W ostatnim dziesicioleciu XX wieku mia miejsce nienotowany wczeniej wzrost obrotów w handlu wiatowym. Kadego dnia towary o wartoci kilkunastu
|
|
- Wojciech Ciesielski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 RAPORT Z BADA DOTYCZCYCH POTENCJAU EKSPORTOWEGO PRZEDSIBIORSTW Z WOJEWÓDZTWA PODKARPACKIEGO Przeprowadzenie bada& marketingowych uzyska0o wsparcie finansowe Wspólnot Europejskich, w ramach Krajowego Programu Promocji Eksportu PL Centrum Obs0ugi Inwestora Rzeszów 2003
2 WPROWADZENIE WYMIANA HANDLOWA Z ZAGRANIC W WOJEWÓDZTWIE PODKARPACKIM W ostatnim dziesicioleciu XX wieku mia miejsce nienotowany wczeniej wzrost obrotów w handlu wiatowym. Kadego dnia towary o wartoci kilkunastu miliardów dolarów s przedmiotem wiatowego eksportu. Taka warto# pokazuje wyra$nie, e przyszo# wielu krajów jest zwi zana z eksportem dóbr i usug. Take dla Polski eksport stanowi niezwykle wan kwesti. Jest znakomit szans na osi gnicie korzyci skali w zakresie produkcji, marketingu i dystrybucji. W efekcie przedsibiorca eksporter obnia jednostkowe koszty produkcji a tym samym zwiksza swój zysk. Nisze koszty produkcji to z kolei podstawa do obnienia ceny sprzeday a tym samym okazja do zdobycia nowych rynków zbytu i w perspektywie zwikszenia rozmiarów produkcji. Jednoczenie pozyskiwanie nowych rynków zagranic daje moliwo# nabycia nowych umiejtnoci, które w przyszoci bdzie mona z powodzeniem wykorzysta# na rynku krajowym. Województwo podkarpackie to najbardziej wysunity na poudniowy wschód region Polski. Graniczy z województwem lubelskim, witokrzyskim i maopolskim. Wschodnia i poudniowa granica województwa jest równoczenie granic pa,stwa z Ukrain i Sowacj. Takie pooenie sprzyja niew tpliwie rozwojowi wymiany handlowej. Wspópraca gospodarcza regionu z zagranic rozwija si sukcesywnie, a szczególne znaczenie ma handel zagraniczny z krajami, które podpisay /rodkowoeuropejsk Umow o Wolnym Handlu CEFTA. Warto# obrotów handlowych województwa podkarpackiego stopniowo si zwiksza, a ponadto naley zwróci# uwag, e wanie ten region Polski ma jako jeden z nielicznych dodatnie saldo obrotów w handlu zagranicznym. Do podstawowych zalet województwa podkarpackiego, które mog pozytywnie wpyn # na rozwój wymiany handlowej z zagranic zaliczaj si niew tpliwie blisko# chonnych rynków (midzy innymi za wschodni granic ), dobrze rozwinita infrastruktura (pooenie tranzytowe województwa, korytarze transportowe - drogowe, kolejowe o charakterze transeuropejskim) i duy potencja produkcyjny. Szans województwa podkarpackiego s szybkie zmiany, jakie zaszy w handlu zagranicznym. Jeli taka tendencja utrzyma si w przyszoci to bdzie mona powiedzie#, i województwo z powodzeniem dogania mocniejsze regiony. O elastycznoci i umiejtnoci dostosowania do zmieniaj cych si warunków handlu mog take wiadczy# istotne zmiany na licie produktów eksportowych. 2
3 METODOLOGIA BADA Podstawowym celem prowadzanych bada, marketingowych jest dokonanie analizy potencjau eksportowego przedsibiorstw z województwa podkarpackiego. Uzyskane wyniki pozwol zainteresowanym instytucjom zapozna# si z moliwociami eksportowymi na terenie regionu, co z kolei stanowi# bdzie podstaw do podejmowania decyzji maj cych na celu promowanie i rozwijanie dziaalnoci eksportowej na terenie województwa podkarpackiego. Badanie potencjau eksportowego przedsibiorstw w województwie podkarpackim przeprowadzono na grupie 97 firm. S to zarówno firmy due, jak i te zaliczaj ce si do sektora maych i rednich przedsibiorstw. Formularz ankiety, przedstawionej badanym firmom w sposób bezporedni, za czony jest na ko,cu Raportu. 3
4 WYNIKI BADANIA ANKIETOWEGO I ICH ANALIZA PODSTAWOWE INFORMACJE O FIRMIE 4
5 I. SIEDZIBA FIRMY 36,1% 26,8% 21,6% 15,5% > 100 tys. mieszka,ców tys. mieszka,ców tys. mieszka,ców <10 tys. mieszka,ców oraz tereny wiejskie Ankietowane firmy maj swoj siedzib gównie na terenach wiejskich oraz w miastach o liczbie mieszka&ców nie przekraczajccych 10 tys. (36,1%). Moe by# to zwi zane z mniejszymi kosztami prowadzenia dziaalnoci na tych obszarach województwa (np. nisze opaty z tytuu najmu lokalu, ta,sze dziaki itp.) Jednake niewiele mniej przedsibiorstw prowadzi swoj dziaalno# na terenach miast o liczbie mieszka,ców od 10 do 50 tys. (26,8%) oraz powydej 100 tys. (21,6% - w województwie podkarpackim jest to jedynie miasto Rzeszów). Na terenie województwa wystpuj przede wszystkim miasta mae i rednie do 50 tys., co dodatkowo wpywa na tak struktur lokalizacji geograficznej ankietowanych firm, a bliskie s siedztwo wikszych miast pozwala na atwe znalezienie potencjalnych odbiorców. 5
6 II. BRANEA 50,0% 45,0% 44,3% 40,0% 35,0% 30,0% 25,8% 25,0% 20,0% 19,6% 16,5% 15,0% 11,3% 11,3% 9,3% 7,2% 10,0% 5,0% 0,0% 3,1% 1% 0% metalowa i metalurgiczna handel usugowa maszynowa i elektro-maszynowa przetwórstwa spoywczego budowlana chemiczna transportowa medyczna ochrona rodowiska inne Analiza branowa przeprowadzona wród ankietowanych firm wyra$nie pokazuje, e przedsibiorstwa czsto prowadz swoj dziaalno# w kilku branach bowiem suma udzielonych odpowiedzi znacznie przekracza 100% (149,4%). Wród wyszczególnionych gazi gospodarki najwicej firm dziaa w brandy metalowej i metalurgicznej (25,8%). S to midzy innymi due zakady przemysowe, czsto dziaaj ce od wielu lat. Bardzo wan bran na terenie województwa jest handel (19,6%). Przewaaj tu mniejsze firmy, czsto cz ce dziaalno# handlow z usugow czy budowlan. Troch mniej popularna okazaa si branda us0ugowa (16,5%). Bran t reprezentuj gównie niedue firmy, czsto funkcjonuj ce od stosunkowo niedugiego okresu czasu. Na terenie województwa podkarpackiego brana usugowa nadal si rozwija. Pozostae brane stanowi niewielki procent (szczegóowe wyniki prezentuje powyszy wykres). 6
7 Ciekawostk jest, e wród pozostaych bran czsto pojawia si przemys drzewny. Stosunkowo due zalesienie województwa sprawia, e wystpuj tu znacz ce zasoby surowca potrzebnego w tej brany. Wród innych brand ankietowane firmy wymieniay midzy innymi przemys energetyczny, samochodowy, teleinformatyczny, odzieowy czy wókienniczy. 7
8 III. FORMA PRAWNA PRZEDSIBIORSTW 5,2% 1% 2% 23% 2,1% 66% Spóka prawa handlowego Osoba fizyczna prowadz ca dziaalno# gospodarcz Przedsibiorstwo pa,stwowe Spóka cywilna Spódzielnia Inne Sporód wyszczególnionych form prawnych zdecydowan wikszo# stanowiy firmy dziaaj ce w formie spó0ek prawa handlowego (66% - spóki akcyjne, spóki z ograniczon odpowiedzialnoci, spóki jawne, spóki komandytowe). Spóka Akcyjna jest form popularn raczej wród duych przedsibiorstw (gównie ze wzgldu na duy kapita przedsibiorstwa). Najpopularniejsze s jednak spóki z ograniczon odpowiedzialnoci. /wiadczy to midzy innymi o tym, e dziaalno# eksportow podejmuj firmy o kilkuletnim ju dowiadczeniu, z ugruntowan pozycj na rynku, wypracowuj ce wysze od przecitnych obroty i podejmuj ce ci ge dziaania prorozwojowe. Blisko ¼ sporód firm to przedsibiorstwa bd ce w0asnoicic osób fizycznych (popularna forma prowadzenia niewielkich, rodzinnych firm). Ponadto jest take kilka spó0dzielni (stanowi one 5,2% ogóu) i spó0ek cywilnych (2,1%). Wród ankietowanych firm znalazo si jedno przedsijbiorstwo pa&stwowe jeszcze nie sprywatyzowane. Na dzie, dzisiejszy funkcjonuje ono sprawnie. 8
9 IV. OD ILU LAT FIRMA PROWADZI DZIAALNOLM? 27,8% 25,8% 17,5% 24,7% 4,2% 0-5 lat 5-10 lat lat lat powyej 20 lat Struktura odpowiedzi na pytanie dotycz ce roku zaoenia firmy, zostaa przedstawiona w formie powyszego wykresu. Zaprezentowany jest na nim okres prowadzenia przez firmy dziaalnoci gospodarczej. Rozkad firm skupia si przede wszystkim na trzech przedziaach: 5 10 lat (24,7%), lat (25,8%) oraz powyej 20 lat (27,8%). Najwicej jest firm dziaaj cych powydej 20 lat s to firmy najczciej z tradycjami, funkcjonuj ce w niektórych przypadkach nawet kilka lub kilkanacie dziesicioleci. Firmy dziaaj ce dugo na rynku stopniowo wprowadzay do swej dziaalnoci eksport i dua cz# z nich eksportuje obecnie blisko poow wytwarzanych wyrobów. Na podobnym poziomie znajduj si firmy od 5 10 lat oraz od lat (odpowiednio 24,7% i 25,8%). S to firmy z pewnym dowiadczeniem, które zd yy ju wej# na rynki zagraniczne, w mniejszym b d$ wikszym stopniu. Du cz# stanowi take firmy funkcjonuj ce dopiero od kilku lat (17,5%). Wikszo# tych firm ma ju pewne dowiadczenie w eksporcie i dalej rozwijaj si w tym kierunku. S wród nich take firmy bd ce potencjalnymi eksporterami, których dziaalno# w tym kierunku jest dopiero na etapie przygotowawczym. 9
10 V. SPRZEDAE NETTO W 2002 ROKU 3,1% 43,3% 7,2% 18,6% 27,8% < 100 tys. PLN 100 tys. - 1 mln PLN 1 mln - 10 mln PLN > 10 mln PLN Brak odpowiedzi Niewiele mniej ni poow (43,3%) stanowi firmy, które w roku ubiegym osi gny sprzeda netto powydej 10 mln PLN. S to gównie firmy z brany metalowej i metalurgicznej oraz przetwórstwa spoywczego. W duej mierze jest to spowodowane duym udziaem eksportu w ogólnej sprzeday (wikszo# firm z tego zakresu sprzeday netto eksportuje ponad 50% swoich wyrobów). Ponad ¼ badanych to firmy o sprzeday netto w granicach 1 10 mln PLN. S to najczciej firmy albo dziaaj ce kilka lat albo takie, których eksport nie stanowi gównej pozycji w sprzeday. Taki wynik móg by# osi gnity gównie dziki dobrej pozycji na rynku krajowym i lokalnym. 18,6% firm ankietowanych mieci si w kategorii od 100 tys. 1 mln PLN. S to potencjalni eksporterzy, b d$ tacy, którzy swoj dziaalno# eksportow rozpoczli stosunkowo niedawno. Zaliczaj si do nich gównie firmy z bran usugowej, handlowej, maszynowej itp. Wród badanych firm najmniejszy procent (3,1%) stanowiy przedsibiorstwa o sprzeday netto ponidej 100 tys. PLN. To w gównej mierze firmy nowopowstae, na etapie rozwoju. Na powysze pytanie jedynie 7,2% firm nie udzielio odpowiedzi. 10
11 VI. CERTYFIKAT ISO Z GRUPY ,3% 80,0% 70,0% 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 23,7% 24,7% 20,0% 10,0% 0,0% Nie Tak Inne certyfikaty Przewaaj ca cz# firm (76,3%) nie posiada certyfikatu ISO z grupy 9000 (w 2 przypadkach otrzymanie takiego certyfikatu nast pi w bie cym lub na pocz tku przyszego roku). Jednake niewiele poniej ¼ ankietowanych firm posiada taki certyfikat. S to na ogó firmy due, czsto z wieloletnim dowiadczeniem. Wszystkie firmy posiadaj ce certyfikat ISO z tej grupy eksportuj w wikszym lub mniejszym stopniu swoje wyroby. Ponadto okoo 25% badanych firm posiada inne certyfikaty midzy innymi charakterystyczne dla swojej brany: np. HACCP, Znak Bezpiecze,stwa Manufacturing Practice), ISO itp., GMP (Good 11
12 HANDEL ZAGRANICZNY DZIAALNOLM, PERSPEKTYWY, BARIERY 12
13 VII. UDZIA EKSPORTU W SPRZEDAEY W 2002 ROKU 15,5% 10,3% 15,5% 15,5% 32,9% 10,3% 0-20% 21-40% 41-60% 61-80% % Brak odpowiedzi Najwicej jest firm (32,9%), których udzia eksportu w sprzeday wyniós w ubiegym roku do 20%. Czsto s to firmy nowopowstae, ale take te funkcjonuj ce ju od duszego czasu, które w przewaaj cej wikszoci sprzedaj swoje wyroby na rynku krajowym. Ich ugruntowana pozycja na rynku krajowym pozwala na prowadzenie dziaalnoci eksportowej czsto o marginalnym znaczeniu w ogólnej strukturze sprzeday. Udziau eksportu w sprzeday powydej 20% rozkada si mniej wicej równomiernie. Zaley to midzy innymi od polityki prowadzonej przez firm, jej nastawienia czy bdzie funkcjonowa# przede wszystkim na rynku krajowym, czy te przeznaczy niemale ca sw produkcj na eksport. Powyszy wykres w sposób szczegóowy przedstawia struktur odpowiedzi na to pytanie. 15,5% ankietowanych nie odpowiedziao na to pytanie s to gównie firmy, które dopiero w najbliszym czasie podejm dziaalno# eksportow. 13
14 VIII. PRZEDMIOT EKSPORTU 70% 67% 60% 50% 40% 30% 23,7% 20% 10% 10,3% 3,1% 13,4% 0% Produkty finalne Pó-produkty Usugi Surowce Brak odpowiedzi Podstawowym przedmiotem eksportu firm podkarpackich s produkty przetworzone (67%). Na terenie województwa funkcjonuj przede wszystkim firmy, które wytwarzaj wyroby gotowe, co niew tpliwie przyczynia si do takiej struktury towarowej eksportu. Jednake naley zwróci# uwag, e blisko ¼ ankietowanych firm eksportuje take pó0- produkty, s to najczciej firmy z brany metalowej i metalurgicznej oraz przetwórstwa spoywczego. Okoo 10% ankietowanych eksportuje us0ugi. Jest to w dalszym ci gu forma niezbyt popularna na terenie województwa podkarpackiego, dlatego ich udzia w strukturze odpowiedzi jest niewielki. Jedynie 3 firmy sporód ankietowanych eksportuj surowce: drewno, miso, surowce metalowe. 13,4% nie udzielio odpowiedzi na to pytanie podobnie jak poprzednio s to gównie firmy, które dopiero w najbliszym czasie podejm dziaalno# eksportow. 14
15 IX. KIERUNKI EKSPORTU W 2002 ROKU 70% 64% 60% 50% 40% 38,1% 33% 30% 30% 21,6% 19,6% 20% 13,4% 10% 0% Kraje UE Rosja, Biaoru, Ukraina Czechy, Sowacja, Wgry Inne Litwa, Potwa, Estonia USA Brak odpowiedzi Firmy z Podkarpacia najwicej swoich produktów eksportuj do krajów Unii Europejskiej (64%). Jest to duy rynek zbytu, a perspektywa przyst pienia do UE powoduje, e wikszo# firm za strategiczny kierunek eksportu obiera wanie kraje nale ce obecnie do UE. Ponadto duo eksportuje si na Wschód (38,1%) (Rosja, Biaoru, Ukraina) oraz na Po0udnie (33%) (Czechy, Sowacja, Wgry). S to kraje pooone niedaleko od granic województwa podkarpackiego, co niew tpliwie sprzyja wymianie handlowej. Take Litwa, otwa i Estonia s w okoo 20% przypadków krajem docelowym eksportu z firm podkarpackich. W tym przypadku równie blisko# geograficzna przemawia za tym. Stany Zjednoczone Ameryki s stosunkowo duym odbiorc towarów pochodz cych z firm podkarpackich (19,6%). Jest to duy obszarowo kraj, gdzie mona znale$# wielu potencjalnych partnerów. Do USA eksportuje si przede wszystkim: wyroby z brany metalowej i metalurgicznej, maszynowej, a take szko, artykuy spoywcze, alkohol i odzie. 30% ankietowanych firm podao jako kraje docelowe eksportu inne ni wymienione wczeniej, np. Finlandia, Sowenia, Szwajcaria oraz Izrael, Japonia, Australia czy Kanada. 15
16 Moe to by# zwi zane z zapotrzebowaniem tych krajów na specyficzne produkty, wytwarzane midzy innymi przez firmy z Podkarpacia. 16
17 X. PERSPEKTYWA ZWIKSZENIA EKSPORTU W LATACH ,1% 6,1% 91,8% Tak Nie Brak odpowiedzi Zdecydowana wikszo# ankietowanych firm zamierza w przyszym roku zwikszy# swoj dziaalno# eksportow (91,8%). Jedynie dwie firmy zadecydoway, e pozostan na obecnym poziomie eksportu firma produkuj ca odzie oraz firma z brany chemicznej (pierwsza z nich eksportuje 100% swoich wyrobów, co moe oznacza#, e w najbliszym czasie nie planuje si zwikszenia wolumenu sprzeday, natomiast druga firma mieci si w przedziale do 20% jeli chodzi o udzia eksportu w sprzeday i prawdopodobnie chce skupi# si na rynku krajowym). 6,1% nie udzielio odpowiedzi na to pytanie. 17
18 XI. LICZBA PARTNERÓW ZAGRANICZNYCH 50,5% 12,4% 6,2% 30,9% Wicej ni 3 Brak odpowiedzi Poowa firm (50,5%) zaznaczya odpowied$ WiJcej nid 3. S to na ogó firmy zajmuj ce si eksportem od duszego czasu i dlatego liczba partnerów jest wiksza. W odniesieniu do pozostaych firm: okoo 30% zadeklarowao, e wspópracuje z 1 3 partnerów, natomiast 6,2% - tylko z jednym. Liczba partnerów zagranicznych jest uzaleniona od sposobów prowadzenia przez firm dziaalnoci eksportowej, wykorzystywanych kanaów dystrybucji oraz liczby docelowych rynków eksportowych. 12 firm nie odpowiedziao na to pytanie. 18
19 XII. BARIERY W HANDLU ZAGRANICZNYM (od najwadniejszych do najmniej ucicdliwych) Wzrastaj ce koszty dziaalnoci w Polsce Bariery administracyjno-prawne w handlu z WNP Brak wasnych rodków finansowych Polityka kursowa NBP Brak 'wsparcia finansowego' Nieznajomo# lub brak informacji nt. zagranicznych rynków Brak wyspecjalizowanych i szeroko dostpnych usug wspieraj cych eksport Due opó$nienia na granicy Niska jako# infrastruktury drogowej Brak zagranicznych firm chtnych do nawi zania wspópracy Brak zasobów ludzkich Bariery jzykowe i kulturowe Trudnoci we wspópracy z istniej cymi firmami Na powysze pytanie okoo 80% ankietowanych firm udzielio odpowiedzi, pozostae firmy takiej odpowiedzi nie przedstawiy. Z powyszego wykresu wynika, e ankietowane firmy za najbardziej uci liw barier w handlu uznay wzrastajcce koszty dzia0alnoici w Polsce. Jest to powana niedogodno# dla firm, które musz zmaga# si z wszelkimi obci eniami, jakie s na nie naoone w zwi zku z prowadzeniem dziaalnoci gospodarczej. Powoduje to w wielu przypadkach brak moliwoci podejmowania dziaalnoci eksportowej. Na drugim miejscu firmy wymieniy bariery administracyjno-prawne w handlu z WNP. Jest to szczególnie wane z punktu widzenia firm, które przewaaj c cz# swojego eksportu kieruj na rynki wschodnie. 19
20 Brak w0asnych Irodków znalaz si na trzeciej pozycji. Jest to niew tpliwie powana przeszkoda w rozpoczciu b d$ rozszerzaniu dziaalnoci eksportowej, która cile wi e si z barier uznan przez ankietowane firmy za najwaniejsz. Polityka kursowa NBP to znacz ca przeszkoda dla dziaalnoci eksportowej. Niestabilno# waluty krajowej moe spowodowa# powstanie strat w handlu zagranicznym. Kolejna kwestia to brak wsparcia finansowego. Wynika z tego wyra$nie, e najwicej problemów w przypadku dziaalnoci eksportowej sprawia brak rodków na rozpoczcie i prowadzenie dziaalnoci handlowej z zagranic. Równie wan kwesti stanowi brak informacji nt. rynków zagranicznych. Funkcjonuj ce Izby Gospodarcze specjalizuj si w udzielaniu informacji dla eksporterów prowadz cych ju dziaalno# (np. prowadz szkolenia w kwestiach eksportowych), jednake brak jest instytucji, która pomogaby na etapie pocz tkowym (tj. zbieranie informacji nt. rynków zagranicznych, pomoc w nawi zywaniu kontaktów zagranicznych itp.) potencjalnym eksporterom lub przedsibiorcom ju eksportuj cym, którzy chc poszukiwa# nowych rynków zbytu. Uci liwo# kolejnych barier zmniejsza si stopniowo, a do barier jjzykowych i kulturowych oraz trudnoici we wspó0pracy z istniejccymi firmami. Ankietowane firmy uznay, i s to najmniej istotne bariery w handlu, które mona pokona# bez wikszych trudnoci. 20
21 XIII. ZWIKSZENIE PENETRACJI RYNKÓW EKSPORTOWYCH DZIAANIA 80,0% 72,2% 70,0% 60,0% 50,0% 53,6% 48,5% 47,4% 40,0% 35,1% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Bezporedni kontakt z klientami Wspópraca z porednikami (agentami) Udzia w tragach i wystawach handlowych Gromadzenia informacji nt. rynków zagranicznych Reklama/marketing zagranic 11,3% 8,2% Utworzenie oddziaów zagranic Wspópraca z zagranicznymi firmami promuj cymi Wspópraca z Centrum Obsugi Inwestora przy RARR S.A. 4,1% Brak odpowiedzi 9,3% Zdecydowana wikszo# firm wymieniaj c dziaania maj ce na celu zwikszenie penetracji rynków eksportowych wskazaa bezpoiredni kontakt z klientami (72,2%). Jest to stosunkowo prosta i efektywna forma zdobywania nowych rynków i dlatego najczciej praktykowana, take przez firmy z Podkarpacia. Okoo 50% ankietowanych firm wspó0pracuje z poirednikami. Tego typu dziaanie wybieraj firmy zarówno nowopowstae, jak i dziaaj ce ju przez jaki czas, gdy jest to prosta forma penetracji rynków eksportowych. 21
22 Na podobnym poziomie znalazy si dwie kolejne formy dziaania: udzia0 w targach i wystawach handlowych oraz gromadzenie informacji nt. rynków zagranicznych (odpowiednio 48,5% i 47,4%). S one poniek d zwi zane ze sob, poniewa podczas targów organizowanych zagranic firma moe zdoby# informacje na temat interesuj cych j rynków, ale take nawi za# kontakty z potencjalnymi odbiorcami za granic. Mniejsz, cho# nie najmniejsz, popularnoci cieszy si reklama/marketing zagranicc (35,1%), gównie z powodu wysokich nakadów finansowych, jakie wi si z tego typu pozyskiwaniem nowych rynków eksportowych. Pozostae formy penetracji rynków eksportowych wybierane s przez firmy raczej sporadycznie: Utworzenie oddzia0ów zagranicc (11,3%) kosztowna forma dziaania, szczególnie w razie niepowodzenia. Wspó0praca z zagranicznymi firmami promujccymi (8,2%) utrudniony dostp do takich firm oraz wysokie koszty promocji firmy zagranic. Wspó0praca z COI (4,1%) obecnie z tej formy skorzystao tylko kilka firm, jednake postpuj ce obecnie rozszerzenie dziaalnoci Centrum o promocj eksportu w województwie podkarpackim powinno przyczyni# si do zwikszenia popularnoci tej formy usug w badaniach rynków eksportowych. 9,3% nie odpowiedziao na to pytanie firmy, które nie podejmoway do tej pory dziaalnoci eksportowej. 22
23 XIV. PREFEROWANE USUGI W ZAKRESIE WSPIERANIA EKSPORTU 80,0% 70,0% 74,2% 69,1% 67% 60,0% 50,0% 48,5% 40,0% 36,1% 30,0% 26,8% 20,0% 10,0% 0,0% Pomoc w znalezieniu partnerów zagranicznych Informacje nt. rynków zagranicznych Wsparcie finansowe Pomoc w zakresie dziaalnoci promocyjnej Specjalistyczne szkolenia Doradztwo biznesowe 3,1% 1% Inne Brak odpowiedzi Wród wymienionych w ankiecie usug w zakresie wspierania eksportu najbardziej preferowane okazay si trzy: Pomoc w znalezieniu partnerów zagranicznych (74,2%) usug t wybieray firmy posiadaj ce ju partnerów, najczciej od 1 3, ale take te, które wspópracuj z wicej ni 3 partnerami. Widoczne jest tu wyra$ne przekonanie firm o koniecznoci podejmowania wspópracy z partnerami zagranicznymi w celu rozszerzania dziaalnoci eksportowej. Informacje nt. rynków zagranicznych (69,1%) wynika z tego wyra$ny brak instytucji, która specjalizuje si w tego typu dziaalnoci. Wymienione wczeniej Izby Gospodarcze skupiaj si gównie na dziaaniach promocyjnych i szkoleniowych dla eksporterów ju dziaaj cych. Szans moe by# Centrum Obsugi Inwestora w chwili obecnej rozszerza swoj dziaalno# o promocj eksportu w województwie podkarpackim (stworzenie tzw. Tapety Eksportowej, dostarczanie informacji nt. rynków zagranicznych, Poradnik dla eksportera itp.). 23
24 Wsparcie finansowe (67%) w dalszym ci gu duym problemem, który powstrzymuje firmy przed podejmowaniem b d$ rozszerzaniem dziaalnoci eksportowej jest brak rodków finansowych na badanie potencjalnych rynków eksportowych, pozyskiwanie odbiorców zagranic, reklam itp. Niecae 50% firm zaznaczyo pomoc w zakresie dzia0alnoici promocyjnej (48,5%) jako jedn z preferowanych usug w zakresie wspierania eksportu. W chwili obecnej reklama firmy zagranic jest bardzo kosztown form promocji, dlatego firmy czsto poszukuj alternatywnych, ale czasem mniej skutecznych form zachcania odbiorców zagranicznych do nabycia produktu tej firmy. Mniejsze poparcie dla specjalistycznych szkole& (36,1%) oraz doradztwa biznesowego (26,8%) moe wskazywa# na pewne dowiadczenie firm w kwestiach eksportowych. Kilka firm wskazao inne formy wspierania eksportu takie jak: doradztwo prawne, tanie ubezpieczenia kwot eksportowych czy gwarancje rz dowe. Tylko jedna firma nie udzielia odpowiedzi na to pytanie. 24
25 XV. PRZYSTPIENIE POLSKI DO UE POMOCNE DLA ZWIKSZENIA EKSPORTU W FIRMIE CZY NIE? 35,1% 12,4% 52,5% Tak Nie Brak odpowiedzi Zaskakuj ce moe wydawa# si, e jedynie poowa ankietowanych firm (52,5%) uwaa, e przyst pienie Polski do UE bjdzie pomocne w zwikszeniu eksportu na rynki zagraniczne. Moe to wynika# ze sceptycznego podejcia pozostaych firm odnonie czonkostwa Polski w UE, ale z drugiej strony firmy, które eksportuj np. gównie na Wschód mog obawia# si, e powstan w zwi zku z tym utrudnienia w eksportowaniu poza granice Unii. 35,1% uwaa, e przyst pienie Polski do Unii nie pomode jej w zwikszeniu eksportu na rynki zagraniczne, natomiast 12,4% nie udzielio odpowiedzi na ten temat. 25
26 WNIOSKI Przeprowadzona analiza odpowiedzi zaprezentowanych przez badane firmy pozwala na wysnucie podstawowego wniosku, e przedsibiorstwa z województwa podkarpackiego s wiadome moliwoci, jakie daje prowadzenie dziaalnoci eksportowej i generalnie przewaaj ca wikszo# firm jest zdecydowana na rozszerzenie dziaalnoci w zakresie wymiany handlowej z zagranic. Naley podkreli#, e wród badanych firm znalazy si równie takie, które na dzie, dzisiejszy nie eksportuj jeszcze swoich towarów (z grupy badanych przedsibiorstw stanowi one ponad 15%), jednake zainteresowanie wynikaj ce cho#by z samego faktu wypenienia ankiety pozwala myle#, e firmy te s zainteresowane rozpoczciem w niedalekiej przyszoci wspópracy z zagranicznymi kontrahentami. Poza najwaniejszym wnioskiem wynikaj cym z przeprowadzonych bada,, mona zaprezentowa# szereg dodatkowych konkluzji: 1. Do najbardziej popularnych bran w przypadku znacz cych eksporterów (przedsibiorstwa eksportuj ce powyej 50% swoich wyrobów) zaliczaj si przede wszystkim: handel, brana maszynowa i elektro-maszynowa, metalowa i metalurgiczna, przetwórstwa spoywczego oraz budowlana. Sporód pozostaych gazi gospodarki najczciej wymieniana bya brana drzewna oraz firmy produkuj ce wyroby ze szka. 2. Mona wyra$nie zauway#, e firmy które sprzedaj swoje wyroby za granic zdaj sobie spraw, i o pozycji firmy na rynkach zagranicznych decyduje midzy innymi jej wizerunek. W zwi zku z tym przewaaj ca wikszo# znacz cych eksporterów posiada certyfikat ISO z grupy 9000 uwaany za najwaniejszy certyfikat w kwestii jakoci. Ponadto firmy czsto staraj si pozyska# inne certyfikaty, by w ten sposób podnie# presti przedsibiorstwa na rynku krajowym oraz zagranicznym. 3. Z przeprowadzonych bada, wynika wyra$nie, i najwikszym odbiorc towarów i usug z firm podkarpackich jest Unia Europejska. Przemawia za tym nie tylko wielko# i chonno# rynku unijnego, ale take bliska perspektywa czonkostwa w strukturach Unii, czego bezporednim rezultatem bdzie midzy innymi zniesienie barier w handlu midzynarodowym. 4. Ankietowane przedsibiorstwa zdaj sobie spraw z istniej cych barier w handlu zagranicznych, jednak staraj si podejmowa# aktywne dziaania maj ce na celu pokonanie tych trudnoci. 5. Niewystarczaj ce rodki finansowe oraz brak instytucji wpieraj cych dziaania eksporterów to najwiksze problemy, które powstrzymuj firmy przed 26
27 podejmowaniem b d$ rozszerzaniem dziaalnoci eksportowej. Rozwi zaniem moe by# uatwienie dostpu firm eksportowych do preferencyjnych kredytów i poyczek oraz innych form dofinansowania eksporterów oraz rozszerzenie dziaalnoci Centrum Obsugi Inwestora przy RARR S.A. o promocj eksportu w regionie. 6. Przyst pienie Polski do UE nadal stanowi kwesti sporn wród firm podkarpackich. Najwicej obaw maj przedsibiorstwa, które funkcjonuj stosunkowo krótko. Ich mao ugruntowana pozycja stanowi podstawowy problem. Wród firm, które na pytanie Czy przyst pienie Polski do Unii Europejskiej pomoe Pa,stwa firmie znacz co zwikszy# eksport na rynki zagraniczne? odpowiedziay: nie, najwikszy udzia maj spóki z o.o. oraz osoby fizyczne. Gównym powodem takiego rozumowania moe by# obawa przed konkurencj ze strony firm zachodnich. Analiza potencjau eksportowego przedsibiorstw z województwa podkarpackiego z pewnoci pozwoli na podjcie odpowiednich kroków w celu rozwijania i promowania eksportu na terenie regionu Podkarpacia. 27
28 LITERATURA 1. Kaszuba K., Kawa P. Przewodnik po Unii Europejskiej. Poradnik dla przedsibiorcy eksportera. Maopolski Instytut Gospodarczy, Rzeszów Podkarpackie powiaty. Urz d Marszakowski Województwa Podkarpackiego. Rzeszów Hildebrandt A. (red.) Profil wraliwoci gospodarki regionalnej na integracj z Uni Europejsk. Województwa Podkarpackie. Instytut Bada, nad Gospodark Rynkow, Gda,sk
Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9. Streszczenie...
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i (rednich Przedsi)biorstw... 9 Streszczenie... 11 1. Zmiany makroekonomiczne w Polsce w latach
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polski w 2013 r.
Handel zagraniczny Polski w 2013 r. Zespó G ównego Ekonomisty Warszawa 08.09.2014 Raport o handlu zagranicznym Polski w 2013 r. Wst p KUKE S.A. jest instytucj finansow zajmuj c si ubezpieczeniem nale no
Bardziej szczegółowoPi lat programu promocji kultury przedsibiorczoci PRZEDSI BIORSTWO FAIR PLAY
Pi lat programu promocji kultury przedsibiorczoci PRZEDSI BIORSTWO FAIR PLAY W 22 roku po raz pity zrealizowalimy program Przedsibiorstwo Fair Play. Przez te minione lata, w trakcie realizacji kolejnych
Bardziej szczegółowoJak zdobywać rynki zagraniczne
Jak zdobywać rynki zagraniczne Nagroda Emerging Market Champions 2014 *Cytowanie bez ograniczeń za podaniem źródła: Jak zdobywać rynki zagraniczne. Badanie Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy zrealizowane
Bardziej szczegółowoRynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska
Rynek motoryzacyjny 2011 Europa vs Polska Rynek cz!"ci motoryzacyjnych nierozerwalnie #$czy si! z parkiem samochodowym, dlatego te% podczas oceny wyników sprzeda%y samochodowych cz!"ci zamiennych nie mo%na
Bardziej szczegółowo1. emisja akcji o wartości 2 mln PLN w trybie oferty prywatnej
PROJEKT INWESTYCYJNY Nazwa projektu: Forma projektu: TEVOR 1. emisja akcji o wartości 2 mln PLN w trybie oferty prywatnej 2. wprowadzenie akcji do obrotu na rynku NewConnect Podmiot: PL Consulting sp.
Bardziej szczegółowoPastwa wkład w to badanie z pewnoci pomoe nakreli kierunek zmian legislacyjnych, a take wskaza te obszary, gdzie zmiany s najbardziej potrzebne.
Dokument ródłowy: SME Panel konsultacje nt. reklamy wprowadzajcej w błd oraz nieuczciwych praktyk marketingowych, dotyczcych relacji midzy przedsibiorstwami. Jaki jest cel Ankiety przeprowadzanej wród
Bardziej szczegółowoKupony rabatowe jako forma promocji w rodowisku studenckim na przykładzie kursów jzykowych
Kupony rabatowe jako forma promocji w rodowisku studenckim na przykładzie kursów jzykowych rodowisko studenckie stanowi specyficzn grup młodych konsumentów, którzy s otwarci na nowe dowiadczenia. Ci młodzi
Bardziej szczegółowoInstrumenty rynku pracy dla osób poszukuj cych pracy, aktualnie podlegaj cych ubezpieczeniu spo ecznemu rolników w pe nym zakresie.
Instrumentyrynkupracydlaosóbposzukujcychpracy, aktualniepodlegajcychubezpieczeniuspoecznemurolnikówwpenymzakresie. Zdniem1lutego2009r.weszywycieprzepisyustawyzdnia19grudnia2008r. o zmianie ustawy o promocji
Bardziej szczegółowoRusza oferta publiczna INTERFOAM HOLDING AS, największego producenta pianki poliuretanowej z Ukrainy 23.11.2011.
Rusza oferta publiczna INTERFOAM HOLDING AS, największego producenta pianki poliuretanowej z Ukrainy 23.11.2011. INTERFOAM HOLDING AS, zarejestrowana w Estonii spółka tworząca grupę kapitałową będącą największym
Bardziej szczegółowoSIEGMA-CONSULT Martin Siegwald
SIEGMA-CONSULT Martin Siegwald Dane identyfikacyjne Nazwa stosowana w obrocie gospodarczym Forma prawna SIEGMA-CONSULT Martin Siegwald osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą - mikroprzedsiębiorstwo
Bardziej szczegółowoArgumenty na poparcie idei wydzielenia OSD w formie tzw. małego OSD bez majtku.
Warszawa, dnia 22 03 2007 Zrzeszenie Zwizków Zawodowych Energetyków Dotyczy: Informacja prawna dotyczca kwestii wydzielenia Operatora Systemu Dystrybucyjnego w energetyce Argumenty na poparcie idei wydzielenia
Bardziej szczegółowoJacek Szlachta. Panel 2 Rola współpracy transgranicznej dla rozwoju województwa podlaskiego. Białystok 20 luty 2014 roku
Jacek Szlachta Panel 2 Rola współpracy transgranicznej dla rozwoju województwa podlaskiego Białystok 20 luty 2014 roku 1 Struktura prezentacji 1. Zapisy strategii województwa podlaskiego do roku 2020 w
Bardziej szczegółowoJak zdobywać rynki zagraniczne
Jak zdobywać rynki zagraniczne Nagroda Emerging Market Champions 2014 *Cytowanie bez ograniczeń za podaniem źródła: Jak zdobywać rynki zagraniczne. Badanie Fundacji Kronenberga przy Citi Handlowy zrealizowane
Bardziej szczegółowoMIKROPRZEDSI BIORSTWA Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w WOJEWÓDZTWIE WI TOKRZYSKIM
PROCES WDRA ANIA DZIA ANIA 3.4 MIKROPRZEDSI BIORSTWA Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w WOJEWÓDZTWIE WI TOKRZYSKIM Oddzia Rozwoju Przedsi biorczo ci i Inwestycji 1 INFORMACJE PODSTAWOWE
Bardziej szczegółowoN a r o d o w y B a n k P o l s k i. Informacja o zagranicznych inwestycjach bezporednich w Polsce. w 2006 roku
N a r o d o w y B a n k P o l s k i D e p a r t a m e n t S t a t y s t y k i Informacja o zagranicznych inwestycjach bezporednich w Polsce w 2006 roku Informacje o zagranicznych inwestycjach bezporednich
Bardziej szczegółowoBariery rozwoju du ych przedsi biorstw w Polsce.
Bariery rozwoju duych przedsibiorstw w Polsce. Wyniki badania Monitoring kondycji sektora duych przedsibiorstw 2009 PKPP Lewiatan i Deloitte Sp. z o.o. dr Magorzata Starczewska-Krzysztoszek Warszawa, 20
Bardziej szczegółowoWprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9
SPIS TRE%CI Wprowadzenie: Krystyna Gurbiel - Dyrektor Generalny Polskiej Fundacji Promocji i Rozwoju Ma"ych i &rednich Przedsi'biorstw... 9 Streszczenie raportu... 11 $. Stan sektora ma!ych i "rednich
Bardziej szczegółowoInformacja o projekcie inwestycyjnym Grodno S.A.
Informacja o projekcie inwestycyjnym Grodno S.A. Wrocław 12 stycznia 2011 r. PROJEKT INWESTYCYJNY Nazwa projektu: GRODNO Charakter projektu: 1. emisja akcji o wartości 8 mln PLN w trybie oferty prywatnej
Bardziej szczegółowoUniwersytet Warszawski Organizacja rynku dr Olga Kiuila LEKCJA 12
LEKCJA 12 KOSZTY WEJŚCIA NA RYNEK Inwestując w kapitał trwały zwiększamy pojemność produkcyjną (czyli maksymalną wielkość produkcji) i tym samym możemy próbować wpływać na decyzje konkurencyjnych firm.
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 FORMULARZ INFORMACJI PRZEDSTAWIANYCH PRZY UBIEGANIU SIĘ O POMOC DE MINIMIS........................
Załącznik nr 4 FORMULARZ INFORMACJI PRZEDSTAWIANYCH PRZY UBIEGANIU SIĘ O POMOC DE MINIMIS A. Informacje dotyczące wnioskodawcy 1. Imię i nazwisko albo nazwa 2. Adres miejsca zamieszkania albo adres siedziby
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: TECHNIK MASAŻYSTA przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka
Bardziej szczegółowoTrade Finance produkty, rozwiązania
Trade Finance produkty, rozwiązania Spis treści: Grupo Santander nowy właściciel Banku Zachodniego WBK International Desk grupy Santander na świecie Santander Trade Portal szansa rozwoju dla Klientów BZ
Bardziej szczegółowoLokalne kryteria wyboru operacji polegającej na rozwoju działalności gospodarczej
polegającej na rozwoju działalności gospodarczej Lp. 1. 2. 3. 4. Nazwa kryterium Liczba miejsc pracy utworzonych w ramach operacji i planowanych do utrzymania przez okres nie krótszy niż 3 lata w przeliczeniu
Bardziej szczegółowoEnergia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy
Energia odnawialna w województwie zachodniopomorskim Koncepcje współpracy Podstaw rozwoju kadego społeczestwa jest jego rozwój gospodarczy, a energia stanowi wan rol w jego realizacji. Z uwagi na cigły
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać 2015-06-09 14:09:44
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-09 14:09:44 2 Austria jest krajem uprzemysłowionym, z małym rynkiem wewnętrznym, stąd też handel zagraniczny odgrywa ważną rolę w gospodarce narodowej. Do najważniejszych
Bardziej szczegółowoTrendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców
Trendy eksportowe i perspektywiczne rynki dla polskich przedsiębiorców 22 maja 2015 ul. Arkońska 6 (budynek A3), 80-387 Gdańsk tel.: 58 32 33 100 faks: 58 30 11 341 X Pomorskie Forum Przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoFUNDUSZE EUROPEJSKIE DLA ROZWOJU REGIONU ŁÓDZKIEGO
Dotyczy projektu: Wzrost konkurencyjności firmy poprzez wdrożenie innowacyjnej technologii nestingu oraz Województwa Łódzkiego na lata 2007-2013. Numer umowy o dofinansowanie: UDA-RPLD.03.02.00-00-173/12-00
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 19 września 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I półroczu 2014 r. 1 W końcu czerwca 2014 r. działalność
Bardziej szczegółowoPerspektywy rozwoju przemysłu celulozowopapierniczego w. odniesieniu do bazy surowcowej PGL LP. Marek Krzykowski, IP Kwidzyn
Perspektywy rozwoju przemysłu celulozowopapierniczego w odniesieniu do bazy surowcowej PGL LP Marek Krzykowski, IP Kwidzyn Sękocin Stary, 24-25 października 2012 I. Charakterystyka przemysłu celulozowopapierniczego
Bardziej szczegółowoCBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ WIZY DLA NASZYCH WSCHODNICH SĄSIADÓW I PROBLEM KALININGRADU BS/134/2002 KOMUNIKAT Z BADAŃ
CBOS CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT OŚRODEK INFORMACJI 629-35 - 69, 628-37 - 04 693-46 - 92, 625-76 - 23 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polski w 2012 roku
Handel zagraniczny Polski w 2012 roku JANUSZ PIECHOCIŃSKI Luty 2013 Obroty towarowe Polski z zagranicą w latach 2000-2013 mld EUR 160 Redukcja deficytu w latach 2008-2012 o ponad 60%, tj. o 16,5 mld EUR.
Bardziej szczegółowoFormularz F-4.2.3-01-01-01 Druk firmowy Nr wydania: 03 Data wydania: 22-09-2014
Instrument: Realizacja niektórych przedsięwzięć w zakresie promocji i wspierania eksportu lub sprzedaży na rynku wewnętrznym UE ( PRZEDSIĘWZIĘCIA PROMOCYJNE ). Cel główny wsparcia Wymagania Udzielanie
Bardziej szczegółowoWsparcie internacjonalizacji MŚP. Działanie 1.2 Program Operacyjny Polska Wschodnia
2015 Wsparcie internacjonalizacji MŚP Działanie 1.2 Program Operacyjny Polska Wschodnia 2014-2020 Eksport w makroregionie Polski Wschodniej eksport z makroregionu stanowi jedynie 9% eksportu krajowego
Bardziej szczegółowoEP io default website
26-01-2015 Od regulacji Internetu po bezpieczestwo publiczne debata na temat dylematów ochrony danych Nowoczesna gospodarka opiera si w duej mierze na przetwarzaniu danych, dlatego potrzebne s jasne reguy,
Bardziej szczegółowoTwój rodzaj CV. Jak wybrać odpowiedni rodzaj CV w zależności od doświadczenia i celu zawodowego?
Twój rodzaj CV Jak wybrać odpowiedni rodzaj CV w zależności od doświadczenia i celu zawodowego? Odpowiedz sobie na pytanie: Na czym polega fenomen dobrego CV jakie informacje powinny być widoczne w dokumencie
Bardziej szczegółowoPrzepisy projektowanego rozporzdzenia nie s objte regulacjami prawa Unii Europejskiej.
Uzasadnienie W dniu 10 stycznia 2006 r. weszło w ycie rozporzdzenie Ministra Transportu i Budownictwa w sprawie szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnie przez kierujcych pojazdami, instruktorów
Bardziej szczegółowoWojewódzki Urz d Pracy w Bia ymstoku Podlaskie Obserwatorium Rynku Pracy i Prognoz Gospodarczych
Spis treci Wstp... 4 1. Sektor spoywczy w Polsce... 6 2. Diagnoza stanu sektora spoywczego w województwie podlaskim... 17 2.1. Wprowadzenie... 17 2.2. Brana misna... 26 2.3. Brana owocowo-warzywna... 43
Bardziej szczegółowoKTO W POLSCE SZUKA PRACY? RAPORT SERWISU SZYBKOPRACA.PL
KTO W POLSCE SZUKA PRACY? RAPORT SERWISU SZYBKOPRACA.PL Poprawa koniunktury na rynku pracy zachęca Polaków do bardziej aktywnego poszukiwania nowego zatrudnienia. Eksperci serwisu rekrutacyjnego Szybkopraca.pl,
Bardziej szczegółowoBiznesplan - Projekt "Gdyński Kupiec" SEKCJA A - DANE WNIOSKODAWCY- ŻYCIORYS ZAWODOWY WNIOSKODAWCY SEKCJA B - OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA
Załącznik nr 5 do regulaminu Biznesplan - Projekt "Gdyński Kupiec" SEKCJA A - DANE WNIOSKODAWCY- ŻYCIORYS ZAWODOWY WNIOSKODAWCY SEKCJA B - OPIS PLANOWANEGO PRZEDSIĘWZIĘCIA SEKCJA C - PLAN MARKETINGOWY/ANALIZA
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013
Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Warszawa, 30 stycznia 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm Badania
Bardziej szczegółowoNadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005
Nadwyka operacyjna w jednostkach samorzdu terytorialnego w latach 2003-2005 Warszawa, maj 2006 Spis treci Wprowadzenie...3 Cz I Zbiorcze wykonanie budetów jednostek samorzdu terytorialnego...7 1. Cz operacyjna...7
Bardziej szczegółowoREGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE pn. Zielony potencja subregionu p ockiego szans rozwoju rynku pracy
Projekt Zielony potencja subregionu pockiego szans rozwoju rynku pracy wspófinansowany przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego REGULAMIN UCZESTNICTWA W PROJEKCIE pn. Zielony potencja
Bardziej szczegółowofranczyzowym w Polsce
Raport o rynku franczyzowym w Polsce II edycja - 2008 Wstęp Akademia Rozwoju Systemów Sieciowych zakończyła kolejną edycję badania rynku systemów sieciowych (sieci franczyzowe, agencyjne, partnerskie i
Bardziej szczegółowoZarządzenie Nr 0151/18/2006 Wójta Gminy Kornowac z dnia 12 czerwca 2006r.
Zarządzenie Nr 0151/18/2006 Wójta Gminy Kornowac z dnia 12 czerwca 2006r. w sprawie: ogłoszenia otwartego konkursu ofert na zadanie publiczne Gminy Kornowac w sprawie realizacji programu zdrowotnego: Ty
Bardziej szczegółowoBanki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce
Banki spółdzielcze na tle systemu finansowego w Polsce 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Banki komercyjne Spółdzielcze Kasy Oszczdnociowo-Kredytowe Fundusze
Bardziej szczegółowoZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG
ZMIANY W KRYTERIACH WYBORU FINANSOWANYCH OPERACJI PO IG LP Działanie Poprzednie brzmienie Aktualne brzmienie 1. 1.4-4.1 Projekt obejmuje badania przemysłowe i/lub prace rozwojowe oraz zakłada wdroŝenie
Bardziej szczegółowoWsparcie lubelskich przedsiębiorców przez Samorząd Województwa Lubelskiego w ramach inicjatywy Biznes Lubelskie
Wsparcie lubelskich przedsiębiorców przez Samorząd Województwa Lubelskiego w ramach inicjatywy Biznes Lubelskie Mariusz Rudzki Kierownik Oddziału Promocji Handlu i Inwestycji Departament Gospodarki i Współpracy
Bardziej szczegółowoNowy Serwis Pstr gowy. Analiza Rynku Producentów Ryb ososiowatych
Nowy Serwis Pstr gowy Analiza Rynku Producentów Ryb ososiowatych Spis Tre ci Za enia Nowego Serwisu Historia Serwisu Pstr gowego Problemy Nowego Serwisu Pstr gowego Pozyskiwanie Danych ci galno danych
Bardziej szczegółowoRozwój rynku us ug logistycznych w Polsce w latach 2008-2011 The development of logistics services in Poland in 2008-2011
Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH Nr 99 Seria: Administracja i Zarzdzanie 2013 prof. dr hab. Krystyna Pieniak-Lendzion dr in. Adam Marcysiak Uniwersytet Przyrodniczo
Bardziej szczegółowoT.C. DĘBICA S.A. (1) Firma Oponiarska DĘBICA S.A. Wyniki finansowe 2007 r. i perspektywy 2008 r. Warszawa, 15 lutego 2008 r. T.C. DĘBICA S.A. (2) Executive summary Przychody ze sprzedaży w 2007 r. wyniosły
Bardziej szczegółowoA. Informacje dotyczące podmiotu, któremu ma A1) Informacje dotyczące wspólnika spółki cywilnej być udzielona pomoc de minimis 1)
FORMULARZ INFORMACJI PRZEDSTAWIANYCH PRZY UBIEGANIU SIĘ O POMOC DE MINIMIS Stosuje się do de minimis udzielanej na warunkach określonych w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013
Bardziej szczegółowoprzewidywania zapotrzebowania na moc elektryczn
do Wykorzystanie do na moc elektryczn Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska Slide 1 of 20 do Coraz bardziej popularne staj si zagadnienia zwi zane z prac ¹ródªa energii elektrycznej (i cieplnej)
Bardziej szczegółowoOrganizatorzy spotkania informacyjnego dla przedsiębiorców z woj. opolskiego. Środki na rozwój eksportu dla Twojego przedsiębiorstwa
Organizatorzy spotkania informacyjnego dla przedsiębiorców z woj. opolskiego Środki na rozwój eksportu dla Twojego przedsiębiorstwa Fundacja została założona w 2010r. we Wrocławiu w celu: promocji przedsiębiorczości
Bardziej szczegółowoProgram Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe
Autor: Jacek Bielecki Ostatnia zmiana: 14 marca 2011 Wersja: 2011 Spis treci Program Sprzeda wersja 2011 Korekty rabatowe PROGRAM SPRZEDA WERSJA 2011 KOREKTY RABATOWE... 1 Spis treci... 1 Aktywacja funkcjonalnoci...
Bardziej szczegółowoKrajowy Fundusz Kapita owy S.A. jako instrument in ynierii finansowej. Co to jest Krajowy Fundusz Kapita owy?
VENTURE CAPITAL Krajowy Fundusz Kapitaowy S.A. jako instrument inynierii finansowej Pawe Jaroszek/ Iwona Barszcz Warszawa, 28 wrzenia 2009 Co to jest Krajowy Fundusz Kapitaowy? KFK funkcjonuje w formie
Bardziej szczegółowoWytyczne ministerialne przewidywały niekorzystny sposób rozliczania leasingu w ramach dotacji unijnych. Teraz się to zmieni.
Wytyczne ministerialne przewidywały niekorzystny sposób rozliczania leasingu w ramach dotacji unijnych. Teraz się to zmieni. Wytyczne ministerialne przewidywały niekorzystny sposób rozliczania leasingu
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowo4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach
4.3. Struktura bazy noclegowej oraz jej wykorzystanie w Bieszczadach Baza noclegowa stanowi podstawową bazę turystyczną, warunkującą w zasadzie ruch turystyczny. Dlatego projektując nowy szlak należy ją
Bardziej szczegółowoDotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku.
Dotacje dla przedsiębiorczych w 2013 roku. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości w roku 2013, realizuje działania na rzecz wsparcia i rozwoju przedsiębiorstw. Obowiązkiem spoczywającym na PARP jest
Bardziej szczegółowoZAPYTANIE OFERTOWE. MERAWEX Sp. z o.o. 44-122 Gliwice ul. Toruńska 8. ROZWÓJ PRZEDSIĘBIORSTWA MERAWEX Sp. z o.o. POPRZEZ EKSPORT.
Gliwice, 07.12. 2012 r. ZAPYTANIE OFERTOWE Zakup usług doradczych w zakresie wyselekcjonowania, sprawdzenia wiarygodności grupy docelowej potencjalnych partnerów handlowych, przygotowania ofert współpracy
Bardziej szczegółowoI. Charakterystyka przedsiębiorstwa
I. Charakterystyka przedsiębiorstwa Firma odzieżowa jest spółką cywilną zajmującą się produkcją odzieży i prowadzeniem handlu hurtowego w całym kraju. Jej siedziba znajduje się w Chorzowie, a punkty sprzedaży
Bardziej szczegółowoDB Schenker Rail Polska
DB Schenker Rail Polska Bariery rozwoju transportu kolejowego w Polsce DB Schenker Rail Polska Zbigniew Pucek Członek Zarządu ds. Bocznic i Kolei Przemysłowych Członek Zarządu ds. Sprzedaży, Sosnowiec,
Bardziej szczegółowoOpinie na temat płatności kartą wśród przedsiębiorców Raport z badania dla Związku Przedsiębiorców i Pracodawców
Opinie na temat płatności kartą wśród przedsiębiorców Raport z badania dla Związku Przedsiębiorców i Pracodawców dla Warszawa 6 marca 2014 r. Metodologia badania Metodologia badania Badanie mikroprzedsiębiorstw
Bardziej szczegółowo! "#$%&$&'()(*+',-&./#0%($',%,+./#0! +,1&%($',%,#"&2
! ! "#$%&$&'()(*+',-&./#0%($',%,+./#0! +,1&%($',%,#"&2 ($',%,+."-(3456-"(758 ($',%,+."-(34561,$",95-/7*$+&4#(."&: ($',%,+."-(3456#$&*51,$,*+&-&."&%($1'&#/,'&$*+&;51'&#/: ($',%,+."-(345614#" ($',%,+."-(34569"()*#&$&9"(*$7&."&2
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY. Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1
GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Studiów Makroekonomicznych i Finansów Warszawa, 18 czerwca 2014 r. Informacja sygnalna Wyniki finansowe banków w I kwartale 2014 r. 1 W końcu marca 2014 r. działalność
Bardziej szczegółowoANALIZA NUMERYCZNA. Grzegorz Szkibiel. Wiosna 2014/15
ANALIZA NUMERYCZNA Grzegorz Szkibiel Wiosna 2014/15 Spis tre±ci 1 Metoda Eulera 3 1.1 zagadnienia brzegowe....................... 3 1.2 Zastosowanie ró»niczki...................... 4 1.3 Output do pliku
Bardziej szczegółowoUMOWA. Projekt. a..., (nazwa jednostki samorządu terytorialnego/uczestnika Misji) z siedzibą w..., ul..., wpisany do
Załącznik 2 do Regulaminu UMOWA Projekt o wsparcie uczestnictwa przedstawiciela jednostek samorządu terytorialnego z Polski Wschodniej w wyjazdowej misji inwestycyjnej do Niemiec (Berlin) w związku z udziałem
Bardziej szczegółowoRola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych.
! " Opracował Krzysztof Trzak dyrektor Szkoły Podstawowej w Alojzowie 23.05.2002. Rola i miejsce szkół w tym obszarze działa, zadania dla krajów kandydujcych. Unia Europejska tworzy sprzyjajce warunki,
Bardziej szczegółowodr inż. Robert Geryło Seminarium Wyroby budowlane na rynku europejskim wymagania i kierunki zmian, Warszawa 16.3.2010
Nowy zakres wymagań stawianych wyrobom budowlanym związanych z efektywnościąenergetyczną budownictwa dr inż. Robert Geryło Seminarium Wyroby budowlane na rynku europejskim wymagania i kierunki zmian, Warszawa
Bardziej szczegółowoWsparcie ma ych i rednich przedsi biorstw a realizacja celów Narodowego Planu Rozwoju Warszawa, 4 marca 2005 r.
Wsparcie ma ych i rednich przedsi biorstw a realizacja celów Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006 Warszawa, 4 marca 2005 r. Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006: - Cel g ówny: rozwijanie konkurencyjnej gospodarki
Bardziej szczegółowoOgólnopolski Konkurs ROLNIK-FARMER ROKU. XXIII edycja. Ankieta dla Grup Producentów Rolnych
Ogólnopolski Konkurs ROLNIK-FARMER ROKU XXIII edycja Ankieta dla Grup Producentów Rolnych ORGANIZATOR: Stowarzyszenie Polski Klub ROLNIK-FARMER ROKU PARTNER KONKURSU: Agencja Nieruchomości Rolnych PATRONAT
Bardziej szczegółowoKarty przypuszczeń IDEA
Karty przypuszczeń IDEA CO? Karty przypuszczeń IDEA są narzędziem zaprojektowanym aby użyc go w kilku kontekstach: w nauczaniu przedsiębiorczości w ramach studiów wyższych w mentoringu i nauczaniu potencjalnych
Bardziej szczegółowoKryteria dla Dziaania 3.2
Kryteria dla Dziaania 3.2 Lp. Kryterium Definicja Rodzaj kryterium Sposób weryfikacji Etap Oceny Kryterium 1. Innowacyjno!" Kryterium zostanie spenione w sytuacji gdy w wyniku realizacji zostanie wprowadzony
Bardziej szczegółowoRYNEK MLEKA. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 19/2010
RYNEK MLEKA TENDENCJE CENOWE Krajowe ceny artykuów mleczarskich Na pocztku maja br. notowano dalszy dynamiczny wzrost cen produktów mleczarskich. W zakadach objtych Zintegrowanym Systemem Rolniczej Informacji
Bardziej szczegółowoGŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw. Grupy przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 28 stycznia 2010 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Przedsiębiorstw w Polsce w 2008 r. Wprowadzenie * Badanie grup przedsiębiorstw prowadzących działalność
Bardziej szczegółowoUZASADNIENIE. I. Potrzeba i cel renegocjowania Konwencji
UZASADNIENIE I. Potrzeba i cel renegocjowania Konwencji Obowiązująca obecnie Konwencja o unikaniu podwójnego opodatkowania, zawarta dnia 6 grudnia 2001 r., między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Danii
Bardziej szczegółowoDofinansowanie pszczelarstwa 2018 dodatkowy dochód!
https://www. Dofinansowanie pszczelarstwa 2018 dodatkowy dochód! Autor: Tadeusz Śmigielski Data: 12 kwietnia 2018 Pojawi?a si? kolejna mo?liwo?? na dofinansowanie pszczelarstwa 2018. Pszczelarze mog? otrzyma?
Bardziej szczegółowoRAPORT KWARTALNY DR KENDY S.A.
RAPORT KWARTALNY DR KENDY S.A. ZA OKRES I KWARTAŁU 2011 ROKU od dnia 01-01-2011 roku do dnia 31-03-2011 roku Warszawa, 16 maja 2011 r. Raport kwartalny za 1 kwartał 2011 został przygotowany przez Emitenta
Bardziej szczegółowoRaport_Inter_2009_converted52:Layout 1 4/20/09 1:02 PM Page 18 Ubezpieczenia {
{ Ubezpieczenia Klienci InterRisk SA Vienna Insurance Group to zarówno osoby fizyczne, jak firmy, przedsiębiorstwa i szkoły. Oferujemy im ponad 150 produktów ubezpieczeniowych. Nasze ubezpieczenia zapewniają
Bardziej szczegółowoInformacja i Promocja. Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy
Informacja i Promocja Mechanizm Finansowy EOG Norweski Mechanizm Finansowy Spis treci 1. Wstp... 3 2. Ogólne działania informacyjno - promocyjne... 3 3. Działania informacyjno-promocyjne projektu... 4
Bardziej szczegółowoGrodno S.A. w drodze na NewConnect. IPO Day, 11.01.2011
Grodno S.A. w drodze na NewConnect IPO Day, 11.01.2011 Zastrzeżenia prawne W niniejszej prezentacji zostały wykorzystane źródła informacji, które Grodno S.A. (dalej: Spółka, Grodno) uznaje za wiarygodne
Bardziej szczegółowoA.1 WNIOSEK O DOTACJĘ. (Wniosek o dotację NFOŚiGW na częściową spłatę kapitału kredytu)
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ul. Konstruktorska 3A, 02-673 Warszawa A.1 WNIOSEK O DOTACJĘ (Wniosek o dotację NFOŚiGW na częściową spłatę kapitału kredytu) Od: [Beneficjent] Do:
Bardziej szczegółowoRaport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013
Raport o sytuacji mikro i małych firm w roku 2013 Warszawa, 11 kwiecień 2014 Już po raz czwarty Bank Pekao przedstawia raport o sytuacji mikro i małych firm 7 tysięcy wywiadów z właścicielami firm, Badania
Bardziej szczegółowoFORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO
F7/8.2.1/8.5.10806 1/5 Załącznik nr 19b do SIWZ FORMULARZ AUDITU TECHNOLOGICZNEGO Auditorzy: Data auditu: Osoby zaangażowane w audit ze strony firmy: F7/8.2.1/8.5.10806 2/5 A. INFORMACJE OGÓLNE Firma:
Bardziej szczegółowoOCHRONA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W SEKTORZE ODZIEŻOWO-TEKSTYLNYM
REKOMENDACJE W roku 2015 kancelaria SADKOWSKI I WSPÓLNICY została wyróżniona w corocznym rankingu prestiżowym zestawieniu kancelarii prawniczych, rekomendowanych przez Klientów Kancelarii oraz inne firmy
Bardziej szczegółowoOpinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu us ug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r.
Uwagi ogólne: Opinia PKPP Lewiatan do projektu ustawy o wiadczeniu usug na terytorium RP /druk 2590 cz.1/ z dnia 11.01.2010 r. Ad. Tytu projektu ustawy i przedmiot projektu ustawy o wiadczeniu usug na
Bardziej szczegółowoJak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r.
Jak zostać przedsiębiorcą, czyli własna firma za unijne pieniądze Anna Szymańska Wiceprezes Zarządu DGA S.A. Poznań, 20 kwietnia 2016 r. UWAGA w obecnej perspektywie UE maksymalna kwota dotacji nie przekracza
Bardziej szczegółowo50+ w Europie podsumowanie wst_pnych wyników
share_pl.indd 1 10.04.2006 23:39:39 Uhr share_pl.indd 2-3 10.04.2006 23:39:39 Uhr Odsetek osób starszych w ca_ej populacji jest wy_szy w Europie ni_ na jakimkolwiek innym kontynencie, a zjawisko starzenia
Bardziej szczegółowoBADANIE RYNKU. Prof. dr hab. Andrzej Pomykalski. Katedra Innowacji i Marketingu
BADANIE RYNKU Prof. dr hab. Andrzej Pomykalski Katedra Innowacji i Marketingu LUDZIE MUSZĄ KUPOWAĆ. ale mogą wybierać Fazy procesu zarządzania marketingowego zawierają: Badanie rynku Analiza rynku docelowego
Bardziej szczegółowoKONKURENCJA DOSKONA!A
KONKURENCJA OSKONA!A Bez wzgl"du na rodzaj konkurencji, w jakiej uczestniczy firma, jej celem gospodarowania jest maksymalizacja zysku (minimalizacja straty) w krótkim okresie i maksymalizacja warto"ci
Bardziej szczegółowoROLNICZYCH I ICH WP YW NA KOSZTY
Wspópraca sfery nauki i instytucji rynkowych w za wiejskich oraz lokalnego przemysu sta ROLNICZYCH I ICH WPYW NA KOSZTY Stanisaw Zaj Zakad Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich sza Szkoa Zawodowa w Kro
Bardziej szczegółowoKto i gdzie inwestuje 2015-06-15 10:38:10
Kto i gdzie inwestuje 2015-06-15 10:38:10 2 Wiele zagranicznych firm o zasięgu światowym wybiera Niderlandy jako swoją główną siedzibę. Decyduje o tym centralne położenie Holandii w Europie Zachodniej.
Bardziej szczegółowo1. 1 1. BENEFICJENT 1.1 NAZWA I ADRES BENEFICJENTA
1. BENEFICJENT 1.1 NAZWA I ADRES BENEFICJENTA 1.2 OSOBA UPOWAŻNIONA DO REPREZENTOWANIA BENEFICJENTA 1.3 TELEFON, FAX, ADRES E-MAIL, STRONA WWW 1.4 NUMER NIP I REGON 1.5 MIEJSCE REALIZACJI PROJEKTU 1.6
Bardziej szczegółowoCyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY. obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r.
Cyfrowe Centrum Serwisowe S.A. JEDNOSTKOWY RAPORT KWARTALNY obejmujący okres od dnia 1 kwietnia 2013 r. do dnia 30 czerwca 2013 r. Piaseczno, 12 sierpnia 2013 1. Informacje podstawowe Cyfrowe Centrum Serwisowe
Bardziej szczegółowoEP io default website
29-11-2014 Dni Nagrody LUX: debata Gdzie jest widownia? Europejskie filmy i ich publiczno Liczba filmów produkowanych w Europie wzrosa, ale Europejczycy ogldaj gównie filmy amerykaskie i nie wszdzie wyprodukowane
Bardziej szczegółowoPartnerstwo Tri Regio
Partnerstwo Tri Regio Jakie są główne załoŝenia Partnerstwa Eures TriRegio W centrum działań Partnerstwa znajdują się: informacja, doradztwo i pośrednictwo oraz zapewnienie szerokiego publicznego dostępu
Bardziej szczegółowoWymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia
Wymiana gospodarcza województwa podlaskiego z zagranicą - stan, perspektywy, zagrożenia dr.inż. Wojciech Winogrodzki Prezes Zarządu Członek Konfederacji Lewiatan Przygotowując moje wystąpienie wykorzystałem:
Bardziej szczegółowoCz 1: Perspektywa firm
Cz 1: Perspektywa firm Luty 2009 HRM partners S.A. ul. K. K. Baczyskiego 1 00-038 Warszawa tel. +48/22 244 15 50 fax. +48/22 244 15 51 e-mail: hrmpartners@hrmpartners.pl www.hrmpartners.pl NIP 525-22-01-858
Bardziej szczegółowo