Wychowanie do życia w rodzinie

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wychowanie do życia w rodzinie"

Transkrypt

1 Małgorzata Sitarska, Bożena Strzemieczna Wychowanie do życia w rodzinie Program nauczania dla klas I-III gimnazjum

2 SPIS TREŚCI I. Wstęp... 3 II. Podstawa Programowa przedmiotu Wychowanie do życia w rodzinie... 4 III. Liczba godzin... 7 IV. Program nauczania Wychowania do życia w rodzinie"... 8 Klasa I Cele kształcenia i wychowania... 8 Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów... 9 Klasa II Cele kształcenia i wychowania Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów Klasa III Cele kształcenia i wychowania Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów V. Metody i techniki pracy

3 I. WSTĘP Wychowanie do życia w rodzinie należy postrzegać jako integralną część wychowania ogólnego. Potrzeba wprowadzenia modułu Wychowanie do życia w rodzinie" wynika z ogromnego przyspieszenia przemian zachodzących w społeczeństwie. Różnorodność informacji i wzorów obecnych w mass mediach, a co za tym idzie i w życiu, może stać się przyczyną zagubienia młodzieży wchodzącej w dorosłość. Istotnym elementem współczesnego wychowania jest współpraca wszystkich środowisk kształtujących osobowość młodego człowieka. Najważniejszą rolę w wychowaniu odgrywa rodzina. Nie da się jednak pominąć wagi innych podmiotów wychowawczych, jakimi są szkoła, grupa rówieśnicza, instytucje wychowawcze. Czas dojrzewania jest trudnym okresem, zarówno dla dziecka, jak i dorosłych rodziców, wychowawców, nauczycieli. Rozchwianie emocjonalne, nasilenie krytycyzmu, zwłaszcza wobec dorosłych, brak doświadczenia, a jednocześnie ciekawość świata powodują, że wybory, jakich dokonują młodzi ludzie, nie zawsze są dobre dla nich samych. Program Wychowanie do życia w rodzinie" ma pełnić funkcję wspierającą rolę rodziny w wychowaniu, szczególnie wobec narastających zagrożeń cywilizacyjnych. Został on opracowany z myślą o potrzebach młodzieży i rodziców oraz treściach zawartych w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. W programie przedstawiono cele kształcenia i wychowania, treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów wraz z procedurami osiągania celów a także metody, techniki i formy pracy. Układ treści programowych odpowiadający poszczególnym klasom związany jest z poziomem rozwojowym ucznia. Program ma być realizowany jako odrębne zajęcia edukacyjne ujęte w planie pracy szkoły jako Wychowanie do życia w rodzinie". Wskazane byłoby przeprowadzanie tych zajęć na pierwszej lub ostatniej godzinie lekcyjnej, ze względu na konieczność podziału klasy na grupy dziewcząt i chłopców przy realizacji niektórych tematów oraz ze względu na zapewnienie młodzieży dobrowolności uczestnictwa. Przed przystąpieniem do zajęć należy zorganizować spotkanie z rodzicami w celu przedstawienia pełnej informacji o celach i treściach programu, literaturze oraz pomocach dydaktycznych wykorzystywanych na lekcjach. Ze względu na specyfikę przedmiotu nauczyciel powinien stworzyć w czasie lekcji atmosferę otwartości, szczerości, zaufania i dyskrecji. Nadrzędnym celem wprowadzenia Wychowania do życia w rodzinie" jest takie oddziaływanie na uczniów, aby przemyślenia i wnioski płynące z zajęć pomogły im lepiej zrozumieć siebie i innych, a także rzutowały na podejmowanie właściwych decyzji obecnie i w przyszłości. 3

4 II. PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY Cele kształcenia wymagania ogólne I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec siebie; wnoszenie pozytywnego wkładu w życie swojej rodziny. II. Przyjęcie integralnej wizji osoby; wybór i urzeczywistnianie wartości służących osobo we mu rozwojowi; kierowanie własnym rozwojem, podejmowanie wysiłku samowychowawczego zgodnie z uznawanymi normami i wartościami; poznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć; rozwiązywanie problemów i pokonywanie trudności okresu dorastania. III. Znajomość organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian oraz akceptacja własnej płciowości; przyjęcie integralnej wizji ludzkiej seksualności; umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby. IV. Korzystanie ze środków przekazu w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem. III. Umiejętność korzystania z systemu poradnictwa dla dzieci i młodzieży. Treści nauczania wymagania szczegółowe 1. Rozwój człowieka: faza prenatalna, narodziny, faza niemowlęca, wczesnodziecięca, przedpokwitaniowa, dojrzewania, młodości, wieku średniego, wieku późnego. Życie jako funda mentalna wartość. 2. Budowa prawidłowych relacji z rodzicami. Konflikt pokoleń; przyczyny i sposoby rozwiązywania konfliktów. Odpowiedzialność wszystkich za atmosferę panującą w rodzinie. Rodzina niepełna. 3. Rola autorytetów w życiu człowieka. 4. Relacje międzyosobowe i ich znaczenie. Przyjaźń, zakochanie, miłość; pierwsze fascynacje, miłość platoniczna, miłość młodzieńcza, miłość dojrzała. 5. Zachowania asertywne. 6. Podstawowe informacje o rozwoju seksualnym człowieka: tożsamość płciowa: kobiecość i męskość. 7. Dojrzewanie. Rozumienie i akceptacja kryteriów dojrzałości biologicznej, psychicznej i społecznej. 8. Problemy i trudności okresu dojrzewania (napięcia seksualne, masturbacja), sposoby radzenia sobie z nimi, pomoc w rozeznaniu sytuacji wymagających porady lekarza lub innych specjalistów. 4

5 9. Różnice w rozwoju psychoseksualnym dziewcząt i chłopców; postawy i wzajemne oczekiwania 10. Zagrożenia okresu dojrzewania: presja seksualna, uzależnienia, pornografia, prostytucja nieletnich. 11. Główne funkcje płciowości: wyrażanie miłości, budowanie więzi i rodzicielstwo. 12. Inicjacja seksualna; związek pomiędzy aktywnością seksualną a miłością i odpowiedzialnością; dysfunkcje związane z przedmiotowym traktowaniem człowieka w dziedzinie seksualnej. Ryzyko związane z wczesną inicjacją. 13. Kształtowanie i akceptacja tożsamości płciowej. Możliwości pomocy w pokonywaniu trudności związanych z tożsamością płciową. 14. Płodność wspólną sprawą kobiety i mężczyzny. 15. Planowanie rodziny. Metody rozpoznawania płodności. Antykoncepcja aspekt zdrowotny, psychologiczny i etyczny. 16. Infekcje przenoszone drogą płciową. AIDS: drogi przenoszenia zakażenia, profilaktyka, aspekt społeczny. 17. Wartości związane z seksualnością człowieka: męskość, kobiecość, miłość, małżeństwo, rodzicielstwo. Znaczenie odpowiedzialności w przeżywaniu własnej płciowości oraz budowaniu trwałych i szczęśliwych więzi. 18. Wpływ sposobu spędzania wolnego czasu (w tym korzystania ze środków masowego przekazu) na człowieka. Osiągnięcia uczniów 1. Znajomość organizmu ludzkiego i zachodzących w nim zmian oraz akceptacja własnej płciowości. 2. Rozeznawanie, analizowanie i wyrażanie uczuć. 3. Kierowanie własnym rozwojem; podejmowanie wysiłku samowychowawczego. 4. Przyjęcie integralnej wizji ludzkiej seksualności. 5. Umiejętność obrony własnej intymności i nietykalności seksualnej oraz szacunek dla ciała innej osoby. 6. Korzystanie ze środków masowego przekazu w sposób selektywny, umożliwiający obronę przed ich destrukcyjnym oddziaływaniem. 7. Wnoszenie pozytywnego wkładu w życie swojej rodziny. 8. Wyrażanie szacunku dla siebie oraz innych ludzi, ich wysiłku i pracy. Podstawa prawna: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół. 5

6 Minister Edukacji Narodowej 10 sierpnia 2009 r. podpisał nowelizację rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji, zawartych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Zmiany w rozporządzeniu wynikają z zaprzestania funkcjonowania dotychczasowych szkół ponadpodstawowych w systemie oświaty, dostosowania przepisów do zmienionej podstawy programowej kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół oraz konieczności dookreślenia warunków uczestnictwa uczniów w zajęciach wychowania do życia w rodzinie. Zgodnie z podpisaną nowelizacją, na zajęcia wychowania do życia w rodzinie nie będą uczęszczać tylko ci uczniowie niepełnoletni, których rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły sprzeciw w formie pisemnej co do udziału dzieci w zajęciach oraz ci uczniowie pełnoletni, którzy sami zgłoszą dyrektorowi w formie pisemnej sprzeciw wobec udziału w zajęciach. Praktyka wskazuje, że nie uczestniczenie w zajęciach podejmujących tematykę dotyczącą wiedzy o życiu seksualnym człowieka jest jedną z głównych przyczyn ryzykownych zachowań młodzieży. Wprowadzane w rozporządzeniu rozwiązanie może przyczynić się do zwiększenia frekwencji uczniów, poprzez wyeliminowanie sytuacji, w których uczniowie nie uczestniczyli w zajęciach na skutek niedopełnienia formalności. Jednocześnie zachowane zostanie prawo rodziców i pełnoletnich uczniów do odmówienia uczestnictwa w lekcjach. 6

7 III. LICZBA GODZIN Liczbę godzin dla ucznia podano na podstawie Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 roku w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz metodach i środkach świadomej prokreacji określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Zajęcia wychowania do życia w rodzinie będą prowadzone w szkołach podstawowych (w klasach V-VI), gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych w ramach godzin przeznaczonych w szkolnych planach nauczania do dyspozycji dyrektora szkoły w każdej klasie po 14 godzin, w tym po 5 godzin z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców. Zajęcia mogą być prowadzone przez osoby posiadające kwalifikacje do nauczania w danym typie szkoły oraz ukończone studia wyższe z zakresu nauk o rodzinie albo studia podyplomowe lub kursy kwalifikacyjne zgodne z treściami programowymi zajęć. Klasa Zajęcia w grupach (godziny) Cała klasa (godziny) l

8 IV. PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE Cele kształcenia i wychowania KLASA l W wyniku realizacji programu Wychowanie do życia w rodzinie uczeń powinien: ZDOBYĆ WIADOMOŚCI W ZAKRESIE: roli rodziny w życiu człowieka; podobieństw i różnic między przyjaźnią a miłością; zachowań asertywnych; budowy i funkcjonowania układów rozrodczych: męskiego i żeńskiego; zmian fizycznych i psychicznych okresu dojrzewania; etapów dojrzewania; higieny życia codziennego. OPANOWAĆ UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE: dokonywania samooceny; budowania prawidłowych relacji z rodziną, kolegami, przyjaciółmi; przewidywania konsekwencji swoich zachowań; rozwiązywania konfliktów; formułowania i realizowania celów życiowych; odróżniania zakochania od miłości; rozróżniania faz pokwitania; postępowania zgodnego z zasadami higienicznego trybu życia. PREZENTOWAĆ POSTAWY: Poszanowanie siebie i innych. Chęć pracy nad sobą. Odpowiedzialności za swoje postępowanie oraz tworzoną przez siebie atmosferę w domu, wśród kolegów, w szkole. Otwartości na wchodzenia w role społeczne i budowanie relacji z ludźmi Wrażliwość na uczucia innych. Chęć pokonywania trudności życiowych. Docenianie roli rodziny. Asertywnych zachowań w relacjach międzyludzkich. Potrzeby rozwiązywania konfliktów. Odpowiedzialność za własne zdrowie. 8

9 Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów Treści 1 1. Rola koleżeństwa i przyjaźni w życiu człowieka. 1. Samoocena. 2. Pozytywne myślenie. 3. Odpowiedzialność za rozwój i realizację celów życiowych. 1. Relacje międzyludzkie i ich znaczenie: przyjaźń, zakochanie, miłość. 2. Rola miłości w życiu człowieka i jej rodzaje Rola rodziny w życiu człowieka. Osiągnięcia uczniów 1. Uświadomienie sobie własnego udziału w budowaniu wspólnoty grupowej. 2. Uświadomienie sobie cech dobrego kolegi i przyjaciela. 3. Nabranie poczucia własnej wartości. 4. Zrozumienie konieczności rozwiązywania konfliktów. 1. Zdobycie umiejętności refleksyjnego spojrzenia na siebie (zalety i wady). 2. Uświadomienie sobie odpowiedzialności za własny rozwój. 3. Zdobycie umiejętności planowania i realizowania działań służących własnemu rozwojowi. 4. Nabycie umiejętności formułowania oraz hierarchizowania celów życiowych. 5. Zdobycie umiejętności pokonywania trudności. 6. Uświadomienie sobie wpływu stereotypów na kształtowanie osobowości. 1. Rozumienie różnic i podobieństw między przyjaźnią, zakochaniem i miłością. 2. Rozumienie znaczenia okazywania miłości (do rodziców, rodzeństwa, kobiety, mężczyzny). 3. Uzmysłowienie sobie znaczenia pierwszych związków (przyjaźń, sympatia, miłość). 4. Pojmowanie różnic w sposobach okazywania uczuć w różnych relacjach międzyludzkich. 1. Docenienie roli rodziny w swoim życiu. 2.Rozumieć pojecie rodziny w różnorodnych aspektach: rodzina niepełna, adopcyjna, zastępcza, rodzina nieformalna. Procedury osiągania celów Rozmowa kierowana, praca w grupach, burza mózgów", test Ja i grupa", praca z tekstem. Praca indywidudalna - zdania niedokończone, dyskusja kierowana, pogadanka, praca z tekstem (fragmenty listów z prasy młodzieżowej), metoda, sytuacyjna. Burza mózgów", praca z tekstem, praca w grupach, dyskusja, zdania niedokończone. Rysunek (drzewo genealogiczne), rozmowa. 9

10 Treści 2.2. Odpowiedzialność wszystkich za atmosferę panującą w rodzinie. Osiągnięcia uczniów 3. Uświadomienie sobie wpływu własnego postępowania na życie rodzinne. 4. Uświadomienie sobie wagi wyboru partnera. Procedury osiągania celów kierowana, zdania niedokończone, łańcuch skojarzeń, praca w grupach. 1. Budowa prawidłowych relacji z rodziną. 2. Konflikt pokoleń - przyczyny 3. Asertywne sposoby rozwiązywania konfliktów. 1. Przewidywanie konsekwencji swoich zachowań. 2. Uświadomienie sobie wpływu komunikatów typu TY i typu JA na innych członków rodziny. 3. Zrozumienie konieczności rozwiązywania konfliktów. 4. Poznanie sposobów radzenia sobie w sytuacjach konfliktowych (rozmowa, kompromis, ustępstwo). Praca z tekstem (listy nastolatków), dyskusja, drania, praca indywidualna - zdania niedokończone, miniwykład. 1. Budowa układów rozrod czych męskiego i żeńskiego. 2. Funkcjonowanie układów rozrodczych. 1. Poznanie narządów tworzących układy rozrodcze. 2. Poznanie ich funkcji. Mini wykład, film, ćwiczenia z wykorzystaniem rysunków schematycznych, analiza schematów, krzyżówka. 1. Fizjologia zmian okresu dojrzewania. 2. Zmiany fizyczne i psychiczne towarzyszące dojrzewaniu. 3. Popęd płciowy i jego biologiczne uwarunkowania. 4. Etapy dojrzewania. 1. Higiena okresu dojrzewania. 1. Poznanie czynników odpowiadających za zmiany w okresie pokwitania. 2. Poznanie zmian fizycznych towarzyszących dojrzewaniu. 3. Rozumienie pojęcia popędu płciowego. 4. Poznanie problemów związanych z pojawieniem się w okresie dojrzewania popędu płciowego. 5. Rozróżnianie faz pokwitania. 6. Uzmysłowienie sobie zachodzenia zmian fizycznych w tym okresie. 7. Uświadomienie sobie, że dojrzewanie dziecka jest również trudnym czasem dla rodziców. 8. Rozróżnianie rodzajów dojrzałości: biologicznej, psychicznej i społecznej. 1. Rozumienie konieczności przestrzegania zasad higieny osobistej. 2. Opanowanie wiadomości na temat higienicznego trybu życia. Zdania niedokończone, praca z tekstem, pogadanka z wykorzystaniem plansz. Ankieta Co wiem o higienie osobistej", pogadanka. 10

11 Cele kształcenia i wychowania KLASA II W wyniku realizacji programu Wychowanie do życia w rodzinie" uczeń powinien: ZDOBYĆ WIADOMOŚCI W ZAKRESIE: etapów dojrzałości; wpływu autorytetów na kształtowanie osobowości każdego człowieka; podstawowych fizjologicznych objawów płodności; etapów i przebiegu ciąży, porodu i połogu; faz rozwojowych człowieka; wpływu sposobu spędzania czasu wolnego na rozwój własny człowieka motywów i konsekwencji wczesnej inicjacji seksualnej. OPANOWAĆ UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE: objaśniania różnic między rodzajami dojrzałości; wybierania trwałego systemu wartości życiowych; charakteryzowania etapów miłości; zrozumienia odpowiedzialności rodzicielskiej wobec dzieci; obserwacji cech własnej płodności; rozumienia wpływu higienicznego trybu życia kobiety ciężarnej na płód; analizy foliogramów, tabel, tekstów źródłowych itp.; dyskusji w grupie; wyborów właściwych form wypoczynku. PREZENTOWAĆ POSTAWY: Dążenia do samorealizacji. Przestrzegania zasad moralnych w życiu. Poszanowania dla życia Odpowiedzialności za własne czyny 11

12 Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów Treści 1. Dojrzałość biologiczna, psychiczna, społeczna i prawna. 2. Sposób spędzania czasu wolnego i jego wpływ na kształtowanie osobowości. 3. Rola autorytetów w życiu człowieka. Osiągnięcia uczniów 1. Poznanie różnic między rodzajami dojrzałości. 2. Poznanie czynników wpływających na osiągnięcie danego etapu dojrzałości. 3. Poznanie wzorów wpływających konstruktywnie na kształtowanie własnej dojrzałości. 4. Nabycie umiejętności dokonywania wyboru właściwych celów życiowych i pokonywania trudności w ich osiąganiu. 5. Krytyczne ocenianie informacji przekazywanych przez środki masowego przekazu. 6. Nabycie umiejętności organizowania czasu wolnego z korzyścią dla siebie, swojego zdrowia fizycznego i psychicznego, kolegów i rodziny. 7. Rozumienie, że obyczaje, styl życia oraz tradycje mają wpływ na kształtowanie osobowości człowieka. 8. Poznanie skutków niewłaściwego spędzania czasu wolnego. 9. Nabycie umiejętności przeciwstawiania się presji grupy asertywna postawa Procedury osiągania celów Krótki wykład z wykorzystaniem plansz, praca w grupach, rozmowa kierowana oparta na informacjach z czasopism, zdania niedokończone, łańcuch skojarzeń. 1. Inicjacja seksualna i jej uwarunkowania. 2. Etapy miłości fascynacja, miłość, miłość dojrzała. 1. Uświadomienie sobie, że dojrzewanie do miłości jest procesem. 2. Poznanie cech miłości dojrzałej. 3. Nabranie przekonania o związku między miłością a pełnieniem ról małżeńskich i rodzicielskich w przyszłości. 4. Poznanie konsekwencji wczesnej inicjacji seksualnej (psychicznych, zdrowotnych, uczuciowych, społecznych). 5. Nabranie przeświadczenia o negatywnym wpływie alkoholu i narkotyków na podjęcie decyzji o inicjacji seksualnej. 6. Uznanie, że własne racje, dążenia i przekonania powinny pełnić nadrzędną rolę w podejmowaniu decyzji-asertywna odmowa Burza mózgów", rozmowa kierowana na podstawie fragmentów listów z prasy młodzieżowej, zdania niedokończone, metoda studium przypadku. 12

13 Treści Przygotowanie do pełnienia ról małżeńskich i rodzicielskich. 1. Biologia prokreacji. 2. Wartość życia poczętego. 1. Przebieg i higiena ciąży. 2. Rozwój dziecka w okresie prenatalnym. 3. Ontogeneza człowieka (od narodzin do wieku późnego). Osiągnięcia uczniów 1. Rozumienie sensu i celu zawierania małżeństwa 2. Uświadomienie sobie, że współżycie seksualne powinno wynikać z odpowiedzialnej miłości. 3. Rozumienie roli małżonków w budowaniu związku. 4. Poznanie możliwości rozwiązywania konfliktów 5. Uświadomienie sobie, że rodzice ponoszą odpowiedzialność moralną i prawną za wychowanie dzieci. 6. Rozumienie nadrzędnej roli rodziców w procesie kształtowania osobowości dzieci. 7. Poznanie zachowań sprzyjających wzmacnianiu więzi między małżonkami 1. Zdobycie wiadomości dotyczących fizjologii płodności kobiety. 2. Nabycie umiejętności rozpoznawania objawów płodności. 3. Poznanie korzyści płynących z umiejętności rozpoznawania objawów płodności. 4. Rozumienie, na czym polega świadome macierzyństwo i ojcostwo. 5. Rozumienie, że każdy człowiek ma prawo do życia. 1. Poznanie zmian zachodzących w organizmie kobiety w okresie ciąży, porodu i połogu. 2. Rozumienie wpływu zdrowia kobiety oraz jej trybu życia na rozwój płodu. 3. Poznanie etapów i przebiegu rozwoju płodu. 4. Poznanie podstawowych zasad opieki nad niemowlęciem. 5. Poznanie faz rozwojowych człowieka. Procedury osiągania celów Praca z tekstem, metoda sytuacyjna, dyskusja oparta na fragmentach listów, zdania niedokończone, rozmowa kierowana na podstawie ankiety, gra symulacyjna ćwicząca umiejętność negocjowania. Wykład oparty na foliogramach, praca w grupach, fragmenty filmów edukacyjnych, listy z gazet młodzieżowych, praca indywidualna, łańcuch skojarzeń, zdania niedokończone. Dyskusja oparta na filmie, skrzynka pytań, praca w grupach, krzyżówka, rozmowa kierowana na podstawie plansz oraz własnych obserwacji uczniów. 13

14 KLASA III Cele kształcenia i wychowania W wyniku realizacji programu Wychowanie do życia w rodzinie" uczeń powinien: ZDOBYĆ WIADOMOŚCI W ZAKRESIE: relacji małżeńskich i ich wpływu na trwałość związku małżeńskiego i rodziny; zmian psychicznych w różnych fazach rozwojowych dziecka; czynników wpływających na rozwój dziecka; metod planowania rodziny; fizjologii rozrodu; różnic psychoseksualnych między kobietą a mężczyzną; elementarnych treści związanych z tożsamością płciową; biologicznego uwarunkowania popędu płciowego; podstawowych problemów okresu dojrzewania; działania narkotyków i alkoholu na organizm człowieka; podstawowych informacji dotyczących chorób przenoszonych drogą płciową; możliwości pomocy dzieciom i młodzieży w sytuacjach przemocy i nadużyć seksualnych. OPANOWAĆ UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE: dostrzegania komplementarności ról matki i ojca w procesie wychowania; prowadzenia obserwacji objawów płodności; znajomości i konsekwencji stosowania środków antykoncepcyjnych; dostrzegania sposobów pokonywania trudności związanych z tożsamością płciową; radzenia sobie z napięciami seksualnymi w okresie dojrzewania; dostrzegania cech typowych dla sytuacji ryzykownych, w których może dojść do przemocy i nadużyć seksualnych; wyjaśniania przyczyn i konsekwencji występowania chorób przenoszonych drogą płciową. PREZENTOWAĆ POSTAWY: Akceptacji cech związanych z kobiecością i męskością. Przekonania o konieczności panowania nad własnym popędem seksualnym. Szacunku do ciała własnego oraz innych osób. Przeświadczenia, że odpowiedni poziom wiedzy na dany temat może pomóc w dokonywaniu właściwych wyborów życiowych. Odpowiedzialności za zdrowie własne i innych. 14

15 Treści nauczania, przewidywane osiągnięcia uczniów oraz procedury osiągania celów Treści 1. Trwałość więzi małżeńskiej. 2. Odpowiedzialne rodzicielstwo. 3. Wychowanie dzieci w rodzinie. 1. Metody naturalnego planowania rodziny (termiczna, Billingsa, obj awowo -termiczna). 2. Metody i środki antykoncepcyjne. 1. Różnice psychoseksualne między płciami. 2. Tożsamość płciowa - męskość i kobiecość Osiągnięcia uczniów 1. Poznanie czynników wpływających na mechanizmy kierujące rozwojem dziecka. 2. Rozumienie zmieniających się potrzeb dziecka zależnie od etapu życia. 3. Rozumienie, że odpowiedzialność jest integralnym elementem dojrzałości do rodzicielstwa. 4. Poznanie cech odpowiedzialnego macierzyństwa i ojcostwa. 5. Nabranie przekonania o konieczności wzajemnego wspierania się małżonków. 6. Poznanie przyczyn występowania konfliktów oraz rozumienie konieczności rozwiązywania ich. 1. Zdobycie wiadomości na temat fizjologii rozmnażania. 2. Rozpoznawanie objawów płodności. 3. Nabranie umiejętności obserwowania własnej płodności. 4. Poznanie środków antykoncepcyjnych. 5. Poznanie konsekwencji stosowania metod i środków antykoncepcyjnych. 1. Poznanie różnic psychoseksualnych między płciami. 2. Dostrzeżenie komplementamości płci. 3. Zrozumienie i akceptacja własnej i przeciwnej płci. 4. Poznanie możliwości pomocy w pokonywaniu trudności związanych z okres leniem własnej tożsamości płciowej. Procedury osiągania celów Miniwykład, rozsypanka - charakterystyka faz rozwojowych, praca w grupach, dyskusja. Omówienie na podstawie tablic i slajdów dotyczących fizjologii rozmnażania, ćwiczenie pod kierunkiem nauczyciela z wykorzystaniem karty obserwacji cyklu (w grupach). Zajęcia aktywne - grupa ekspertów, ankieta Różnice psychoseksualne między płciami", dyskusja kierowana. 15

16 Treści 1. Problemy i trudności młodzieży związane z okresem dojrzewania (napięcie seksualne, masturbacja). 2. Zagrożenie społeczne związane z okresem dojrzewania. Osiągnięcia uczniów 1. Poznanie korzyści płynących z panowania nad własnym popędem. 2. Rozumienie rozbieżności potrzeb między płciami. 3. Uświadomienie sobie szkodliwego wpływu pornografii na rozwój psychoseksualny. 4. Wykształcenie w sobie postawy odpowiedzialności za siebie i partnera. 5. Rozumienie niszczącego wpływu prostytucji, narkotyków i alkoholu na psychikę, zdrowie, budowanie więzi międzyludzkich oraz zachowania seksualne. 6. Umieć zachowywać się asertywnie w różnorodnych sytuacjach życiowych. Procedury osiągania celów Burza mózgów", dyskusja kierowana, praca z tekstem (prasa młodzieżowa), skrzynka pytań" Choroby przenoszone drogą płciową: - drogi przenoszenia - profilaktyka - aspekt społeczny. 1. Przemoc wobec młodzieży. 2. Nadużycia seksualne wobec dzieci i młodzieży próby zapobiegania. 3. Prostytucja nieletnich 1. Uzyskanie wiedzy na temat chorób przenoszonych drogą płciową. 2. Poznanie czynników wywołujących je. 3. Rozumienie przyczyn występowania chorób przenoszonych drogą płciową. 4. Zdobycie wiadomości dotyczących profilaktyki. 5. Poznanie konsekwencji zdrowotnych, społecznych i moralnych wynikających z chorób przenoszonych drogą płciową. 6. Uświadomienie sobie, że wierność jest najlepszym sposobem zapobiegania tym chorobom. 7. Uświadomienie sobie odpowiedzialności za zdrowie swoje i drugiego człowieka. 1. Wykształcenie w sobie postawy szacunku wobec ciała własnego i innych ludzi. 2. Rozumienie pojęcia intymne obszary ciała". 3. Poznanie czynników mogących wpłynąć na powstanie sytuacji przemocy wobec młodzieży. 4. Rozpoznawanie sytuacji ryzykownych, w których może dojść do przemocy i nadużyć seksualnych. 5. Poznanie konsekwencji psychicznych, zdrowotnych, społecznych i etycznomoralnych, prostytucji. Mini wykład, praca z tekstem, film edukacyjny, praca w grupach, dyskusja, rozsypanka Zachowania ryzykowne i bezpieczne". Pogadanka, praca z tekstem, dyskusja kierowana na podstawie filmów i prasy. 16

17 V. METODY l TECHNIKI PRACY Program Wychowanie do życia w rodzinie" daje możliwość realizacji treści metodami rozbudzającymi zainteresowanie uczniów, podnoszącymi poziom ich aktywności i angażującymi emocjonalnie. Stosowanie takich metod rzutuje na wykształcenie odpowiednich postaw u ucznia oraz na stopień przyswojenia wiedzy. Proponowane przez nas metody to: wykład, pogadanka, dyskusja, burza mózgów", rozmowa kierowana, praca w grupach, metoda sytuacyjna (studium przypadku), łańcuch skojarzeń, metody audiowizualne. Nie rezygnujemy przy tym z metod tradycyjnych: miniwykładu, pracy z tekstem czy prezentacji. Niektóre zajęcia aktywne powinny być poprzedzone miniwykładem dostarczającym porcji wiedzy niezbędnej do podjęcia aktywności przez ucznia. WYKŁAD wymaga od nauczyciela bardzo starannego przygotowania. Powinien być prowadzony dynamicznie i interesująco, z wykorzystaniem odpowiednich środków dydaktycznych, takich jak filmy, plansze, slajdy itp. Wykład może stanowić wstęp do pogadanki czy dyskusji. Należy pamiętać, że wykład nie powinien trwać dłużej niż minut. POGADANKA należy do metod poszukujących, aktywizujących uczniów. Nauczyciel powinien dbać o poprawne formułowanie pytań, logicznie wiążących się ze sobą. Najlepiej stawiać pytania o charakterze problemowym, gdyż sprzyja to kształtowaniu u uczniów samodzielności w myśleniu. Tą metodą mogą być wprowadzane tematy dotyczące zmian fizycznych i psychicznych towarzyszących dojrzewaniu. W trakcie innych zajęć, np. na temat higieny okresu dojrzewania, pogadanka może mieć charakter podsumowujący. DYSKUSJA to metoda aktywizująca uczniów do twórczego myślenia, kształtująca umiejętność wymiany poglądów i precyzowania własnego stanowiska. Warunkiem poprawnie prowadzonej dyskusji jest jasne sformułowanie problemu przez nauczyciela oraz wcześniejsze przygotowanie się uczniów do tematu. Rolą nauczyciela jest zadbanie o to, by dyskusja była prowadzona w atmosferze wzajemnego szacunku. Dyskusja może mieć charakter podsumowujący, np. w przypadku realizacji tematu dotyczącego różnic psychoseksualnych między płciami. Oprócz dyskusji zaplanowanych przez nauczyciela może dochodzić do dyskusji spontanicznych, co zwykle świadczy o zainteresowaniu tematem lub różnicy zdań między uczniami (lub między uczniami i nauczycielem). BURZA MÓZGÓW" to metoda, która umożliwia np. wybranie sposobów rozwiązania jakiegoś problemu. Podczas pracy z uczniami należy pamiętać o przestrzeganiu kilku ważnych zasad: - żaden z pomysłów nie może być krytykowany, wyśmiewany czy oceniany przez innych, - zgłoszone pomysły są wspólnie rozpatrywane, opracowywane i hierarchizowane, - ostatnim etapem jest wybór najlepszego rozwiązania. Tą metodą można rozpocząć lekcję dotyczącą relacji międzyludzkich: przyjaźń, zakochanie, miłość. ROZMOWA KIEROWANA daje uczniom szansę wypowiadania się w czasie wykładu prowadzonego przez nauczyciela. Może też być formą wprowadzenia w temat, poprzedzać film lub ćwiczenia indywidualne lub grupowe. Metoda ta zwiększa zaangażowanie uczniów. 17

18 METODA PRACY W GRUPACH. Podzielenie klasy na mniejsze zespoły ułatwia grupie sprecyzowanie stanowiska w danej sprawie. Podczas lekcji uczniowie mogą tworzyć różne typy grup: - dobierając się dobrowolnie, - na zasadzie losowego przypadku. Praca w grupie daje szansę na stworzenie dobrej atmosfery, ponieważ uczy umiejętności komunikowania się, motywuje do większego wysiłku, daje poczucie bezpieczeństwa oraz możliwość wykazania się także uczniom nieśmiałym. Metoda ta pozwala uczyć się od siebie nawzajem przez obserwację działań kolegów oraz konfrontację poglądów. Po wypracowaniu wspólnego stanowiska liderzy grup przedstawiają wnioski na forum klasy. Techniką ZDAŃ NIEDOKOŃCZONYCH uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w małych grupach. Uczniowie otrzymują takie same lub różne zestawy zdań niedokończonych. Zaprezentowanie klasie swojej wypowiedzi powinno być dobrowolne, szczególnie w przypadku treści osobistych. METODA SYTUACYJNA pozwala uczyć się przez analizę przypadku wziętego z życia", np. filmu, listu, tekstu z prasy młodzieżowej. Zadaniem uczniów jest rozwiązanie problemu, podjęcie decyzji bądź ocena sytuacji. Jest to metoda ściśle związana z praktyką. Można ją wykorzystać przy omawianiu konfliktu pokoleń, pozytywnego myślenia, inicjacji seksualnej. ŁAŃCUCH SKOJARZEŃ jest metodą wyzwalającą szybkie, spontaniczne myślenie. Daje możliwość wyboru różnorodnych pojęć, rozwiązań, pomysłów kojarzących się z hasłem podanym przez nauczyciela. Wzmaga aktywność; może być wstępem do dyskusji. Tę metodę można wykorzystać na lekcji dotyczącej roli małżeństwa w życiu człowieka lub sposobów spędzania czasu wolnego. ANKIETA wymaga od nauczyciela starannego przygotowania zestawu informacji dotyczących omawianego zagadnienia. Zadanie uczniów polega na dokonaniu wyborów zgodnych z własnymi preferencjami, wiadomościami, poglądami. Uczniowie mogą pracować indywidualnie lub w grupach. Ankieta na temat Jakie zmiany fizyczne towarzyszą dojrzewaniu?", przeprowadzona na początku lekcji, może ukazać konieczność wyjaśnienia zagadnień niezrozumiałych dla uczniów. Wydaje się, że niestosowanie tradycyjnych ocen podsumowujących pracę na zajęciach może działać na uczniów demobilizująco, zatem wobec specyfiki przedmiotu (określona tematyka zajęć, emocjonalny stosunek uczniów do pewnych zagadnień, brak tradycyjnych podręczników) przechylenie szali na korzyść metod aktywnych jest konieczne. Na zakończenie niektórych zajęć warto opracować krótkie testy sprawdzające stopień osiągnięcia celów zamierzonych przez nauczyciela. Może to być również opis sytuacji problemowej, na bazie której uczeń będzie musiał podjąć odpowiednią decyzję, zająć określone stanowisko, dokonać wyboru. Ważne jest bieżące motywowanie aktywności na zajęciach przez ocenianie kształtujące, tzn. podczas nauczania. Takie ocenianie nie służy wartościowaniu pracy ucznia, ale decydowaniu o tym, jak ma przebiegać proces dydaktyczny. 18

I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie

I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE III etap edukacyjny: gimnazjum Cele kształcenia wymagania ogólne I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY Wychowanie do życia w rodzinie Program nauczania dla klas I-III gimnazjum PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE GIMNAZJUM III ETAP EDUKACYJNY Cele kształcenia wymagania ogólne I.

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE III etap edukacyjny: gimnazjum

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE III etap edukacyjny: gimnazjum WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE III etap edukacyjny: gimnazjum Cele kształcenia - wymagania ogólne 1. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie postawy szacunku wobec

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Wychowanie do życia w rodzinie Program nauczania dla klas I-III gimnazjum Małgorzata Gąsiorowska-Pauch Pelplin, wrzesień 2015 PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Cele kształcenia

Bardziej szczegółowo

I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie. postawy szacunku wobec siebie. Wnoszenie pozytywnego wkładu w Ŝycie

I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i pracy, przyjęcie. postawy szacunku wobec siebie. Wnoszenie pozytywnego wkładu w Ŝycie Podstawa programowa obowiązująca od roku szkolnego 2009/2010 III etap edukacyjny (klasy I III gimnazjum) Cele kształcenia wymagania ogólne I. Okazywanie szacunku innym ludziom, docenianie ich wysiłku i

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I-III

Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I-III Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I-III Program realizowany w Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Lewinie Brzeskim od roku szkolnego 2015/2016 Lekcje wychowania do życia w rodzinie będą realizowane

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. Rok szkolny 2016/2017

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. Rok szkolny 2016/2017 WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Rok szkolny 2016/2017 Rodzice wychowują dziecko pozostające pod ich władzą rodzicielską i kierują nim. Obowiązani są troszczyć się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotować

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE IV ETAP EDUKACYJNY Cele ogólne programu: 1. Pogłębianie wiedzy związanej z funkcjonowaniem rodziny, miłością, przyjaźnią, pełnieniem ról małżeńskich

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWA IA DO ŻYCIA W RODZI IE DLA KLAS PIERWSZYCH

ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWA IA DO ŻYCIA W RODZI IE DLA KLAS PIERWSZYCH ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWA IA DO ŻYCIA W RODZI IE DLA KLAS PIERWSZYCH NR LEKCJI 1. 2. 3. 4. TEMAT LEKCJI TREŚCI CELE:Po przeprowadzonej lekcji uczeń powinien O czym będziemy Zapoznanie uczniów z 1.Wiedzieć,

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum Maria Urban WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum Wydawnictwo Edukacyjne Zofii Dobkowskiej Warszawa 2009 SPIS TREŚCI Założenia programu...........................................

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie informacja dla Rodziców 1. Zajęcia są realizowane w klasach IV VII 2. Realizacja treści programowych zajęd stanowi

Wychowanie do życia w rodzinie informacja dla Rodziców 1. Zajęcia są realizowane w klasach IV VII 2. Realizacja treści programowych zajęd stanowi Wychowanie do życia w rodzinie informacja dla Rodziców 1. Zajęcia są realizowane w klasach IV VII 2. Realizacja treści programowych zajęd stanowi całośd z pozostałym zadaniami wychowawczo profilaktycznymi

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE KLASA IV

PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE KLASA IV PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE Program do wychowania do życia w rodzinie Moje dorastanie, przeznaczony do realizacji w klasach IV VIII szkoły podstawowej (II etap edukacyjny), jest zgodny

Bardziej szczegółowo

Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie

Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie Wędrując ku dorosłości I Liceum Ogólnokształcące im. Stanisława Wyspiańskiego w Szubinie Program nauczania wg: Teresa Król Maria Ryś Wydawnictwo Rubikon 30-376 Kraków, ul. Zakrzowiecka 39 D tel./fax: 12

Bardziej szczegółowo

Wędrując ku dorosłości Program nauczania WDŻ klasa IV Wychowanie do życia w rodzinie Nowa podstawa programowa

Wędrując ku dorosłości Program nauczania WDŻ klasa IV Wychowanie do życia w rodzinie Nowa podstawa programowa Wędrując ku dorosłości Program nauczania WDŻ klasa IV Wychowanie do życia w rodzinie Nowa podstawa programowa Cele kształcenia wymagania ogólne I.Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka.

Bardziej szczegółowo

Moduł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem

Moduł I. Podstawy wychowania do życia w rodzinie 24 godz. (24 wykłady) zakończony egzaminem OPZ załącznik nr 1 Przygotowanie i przeprowadzenie wykładów oraz ćwiczeń audytoryjnych w ramach Kursu kwalifikacyjnego z zakresu zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie - 4 zadania. Tematyka

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE II etap edukacyjny: klasy IV VI Cele kształcenia ogólne Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka oraz pomoc w przygotowaniu

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIE DO ZYCIA W RODZINIE

PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIE DO ZYCIA W RODZINIE PODSTAWA PROGRAMOWA WYCHOWANIE DO ZYCIA W RODZINIE PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO DLA SZKÓŁ PODSTAWOWYCH I GIMNAZJÓW II ETAP EDUKACYJNY klasy IV-VI Począwszy od II etapu edukacyjnego wprowadza

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WŁASNY WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLAS I III GIMNAZJUM. Bliżej dorosłości

PROGRAM WŁASNY WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLAS I III GIMNAZJUM. Bliżej dorosłości PROGRAM WŁASNY WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLAS I III GIMNAZJUM Bliżej dorosłości Agata Kurowska-Kacprzak nauczyciel Gimnazjum nr 2 w Łukowie WSTĘP Zajęcia z wychowania do życia w rodzinie zostały

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Szanowni Rodzice! W związku z realizacją podstawy programowej dotyczącej przedmiotu WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE informuję, że w bieżącym roku szkolnym zajęcia te zostały wyłączone z tygodniowej siatki

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie 2014/2015. Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa w Skierniewicach

Wychowanie do życia w rodzinie 2014/2015. Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa w Skierniewicach Wychowanie do życia w rodzinie 2014/2015 Liceum Ogólnokształcące im. B. Prusa w Skierniewicach ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1) z dnia 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 8. szkoły podstawowej

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 8. szkoły podstawowej Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 8 szkoły podstawowej nauczyciel mgr Joanna Brodowy Przygotowane na podstawie programu nauczania Wędrując ku dorosłości Teresy Król NR / TEMAT PODSTAWA PROGRAMOWA

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Wychowanie do życia w rodzinie Program nauczania dla klas V-VI szkoły podstawowej Małgorzata Gąsiorowska-Pauch Pelplin, wrzesień 2015 PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE SZKOŁA

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE w Zespole Szkół Nr 1 im. C. K. Norwida w Świdniku 1 Wprowadzenie do nauczania w szkole zajęć Wychowanie do życia w rodzinie stawia przed nauczycielem ważne cele edukacyjne:

Bardziej szczegółowo

Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I III. Program realizowany w Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Lewinie Brzeskim

Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I III. Program realizowany w Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Lewinie Brzeskim Opis przedmiotu i plan pracy WDŻWR dla klas I III Program realizowany w Gimnazjum im. Polskich Olimpijczyków w Lewinie Brzeskim w roku szkolnym 2014/2015 Budowa programu a możliwości percepcyjne uczniów

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Małgorzata Sitarska, Bożena Strzemieczna Wychowanie do życia w rodzinie Program nauczania dla klas V VI szkoły podstawowej zatwierdzony przez MEN pod nr DKW- 4014 173/00 Warszawa 2000 1 SPIS TREŚCI I.

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Małgorzata Sitarska, Bożena Strzemieczna Program nauczania dla klas V VI szkoły podstawowej Wychowanie do życia w rodzinie Ośrodek Edukacyjny Taurus S.C. www.wychowanie.pl Grodzisk Mazowiecki 2009 1 Program

Bardziej szczegółowo

Treści nauczania WDŻ w szkole ponadgimnazjalnej

Treści nauczania WDŻ w szkole ponadgimnazjalnej Treści nauczania WDŻ w szkole ponadgimnazjalnej człowiek i jego funkcjonowanie w środowisku rodzinnym, rozwój psychoseksualny w kolejnych fazach życia, odpowiedzialność w przeżywaniu własnej płciowości

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki

Szkolny Program Profilaktyki Szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 1 w Żaganiu Motto: Papierosy, alkohol, narkotyki, AIDS... czyli jak się nie zgubić w supermarkecie świata. Wstęp PROFILAKTYKA jest chronieniem człowieka

Bardziej szczegółowo

Porównanie poprzedniej i obecnej podstawy programowej

Porównanie poprzedniej i obecnej podstawy programowej Regionalny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli WOM w Katowicach Marianna Kłyk konsultant ds. wychowania Pracownia Rozwoju Zawodowego Nauczycieli Porównanie poprzedniej i obecnej podstawy programowej WYCHOWANIE

Bardziej szczegółowo

nie bierze udziału w zajęciach, jeżeli jego rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału ucznia w zajęciach

nie bierze udziału w zajęciach, jeżeli jego rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału ucznia w zajęciach Program nauczania WDZ klasa IV Wędrując ku dorosłości Teresy Król Program realizuje treści zawarte w sześciu działach tematycznych: 1. Rodzina. 2. Dojrzewanie. 3. Seksualność człowieka. 4. Życie jako fundamentalna

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. I. Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Wnoszenie pozytywnego wkładu w życie swojej rodziny.

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. I. Ukazywanie wartości rodziny w życiu osobistym człowieka. Wnoszenie pozytywnego wkładu w życie swojej rodziny. 2) spotkania, prelekcje, wykłady z policjantami, strażnikami miejskimi, ratownikami medycznymi, kombatantami, ekologami, psychologami itp.; 3) udział w konkursach, których zakres jest zbieżny z problematyką

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 5 szkoły podstawowej

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 5 szkoły podstawowej Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 5 szkoły podstawowej nauczyciel mgr Joanna Brodowy Przygotowane na podstawie programu nauczania Wędrując ku dorosłości Teresy Król NR / TEMAT PODSTAWA PROGRAMOWA

Bardziej szczegółowo

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. II etap edukacyjny: klasy IV-VIII

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. II etap edukacyjny: klasy IV-VIII PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE II etap edukacyjny: klasy IV-VIII Indywidualna i społeczna wartość rodziny, zarówno w swej strukturze, jak i podejmowanych funkcjach, czyni

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH ZESPOŁU SZKÓŁ GIMNAZJUM I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCEGO IM. KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO W DOBRZEJEWICACH NA LATA: 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018 1. WSTĘP Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Wychowanie do życia w rodzinie WYMAGANIA PROGRAMOWE - KLASA I, II, III GIMNAZJUM Ewa Baran Treści Specyfika przedmiotu. Podstawa programowa przedmiotu zakres treści. Sposób organizacji i tematyki zajęć.

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie

Wychowanie do życia w rodzinie Wychowanie do życia w rodzinie SZKOŁA PONADPODSTAWOWA Wychowanie do życia w rodzinie w szkole ponadpodstawowej 1 Jaka edukacja? Często kreowany w mediach negatywny obraz przedmiotu WDŻ mija się z rzeczywistością.

Bardziej szczegółowo

nie bierze udziału w zajęciach, jeżeli jego rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału ucznia w zajęciach

nie bierze udziału w zajęciach, jeżeli jego rodzice zgłoszą dyrektorowi szkoły w formie pisemnej rezygnację z udziału ucznia w zajęciach Wychowanie do życia w rodzinie klasa VII Zgodnie z rozporządzeniem MEN część zajęć (po 5 godzin w każdej klasie) została zaplanowana z podziałem na grupy dziewcząt i chłopców. Podział na grupy jednopłciowe

Bardziej szczegółowo

Rozkład materiału WDŻ - gimnazjum PLAN REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. Klasa III Gimnazjum

Rozkład materiału WDŻ - gimnazjum PLAN REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE. Klasa III Gimnazjum Rozkład materiału WDŻ - gimnazjum PLAN REALIZACJI PROGRAMU NAUCZANIA WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Klasa III Gimnazjum Lp Temat Cele i treści zajęć Uwagi 1 Lekcja organizacyjna. Poznajmy się. Czas adolescencji

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA

Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA Szkoła Podstawowa nr 1 w Lubiczu Dolnym SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI NA LATA 2013 2014 2014 2015 2015-2016 PODSTAWY PRAWNE SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Art. 72. 2. Konwencja

Bardziej szczegółowo

PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE KLASA IV

PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE KLASA IV PROGRAM NAUCZANIA WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE KLASA IV LEKCJA 1 NASZE ZASADY KLASOWE Lekcja organizacyjna Przedstawienie uczniom programu nauczania. Poznanie zasad obowiązujących na zajęciach dotyczących

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie Szkoła podstawowa

Wychowanie do życia w rodzinie Szkoła podstawowa Wychowanie do życia w rodzinie Szkoła podstawowa Podstawowe założenia, filozofia zmiany i kierunki działania Autor: Rafał Lew-Starowicz, Tomasz Kulasa Zawarta w podstawie programowej wiedza natury biologicznej

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE Program nauczania w gimnazjum Autor mgr Marianna Cąkała SPIS TREŚCI Wstęp Program a siatka godzin Treści programowe 1. Relacje w rodzinie- rodzice, rodzeństwo. Konflikty

Bardziej szczegółowo

Jestem odpowiedzialny. Jestem zdrowy Program profilaktyczny wczesnej seksualizacji młodzieży.

Jestem odpowiedzialny. Jestem zdrowy Program profilaktyczny wczesnej seksualizacji młodzieży. ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 3 W PŁOŃSKU Jestem odpowiedzialny. Jestem zdrowy Program profilaktyczny wczesnej seksualizacji młodzieży. Opracowała: Renata Melzacka 2015-03-01 Cel główny: Kształtowanie zachowań i nawyków

Bardziej szczegółowo

PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE

PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY - ZAJĘCIA ROZWIJAJĄCE KOMPETENCJE EMOCJONALNO - SPOŁECZNE 1. Założenia programu: Program zajęć socjoterapeutycznych rozwijających kompetencje emocjonalno - społeczne jest jedną

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 2 marca 2018 r. Poz. 467 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 30 stycznia 2018 r.

Warszawa, dnia 2 marca 2018 r. Poz. 467 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 30 stycznia 2018 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 2 marca 2018 r. Poz. 467 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ 1) z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia Wychowania do życia w rodzinie w szkole ponadgimnazjalnej

Zagadnienia Wychowania do życia w rodzinie w szkole ponadgimnazjalnej Zagadnienia Wychowania do życia w rodzinie w szkole ponadgimnazjalnej 1. U progu dorosłości. Co to znaczy być osobą dorosłą. Dorosłość a dojrzałość. Kryteria dojrzałości. Dojrzałość w aspekcie płciowym,

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYCHOWAWCZY. Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej

PROGRAM WYCHOWAWCZY. Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej PROGRAM WYCHOWAWCZY Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 3 im. Jana Pawła II w Rudzie Śląskiej,,W wychowaniu chodzi właśnie o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem Jan Paweł II PROGRAM

Bardziej szczegółowo

Opinie dyrektorów szkół dotyczące Ramowego Programu Wychowania do Życia w Rodzinie Miasta Białegostoku

Opinie dyrektorów szkół dotyczące Ramowego Programu Wychowania do Życia w Rodzinie Miasta Białegostoku Opinie dyrektorów szkół dotyczące Ramowego Programu Wychowania do Życia w Rodzinie Miasta Białegostoku i realizacji zajęć z wychowania do życia w rodzinie w roku szkolnym 2014/2015 Departament Edukacji

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W KLUCZBORKU 2014/2015 Liceum i gimnazjum

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W KLUCZBORKU 2014/2015 Liceum i gimnazjum SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W KLUCZBORKU 2014/2015 Liceum I PODSTAWY PRAWNE 1. Statut szkoły. 2. Wewnątrzszkolny System Oceniania. 3. Program Wychowawczy Szkoły. 4. Konstytucja

Bardziej szczegółowo

PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019

PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU. SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019 PRYWATNA SZKOŁA PODSTAWOWA MORSKA KRAINA W KOŁOBRZEGU SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI na lata 2013 2019 Profilaktykę należy rozumieć jako działania stwarzające człowiekowi okazję aktywnego gromadzenia różnych

Bardziej szczegółowo

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016

Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Wewnątrzszkolny System Doradztwa Zawodowego Publicznego Gimnazjum im. Marii Konopnickiej w Strykowicach Górnych rok szkolny 2015/2016 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty

Bardziej szczegółowo

S z k o l n y. LXVIII Liceum Ogólnokształcącego. im. T. Chałubińskiego. w Warszawie

S z k o l n y. LXVIII Liceum Ogólnokształcącego. im. T. Chałubińskiego. w Warszawie S z k o l n y p r o g r a m p r o f i l a k t y k i LXVIII Liceum Ogólnokształcącego im. T. Chałubińskiego w Warszawie Rok szkolny 2013/2014 Cele programu: I. Kształtowanie właściwych postaw społecznych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Przyrodniczo - Biznesowych im. Jadwigi Dziubińskiej w Tarcach PROGRAM PROFILAKTYKI Tarce 2010/2011 PODSTAWY PRAWNE DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ W SZKOE Szkoła wspierając rozwój dzieci i młodzieży,

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI. Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 w Strawczynie 1 I. Podstawa prawna: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 r o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm. ) 2. Ustawa z 26 października

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. POLSKICH NOBLISTÓW W CHALINIE Chalin, wrzesień 2012r. KONCEPCJA PROGRAMU Program przewidziany jest do realizacji dla klas I III oraz IV VI. Założenia

Bardziej szczegółowo

Spis treści. II Miłość i seksualność I c:~łc)1ftiie!it 11. Od Autorów 9

Spis treści. II Miłość i seksualność I c:~łc)1ftiie!it 11. Od Autorów 9 Spis treści Od Autorów 9 I c:~łc)1ftiie!it 11 1. Kim jestem? 12 1.1. Konieczność czy wolność? 13 1.2. Samotność czy wspólnota? 17 1.3. Sprawa płci 18 2. Rozwój człowieka 21 2.1. Na czym polega rozwój człowieka

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ W SZPROTAWIE ul. SOBIESKIEGO 58 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY GIMNAZJUM NR 2 SZPROTAWA Rok szkolny 2014/15 1. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 2. Konwencja o Prawach

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Nr 1 im. Kazimierza Wielkiego w Radoszycach na rok szkolny 2015/ 2016 Program pod kierunkiem koordynatora Zespołu Wychowawczego Izabeli Lewandowskiej opracowali nauczyciele

Bardziej szczegółowo

Realizacja zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie w Gimnazjum nr 54 w Warszawie KLASA I

Realizacja zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie w Gimnazjum nr 54 w Warszawie KLASA I Realizacja zajęć edukacyjnych Wychowanie do życia w rodzinie w Gimnazjum nr 54 w Warszawie na podstawie Rozporządzenia MENiS z dn 12 sierpnia 1999 r. w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu

Bardziej szczegółowo

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE - PRZEDMIOT SZKOLNY. Magdalena Kopeć

WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE - PRZEDMIOT SZKOLNY. Magdalena Kopeć WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE - PRZEDMIOT SZKOLNY Magdalena Kopeć NAZWA Wychowanie do życia w rodzinie = WDŻwR (WDŻ) Prezentacja jest próbą udzielenia wskazówek do aktywności w szkołach naszych dzieci

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM NR 15

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM NR 15 Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM NR 15 PODSTAWY PRAWNE 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY ZESPÓŁ SZKÓŁ W SZPROTAWIE ul. SOBIESKIEGO 58 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 SZPROTAWA Rok szkolny 2014/15 1. Podstawa prawna 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art. 72 2. Konwencja

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa w Tursku

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa w Tursku SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa w Tursku Podstawy prawne: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu 19 czerwca 2001 roku w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz

Bardziej szczegółowo

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach. PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI NR 15 w GLIWICACH

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach. PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI NR 15 w GLIWICACH Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 11 w Gliwicach PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA GIMNAZJUM z ODDZIAŁAMI DWUJĘZYCZNYMI NR 15 w GLIWICACH PODSTAWY PRAWNE 1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. 2. Ustawa z

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W TECHNIKUM na godzinę do dyspozycji wychowawcy klasy w roku szkolnym 2016/2017 KLASA I. Cele dydaktyczne programowy

PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W TECHNIKUM na godzinę do dyspozycji wychowawcy klasy w roku szkolnym 2016/2017 KLASA I. Cele dydaktyczne programowy I. Dział organizacyjny PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W TECHNIKUM na godzinę do dyspozycji wychowawcy klasy w roku szkolnym 206/207 KLASA I Dział Jednostka tematyczna Ilość Cele dydaktyczne programowy godzin

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI ZESPOŁU SZKOLNO-PRZEDSZKOLNEGO Z ODDZIAŁAMI INTEGRACYJNYMI NR 1 W RYBNIKU na rok szkolny 2015-2018 Podstawą prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu

Bardziej szczegółowo

Szkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA

Szkoły ponadgimnazjalne, PODSTAWA PROGRAMOWA Strona1 Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, (str. 193 195 i 254/255) Załącznik nr 4 do: rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 5 im. gen. Władysława Sikorskiego w Siedlcach na rok szkolny 2013/2014 Program działań profilaktycznych w szkole opracowany zostal na podstawie

Bardziej szczegółowo

Szkolny Program Profilaktyki. Szkoły Podstawowej w Rychtalu

Szkolny Program Profilaktyki. Szkoły Podstawowej w Rychtalu Szkolny Program Profilaktyki Szkoły Podstawowej w Rychtalu Na rok szkolny 2016/2017 Podstawę prawną stanowią następujące dokumenty: 1. Ustawa o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991r. z późniejszymi

Bardziej szczegółowo

ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLASY I Oparty na programie Wędrując ku dorosłości ROK SZKOLNY 2015/ GODZIN ROCZNIE

ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLASY I Oparty na programie Wędrując ku dorosłości ROK SZKOLNY 2015/ GODZIN ROCZNIE ROZKŁAD MATERIAŁU Z WYCHOWANIA DO ŻYCIA W RODZINIE DLA KLASY I Oparty na programie Wędrując ku dorosłości ROK SZKOLNY 01/016 1 GODZIN ROCZNIE Mirela Swoboda NR KOLEJNY LEKCJI TEMAT PODSTAWA PROGRAMOWA

Bardziej szczegółowo

Program wychowawczy w Szkole Podstawowej Nr 4 w Łowiczu w II półroczu roku szkolnego 2015/2016

Program wychowawczy w Szkole Podstawowej Nr 4 w Łowiczu w II półroczu roku szkolnego 2015/2016 Program wychowawczy w Szkole Podstawowej Nr 4 w Łowiczu w półroczu roku szkolnego 2015/2016 Podstawa prawna programu wychowawczego: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r.

Bardziej szczegółowo

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI I. WSTĘP Profilaktyka to chronienie człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowanie na nie. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczny Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie

Program Profilaktyczny Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie ul. Słoneczna 5 56 504 Dziadowa Kłoda Tel. 62 785 1780 e-mail: gimdk@wp.p Program Profilaktyczny Gimnazjum w Dziadowej Kłodzie rok 2013/2014-1 - - 2 - Główne założenia programu

Bardziej szczegółowo

Program Wychowawczy Szkoły

Program Wychowawczy Szkoły Zespół Szkół im. Jana Kochanowskiego w Częstochowie Program Wychowawczy Szkoły na rok szkolny 2015/2016 Częstochowa, sierpień 2015 Podstawy prawne: 1. Ustawa z dnia 7 września 1991 roku o systemie oświaty

Bardziej szczegółowo

Na lekcjach WDŻ będą prezentowane zagadnienia nt.:

Na lekcjach WDŻ będą prezentowane zagadnienia nt.: Na lekcjach WDŻ będą prezentowane zagadnienia nt.: zmian fizycznych zachodzących w organizmie nastolatka i nastolatki, zmian natury psychicznej, emocjonalnej i społecznej, problemów i niepokojów związanych

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI

PROGRAM PROFILAKTYKI PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoły Podstawowej im. Jana Kochanowskiego w Osieku 1 Zadania Sposób realizacji Profilaktyka 1. Diagnoza występowania w szkole, zagrożeń przypadków przemocy, agresji pedagog szkolny

Bardziej szczegółowo

PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W ZESPOLE SZKÓŁ POWIATOWYCH IM. KS. ADAMA BARGIELSKIEGO W MYSZYŃCU

PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W ZESPOLE SZKÓŁ POWIATOWYCH IM. KS. ADAMA BARGIELSKIEGO W MYSZYŃCU I. Dział organizacyjny PLAN PRACY WYCHOWAWCZEJ W ZESPOLE SZKÓŁ POWIATOWYCH IM. KS. ADAMA BARGIELSKIEGO W MYSZYŃCU Na godzinę do dyspozycji wychowawcy klasy w roku szkolnym 206/207 KLASA I LO Dział programowy

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 7 szkoły podstawowej

Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 7 szkoły podstawowej Wychowanie do życia w rodzinie - klasa 7 szkoły podstawowej Rok szkolny 2017/2018 - nauczyciel mgr Joanna Brodowy Przygotowane na podstawie programu nauczania Wędrując ku dorosłości Teresy Król NR/ TEMAT

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła. Wstęp

Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła. Wstęp Program Profilaktyczno-Wychowawczy Bezpieczna Szkoła Wstęp Powstanie dwóch bardzo ważnych dokumentów tj.: Programu Wychowawczego Szkoły i Szkolnego Programu Profilaktyki sprawiły, że zaistniała potrzeba

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI KLASY IV- VI

PROGRAM PROFILAKTYKI KLASY IV- VI PROGRAM PROFILAKTYKI KLASY IV- VI OBSZAR CELE SPOSOBY REALIZACJI ODPOWIE - DZIALNI UWAGI I. Integracja grupy i współdziałanie. 1.Zwiększenie spójności grupy 2.Budowanie relacji z kolegami. 3.Zwiększenie

Bardziej szczegółowo

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu)

(imię i nazwisko nauczyciela) (przedmiot) (numer programu) Iwona Jończyk (imię i nazwisko nauczyciela) Wybrane zagadnienia z psychologii społecznej (przedmiot) 2407MR i GŻ 1997.08.18 (numer programu) Klasa IV TŻa, IV TŻb Lp. Cele kształcenia i wychowania Treści

Bardziej szczegółowo

Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach

Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach Program Profilaktyczny Zespołu Szkół Ogólnokształcących w Żorach WYBÓR NALEŻY DO CIEBIE! ZAPOBIEGAMY ZACHOWANIOM RYZYKOWNYM WŚRÓD MŁODZIEŻY Autorzy: Renata Gibas, Barbara Suska ŻORY 2015 I ZAŁOŻENIA PROGRAMU

Bardziej szczegółowo

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013:

HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013: HARMONOGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH W WYBRANYCH OBSZARACH ZAGROŻEŃ, OPRACOWANY NA ROK SZKOLNY 2011/2012 ORAZ 2012/2013: PROBLEM: NIEUZASADNIONA ABSENCJA NA ZAJĘCIACH SZKOLNYCH: Systematyczne monitorowanie

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyczny Społecznej Szkoły Podstawowej Społecznego Towarzystwa Szkoły Gimnazjalnej w klasach I-III w roku szkolnym 2014-2015.

Program profilaktyczny Społecznej Szkoły Podstawowej Społecznego Towarzystwa Szkoły Gimnazjalnej w klasach I-III w roku szkolnym 2014-2015. Program profilaktyczny Społecznej Szkoły Podstawowej Społecznego Towarzystwa Szkoły Gimnazjalnej w klasach I-III w roku szkolnym 2014-2015. Program jest integralną częścią programu wychowawczego szkoły.

Bardziej szczegółowo

PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej Integracyjnej Nr 317 im. Edmunda Bojanowskiego w Warszawie

PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej Integracyjnej Nr 317 im. Edmunda Bojanowskiego w Warszawie PROGRAM WYCHOWAWCZO- PROFILAKTYCZNY Szkoły Podstawowej Integracyjnej Nr 317 im. Edmunda Bojanowskiego w Warszawie MISJA SZKOŁY Misją naszej szkoły jest dobre przygotowanie młodego człowieka do życia w

Bardziej szczegółowo

Szkoła Podstawowa Nr 2 PROGRAM PROFILAKTYKI. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 im. Marii Skłodowskiej - Curie W NOWYM TOMYŚLU

Szkoła Podstawowa Nr 2 PROGRAM PROFILAKTYKI. SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 im. Marii Skłodowskiej - Curie W NOWYM TOMYŚLU Szkoła Podstawowa Nr 2 PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 2 im. Marii Skłodowskiej - Curie W NOWYM TOMYŚLU SPIS TREŚCI 1. ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE.. 3 2. PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYKI.3

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016 PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2015/2016 Opracowała: Małgorzata Gęsina I PODSTAWA PRAWNA Program profilaktyki w Publicznym Gimnazjum w Sabniach

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU

PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU PROGRAM PROFILAKTYKI SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 4 W RAWICZU PROGRAM PROFILAKTYKI CELE GŁÓWNE - kształtowanie postaw promujących zdrowy tryb życia - wdrażanie do dbałości o własne prawa i do poszanowania praw

Bardziej szczegółowo

PLAN ZAJEĆ PROFILAKTYCZNYCH DLA UCZNIÓW Świetlicy Profilaktyczno Wychowawczej Przy Szkole Podstawowej w Łomnicy Zdroju na 2013 rok

PLAN ZAJEĆ PROFILAKTYCZNYCH DLA UCZNIÓW Świetlicy Profilaktyczno Wychowawczej Przy Szkole Podstawowej w Łomnicy Zdroju na 2013 rok PLAN ZAJEĆ PROFILAKTYCZNYCH DLA UCZNIÓW Świetlicy Profilaktyczno Wychowawczej Przy Szkole Podstawowej w Łomnicy Zdroju na 2013 rok Opracowała: mgr Bogumiła Janeczek 1 CELE I ZADANIA TEMAT TREŚCI METODY

Bardziej szczegółowo

Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego. w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla

Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego. w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla Program profilaktyki Szkoły Podstawowej im. por. Izydora Kołakowskiego w Domanowie i Szkoły Filialnej w Świrydach dla oddziału przedszkolnego i klas I III na lata 2016/ 2019 Podstawa prawna: Konstytucja

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016

PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2015/2016 PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEGO GIMNAZJUM IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2015/2016 I PODSTAWA PRAWNA Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły

Bardziej szczegółowo

PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014-2015

PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014-2015 PLAN DZIAŁAŃ WYCHOWAWCZYCH I PROFILAKTYCZNYCH SZKOŁY PODSTAWOWEJ NR 1 W KATOWICACH NA ROK SZKOLNY 2014-2015 Zadania działalności wychowawczej i profilaktycznej są realizowane przez wszystkich nauczycieli

Bardziej szczegółowo

PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2016/2017

PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH. na rok szkolny 2016/2017 PROGRAM PROFILAKTYCZNY PUBLICZNEJ SZKOŁY PODSTAWOWEJ IM. HELENY MNISZEK W SABNIACH na rok szkolny 2016/2017 Głównym założeniem programu profilaktyki jest szeroko rozumiana działalność Szkoły na rzecz zapobiegania

Bardziej szczegółowo

OCZEKIWANIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ WOBEC PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE I OSÓB GO PROWADZĄCYCH

OCZEKIWANIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ WOBEC PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE I OSÓB GO PROWADZĄCYCH OCZEKIWANIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ WOBEC PRZEDMIOTU WYCHOWANIE DO ŻYCIA W RODZINIE I OSÓB GO PROWADZĄCYCH W ROKU 2001 I DWANAŚCIE LAT PÓŹNIEJ WSTĘPNE DONIESIENIE Anna Putyńska, Leszek Putyński OCZEKIWANIA

Bardziej szczegółowo

Józef Augustyn SJ INTEGRACJA SEKSUALNA PRZEWODNIK. w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności

Józef Augustyn SJ INTEGRACJA SEKSUALNA PRZEWODNIK. w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności Józef Augustyn SJ INTEGRACJA SEKSUALNA PRZEWODNIK w poznawaniu i kształtowaniu własnej seksualności Wydawnictwo WAM Kraków 2009 SPIS TREŚCI Wprowadzenie... 5 ROZDZIAŁ I ROZWÓJ SEKSUALNY W OKRESIE DZIECIŃSTWA

Bardziej szczegółowo

Wychowanie do życia w rodzinie Rozkład treści nauczania dla klas IV-VIII szkoły podstawowej (do programu Wędrując ku dorosłości )

Wychowanie do życia w rodzinie Rozkład treści nauczania dla klas IV-VIII szkoły podstawowej (do programu Wędrując ku dorosłości ) Wychowanie do życia w rodzinie Rozkład treści nauczania Klasa IV 1. Funkcje rodziny: prokreacyjna i opiekuńcza, wychowawcza i psychiczno-uczuciowa, ekonomiczna, rekreacyjna towarzyska i kulturowa, socjalizacyjna

Bardziej szczegółowo

PROJEKT SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY OBEJMUJĄCY PROFILAKTYKĘ UZALEŻNIEŃ ZAPOBIEGANIE AGRESJI I RADZENIE SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH

PROJEKT SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY OBEJMUJĄCY PROFILAKTYKĘ UZALEŻNIEŃ ZAPOBIEGANIE AGRESJI I RADZENIE SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH Publiczna Szkoła Podstawowa im. T. Kościuszki w Lipinach Górnych PROJEKT SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYCZNY OBEJMUJĄCY PROFILAKTYKĘ UZALEŻNIEŃ ZAPOBIEGANIE AGRESJI I RADZENIE SOBIE W TRUDNYCH SYTUACJACH Autor:

Bardziej szczegółowo

W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 BIAŁYSTOK

W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 BIAŁYSTOK S P O Ł E C Z N E G I M N A Z J U M N R 7 PROGRAM PROFILAKTYKI SPOŁECZNEGO GIMNAZJUM NR 7 W BIAŁYMSTOKU W R Z E S I E Ń 2 0 0 8 BIAŁYSTOK WSTĘP Podstawowym i naturalnym środowiskiem wychowawczym dziecka

Bardziej szczegółowo

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012

PROGRAM PROFILAKTYKI. Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012 PROGRAM PROFILAKTYKI Zespołu Szkół Zawodowych im. Stefana Bobrowskiego w Rawiczu 2011/2012 1 Przedmiotem profilaktyki może być każdy problem, w odniesieniu do którego odczuwamy potrzebę uprzedzającej interwencji

Bardziej szczegółowo

Szkolny program profilaktyki

Szkolny program profilaktyki Załącznik nr 2 do Statutu Zespołu Szkół Tekstylno- Handlowych w Żaganiu Szkolny program profilaktyki PODSTAWA PRAWNA 1. Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej art.72 2. Konwencja o Prawach Dziecka. 3. Powszechna

Bardziej szczegółowo