Szkolny Program Profilaktyki. Publicznego Gimnazjum nr 46 w Łodzi na lata 2009/ /2012

Transkrypt

1 Szkolny Program Profilaktyki Publicznego Gimnazjum nr 46 w Łodzi na lata 2009/ /2012 Łódź 2009

2 SPIS TREŚCI 1. ZałoŜenia Szkolnego Programu Profilaktycznego Podstawa Programowa a program profilaktyczny Struktura oddziaływań profilaktycznych 4 przyczyny zachowań ryzykownych..5 czynniki chroniące.5 4. Cele programu profilaktycznego Treści SPP Fazy konstruowania programu profilaktycznego 5 diagnoza środowiska szkolnego.7 obszary zagroŝenia.7 kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych 7 7. Oddziaływania profilaktyczne Spodziewane efekty podjętych działań profilaktycznych Sposoby realizacji Ewaluacja

3 ZAŁOśENIA Szkolnego Programu Profilaktycznego został opracowany na potrzeby Gimnazjum nr 46 po zdiagnozowaniu środowiska szkolnego. Analiza wskazała, Ŝe SPP powinien obejmować w szczególności działania i środki stosowane w celu zapobiegania agresji, przemocy i uzaleŝnieniom W SPP przedstawiono takŝe działania mające na celu zapobieganie takim zachowaniom problemowym jak brak kultury osobistej, wagary, brak zainteresowania nauką, i znieczulica społeczna. Działania realizowane w ramach SPP dotyczą takŝe osób odpowiedzialnych za młodzieŝ tj. rodziców, opiekunów i nauczycieli. Osobą kierującą realizacją SPP jest nauczyciel koordynator powołany przez dyrektora szkoły. Poszczególne elementy programu mogą ulegać modyfikacji. PODSTAWA PROGRAMOWA A PROGRAM PROFILAKTYCZNY Rozporządzenie MEN i Sportu z r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. Nr 51/2002r., poz.458) Działalność edukacyjna szkoły jest określona przez: 1. Szkolny zestaw programów nauczania, który obejmuje całą działalność szkoły z punktu widzenia dydaktycznego. 2. Program wychowawczy szkoły, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze wychowawczym i jest realizowany przez wszystkich nauczycieli. 3. Program profilaktyki dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb danego środowiska, który opisuje w sposób całościowy wszystkie treści i działania o charakterze profilaktycznym skierowane do uczniów, nauczycieli i rodziców. Szkolny zestaw programów nauczania, program wychowawczy szkoły oraz program profilaktyki tworzą wspólną całość. Ich przygotowanie i realizacja są zadaniem zarówno całej szkoły, jak kaŝdego nauczyciela. Rozporządzenie MEN i Sportu z r. zmieniająca rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz.U. Nr 10/220r., poz.96) - Ust. 2 otrzymuje brzmienie: Program wychowawczy szkoły i program profilaktyki, o których mowa w ust. 1 pkt.1, uchwala Rada Pedagogiczna po zasięgnięciu opinii Rady Rodziców i Samorządu Uczniowskiego. 3

4 STRUKTURA ODDZIAŁYWAŃ PROFILAKTYCZNYCH Rada Pedagogiczna: Określa zadania w zakresie profilaktyki Określa zapotrzebowanie na realizację programów profilaktycznych Dokonuje analizy działalności profilaktycznej na podsumowujących posiedzeniach rady pedagogicznej miesiącu czerwiec. Nauczyciele : Realizują zadania SPP w zakresie swojego przedmiotu oraz współpracują z wychowawcami klas w realizacji tych zadań. Wykonują zalecenia zawarte w opiniach wydanych przez poradnię psychologiczno pedagogiczną i inne placówki specjalistyczne. Współpracują z instytucjami wspierającymi wychowanie i profilaktykę z pedagogiem szkolnym i dyrekcją szkoły. BieŜąca wymiana informacji. Konsekwencja w działaniu wśród wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły. Wychowawcy klas: Integrują zespół klasowy ze szczególnym zwróceniem uwagi na uczniów klas pierwszych Realizują programy profilaktyczne bądź elementy tych programów zaakceptowane przez Radę Pedagogiczną i dyrekcję szkoły. Biorą udział w szkoleniach na temat profilaktyki Dbają o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji uczniów w klasie WyposaŜają uczniów w umiejętności radzenia sobie w trudnych sytuacjach Realizują zadania zawarte w SPP we współpracy a rodzicami uczniów. Prowadzą Wywiadówki Profilaktyczne w ramach pedagogizacji rodziców. Wicedyrektor szkoły: Monitoruje pracę wychowawców klas i pedagoga w zakresie profilaktyki Diagnozuje wspólnie z pedagogiem oczekiwania uczniów i rodziców w zakresie profilaktyki Inicjuje i organizuje przedsięwzięcia określone w SPP Pedagog szkolny: Rozpoznaje indywidualne potrzeby uczniów oraz analizuje przyczyny niepowodzeń szkolnych Określa formy i sposoby udzielana uczniom pomocy psychologiczno i pedagogicznej dla uczniów, rodziców i nauczycieli Podejmuje działania profilaktyczno wychowawcze wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktycznego i Wychowawczego w stosunku do uczniów z udziałem rodziców i nauczycieli Wspiera działania opiekuńczo- wychowawcze, wynikające ze Szkolnego Programu Profilaktycznego Prowadzi współpracę z instytucjami wspierającymi realizację zadań profilaktycznych Jest głównym koordynatorem wszystkich działań w zakresie realizacji SPP Prowadzi punkt konsultacyjny dla wszystkich podmiotów realizujących SPP Rodzice: 4

5 Korzystają z pomocy i ze wsparcia ze strony pedagoga, wychowawców, nauczycieli, dyrekcji szkoły w zakresie profilaktyki Uczestniczą w realizacji zadań profilaktyki szkolnej Mają moŝliwość korzystania ze szkolnego punktu konsultacyjnego PRZYCZYNY ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH: duŝe bezrobocie wśród rodziców; niski poziom zabezpieczenia osobistych potrzeb materialnych, przy widocznych dysproporcjach wśród rówieśników; niskie zainteresowanie (części) członków społeczności swoimi dziećmi po zakończeniu nauki w szkole; brak motywacji do nauki; przebywanie młodzieŝy do późnych godzin bez opieki poza domem; moda na eksponowanie w ubiorze symboli identyfikujących ucznia z jakąś nieformalną grupą o charakterze antyspołecznym. CZYNNIKI CHRONIĄCE: silna więź emocjonalna ucznia z rodziną. zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, budzenie ciekawości poznawczej. regularne praktyki religijne odwoływanie się do sfery duchowej uczniów, do rozwoju moralnego, wartościowania myśli i zachowań. respektowanie norm i wartości społecznych ukazywanie młodzieŝy jasnych zasad zachowania i konsekwentnego wychowania. działalność uczniów w szkolnych kołach zainteresowań oraz w róŝnych organizacjach pozaszkolnych. CELE SPP 1. Ochrona uczniów przed zagroŝeniami. 2. Reagowanie na pojawiające się zagroŝenia. 3. Pomoc w rozwijaniu zdolności do samokontroli, samoobserwacji. 4. Osłabienie czynników ryzyka przez dostarczenie adekwatnych informacji na temat skutków zachowań ryzykownych. Działania związane z realizacją Szkolnego Programu Profilaktycznego są spójne z załoŝeniami Statutu szkoły, programem nauczania i szkolnym programem wychowawczym. Jest zgodny z prawem oświatowym i prawem państwowym. Jest dostosowany do potrzeb rozwojowych uczniów oraz potrzeb środowiska i wynika z diagnozy środowiska. 5

6 Program Profilaktyki w swoich oddziaływaniach jest skierowany na uczniów, nauczycieli i rodziców. Nauczyciele naszej szkoły postanowili przeciwdziałać narastającym problemom związanym z przemocą, agresją, dyscypliną szkolną oraz z sięganiem po środki psychoaktywne. Chcemy, Ŝeby nasza szkoła była wolna od zachowań agresywnych, od papierosów, alkoholu, narkotyków, a nasi uczniowie dorastali bez nałogów. Pragniemy, aby młodzieŝ Publicznego Gimnazjum nr 46 była świadoma zagroŝeń i konsekwencji płynących ze stosowania agresji oraz z uzaleŝnień, dlatego chcemy wyposaŝyć uczniów w wiedzę i umiejętności, pozwalające na dokonywanie właściwych wyborów. Naszymi działaniami chcemy równieŝ objąć uczniów, którzy potrzebują pomocy z naszej strony. Wierzymy, Ŝe młodzieŝ naszej szkoły jest mądra, otwarta, nowoczesna i chce przeŝywać swoją młodość na trzeźwo, bez trucizny i agresji. Chcemy nauczyć i umocnić w uczniach postawy asertywne. NIE GODZIMY SIĘ NA: - zachowania agresywne - uŝywanie wulgaryzmów - uŝywanie, alkoholu, narkotyków, palenie papierosów przez naszą młodzieŝ. Profilaktyka podejmowana przez naszą szkołę ma za zadanie ochronę młodzieŝy przed tymi zachowaniami. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Profilaktyka pierwszorzędowa polega promowaniu zdrowego stylu Ŝycia i zapobiegania zagroŝeniom w szczególności na rozwijaniu umiejętności radzenia sobie z wymogami Ŝycia. Ustaliliśmy sposoby postępowania wobec uczniów, którzy nie będą przestrzegać zasad, niszcząc zdrowie swoje oraz innych kolegów i koleŝanek. ZaleŜy nam na wszechstronnym rozwoju wszystkich uczniów. Pragniemy, aby w nasze działania włączyli się rodzice. Ich zaangaŝowanie pomoŝe nam w skuteczniejszym realizowaniu celów. Chcemy, aby czynnie włączyli się w realizację naszych zamierzeń wszyscy uczniowie. TREŚCI SPP 1. Umiejętność radzenia sobie z własną i cudzą agresją 2. Sposób bronienia się (odmawiania) przed namowami do uŝywania, próbowania środków uzaleŝniających. 3. Istota zakaŝenia się wirusem HIV, powodującym AIDS. 6

7 4. Osiąganie celów Ŝyciowych i zainteresowanie nauką. 5. Modelowanie pozytywnych wzorców zachowań. FAZY KONSTRUOWANIA PROGRAMU PROFILAKTYVCZNEGO I. Diagnoza środowiska szkolnego 1. Wykorzystane narzędzia badawcze mające na celu diagnozę niepoŝądanych zachowań uczniów obserwacja zachowania uczniów rozmowy z rodzicami i uczniami analiza frekwencji w dziennikach lekcyjnych analiza dokumentacji pedagoga wywiady z wychowawcami klas, nauczycielami i personelem szkoły 2. Analiza otrzymanych wyników, ustalenie mocnych stron oraz głównych obszarów zagroŝenia 3. Opracowanie programu profilaktyki i działań interwencyjnych i wyznaczenie osób odpowiedzialnych za ich realizację. II. Obszary zagroŝenia 1. Zebrane materiały i obserwacje społeczności uczniowskiej pozwoliły wyłonić następujące obszary zagroŝenia: Wagary uczniów. Zachowania agresywne i przemoc jako walka o dominację na terenie szkoły. Walka z nałogami palenie papierosów, spoŝywanie alkoholu i sięganie po środki psychoaktywne. Wulgarne odnoszenie się uczniów między sobą, brak kultury osobistej i niska kultura języka Demolowanie pomieszczeń i sprzętu w szkole. Brak zainteresowania części uczniów nauką, brak motywacji do nauki. Stosunek uczniów do osób słabiej sytuowanych. III. Kierunki działań profilaktycznych i interwencyjnych 1. Opracowanie programu wychowawczego szkoły w oparciu o przepisy prawne i zgodnego z załoŝeniami statutu szkolnego. 2. Profilaktyczne działania szkoły mające na celu eliminację wyodrębnionych problemów: 7

8 doskonalenie umiejętności i pogłębianie wiedzy nauczycieli i wychowawców klas oraz pedagoga szkolnego w zakresie prowadzenia działań profilaktycznych; opracowanie procedur postępowania wychowawców i nauczycieli w konkretnych sytuacjach; opracowanie jasnego systemu zachowania ucznia regulaminu szkoły; współpraca z samorządem uczniowskim i włączenie go w realizację programu wychowawczego; systematyczne organizowanie zajęć profilaktycznych przez wychowawców klas, pedagoga i psychologa dla uczniów (uaktywnienie społeczności uczniowskiej, propozycje działań pro-społecznych, propozycje spędzenia czasu wolnego); organizowanie spektakli o tematyce profilaktycznej; współpraca z rodzicami - przekazywanie wiedzy na temat zagroŝeń, włączanie ich w Ŝycie szkoły; wyposaŝenie biblioteki szkolnej w fachową literaturę z zakresu profilaktyki; współpraca z policją - zajęcia prewencyjne dla młodzieŝy, szkolenia dla nauczycieli, szybka interwencja w sytuacjach kryzysowych, zabezpieczanie imprez szkolnych; zapewnienie uczniom ciekawych moŝliwości spędzenia wolnego czasu (oferta zajęć pozalekcyjnych w szkole); zachęcanie uczniów do udziału w róŝnorodnych akcjach na rzecz szkoły i środowiska; kształtowanie systemu wartości we współpracy z rodzicami; systematyczne omawianie, w ramach rad pedagogicznych, efektów realizacji planu profilaktycznego w szkole; ewaluacja planu wychowawczego ze szczególnym uwzględnieniem profilaktyki. 8

9 ODDZIAŁYWANIA PROFILAKTYCZNE L.p 1. 2 Czynniki ryzyka Wagary i spóŝnienia Zachowania agresywne 3 Palenie papierosów, picie alkoholi 4 UzaleŜnienie od środków odurzających i od komputera Czynniki chroniące i strategie działania 1.Stały kontakt n-li z rodzicami. 2. Przepływ informacji w zespole nauczycieli uczących. 3. Pomoc uczniom w nauce. 4. Pochwały uczniów za drobne osiągnięcia. 5. Zapewnienie uczniom udziału w zajęciach pozalekcyjnych. 6. Poszerzać ofertę spędzania wolnego czasu. 7. Wykorzystywać elementy motywacji w systemie oceniania. 8. Zapoznać uczniów i rodziców z treściami Statutu Szkoły dotyczącymi praw i obowiązków ucznia, zasad usprawiedliwiania nieobecności oraz systemem kar i nagród. 9. Monitowanie absencji uczniów w szkole. 10.Wpływ absencji na wyniki egzaminu gimnazjalnego, 1.Poznanie przez uczniów metod radzenia sobie z agresją. 2.Ćwiczenia rozładowujące stres- jako zajęcia obowiązkowe na początku roku szkolnego 3. Kontakt n-li, wychowawców z domem rodzinnym i policją. 4.Uczenie asertywności. 5.Praca nad szacunkiem wobec siebie i innych 6. Postawa nauczyciela szacunek wobec ucznia; nauczyciel wzorem. 7.Opracowanie klasowych kontraktów lub innych form umowy, dotyczących eliminacji zachowań agresywnych. 8.Organizowanie zajęć socjoterapeutycznych dla uczniów z zaburzonym zachowaniem 1.Gromadzenie materiałów, nowoczesnych środków dydaktycznych nt. profilaktyki uzaleŝnień. 2. Prowadzenie programów profilaktycznych lub ich elementów o tematyce antynikotynowej i antyalkoholowej. 3. Przeprowadzenie zajęć warsztatowych z profilaktyki antynikotynowej oraz zajęć z zakresu przeciwdziałania piciu alkoholu. 4.Wzmocnienie kontroli w miejscach, w których uczniowie palą papierosy. 5.Zabezpieczać szkołę przed wnoszeniem alkoholu na imprezy szkolne. 6. Pozyskanie do współpracy w walce z nałogiem rodziców, policji i innych instytucji. 1. Współpraca z instytucjami wspierającymi szkołę w działaniach profilaktycznych: policja, poradnie, - prelekcje dla szkół 2. Współpraca z rodzicami w celu zapobiegania uzaleŝnieniom młodzieŝy. Termin realizacji Cały rok IX-XI XI IX X- XI w miarę potrzeb Odpowiedzialni nauczyciele, wych. uczniowie n-le dyrekcja, n-le, n-le., n-le, pedagog pedagog, dyrekcja, nauczyciele, pedagog Bibliotekarz specjaliści, pedagog osoby przeszkolone nauczyciele dyŝurujący pedagog, dyrekcja, pedagog. pielęgniarka koordynator zespołu edukacji prozdrowotnej n-le dyŝurujący, n-le 9

10 5 Wulgarne odnoszenie się uczniów wobec siebie. Brak kultury osobistej 6 Demolowanie pomieszczeń i sprzętu szkolnego 7 Brak zainteresowania nauką 3. Uczestniczenie młodzieŝy w zajęciach bibliotecznych pt. UzaleŜnienia od komputera 4. Realizacja programów profilaktycznych lub ich elementów, np. Odlot, Debata. 1.Przeprowadzenie badań socjometrycznych w klasach I 2.Przeprowadzenie obowiązkowych zajęć wychowawczych integrujących zespoły klasowe. 3.Przeprowadzenie zajęć wychowawczych nt. kształtowania prawidłowych postaw wobec poszanowania mienia własnego i innych. 4.Zajęcia warsztatowe z komunikacji interpersonalnej 1.Kształtowanie postawy poszanowania prawa, przestrzeganie norm- przez pogadanki, zajęcia warsztatowe, konkursy 2.Egzekwowanie norm postępowania wobec osób niszczących sprzęt w szkole. 3.Realizacja przedsięwzięcia Znam prawo szkolne i je przestrzegam - pogadanki, dyskusje. 4.Informowanie rodziców o przejawach demolowania. Ponoszenie odpowiedzialności i kosztów naprawy zniszczenia sprzętu. 1.Aktywizowanie uczniów do nauki przez stosowanie aktywnych metod pracy. 2. Organizacja cyklu zajęć wzmacniających samoocenę. 3.Rozwijanie zainteresowań uczniów poprzez poszerzanie oferty kół zainteresowań. 4.Indywidualizacja procesu nauczania i oceniania w stosunku do wybranych uczniów. 5.Wzmacnianie motywacji w systemie oceniania. 6.WyposaŜenie rodziców w wiedzę nt. przyczyn niepowodzeń dydaktycznych oraz sposobów pracy z uczniem w domu. 7.Konsekwentne przestrzeganie zaleceń PPP-P. 8.Zajęcia warsztatowe Jak się uczyć? 9.Organizowanie konkursów szkolnych IX- X IX- X, V II-III IX XI dyrekcja n-le, dyrekcja pedagog, n-le pedagog n-le wych, pedagog, wicedyrektor n-le pracownicy szkoły dyrekcja n-le n-le pedagog szkolny zespół edukacji prozdrowotnej Spodziewane efekty podjętych działań profilaktycznych Szkoła w opinii uczniów i rodziców uwaŝana jest za bezpieczną. Biblioteka wyposaŝona jest w publikacje dotyczące profilaktyki i najnowsze wiadomości z zakresu nauczania i wychowania - materiały dostępne równieŝ dla rodziców. Utworzony jest bank informacji (dla nauczycieli) dotyczących ciekawych lekcji wychowawczych gotowe scenariusze w bibliotece szkolnej Opracowanie jednolitych, jasnych procedur postępowania owocuje lepszymi relacjami uczeń - nauczyciel - rodzic co pozwala na szybszą i skuteczniejszą interwencję oraz na łatwiejsze wychwycenie i zrozumienie problemu. Uczniowie chętnie biorą udział w róŝnorodnych konkursach i zawodach a wyniki w nauce są zadawalające. Uczniowie są współgospodarzami szkoły, samorząd uczniowski jest aktywny, podejmuje ciekawe akcje. 10

11 Uczniowie i ich rodzice mają moŝliwość korzystania ze wsparcia pedagoga i psychologa szkolnego oraz profesjonalnych instytucji. Uczniowie wypracowują zasady współŝycia i tolerancji. Liczba wagarów jest nieduŝa. Akty przemocy występują sporadycznie. Uczniowie osiągają coraz lepsze sukcesy w sporcie. Wszyscy uczniowie w trudnej sytuacji mogą liczyć na pomoc i wsparcie, a rodzice przełamali wstyd i w razie potrzeby śmiało zgłaszają swoje trudności. Uczniowie wyposaŝeni są w wiedzę z zakresu profilaktyki - potrafią: 1. radzić sobie w sytuacji przemocy, stresu i zagroŝenia, 2. być asertywnym, 3. znają konsekwencje zaŝywania narkotyków, palenia, picia i wpływu uŝywek na własne zdrowie, 4. prowadzą zdrowy styl Ŝycia, SPOSOBY REALIZACJI Treści SPP w większości realizuje się na godzinach wychowawczych i poszczególnych przedmiotach. MoŜna je realizować podczas szkolnych uroczystości apeli i zajęć pozalekcyjnych, wycieczkach i zajęciach terenowych. Nauczyciel sam decyduje o metodzie słuŝącej do realizacji celu, przewaŝnie będą to zajęcia warsztatowe, pogadanki, dyskusje, burze mózgów. Formą realizacji będzie teŝ propaganda wizualna, czyli gazetki informacyjne, plakaty, ulotki informacyjne, wystawy i projekty. EWALUACJA Ocenie poddawane są następujące elementy: - Realizacja programów profilaktycznych - Realizacja zaleceń zawartych w opiniach PPP - Realizacja tematyki profilaktyki zawartych w planach pracy wychowawców klas - Pedagogizacja rodziców uczniów na spotkaniach z wychowawcami klas - Występowanie czynników, rodzajów i przyczyn zachowań ryzykownych - Występowanie czynników chroniących: więź z rodzicami, opieka dorosłych, zainteresowanie nauką i własnym rozwojem, aktywność, ciekawość poznawcza, praktyki religijne, zakorzenienie w tradycji społeczności i szacunek dla jej norm, konstruktywna grupa rówieśnicza, autorytety. Oceny efektów realizacji SPP, obok bieŝącego monitorowania oraz samooceny przeprowadzanej przez zainteresowane podmioty, dokonuje się w trakcie posiedzeń RP podsumowujących pracę w pierwszym i drugim półroczu roku szkolnego. Podstawa do formułowania ocen będą narzędzia stosowane w ramach wewnątrzszkolnego mierzenia jakości pracy szkoły, czyli sprawozdania, analizy, dane statystyczne, obserwacje, hospitacje, zapisy w dokumentacji, badania ankietowe, opinie, wnioski, zgłoszone innowacje i projekty działań, programy, scenariusze, wykresy 11

12 Opracował zespół w składzie : mgr Monika Bieniek Szychowska mgr Patrycja Jędrzejczyk mgr Liliana Skutnik - Fidos mgr Kataryna Rembelińska mgr Jacek Glapiński 12