Jaskóła. batycka 18 samson 67 kluska 40 czarnecka 48 rostowski 52 piaseczny 5 1 rybotycka 24 krawczuk70 janukowycz 08

Transkrypt

1 batycka 18 samson 67 kluska 40 czarnecka 48 rostowski 52 piaseczny 5 1 rybotycka 24 krawczuk70 janukowycz 08 nr 69 marzec 2010 Jaskóła Ludzie mówią: skruszonemu wybaczy. Nie mści się. Dotrzymuje słowa... Ideał czy co? 12

2

3 STREFA VIP Nowa kolekcja firmy Batycki Boskie życie w warszawskim salonie Bożena Batycka zorganizowała pokaz torebek z najnowszej kolekcji Boskie życie w sklepie firmowym Batycki w Warszawie. Niepowtarzalne elementy tej wyjątkowej kolekcji składają się na obraz boskiego życia według Bożeny Batyckiej. Zaproszeni goście głośno podziwiali kolorowe torebki o pięknych kształtach, obiecujące spełnienie marzeń o lepszym i radosnym życiu. Potem barwnym tłumem udali się na ucztę do restauracji Gar Magdy Gessler. Na imprezie pojawili się m.in.: Anna Maria Jopek, Urszula Dudziak, Teresa Rosati, Nina Terentiew, Ilona Łepkowska, Grażyna Szapołowska, Małgorzata Niemen, Bogna Sworowska, Paulina Tomborowska, Dorota Williams, Mariola Bojarska-Ferenc, Hanna Bakuła, Magdalena Zawadzka, Jolanta Fajkowska, Alicja Reslich-Modlińska, Aleksandra Nieśpielak, Magda Gessler, Agata Passent, Daniel Passent, Małgorzata Potocka, Marzena Rogalska, Anna Popek i wielu innych. Każda z pań otrzymała w prezencie kolorową kopertówkę, a mężczyźni portfele. Koncert. Spotkanie z cyklu Trio Inspiracje uświetnił występ Gaby Kulki i Konrada Kucza. Wyzwanie i zabawa. Szkice pomysłów, przygotowania do uszycia ubranek i wreszcie efekt końcowy przypominały tworzenie prawdziwej kolekcji ubrań mówi Olivier Janiak. Projektowanie Żubranek to wspaniała zabawa i nowe doświadczenie dodaje Karolina Malinowska. Imprezowe kreacje Nowe szaty Żubrówki Modelka Karolina Malinowska i prezenter Olivier Janiak, modna para polskiego show biznesu, stworzyli autorską kolekcję ubrań dla marki Żubrówka. Rezultatem ich pracy w nowej roli projektantów są dwie eleganckie kreacje karnawałowe: kobieca i męska. Limitowana edycja Żubrówki w Żubranku dla niej i dla niego trafiły do organizatorów największego karnawału na świecie w Rio de Janeiro. Na polskim rynku pojawiły się 15 lutego w ilości 20 tys. sztuk. Foto: Robert Wolański Brawa. Joanna Klimas (z lewej) odebrała gratulacje po pokazie. Obok Jaga Hupało, stylistka fryzur. Celebryci. Wśród gości Bożeny Batyckiej (z prawej) znalazła się Anna Maria Jopek. Diwa operowa. Zaśpiewała Alicja Węgorzewska. Obok Nina Terentiew (z prawej). Na zdrowie! Toast wzniosły modelki Bogna Sworowska (z lewej) i Małgorzata Niemen. Minimalizm i modernizm w Trio Wielki powrót Joanny Klimas Dwudziestego ósmego stycznia na warszawskim Muranowie, we wnętrzach zespołu Trio Apartamenty, odbyło się kolejne, piąte już, spotkanie z cyklu Trio Inspiracje. Wydarzeniem wieczoru był premierowy pokaz długo oczekiwanej kolekcji Joanny Klimas na sezon jesień- -zima 2010/11, inspirowanej polskimi motywami ludowymi i folklorystycznymi. Projektantka zaprezentowała także autorską kolekcję butów. Wisienką na torcie był koncert awangardowej, przebierającej wśród stylów i konwencji muzycznych, piosenkarki i pianistki Gaby Kulki. Wspólnie z Konradem Kuczem, specjalistą od muzyki elektronicznej i leniwych brzmień klubowych, wykonali koncertową wersję utworów z projektu Kucz/Kulka, który został okrzyknięty muzycznym wydarzeniem roku. Goście mogli także zwiedzać Galerię Sztuki Wnętrzarskiej na XII kondygnacji budynku. Tworzy ją sześć apartamentów zaprojektowanych przez renomowane warszawskie pracownie architektoniczne. Zadanie. Maskotki olimpijskie na pierwszym planie, w tle zegar firmy Omega, który odliczał czas do uroczystego otwarcia Igrzysk. Zimowe Igrzyska Olimpijskie Vancouver 2010 Omega odmierza czas olimpijczykom Omega jako Oficjalny Chronometrażysta Igrzysk Olimpijskich służy swą wiedzą i sprzętem już po raz 24. od 1932 roku. Na Zimowe Igrzyska Olimpijskie w Vancouver 2010 marka zmobilizowała ekipę 235 specjalistów od pomiaru czasu i statystyk, którym pomaga 290 przeszkolonych przez firmę lokalnych wolontariuszy. Ze Szwajcarii sprowadzono 250 ton sprzętu, który dostarczy dokładnych pomiarów we wszystkich konkurencjach rozgrywanych podczas Igrzysk. Business Class 3

4

5

6 Z KULTURĄ, PROSZĘ! Zarezerwuj czas w marcu: Wiosenne sensacje Koncert The Golden Strike Trio 5.03 w ramach 46. edycji festiwalu Jazz nad Odrą w Szczecinie Supergrupa, czyli: Ron Carter, Russel Malone i Jacky Terrasson. Carter to niedościgły wzór dla kolejnych pokoleń jazzmanów, genialny kontrabasista i kompozytor. Russell Malone zasłynął w zespole organisty Jimmy ego Smitha. Jacky Terrasson debiutował w 1994 r. albumem Jacky Terrasson, nagranym dla słynnej wytwórni Blue Note. Teatr Taniec Delhi , Teatr Narodowy w Warszawie Karolina Gruszka i Iwan Wyrypajew. Artystyczny tandem, który wciąż stawia sobie nowe wyzwania. Tym razem nowy tekst Wyrypajewa Taniec Delhi a w obsadzie obok Gruszki Agata Buzek, Kamilla Baar, Aleksandra Justa, Beata Wystawa Paweł Szanajca, Desens. 40 obrazów olejnych , Galeria Sztuki Farbiarnia na Pięknej, Warszawa Szanajca to postać renesansowa, o szerokich zainteresowaniach i pasjach popartych talentem. Jego malarstwo jest emocjonalne i bezkompromisowe, prace pulsujące, nasycone i zdecydowanie muzyczne w wyważonym zestawieniu rytmu i harmonii. Są komunikatywne i przemawiające. Fudalej, Paweł Paprocki. Kolejny sukces artystyczny? Warto sprawdzić, bo na pewno będzie się o tym mówić i to głośno. Premiera tuż, tuż. Wystawa Gender check / Sprawdzam płeć! Kobiecość i męskość w sztuce Europy Wschodniej Podium czyli grzech odpuścić Refleksja w teatrze, science fiction w muzyce i skandal w literaturze. Oj, będzie się działo! 1 Teatr Festiwal Gorzkie Żale , Warszawa Wielki Post w teatrze? Teatr w kościele, kościół w teatrze? Karkołomny pomysł. A jednak się sprawdza. Bo to czas na refleksję i rachunek sumienia. Spektakle teatralne (Dziuk, Jasiński, Grzegorzewski, Derevo, Serge Merlin na zdjęciu), koncerty liturgiczne (Grecki Chór Bizantyjski), spotkania i filmy. Agata Duda-Gracz wystawia nowe tłumaczenie Dantego w kościele Dominikanów przy Freta. Wszystko wokół hasła Zstąpił do piekieł i wokół Boskiej komedii Dantego. Uff, będzie gorąco! Zbawienie czy potępienie? O to toczy się gra! Książka Ryzyko każdego dnia W księgarniach w marcu Powinno być daleko, trudno i niebezpiecznie Cooper przeżył życie zgodnie z tą dewizą. Nieustraszony pilot bombowca w czasie I wojny światowej, podróżnik w dżungli i wśród lodów, znakomity filmowiec, który wykreował m.in. Katherine Hepburn. Twórca najbardziej fantastycznej istoty w dziejach kina. Z rąk marszałka Piłsudskiego odebrał Krzyż Virtuti Militari za udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Oszałamiająca biografia. Marc Cotta Vaz, Szalone życie Meriana Coopera, twórcy King Konga. Wydawnictwo Literackie. wydawnictwoliterackie.pl w Narodowej Galerii Sztuki Zachęta w Warszawie Głośna prezentacja obejmująca ponad 400 prac: malarstwo, rzeźbę, instalacje, fotografie, plakaty, filmy i wideo autorstwa 200 artystów. Pokazuje przemiany, jakim ulegały w sztuce stereotypowe wyobrażenia ról kobiet i mężczyzn w konkretnych warunkach społeczno-politycznych. 2 Koncert Pat Metheny 1.03 w Sali Kongresowej w Warszawie Wybitny gitarzysta przedstawi projekt Orchestrion rodem z muzycznego science fiction! Wystąpi otoczony takimi instrumentami, jak perkusja, bas, fortepian, marimba, wibrafon, gitary i zestaw butelek. Na instrumentach nie będą grali ludzie, lecz roboty! A właściwie sam Pat za ich pośrednictwem. Jazzman wykorzystał wiekową ideę pianoli, adaptując ją do współczesnych możliwości technicznych. Artur Domosławski Kapuściński non-fiction. Świat Książki. swiatksiazki.pl 3 Książka Kontrowersyjna biografia W księgarniach od 3 marca Książka, odrzucona w wydawnictwie Znak i oprotestowana przez rodzinę, wychodzi w atmosferze sensacji. Domosławski ruszył w świat śladami autora Cesarza i rozmawiał z niemal setką osób, próbując oddzielić prawdę od legendy. Jest to opowieść o żywym człowieku uwikłanym we własny los, w historię, w słabości i śmieszności mówi Andrzej Stasiuk. Dopiero na takim tle widać wielkość, wielowymiarowość Kapuścińskiego. Na szczęście nie jest to kolejna hagiografia Business Class

7

8 OSTRY GRACZ Wiktor Janukowycz: Wygra Dynamo Kijów Dla przeciętnego Polaka Ukraina to kraj pęknięty na dwoje wzdłuż Dniepru. Tymczasem i Michaił Bułhakow, pokazując w Białej Gwardii Ukrainę tuż przed tym, zanim stała się radziecką republiką, i Jurij Andruhowycz, który w Ostatnim terytorium sportretował swoją ojczyznę zaraz po odzyskaniu niepodległości, uważają ją raczej za kocioł, niż za dwa państwa w jednym. K ocioł, w którym mieszają się interesy Rosjan, Europy Zachodniej i samych Ukraińców. A ci ostatni też się różnią, co najlepiej widać przy okazji każdych kolejnych wyborów, które na Ukrainie zawsze bardziej przypominają insurekcje niż demokratyczne procedury. Ukraińcy przyznają zresztą, że ich kraj ma dwa polityczne, kulturowe, etniczne i językowe bieguny. Ten prozachodni to Galicja ze Lwowem, ten prorosyjski to przemysłowy Donbas z Donieckiem. Jakież poglądy może więc reprezentować ukraiński polityk, który urodził się, wychował i całą karierę związał właśnie z Donbasem? Ale zanim Witia Janukowycz trafił do polityki, nie było mu łatwo i to od samego początku. Urodził się pięć lat po wojnie. Matki Ukrainki nie pamięta, umarła, gdy miał dwa lata. Białoruski ojciec też nie zdążył wychować syna. Rodziców zastępowała mu babcia. Zastępowała, jak umiała. Ale starszej kobiecie trudno zapanować nad zbuntowanym nastolatkiem. Były bójki, włamania, trzy wyroki. Było więzienie. W breżniewowskim Sojuzie dla nieprzystosowanego społecznie młodzieńca, czy jakby wtedy powiedziano chuligana to mogło oznaczać koniec wszystkiego. Ale Wiktor miał szczęście. Rok 1972 mógł uznać za przełomowy. Koniec drugiej odsiadki, małżeństwo początek prawomyślnego życia. Edukacja się trochę przeciągnęła. Studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki w Doniecku ukończył jako trzydziestolatek, a kontynuowanie nauki odłożył na następne dwie dekady. Czas było zająć się polityką. Dopóki jedyną słuszną siłą w Związku Radzieckim była KPZR, młody inżynier z Doniecka miał ograniczony wybór poglądów, które mógłby wyznawać o ile oczywiście chciał uniknąć zwiedzania północnych regionów federacyjnej wówczas ojczyzny. Ale po rozpadzie Związku Radzieckiego poglądów tych nie zmienił zanadto i to, paradoksalnie, zdecydowało o jego politycznej sile. Tej siły zabrakło, co prawda, aby w 2004 r. uczciwie wygrać wybory prezydenckie z reprezentującym drugi biegun ukraińskiego społeczeństwa Wiktorem Juszczenką, ale wystarczyło, by dwa lata później kierowana przez Janukowycza Partia Regionów mogła odnieść zwycięstwo w wyścigu o miejsca w parlamencie, a jego samego wynieść na urząd premiera. Tylko na rok, bo w ukraińskim kotle znów zawrzało za sprawą Julii Tymoszenko i jej sprzymierzeńców z czasów Pomarańczowej Rewolucji. Ale Partia Regionów trzymała się mocno i tak utrzymała się do zakończonych właśnie wyborów prezydenckich, po których Tymoszenko grozi skargami, a Europa zastanawia się, w którą stronę Ukraina zwróci swe niejednoznaczne oblicze. Sprytny gracz, a za takiego uchodzi Janukowycz, może tę niejednoznaczność wykorzystać, dając każdej z sił mieszających w ukraińskim tyglu po trochu tego, na czym im zależy. Rosjanom da zbliżenie w stosunkach politycznych i gospodarczych, Polaków zapewni, że banderowcy z UPA nie zyskają statusu bohaterów narodowych, oligarchom zapewni spokój w robieniu interesów, a mniej zamożnym rodakom obieca trochę przywilejów socjalnych. I tak przebrnie przez prezydenturę, którą zyskał, wykorzystując zwaśnienie przeciwników. Czy Ukraina Janukowycza będzie się bardzo różniła od tej, której prezydentem był Juszczenko, lub którą mogłaby stworzyć Julia Tymoszenko? Niekoniecznie. Bo, jak przekonuje Jurij Andruchowycz, Ukraińcy, mimo dzielących ich różnic, płacą mniej więcej takie same (i za to samo) łapówki przedstawicielom władzy, piją wódkę mniej więcej tej samej jakości z mniej więcej tymi samymi skutkami, od października do kwietnia noszą jednakowe futrzane czapki z królika, objaśniają sobie egzystencję za pomocą jednakowych stereotypów i z jednakowym zapałem kibicują kijowskiemu Dynamu WK Foto: Bloomberg 8 Business Class

9

10 UDZIAŁ WEZMĄ: nr69 51 Andrzej Piaseczny Reaktywacja Któż nie pamięta występu Piaska w sztucznym futrze podczas konkursu Eurowizji? Od tego czasu wokalista przeszedł długą drogę. Przestał ślepo ufać stylistom i uległ metamorfozie. Efekt? Wysmakowany styl. Wyciszona elegancja. Słowem artysta dojrzały. 48 Dagmara Czarnecka Szamanka Projektantka mody, zafascynowana symboliką kultur pierwotnych, czaruje malowniczymi strojami. Sinead O Connor bez żalu porzuciła walizkę z własną garderobą, by pozować do zdjęć w ubraniach od zdolnej Polki. Brawo, pani Dagmaro! 10 Business Class

11 I jeszcze... Globalni 20 Ślady na Księżycu Historia 3M dowodzi, że początkowe niepowodzenia nie przesądzają o finalnej klęsce. Po pierwszych fatalnych dekadach, kiedy firmę gnębili wierzyciele, kłopoty z jakością i wypadki, 3M rozkwitła. W światowy koncern. Ściany 26 Stadion nam się zmienia Widzowie podziwiający nowoczesne obiekty sportowe nie mają już skojarzeń z krajobrazem przemysłowym. Lodowa rzeźba, dziecięcy wiatraczek, barwna gospodarska zagroda obsypane nagrodami projekty zastępują wysłużone blaszane hale i sypiące się stadiony. Kulisy 32 Menedżer z syndromem Boga W kuchni warszawskiego hotelu Sheraton spokój gości rzadko. Każdy gdzieś pędzi. A to z garnkiem, a to z wózkiem czy tacą. Trzeba się wyrabiać! Od przyjęcia zamówienia do podania gościowi przystawki nie może upłynąć więcej niż 10 minut. Nie dajesz rady? To nigdy tu nie trafisz! 52 Jacek Rostowski Londyńczyk Minister finansów nie należy do grona polityków zapeklowanych w garnitury. Nosi je niekiedy ze swobodą bywalca, czasami niebezpiecznie jednak przekraczając granicę luzu. Wytknąć mu można paradowanie w porozpinanej dwurzędówce, pochwalić za wzorcowy węzeł krawata. 24 Beata Rybotycka Hafciarka Obrus za obrusem, serwetka za serwetką wyszywanie uzależnia! Zupełnie jak chipsy: kiedy zaczniesz, skończyć nie możesz. Wie coś o tym krakowska aktorka i pieśniarka. Ale cóż wyboru nie miała. W jej domu to nałóg rodzinny. 18 Bożena Batycka Królowa życia Żyje ciekawie, z pasją. W zgodzie ze sobą. Niczego nie musi, a może wszystko uczyć się chińskiego, jechać dokądkolwiek. Medytować, bawić się, zdobywać, zachwycać się światem. Jest na takim etapie życia, że to wie I stać ją na to. Foto: East News, Marek Wiśniewski, Borys Skrzyński, ARC Autoportret 36 Marzyciele górą Prawda: Porsche i diesel to niecodzienna kombinacja. Dla najbardziej zagorzałych fanów trudna do strawienia. Ale skoro przełknęli SUV-a, to może z Porsche Cayenne diesel też się uda? Tym bardziej że nie wygląda jak diesel. Kult 40 Grube ryby na patelni Z Romanem nomen omen Kluską przyjemnie gawędzi się o jedzeniu. Twórca Optimusa wciąż udoskonala swoje przepisy. Szczególnie na jagnięcinę i owcze sery we wszelkiej postaci. Nie on jeden znany biznesmen dzieli kulinarną pasję z licznymi celebrytami. Z kraju i ze świata. Wyprawa 58 Wizyta u państwa Amahoro W Rwandzie każdy goryl ma imię. Nic dziwnego co roku w czerwcu na Kwita Izina, czyli nadawanie imion nowo narodzonym gorylątkom, ściągają tłumnie celebryci. Byli już m.in. książę Albert z Monako i aktorka Natalie Portman. Pieniądze 72 Nowe okazje w nowym roku Przedstawiamy nasze, subiektywnie wybrane, hity na rynku nieruchomości w 2010 r. inwestycyjne, prestiżowe, ekologiczne, rekreacyjne. Poza tym: inne fortele na zarobek co na giełdzie, banki, fundusze inwestycyjne. Bezpłatny dodatek dla prenumeratorów Pulsu Biznesu Projekt graficzny: Kasper Skirgajłło-Krajewski, Jacek Utko Redakcja: Karolina Guzińska DTP: Tomasz Bremer-Wojtkowski Reklama: Lidia Garbaczuk, Olga Daszkiewicz ( ) Fotografia na okładce: Grzegorz Kawecki, Marek Wiśniewski Business Class 11

12 32 Kulisy Jeden kucharz jest w stanie przerobić dwie tony jedzenia dziennie a to niejedyny sekret kuchni hotelu Sheraton. 26 Ściany Architektura i sport? Są sukcesy. Skocznia narciarska w Ga-Pa wtapia się w ośnieżone szczyty niczym lodowa rzeźba. PORTRET Człowiek z pomnika 12 Business Class

13 20 Globalni W 1920 r. Richard Dew, testując materiały ścierne, wpadł na pomysł taśmy maskującej ułatwiającej pracę lakiernikom. Firma 3M nabrała wiatru w żagle... Kameralny i nieco skryty. Z zimną konsekwencją realizuje plan. Szanuje innych. To nie blef on naprawdę słucha ludzi. Równie uważnie portiera, jak ministra. TEKST: MARCIN BOŁTRYK Rzadko spotyka się tak aktywnego 66-latka. Jednocześnie wysoka samoocena i pokora. O planach inkorporacyjnych Polimeksu-Mostostalu mówi jakby opowiadał o robieniu kanapek. Wie, że się uda. Wie, jak będą smakować. Zresztą, kanapki do pracy też robi sobie sam. Wyjątkowo silna osobowość. Opracowany plan z pewnością zrealizuje. Ale nie po trupach. Liczy się z ludźmi. Detronizacja Krajobraz petrochemiczny metalowy, industrialny. Dziesiątki kilometrów splątanych rur. Zawory, kurki i strzelające w niebo pomarańczowo- -niebieskie płomienie. Lśniąca konstrukcja, czyste niebo, refleksyjne nastroje. Petrochemia Płock. Marzec 1999 r. Czy to jeszcze pamięta? Pamiętam, ale wtedy raczej wychodziłem. Kazali mi wyjść. A mijał 26. rok mojej pracy dla Petrochemii. Byłem zżyty z firmą i miałem na nią pomysł. Moja ocena ówczesnych wydarzeń jest taka: usunięto zdrowy ząb. A jak się rwie zdrową tkankę, to boli. Właśnie tak się czułem: jak pacjent wspomina Konrad Jaskóła. W marcu 1999 r. gazety rozpisywały się o tym, że Konrad Jaskóła nie będzie szefem Polskiego Koncernu Naftowego (połączonych Petrochemii Płock Business Class 13

14 PORTRET Konrad Jaskóła: Emerytura? Nie wybieram się. Choć nie ma w niej nic złego, pod warunkiem, że... nie przeszkadza w pracy. Na parkiecie. Inauguracja roku giełdowego Obok Jacek Socha, ówczesny minister skarbu państwa. i CPN). Dziennikarze dziwili się, że szefem powstającego giganta naftowego zostaje nikomu nieznany Andrzej Modrzejewski. Szanowany przez pracowników i mieszkańców Płocka, obwołany przez nich Konradem Wielkim Mazowieckim, Jaskóła musiał odejść. Realizowaliśmy plan inwestycyjny. Program był rozpędzony. Pierwszy etap, zrealizowany w latach , kosztujący ponad 2,5 mld dolarów, był za nami. Wybudowano nową rafinerię ropy naftowej o zdolności przerobowej 17 mln ton na rok, zmodernizowano cały system energetyczny, zredukowano uciążliwość dla środowiska do standardów UE. Zbudowano system hurtowej i detalicznej dystrybucji paliw, kupiono Anwil Włocławek, powołano Polkomtel, zakupiono kawerny do magazynowania ropy naftowej i paliw w wyrobiskach solnych, rozbudowano Naftoport. Czuliśmy wagę potrzeb inwestycyjnych, mieliśmy sposób na zgromadzenie środków finansowych wartości około 1,5 mld USD, a ja musiałem zamknąć drzwi z drugiej strony. Zwyczajnie, po ludzku, było mi przykro opowiada Konrad Jaskóła. Nie mógł wtedy sobie pomóc? Pomagałem. Ale widocznie miałem za krótkie ręce twierdzi. Kopniak był mocny. Ale Jaskóła to twardy gość. Staram się wyciągać z przeszłości tylko to, co potrzebne do budowania przyszłości. Wybaczam ludziom. Zapominam. Przyszłość jest wspaniała i tyle jest do zrobienia, że nie ma sensu tracić czasu na rozpamiętywanie mówi Jaskóła. Frazesy? Może. Ale w ustach Konrada Jaskóły brzmią szczerze. Ufa mu również Janusz Piechociński, poseł na Sejm RP i człowiek, który chce wystawić Jaskóle pomnik! Wierzę mu. Nieraz przekuł słowo w czyn. Choć osobiście nie znam prezesa Jaskóły, wielokrotnie uczestniczyłem razem z nim w konferencjach i seminariach. Od lat przyglądam się polskiej gospodarce, mam więc okazję porównywać go z innymi menedżerami. Na ich tle wypada niezwykle profesjonalnie. Przede wszystkim ma jednak rzadką cechę: wewnętrzną pokorę wobec faktów i zdarzeń mówi Janusz Piechociński Za to ten pomnik? Nie, to inna historia śmieje się poseł. Żywice jakieś tam Skąd się wziął Konrad Jaskóła? Z Opolskiego, urodziłem się pod Opolem. Jestem chłopakiem ze wsi, z wielodzietnej rodziny. Ojciec miał gospodarstwo, 10 hektarów. Nie przelewało się wtedy wspomina. Do ogólniaka trafił, bo los tak chciał. Zdałem egzamin, ale rodzinie zmieniły się plany. Miałem zostać rolnikiem. Gospodarzyć. Orać, siać i zbierać, by potem sprzedać za 20 proc. ceny rynkowej w ramach tzw. dostaw obowiązkowych opowiada. Nie podjął nauki. Krótko potem dopadła go choroba. Nielekka: cztery operacje i długa rekonwalescencja. Kompletnie do niczego byłem. Niemal jak roślinka fizycznie nieprzydatny. W związku z tym poszedłem jednak do szkoły. Potem już poleciało mówi Jaskóła. Ogólniak, potem chemia na Politechnice Śląskiej w Gliwicach. Specjalizacja: ciężka synteza organiczna. Praca dyplomowa: Produkcja żywic karbazolowo-krezolowo-formaldehydowych i liczenie kinetyki reakcji chemicznej. Przydało się? Każda wiedza się przydaje, ta też. Może nie żeby produkować żywice karbazolowo-krezolowoformaldehydowe. Chemia to wiedza usystematyzowana. Uczy planowania i tworzy ciąg logicznych zdarzeń, potrzebnych, by dojść do celu. To się przydaje twierdzi Jaskóła. Pierwsza praca w Zakładach Chemicznych Blachownia w Kędzierzynie-Koźlu. 4 lata. Stanowisko: zastępca kierownika wydziału. Stan cywilny: żonaty. Perspektywy: propozycja pracy w płockiej Petrochemii. Mount Everest dla młodego chemika. No to przeprowadzka. Żona oponuje. Konkretnie to rozpoczęliśmy proces ciąży. Syn w drodze, ja też. Co tydzień lub dwa do i z Płocka. Pamiętam, jak w pożyczonym od dyrektora 14 Business Class

15

16 PORTRET mercedesie przeprowadzałem żonę i syna w koszu na bieliznę z Kędzierzyna do Płocka. Miał 11 dni wspomina Jaskóła. W Płocku czekała kupa rur. Coś się wlewało, coś wylewało. Potem trafiało do zbiorników, cystern i w Polskę. Jaskóła tam po co? Do pilnowania ludzi przy produkcji. Wkrótce się jednak okazało, że będę przygotowywał produkcję związaną z olbrzymim zespołem instalacji tzw. Olefin II nazywanej wówczas chemiczną Hutą Katowice. Ogrom i potęga. Miałem ową instalację przygotować do uruchomienia. Zwiedziłem w ramach tych przygotowań Japonię, USA, Europę Zachodnią. A to były lata 70. Wtedy to było nieczęste wspomina Jaskóła. Zespół instalacji Olefin II zaczął działać w styczniu 1980 r. w rekordowo krótkim czasie, zadziwiając japońskich i zachodnich ekspertów. W nagrodę najpierw Złoty Krzyż Zasługi, potem przyszły awanse. Już jesienią 1980 r. zostałem kierownikiem technicznym zakładu, a dwa lata później powołano mnie na dyrektora produkcji opowiada Konrad Jaskóła. Miał niezależność? Miałem szefa rzuca. Półtechnika Burzliwe czasy przemian systemu politycznego w latach przetrwał na stanowisku dyrektora produkcji Petrochemii. A w 1992 r. był już prezesem. Petrochemii oczywiście. Zbudował silny zarząd, doprowadził do przekształcenia firmy w jednoosobową spółkę skarbu państwa, dyktował dalsze przekształcenia. I miał telefon, taki bez tarczy. Bezpośrednio do premiera. Takiego kalibru firma. 75 proc. produkowanych w Polsce paliw. 13 mln ton rocznie przerobu ropy naftowej. Strategiczna rola opowiada. Stresująca praca. Najbardziej przez odpowiedzialność za 8 tys. pracowników. Pamiętam pożar. Z 1984 r. Wtedy, jako dyrektor produkcji jeszcze, posłałem człowieka w ogień. Trzeba było zamknąć zawór. Miałem świadomość, że może stamtąd nie wrócić. Okropne uczucie. Ale wiedziałem, że gdyby zawór pozostał otwarty, mogłoby dojść do eksplozji. Skutki nie do przewidzenia. Udało się wtedy nie było ofiar. Ale to naprawdę ciężkie przeżycie wspomina Jaskóła. To wykańcza człowieka. Problemy technologiczne, ba! nawet ekonomiczne łatwiej przezwyciężyć. Walka z ludzką tragedią wyczerpuje. Tak, bywały chwile, kiedy chciałem odejść przyznaje Jaskóła. Trudno wyrokować, co by było, gdyby Jaskóła jednak został szefem Orlenu. Nie został. Nastał czas Polimeksu. Kiedy pojawiłem się w tej firmie, to była dla mnie diametralna zmiana perspektywy, mniejszy wymiar, taka półtechnika wspomina Jaskóła. Strateg. Bywa laufrem, bywa królową, ale zawsze pozostaje w grze. I tak z górą 30 lat. Nic dziwnego, że szybko zmajstrował fuzję z Mostostalem Siedlce. I to nie byle jaką, odwrotną! Fuzja polegała na upublicznieniu Polimeksu przez wniesienie aktywów spółki matki do spółki córki. Matka była publiczna. Siedlecki Mostostal był na giełdzie. Zdrowe pociągnięcie miało sens, ale rynek nie był przyzwyczajony do tego typu fuzji. Próby połączenia spółek wyzwoliły mechanizmy obronne. Ja konsekwentnie realizowałem plan. Zamiast trzech miesięcy trwało to rok, ale gdy akcje weszły na giełdę i analitycy zaczęli się przyglądać efektom tej fuzji, ceny akcji poszły w górę. Oponenci przyznali mi rację. Jasne, mogłem ich rozliczać. Pozbywać się ich. Ale po co? To wykształceni ludzie, dobrzy fachowcy opowiada Jaskóła. Gdy ta fuzja się dokonywała, jej odbiór rzeczywiście nie był dobry. Polimex jawił się wówczas jako spółka moloch, z przerostem zatrudnienia i niewielkim zyskiem. Zachodziła obawa, że po połączeniu ten stan pogłębi się. Ale z dzisiejszej perspektywy oceniam tamto posunięcie jako trafione komentuje Robert Maj, analityk z KBC Securities. Obraz idealny Jaskóła uważa, że trzeba być konsekwentnym, lojalnym a nade wszystko działać zgodnie z planem i nie marnować czasu. Przepuszczonych okazji nie przepuści, ale skruszonemu wybaczy. Często podkreśla swą rolę jako człowieka, który jako szef powinien pamiętać o jakości życia tysięcy rodzin pracowników. Marzy, by podobnie postrzegali swą rolę inni szefowie wielkich koncernów. Do tego nie pije bo szkoda czasu na trzeźwienie. Nie skreśla ludzi, bo każdy ma prawo błądzić. Nie mści się. Dotrzymuje słowa. Ideał czy co? O swojej pozycji mówi, że wielkość niesie sama i im wyżej, tym skromniej. Potwierdzają to inni: Jaskóła mówi z wielką pokorą. Zupełnie jakby nie miał tak głębokiego życiorysu i nie dowodził wielkimi firmami. Przetrwał kilkadziesiąt lat na polskim, trudnym rynku menedżerskim i nic się za nim nie ciągnie. Każdy zapytany powie, że to racjonalista, z zimną konsekwencją podążający do celu twierdzi Janusz Piechociński. Dodaje, że spotykał prezesa Jaskółę i jako szefa wielkiego koncernu, i jako odwołanego prezesa. 16 Business Class

17 Janusz Piechociński: Jaskóła zarówno jako prezes wielkiej spółki, jak i świeżo odwołany nie jest celebrytą. Nie próbuje ubarwiać siebie. To wielka zaleta. Za oknem. Takie widoki miał przez 26 lat pracy w Płocku. o zjawiskach kryzysowych w przewozach kolejowych i dramatycznym spadku zamówień w przemyśle okołokolejowym. Było to tydzień po zawieszeniu produkcji w Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego w Łapach. Konrad Jaskóła mówił, że nie wszędzie jest źle i ma pełen portfel zamówień na konstrukcje stalowe. Zaapelowałem do niego o porozumienie się z Łapami, by utrzymać w tej firmie ciągłość produkcji. Zapowiedziałem, że osobiście postawię Jaskóle w tym mieście pomnik za przemysłowo-kolejarską solidarność. Jaskóła publicznie obiecał wsparcie dla ZNTK. i słowa dotrzymał. Tak, jestem mu winien pomnik potwierdza Piechociński, Marek Michałowski, były prezes Budimeksu, a obecnie szef Ferrovial Agroman na Europę Środkowo-Wschodnią (spółka z grupy Ferrovial, właściciela Budimeksu), zna Konrada Jaskółę od lat. Uważa, że to bardzo dobry fachowiec i wyjątkowo pracowity. Genialnie prowadzi firmę, wprowadzając ją na coraz to nowe obszary. Umie iść za pieniędzmi. Skutecznie realizuje strategię. Stuprocentowy prezes mówi Marek Michałowski. Z perspektywy czasu Polimex-Mostostal to spółka na solidnych fundamentach, prawie 5 mld zł obrotu. Największa firma budowlana w kraju. Konkurencja w tyle. Dynamika zysku netto w 2009 r. kilkanaście procent. Firma wchodzi w nowe branże teraz energetycz- Polimex-Mostostal. Trasa średnicowa w Katowicach. Szus. Urlop w Tonale we włoskich Dolomitach w 2008 r. Nie widziałem różnicy. Ciągle ten sam stonowany, stateczny człowiek. To się rzadko zdarza, żeby nie odjechać, kiedy się wchodzi do pierwszej dziesiątki polskich menedżerów. Żeby nie stać się celebrytą. Jaskóła zarówno jako prezes wielkiej spółki, jak i świeżo odwołany nie jest celebrytą. Nie próbuje ubarwiać się opowieściami o tym, skąd sprowadza whisky czy jakie cygara pali. To wielka zaleta twierdzi poseł. Kiedy idziesz do góry, kłaniaj się ludziom nisko, bo kiedyś będziesz wracał ta maksyma wydaje się bliska Konradowi Jaskóle. Dużo jeździ po budowach Polimeksu-Mostostalu. Uważa, że ludzie tego potrzebują. Od początku działam w Polskim Forum Akademicko-Gospodarczym. Moją powinnością jest dbanie, by ludziom żyło się lepiej podkreśla raz jeszcze Jaskóła. Prawdę mówi? Wielokrotnie intrygował mnie tym, że bardzo dużo mówił o odpowiedzialności menedżera za życie ludzi. Tymczasem jeśli obieca, to dotrzyma słowa. Podczas debaty kolejowej w 2008 r., na konferencji Zmieniamy polski przemysł mówiliśmy ną. To co, emerytura? A powinienem? Ktoś powiedział, że w emeryturze nie ma nic złego, pod warunkiem, że nie przeszkadza w pracy A przed nami inkorporacja, czyli włączenie naszych 7 spółek z branży energetycznej do wspólnej struktury. Jest jeszcze tyle ciekawych rzeczy do zrobienia śmieje się Jaskóła. Nie wybiera się na odpoczynek chyba że na narty. Ale też rower, a czasem biegam. Staram się być w ruchu. To mnie uspokaja. Lubię wtedy przemyśleć ważne sprawy mówi. Wciąż myśli o Orlenie? Nie, już dawno nie. W pewnym momencie stwierdziłem, że chyba nie o to chodzi. Tłumaczyłem sobie: stary, nie czas żałować róż, kiedy płoną lasy. Trzeba sobie dać spokój dodaje Jaskóła. Płock wciąż go uwielbia. Miałem okazję wysłuchać wykładu inauguracyjnego prezesa Jaskóły na rozpoczęciu roku na Politechnice w Płocku i nabrałem przekonania, że to człowiek kompetentny, mający wizję i potrafiący wprowadzić ją w rzeczywistość. Nazwisko Jaskóła wciąż wiele w Płocku znaczy i wielu płocczanom dobrze się kojarzy... pisze ktoś na jednym z internetowych forów. Strach napisać, ale Konrad Jaskóła to chyba naprawdę porządny gość. Marcin Bołtryk Foto: Grzegorz Kawecki, Marek Wiśniewski, Borys Skrzyński, ARC Wakacje. Z rodziną w Kalifornii w 1998 r. Konrad Jaskóła CV Wiek: 66 lat Wykształcenie: Wyższe, chemik Rodzina: Żona Urszula, dwóch synów Autorytet: Tadeusz Mazowiecki Ostatnio przeczytana książka: Wywiad rzeka z arcybiskupem Zygmuntem Kamińskim W wolnych chwilach: Uprawiam sporty i oddaję się pracom domowym Ulubione powiedzenie: Postęp ma swoje granice, rozwój nie Co mnie irytuje: Nielojalność Co mi się marzy: Dać z siebie jak najwięcej otoczeniu Największa wada: Nie gram na instrumentach Męska zabawka: Chciałbym mieć motocykl, najlepiej Harleya Business Class 17

18 ONA Jest marzenie, jest plan Nie zatrzymuje się, wciąż sięga po nowe doznania, uczy się. Wizjonerka i miłośniczka pięknego życia. Bożena Batycka twierdzi, że weszła w etap szczęśliwości i zamierza w nim zostać jakiś czas. TEKST: DANUTA HERNIK/DZIENNIKARZE.NET Puls Biznesu : Do czego służy damska torebka? Bożena Batycka: Hm... Najtrudniejsze są oczywiste pytania. Do różnych rzeczy po pierwsze, do przenoszenia tysiąca niezbędnych kobiecie drobiazgów, ale też do zaspokajania innych potrzeb próżności, ambicji... Wszystko zależy od pory i okoliczności na wycieczkę w górach potrzebujemy funkcjonalnego plecaczka, na przyjęcie cukiereczka: pięknego, wytwornego i mającego niewiele wspólnego z funkcjonalnością. Często torebka zastępuje biżuterię. Niektóre panie bardzo oszczędnie ją noszą, ale niezwykle starannie dobierają torebkę i ona jest zasadniczym elementem uzupełniającym kreację. Wolę tę koncepcję. Dlatego patrzę przede wszystkim na buty i torebkę. Podkreślają kobiecość i pokazują klasę. Sama też lubię trzymać piękną torebkę w czasie uroczystych spotkań. Zatem torebka służy też afirmacji? Wszystko, co nosimy, w pewien sposób służy afirmacji. Również torebka. Nasz codzienny poranny wybór jest przede wszystkim funkcjonalny, ale gdzieś w tle działa także nastrój dnia i ocena wyzwań: co mam do zrobienia, z kim będę się widzieć. Czy to, co mnie dziś czeka, jest tylko ważne czy bardzo ważne, trudne czy bardzo trudne. Rano idę na jogę biorę dużą torbę, do której wrzucam m.in. ubranie do ćwiczeń. Mam dobre skojarzenia, bo idę robić to, co lubię. Na spotkanie biznesowe inaczej podejdę do rzeczy, które muszę mieć ze sobą, także do torebki. Muszę się dobrze przygotować. Wiele zależy więc od charakteru, temperamentu. Owszem, mówi się często, że charakter kobiety odzwierciedla jej torebka. Ale raczej patrzyłabym na to z innej strony wielkości torebki i ewentualnego porządku lub bałaganu w niej. To symptomy osobistych preferencji i charakteru. Kobieta zapobiegliwa, potrzebująca mieć przy sobie wszystko, z przysłowiową igłą i nitką, wybierze model większy, ale taki sam model wybierze pani, która tylko dorzuca do torby kolejne przedmioty i dźwiga je tylko dlatego, że nie dba o porządek w torebce. Więc do takich teorii podchodziłabym ostrożnie. Znaczenie ma cel i oczywiście gust. A czemu służy joga? Najogólniej budowaniu harmonii ciała, ocenie ważności tego, co robimy, i osiąganiu radości w życiu. Joga to porządkowanie chaosu. Mnie on bardzo przeszkadza, choć wiem, że sama też go tworzę. Lubię żyć w sposób uporządkowany, a to bardzo trudne, kiedy życie ciągle nas zaskakuje. Joga daje mi równowagę i harmonię. Jest moją pasją od lat najpierw się w nią wgłębiałam, teraz, mając już stopień nauczycielski, przekazuję swoje umiejętności innym. A inne pasje? Nauka chińskiego. Nie robię tego ze względów biznesowych, przyświeca mi osobisty cel. Wyciszam się podobnie jak w medytacji. Skupiam się na tym i odpływa ode mnie gwar, ruch, pęd życia. To pasjonujące zajęcie kiedy już usiądę do lekcji, nie mogę przestać. To nie tylko nauka języka, ale też zdobywanie wiedzy o ogromnej kulturze. Byłam miesiąc temu w Szanghaju, na wystawie Polish Design, organizowanej przez Krajową Izbę Gospodarczą, gdzie pokazałam torebki z kolekcji bursztynowej. Miałam czas, żeby pozwiedzać. I przywiozłam kolejną porcję wiedzy, fascynacji, zauroczenia. Teraz myślę o wyjeździe na dłużej do Pekinu i na jedną z wysp na Morzu Południowochińskim. Jest marzenie, jest plan. Jakim pani jest szefem? Pogodnym, radosnym i inspirującym tak siebie widzę. Ale generalnie jestem bardziej liderem, wizjonerem. Nie odpowiadam za codzienność, moją domeną jest tworzenie wizji. Ale nie było tak od początku. Na początku musiałam ogarniać wiele płaszczyzn związanych z działalnością firmy. Wyobraziłam sobie, jak ma wyglądać, czym się wyróżniać i zabrałam się ostro do pracy. Wiedziałam, że kiedy już znajdę miejsce dla siebie, to mogę przenosić góry, nic mnie nie zatrzyma. Był cel, był plan i ani śladu poczucia, że to ciężka praca. I tak przez 20 lat. Wychodzę z założenia, że kto kocha swoją pracę, ten nigdy nie pracuje. Ale nie lubię, nie chcę i nie mogę robić wszystkiego. Skupiam się na czymś i cała się tym staję. Nigdy, na szczęście, nie miałam problemów z delegowaniem uprawnień, oddaniem bieżącego zarządzania w inne ręce, wręcz przeciwnie dało mi to poczucie wolności. Jestem przeświadczona, że moja firma jest tak zorganizowana, że poradzi sobie beze mnie. I uważam to za swój wielki sukces. Ktoś w tekście na pani temat użył terminu królowa życia Nie mam nic przeciwko takiemu określeniu. Życie ciekawe, z pasją, to nic zdrożnego. Nigdy nie przestanę być aktywna. Ale nie wynika to z poczucia niepokoju ani potrzeby zdobywania rzeczy czy pieniędzy. Chcę ładnie żyć, realizować marzenia, żyć w zgodzie ze sobą. Zawsze tak żyłam. Nawet nazwy moich kolekcji Boskie życie czy Kolorowy zawrót głowy oddają tego ducha. 18 Business Class

19 LUDZIE: ONA Kiedy już znajdę miejsce dla siebie, to mogę przenosić góry nic mnie nie zatrzyma. Lubię się uczyć od innych, uwielbiam ludzi, ale wspaniały jest również czas, który mogę poświęcić sobie. Niczego nie muszę, a mogę wszystko uczyć się chińskiego, jechać dokądkolwiek. Medytować, czytać lub bawić się, spotykać się z ludźmi, pracować lub wypoczywać. Poznawać, zdobywać, zachwycać się światem. Jestem na takim etapie w życiu, że to wiem... I stać mnie na to. Bursztyn. Kolejna pasja? To piękna osobista przygoda i fascynacja, która stała się elementem biznesu. Bursztyn we wzornictwie się zmienia, również dzięki mnie. Pokazuję, że może być przedstawiony w sposób nowoczesny, że mogą go nosić młode, eleganckie kobiety, że wzory mogą być i proste, i piękne. Kiedy robię kolie, nie naruszam piękna bursztynu oprawą z innych surowców. On sam jest materią skończoną. Kropelka bursztynu na moich torebkach to znak firmowy naturalny z powodu miejsca, gdzie żyję Gdańska, i mojej fascynacji bursztynem, choć wymyślony z punktu widzenia biznesowego. A koroną moich kolekcji jest bursztynowa, z dużymi, prostymi formami. Ale w Polsce nastąpiła deprecjacja bursztynu. Potworki, zalewane plastikiem okruszki, gipsowe ramki wyklejone bursztynowym pyłem... Każdy mieni się artystą bursztynu. Bursztyn pozostaje naszym skarbem narodowym. Wszyscy mają do niego prawo. Wśród bursztynników są przedstawiciele różnych szkół i gustów. Niektórzy odnoszą sukcesy i cieszę się, że mogłam stać się częścią tego świata. Ale widzę też horrendalny kicz i martwi mnie to. Jednak powtarzam choć nie wszystko mi się podoba, bursztyn należy do nas wszystkich. Wiem, co mówię, bo wiem, jak bursztyn uzależnia. Nie zawłaszczam go, chociaż kiedyś też się od niego uzależniłam i chciałam tylko dla siebie. Bursztyn przywiązuje, każda bryłka budzi emocje, nie chce się jej oddawać. Kolie, torebki wstyd się przyznać, ale najchętniej wszystkie zostawiłabym sobie. Bożena Batycka Z bursztynem w herbie Bożena Batycka, właścicielka firmy Batycki, którą prowadzi od 1989 r. Projektuje i produkuje luksusowe torebki i galanterię skórzaną oraz naszyjniki z bursztynu. Rodzinna firma działa od 1948 r. To najstarszy w Polsce zakład produkujący galanterię skórzaną. Produkty marki zdobi lub sygnuje bursztyn. Business Class 19

20 GLOBALNI Liderzy 3M. Trzech z pięciu założycieli firmy, od lewej: Henry Bryan, John Dwan, Hermon W.Cable oraz zasłużony prezes William L. McKnight. Poniżej. Logo 3M z 1900 r. Ślady na Księżycu Astronauta Neil Armstrong dotknął powierzchni ziemskiego satelity stopą obutą w materiał produkcji 3M. To niewątpliwy sukces amerykańskiego koncernu, którego początki naznaczyło pasmo klęsk i niepowodzeń. TEKST: AGNIESZKA OSTOJSKA-BADZIAK Z aczęło się niefortunnie. W 1902 r. pięciu młodych zapaleńców założyło w Two Harbours w Minnesocie spółkę Minnesota Mining and Manufacturing Company (3M), żeby wydobywać korund i produkować z niego papier ścierny i tarcze ścierne. Zaczęli, choć nie mieli ani jednego klienta. Na domiar złego okazało się, że uznali za korund anortozyt minerał o niskiej wartości i słabym rynku zbytu. Wierzyciele zażądali zwrotu pieniędzy i nad firmą zawisło widmo bankructwa. Pech i katastrofy Wspólnicy spłacili długi z własnych kieszeni, lecz animuszu nie stracili. Zamknęli kopalnię i przenieśli się do Duluth, gdzie w końcu ruszyła produkcja papieru ściernego z granatu sprowadzanego z Hiszpanii. Nowa organizacja produkcji wymagała większego kapitału obrotowego, więc pięciu wspólników Henry S. Bryan z firmy kolejowej Duluth and Iron Range Railway i pierwszy prezes 3M, doktor J. Danley Budd, lekarz z Two Harbours i pierwszy wiceprezes 3M, Hermon W. Cable, kupiec handlujący bydłem w Two Harbours i pierwszy dyrektor generalny 3M, William A. McGonagle, wiceprezes firmy kolejowej Duluth, Missabe and Northern Railroad i pierwszy główny księgowy 3M, John 20 Business Class Dwan, adwokat z Two Harbour i pierwszy sekretarz 3M nakłoniło do współpracy przedsiębiorcę z St. Pauls (gdzie firma się przeniosła w 1910 r.) Luciusa P. Ordwaya, który zainwestował 25 tys. dolarów, stawiając jeden warunek: że nie będzie musiał uczestniczyć w codziennych pracach spółki. Przez wiele lat założyciele firmy nie pobierali pensji i przynajmniej raz w roku prosili Luciusa Ordwaya o zastrzyk kapitału. W rezultacie miał pakiet większościowy, choć nigdy o to nie zabiegał. Tym bardziej że pionierskie lata 3M to seria katastrof i nieustannego pecha. Kiedy wspólnicy postawili małą ceglaną fabryczkę do produkcji papieru ściernego, po starannym ułożeniu na piętrze pierwszej partii surowca runęła podłoga. A gdy w końcu materiały ścierne trafiły do sklepów, klienci odsyłali towar do producenta, skarżąc się na niedoróbki podczas pracy granat odpadał od papieru. Wykryto, że zanurzony w wodzie pozostawia w niej oleisty osad. Idąc tym tropem, ustalono, że sprowadzono go z Hiszpanii statkiem transportującym olej z oliwek. W niewyjaśnionych okolicznościach olej dostał się do kontenera z minerałami. Koniec złej passy W 1907 r. firma zatrudniła dwudziestoletniego studenta Williama L. McKnighta na stanowisko asy- stenta księgowego. Chłopak był mądry, sprytny i ciężko pracował. Po 42 latach został pierwszym w historii spółki przewodniczącym rady nadzorczej, a potem prezesem. To on (choć jeszcze na stanowisku menedżera ds. sprzedaży) zachęcał przedstawicieli handlowych do odwiedzin sklepów odbiorców i rozmów ze sprzedawcami. Dzięki tym badaniom rynku udoskonalono wiele produktów. Powracający problem jakości zmusił firmę do wyłożenia zawrotnej podówczas kwoty 500 dolarów na małe laboratorium. Ta pierwsza inwestycja 3M w badania i rozwój zaowocowała Three- -M-ite Abrasive Cloth odpornym i elastycznym ubraniem roboczym, które stało się hitem wśród właścicieli warsztatów i producentów samochodów. Dzięki temu wynalazkowi w 1916 r. spółka spłaciła wszystkie długi i wypłaciła wspólnikom pierwszą dywidendę w wysokości 6 centów za akcję. W kolejnym roku sprzedaż sięgnęła 1 mln dol. W 1920 r. 3M kupiła prawa do produkcji papieru ściernego od Francisa Okie. Testując w sklepie materiały ścierne, asystent laboratoryjny Richard Drew, zauważył, że lakiernicy mają problem z zabezpieczaniem pewnych fragmentów samochodów. Wpadł na pomysł taśmy maskującej. Na rynku pojawiła się linia produktów Scotch. Pod koniec lat 20. 3M zagościła na rynku europejskim, tworząc, wraz ośmioma innymi produ-