W następnym oknie rezygnujemy z instalacji automatycznej i wybieramy opcję instalacji z określonej lokalizacji:

Transkrypt

1 elmeg T.444 instalacja centralki i podstawowa konfiguracja funkcji sieciowych oraz VoIP T.444 jest wysoko zintegrowaną, nowoczesną centralką abonencką pracującą na styku telekomunikacji i świata IP. Potrafi obsłużyć 1 zewnętrzną linię ISDN BRA (2 połączenia), 1 wewnętrzną linię ISDN (do 8 aparatów), oraz 6 wewnętrznych terminali analogowych i 1 zewnętrzną linię analogową POTS. Porty analogowe obsługują telefon, faks, modem, telefon bezprzewodowy DECT, oraz w sposób specjalny - bramkę GSM z inteligentnym routingiem połączeń (LCR/ASR). Zintegrowany szerokopasmowy router pozwala na współdzielenie łącza do Internetu przez wiele komputerów i chroni sieć przed atakami, jednocześnie gwarantując wygodne zarządzanie centralką z dowolnego miejsca poprzez połączenie TCP/IP. Moduł DSP (ang. Digital Signal Processor) wraz z odpowiednim oprogramowaniem firmware zamienia centralkę w bramę VoIP dla wszystkich podłączonych terminali oraz serwer SIP dla obsługi terminali IP pracujących w LAN. Dzięki T-444 wszystkie media dostępne w biurze czy małej firmie zostają zintegrowane w spójną platformę komunikacyjną zarzadzaną centralnie pod jednym adresem IP. Artykuł prezentuje podstawowe zasady insalacji i konfiguracji T-444, oraz pomaga przygotować system do realizacji połączeń VoIP. Omówiono m. in. możliwości podłączenia do Internetu, instalację modułu DSP i oprogramowania firmware zawierającego protokół SIP. Komunikacja administracyjna z centralką odbywa się za pomocą specjalnego oprogramowania WinTools instalowanego na komputerze PC. Jest to cały pakiet narzędzi, pozwalający na konfiguracje wszystkich funkcji i aktualizację firmware, oraz zawierający dodatki w postaci edytora książki telefonicznej, analizatora opłat itp. Konfiguracja centralki odbywa się metodą offline, tzn. po nawiązaniu połączenia i zalogowaniu administrator dokonuje odczytu aktuanego stanu konfiguracji z centralki do komputera, po czym cała konfiguracja może być zapisana w pliku na dysku. Wszelkie zmiany konfiguracji wykonywane są w pamięci komputera, i dopiero po wysłaniu całości konfiguracji z powrotem do centralki zaczyna ona pracować według wprowadzonych zmian. Komunikacja WinTools-centralka (odczyt/zapis konfiguracji) odbywa się zawsze za pomocą sesji protokołu TCP na porcie 5000, co jest informacją istotną dla administratorów Firewall. Fizycznie natomiast komputer zarządzający może być podłączony na dwa sposoby: bezpośrednio kablem USB wymaga instalacji specjalnego sterownika karty sieciowej dla szyny USB pośrednio poprzez sieć LAN/WAN (np. z użyciem switcha LAN i kabla Ethernet lub zdalnie przez tunel VPN) 1. Instalacja sterownika USB (wirtualny interfejs sieciowy) Aby zapanować nad systemem od strony administracyjnej, musimy uzyskać dostęp do konfiguracji. Pobieramy sterownik USB i pakiet WinTools ze strony producenta lub z płyty CD dołączonej do produktu. Uwaga! Zarówno najnowsze oprogramowanie WinTools jak i sterownik USB dla centralki T.444 można pobrać ze strony producenta: w kategorii Pliki. Jest to metoda zalecana w przypadku posiadania dostępu do Internetu, ponieważ oprogramowanie zawarte na CD nie zawsze będzie wersją najnowszą. Po umieszczeniu sterownika w katalogu na dysku ma on postać pliku *.exe. Po jego uruchomieniu uzyskujemy rozpakowane pliki sterownika, jak na rysunku obok.

2 Włączamy teraz zasilanie centralki i podłączamy kabel USB do komputera. Na ekranie powinien pojawić się monit o znalezieniu nowego sprzętu. Rezygnujemy z poszukiwania sterowników w Internecie przez system Windows: W następnym oknie rezygnujemy z instalacji automatycznej i wybieramy opcję instalacji z określonej lokalizacji:

3 Zaznaczamy wyszukiwanie plików sterownika w podanych lokalizacjach, i klikamy Przeglądaj aby wskazać folder zawierający rozpakowane wcześniej pliki sterownika: Po wybraniu Przeglądaj wskazujemy odpowiedni katalog w drzewie katalogów i klikamy OK. Ścieżkę definiującą położenie plików można też wpisać ręcznie bez korzystania z eksploratora (bez klikania Przeglądaj ).

4 Po podaniu prawidłowej ścieżki klikamy Dalej: Jeżeli system odnajdzie i rozpozna pliki informacji o sterowniku, rozpocznie się proces instalacji wirtualnej karty sieciowej o nazwie elmeg T444 USB Remote NDIS Network Device, jak na rysunku: W Windows XP (przy domyślnych ustawieniach systemu) pojawi się standardowa informacja, że sterownik nie został przetestowany przez Microsoft i nie posiada odpowiedniego podpisu cyfrowego. Braku sygnatury Microsoft nie należy traktować jako zagrożenia pracy systemu, ponieważ sterownik został przetestowany przez producenta. Klikamy Mimo to kontynuuj.

5 Po skopiowaniu plików i zainstalowaniu sprzętu potwierdzamy komunikat końcowy klikając Zakończ: Karta sieciowa NDIS oparta o sterownik szyny USB pojawia się na liście sprzętu w Menadżer Urządzeń systemu Windows, oraz widnieje w panelu Połączenia Sieciowe jako połączenie lokalne 10 Mbit/s: Komputer podłączony kablem USB jest członkiem sieci LAN tak jak komputery podłączone kablem Ethernet do interfejsu LAN1 centralki poprzez switch. Komputer ten musi posiadać swój adres IP. Domyślnie (fabrycznie) centralka ma włączony serwer DHCP i po zainstalowaniu sterownika wirtualna karta USB otrzymuje adres IP automatycznie. Uwaga! Może się zdarzyć, że centralka była już konfigurowana i serwer DHCP został wyłączony. Wówczas należy ręcznie przypisać adres IP do połączenia LAN odpowiadającego karcie USB, przy czym musi to być adres z podsieci, do której należy centralka. Domyślny adres LAN dla nowej centralki to / , a zatem w ramach konfiguracji ręcznej do komputera należy przypisać adres typu x/ (przykładowo / ). Jeżeli komputer ma uzyskać dostęp do Internetu, podajemy bramę oraz adres DNS w postaci adresu centralki ( ).

6 Jednak w wyniku wcześniejszej konfiguracji fabryczny adres centralki mógł także ulec zmianie na inny. Wówczas do komputera należy przypisać dowolny adres IP i użyć mechanizmu autowykrywania stosującego broadcast UDP (patrz dalej opis nawiązywania połączenia z centralką za pomocą WinTools). Dopiero po wykryciu nieznanego adresu centralki przypisujemy odpowiedni adres z tego samego zakresu do połączenia LAN, aby się z nią skomunikować. Poprawną komunikację komputercentralka można zawsze potwierdzić komendą ping na adres LAN centralki (np. ping ). Dopiero po nawiązaniu połączenia za pomocą WinTools i odczytaniu konfiguracji można ewentualnie dostosować całą adresację centralki do naszych potrzeb. Uwaga! W przypadku jakichkolwiek problemów podczas instalacji sterownika, zanim przejdziemy do jego ponownej instalacji należy usunąć urzadzenie z listy Menadżera Urządzeń Windows (Start ->Panel Sterowania->System->Sprzęt->Menadżer Urządzeń, rozwijamy kategorię karty sieciowe lub odnajdujemy adapter USB jako błednie zainstalowany z wykrzyknikiem i usuwamy). Po zainstalowaniu sterownika USB możemy przejść do instalacji pakietu WinTools. 2. Instalacja oprogramowania WinTools Pakiet WinTools, podobnie jak sterownik USB, ma postać pliku archiwum z rozszerzeniem *.exe. Po umieszczeniu pliku w katalogu na dysku i jego uruchomieniu uzyskujemy rozpakowane pliki instalatora, jak na rysunku. Uruchamiamy program instalacyjny (Setup.exe). Pierwszy wybór dotyczy języka instalacji (język WinTools można przełączać także po zainstalowaniu programu):

7 Rozpoczynamy instalację klikając Dalej: Wybieramy ścieżkę dla plików:

8 Wybieramy typ instalacji (zalecana Standardowa): Podajemy nazwę folderu skrótów na pasku:

9 Potwierdzamy zakończenie instalacji: W prawym, dolnym narożniku ekranu pojawia się ikona specjalnego modułu Centrum kontroli, zawierającego m.in. logi (meldunki) systemowe obejmujące proces rejestracji SIP i inne zdarzenia systemowe. Dla połączeniowego dostępu do Internetu (np. PPPoE/PPTP/DHCP) program pokazuje także stan połączenia WAN routera, publiczny adres IP i inne użyteczne informacje, a także pozwala zarządzać (załączać/rozłączać) łącze WAN. Uwaga! Program Centrum Kontroli inicjuje sesję TCP na adres centralki i z użyciem portu 5003 (informacja dla administratorów firewall). 3. Nawiązywanie połączenia z centralką za pomocą WinTools Po sprawdzeniu komunikacji komputer-centralka (np. za pomocą ping) i zainstalowaniu pakietu WinTools, możemy przejść do połączenia na poziomie aplikacji zarządzającej i próby odczytania konfiguracji do pamięci komputera. Odnajdujemy folder skrótów pakietu WinTools na pasku programów i uruchamiamy Konfigurator: Jeżeli uruchamiamy program za pierwszym razem, zostanie wyświetlony monit logowania z prośbą o podanie danych dostępu do konfiguracji.

10 W oknie logowania wpisujemy dane. Fabrycznie dla nowej centralki będzie to zawsze: Użytkownik: Service Hasło: Service Uwaga! Wielkość liter ma znaczenie! W menu Port zaznaczamy opcję LAN/USB i klikamy Ustawienia LAN/USB. W okienku na rysunku ręcznie podajemy adres LAN centralki. Jeżeli nie znamy adresu, używamy opcji wyszukiwania automatycznego klikając przycisk Search: Po uzyskaniu poprawnego adresu LAN centralki w okienku TCP/IP klikamy OK. Poniżej, w polu Logowanie zaznaczamy opcję zapamiętania nazwy logowania, aby po udanym pierwszym zalogowaniu program robił to automatycznie w przyszłości. Klikamy OK w celu rozpoczęcia próby połączenia i załogowania w systemie. Po potwierdzeniu OK powinno otworzyć się okno główne konfiguratora WinTools (omówione dalej).

11 Komentarz do opcji dodatkowych w polu Port: wewnętrzny ISDN pozwala zarządzać centralką poprzez sieć ISDN - w komputerze zamiast karty sieciowej instalujemy kartę ISDN i po zaznaczeniu tej opcji program WinTools może nawiązać połączenie ISDN typu data na specjalny numer MSN centralki (domyślnie 55). Nie jest to metoda zalecana, o ile tylko posiadamy łączność IP z centralką, ponieważ wymiana danych n aszynie ISDN przebiega o wiele wolniej blokując przy tym jeden z dwóch kanałów rozmównych, zaś koszt karty ISDN jest zwykle wyższy od kosztu podstawowej karty Ethernet czy nawet adaptera PCI/USB. Bez połączenia opcja specjalna zamiast rzeczywistej centralki T-444 możemy posłużyć się pustym plikiem konfiguracyjnym aby uzyskać dostęp do opcji WinTools w celu np. wstępnego przygotowania konfiguracji dla klienta. Specjalny, pusty plik konfiguracyjny należy pobrać ze strony producenta i umieścić na dysku, o czym wskazać ścieżkę do niego w okienku po wybraniu opcji bezpołączeniowej. Problemy z nawiązaniem połączenia z centralką Jeżeli zobaczymy komunikat o niemożności nawiązania połączenia z centralką, należy sprawdzić ogólną łączność na poziomie IP używając np. narzędzia ping. Brak odpowiedzi na ping ze strony centralki sugeruje kilka scenariuszy dalszego działania: jeżeli podłączyliśmy komputer kablem do portu USB należy sprawdzić czy sterownik USB jest poprawnie zainstalowany (patrz wcześniej) jeżeli łączymy się przez sieć LAN (port LAN1) sprawdzamy czy połączenia Ethernet funkcjonują bez zastrzeżeń (kable UTP, switch/router) sprawdzamy czy komputer posiada prawidłowy adres IP i maskę podsieci odpowiadającą adresacji centralki (komenda ipconfig /all) sprawdzamy czy pomiędzy centralką a komputerem nie pracuje frewall blokujący ruch na porcie 5000 TCP, lub też zapora osobista na komputerze PC. W systemie Windows XP można użyć komendy interfejsu net shell, np.: w wierszu poleceń Windows komenda: netsh diag connect iphost nawiązuje diagnostyczną sesję TCP na adres i port port docelowy 500, po czym zwraca komunikat o tym że serwer na tym porcie jest dostępny lub nie zwracamy uwagę na ustawienia wymiany danych (czy wybrano opcję LAN/USB, czy użyty adres centralki jest poprawny, czy jest prawidłowo odnajdowany przez wyszukiwanie automayczne) sprawdzamy lokalną tablicę ARP komputera jeżeli połączenia fizyczne LAN/USB pracują poprawnie, w wierszu poleceń Windows komenda arp a powinna wyświetlić listę zawierającą adres MAC i IP centralki Ostatecznie można podjąć próbę przywrócenia fabrycznych ustawień centralki za pomocą kodu z telefonu, tak aby uzyskać pewność, że posiada ona adres z maską Uwaga! Możliwy jest także komunikat o błędnych danych logowania. Wówczas mamy pewność, że połączenie jest realizowane prawidłowo i pomijamy powyższe kroki diagnostyczne. Jeżeli fabryczne dane logowania nie są akceptowane, może to oznaczać, iż system był już konfigurowany i dane zostały celowo zmienione. W takim wypadku jedynym rozwiązaniem jest przywrócenie konfiguracji fabrycznej za pomocą kodu wybranego z telefonu. Przywracanie konfiguracji fabrycznej Podnosimy słuchawkę telefonu analogowego lub ISDN i po usłyszeniu sygnału wybieramy ciąg: * i po usłyszeniu krótkiego sygnału potwierdzenia odkładamy słuchawkę.

12 4. Pierwsze kroki w WinTools Po uruchomieniu okna głównego Konfiguratora w każdym momencie mamy możliwość zmiany języka interfejsu (menu Widok): W menu po lewej stronie dostępne jest drzewo skupiające różne zakładki. Kliknięcie/rozwinięcie danej zakładki powoduje szybkie przejście do określonych opcji konfiguracyjnych systemu. Jednak dostępność niektórych pozycji menu i opcji zależy od zainstalowanych modułów sprzętowych oraz od wersji oprogramowania firmware. Samej aktualizacji firmware można dokonać po wybraniu zakładki Uruchamiasz Win-Tools (proces aktualizacji opisano dalej). Bezpośrednio po otwarciu okna Konfiguratora program nie wyświetla jeszcze bieżącej konfiguracji sprzętowej ani rzeczywistego zbioru ustawień centralki, dlatego pierwszym krokiem powinno być zawsze odczytanie stanu konfiguracji z centralki. W tym celu zaznaczamy pozycję Transfer danych i klikamy przycisk Odczyt konfiguracji. Pojawi się pytanie o potwierdzenie operacji, a także pytanie dodatkowe o zapisanie aktualnych danych w pliku: Uwaga! Win-Tools operuje na pojedynczym zestawie danych, stąd przed odczytaniem nowego zestawu z centralki pojawia się pytanie co zrobić z obecnie obrabianą konfiguracją. W

13 naszym przypadku nie musimy jej zapisywać do pliku, ponieważ nowo otwarty program nie zawiera żadnej istotnej konfiguracji. Klikamy No/Nie. Rozpoczyna się proces odczytu konfiguracji. W przypadku połączenia TCP/IP transfer danych trwa do kilku sekund, natomiast dla połączenia ISDN do kilku minut. Po odczytaniu danych i dokonaniu jakichkolwiek zmian w konfiguracji można: Zapisać całą konfigurację w pliku na dysku wybierając opcję Plik->Zachowaj jako Uwaga! Przyciski Odczyt i Zapis dostępne w menu u góry także służą do szybkiego zapisu/odczytu konfiguracji z centralki. Wysłać konfigurację do centralki wybierając przycisk Zapis konfiguracji w menu Transfer danych. 5. Konfiguracja wstępna ustawienia LAN TCP/IP Po rozwinięciu pozycji Sieć i zaznaczeniu zakładki Router/LAN mamy możliwość zmiany adresu IP oraz maski interfejsu LAN:

14 Zgodnie z wczesniejszymi uwagami, aby zmienić adres IP należy najpierw poznać adres aktualny, gdyż konieczne jest: połączenie TCP z centralką w celu odczytania danych, zmiana adresu w programie WinTools i wysłanie konfiguracji z powrotem do centralki. Należy pamiętać, że także połączenie poprzez kabel USB odbywa się z uzyciem protokołu TCP/IP. Menu Przydział adresów to konfiguracja serwera DHCP dla sieci LAN: Aby włączyć komputery w naszej sieci mogły być konfigurowane automatycznie, wystarczy zaznaczyć Serwer DHCP włączony oraz wybrać opcje zakresu: Adres początkowy pierwszy adres z puli adresów przeznaczonych do automatycznej konfiguracji komputerów Ilość adresów ustawiamy ile kolejnych adresów ma do dyspozycji serwer Następny wolny adres IP po ustawieniu adresu początkowego i liczby adresów, program wyznaczy koniec zakresu puli DHCP (pierwszy adres IP leżący już poza zakresem puli) Uwaga! W menu Rozszerzone można ustawić dodatkowe opcje serwera DHCP, np. podać adresy serwerów DNS i WINS przydzielane automatycznie komputerom. Domyślnie (fabrycznie) serwer DHCP jest włączony i przydziela własny adres IP ( ) jako adres serwera DNS.Oznacza to, że komputery bedą wysyłać zapytania DNS do centralki, a ta będzie je kierować na adresy publicznych serwerów DNS otrzymanych od operatora automatycznie lub wpisanych ręcznie podczas konfiguracji dostępu do Internetu (patrz dalej). Kolejne zakładki dla pozycji Sieć: Filtr menu pozwala na tworzenie reguł filtrujących pakiety oraz reguł mapowania/przekierowywania portów dla różnych usług i sesji komunikacyjnych. Można korzystać z prostego kreatora lub tworzyć własne reguły (np. blokowanie dostępu do Internetu) Zdalny dostęp do LAN tutaj można skonfigurować konta dla zdalnych użytkowników wdzwanianych, dysponujących kartą ISDN (T-444 jest serwerem ISDN RAS) Dynamiczny DNS w wypadku braku stałego adresu IP (Neostrada, ISDN) menu to pozwala na zarejestrowanie niezmiennej nazwy DNS dla routera w celu udostępnienia usług typu WWW, FTP czy serwera VPN. Uwaga! Centralka T-444 nie jest serwerem VPN, potrafi natomiast przekazać połączenia PPTP do serwera VPN w sieci LAN.

15 6. Konfiguracja wstępna - dostęp do Internetu Router dostępny w centralce posiada szerokopasmowy interfejs WAN w postaci portu Ethernet. Interfejs ten obsługuje wszystkie popularne formy dostępu do Internetu. Dostęp do Internetu konfigurujemy wybierając zakładkę Internet. W oknie po prawej możemy definiować wiele profili połączeń oraz edytować istniejące połączenia. Połączenie dodajemy klikając Nowy : Uwaga! Centralka obsługuje jeden dostęp do Internetu. Możliwość zapamiętania wielu profili pozwala na zastosowanie mechanizmu Fallback polegającego na automatycznym wyborze pierwszego sprawnego dostępu na liście. W przypadku problemów z dostępem, router może skorzystać z kolejnego profilu itd. Pojawia się okno, w którym konfigurujemy wszystkie parametry dostępu. Pierwszym krokiem jest zaznaczenie odpowiedniego trybu dostępu, dostosowanego do posiadanej usługi (Połączenie jest realizowane przez ). Najpopularniejsze obecnie usługi oraz ich parametry omówione zostaną dalej. Statyczny IP w sieci Ethernet dostęp DSL TP Załóżmy, że abonent otrzymał do wykorzystania adres z maską (30 bitów), zaś adres bramy (routera ADSL) to Wówczas wystarczy podłączyć port WAN/LAN2 do routera ADSL i stworzyć profil połączenia:

16 Ponieważ w usłudze DSL TP centralka nie otrzyma adresów DNS automatycznie, musimy je dodać ręcznie w menu Rozszerzone: Uwaga! Router musi znać adresy zewnętrznych serwerów DNS przynajmniej z dwóch powodów: pracując jako DNS proxy rozwiązuje nazwy dla lokalnej sieci (patrz wcześniej opis DHCP) pracując jako urządzenie SIP (brama VoIP) musi zwykle korzystać z zewnętrznych serwerów SIP dostawców usług VoIP, a te są podawane w formie nazwy (np. voip.siect2.pl), którą router rozwiązuje na adres IP celem nawiązania sesji komunikacyjnej Klient DHCP dostęp w sieci kablowej Rejestrujemy adres MAC interfejsu WAN/LAN2 u dostawcy Internetu. Następnie podłączamy interfejs WAN/LAN2 do modemu kablowego (modem taki musi dysponować portem Ethernet). Pozostaje skonfigurować profil połączenia według rysunku: W sieci kablowej adresy DNS są zwykle przyznawane dynamicznie razem z adresem IP i maską podsieci, dlatego nie trzeba ich wpisywać jawnie. Wystarczy kliknąć Rozszerzone i sprawdzić czy ustawiona jest opcja automatyczna. W razie potrzeby można też wpisać adresy ręcznie.

17 Klient PPPoE Neostrada, Net24 Uwaga! W wypadku usług ADSL typu Neostrada czy Net24 konieczny jest zewnętny modem lub router ADSL z interfejsem Ethernet zamawiając zestaw instalacyjny lub kupując urzadzenie ADSL należy zwrócić uwagę na rodzaj interfejsu LAN). Ogólnie możliwe są dwa scenariusze konfiguracji takiego dostępu: 1. Zewnętrzne urządzenie ADSL pracuje jako router NAT udostępniający adresację prywatną typu / W ramach takiej podsieci działa interfejs WAN centralki. Cały dostęp Neostrada (użytkownik/hasło PPP) należy wówczas skonfigurować na routerze ADSL, zaś w centralce T-444 skonfigurować profil typu Połączenie bezpośrednie (stały adres IP). Pamiętać trzeba, że adresacja jaką wybieramy dla interfesu WAN musi stanowić odrębną podsieć względem istniejącej adresacji LAN. 2. Zewnętrzne urządzenie ADSL pracuje jako modem ADSL, przekazujący sesję PPPE przezroczyście poprzez sieć Ethernet do interfejsu WAN/LAN2 centralki. Klient PPPoE skonfigurowany w centralce wykonuje uwierzytenianie i otrzymuje publiczny adres IP. Zajmiemy się scenariuszem (2), ponieważ posiada on zdecydowane zalety. Centralka dysponując adresem publicznym może bez przeszkód realizować połączenia VoIP, co w przypadku dodatkowej translacji NAT na zewnętrznym routerze może się okazać skomplikowane. Poza tym centralka sama zarządza procesem Dynamic DNS, przekierowaniem portów oraz filtrowaniem ruchu. Aby umożliwić scenariusz (2) z adresem publicznym, należy zwrócić uwagę na nastepujące elementy: urządzenie ADSL nie musi być routerem jak w scenariuszu (1), wystarczy zwykły modem ADSL urządzenie ADSL musi obsługiwać protokół PPPoE (a nie tylko PPPoA) urządzenie musi obsługiwać opcję przezroczystego przekazywania sesji PPPoE do innych urządzeń w sieci Ethernet (nazywaną PPPoE pass-through, PPPoE bridging itp) Po spełnieniu powyższych wymagań podłączamy modem ADSL do linii Neostrada/Net24 i wybieramy odpowiednie ustawienia DSL tak aby uzyskać stan synchronizacji (SHOWTIME). Musimy podać rodzaj modulacji (G.DMT), idenyfikatory kanału ATM (Neostrada: VPI=0/VCI=35, Net24: VPI=8/VCI=35) oraz protokół (PPPoE). Konfigurację modemu kończymy włączając opcję PPPoE pass-through (opcja może mieć nieco inną nazwę w zależności od producenta). Następnie podłączamy port LAN2/WAN centralki do modemu i konfigurujemy profil połączenia jak na rysunku: W pola Użytkownik/Hasło wpisujemy dokładne dane logowania dla naszej usługi. Jeżeli nie chcemy aby dostęp podlegał rozłączaniu przy nieaktywności, zaznaczamy Zablokuj rozłączanie przy nieaktywności. W polu Rozszerzone nie musimy nic zmieniać, ponieważ adresy DNS są przyznawane automatycznie przez system dostępowy TP.

18 7. VoIP instalacja modułu DSP i aktualizacja firmware Po skonfigurowaniu sieci LAN i dostępu do Internetu można zająć się konfiguracją funkcji telefonicznych w szerokim sesnie, tzn. włączając pełne wykorzystanie telefonii internetowej. Aby centralka, będąc routerem IP, mogła przeobrazić się w elastyczną bramę VoIP, musimy zainstalować dodatkowy opcjonalny moduł zawierający procesory DSP dla realizacji kompresji mowy, a następnie zainstalować oprogramowanie firmware realizujące funkcje SIP. Wyłączamy zasilanie centralki. Zdejmujemy pokrywę górną wciskając boczne zatrzaski palcami, a następnie odkręcamy śruby mocujące pokrywę wewnętrzną aby uzyskać dostęp do płyty głównej centrali. Ostrożnie umieszczamy moduł DSP w gnieździe na płycie. Moduł należy skierować stykami w stronę gniazda, trzymając go w taki sposób aby powierzchnia zawierająca chipset DSP była skierowana ku górze, pod lekkim skosem. Po dopasowaniu do gniazda delikatnie dociskamy moduł do momentu aż osiągnie pozycję poziomą i zostanie zabezpieczony przez plastikowe elementy mocujące. Przykręcamy porywę i włączamy zasilanie. Normalnie moduł opcjonalny (np. moduł POTS) jest rozpoznawany zaraz po instalacji i odczytaniu danych z centralki. W przypadku modułu DSP, sama jego fizyczna instalacja nie zawsze zapewni wykrycie sprzętu i pojawienie się odpowiednich pozycji VoIP w menu konfiguratora. Musimy jeszcze zaktualizować frmware. Najnowszy plik firmware pobieramy z serwisu i zapisujemy na dysku komputera: Rozpakowujemy archiwalny plik *.exe aby uzyskać plik firmware z rozszerzeniem *.fwr. Uwaga! Przed rozpoczęciem aktualizacji warto sprawdzić jaką wersję firmware posiada centralka aktualnie. W tym celu, po odczytaniu danych z centralki wybieramy zakładkę Ogólne i w oknie po prawej stronie odczytujemy wersję. Znaczek typu PL czy DE oznacza kod kraju, który zmieniamy wybierając Ustawienia kraju.

19 Aby rozpocząć aktualizację w programie WinTools wybieramy zakładkę Uruchamiacz WinTools, po czym klikamy pozycję Uaktualnienie. Czytamy komentarz w oknie i klikamy Start: Wybieramy typ połączenia (TCP/IP lub ISDN), a następnie w celu nawiązania połączenia z centralką klikamy Połączenie: Uwaga! Jeżeli wybraliśmy TCP/IP, musimy podać lub automatycznie wyszukać adres IP centralki. Procedura ta jest identyczna z opisaną wczesniej procedurą nawiązywania połączenia za pomocą Konfiguratora. Program WinTools musi nawiązać sesję TCP z użyciem interfejsu USB lub Ethernet/LAN1. W wypadku problemów z połączeniem należy wykonać kroki diagnostyczne opisane wcześniej (punkt 3 tego opracowania). Po podaniu adresu IP klikamy Przeglądaj, wskazujemy plik firmware i klikamy Dalej. Po uzyskaniu połączenia TCP/IP program porówna wersję firmware z centralki z wersją którą zamierzamy wgrać. Jeżeli mamy wersję nowszą klikamy Tak:

20 Ropocznie się proces transferu pliku do centralki, po czym uzyskamy komunikat o trwajacej procedurze reset: Odczekujemy aż pasek postępu osiągnie koniec i klikamy aktywny przycisk OK. Na koniec w oknie aktualizacji klikamy Zakończ. Wyłączamy zasilanie centralki na 2 minuty po czym włączamy ponownie. Po nawiązaniu połączenia i odczytaniu danych na zakładce Ogólne zmieniamy kod kraju na Polska i wysyłamy dane do centralki klikając Zapis:

21 Uwaga! Aktualizacja firmware powoduje reset centralki do stanu konfiguracji fabrycznej, stąd m.in.konieczność zmiany kodu kraju dla dopasowania pewnych szczegółów sygnalizacij do warunków lokalnych. Po ponownym uruchomieniu centralki należy pamiętać, że adres IP ma postać domyślną / i być może trzeba dopasować adresację komputera aby uzyskać połączenie za pomocą Win-Tools. Podobnie dane logowania przyjmują postać domyślną: Service/Service. 8. VoIP przegląd najważniejszych ustawień W następstwie poprawnej instalacji modułu i oprogramowania, po odczytaniu danych z centralki można zauważyć zmiany wskazujące na pojawienie się funkcjonalności VoIP. Sam fakt rozpoznania modułu DSP przez centralkę jest widoczny na zakładce Typ centralki/moduły w postaci zaznaczonego modułu VoIP-DSP: Poza tym wszystkie opcje konfiguracji związane z telefonią VoIP skupiają się w zaznaczonych zakładkach, które zostaną omówione dalej. Telefonia VoIP w systemach elmeg została zintegrowana i podporządkowana dotychczasowej zasadzie działania centralki ISDN. Centralka T-444 posiada jedną linię miejską ISDN i opcjonanie jedną linię miejską analogową POTS. Operatorzy VoIP są wkomponowani jako kolejne linie zewnętrzne (miejskie) dla wszystkich telefonów wewnętrznych niezależnie od typu. Dlatego dla linii SIP podobnie jak dla ISDN i POTS obowiazuje pojęcie wiązki, działa kierowanie połączeń wychodzących w zależości od pory dnia i wybranego numeru (LCR), blokowanie numerów, itd. Podobnie dla połączeń przychodzących SIP: są one kierowane na numery wewnętrzne indywidualne lub zespołowe za pomocą normalnego mechanizmu dystrybucji połączeń z możliwością przekierowań, wykorzystania zapowiedzi głosowych itd. Z kolei użytkownicy i ich numery wewnętrzne zyskują szersze znaczenie, ponieważ pojawia się pojęcie uzytkownika VoIP. Dla centralki jest to dowolny terminal IP zarejestrowany zgodnie z przydzielonym numerem wewnętrznym, który w rzeczywistości jest identyfikatorem SIP (centralka jest serwerem SIP dla terminali IP). Centralka może zatem skupiać telefony tradycyjne jak i telefony oraz bramki SIP w ramach wspólnej numeracji wewnętrznej, np. dwucyfrowej. Możliwe są takie scenariusze realizacji połączeń głosowych: telefon/bramka VoIP dzwoni wewnętrznie na inny telefon IP lub na zwykły terminal analog/isdn/dect zwykły telefon dzwoni poprzez Internet, ponieważ centralka w ramach LCR preferuje linie zewnętrzne w postaci operatorów SIP zamiast linii ISDN/POTS dla minimalizacji kosztów telefon IP jako numer wewnętrzny dzwoni z wykorzystaniem operatora SIP zamiast linii ISDN (jak wyżej) telefon IP jako numer wewnętrzny dzwoni w wykorzystaniem linii ISDN lub POTS w chwili zajętości linii VoIP lub też w momencie awarii dostępu do Internetu Poza tym możliwy jest scenariusz kiedy dwie centralki VoIP pozostają w równorzędnych relacjach SIP, traktując siebie jako serwer SIP proxy (linię zewnetrzną). W ten sposób uzyskuje się darowe połączenie głosowe biur i oddziałów tej samej firmy przez Internet. Jedna centralka może być też operatorem (serwerem SIP registrar) dla drugiej. Uwaga! Przykłady i scenariusze wykorzystania VoIP można znaleźć na stronie producenta (patrz ilustracja obok). Uwaga! Konkretne przykłady typu konfiguracja operatorów VoIP, rejestracja telefonu IP na centrali, zostały pokazane w osobnym opracowaniu.ten dokument opisuje najważniejsze ustawienia VoIP.

22 Lokalizacje Pojęcie lokalizacji (ang. Site) wprowadzono w centralkach elmeg z funkcją VoIP w celu zarządzania polityką negocjacji optymalnego kodeka VoIP, a także dla wprowadzenia ograniczeń co do położenia terminali IP korzystających z centralki. Po wybraniu zakładki Lokalizacje mamy możliwość zdefiniowania własnych profili. Będą one wykorzystywane podczas konfiguracji operatorów VoIP oraz użytkowników wewnętrznych VoIP (zobacz dalej). Można także zrezygnować z tworzenia własnych lokalizacji i wykorzystywać wyłącznie dwie fabrycznie zdefiniowane okalizacje o nazwie WAN i LAN, modyfikując ewentualnie ustawienia pasma do odpowiedniej wartości. Definicja lokalizacji jest pokazana na rysunku: Nazwa dowolna nazwa, którą będziemy operować przypisując daną lokalizację do operatora SIP lub numeru wewnętrznego Adres IP/Maska tutaj z myślą o konkretnym urzadzeniu możemy określić jaki adres IP jest do niego przypisany. Jeżeli wybierzemy nazwę DNS, centralka rozwiąże ją na aktualny adres IP (przydatne kiedy adres jest zmienny, np. zdalne biuro z dostępem Neostrada). Timer rejestracji inaczej expire timeout - okres czasu po jakim następuje ponowne wysłanie komunikatu Registrar do serwera SIP operatora (jeżeli przypiszemy tę lokalizację do profilu operatora) Uwaga! Użycie maski jak na rysunku oznacza pojedynczy adres IP. Pole Maska pozwala jednak na określenie grupy adresów IP co jednak wymaga umiejetności operowania maską i dokonywania stosownych przeliczeń. Jeżeli np. chcemy objąć jedną lokalizacją zakres 8 kolejnych adresów, wybieramy maskę 29-bitową postaci Pokrywa ona kolejne ósemki adresów: x.x.x.0-x.x.x.7, x.x.x.8-x.x.x.15,. itd aż do x.x.x.248-x.x.x.255. Dlatego wpisując w polu Adres IP pierwszy adres zakresu, np z maską wyznaczamy lokalizację złożoną z adresów itd. Podobnie używają maski 30-bitowej ( ) można wyznaczyć czwórki adresów, a dla maski 24-bitowej całą podsieć x.x.x.1-x.x.x.255 itp. Szerokość pasma służy nie tyle do określenia jakim pasmem dysponuje dana lokalizacja, co pozwala wpłynąć na proces negocjacji kodeka. Niezależnie od tego jaka jest rzeczywista prędkość łącza, wybór pasma powyżej 130 kbit/s spowoduje użycie kodeka G.729 jako preferowanego podczas połaczenia z tą lokalizacją (telefonem wewnętrznym IP zarejestrowanym na centrali lub zewnętrznym operatorem SIP). Nie musimy koniecznie podawać rzeczywistej prędkości naszego łącza, jeżeli chcemy wpłynąć na proces wyboru kodeka. Jeżeli podana prędkość bedzie wyższa niż 130 kbit/s, preferowanym kodekiem będzie G.711. Uwaga! Rzeczywista wartość jest wybierana jako mniejsza z podanych wartości Upstream/Downstream, po czym jest ona mnożona przez współczynnik procentowy maxrtp traffic. Tak uzyskane pasmo jest uznawane jako rzeczywiste pasmo dostępne dla VoIP i służące za odniesienie w wyborze kodeka wg podanych wyżej zasad. Wybierając wartości pasma należy zatem mieć na uwadze nie samą prędkość łącza, ale ilość ruchu innego niż VoIP na naszym łączu, oraz fakt że jednoczesnie centralka może realizować 4 połączenia VoIP. Należy starać się tak przydzielić pasmo do lokalizacji, aby uzyskać kodek o odpowiednio dobrej kompresji dla zachowania dobrej jakości połączeń w zależności od posiadanego pasma rzeczywistego. Dla większości firm i biur z łączem Upstream 128 kbit/s lub 256 kbit/s optymalne jest następujące ustawienie lokalizacji zewnetrznych (włączając wbudowaną lokalizację WAN): Downstream: max Upstream: 128 maxrtp: 100%. Przypisanie tak ustawionej lokalizacji do operatora SIP spowoduje wybór kodeka G.729 dla każdego połączenia przez tego operatora. Kodek G.729 generuje strumień 8 kbit/s, który wymaga rzeczywistego pasma ok. 20 kbit/s. Przy 4 jednoczesnych strumieniach transmisja VoIP zajmie nam maksymalnie kbit/s pozostawiając bezpieczny margines dla chwilowej transmisji innych danych.

23 Operatorzy SIP Operator SIP jest dla centralki linią miejską tak jak linia ISDN czy POTS. Jednak zanim taka linia SIP stanie się dostępna dla użytkowników wewnętrznych, konieczna jest konfiguracja dostępu do Internetu w centralce, a także sama konfiguracja profilu operatora VoIP. Operator jest określony przede wszystkim przez adres serwera SIP, na którym centralka dokonuje rejestracji swojego adresu oraz konta użytkownika. Pierwszym krokiem musi być założenie takiego konta u operatora. Uwaga! Na stronie można znaleźć aktualny spis polskich operatorów VoIP wraz z ich podstawową charakterystyką techniczną. Wybierając operatora zwracamy uwagę na obsługiwane protokoły sygnalizacji (wymagany jest SIP). Po zarejestrowaniu konta z danymi logowania (użytkownik/hasło) oraz publicznym numerem telefonu, możemy przejść do konfiguracji profilu operatora. Klikamy zakładkę Operatorzy SIP i dodajemy profil operatora: Nazwa operatora dowolna nazwa własna opisująca operatora Adres IP/nazwa DNS adres lub nazwa serwera SIP operatora, np. iptel.org Lokalizacja przypisanie lokalizacji do operatora (lokalizacje opisano wcześniej) Nazwa użytkownika nazwa (identyfikator) uwierzytelniania użytkownika przyznany przez operaora podczas rejestracji Hasło/Potwierdzenie dwukrotnie wpisujemy hasło użytkownika przyznane podczas rejestracji Identyfikator abonenta służy identyfikacji abonenta dla połączeń wychodzących (SIP INVITE), zwykle taki sam jak Nazwa użytkownika Wybór omyłkowy numer wewnętrzny użytkownika lub zespołu, na który kierowane będą wywołania przychodzące od operatora lecz skierowane na nieznane (niezidentyfikowane) numery telefoniczne (identyfikatory SIP) Przynależność wiązki tutaj określamy przyporządkowanie linii SIP do konkretnej wiązki (wiązki grupują linie zewnętrzne pozwalając np. przypisać linie ISDN do osobnej wiązki niż linie VoIP w celu zarządzania kolejnością zajmowania linii, mechanizmami LCR i dostępem na miasto co wykonuje się w ramach konfiguracji danego użytkownika wewnętrznego)

24 Koniec monitorowania wybierania ponieważ numer telefonu jest w sygnalizacji SIP ciągiem znaków o różnej długości, centralka potrzebuje mechanizmu rozpoznawania ostatniej cyfry numeru wybieranego z telefonu aby móc rozpocząć inicjację połączenia z serwerem SIP we właściwym momencie. W tym polu podajemy po ilu sekundach od wybrania cyfry centralka czeka na kolejną cyfrę numeru, zanim rozpocznie inicjację. Opcje ogólne: Generowanie miedzynarodowych numerów telefonów po zaznaczeniu pola centralka uzupełnia numer SIP o prefiks wskazujący na połączenie międzynarodowe, tak aby zachować spójność działania prezentacji numerów dla VoIP i ISDN (przydatne w wypadku konieczności oddzwonienia przez sieć tradycyjną i wybierania numeru z listy). Przy połączeniach krajowych pole może być nieaktywne. Dezaktywacja braku wyświetlania numeru zaznaczenie pola oznacza włączenie prezentacji numerów (CLIP) dla połączeń wychodzących (domyślnie CLIP jest wyłączony) Wykorzystanie identyfikatora abonenta jako numeru telefonu zaznaczenie spowoduje, że pole User ID w komunikacie SIP będzie traktowane jako numer telefonu (właściwy identyfikator SIP) zależy od ustawień operatora, jednak w Polsce raczej nie stosowane Brak rejestracji u operatora SIP zaznaczenie tej opcji sprawią, że centralka traktuje wpisany serwer SIP operatora jako serwer proxy, lecz nie wykonuje klasycznej operacji REGISTRAR. Opcja jest wykorzystywana tylko dla połączeń pomiędzy centralkami elmeg (łączenie oddziałów firmy przez VoIP). Przy współpracy z normalnym operatorem nie zaznaczamy tego pola. Dopuścić zgłoszenie serwera proxy pozwolenie na akceptację połączeń inicjowanych przez zdalny serwer SIP proxy (w praktyce inną centralkę elmeg). Wykorzystywane tylko podczas łączenia oddziałów firmy za pomocą kilku centralek elmeg. Szerszego komentarza wymaga obszar Konfiguracja numerów telefonów. Pojedynczy numer telefonu taki wybór pozwala na przypisanie do 10 numerów telefonów w ramach jednego konta SIP (ten sam użytkownik i hasło na serwerze), o ile operator oferuje więcej niż jeden numer. Otrzymane numery przypisujemy do linii SIP w zakładce Numery telefonów. Jest to analogia do usługi MSN znanej z sieci ISDN: doj ednej linii można przypisać kilka numerów abonenta, niezależnie od liczby kanałów. Następnie w ramach przydziału połączeń dokonujemy dystrybucji na numery wewnętrzne. Tak przypisane numery stają się dostępne w zakładce Przydział połączeń, gdzie podobnie jak dla linii ISDN możemy zadecydować o kierowaniu połączeń przychodzących z zewnątrz na konkretne numery wewnerzne (użytkownika lub zespołu):

25 Blok numerów bezpośrednich taki wybór pozwala na przypisanie dowolnej liczby numerów w postaci spójnego bloku (np xx) w ramach jednego konta SIP, o ile operator oferuje taką usługę. Wystarczy wybrać długość numeru bepośredniego (zmiennej końcówki), aby uzyskać przezroczystą dystrybucję połączeń analogiczną do usługi DDI w sieci ISDN. W zakładce Numery telefonów podajemy tylko pierwszy, stały człon numeru (analogia do numeru systemowego w dostępie DDI). W przydziale połączeń w sposób jawny wystąpią tylko ewentualne wyjątki wpisane w pola 0-9, natomiast reszta połączeń przychodzących bedzie kierowana na numery wewnętrzne odpowiadające końcówkom numerów miejskich. Użytkownicy wewnętrzni typu VoIP Centralka T-444 jest serwerem SIP registrar oraz SIP proxy. Zarejestrowani na niej żytkownicy posiadają numery wewnętrzne (są to w reczywistości identyfikatory SIP). Numery te są traktowane tak jak inne numery wewnętrzne np. ISDN. Taka koncepcja pozwala na zarejestrowanie dowolnej bramki VoIP czy telefonu IP i korzystanie za jego pośrednictwem nie tylko z zewnętrznych operatorów VoIP ale także zwykłych linii telefonicznych (POTS i ISDN). Warto podkreślić, że w wypadku telefonu/bramki IP to centralka jako serwer SIP realizuje połączenie w imieniu telefonu, co pozwala na jednoczesne używanie wielu terminali IP bez problemów wprowadzanych przez mechaizmy NAT i Firewall. Centralka używa bowiem adresu publicznego WAN i dokonuje odpowiedniego mapowania numerów zewnętrznych VoIP przydzielonych przez dostawcę na numery wewnętrzne terminali IP. Aby dodać nowego użytkownika wewnętrznego klikamy zakładkę Użytkownicy wewnętrzni i wybieramy Nowy:

26 W oknie określającym parametry użytkownika wyieramy dane według rysunku obok. Należy pamiętać, że pole Numer oznacza identyfikator SIP używany później w sygnalizacji centralka telefon IP. Np. po ustawieniu numeru wewnętrznego 44 w komunikatach SIP kierowanych do użytkownika w polu To pojawi się adres: 44@ , przy czym adres jest tutaj adresem własnym centralki jako serwera SIP. Serwer ten zna rzeczywisty adres IP zarejestrowanego terminala i jest w stanie nawiązać połączenie. Po dodaniu użytkownika typu VoIP należy dokonać konfiguracji jego konta. Odnajdujemy zatem numer który wykreowaliśmy (u nas numer 44) na liście użytkowników i klikamy dwukrotnie na pozycji w kolumnie Użytkownik wewnętrzny. Powinno otworzyć się okno konfiguracji użytkownika: W rzeczywistości centralka jest dostawcą usług VoIP dla terminali IP, a użytkownik wewnętrzny stanowi konto SIP na serwerze. Rejestrując terminal IP musimy zwrócić uwagę na pola zaznaczne na czerwono: Numer wewnętrzny identyfikator SIP ID dla konta SIP Nazwa logowania inaczej nazwa użytkownika (authentication ID) służąca do uwierzytelnienia na serwerze PIN/Potwierdzenie w wypadku użytkownika VoIP pole to obejmuje hasło, które wraz z nazwą użytkownika chroni dostęp do konta (należy wpisać dwukrotnie) Inne pola dotyczą typowych funkcji centralki i są niezależne od typu użytkownika wewnętrznego: Ograniczenie dostępu i kolejność zajmowania wiązek posługując się numerem wiązki możemy wyznaczyć indywidualną dla danego użytkownika kolejność wyboru linii zewnętrznych w wypadku wybierania numerów miejskich (przy wyłączonym automatycznym zarządzaniu połączeniami - LCR). Jeżeli Wiązka 0 oznacza operatora VoIP zaś Wiązka 1 została przypisana linii ISDN, przy ustawieniu wiązki 0 na pozycji pierwszej centralka zawsze najpierw spróbuje nawiązać połączenie przez operatora SIP. Jeżeli nie wskażemy wiązki 1 wogóle, użytkownik nie może skorzystać z linii ISDN nawet w wypadku niedostępności operatora VoIP.

27 Grupa przejmowania połączeń ten parametr pozwala na zbudowanie grupy użytkowników (na zasadzie przydzielenia tego samego numeru kodu), w ramach której możliwe jest przejmęcie połączenia sygnalizowanego na innym numerze wewnętrznym za pomocą kodu *0 bez konieczności podchodzenia do dzwoniącego aparatu Numer wychodzący pozwala na indywidualne określenie jakim numerem zewnętrznym prezentuje się dany użytkownik podczas realizacji połączeń przez daną linię miejską Na uwagę zasługuje jeszcze zakładka Ustawienia VoIP: Jak wspomniano wcześniej (patrz opis Lokalizacje) dla każdego uzytkownika VoIP (telefonu IP) można przypisać konkretne ograniczenia co do jego położenia względem centralki. Dokłądnie chodzi tutaj o możliwość rejestracji telefonu IP na centralce: brak lokalizacji brak pozwolenia na rejestrację wszystkie lokalizacje telefon musi spełniać warunki jednej z lokalizacji na liście (posiadać odpowiedni adres IP) nieograniczone telefon może dokonać rejestracji z dowolnego miejsca w sieci IP wybrana lokalizacja rejstracja jest możliwa tylko w tej lokalizacji Uwaga! Dwie lokalizacje specjalne LAN i WAN nie operują adresami IP telefonów, lecz ogólnym ich położeniem. Lokalizacja LAN obejmuje wszystkie telefony które rejestrują się na adres LAN centralki (również zdalnie poprzez tunel VPN). Lokalizacja WAN obejmuje wszystkie telefony IP rejestrujące się na adres interfejsu WAN (adres publiczny centralki).należy o tym pamiętać dokonując wyboru ograniczeń, ponieważ ten sam telefon czy bramka IP, a tym bardziej aplikacja SIPna laptopie, może migrować w szerokim zakresie i wymagać rejestracji z różnych rejonów sieci. Niezależnie od położenia, po zarejestrowaniu na centralce użytkownik jest ropoznawany i obsługiwany be zamian jako konkretny numer wewnętrzny. Po wykreowaniu użytkownika wewnętrznego VoIP (konta SIP na centralce) należy pamiętać o skonfigurowaniu telefonu IP/bramki w celu zyskania stanu rejestracji. Podczas takiej konfiguracji podajemy serwer SIP oraz SIP proxy w postaci adresu centralki. Jeżeli rejestrujemy terminal znajdujący się w sieci Internet, podajemy adres interfejsu WAN centralki (lub nazwę Dynamic DNS), natomiast dla terminali pracujących w sieci lokalnej podajemy adres interfejsu LAN. Poza routingiem IP pamiętamy o wpisaniu poprawnych danych typu numer telefonu, nazwa/id użytkownika oraz hasło (parametry zaznaczone na czerwono w opisie konfiguracji użytkownika VoIP). Proces rejestracji można podglądać w oknie programu Centrum kontroli. Funkwerk Enterprise Communications GmbH Krakowskie Przedmieście 47/51, Warszawa Telefon /Faks funkwerk@funkwerk-ec.pl