Biuletyn firmowy NEWS TRANSFER Redakcja: TME Wydawca: TME Zdjęcia: materiały własne TME Skład ukończony: Transfer Multisort Elektronik nie

Transkrypt

1 FIRMOWY BIULETYN INFORMACYJNY LED Oświetlenie i sterowanie Temat numeru: Transfer Multisort Elektronik Zdobądź stypendium TME O oprogramowaniu PARCAT Wiosenne zawody sumo robotów Green Up Your Waste Nowoczesne podzespoły mocy

2 Biuletyn firmowy NEWS TRANSFER Redakcja: TME Wydawca: TME Zdjęcia: materiały własne TME Skład ukończony: Transfer Multisort Elektronik nie ponosi odpowiedzialności za błędy i przekłamania powstałe w trakcie tworzenia niniejszej publikacji. Prawa autorskie zastrzeżone. Przedruk lub kopiowanie za pomocą dowolnych środków bez zgody wydawcy zabronione. Copyright Transfer Multisort Elektronik

3 Szanowni Państwo, Serdecznie witamy wszystkich, którzy czekali na trzeci numer naszego biuletynu News Transfer. Mamy nadzieję, że i teraz każdy czytelnik znajdzie coś ciekawego dla siebie. Przede wszystkim chcielibyśmy zachęcić wszystkich przyszłych magistrów inżynierów do wzięcia udziału w naszym konkursie na najlepszą pracę magisterską. Już niedługo rozpoczynamy kolejną jego edycję. Więcej szczegółów znajdą Państwo w materiale poświęconym programowi stypendialnemu. Wspieramy nie tylko studentów kierunków technicznych. W artykule Greek Up Your Waste! piszemy o tym, jak wspólnie z organizacją studencką SIFE udowodniliśmy, że działania proekologiczne są dla nas bardzo ważne, a co więcej, że można na nich zyskać. Tematem numeru jest oświetlenie i sterowanie LED. Proponujemy Państwu lekturę kilku ciekawych artykułów na ten temat. Zachęcamy również do przeczytania sprawozdania z emocjonujących zawodów sumorobotów, które odbyły się w Niemczech. Wszyscy, którzy tworzą firmowe katalogi, z pewnością chętnie dowiedzą się czegoś o nowatorskim programie PARCAT, o którym rozmawiamy z jego pomysłodawcą. Oprócz tego zapraszamy do przeczytania pozostałych artykułów, dotyczących zarówno życia firmy, jak i naszej oferty. W numerze znajdą Państwo także, jak zwykle, informacje o nowych produktach i dystrybucjach w naszej ofercie. Miłej lektury! WSTĘP... czyli jak to się zaczęło i dlaczego warto Adam Kuczyński Transfer Multisort Elektronik SPIS TREŚCI w numerze między innymi: Sprawozdanie z targów wiosennych Zdobądź stypendium TME Transfer Multisort Elektronik w Social Media Wiosenne zawody sumo robotów Green Up Your Waste TME na kongresie Szkolenia&Expo O oprogramowaniu PARCAT wywiad z Wiktorem Dziubińskim Combiplast. Nowa linia obudów aluminiowych Nowoczesne podzespoły mocy z oferty firmy IRF Kto ma pszczoły ten ma miód. Moduły Zigbee firmy Aurel Cyfrowa stacja lutownicza SP-80D Konwerter USB-AURT Microchip Nowe dystrybucje Visaton F&F Mentor Origin GPS Embedded Artists DF Electric Nowe produkty Stołowe lampy z powiększeniem i podświetleniem LED Gałki precyzyjne Kondensatory trójfazowe serii Nalepki termoprzewodzące na tranzystory TO Nowe wentylatory Sunon DR MagLev i seria Super Silence Rezonatory kwarcowe SMD Kondensatory polimerowe Markery olejowe do trwałego znakowania powierzchni Kleje cyjanoakrylowe dwuskładnikowe LOC Moduły DB9-USB-RS Rezystory drutowe wysokiej mocy Temat numeru: LED oświetlenie i sterowanie Diody LED przegląd oferty TME SCT2024 sterownik diod LED firmy Starchips Technology News Transfer nr 03/

4 SPRAWOZDANIE Z TARGÓW WIOSENNYCH Co roku w marcu TME rozpoczyna sezon targowy. Każdej wiosny odwiedzamy kilka ważnych imprez, na których prezentujemy naszą ofertę, spotykamy się z klientami i rozdajemy nasz katalog. Sezon wiosenny 2010 roku rozpoczęły targi Embedded World w Norymberdze, które odbywały się w dniach 2-4 marca. Gościliśmy na nich już po raz drugi. Z przyjemnością zauważyliśmy, że impreza była większa niż w zeszłym roku i więcej klientów odwiedziło nasze stoisko. Wszyscy odwiedzający mogli otrzymać katalog produktów dostępnych w TME w języku niemieckim. Na tych targach przede wszystkim promowaliśmy naszą ofertę półprzewodników. 13 kwietnia rozpoczęły się także czterodniowe targi Amper w Pradze. Na stoisku zostały wystawione infokioski, za pomocą których każdy chętny mógł zarejestrować się w naszej bazie jako klient. Wszyscy, którzy to zrobili, otrzymywali w nagrodę gustowny i wygodny plecak na kółkach w jednym z trzech kolorów: niebieskim, czerwonym lub żółtym. Odwiedziły nas tłumy zwiedzających i rozdaliśmy ponad 1000 plecaków. W tym samym czasie, jak co roku, nasze stoisko stanęło na targach Elcom w Kijowie. Zainteresowanie klientów przerosło nasze oczekiwania. Rozdaliśmy bardzo dużo katalogów w języku rosyjskim i ulotek w języku ukraińskim. Na stoisku odbywała się także prezentacja lutownic SolderPeak, która wzbudziła duże zainteresowanie. Amper Praga S.E.E. Sztokholm Kolejnym przystankiem na trasie były nasze rodzime targi Automaticon w Warszawie (22-26 marca). Przed wejściem do hali targowej ustawiliśmy namiot, gdzie można było otrzymać nasz katalog i materiały reklamowe (w tym także NEWS TRANSFER) w ekologicznej, płóciennej torbie, która jest naszym znakiem rozpoznawczym. Na stoisku w hali zapraszaliśmy naszych klientów i dostawców do spokojnej rozmowy. W specjalnej gablocie prezentowane były urządzenia pomiarowe. W dniach kwietnia ekipa TME udała się na targi S.E.E. do Sztokholmu. Wystawialiśmy się tam po raz pierwszy. W Szwecji szczególnie promowaliśmy automatykę przemysłową. Mamy nadzieję na rozwijanie współpracy z klientami z tego kraju. Następnie odwiedziliśmy Budapeszt, gdzie w dniach 4-7 maja odbywały się targi Electrosalon. Tutaj przeprowadziliśmy akcję polegającą na rozdawaniu półlitrowych butelek z wodą mineralną z logo TME wszystkim gościom targów. Pogoda dopisywała, więc rozdaliśmy prawie 2000 sztuk spragnionym zwiedzającym. Na stoisku towarzyszyli nam przedstawiciele firmy Flir ze Szwecji. Na targach Balttechnika w Wilnie (11-13 maja) również nie narzekaliśmy na spokój i nudę na stoisku. Targi odwiedziło dużo więcej klientów niż w zeszłym roku. Otrzymali od nas bardzo wiele katalogów i ulotek. 04

5 Oto imprezy targowe, na których pojawimy się jesienią 2010 r. ENERGETAB Bielsko-Biała, Polska września ELTECH Płowdiw, Bułgaria 27 września - 02 października ELOSYS Trenczyn, Słowacja 5-8 października TIB Bukareszt, Rumunia 6-9 października ELECTRONICA Monachium, Niemcy 9-12 listopada Zapraszamy na nasze stoiska! TRANSFER MULTISORT ELEKTRONIK W SOCIAL MEDIA Z początkiem maja wkroczyliśmy w obszar globalnych społeczności internetowych, wychodząc naprzeciw trendom komunikacji dzisiejszego świata, w którym technologie WEB 2.0, a więc również nieograniczony i wielokierunkowy przepływ informacji w sieci użytkowników, stają się istotnym środkiem przekazu. Do śledzenia naszych kanałów zachęcamy zarówno naszych klientów, jak i pasjonatów elektroniki i wszystkich Facebook TME.eu WIOSENNE ZAWODY SUMO ROBOTÓW Amper Praga ZDOBĄDŹ STYPENDIUM TME NOWA EDYCJA Nowa edycja programu stypendialnego już w październiku! Zapraszamy serdecznie wszystkich studentów ostatnich lat kierunków technicznych do wzięcia udziału w naszym konkursie stypendialnym! Przesyłajcie nam Wasze projekty prac magisterskich z dziedziny elektroniki lub elektrotechniki. Przypominamy, że zgłoszona praca, oprócz teorii, musi zawierać także część praktyczną. Szczególnie premiujemy prace innowacyjne i interdyscyplinarne, które wykorzystują wiedzę z kilku różnych dziedzin do stworzenia nowatorskiego produktu. Opis Waszego projektu musi być zarekomendowany przez promotora lub opiekuna roku oraz zatwierdzony przez kierownika katedry, w której studiujecie. Jak co roku, wybierzemy trzy najlepsze naszym zdaniem prace. Ich autorzy otrzymają nagrody. A jest o co walczyć; zwycięskie projekty nagrodzimy stypendium w wysokości 2000 PLN. Premie otrzymają także katedry, które wykształciły laureatów - przekażemy im prezenty w postaci aparatury pomiarowej lub innych produktów z naszej oferty, również o wartości 2000 PLN. chętnych do współtworzenia ich zawartości. Nasz Fan Page na Facebooku - TME.eu - na bieżąco prezentuje aktualne informacje z życia firmy i umożliwia śledzącym swobodne komentowanie tej zawartości. Informuje o nowych produktach, obecności na targach i wszelkich wydarzeniach wartych uwagi osób zainteresowanych branżą elektroniczną. Sukcesywnie zamieszczamy tam ciekawe zdjęcia i filmy związane z naszą działalnością. Skoro rozpoczęliśmy akcję TME w Social Media, to na pewno nie mogło nas zabraknąć na Youtube. Nasz kanał o nazwie TMElectroniComponent prezentuje filmy video, które później także trafiają na Facebooka. 05

6 Youtube TMElectroniComponent kanałów informacyjnych na bieżąco i współuczestniczenia w tworzonej przez nas społeczności. Doceniamy Waszą wiedzę specjalistyczną i opinię na temat naszej działalności. Pogłębiając naszą wiedzę i doświadczenie w korzystaniu z nowoczesnych kanałów kontaktu, chcielibyśmy stworzyć społeczność, która pozwoli na wirtualną wymianę istotnych informacji i przyczyni się do naszych wspólnych sukcesów w najbliższej przyszłości. WIOSENNE ZAWODY SUMO ROBOTÓW Od niedawna TME to również aktywny mikrobloger w społeczności Twittera, której zalety znalazły uznanie wielu ludzi na całym świecie, a jako narzędzie wymiany informacji zyskuje rosnącą popularność także w naszym kraju. Zachęcamy do śledzenia nas na Twitterze, gdzie zamieszczamy krótkie informacje wraz z odnośnikami do wybranych stron. Dzięki temu nasi klienci mogą w bardzo łatwy i szybki sposób Twitter tme_eu dokonać selekcji interesujących ich faktów bez konieczności czytania pełnej zawartości newslettera czy długotrwałego przeglądania strony internetowej w poszukiwaniu ciekawych nowości. W miarę rozwoju projektu TME w Social Media, który stanowi innowacyjne przedsięwzięcie marketingowe w naszym obszarze Europy i w branży elektronicznej, pragniemy zachęcić naszych klientów i pasjonatów elektroniki do współuczestniczenia w dyskusji, śledzenia naszych Program stypendialny TME, do udziału w którym zapraszamy w bieżącym numerze na stronie 5, jest już popularną inicjatywą wśród studentów kierunków technicznych. Nie wszyscy jednak wiedzą, że firma Transfer Multisort Elektronik jest także sponsorem takich przedsięwzięć jak robot marsjański czy ogólnopolskie zawody robotów Sumo Challenge. Maj 2010 obfitował w imprezy przeznaczone dla fanów robotyki. 8 maja w Poznaniu, w Centrum Wykładowo-Konferencyjnym Politechniki Poznańskiej, odbył się VII Festiwal i Zawody Sumo Robotów CYBAIRBOT Impreza ta promuje najnowsze technologie z zakresu robotyki i automatyki, mające zastosowanie także w życiu codziennym, np. inteligentne domy. TME było jednym z jej sponsorów. W zamyśle organizatorów - Koła Naukowego CybAir, Instytutu Automatyki i Inżynierii Informatycznej oraz Politechniki Poznańskiej - CYBAIRBOT ma być imprezą dla wszystkich, nie tylko dla pasjonatów, i poprzez zabawę promować najnowsze osiągnięcia technologii. Dlatego też obok zawodów sumo robotów przygotowano konkurs dla dzieci, w którym najmłodsi mogli spróbować swych sił, konstruując robota z kloców lego. Na pozostałych zwiedzających czekały takie atrakcje jak: robot człekokształtny, kroczący, grający na gitarze oraz ciekawe wykłady i prelekcje. W tym roku do walki o tytuł najlepszego sumo robota stanęła mniejsza liczba zawodników niż w roku ubiegłym, można było jednak podziwiać najlepsze konstrukcje tego typu w Polsce. Po zaciętej rywalizacji pierwsze miejsce zajął zespół Barricade z robotem Barricade (Piotr Owczarek, Piotr Pluciński, Wojciech Błauciak). Drugie miejsce przypadło zespołowi Włatcy móch z robotem Konieczko (Andrzej Marat, Sebastian Marat), a trzecie zajął Tomasz Wojnowski z robotem Cedron. 06

7 W ten sam weekend w Lipsku na uniwersytecie HTWK, miały miejsce niemieckie eliminacje (7-8 maja) do europejskiego konkursu Eurobot. TME było jednym ze sponsorów drużyny gospodarzy z robotem LeoBots, która zajęła 5 miejsce. Do wygranej zabrakło niewiele; pierwsze trzy zespoły pojechały do Rapperswill w Szwajcarii, aby tam rywalizować w europejskim finale. Do niemieckich eliminacji zgłosiło się 11 drużyn, jednak 3 roboty nie przeszły homologacji i ostatecznie w konkursie wzięło udział 8 zespołów. Aula wydziału Elektroniki i Technologii Informacyjnej, Mechaniki i Energetyki wypełniła się po brzegi członkami drużyn startujących w konkursie, kibicami oraz przedstawicielami lokalnych mediów obserwujących zmagania tych w pełni autonomicznych robotów. Leobots w ogrodzie Leobots HTWK Celem konkursu jest popularyzacja technologii z zakresu robotyki i automatyki oraz stworzenie platformy do spotkań konstruktorów akademickich i przemysłowych. Konkursowi zawsze towarzyszy konferencja prezentująca nowości z zakresu robotyki. Sponsorowana przez TME drużyna to 12 osób z uniwersytetu HTWK w Lipsku z Wydziału Elektroniki i Technologii Informacyjnej, Mechaniki i Energetyki oraz z Wydziału Informatyki. Zbudowali i zaprogramowali swego robota o imieniu Leobots w ciągu 9 miesięcy. Eurobot to międzynarodowy konkurs robotyki, który jest przeprowadzany od 1998 roku. Co roku podczas pierwszego majowego weekendu odbywają się krajowe eliminacje. Etap ten jest zwieńczeniem ciężkiej, wielomiesięcznej pracy drużyn przygotowujących swe pojazdy. Cechą charakterystyczną zawodów Eurobot jest to, że co roku roboty walczą w zupełnie nowych konkurencjach. Tegoroczne hasło brzmiało "Feed the world". Celem robotów było zebranie jak największej ilości warzyw i owoców. Do konkursu stają roboty w pełni zautomatyzowane - poczynając od urządzeń mechanicznych odpowiedzialnych za ruch, po nawigację przy użyciu technik wizyjnych i systemu czujników rozmieszczonych wokół płyty, po której się poruszają, pokonując przeszkody i wykonując przygotowane zadania. GREEN UP YOUR WASTE TME chętnie wspiera i współpracuje ze studentami. Pisaliśmy już o programie stypendialnym, przeznaczonym dla studentów kierunków technicznych, który z roku na rok zyskuje coraz większą popularność wśród przyszłych magistrantów. To nie jedyna inicjatywa TME. Na początku 2010 roku nawiązaliśmy współpracę z Drużyną SIFE Uniwersytetu Łódzkiego. SIFE to międzynarodowa organizacja non-profit, która powstała w Stanach Zjednoczonych 35 lat temu. Celem organizacji, najogólniej rzecz biorąc, jest doprowadzenie do spotkania potencjałów świata akademickiego i świata biznesu. Studenci należący do zespołów SIFE przy swoich uczelniach dzięki współpracy z menedżerami i przedsiębiorcami realizują projekty dla osób indywidualnych, przedsiębiorców i społeczności lokalnych, wspólnie z nimi szukając 07

8 nagroda SIFE rozwiązań poprawiających ich funkcjonowanie. Do SIFE należy studentów skupionych w 1536 zespołach z 41 krajów. Drużyna SIFE Uniwersytetu Łódzkiego istnieje od 2005 r. Pod koniec każdego roku akademickiego odbywa się Krajowy Finał SIFE, na którym drużyny z całej Polski prezentują realizowane przez siebie projekty. Prezentacja odbywa się w języku angielskim. Zwycięska drużyna bierze udział w SIFE World Cup, mierząc się z zespołami z całego świata. Miło nam poinformować, że Drużyna SIFE Uniwersytetu Łódzkiego zdobyła w Krajowym Finale 2010 zaszczytne drugie miejsce, otrzymując szczególnie wysokie noty za projekt zatytułowany Green Up Your Waste!", realizowany od niedawna w firmie Transfer Multisort Elektronik. Osobą odpowiedzialną za jego koordynację jest Dorota Anszpergier. Jednym z celów SIFE jest wspieranie biznesu w dążeniu do zrównoważonego rozwoju. Wiąże się to między innymi z dbałością o środowisko naturalne, przy czym te działania powinny również przynosić zyski nie tylko dla przyrody, ale i dla samego przedsiębiorstwa. Program Green Up Your Waste!" zakłada wprowadzenie dwóch systemów segregacji i utylizacji śmieci w TME. Pierwszy z nich już wdrożono. Polega on na oddzielnym składowaniu tworzyw sztucznych i przekazywaniu ich firmie, która przetwarza je na paliwo alternatywne, wykorzystywane w cementowni Górażdże przy produkcji cementu. Warto wspomnieć, że tworzywa sztuczne są bardzo energetyczne, a więc paliwo z nich pozyskane ma wysoką wartość. Dorota Anszpergier W tej chwili trwają prace nad wprowadzeniem w firmie drugiego systemu. Zakłada on przetwarzanie części odpadów na granulaty, wykorzystywane zamiast ropy naftowej przy produkcji tworzyw s z t u c z n y c h, c o p o z w o l i n a ograniczenie eksploatacji złóż ropy. Wdrożenie tego etapu wymaga bardziej precyzyjnej selekcji odpadów, a więc i szkoleń dla pracowników w tym zakresie. Przewiduje się jednak, że po kilkumiesięcznym okresie wstępnym proces ten będzie przebiegał na tyle sprawnie, że p r z y n i e s i e n i e t y l k o s p o r e oszczędności, ale i konkretne dochody. Do tej pory w TME składowano tekturę, ale nie papier. Planujemy wprowadzenie segregacji odpadów papierowych, które również będą przekazywane do przetworzenia. To także przyniesie korzystne skutki zarówno dla nas (oszczędności, już w tej chwili sięgające 40-50%), jak i dla środowiska przypomnijmy, że produkcja tony papieru pochłania 17 drzew. W czasach rosnącej świadomości społecznej i skupienia na korzyściach dla społeczności lokalnych liczą się firmy, które potrafią połączyć wypracowanie zysku ekonomicznego z postawą i działaniami przyjaznymi dla środowiska w zakresie lokalnym. A wniosek jest taki, że działania pro-eko sprzyjają rozwojowi. W tej chwili już 80% odpadów trafia do ponownego wykorzystania, co oczywiście korzystnie wpływa na środowisko naturalne. Co więcej, u t y l i z a c j a o d p a d ó w kosztuje o wiele mniej niż składowanie śmieci na wysypisku, a więc projekt Green Up Your Waste!" już teraz przynosi zyski, p o n i e w a ż p o z w a l a zaoszczędzić środki, które byłyby wyłożone na opłaty za śmieci. TME NA KONGRESIE SZKOLENIA&EXPO W dniach czerwca 2010 w Warszawie odbył się prestiżowy Kongres Szkolenia&Expo. To jedyne wydarzenie w branży HR w Polsce, omawiające temat szkoleń i rozwoju pracowników. Cele Kongresu to przede wszystkim informowanie osób odpowiedzialnych w swoich firmach za szkolenia i politykę rozwoju o aktualnych trendach dotyczących sposobów i metod szkoleń pracowników oraz wymiana doświadczeń. Tegoroczna edycja Kongresu 08

9 dawała również możliwość prześledzenia zmian zachodzących w działach szkoleń w związku z ogólnoświatowym kryzysem, którego skutki jeszcze odczuwa wiele firm. Partnerami merytorycznymi byli: American Society for Training and Development, International Federation of Training and Development Organisations, a także Program Certyfikacyjny Profesjonalny Menedżer Szkoleń. Jako jeden z prelegentów wystąpił Larry Hillman, znany na całym świecie międzynarodowy ekspert w dziedzinie szkoleń i rozwoju pracowników. Robert Milczarek (Ides Consultants), Anna Urbaniak-Kuzańska (TME) Prelekcję wygłosiła również przedstawicielka firmy Transfer Multisort Elektronik, Anna Urbaniak-Kuzańska, odpowiedzialna m. in. za szkolenia i rozwój pracowników w naszej firmie. Wraz z Robertem Milczarkiem REKLAMA z firmy Ides Consultants, z którą TME współpracuje, Ania wygłosiła prelekcję pt. Firma generatorem zmiany zarządzanie poprzez kompetencje w firmie Transfer Multisort Elektronik". Zakres tematyczny wystąpienia obejmował: sposób definiowania potrzeby szkoleniowych w firmie TME, procedurę dedykowania szkolenia zgodnie z profilem zawodowym pracownika oraz rolę wpływu pracownika na wybór szkoleń jako narzędzie zwiększania identyfikacji z firmą. Warto przypomnieć, że w TME jest realizowany projekt "Inwestycje w kapitał ludzki w branży elektronicznej", współfinansowany przez Unię Europejską, dzięki któremu w latach w treningach i szkoleniach weźmie udział min. 120 pracowników naszej firmy. Prelekcja spotkała się z dużym zainteresowaniem publiczności. O OPROGRAMOWANIU PARCAT WYWIAD Z WIKTOREM DZIUBIŃSKIM Wywiad z Wiktorem Dziubińskim, pomysłodawcą i współtwórcą systemu PARCAT oprogramowania używanego w TME do prezentacji opisów produktów na stronie www i w katalogu drukowanym Co to jest PARCAT i skąd wzięła się jego nazwa? PARCAT to kompleksowe oprogramowanie przeznaczone do zarządzania opisami produktów. Jego nazwa to skrót od angielskich słów Parameteric Catalogue, czyli katalog parametryczny. 09

10 Jakie możliwości daje PARCAT jego użytkownikom? PARCAT pozwala na łatwe zarządzanie opisami dużych ilości produktów. Jest bardzo prosty w obsłudze, dzięki czemu użytkownik może szybko wprowadzić do sprzedaży nowy produkt, wyposażając go w szczegółowy, wielojęzyczny opis. Program pozwala również na całkowicie zautomatyzowane przygotowanie informacji w postaci gotowej do pokazania w Internecie. Co więcej, wbudowane mechanizmy składu katalogów umożliwiają przygotowanie plików gotowych do druku dosłownie w kilka godzin. Co oznacza sformułowanie, że katalog jest parametryczny? Użytkownicy programu tworzą bazę parametrów, czyli wszelkich cech, jakimi można opisać produkty w ofercie. Przykładowym parametrem może być Kolor. Wtedy dopuszczalnymi wartościami takiego parametru będą np. czerwony, zielony, czarny itd. Inny przykład to Długość, wyrażana jako liczba w metrach, parametry mogą być bowiem różnego typu. W procesie wprowadzania danych do PARCAT-a pracownicy TME wprowadzili przeszło 2000 różnych parametrów, opisujących wszelkie cechy sprzedawanych produktów. I w każdej chwili, jeśli zajdzie taka potrzeba, mogą dodawać kolejne. Jakie są zalety takiego parametrycznego podejścia? Jest ich bardzo wiele. Przede wszystkim ogranicza ono koszty tłumaczenia, bo każda nazwa parametru i każda wartość są tłumaczone tylko jeden raz, bez względu na liczbę użyć. Umożliwia także wyjątkowo łatwe i sprawne wyszukiwanie. Wyszukiwarka parametryczna działa na stronie TME od dość dawna, a firmowi webdeveloperzy pracują nad tym, aby podłączyć do niej wszystkie parametry pochodzące z PARCAT-a. Wkrótce będzie można za jej pomocą znaleźć np. wszystkie diody czerwone, o średnicy 3 mm i o jasności z zadanego zakresu lub każdy inny dowolny produkt, podając dowolną z jego cech. O takich możliwościach wyszukiwania marzy chyba każdy właściciel sklepu internetowego. Czy wszystkie opisy przechowywane w Parcacie są parametryczne? Prawie wszystkie. Ale jeśli ktoś ma taką potrzebę, może oczywiście stosować tradycyjne opisy. TME zrezygnowało jednak z korzystania z takiej możliwości na rzecz parametryzowania wszelkich cech swoich produktów. Czym różnią się metody składu katalogu za pomocą PARCAT-a od tradycyjnych? Tradycyjne metody przygotowywania drukowanych katalogów wymagają dużej ilości pracy i czasu. I, co najważniejsze, są dość trudne, wymagające wiedzy technicznej, znajomości poligrafii i oprogramowania graficznego. Brak im elastyczności; nie pozwalają np. na wprowadzenie żadnych większych zmian w przygotowywanym katalogu już po jego złożeniu. A do tego wszystkiego są bardzo kosztowne. W systemie PARCAT skład jest w pełni automatyczny i bardzo szybki. Złożenie a tak wygląda program PARCAT w TME PARCAT w TME Okno struktury katalogu głównego 10

11 katalogu TME 2010 (1600 stron, 7 wersji językowych) zajęło kilka godzin. Możliwe jest zatem wielokrotne dokonywanie zmian, nanoszenie poprawek, aktualizacja oferty i cen. Każdy użytkownik, który wprowadza dane do PARCAT-a, ma zawsze dostęp do podglądu tworzonego opisu. W ten sposób dokładnie wie, jak nowy materiał będzie wyglądał w druku. Tworzenie opisów odbywa się w łatwy i szybki sposób, bez żadnych zbędnych etapów pośrednich, jakie zwykle mają miejsce przy stosowaniu tradycyjnych metod. Co w takim razie z grafiką? Czy każdy użytkownik musi przygotowywać zdjęcia i rysunki? Oczywiście, że nie. W TME do PARCAT-a dane wprowadza około dwudziestu inżynierów. Trudno byłoby od nich wszystkich oczekiwać, że będą także grafikami i fotografami. PARCAT jest wyposażony w narzędzie pozwalające na tworzenie zleceń przygotowania grafiki, czyli zdjęć i rysunków. Takie zlecenie trafia albo bezpośrednio do grafika, albo najpierw do fotografa, a potem do grafika. Zarówno fotograf, jak i grafik są pracownikami TME i mają dostęp do programu PARCAT, posiadając specjalne uprawnienia, pozwalające na realizowanie takich zleceń. Na każdym etapie realizacji zlecenia zleceniodawca ma możliwość podglądu i akceptacji wykonanej przez grafika czy fotografa pracy. Takie podejście pozwala na rozdzielenie prac graficznych od wprowadzania pozostałych danych technicznych, a osoby odpowiedzialne merytorycznie za treść katalogu mają pełny wpływ również na wygląd wszelkich elementów graficznych, bez znajomości zasad ich tworzenia. W jaki sposób PARCAT wpływa na proces tłumaczenia? Tłumaczenie tekstów to kolejna dziedzina, którą PARCAT rewolucjonizuje. Przede wszystkim, dzięki opisowi parametrycznemu, o którym już wcześniej wspominałem, każda fraza, każdy zwrot i każde zdanie są tłumaczone tylko jeden raz. W ten sposób obniżamy koszty do niezbędnego minimum. Program kontroluje wszelkie zmiany dokonywane w tekstach i jeżeli jest taka konieczność, ponownie wysyła je do tłumaczenia. W procesie tłumaczenia bardzo ważny jest poprawny kontekst - bez niego tłumacz nie może poprawnie przetłumaczyć tekstu. Wyobraźmy sobie np. słowo zamek i tłumacza, który dostaje je do przetłumaczenia. Przychodzą mi w tej chwili do głowy co najmniej cztery różne rzeczy, które można nazwać zamkiem, dlatego to słowo można z pewwnością przetłumaczyć inaczej w zależności od jego znaczenia w danych okolicznościach. PARCAT zawsze, nawet jeśli do tłumaczenia pozostaje tylko jedno pojedyncze słowo albo zdanie, pokazuje tłumaczowi szeroki kontekst tłumaczonego opisu, a jeśli to możliwe - PARCAT w TME Edytor ramki PARCAT w TME Podgląd złożonej ramki w formacie PDF 11

12 nawet zdjęcie. Możliwość ta gwarantuje wysoką jakość tłumaczenia. Współpracujący tłumacze otrzymują specjalne oprogramowanie, PARCAT Translator, w którym wprowadzają teksty w swoich językach. Program ten jest prosty, mały, intuicyjny w obsłudze i pozwala na bardzo wydajne tłumaczenie. Przetłumaczone zlecenie jest odsyłane do nadawcy, a osoba odpowiedzialna za zarządzanie tłumaczeniami wczytuje je do bazy i weryfikuje korzystając z odpowiedniego formularza wbudowanego w oprogramowanie. 4Katalogi TME 2010 i TME CAR AUDIO złożone przy użyciu sytemu PARCAT. TME wydrukowało katalog w aż siedmiu językach na raz. Jak to możliwe? Do dziś się nad tym zastanawiamy... A poważnie mówiąc, to przede wszystkim, dzięki olbrzymiemu nakładowi pracy wielu ludzi. Ich staraniem udało się najpierw wprowadzić (ten etap nazywaliśmy migracją), a następnie przetłumaczyć opisy wszystkich zamieszczonych w katalogu produktów z oferty TME. W tym miejscu warto zauważyć, że wydany niedawno przez TME katalog CAR AUDIO także jest złożony w systemie PARCAT. Był to prostszy projekt, ponieważ obejmował tylko dwa języki i trochę ponad 200 stron, ale pokazał kolejną możliwość, jaką daje PARCAT, czyli skład niewielkiego katalogu z fragmentem oferty. Niezależnie od tego, PARCAT jest wyposażony w mechanizm pozwalający na skład katalogu z tzw. wymianą czarnej płyty. Polega to na tym, że każdy z siedmiu języków umieszczony jest na osobnej czarnej warstwie tego samego dokumentu. Jest to możliwe dlatego, że elementy grafiki (czyli tworzące pozostałe trzy kolory CMY) nie ulegają przesunięciom w różnych językach. Takie przygotowanie dokumentu pozwala na znaczące przyspieszenie procesu druku, a przede wszystkim na ogromne oszczędności finansowe. Co więcej, TME przygotowuje obecnie nowy katalog na rok Jeśli plany nie ulegną zmianie, to tym razem katalog będzie miał jeszcze więcej stron i zostanie wydrukowany w ośmiu językach. Czy te przetłumaczone na wiele języków opisy trafiają tylko do katalogu czy wykorzystywane są gdzieś jeszcze? Dane we wszystkich językach, na jakie TME zdecydowało się przetłumaczyć opisy produktów, czyli nie tylko te siedem języków drukowanego katalogu, przede wszystkim trafiają na stronę internetową w postaci plików HTML. I, jak powiedziałem już wcześniej, odbywa się to codziennie w taki sposób, że opis nowego produktu wprowadzony jednego dnia staje się dostępny dla klienta już w dniu następnym. Co więcej, jeżeli w opisie nie został użyty żaden nowy tekst (np. nowy parametr), to informacja o produkcie będzie dostępna od razu we wszystkich zdefiniowanych językach. Czy prace nad PARCAT-em dobiegły już końca? Oczywiście nie i z pewnością jeszcze długo nie zostaną zakończone. Powstaje mnóstwo nowych funkcji, z których kilka jest tworzonych na zamówienie TME. Są to między innymi: integracja z systemem SAP czy automatyczne generowanie krótkich opisów potrzebnych np. przy wystawianiu faktur. Funkcje te, zgodnie z naszą polityką, w przyszłości staną się ogólnodostępnymi możliwościami programu. PARCAT w TME Podgląd złożonej ramki w formacie HTML To dla TME, a poza tym rozwijamy też intensywnie szablony druku katalogów, żeby w przyszłości móc zaspokoić potrzeby klientów z wielu 12

13 branż. Chcemy umożliwić import i migrację danych z różnych formatów wejściowych. Myślimy także nad eksportem danych do formatów graficznych, żeby za pomocą PARCAT-a dawało się także składać ulotki i broszury reklamowe. Rzecz jasna, jeżeli klient będzie potrzebował jakichś rozwiązań szytych na miarę dla swojej branży, których dotąd nie uwzględniliśmy, jesteśmy otwarci na współpracę. Dla jakich firm oprócz TME jest przeznaczony PARCAT? Chciałbym odpowiedzieć, że dla wszystkich ale to nie do końca prawda. PARCAT jest tworzony z myślą o średnich i dużych przedsiębiorstwach, które potrzebują w sposób spójny, jednoznaczny i szybki zarządzać opisami produktów. Które rozwijają się w środowisku międzynarodowym, a co za tym idzie, potrzebują opisów w wielu językach. Które poszukują oszczędności i szybkiego tempa zarówno w procesie tłumaczenia, jak i składu i druku katalogu. Którym zależy na skróceniu czasu pomiędzy wprowadzeniem produktu do oferty a udostępnieniem jego opisu klientom. Dziękuję za rozmowę. Ja również dziękuję, a wszystkich zainteresowanych systemem PARCAT zachęcam do odwiedzenia strony projektu: jak również do kontaktu mailowego pod adresem w.dziubinski@parcat.eu. GŁÓWNE CECHY SYSTEMU PARCAT 4prosta, szybka i wydajna obsługa 4parametryczny opis produktu 4dowolna liczba języków, koszt tłumaczeń zmniejszony do minimum 4natychmiastowy podgląd wprowadzonych danych 4integracja z SAP i innymi systemami ERP 4automatyczne generowanie opisów do internetu 4bardzo szybki i w pełni automatyczny skład katalogu 4możliwość przygotowania wielojęzycznych katalogów z wykorzystaniem techniki wymiany czarnego koloru 4oszczędność czasu i pieniędzy COMBIPLAST NOWA LINIA OBUDÓW ALUMINIOWYCH Znaczącą częścią oferty handlowej firmy TME są o b u d o w y d l a u r z ą d z e ń elektronicznych. Wprowadzona niedawno do sprzedaży rodzina aluminiowych obudów Combiplast otwiera przed konstruktorami nowe możliwości, zapewniając między innymi doskonałą ochronę mechaniczną, dobre warunki chłodzenia i bezproblemowy montaż płytek drukowanych. Obudowy aluminiowe są traktowane przez konstruktorów urządzeń elektronicznych jako rozwiązanie ekskluzywne, co wynika z ich zazwyczaj wysokich cen. Wprowadzona do sprzedaży przez firmę TME rodzina obudów aluminiowych Combiplast dzięki relatywnie niskim cenom - otwiera przed konstruktorami nowe perspektywy. W skład rodziny obudów Combiplast (są one oznaczane w katalogu firmowym symbolami CP-17-xx, gdzie xx to cyfra lub cyfry oznaczające model) wchodzą dwie grupy obudów: 4Składane z dwóch skręcanych ze sobą profili aluminiowych (fot. 1), które standardowo są wyposażane w panele: przedni i tylny, także wykonane z aluminium. Obudowy są oferowane w kilku wymiarach (od 104 x 33 x 120 mm do 160 x 86 x 180 mm), a w zależności od modelu panele zamykające obudowy są wyposażone w uchwyty Fot. 1. Obudowy Combiplast 13

14 montażowe lub nie. W obudowach z tej grupy zrezygnowano z zewnętrznych radiatorów, wyjątkiem jest największa obudowa, oznaczona symbolem katalogowym CP-17-29B. Wyposażono ją bowiem w niewielkie, boczne żeberka radiatorów nie wystające poza obrys obudowy. Montaż płytek drukowanych w obudowach z tej grupy umożliwia duża liczba poziomych i pionowych rowków prowadniczych o szerokości 1,7 mm. 4Obudowy rurowe wykonane z profili zamkniętych (fot. 2), charakteryzujące się uchwytami montażowymi zintegrowanymi z korpusem obudowy i nieco większym niż obudowy wcześniej przedstawione użebrowaniem zewnętrznym, co pozwala na montaż w ich wnętrzu kompletnych urządzeń wydzielających duże ilości ciepła. Ważną cechą obudów z tej grupy jest możliwość stosunkowo łatwego ich zahermetyzowania (także elektromagnetycznego) wymaga to jednak zastosowania specjalnych uszczelek do montażu obydwu paneli zamykających profil. Płytki we wnętrzu obudów należących do tej grupy są montowane w rowkach prowadniczych o szerokości 2 mm. Obudowę oznaczoną symbolem katalogowym CP-17-15B wyposażono ponadto w zestaw wsporników będących integralną jej częścią. Wsporniki ułatwiają montaż płytek drukowanych wyposażonych w często stosowane złącza DB, RJ, PS itp. Obudowy z tej grupy mają wymiary od 99x41x120 mm do 153x153x175 mm, a najdłuższa obudowa oznaczona symbolem CP-17-6B ma wymiary 148x48x200 mm. Dwa modele obudów z tej grupy (oznaczone symbolami CP-17-6B1 oraz CP ) są dostarczane z ramkami wykonanymi z ABS zwiększającymi ich estetykę. Fot. 2. Obudowy rurkowe wykorzystać jako dodatkowy radiator element nośny, do którego obudowa jest przymocowana), możliwość taniej i łatwej do samodzielnego wykonania modyfikacji niektórych wymiarów obudowy (w praktyce ograniczonej do jej skrócenia) oraz możliwości taniego wykonania indywidualnie otworowanych paneli zamykających. Zastosowanie jako materiału obudów pasywowanego stopu aluminium ułatwia ich samodzielne lakierowanie oraz wykonywanie nadruków, ewentualnie anodowanie, zapewniające ekstremalną odporność powierzchni obudowy na korozję. Obudowy Combiplast są dostarczane użytkownikom w kompletach zawierających nieotworowane panele zamykające, komplet śrub oraz (w przypadku niektórych modeli) ozdobne ramki. Charakterystyki mechaniczne obudów prezentowanych w artykule pozwalają stosować je w wielu różnorodnych aplikacjach elektronicznych, elektrotechnicznych oraz systemach automatyki, przede wszystkim takich, w których liczy się możliwość hermetyzacji, trwałość i odporność na udary mechaniczne, np. do obudowywania komputerów sterujących zasilaniem gazowym lub systemach bezprzewodowego monitoringu pojazdów, czy systemach telemetrycznych. Niebagatelnym atutem obudów aluminiowych jest możliwość ich łatwej adaptacji mechanicznej do wymogów użytkownika. Taki zbiór zalet zazwyczaj kosztuje, ale - w przypadku obudów Combiplast niedokuczliwie. NOWOCZESNE PODZESPOŁY MOCY Z OFERTY FIRMY IRF Amerykańska firma International Rectifier od lat jest w czołówce rynku tzw. półprzewodników power management, to jest wszelkiego rodzaju elementów przeznaczonych do kontroli i przetwarzania energii elektrycznej. Obecnie jej głównymi produktami są podzespoły do przetwornic impulsowych: począwszy od tranzystorów mocy aż po współpracujące z nimi, mniej lub bardziej wyspecjalizowane układy scalone. Zastosowanie profili aluminiowych do obudowywania urządzeń elektronicznych zapewnia szybki i wygodny montaż płytek drukowanych, łatwość odprowadzania na zewnątrz ciepła wydzielanego wewnątrz obudowy (duża przewodność ciepła przez materiał obudowy pozwala Jedną z największych grup produktów w ofercie firmy IRF są tranzystory Power MOSFET. Oferta produkcyjna obejmuje kilkaset typów elementów o maksymalnych napięciach UDS od kilkunastu do kilkuset woltów i prądach do kilkuset amperów, najczęściej w typowych, stosunkowo niewielkich obudowach do montażu przewlekanego i powierzchniowego, takich jak TO-220, TO-247, D2PAK, DPAK czy SO-8. Od lat prace rozwojowe producenta w tej dziedzinie koncentrują się na 14

15 high-side/low-side driver IRS2181S zminimalizowaniu strat mocy w stanie włączenia i podczas przełączania, a t a k ż e n a p o p r a w i e sprawności termicznej obudów. Owocem badań jest własna technologia HEXFET, jedna z najbardziej zaawansowanych odmian technologii trench MOSFET. Ty p o w y m p r z y k ł a d e m produktów z tej grupy są nowe n-kanałowe MOSFET-y mocy w obudowach TO-247 do typowych aplikacji niskonapięciowych, takich jak zasilacze impulsowe, UPS-y czy różnego rodzaju napędy DC. Tranzystory mają małą rezystancję w stanie włączenia (od 3 do 9 mω) oraz duże napięcia i prądy pracy, np. 60 V/200 A (IRFP3206PBF), 75 V/200 A (IRFP3077PBF) czy 100 V/180 A (IRFP4110PBF). posiadają bardzo niską w a r t o ś ć r e z y s t a n c j i w s t a n i e w ł ą c z e n i a. Rezystancja najlepszego typu IRF2804S, w obudowie D2PAK, o maksymalnym prądzie 75 A i napięciu 40 V, wynosi jedynie 2 mω. Niewiele gorszy pod tym względem jest oferowany w mniejszej obudowie DPAK tranzystor IRFR4104PBF (odpowiednio 42 A, 40 V i 5,5 mω). Dzięki zastosowaniu nowej technologii zminimalizowano wpływ temperatury na wartość rezystancji RDSom. Tranzystory charakteryzują się wysoką dopuszczalną temperaturą złącza (175ºC), dużą szybkością przełączania i zwiększoną odpornością na przebicia lawinowe. tranzystor IRFP4668 wykonany w technologii HEXFET Produkowane są także MOSFET-y przeznaczone do stosowania w synchronicznych prostownikach przetwornic impulsowych, aktywnych układach separacji wyjść (ORing circuits), napędach silników DC i przemysłowych inwerterach DC/AC. Mogą pracować przy maksymalnych napięciach od 40 (IRFP4004PBF) do 200 V (IRFP4668PBF) i maksymalnych prądach od 130 (IRFP4668PBF) do 195 A (IRFP4368PBF). Mimo tak dużych zdolności łączeniowych elementy te są oferowane w standardowych obudowach TO-247, znacznie mniejszych i tańszych niż obudowy podobnych tranzystorów oferowanych przez innych producentów. Jest to możliwe dzięki bardzo małej rezystancji w stanie włączenia (od 1,7 do 9,7 mω) nawet o 50% mniejszej w porównaniu z konkurencyjnymi produktami. Inną ważną grupą produktów firmy IRF, głównie ze względu na tranzystor MOFSET IRFR4104 do zastosowań w aplikacjach Automotive wymaganie minimalizacji wymiarów przy zachowaniu odpowiednich parametrów elektrycznych i mechanicznych, dużej odporności i niezawodności, sprawności i zakresu temperatur pracy, są MOSFET-y do aplikacji samochodowych. Tranzystory MOFSET do aplikacji samochodowych Obok bogatego wyboru tranzystorów MOSFET, firma International Rectifier ma również w ofercie tranzystory IGBT, przy czym są to przeważnie elementy relatywnie niewielkie, o prądach od kilku do kilkudziesięciu amperów i maksymalnych napięciach 600 lub 1200V, w typowych obudowach TO-220 i TO-247. Przykładem jest rodzina 600-woltowych tranzystorów IGBT przeznaczonych do zasilaczy UPS i inwerterów współpracujących z modułami ogniw słonecznych. Nowa technologia produkcji tych elementów pozwoliła zmniejszyć o 30% straty mocy w porównaniu z technologiami tradycyjnymi. Najsłabszy w serii tranzystor IRGB4060DPBF charakteryzuje się prądem maksymalnym 4 A (przy temperaturze obudowy 100ºC), napięciem nasycenia kolektor-emiter 2,2 V oraz całkowitą energią przełączania 210 µj przy temperaturze złącza 175ºC. Odpowiednie parametry najmocniejszego typu IRGP4063DPBF to 48 A, 2,1 V i 3210 µj. Największą grupę układów scalonych International Rectifier stanowią drivery tranzystorów MOSFET i IGBT, w tym drivery wysokonapięciowe mogące bezpośrednio sterować bramkami tranzystorów i znacznie upraszczające konstrukcję urządzeń. Elementy są wykonywane z użyciem firmowych technologii CMOS i HVIC. Przykładem są uniwersalne jednokanałowe drivery IRS2117/IRS2118, stosowane w układach sterowania silnikami elektrycznymi, oświetleniem, zasilaczach impulsowych, spawarkach i ładowarkach akumulatorów współpracujących z ogniwami słonecznymi. Mają wejścia logiczne współpracujące ze standardowymi układami CMOS. Pływające 15

16 wyjścia umożliwiają sterowanie zarówno n-kanałowych MOSFET-ów mocy, jak i tranzystorów IGBT, pracujących przy napięciu 600 V, w konfiguracji high-side lub low-side. Inne układy driverów na przykład IRS2001/IRS2003/IRS są przeznaczone do aplikacji wykorzystujących niższe napięcia, do 200 V, głównie w napędach silników małej i średniej mocy. Poszczególne typy zawierają po dwa kanały, low-side i high-side, mogące sterować półmostkiem tranzystorów MOSFET lub IGBT. częstotliwością (do 500 khz) jednym lub parą kluczy MOSFET zapewniają stabilizację średniego prądu obciążenia z tolerancją ±5%. Dobrym przykładem układów scalonych do aplikacji automotive, gdzie oprócz cech wspomnianych przy opisie samochodowych MOSFET-ów liczy się też wysoki stopień integracji, są tzw. inteligentne łączniki mocy (intelligent power switches), czyli układy skupiające w miniaturowych, usprawnionych termicznie obudowach tranzystory mocy oraz wszystkie potrzebne obwody sterujące i zabezpieczające. Dużo bardziej złożony jest układ 3-fazowego drivera MOSFET/IGBT IRS26302DJPBF, przeznaczony do napędu silników średniej mocy oraz innych aplikacji inwerterów. Zawiera w sumie 7 kanałów: 3 z wyjściami w konfiguracji high-side i trzy low-side, do sterowania tranzystorami trójfazowego mostka, oraz dodatkowy kanał low-side, który może sterować kluczem obwodu PFC lub układu hamowania. Układ wyposażono w szereg zabezpieczeń, w tym przed ujemnymi przepięciami w obwodzie mocy, przerwami w obwodzie masy, wejściowy filtr zakłóceń i szumów, a także zabezpieczenie przeciwzwarciowe, temperaturowe i podnapięciowe, kontrolę czasu martwego i wiele innych. Obok uniwersalnych układów, jakimi są drivery, dużą część oferty firmy stanowią układy bardziej wyspecjalizowane, zaprojektowane specjalnie do zastosowania w zasilaczach impulsowych AC/DC i DC/DC, sterownikach oświetlenia czy układach napędowych. Układ IR3651SPBF jest synchronicznym kontrolerem PWM przeznaczonym do przetwornic DC/DC obniżających napięcie, umożliwiającym programowanie częstotliwości kluczowania w zakresie khz. Na tle konkurencji wyróżnia się dużą sprawnością i szerokim zakresem napięcia wejściowego (od 12 do 100 V). Zapewnia realizację szeregu funkcji zabezpieczających, takich jak łagodny start, ograniczenie prądowe typu hiccup i zabezpieczenie podnapięciowe wejścia. W grupie specjalizowanych układów oświetleniowych przeważają zaawansowane układy stateczników lamp fluorescencyjnych i lamp wyładowczych (HID), z kompletem zabezpieczeń i korekcją współczynnika mocy, takie jak IRS2166D i IRS2168D i IRS2453D. International Rectifier ma także w ofercie układy do sterowania lampami LED. IRS254x są wysokonapięciowymi kontrolerami przetwornic obniżających napięcie, zapewniającymi stabilizację i regulację prądu, a więc jasności świecenia diod LED. Układy są przeznaczone do pracy przy napięciach do 200 V (IRS2540) i 600 V (IRS2541) i sterując z dużą Nowa seria IPS60xx takich łączników jest przeznaczona do zastosowania w przeróżnych częściach samochodu, takich jak układy skrzyni biegów, sterowania oświetleniem oraz sterowania silnikami do regulacji foteli, podnoszenia szyb czy wycieraczek. W niewielkich obudowach, od TO-220 do D-PAK, mieszczą MOSFET mocy o relatywnie małej rezystancji (od 14 do 130 mω odpowiednio dla IPS6011 i IPS6041), obwody ograniczenia prądowego (od 7 do 60 A), zabezpieczenia temperaturowego, ESD i aktywny obwód poziomowania napięcia. Układy są łącznikami high-side z wbudowanymi pompami ładunku zapewniającymi odpowiednią polaryzację. Oferta półprzewodników International Rectifier jest bardzo szeroka. Przytoczone w artykule przykłady dobrze prezentują jej najważniejsze cechy i innowacyjny charakter produktów, stale udoskonalanych przez inżynierów firmy IRF. Wszystkie produkty zawarte w artykule, jak również inne z oferty IRF dostępne są w firmie Transfer Multisort Elektronik jednego z wiodących dystrybutorów komponentów elektronicznych i elektrotechnicznych. KTO MA PSZCZOŁY, TEN MA MIÓD MODUŁY ZIGBEE FIRMY AUREL Coraz częściej słyszy się o nowych technologiach komunikacji bezprzewodowej, które pukają do naszych drzwi. W czerwcu 2006 roku powstał nowy protokół komunikacyjny o nazwie ZigBee wypełniający lukę pomiędzy sieciami WiFi WiMax, a Bluetooth. Dlaczego mowa tu o luce i komu potrzebna jest odmiana nowego, bezprzewodowego standardu? ZigBee jest opisem protokołu komunikacyjnego wysokiego poziomu używającym modułów 16

17 radiowych niewielkiej mocy, bazujących na standardzie opisującym działanie lokalnych, bezprzewodowych sieci cyfrowych małego zasięgu (WPAN tj. Wireless Personal Area Network). Twórca standardu użył wręcz słowa osobistych, aby podkreślić przeznaczenie protokołu. W zamierzeniach twórców moduły ZigBee miały być prostsze w budowie i tańsze, niż inne typy sieci WPAN, jak np. Bluetooth. Standard ZigBee powstał głównie z myślą o zastosowaniach przy budowie lokalnych sieci czujników i urządzeń monitorujących w zastosowaniach związanych z automatyką budynków, kontrolą urządzeń pracujących w obrębie pomieszczenia, systemami alarmowymi i logistyką. Główny nacisk położono nie tyle na zapewnienie jak największej przepływności, ile na niezawodność transmisji danych, możliwości budowy sieci i elastyczności jej konfiguracji. Jako że przy budowie tego typu sieci czujników zawsze istnieje problem dostępności zasilania, to urządzenia tego typu często są zasilane z baterii. Dlatego też twórcy protokołu położyli szczególny nacisk na minimalizację poboru energii zasilania. Maksymalnie uproszczono też stos komunikacyjny, co w założeniu miało zapewnić niską cenę modułów radiowych. W sieci ZigBee (rys. 1) może pracować praktycznie dowolnie duża liczba urządzeń (ograniczeniem w pojedynczej sieci jest liczba 264 urządzeń, a łączna liczba współpracujących ze sobą sieci jest ograniczona wartością 216). Protokół komunikacyjny umożliwia realizację sieci o praktyczne dowolnej konfiguracji: gwiaździsta (star), peer-to-peer, kratowa (mesh). Dodatkowo, urządzeniom o wymaganym krótkim czasie reakcji można nadać wysoki priorytet. Rys. 1. Przykładowa sieć urządzeń ZigBee Moduły radiowe ZigBee pracują z wykorzystaniem ogólnie dostępnych pasm ISM, zgodnie z regulacjami prawnymi obowiązującymi na danych terenach. Prędkość transmisji w paśmie 2,4 GHz (dostępnym praktycznie na całym świecie) jest równa 250 kb/s (16 kanałów, każdy o szerokości 5 MHz). Mimo popularności tego pasma, spotyka się również urządzenia ZigBee wykorzystujące pasma 915 MHz (USA i Australia) i oferujące prędkość transmisji 40 kb/s oraz 868 MHz (Europa) i prędkość 20 kb/s. Zasięg modułów waha się od 10 do 70 m, aczkolwiek dostępne są również specjalne moduły ZigBee Pro o zasięgu do 1500 m. Typowo moc nadajnika modułu ZigBee jest równa 0 dbm. Urządzenia ZigBee są najczęściej oferowane w postaci układów scalonych mających w strukturze zintegrowane tor radiowy i mikrokontroler, które są o tyle niewygodne do użycia, że wymagają konstrukcji płytki i dodania elementów zewnętrznych takich jak antena. Niektórzy producenci używają tych układów scalonych i oferują gotowe do użycia moduły, wyposażone w antenę i wszystko, co jest niezbędne do utworzenia komunikacji ZigBee. Ze względu na fakt, że implementacja pełnego stosu transmisji ZigBee nie jest tak tania, jak przewidywano (powodem jest wymagany, spory rozmiar pamięci programu), to w opisie protokołu wyróżniono dwa rodzaje urządzeń: affd (Full Function Device), tj. urządzenia mogące pracować w sieciach o dowolnej topologii, jako koordynator sieci lub po prostu komunikując się z każdym urządzeniem w sieci. arfd (Reduced Function Device), tj. urządzenie mogące pracować wyłącznie w sieci o topologii gwiazdy, mogące komunikować się wyłącznie z koordynatorem sieci i niemogące spełniać funkcji koordynatora. Koondynator Router Urządzenie końcowe Połączenie "gwiazda" Połączenie "krata" Oprócz opisanego wyżej podziału, wprowadzono również inny, uwzględniający ich funkcje, zgodnie z protokołem ZigBee: akoordynator oznaczany literami ZC (ZigBee Coordinator) lub CO (Coordinator). Jest to urządzenie o największych możliwościach. Koordynator formuje korzeń drzewa sieci i może łączyć się z inną siecią. W każdej sieci ZigBee wymagany jest jeden taki moduł, ponieważ bez niego sieć nie może pracować. Moduł ten inicjuje pracę sieci, zarządza tablicą jej połączeń i zapamiętuje informacje związane z siecią, a także może pracować jako centrum uwierzytelniania urządzeń sieciowych i przechowywać repozytoria kluczy szyfrowania. arouter oznaczany literami ZR (ZigBee Router) lub RT (Router). Jest to urządzenie w sieci ZigBee, które pośredniczy w przekazywaniu danych. Często router realizuje również zadania związane bezpośrednio z aplikacją użytkownika. 17

18 aurządzenie końcowe oznaczane jako ZED (ZigBee End Device) lub RFED (Reduced Function End Device). Urządzenie to ma wystarczającą funkcjonalność, aby komunikować się z routerem lub koordynatorem. Nie może jednak porozumiewać się z innymi urządzeniami końcowymi. Taki sposób funkcjonowania umożliwia urządzeniu końcowemu przebywanie przez większość czasu w stanie czuwania, w którym minimalizowany jest pobór energii. W porównaniu z innymi rozwiązaniami WPAN, ZigBee ma unikatowe cechy, niedostępne w innych rozwiązanych sieci bezprzewodowych. Stosunkowo prosty protokół ZigBee nie ma zbyt dużych wymagań co do zasobów sprzętowych i bez problemu daje się uruchomić na mikrokontrolerze o 8-bitowym rdzeniu. Dlatego też moduły mogą być tanie. Ponadto protokół komunikacyjny umożliwia omijanie zatorów komunikacyjnych, a dzięki kratowej strukturze sieci łatwo jest zwiększać obszar pokrycia bez podnoszenia mocy nadajników, zmiany anten itp. Urządzenia ZigBee przez większość czasu przebywają w trybie obniżonego poboru mocy i wybudzają się z niego na czas liczony w milisekundach. Dodatkowo, nadajnik ma moc zaledwie 1 mw (0 dbm), co prowadzi do radykalnych oszczędności baterii. W praktyce okres wymiany baterii może sięgać nawet lat. Sieć ZigBee? Skorzystaj z oferty TME W ofercie TME pojawiły się moduły ZigBee firmy Aurel, znanego producenta komponentów przeznaczonych na pasmo ISM. Firma Aurel istnieje od 1970 roku i od początku swojego istnienia zajmuje się produkcją i sprzedażą grubowarstwowych układów i modułów do komunikacji radiowej. Te blisko 40 lat doświadczenia przy produkcji różnego rodzaju układów do łączności radiowej nie jest bez znaczenia. Oferta TME obejmuje wszystkie, opisywane wcześniej rodzaje modułów transmisyjnych. Można w niej znaleźć moduły ZigBee pełniące funkcję koordynatorów, routerów i urządzeń końcowych. Każdy z modułów mieści się na niewielkiej płytce drukowanej (26 mm 35 mm) wraz z anteną nadawczo odbiorczą. Użytkownik nic nie musi wykonywać we własnym zakresie: wszystko jest pod ręką, gotowe do użycia. Jeśli przyjrzeć się dokładnie dokumentacji technicznej, to nie sposób nie zauważyć, że każda z płytek ma identyczne złącze, z wyprowadzonymi na nim tymi samymi sygnałami. Różnice pomiędzy nimi są funkcjonalne, a nie fizyczne. Zapewne doceni to każdy, kto miał kiedyś potrzebę zmiany funkcji urządzenia w sieci. W przypadku modułów oferowanych przez TME (abstrahując od zmian w konfiguracji sieci) wystarczy modyfikacja programu urządzenia i prosta podmiana modułu komunikacyjnego. Moduły Aurel wykorzystują specjalną technikę transmisji nazywaną DSSS (Direct Sequence Spread Spectrum) uodporniającą je na zakłócenia zewnętrzne. A jeśli to za mało, to cała sieć w czasie co najwyżej 3 minut automatycznie przestraja się na nowy kanał transmisyjny. Transmisja może być zaszyfrowana przy użyciu algorytmu AES ze 128-bitowym kluczem, a dodatkowo, po zbudowaniu sieci, można ją zablokować przed dostępem różnych zewnętrznych intruzów. Na tzw. niskim poziomie, moduły oferują tryb transparentny i akceptują komendy tekstowe. Moduły na wyższym poziomie, to jest obsługiwane przez komputer PC, można programować z wykorzystaniem kontrolki OCX. Oczywiście możliwe jest również zestawienie łącza transparentnego. Zarówno sama kontrolka, jak i program demonstrujący jej użycie, są dostępne a stronie internetowej firmy Aurel. Szczególnie cenna cecha sieci ZigBee, to jest omijanie uszkodzeń i kolizji, oferowana jest przez moduły Aurel niejako z marszu. Wystarczy podać adres modułu docelowego i opatrzyć nim wiadomość, a sieć sama znajdzie najkrótszą drogę do adresata. Na fot. 2 pokazano zdjęcie modułu ZigBee firmy Aurel. Wszystkie moduły, niezależnie od pełnionej funkcji, wyglądają tak samo. Różnią się tylko oznaczeniami, co opisano pod fotografią. Podstawowe parametry modułów zawarto w tab. 1. Szczegółowe dane techniczne dostępne są na stronie producenta. Fot. 1. Moduł ZigBee Aurel i sposób kodowania jego nazwy R router C koordynator E urządzenie końcowe H nadajnik o mocy 20 mw (13 dbm) L nadajnik o mocy 1 mw (0 dbm) I antena zintegrowana E antena zewnętrzna W ofercie TME dostępny jest również zestaw uruchomieniowy, w skład którego wchodzą: apłytka demonstracyjna XTR-ZB1 z modułem koordynatora, acztery płytki bazowe XTR-ZB1, acztery moduły XTR-ZB1-RLI (Routery), apłyta CD oprogramowaniem i dokumentacją. Oprócz powyższych, opakowanie zawiera kabel połączeniowy USB, 18

19 baterie zasilające i zasilacz napięcia stałego. Płytkę demonstracyjną XTR-ZB1 producent wyposażył w szereg interfejsów analogowych i cyfrowych dających możliwość testowania różnych, specyficznych konfiguracji. Płytki bazowe XTR-ZB1 wyposażono w gniazda umożliwiające wymianę modułów. lutownic. I dlatego w ofercie TME pojawiła się nowa stacja lutownicza SP-80D. SolderPeak SP-80D Tab. 1. Wybrane parametry modułów XTR-ZB1-RLI, -CLI i -ELI Nazwa parametru Napięcie zasilania Prąd zasilania w trybie odbioru Prąd zasilania w trybie nadawania Prąd zasilania w trybie wyłączenia Typ modulacji Czułość odbiornika Moc promieniowana (ERP) Częstotliwość nośna Liczba kanałów Szerokość kanału Prędkość transmisji (bez szyfrowania) Wartość minimalna Typowo Wartość maksymalna Jednostka 2,0 3,0 3,6 V O-QPSK ma ma ma dbm dbm MHz MHz kb/s Projektanci opakowania stacji lutowniczej dołożyli wielu starań, aby pudełko wyglądało ładnie. Całość utrzymana jest w tonacji biało zielonej i z kolorowym zdjęciem stacji robi bardzo dobre wrażenie. Wewnątrz stacja zapakowana jest solidnie, w grube gąbki amortyzujące wstrząsy i uderzenia. Jest to o tyle ważne, że naszymi głównymi kanałami dystrybucji są sklep internetowy i kurierzy, którzy nie zawsze delikatnie obchodzą się z przesyłkami. Jacek Bogusz jacek.bogusz@ep.com.pl CYFROWA STACJA LUTOWNICZA SP-80D okiem Jacka Bogusza redaktora naczelnego Elektroniki Praktycznej Opakowanie zawiera wielojęzyczną instrukcję, kartę gwarancyjną, lutownicę, podstawkę i stację. Obudowa stacji, jak również podstawka lutownicy, wykonane są z czarnego plastiku. Tworzywo to ma właściwości zapobiegające gromadzeniu się ładunków elektrostatycznych, jednak nie jest odporne na podwyższoną temperaturę. Zaczyna się topić przy 250 C, więc podczas użytkowania trzeba będzie uważać, aby nie kłaść rozgrzanej lutownicy na podstawce, poza otworem, który przeznaczony jest do jej umieszczenia w pozycji spoczynkowej. Ten ma bowiem wkładkę wykonaną z plastiku odpornego na podwyższone temperatury. Wkładce nie szkodzi nawet lutownica rozgrzana do temperatury maksymalnej, czyli wynoszącej 450 C. Mimo upływu lat i postępu technologicznego, lutowanie i rozlutowywanie nadal są podstawowymi czynnościami wykonywanymi w warsztacie każdego elektronika. O ile firmy budujące sprzęt elektroniczny masowego użytku używają do montażu automatów i linii lutowniczych, o tyle serwis, produkcja małoseryjna i zastosowania hobbystyczne nadal wymagają stosowania rozmaitych Całość wykonana jest w tonacji czarno zielonej, co być może nie jest aż tak ważne, ale sprawia jak najlepsze wrażenie estetyczne. W dolnej części stacji, po lewej stronie, producent umieścił gniazdo umożliwiające podłączenie stacji do instalacji uziemiającej, odprowadzającej ładunki elektrostatyczne. Po prawej, umieszczono wielokontaktowe gniazdo służące do podłączenia lutownicy. Na panelu czołowym, pod wyświetlaczem, umieszczone są trzy przyciski, a obok 19

20 wyświetlacza, pokrętło. Bez czytania instrukcji domyśliłem się, że przyciski służą do zapamiętania najczęściej używanych temperatur, natomiast pokrętło do płynnej regulacji temperatury grota. Na górze obudowy umieszczono włącznik, który w ten sposób jest widoczny, łatwo dostępny, a załączanie i wyłączanie stacji nie powodują jej wędrówki po stole. Obudowę wyposażono w nóżki wykonane z miękkiej gumy, które dodatkowo utrwalają pozycję stacji. O niej samej warto też powiedzieć, że zwarta i raczej wypiętrzona w górę obudowa zajmuje mało miejsca na stole. Stację wyposażono w mikroprocesor, którego zadaniem jest pomiar, wyświetlanie i regulacja temperatury. Po załączeniu, na wyświetlaczu pokazywana jest opatrzona etykietą SET temperatura zadana oraz etykietą TMP bieżąca. W instrukcji lutownicy nie podano, jak duża jest różnica pomiędzy temperaturami zadaną i rzeczywistą (błąd regulacji). Brak jest też informacji, jaka jest dokładność utrzymywania temperatury na zadanym poziomie. Oczywiście dla cyny, która typowo topi się w temperaturze powyżej 250 C nie będzie to miało większego znaczenia, czy temperatura jest równa 268 C czy 270 C, i na pewno taka dokładność jest wystarczająca do lutowania. Przecież podstawową funkcją lutownicy jest lutowanie, a nie superdokładny pomiar temperatury. W czasie testów wyświetlacz nie pokazywał różnic większych niż -4 od wartości zadanej, przy nastawie temperatury rzędu 370 C. Podstawka stacji nie budzi zastrzeżeń. Warto dodać, że odzew klientów i informacje od nich uzyskane pozwoliły na dokonanie modyfikacji w jej budowie. Rynienka przeznaczona na gąbkę służącą do czyszczenia grota lutownicy została wyposażona w metalową wkładkę, co pomaga w utrzymaniu estetyki podstawki oraz w jej czyszczeniu. Po rozpakowaniu wszystkich elementów stacji i podłączeniu lutownicy - czas na jej włączenie. Włącznik jest podświetlany i nie trzeba dzięki temu zastanawiać się nad tym, czy stacja jest włączona. Na wyświetlaczu o podświetlanym tle, w górnej jego linii, pokazywana jest ustawiona, a w dolnej - bieżąca temperatura grota. Dzięki ceramicznej grzałce lutownica to prawdziwa rakieta osiągnięcie temperatury 370 C zajmuje jej tylko około 30 sekund. Lutownica jest lekka, estetycznie wykonana i trwała. Ze stacją łączy ją giętki, lekki kabel umieszczony w izolacji o podwyższonej odporności na ciepło. Grot rozgrzany do maksymalnej temperatury nie jest w stanie uszkodzić izolacji kabla. Nie pozostawia na niej nawet śladu, co nie jest bez znaczenia dla bezpieczeństwa użytkownika. Kabel zasilający stację z sieci 230 V AC nie ma takiej izolacji, jednak umieszczenie go z tyłu obudowy wyklucza przypadkowe dotkniecie grotem przy właściwie zorganizowanym stanowisku pracy. Wymiana grota wymaga odkręcenia nakrętki mocującej, jednak to nie sprawia żadnych problemów. Gwint nacięty jest dobrze, a nakrętka nie stawia nadmiernych oporów w czasie odkręcania czy dokręcania. Szkoda tylko, że nie ma systemu szybkiej wymiany gorącego grota w czasie pracy. Lutownicę można jednak bez problemu zmieniać, więc może w ofercie TME pojawi się kiedyś lutownica z taką opcją? Temperaturę grzałki reguluje się za pomocą potencjometru, przez co przekręcenie gałki, gdy lutownica jest wyłączona, powoduje zmianę ustawionej temperatury. Dzieje się tak jednak tylko w trybie regulacji ręcznej. Jeśli używane są przyciski pamięci, to po załączeniu zasilania lutownica powraca do temperatury odpowiadającej wybranemu przyciskowi. Dla przycisków oznaczonych 1, 2 i 3 w procesie produkcji predefiniowano odpowiednio następujące nastawy: 150 C, 270 C, 360 C. Użytkownik może je bez problemu zmienić, przypisując klawiszom dowolną temperaturę z zakresu C. Stacja ma również możliwość kalibracji, a może raczej ustalenia offsetu pomiaru temperatury dla konkretnej lutownicy. Każda lutownica dobrej klasy ma wartość korekcyjną, która z reguły podana jest na opakowaniu. Wartość tę można wprowadzić do pamięci stacji lutowniczej po to, aby była ona uwzględniana przy pomiarze temperatury. Temperatura domyślna nastawy offsetu wynosi 0 C. Testowana stacja miała moc 80 W (SP-80D). W ofercie TME jest również stacja o mocy 60 W (tańsza i analogowa), co pozwala na dobór parametrów stacji w zależności od intensywności wykonywanych prac i r o d z a j u l u t o w a n y c h elementów. Warto też wspomnieć, że zarówno lutownica, jak i jej grot wykonywane są w technologii Long Life gwarantującej długą eksploatację. Dlatego też można powiedzieć, że stacja adresowana jest nie tylko do amatorów, ale również do profesjonalistów zajmujących się montażem zawodowo. TME oferuje ogromny wybór różnych grotów, co odpowiednio 20