomocą aparatu ortodontycznego, ryzyko reinkluzji oraz ewentualna konieczność chirurgicznej korekty tkanek miękkich po zakończeniu leczenia (30). Przeciwwskazania do stosowania ekstruzji stanowią ankyloza korzenia zęba, krótki korzeń, kolbowaty kształt korzenia, by tendency to recessions, gingival repositioning during extrusion does not occur at all or at a minimal extent. These studies show wide differences among scholars investigating extrusion as to the recommended methods and their effectiveness in preventing soft tissues repositioning. Some effects of the fiberotomy procedure on the gingival reposition have been shown, but a large number of modifications of the clinical procedures, variable results and their interpretation make the clinical decision difficult. Thus, in subsequent studies (32), a model of extrusion has been proposed, in which total natural movement of soft tissue is being permitted and the surgical adjustment which takes place after the end of the desired tooth movement (32). At this stage, the reposition applies only to soft tissue, so it is possible to recreate biological width with the treatment of gingivectomy. Apposition of bone occurs later, during the retention period, after which surgery would not only mean gingivectomy but also osteoresection that is a full treatment of surgical clinical crown lengthening. Performing gingivectomy that leaves 3 mm of gingiva from the alveolar crest at the end of the active phase of extrusion prevents bone apposition and thus is leading to an effective elongation of the clinical crown of the tooth. extrusion is considered a conservative treatment, which helps to maintain the tooth and avoid all adverse consequences of extraction (bone loss and disturbance in the continuity of the arch) and necessity for prosthetic reconstruction with a bridge (abutment teeth preparation). Surgical clinical crown lengthening, which is being employed for similar indications is associated with the loss of alveolar bone and the additional factors limitating this method like aesthetics. In case of the single tooth subgingival defect in the esthetic zone a treatment of choice seems to be orthodontic extrusion. This procedure is more conservative than the implant treatment and is particularly indicated in juvenile patients. The disadvantage of this method is a relatively long treatment time and the necessity of frequent control visits, violation of aesthetics during treatment, risk of reinclusion and the possible necessity of surgical correction of soft tissue after treatment (30). Contraindications for the application of extrusion are root ankylosis, divergent arrangement of multirooted teeth, flaskshaped roots or furcation exposure. In case of preprosthetic treatment a contraindication may also be an anticipated adverse final crown-to-root ratio (30, 33). In the course of orthodontic clinical crown lengthening tooth s hard tissues are being extracted over the gingival but in the same time crownto-root ratio is being violated as well as the possible length of a future prosthetic post. This has a direct, negative impact on the strength parameters of the reconstructed tooth. Prosthetic reconstructions should be characterized by resistance parameters similar to those which apply to natural teeth, and achieving them have an impact on long-term successful outcomes of functional behavior. The decreasing proportion of crown to root length affects the decrease of strength of the 14

11 obnażenie furkacji. W przypadku postępowania przedprotetycznego przeciwwskazaniem jest także niekorzystny przewidywany ostateczny stosunek długości korzenia do korony klinicznej (30, 33). W miarę ortodontycznego wydłużania korony klinicznej zęba uzyskiwany jest zrąb tkanek naddziąsłowych, ale pogorszeniu ulega proporcja długości korony do korzenia jak i możliwa długość wkładu koronowo-korzeniowego. Ma to bezpośredni, negatywny wpływ na parametry wytrzymałościowe odbudowywanego zęba. Rekonstrukcje protetyczne powinny charakteryzować się parametrami wytrzymałościowymi zbliżonymi do tych, które dotyczą zębów naturalnych, a ich osiągnięcie wpływa na pomyślne rokowanie dla długoterminowego zachowania funkcji. Malejąca proporcja długości korony do korzenia wpływa na spadek wytrzymałości konstrukcji protetycznej. Graniczna wielkość tej proporcji została określona jako 1:1 (34). Natomiast obecność naddziąsłowego zrębu tkanek twardych znacząco zwiększa wytrzymałość odbudowy i została określona na poziomie minimum 1,5-2 mm (35). W sytuacjach poddziąsłowego i dodziąsłowego ubytku tkanek zęba powstaje pytanie, do jakiego stopnia korzystny efekt związany z uzyskaniem naddziąsłowego zrębu tkanek twardych i zachowaniem zęba może stanowić wskazanie do leczenia zębów metodą ekstruzji, a kiedy spodziewana niska wytrzymałość korzenia zęba i wykonanej odbudowy protetycznej będzie skłaniać do wybrania innych metod leczenia, co musi być indywidualnie analizowane. future prosthetic reconstructions. Border size for this proportion has been described as 1:1 (34). The presence of the core of hard healthy tooth tissue significantly increases strength of reconstruction and was set at a minimum of mm (35). Due to the above mentioned informations selection of therapeutic methods may appear questionable to clinicians and general practitioners, who establishing treatment plan, must undertake clinical decisions. In cases of subgingival or gingival loss of tooth tissues, the question arises to what extent beneficial effects are associated with the obtaining overgingival hard tissues core and the preservation of the tooth may be an indication for the treatment of extrusion and when the expected low strength of the tooth and executed prosthetic reconstruction will incline to the selection of other treatment methods. Summary crown lengthening is a complex interdisciplinary issue that combines knowledge of different dental fields: orthodontics, periodontics, endodontics, prosthodontics and implantology. This method often may be the last alternative to the extraction and allows to resolve complex clinical situations. It can be found in many applications in dentistry allowing to achieve beneficial clinical effects. Podsumowanie Ortodontyczne wydłużanie korony klinicznej zęba jest złożonym zagadnieniem interdyscyplinarnym łączącym w sobie problematykę z zakresu ortodoncji, periodontologii, endodoncji, protetyki stomatologicznej oraz implantoprotetyki. Ekstruzja ortodontyczna może być w niektórych sytuacjach jedyną alternatywą dla ekstrakcji, co umożliwia zachowanie zęba lub stworzenie korzystniejszych warunków dla leczenia implantologicznego. Plan leczenia musi być indywidualnie opracowany i wymaga współpracy interdyscyplinarnej. Spis piśmiennictwa References 1. Cohen M. Interdisciplinary treatment planning: Principles, design, implementation. Quintessence Rufenacht C. Fundamentals of esthetics. Quintessence D Aoust P, Mancini S, Caudry SD. Significance of the biological width to the restorative dentist. Oral Health 1998; 88: Stankiewicz N, Wilson P. The ferrule effect. Dent Update 2008; 35: i Proffit WR, Fields HW. Ortodoncja współczesna. Wydawnictwo Czelej Oppenheim A. Artificial elongation of the teeth. Am J Orthod Oral Surg 1940; 26: Reitan K. Clinical and histological observations on tooth movement during and after orthodontic movement. Am J Orthod 1967; 53:

12 8. Batenhorst KF, Bowers GM, Williams JE. Tissue changes resulting from facial tipping and extrusion of incisors in monkeys. J Periodontol 1974; 45: Van Venrooy JR, Yukna RA. extrusion of single-rooted teeth affected with advanced periodontal disease. Am J Orthod 1985; 87: Ingber JS. Forced eruption. Part I. A method of treating isolated one and two walls infrabony osseous defects rationale and case report. J Periodontol 1974; 45: Ingber JS. Forced eruption: alternation of soft tissue cosmetic deformities. Int J Periodontics Restorative Dent 1989; 9: Salama H, Salama M. The role of orthodontic extrusive remodeling in the enhancement of soft and hard tissue profiles prior to implant placement. Int J Periodontics Restorative Dent 1993; 13: Salama H, Salama M, Garber D, Adar P. The interproximal height of bone: A guidepost to esthetic strategies and soft tissue contours in anterior tooth replacement. Pract Periodontics Aesthet Dent 1998; 10: Seibert JS, Salama H. Alveolar ridge preservation and reconstruction. Periodontol ; 11: Salama H, Salama M, Kelly J. The orthodontic-periodontal connection in implant site development. Pract Periodontics Aesthet Dent 1996; 8: Buskin R, Castellon P, Hochstedler JL. extrusion and orthodontic extraction in preprosthetic treatment using implant therapy. Pract Periodontics Aesthet Dent 2000; 12: Mantzikos T, Shamus I. Forced eruption and implant site development: an osteophysiologic response. Am J Orthod Dentofac Orthop 1999;115: Mantzikos T, Shamus I. Forced eruption and implant site development: Soft tissue response. Am J Orthod and Dentofac Orthop 1997; 112: Gargulio AW, Wentz FM, Orban B. Dimensions of dentogingival junction in human. J Periodontol 1961; 32: Banach J, Dembowska E, Górska R, Jańczuk Z, Konopka T. Praktyczna Periodontologia Kliniczna. Wydawnictwo Kwintesencja Kim SH, Tramontina V, Passanezi E. A new approach using the surgical extrusion procedure as an alternative for the reestablishment of biologic width. Int J Periodontics Restorative Dent 2004; 24: Lovdahl P. Periodontal management and root extrusion of traumatized teeth. Dent Clin North America 1995; 39: Heithersay GS. Combined endodontic-orthodontic treatment of transverse root fractures in the region of the alveolar crest. Oral Surg 1973; 36: Felippe A, Montiero S, Vieira LC, Aranjo E. Reestablishing biological width with forced eruption. Quintessence Internat 2003; 34: Pontoriero R, Celenza F, Ricci G, Carnevale G. Rapid extrusion with fiber resection: a combined orthodontic-periodontic treatment modality. Int J Periodontics Restorative Dent 1987; 7: Berglundh T, Marinello CP, Lindhe J, Thilander B, Lijenberg B. Periodontal tissue reactions to orthodontic extrusion. An experimental study in the dog. J Clin Periodontol 1991; 18: Kozlovsky A, Tal H, Liebermann M. Forced eruption combined with gingival fiberotomy. J Clin Periodontol 1988; 15: Carvalho CV, Bauer FP, Romito GA, Pannuti CM, De Micheli G. extrusion with or without circumferential supracrestal fiberotomy and root planing. Int J Periodontics Restorative Dent 2006; 26: Toms S, Lemons J, Bartolucci A, Eberhardt A. Nonlinear stress-strain behavior of periodontal ligament under orthodontic loading. Am J Orthod Dentofac Orthop 2002; 122: Bach N, Baylard JF, Voyer R. extrusion: periodontal considerations and applications. J Canad Dent Assoc 2004; 70: Melsen B, Delfino A. Factors of importance for the development of dehiscences during labial movement of mandibular incisors. A retrospective study in adult patients. Am J Orthod Dentofac Orthop 2005; 127: Kois JC. The restorative-periodontal interface: biological parameters. Periodontol ; 11: Assif D, Pilo R, Marchak B. Restoring teeth following crown lengthening procedures. J Prosthetic Dent 1991; 65: Shillinburg H, Jacobi R, Brackett S. Zasady opracowania zębów pod protezy stałe metalowe i porcelanowe. Wydawnictwo Kwintesencja Sorrentino R. A study into the laboratory techniques for investigating resistance to fracture and the clinical performances of endodontically-treated teeth restored with fiber post and different restorative materials configurations. Mechanical tests and finite element analyses. University of Siena, School of Dental Medicine, PhD Program

LECZENIE ORTODONTYCZNO-PROTETYCZNE ZŁAMAŃ PODDZIĄSŁOWYCH ZĘBÓW JEDNOKORZENIOWYCH OPIS PRZYPADKU

LECZENIE ORTODONTYCZNO-PROTETYCZNE ZŁAMAŃ PODDZIĄSŁOWYCH ZĘBÓW JEDNOKORZENIOWYCH OPIS PRZYPADKU Pol. Ann. Med., 2009; 16(1): 103 113. PRACA KAZUISTYCZNA LECZENIE ORTODONTYCZNO-PROTETYCZNE ZŁAMAŃ PODDZIĄSŁOWYCH ZĘBÓW JEDNOKORZENIOWYCH OPIS PRZYPADKU ORTHODONTIC AND PROSTHODONTIC TREATMENT OF SUBGINGIVAL

Bardziej szczegółowo

aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department

Bardziej szczegółowo

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 467 SECTIO D 2005

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 467 SECTIO D 2005 ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 467 SECTIO D 2005 Katedra i Zakład Periodontologii A.M. we Wrocławiu 1 Katedra i Zakład Ortopedii Szczękowej i Ortodoncji

Bardziej szczegółowo

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science

Proposal of thesis topic for mgr in. (MSE) programme in Telecommunications and Computer Science Proposal of thesis topic for mgr in (MSE) programme 1 Topic: Monte Carlo Method used for a prognosis of a selected technological process 2 Supervisor: Dr in Małgorzata Langer 3 Auxiliary supervisor: 4

Bardziej szczegółowo

Implant Continuum Education NYU & OSIS & CEIA. New York University College of Dentistry. Linhart Continuing Dental Education Program

Implant Continuum Education NYU & OSIS & CEIA. New York University College of Dentistry. Linhart Continuing Dental Education Program Implant Continuum Education NYU & OSIS & CEIA New York University College of Dentistry Linhart Continuing Dental Education Program Podyplomowy program z międzynarodowym certyfikatem. Program przeznaczony

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.

Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii

Bardziej szczegółowo

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form

Formularz recenzji magazynu. Journal of Corporate Responsibility and Leadership Review Form Formularz recenzji magazynu Review Form Identyfikator magazynu/ Journal identification number: Tytuł artykułu/ Paper title: Recenzent/ Reviewer: (imię i nazwisko, stopień naukowy/name and surname, academic

Bardziej szczegółowo

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS

Patients price acceptance SELECTED FINDINGS Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska

Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego

Bardziej szczegółowo

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny

Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:

Bardziej szczegółowo

Leczenie implantoprotetyczne bezzębnej szczęki i żuchwy opis przypadków

Leczenie implantoprotetyczne bezzębnej szczęki i żuchwy opis przypadków Leczenie implantoprotetyczne bezzębnej szczęki i żuchwy opis przypadków Implantoprosthetic treatment of edentulous maxilla and mandible case report Autorzy_ Katarzyna Zaklika-Mrukwa i Marek Mrukwa Streszczenie:

Bardziej szczegółowo

Odbudowa korony zębów po leczeniu endodontycznym z zastosowaniem standardowych wkładów na bazie włókna szklanego

Odbudowa korony zębów po leczeniu endodontycznym z zastosowaniem standardowych wkładów na bazie włókna szklanego UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE Marta Marczyńska Odbudowa korony zębów po leczeniu endodontycznym z zastosowaniem standardowych wkładów na bazie włókna szklanego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Powodzenie leczenia kanałowego definiują najczęściej

Powodzenie leczenia kanałowego definiują najczęściej ENDODONCJA W PRAKTYCE CBCT w diagnostyce powikłań jatrogennych i przyczyn niepowodzeń terapeutycznych CBCT in the diagnosis of iatrogenic complications and causes of therapeutic failures lek. dent. Monika

Bardziej szczegółowo

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS

INSPECTION METHODS FOR QUALITY CONTROL OF FIBRE METAL LAMINATES IN AEROSPACE COMPONENTS Kompozyty 11: 2 (2011) 130-135 Krzysztof Dragan 1 * Jarosław Bieniaś 2, Michał Sałaciński 1, Piotr Synaszko 1 1 Air Force Institute of Technology, Non Destructive Testing Lab., ul. ks. Bolesława 6, 01-494

Bardziej szczegółowo

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like

SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,

Bardziej szczegółowo

Leczenie implantoprotetyczne atroicznej żuchwy z użyciem implantów Straumann NNC oraz SP

Leczenie implantoprotetyczne atroicznej żuchwy z użyciem implantów Straumann NNC oraz SP Leczenie implantoprotetyczne atroicznej żuchwy z użyciem implantów Straumann NNC oraz SP Implantoprosthetic treatment of an atrophic mandibla with Straumann NNC and SP Autor_ Janusz Goch Streszczenie:

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019

Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019 Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na

Bardziej szczegółowo

Skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji

Skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji Skojarzone leczenie ortodontyczne i implantoprotetyczne jako rehabilitacja hipodoncji i mikrodoncji Autorzy _ Jan Pietruski i Małgorzata Pietruska Ryc. 1 Ryc. 2 _Wrodzone wady zębów, dotyczące ich liczby

Bardziej szczegółowo

DOI: / /32/37

DOI: / /32/37 . 2015. 4 (32) 1:18 DOI: 10.17223/1998863 /32/37 -,,. - -. :,,,,., -, -.,.-.,.,.,. -., -,.,,., -, 70 80. (.,.,. ),, -,.,, -,, (1886 1980).,.,, (.,.,..), -, -,,,, ; -, - 346, -,.. :, -, -,,,,,.,,, -,,,

Bardziej szczegółowo

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market

Sargent Opens Sonairte Farmers' Market Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL

Bardziej szczegółowo

Przemysław Kopczyński, Rafał Flieger, Teresa Matthews- Brzozowska. Zastosowanie miniimplantów w leczeniu ortodontyczno - protetycznym

Przemysław Kopczyński, Rafał Flieger, Teresa Matthews- Brzozowska. Zastosowanie miniimplantów w leczeniu ortodontyczno - protetycznym Przemysław Kopczyński, Rafał Flieger, Teresa Matthews- Brzozowska Zastosowanie miniimplantów w leczeniu ortodontyczno - protetycznym Klinika Ortodoncji Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego

Bardziej szczegółowo

Wpływ lokalizacji brzegu stałych uzupełnień protetycznych na stabilność szerokości biologicznej przyzębia na podstawie piśmiennictwa

Wpływ lokalizacji brzegu stałych uzupełnień protetycznych na stabilność szerokości biologicznej przyzębia na podstawie piśmiennictwa Czas. Stomatol., 2010, 63, 1, 51-57 2010 Polish Dental Society http://www.czas.stomat.net Wpływ lokalizacji brzegu stałych uzupełnień protetycznych na stabilność szerokości biologicznej przyzębia na podstawie

Bardziej szczegółowo

Wstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE

Wstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia

Bardziej szczegółowo

Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017

Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017 1 To ensure that the internal audits are subject to Response from the GVI: independent scrutiny as required by Article 4(6) of Regulation (EC) No 882/2004. We plan to have independent scrutiny of the Recommendation

Bardziej szczegółowo

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)

Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition) Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000

Bardziej szczegółowo

Choroby przyzębia. Rok IV

Choroby przyzębia. Rok IV Choroby przyzębia Rok IV Seminaria interaktywne 1. Budowa tkanek przyzębia brzeżnego. Rola i funkcja przyzębia w układzie stomatognatycznym. Kontrola odnowy tkanek w przyzębiu (powtórka z roku II i III).

Bardziej szczegółowo

PROPER DENT S.C. CENNIK

PROPER DENT S.C. CENNIK PROPER DENT S.C. CENNIK Przegląd stomatologiczny LECZENIE ZACHOWAWCZE I ENDODONTYCZNE bezpłatny Badanie, konsultacja, recepta, skierowanie 100 Wizyta interwencyjna (nacięcie ropnia / zapalenie miazgi)

Bardziej szczegółowo

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Badanie stomatologiczne Wypełnienie zęba ze znieczuleniem Wypełnienie MOD Ubytek klinowy przydziąsłowy Wypełnienie tymczasowe Rekonstrukcja zęba po endodoncji Znieczulenie komputerowe

Bardziej szczegółowo

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015

Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki. Karta przedmiotu. obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 2014/2015 Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Karta przedmiotu Wydział Inżynierii Środowiska obowiązuje studentów rozpoczynających studia w roku akademickim 014/015 Kierunek studiów: Inżynieria Środowiska

Bardziej szczegółowo

Stomatologia zachowawcza

Stomatologia zachowawcza Stomatologia zachowawcza Przegląd bez pisemnego planu leczenia bezpłatny Przegląd z pisemnym planem leczenia Wizyta adaptacyjna dla dzieci do lat 5 50 zł Porada 50 zł Wydanie orzeczenia lekarskiego do

Bardziej szczegółowo

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition)

Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz Click here if your download doesn"t start automatically Stargard Szczecinski i okolice (Polish Edition) Janusz Leszek Jurkiewicz

Bardziej szczegółowo

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik

Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń

Bardziej szczegółowo

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.

ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in

Bardziej szczegółowo

Stomatologia zachowawcza: Wypełnienie materiałem kompozytowym

Stomatologia zachowawcza: Wypełnienie materiałem kompozytowym Stomatologia zachowawcza: Wypełnienie materiałem kompozytowym Onlay, endokorona Cena 150- Od 900 zł Profilaktyka stomatologiczna: Wizyta diagnostyczna w tym RTG pantomograficzne, zdjęcia zgryzowe, badanie

Bardziej szczegółowo

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów

Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta   1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.

Bardziej szczegółowo

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)

Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition) Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,

Bardziej szczegółowo

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme

Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme Pracownia Naukowo-Edukacyjna Evaluation of the main goal and specific objectives of the Human Capital Operational Programme and the contribution by ESF funds towards the results achieved within specific

Bardziej szczegółowo

Ewa Czochrowska¹, Magdalena Dragan², Renata Górska². Retrospektywna ocena leczenia ortodontycznego aparatami stałymi u pacjentów z chorobą przyzębia

Ewa Czochrowska¹, Magdalena Dragan², Renata Górska². Retrospektywna ocena leczenia ortodontycznego aparatami stałymi u pacjentów z chorobą przyzębia 160 prace oryginalne Dent. Med. Probl. 2010, 47, 2, 160 168 ISSN 1644-387X Copyright by Wroclaw Medical University and Polish Dental Society Ewa Czochrowska¹, Magdalena Dragan², Renata Górska² Retrospektywna

Bardziej szczegółowo

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją 234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle

Bardziej szczegółowo

Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH

Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH Kierunek Elektronika i Telekomunikacja, Studia II stopnia Specjalność: Systemy wbudowane Metodyki projektowania i modelowania systemów Cyganek & Kasperek & Rajda 2013 Katedra Elektroniki AGH Zagadnienia

Bardziej szczegółowo

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją

Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Warsztaty Ocena wiarygodności badania z randomizacją Ocena wiarygodności badania z randomizacją Każda grupa Wspólnie omawia odpowiedź na zadane pytanie Wybiera przedstawiciela, który w imieniu grupy przedstawia

Bardziej szczegółowo

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition)

Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Wojewodztwo Koszalinskie: Obiekty i walory krajoznawcze (Inwentaryzacja krajoznawcza Polski) (Polish Edition) Robert Respondowski Click here if your download doesn"t start automatically Wojewodztwo Koszalinskie:

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia.

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia. Cennik usług 2 Spis treści Stomatologia zachowawcza Endodoncja Higiena i Profilaktyka Ortodoncja Protetyka Periodontologia Chirurgia Implantologia 5 7 7 9 12 15 17 18 3 4 Stomatologia zachowawcza 1. Wypełnienie

Bardziej szczegółowo

Hard-Margin Support Vector Machines

Hard-Margin Support Vector Machines Hard-Margin Support Vector Machines aaacaxicbzdlssnafiyn9vbjlepk3ay2gicupasvu4iblxuaw2hjmuwn7ddjjmxm1bkcg1/fjqsvt76fo9/gazqfvn8y+pjpozw5vx8zkpvtfxmlhcwl5zxyqrm2vrg5zw3vxmsoezi4ogkr6phieky5crvvjhriqvdom9l2xxftevuwcekj3lktmhghgniauiyutvrwxtvme34a77kbvg73gtygpjsrfati1+xc8c84bvraowbf+uwnipyehcvmkjrdx46vlykhkgykm3ujjdhcyzqkxy0chur6ax5cbg+1m4bbjptjcubuz4kuhvjoql93hkin5hxtav5x6yyqopnsyuneey5ni4keqrxbar5wqaxbik00icyo/iveiyqqvjo1u4fgzj/8f9x67bzmxnurjzmijtlybwfgcdjgfdtajwgcf2dwaj7ac3g1ho1n4814n7wwjgjmf/ys8fenfycuzq==

Bardziej szczegółowo

STR. 74. COVER STORY Polska protetyka stomatologiczna stale się modernizuje. rozmowa z dr. hab. n. med. Włodzimierzem Więckiewiczem, prof. nadzw.

STR. 74. COVER STORY Polska protetyka stomatologiczna stale się modernizuje. rozmowa z dr. hab. n. med. Włodzimierzem Więckiewiczem, prof. nadzw. IMPLANTOLOGIA W ostatnich latach obserwujemy niezwykle dynamiczny rozwój implantologii, który jest konsekwencją ogromnego postępu nauki w krajach rozwiniętych. Leczenie w oparciu o implanty jest już dziś

Bardziej szczegółowo

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL

ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register

Bardziej szczegółowo

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)

Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama

Bardziej szczegółowo

Solidna struktura kostna to podstawa zdrowego uśmiechu

Solidna struktura kostna to podstawa zdrowego uśmiechu Solidna struktura kostna to podstawa zdrowego uśmiechu TAJEMNICA PIĘKNEGO UŚMIECHU Uśmiech jest ważny w wyrażaniu uczuć oraz świadczy o naszej osobowości. Dla poczucia pewności siebie istotne jest utrzymanie

Bardziej szczegółowo

Gdańsk, ul. Stajenna 5, 80-842

Gdańsk, ul. Stajenna 5, 80-842 STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA STOMATOLOGIA ESTETYCZNA ENDODONCJA STOMATOLOGIA DZIECIĘCA PROTETYKA PERIODONTOLOGIA PROFILAKTYKA I HIGIENA ORTODONCJA CHIRURGIA STOMATOLOGICZNA RTG CHIRURGIA SZCZĘKOWO TWARZOWA

Bardziej szczegółowo

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz

Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia.

Spis treści. Stomatologia zachowawcza. Endodoncja. Higiena i Profilaktyka. Ortodoncja. Protetyka. Periodontologia. Chirurgia. Cennik usług Spis treści Stomatologia zachowawcza 5 Endodoncja 7 Higiena i Profilaktyka 7 Ortodoncja 9 Protetyka 12 Periodontologia 15 Chirurgia 17 Implantologia 18 3 Stomatologia zachowawcza 1. Konsultacja

Bardziej szczegółowo

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with

Bardziej szczegółowo

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis

Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11. Random Projections & Canonical Correlation Analysis Machine Learning for Data Science (CS4786) Lecture11 5 Random Projections & Canonical Correlation Analysis The Tall, THE FAT AND THE UGLY n X d The Tall, THE FAT AND THE UGLY d X > n X d n = n d d The

Bardziej szczegółowo

Badanie: Badanie stomatologiczne

Badanie: Badanie stomatologiczne Badanie: Badanie stomatologiczne Lek.dent. Katarzyna Zawadzka Gabinet stomatologiczny Gratis Konsultacja protetyczna (wliczona w cenę leczenia) Konsultacja implantologiczna (wliczona w cenę leczenia) 100

Bardziej szczegółowo

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH

EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Anna BŁACH Centre of Geometry and Engineering Graphics Silesian University of Technology in Gliwice EXAMPLES OF CABRI GEOMETRE II APPLICATION IN GEOMETRIC SCIENTIFIC RESEARCH Introduction Computer techniques

Bardziej szczegółowo

Pogrubienie dziąsła zrogowaciałego w odcinku estetycznym

Pogrubienie dziąsła zrogowaciałego w odcinku estetycznym Pogrubienie dziąsła zrogowaciałego w odcinku estetycznym Augmentation of keratinized gingiva in the aesthetic zone Autorki_ Monika Puzio i Marzena Dominiak Streszczenie: Augmentacja dziąsła zrogowaciałego

Bardziej szczegółowo

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles

Clinical Trials. Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Polandchallenges in Clinical Trials Anna Dziąg, MD, ąg,, Associate Director Site Start Up Quintiles Poland- legislation 1996-2003 Ustawa z dnia 5 grudnia 1996 r o zawodach lekarza i lekarza dentysty, z

Bardziej szczegółowo

Przedmowa do pierwszego wydania. Być coraz starszym i pozostać młodym 2 Znane twarze stomatologii estetycznej 3 Ruszajcie w drogę - ku przyszłości!

Przedmowa do pierwszego wydania. Być coraz starszym i pozostać młodym 2 Znane twarze stomatologii estetycznej 3 Ruszajcie w drogę - ku przyszłości! Spis treści Przsdi^owd «\/ Przedmowa do pierwszego wydania Przedmowa do wydania polskiego Adresy a VII V VIII Skróty * ** * IX Rozpoczęła się nowa epoka Być coraz starszym i pozostać młodym 2 Znane twarze

Bardziej szczegółowo

alveoprotect Gąbka kolagenowa do ochrony zębodołów Polska Zapobiega resorpcji kości w obszarach poekstrakcyjnych

alveoprotect Gąbka kolagenowa do ochrony zębodołów Polska Zapobiega resorpcji kości w obszarach poekstrakcyjnych alveoprotect Gąbka kolagenowa do ochrony zębodołów Zapobiega resorpcji kości w obszarach poekstrakcyjnych Ochrona zębodołów Badania naukowe dowodzą, iż: do znacznych ubytków tkanki kostnej najczęściej

Bardziej szczegółowo

OpenPoland.net API Documentation

OpenPoland.net API Documentation OpenPoland.net API Documentation Release 1.0 Michał Gryczka July 11, 2014 Contents 1 REST API tokens: 3 1.1 How to get a token............................................ 3 2 REST API : search for assets

Bardziej szczegółowo

Effective Governance of Education at the Local Level

Effective Governance of Education at the Local Level Effective Governance of Education at the Local Level Opening presentation at joint Polish Ministry OECD conference April 16, 2012, Warsaw Mirosław Sielatycki Ministry of National Education Doskonalenie

Bardziej szczegółowo

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014

European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 European Crime Prevention Award (ECPA) Annex I - new version 2014 Załącznik nr 1 General information (Informacje ogólne) 1. Please specify your country. (Kraj pochodzenia:) 2. Is this your country s ECPA

Bardziej szczegółowo

CENNIK REGULAMIN.

CENNIK REGULAMIN. CENNIK REGULAMIN www.facebook.com/materniakgabinet www.materniak.pl 2018 RENTGENODIAGNOSTYKA RTG punktowe RTG pantomograficzne Tomografia CBCT 1 łuk Tomografia CBCT 2 łuki Tomografia CBCT mikro 100 30

Bardziej szczegółowo

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society

Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing

Bardziej szczegółowo

KONSULTACJE: DIAGNOSTYKA

KONSULTACJE: DIAGNOSTYKA KONSULTACJE: stomatologiczna 100 + cena zdjęcia implantologiczna/protetyczna * plan leczenia, modele diagnostyczne (własne zdjęcia RTG) 250 * z pełną diagnostyką (tomografia komputerowa, zdjęcie pantomograficzne),

Bardziej szczegółowo

LECZENIE ZŁAMAŃ KOŃCA DALSZEGO KOŚCI UDOWEJ ZESPOLENIEM PŁYTĄ BLOKOWANĄ OCENA KLINICZNA I BADANIE BIOMECHANICZNE

LECZENIE ZŁAMAŃ KOŃCA DALSZEGO KOŚCI UDOWEJ ZESPOLENIEM PŁYTĄ BLOKOWANĄ OCENA KLINICZNA I BADANIE BIOMECHANICZNE Grzegorz Pakuła LECZENIE ZŁAMAŃ KOŃCA DALSZEGO KOŚCI UDOWEJ ZESPOLENIEM PŁYTĄ BLOKOWANĄ OCENA KLINICZNA I BADANIE BIOMECHANICZNE Streszczenie Wstęp Płyty blokowane zastosowane do leczenia złamań końca

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi

Zarządzanie sieciami telekomunikacyjnymi SNMP Protocol The Simple Network Management Protocol (SNMP) is an application layer protocol that facilitates the exchange of management information between network devices. It is part of the Transmission

Bardziej szczegółowo

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition)

Katowice, plan miasta: Skala 1: = City map = Stadtplan (Polish Edition) Katowice, plan miasta: Skala 1:20 000 = City map = Stadtplan (Polish Edition) Polskie Przedsiebiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera Click here if your download doesn"t start automatically

Bardziej szczegółowo

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o.

PROGRAM STAŻU. Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. PROGRAM STAŻU Nazwa podmiotu oferującego staż / Company name IBM Global Services Delivery Centre Sp z o.o. Miejsce odbywania stażu / Legal address Muchoborska 8, 54-424 Wroclaw Stanowisko, obszar działania/

Bardziej szczegółowo

Periodontal and prosthetic treatment in cases of iatrogenic biological width violation case report

Periodontal and prosthetic treatment in cases of iatrogenic biological width violation case report Protet Stomatol, 2018; 68(4): 385-393 DOI: 10.5114/ps/100513 Periodontal and prosthetic treatment in cases of iatrogenic biological width violation case report Skojarzone leczenie periodontologiczno-protetyczne

Bardziej szczegółowo

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS

WYDZIAŁ NAUK EKONOMICZNYCH. Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Studia II stopnia niestacjonarne Kierunek Międzynarodowe Stosunki Gospodarcze Specjalność INERNATIONAL LOGISTICS Description Master Studies in International Logistics is the four-semesters studies, dedicate

Bardziej szczegółowo

Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku

Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku _estetyka Zespołowe leczenie ortodontyczno-chirurgiczno-protetyczne dorosłego pacjenta z hipodoncją opis przypadku Interdisciplinar management of adult patient with hipodontia a case report Autorzy_ Maciej

Bardziej szczegółowo

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu IONS-14 / OPTO Meeting For Young Researchers 2013 Khet Tournament On 3-6 July 2013 at the Faculty of Physics, Astronomy and Informatics of Nicolaus Copernicus University in Torun (Poland) there were two

Bardziej szczegółowo

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance

Working Tax Credit Child Tax Credit Jobseeker s Allowance Benefits Depending on your residency status (EU citizen or not) there are various benefits available to help you with costs of living. A8 nationals need to have been working for a year and be registered

Bardziej szczegółowo

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania

4. EKSPLOATACJA UKŁADU NAPĘD ZWROTNICOWY ROZJAZD. DEFINICJA SIŁ W UKŁADZIE Siła nastawcza Siła trzymania 3 SPIS TREŚCI Przedmowa... 11 1. WPROWADZENIE... 13 1.1. Budowa rozjazdów kolejowych... 14 1.2. Napędy zwrotnicowe... 15 1.2.1. Napęd zwrotnicowy EEA-4... 18 1.2.2. Napęd zwrotnicowy EEA-5... 20 1.3. Współpraca

Bardziej szczegółowo

LECZENIE IMPLANTOPROTETYCZNE BRAKU DRUGICH SIEKACZY W SZCZĘCE IMPLANT-PROSTHETIC REHABILITATION OF PATIENTS WITH ABSENCE OF MAXILLARY LATERAL INCISORS

LECZENIE IMPLANTOPROTETYCZNE BRAKU DRUGICH SIEKACZY W SZCZĘCE IMPLANT-PROSTHETIC REHABILITATION OF PATIENTS WITH ABSENCE OF MAXILLARY LATERAL INCISORS ANNALES ACADEMIAE MEDICAE STETINENSIS ROCZNIKI POMORSKIEJ AKADEMII MEDYCZNEJ W SZCZECINIE 2008, 54, 2, 155 159 LESZEK MYŚLIWIEC, KATARZYNA SPORNIAK-TUTAK, BARTOSZ ŁUSZCZYŃSKI, MICHAŁ LESIAKOWSKI, KRZYSZTOF

Bardziej szczegółowo

Protetyka i implantologia

Protetyka i implantologia Protetyka to dział stomatologii zajmujący się przywracaniem prawidłowej funkcji żucia i mowy, estetyki naturalnego uśmiechu i rysów twarzy, dzięki uzupełnianiu braków w uzębieniu. Braki zębowe są nie tylko

Bardziej szczegółowo

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem )

ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem ) Publikacje naukowe: ROZPRAWA NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH (obroniona z wyróżnieniem 7.03.2013) Stosowanie larw Lucilia sericata jako metoda leczenia przewlekłych ran kończyn. Inne publikacje: 1.

Bardziej szczegółowo

Nazwa projektu: Kreatywni i innowacyjni uczniowie konkurencyjni na rynku pracy

Nazwa projektu: Kreatywni i innowacyjni uczniowie konkurencyjni na rynku pracy Nazwa projektu: Kreatywni i innowacyjni uczniowie konkurencyjni na rynku pracy DZIAŁANIE 3.2 EDUKACJA OGÓLNA PODDZIAŁANIE 3.2.1 JAKOŚĆ EDUKACJI OGÓLNEJ Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w

Bardziej szczegółowo

Załącznik 1. Kwestionariusz rozesłany został również w języku angielskim do spółek zagranicznych.

Załącznik 1. Kwestionariusz rozesłany został również w języku angielskim do spółek zagranicznych. Załącznik 1. Poniżej znajduje się kwestionariusz, za pomocą którego Stowarzyszenie Emitentów Giełdowych zwróciło się do emitentów z prośbą o wyrażenie opinii na temat tzw. listy alertów. Spółki oceniały

Bardziej szczegółowo

Rola szerokości biologicznej w stomatologii odtwórczej

Rola szerokości biologicznej w stomatologii odtwórczej PROT. STOM., 2006, LVI, 2 Rola szerokości biologicznej w stomatologii odtwórczej The role of biological width in reconstructive dentistry Kaja Wichrowska, Tomasz Biskupski Celem pracy jest przedstawienie

Bardziej szczegółowo

Przedprotetyczne przygotowanie ortodontyczne intruzja i ekstruzja przegląd piśmiennictwa

Przedprotetyczne przygotowanie ortodontyczne intruzja i ekstruzja przegląd piśmiennictwa Protet Stomatol, 2019; 69(1): 99-104 DOI: 10.5114/ps/105573 www.protetstomatol.pl Przedprotetyczne przygotowanie ortodontyczne intruzja i ekstruzja przegląd piśmiennictwa Preprosthetic orthodontic treatment

Bardziej szczegółowo

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka Profil metaboliczny osocza krwi i wartość biologiczna mleka krów w gospodarstwach ekologicznych Praca

Bardziej szczegółowo

OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI

OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI Lek. Dent. Joanna Abramczyk OCENA WYSTĘPOWANIA ANOMALII ZĘBOWYCH I MORFOLOGII WYROSTKA ZĘBODOŁOWEGO U PACJENTÓW Z ZATRZYMANYMI KŁAMI STRESZCZENIE WSTĘP W praktyce ortodontycznej zatrzymane stałe kły, szczególnie

Bardziej szczegółowo

www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part

Bardziej szczegółowo

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.

Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski

Bardziej szczegółowo

PROCEEDINGS OF THE INSTITUTE OF VEHICLES 2(106)/2016 (12 pt)

PROCEEDINGS OF THE INSTITUTE OF VEHICLES 2(106)/2016 (12 pt) PROCEEDINGS OF THE INSTITUTE OF VEHICLES 2(106)/2016 Maciej Foremny 1, Szymon Gudowski 2, Michał Malesza 3, Henryk Bąkowski 4 TRIBOLOGICAL WEAR ESTIMATION OF THE ENGINE OILS USED IN DRIFTING 1. Introduction

Bardziej szczegółowo

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł. 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna zł. 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł CENNIK USŁUG: STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA: 1. Konsultacja lekarska /Przegląd /Wizyta kontrolna 100-150 zł 2. Konsultacja specjalistyczna z planem leczenia 200 zł 3. Znieczulenie 20 zł 4. Wypełnienie z materiałów

Bardziej szczegółowo

MILING DENTAL CLINIC CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH

MILING DENTAL CLINIC CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH MILING DENTAL CLINIC CENNIK USŁUG STOMATOLOGICZNYCH obowiązuje od dnia 19.08.2019 r. STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA PRZEGLĄD JAMY USTNEJ 50 KONSULTACJA STOMATOLOGICZNA 50-100 PLAN LECZENIA 200 MODELE DIAGNOSTYCZNE

Bardziej szczegółowo

!850016! www.irs.gov/form8879eo. e-file www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C,

Bardziej szczegółowo

Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli

Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

Bardziej szczegółowo

Implantoprotetyczne odtworzenie brakującego zęba 21 opis przypadku

Implantoprotetyczne odtworzenie brakującego zęba 21 opis przypadku Implantoprotetyczne odtworzenie brakującego zęba 21 opis przypadku Implantoprosthetic restoration of missing 21 case study Autor _ Paweł Fràczak Streszczenie: W niniejszej pracy opisano etapy wykonania

Bardziej szczegółowo

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób

Bardziej szczegółowo

Lecture 18 Review for Exam 1

Lecture 18 Review for Exam 1 Spring, 2019 ME 323 Mechanics of Materials Lecture 18 Review for Exam 1 Reading assignment: HW1-HW5 News: Ready for the exam? Instructor: Prof. Marcial Gonzalez Announcements Exam 1 - Wednesday February

Bardziej szczegółowo

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018

Revenue Maximization. Sept. 25, 2018 Revenue Maximization Sept. 25, 2018 Goal So Far: Ideal Auctions Dominant-Strategy Incentive Compatible (DSIC) b i = v i is a dominant strategy u i 0 x is welfare-maximizing x and p run in polynomial time

Bardziej szczegółowo

Prepared by Beata Nowak

Prepared by Beata Nowak Prepared by Beata Nowak Celem pracy jest przedstawienie skutków ubocznych po wstawieniu implantów piersiowych, gdzie dochodzi do większych zmian niż jest to opisywane i przedstawiane przez lekarzy, np.

Bardziej szczegółowo

Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc

Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Raport bieżący: 44/2018 Data: 2018-05-23 g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w Serinus Energy plc Podstawa prawna: Inne

Bardziej szczegółowo