Ćwiczenia ogólnogeograficzne regionalne Polska Północna

Transkrypt

1 Ćwiczenia ogólnogeograficzne regionalne Polska Północna II r. geografii (kod w USOS 0503-CRPN-2-S1) Zostaną uruchomione 2 grupy po 37 studentów: Grupa 1 - prowadzący dr P. Weckwerth, dr B. Hołowiecka, dr I. Sobota Grupa 2 prowadzący prof. W. Wysota, dr R. Jaroszewska-Brudnicka, dr K. Kubiak- Wójcicka Termin wyjazdu: Szczegółowy program ćwiczeń dla każdej z grup oraz koszty wyjazdu podano poniżej: Grupa 1 Nazwa przedmiotu: Ćwiczenia ogólnogeograficzne regionalne - Polska Północna Osoba(y) prowadzące zajęcia: dr Piotr Weckwerth, dr Beata Hołowiecka, dr Ireneusz Sobota Wymagania wstępne: znajomość podstawowych pojęć z zakresu geomorfologii glacjalnej i fluwialnej, hydrologii, klimatologii i gleboznawstwa, geografii społeczno-ekonomicznej. Cele nauczania: zapoznanie studentów z komponentami środowiska geograficznego Polski Północnej w oparciu o stanowiska prezentowane w terenie, przedstawienie obecnego stanu wiedzy dotyczącej zróżnicowania hydrograficznego, morfologicznego, geologicznego oraz rozwoju rzeźby Polski Północnej. Poznanie specyfiki społeczno-gospodarczej i kulturowej regionów Polski Północnej. Nabycie umiejętności obserwacji, analizy i interpretacji zjawisk społeczno-gospodarczych. Treści przedmiotu (program nauczania): Trasa przejazdu: Toruń - Bydgoszcz (Fordon) Koronowo (Zbiornik Koronowski) Czaplinek Dziwnów Wolin Wapnica Międzyzdroje Kołczewo Dziwnów Kamień Pomorski Trzęsacz Niechorze Kołobrzeg Mielno Łazy Ustka Rowy Łeba Żarnowiec Władysławowo Hel Mechowo Gdynia Grudziądz - Czemlewo Toruń Dzień Toruń: rozwój rzeźby fluwialnej i eolicznej wschodniej części pradoliny Noteci-Warty. 2. Przełom Wisły pod Fordonem: geneza przełomu Wisły pod Fordonem oraz rozwój Basenu Unisławskiego na tle paleogeograficznej ewolucji pradoliny Noteci-Warty i Kotliny Toruńskiej; formy polodowcowe i wodnolodowcowe na Równinie Świeckie, hydrografia Wisły, rozwój i funkcje strefy podmiejskiej. 3. Zalew Koronowski: budowa i ewolucja sandru oraz doliny Brdy, wybrane zagadnienia hydrologiczne i hydrotechniczne Zalewu Koronowskiego, funkcje turystyczno-wypoczynkowe Zbiornika Koronowskiego i jego otoczenia. 4. Bychowo: recesja lądolodu zlodowacenia wisły z obszaru Krajny, litostratygrafia osadów vistulaiańskich Pojezierza Krajeńskiego, morfogeneza rynny byszewskiej. 5. Czaplinek: formy polodowcowe Pojezierza Drawskiego; zróżnicowanie morfo- i litotogenetyczne fazy pomorskiej Pomorza Zachodniego i Środkowego zasięg lądolodu fazy pomorskiej w obrębie lobu Parsęty, charakterystyka hydrograficzna Pojezierza Drawskiego, osobliwości przyrodnicze Drawieńskiego Parku Narodowego. Dzień 2.

2 7. Dziwnów: charakterystyka jednostek fizyczno-geograficznych Wyspy Wolin, ewolucja obniżenia Dziwny na tle zmian poziomu południowego Bałtyku, charakterystyka morfologicznohydrologiczna ujściowego odcinka rzeki Dziwny do Morza Bałtyckiego, regulacja ujściowego odcinka koryta rzeki Dziwny i ochrona wybrzeża przed abrazją morską, współczesne procesy brzegowe na odcinku gminy Dziwnów, wody powierzchniowe gminy Dziwnów, geneza i warunki morfometryczo-termiczne zakolowego jeziora Martwego. 8. Wolin: Miasto Wolin historia i rozwój najstarszego grodu słowiańskiego na Pomorzu Zachodnim. 9. Wapnica: Jezioro Turkusowe wybrane cechy morfometryczne i dynamiki wód, charakterystyka geomorfologiczna doliny Trzciągowskiej. recesja lądolodu vistuliańskiego z południowej części Wyspy Wolin, rozwój północnej części Zalewu Szczecińskiego i mierzei Świny, charakterystyka hydrologiczna estuariowych wód u polskiego wybrzeża na przykładzie Zalewu Szczecińskiego, wybrane zagadnienia hydrologiczne Zalewu Szczecińskiego, złoża surowców mineralnych i eksploatacja ropy naftowej na Pomorzu Zachodnim. 10. Międzyzdroje: Woliński Park Narodowy, Muzeum Przyrodnicze Wolinskiego Parku Narodowego, rezerwat Żubrów, typy gleb klifowych na przykładzie Wyspy Wolin, budowa i geneza wolińskich moren czołowych i ich związki z podobnymi formami na Uznamie, rozwój procesów i form eolicznych wybrzeża wolińskiego, Morze Bałtyckie - batymetria, właściwości fizycznochemiczne wody morskiej oraz schemat jej cyrkulacji, turystyka nadmorska, Jeziora wyspy Wolin geneza, rozwój morfologiczny oraz ich wybrane cechy morfometryczne. Dzień Kamień Pomorski: geneza i rozwój Zalewu Kamieńskiego i przymorskich rynien odpływowych, charakterystyka geograficzna Wyspy Chrząszczewskiej, Historia, charkterystyka społecznogospodarcza i atrakcje turystyczne miasta (Katedra św. Jana Chrzciciela z XII wieku - wirydarz). 12. Trzęsacz: procesy i formy rzeźby morskiej związane z rozwojem klifu morskiego, tempo abrazji brzegu morskiego w okolicach Trzęsacza, litostratygrafia osadów czwartorzędowych. 13. Niechorze: budowa geologiczna oraz rozwój rzeźby Wybrzeża Trzebiatowskiego i Równiny Gryfickiej, charakterystyka stosunków wodnych zlewni rzecznych Pobrzeża Pomorskiego, hydrografia dorzeczy, latarnia morska w Niechorzu. 14. Kołobrzeg: Historia, rozwój i współczesne funkcje miasta, walory uzdrowiskowe szanse i zagrożenia rozwoju funkcji uzdrowiskowej miast nadmorskich. 15. Jezioro Jamno: późnoglacjalna i holoceńska ewolucja jezior przybrzeżnych na przykładzie obszaru okolic Jez. Jamno, rzeźba i ewolucja wybrzeża typu płaskiego, morfometria i hydrologia jezior przybrzeżnych we wschodniej części Wybrzeża Słowińskiego, geneza, specyfika i zagrożenia jezior pomorskich, rola Morza Bałtyckiego w kształtowaniu stosunków hydrologicznych jezior przybrzeżnych, ze szczególnym uwzględnieniem jeziora Jamno, związki wód lądowych i morskich w strefie polskiego wybrzeża Bałtyku. Dzień Dębina: geneza gardzieńskich moren czołowych w świetle ich budowy geologicznej w klifie morskim pomiędzy Dębiną a Poddąbiem, fazy i postoje ostatniego lądolodu we wschodniej części Równiny Słupskiej i Wybrzeża Słowińskiego, charakterystyka hydrograficzna jeziora Gardno. 17. Łeba: rozwój Niziny Gardzieńsko-Łebskiej na tle zmian poziomu wód południowego Bałtyku, charakterystyka społeczno-gospodarcza Pomorza Środkowego, procesy i formy eoliczne oraz rozwój geomorfologiczny mierzei Łebskiej w Słowińskim Parku Narodowym, Jezioro Łebsko - morfometryczno-hydrologiczna charakterystyka jeziora przybrzeżnego, związki wód jeziora z wodami morskimi, osobliwości przyrodnicze Słowińskiego Parku Narodowego Zagospodarowanie turystyczne i przemiany funkcjonalno-przestrzenne miejscowości turystycznych Polskiego Wybrzeża. Dzień Żarnowiec: rozwój rzeźby polodowcowej obszaru w rejonie rynny jeziora Żarnowieckiego; ewolucja systemu pradolinnego Redy-Łeby, charakterystyka hydrologiczna jeziora Żarnowieckiego, Elektrownia wodna Żarnowiec, plany rozwoju energetyki jądrowej w Polsce historia i stan zaawansowania budowy zespołu energetycznego Żarnowiec, problem ekonomicznej aktywizacji obszarów słabo rozwiniętych Żarnowiecka Specjalna Strefa Ekonomiczna. 19. Rozewie-Chłapowo: rozwój rzeźby pobrzeża Kaszubskiego: główne rysy rzeźby polodowcowej - zespoły kęp i ich budowa geologiczna - klif Rozewie-Jastrzębia Góra, Kępa Swarzewska oraz procesy i formy denudacji jej zboczy w stosunku do zmian zasięgu południowego Bałtyku -

3 Wąwóz Chłapowski, etapy rozwoju Morza Bałtyckiego, historyczne uwarunkowania rozwoju funkcji turystycznej regionu, Latarnia morska na Rozewiu muzeum Stefana Żeromskiego. 20. Hel: akumulacyjne typy wybrzeży morskich, geneza, rozwój Mierzei Helskiej na tle zasięgu południowego Bałtyku, największe w Polsce miąższości osadów holoceńskich, problemy ochrony ekosystemów na półwyspie Helskim, atrakcyjność turystyczna Półwyspu Helskiego (cechy położenia, zagospodarowanie turystyczne), transformacja gospodarki morskiej w Polsce po 1989 roku. Dzień Puck: budowa geologiczna i rozwój geomorfologiczny Kępy Puckiej, pradoliny Płutnicy oraz dna Zatoki Puckiej, wybrane elementy hydrologiczne Zatoki Puckiej i Gdańskiej. 22. Mechowo: procesy i formy sufozyjne na przykładzie jaskini w Mechowie. 23. Gdynia: uwarunkowania historyczno-polityczne i ekonomiczne budowy portu morskiego w Gdyni, rozwój ludnościowy i przestrzenny miasta. 25. Tczew-Grudziądz-Toruń: Żuławy Wiślane, litostratygrafia czwartorzędu w rejonie doliny dolnej Wisły, rozwój rzeźby wschodniego skrzydła lobu Wisły z ciągami morenowymi pojezierza Iławskiego, rozwój delty Wisły, hydrologia Żuław Wiślanych, problemy ochrony przeciwpowodziowej Żuław, kronika powodzi w delcie Wisły, osadnictwo i charakterystyka gospodarcza Żuław Wiślanych, morfogeneza zastoiska gniewskiego, późnoglacjalna i holoceńska ewolucja jeziora w rejonie Ciepłego koło Gniewu, morfogeneza Basenu Grudziądzkiego na tle ewolucji Doliny Dolnej Wisły, hydrologia Basenu Grudziądzkiego, Czemlewo: typy deglacjacji i na Wysoczyźnie Chełmińskiej. Efekty kształcenia: znajomość elementów środowiska geograficznego i specyfiki społecznogospodarczej Polski Północnej oparta na prezentowanych w terenie stanowiskach; umiejętność analizy i charakterystyki zróżnicowania hydrograficznego, morfologicznego, geologicznego oraz rozwoju rzeźby Polski Północnej, walorów turystycznych i funkcji gospodarczych. Metody oceny pracy studenta (forma zaliczenia): pisemne kolokwium. Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Materiały dla studentów przygotowane w oparciu o literaturę: ramowy opis trasy, opisy stanowisk z załączoną szczegółową literaturą oraz mapami geomorfologicznymi i topograficznymi, mapami jednostek fizycznogeograficznych i geomorfologicznych, przekrojami geologicznymi i profilami hipsometrycznymi, modele i schematy rozwoju rzeźby, wykresy, plany batymetryczne. Planowane koszty na jednego studenta: - przejazd autokarem: 123 zł, - noclegi: 169 zł, Razem: 292 zł Dodatkowo płatne bilety do parków narodowych i muzeów: 21 zł Grupa 2 Nazwa przedmiotu: Wybrane problemy środowiska geograficznego północnej Polski Osoby prowadzące: dr Renata Jaroszewska-Brudnicka, mgr Katarzyna Kubiak-Wójcicka, dr hab. Wojciech Wysota, prof. UMK. Wymagania wstępne: podstawy z zakresu geografii fizycznej i społeczno-ekonomicznej. Cel nauczania: Zapoznanie studentów ze środowiskiem geograficznym północnej Polski. Treści przedmiotu (program nauczania): Wybrane elementy środowiska geograficznego północnej Polski (Pobrzeży Południowobałtyckich, Pojezierzy Pomorskich, Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej i Doliny Dolnej Wisły oraz Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego): budowa geologiczna i stratygrafia osadów czwartorzędowych, w tym głównie osadów młodszego plejstocenu; ukształtowanie, geneza i ewolucja rzeźby młodoglacjalnej; geomorfologia i rozwój paleogeograficzny wybrzeża Bałtyku; współczesne procesy geomorfologiczne w strefie wybrzeża Bałtyku (procesy wydmotwórcze, procesy geodynamiczne klifów morskich); geneza i hydrologia jezior; reżim

4 hydrologiczny rzek oraz gospodarka i ochrona wód; zróżnicowanie pokrywy glebowej i roślinnej; walory krajobrazowe i stan środowiska przyrodniczego obszarów chronionych (parki narodowe, rezerwaty, parki krajobrazowe); charakterystyka i rozwój sieci osadniczej; zróżnicowanie funkcjonalne i przestrzenne gospodarki; charakterystyka i rozwój turystyki. Program: 30 maja (poniedziałek) Wyjazd: parking przy Auli UMK, ul. Gagarina 11, godz. 7:30 (autokar będzie podstawiony o godz. 7:15) Regiony: Kotlina Toruńska Pojezierze Chełmińskie Dolina Dolnej Wisły Równina Świecka Równina Charzykowska Pojezierze Bytowskie Pobrzeże Słowińskie Trasa przejazdu i stanowiska: Toruń (1) Unisław (2) Starogród (3) Chełmno (4) Charzykowy (PNBT) (5) Swornegacie Bytów (6) Gałąźnia Mała Słupsk Rowy. morfologia i geneza doliny dolnej Wisły (1, 2), Unisław wieś-miasto (1), budowa geologiczna i stratygrafia osadów zlodowacenia wisły w południowej części doliny dolnej Wisły problem liczby i wieku nasunięć lądolodu vistuliańskiego (2), obserwacje hydrologiczne na Wiśle, regulacja dolnej Wisły (2) osadnictwo średniowieczne w zachodniej części Ziemi Chełmińskiej: stare i nowe Chełmno (2, 3), przemiany funkcjonalno-przestrzenne miejscowości Charzykowy (4), Park Narodowy Borów Tucholskich (5) morfogeneza południowej części rynny Jeziora Charzykowskiego; problem genezy rynien subglacjalnych (5), charakterystyka hydrologiczna Jeziora Charzykowskiego (5), krajobraz strefy marginalnej fazy pomorskiej ostatniego zlodowacenia w rejonie Bytowa, zabudowa hydrotechniczna rzeki Słupia (6) Słupia jako typ rzeki przymorskiej (6). Nocleg: Rowy 31 maja (wtorek) Wyjazd: godz. 8:30 Regiony: Pobrzeże Słowińskie, Równina Słupska, Równina Damnicka Trasa przejazdu i stanowiska: (7) Rowy (8) kilf Dębina-Poddębie (trasa piesza ok. 7,5 km) (9) klif Orzechowo (10) Ustka (11) Możdżanowo-Swołowo Rowy. Łupawa i Jezioro Gardno (7), Rowy port rybacki i Polska Riwiera (7), strefa kontaktu wód morskich i lądowych (7, 8), budowa geologiczna i struktura glacitektoniczna gardnieńskiej moreny czołowej (8), procesy erozji morskiej i ruchy masowe w klifie Dębina-Poddębie (8), klif wydmowy Orzechowo (9) miasto, port i uzdrowisko Ustka (10), Morze Bałtyckie, problemy ochrony (10). Możdżanowo, Swołowo problematyka kulturowa Pomorza Środkowego (11), dawna kopalnia bursztynu (11). Nocleg: Rowy 1 czerwca (środa) Wyjazd: godz. 8:30 Region: Nizina Gardnieńsko-Łebska Trasa przejazdu i stanowiska: Rowy (12) Rowokół (13) Smołdzino (14) Czołpino (trasa piesza ok. 6,5 km)/łeba (15) Kluki Rowy ukształtowanie, geneza i rozwój paleogeograficzny wybrzeża barierowo-lagunowego Niziny Gardnieńsko-Łebskiej, krajobraz gardnieńskich moren czołowych, depresji jeziora Gardno i Mierzei Gardnieńsko- Łebskiej (12), Rowokół święta góra Słowińców (12),

5 Muzeum Przyrodnicze w Smołdzinie (13), morfologia, rozwój i dynamika wydm ruchomych na Mierzei Gardnieńsko-Łebskiej (14,) Muzeum Wsi Słowińskiej w Klukach (15), jeziora przybrzeżne na przykładzie Jez. Łebsko (15), Nocleg: Rowy 2 czerwca (czwartek) Wyjazd: godz. 8:00 Regiony: Pobrzeże Kaszubskie Półwysep Helski Trasa przejazdu i stanowiska: rowy (16) Żarnowiec (17) Jastrzębia Góra (18) Chrapowo/parów Rudnik (19) Kuźnica/Hel Władysławowo. rzeka Łeba, cechy charakterystyczne morfologii Pobrzeża Kaszubskiego, morfologia, budowa geologiczna i geneza rynny Jeziora Żarnowskiego (16), Jezioro Żarnowieckie i elektrownia szczytowo-pompowa Żarnowiec (16), procesy geodynamiczne klifu w Jastrzębiej Górze (17), wychodnie osadów mioceńskich w brzegu klifowym między Rozewiem a Chłapowem (18), budowa geologiczna i rozwój Półwyspu Helskiego (19,) zarys osadnictwa i rozwój turystyki na Półwyspie Helskim (19), Nocleg: Władysławo 3 czerwca (piątek) Wyjazd: godz. 8:00, Regiony: Żuławy Wiślane Pojezierze Iławskie Trasa przejazdu i stanowiska: Władysławowo (20) Gdynia (21) Kieżmark Nowy Dwór Gdański - Elbląg Pasłęk (22) Buczyniec Małdyty Miłomłyn Iława. miasto i port Gdynia (20), Żuławy Wiślane: budowa geologiczna i rozwój geomorfologiczny (21) warunki hydrogeologiczne, rozwój hydrograficzny delty i ujścia Wisły (21), depresja Jeziora Drużno, Kanał Elbląski (22), maksymalny zasięg lądolodu fazy pomorskiej zlodowacenia wisły w rejonie Miłomłyna. Nocleg: Iława 4 czerwca (sobota) Wyjazd: godz. 8:00, Regiony: Pojezierze Iławskie Garb Lubawski Dolina Środkowej Drwęcy Pojezierze Dobrzyńskie- Dolina Dolnej Drwęcy Pojezierze Chełmińskie Kotlina Toruńska. Trasa przejazdu i stanowiska: (23) Iława Lubawa (24) Wysoka Wieś (25) Kurzętnik (25) Górzno Rypin Zbójno (27) Zbójenko (28) Golub-Dobrzyń Kowalewo Toruń. Jezioro Jeziorak (23), Park Krajobrazowy Wzgórz Dylewskich budowa geologiczna, geomorfologia, stosunki wodne, Jeziora Francuskie, ochrona przyrody, zagospodarowanie turystyczne (24), morfologia, budowa geologiczna i rozwój geomorfologiczny dolin Drwęcy (25, 28) rzeka Drwęca (23, 25, 28), Górznieńsko-Lidzbarski Park Krajobrazowy: rzeźba terenu, jeziora i ochrona przyrody, turystyka (25), morfologia, budowa wewnętrzna i geneza form zbójeńskich (27), Golub-Dobrzyń: położenie geomorfologiczne i rozwój miasta (28). Przewidywany powrót do Torunia: godz Efekty kształcenia: Zdobycie przez studentów wiedzy dotyczącej geografii regionalnej wybranych obszarów północnej Polski; opanowanie umiejętności samodzielnej obserwacji i analizy różnych komponentów środowiska geograficznego północnej Polski. Metody oceny pracy studenta (forma zaliczenia): Zaliczenie przedmiotu odbywa się na podstawie oceny prowadzonego notatnika terenowego i sprawdzianu pisemnego z zakresu treści ćwiczeń.

6 Zalecane lektury i materiały pomocnicze: Program trasy z projektowanymi punktami terenowymi i problematyką ćwiczeń terenowych oraz zalecaną literaturą szczegółową. KOSZT udziału 1 studenta przy ogólnej liczbie uczestników Szacowane koszty noclegów Liczba Koszt noclegu Koszt ogółem Rowy 3 30,0 zł 90,00 zł Władysławowo 1 35,0 zł 35,00 zł Iława 1 30,0 zł 30,00 zł Noclegi razem na 1 studenta 155,00 zł 2. Szacowane koszty transportu Liczba km Stawka Koszt ogółem Koszt autokaru 1147,5 3,8 zł 4 360,50 zł Koszt na 1 studenta ,27 zł 2. Inne koszty (bilety wstępów do parku, muzeum ect.) 15,00 zł (płatne na miejscu podczas odbywania ćwiczeń) Szacowany koszt udziału 1 studenta łącznie 306,27 zł Wymagana wpłata na konto UMK 291,27 zł (koszty noclegów i autokaru)