Meldunek 5/B. o zachorowaniach na choroby zakaźne i zatruciach związkami chemicznymi zgłoszonych w okresie od do r.

Transkrypt

1 Państwowy Zakład Higieny Ministerstwo Zdrowia Zakład Epidemiologii Departament Zdrowia Publicznego 00 Warszawa ul.chocimska 00 Warszawa ul.długa /0 Meldunek /B/00 o zachorowaniach na choroby zakaźne i zatruciach związkami chemicznymi zgłoszonych w okresie od.0 do r. Jednostka chorobowa (symbole wg "Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych" ICD0) Choroba wywołana przez ludzki wirus upośl.odp.: ogółem (B0B) Dur brzuszny (A0.0) Dury rzekome A.B.C. (A0.A0.) Salmonelozy: ogółem (A0) Czerwonka bakteryjna /szigeloza/ (A0) Inne bakteryjne zakażenia jelitowe: ogółem (A0) Wiusowe i inne określone zakażenia jelitowe: ogółem (A0) Biegunki u dzieci do lat : ogółem (A0; A0; A0) w tym: BNO, prawdopodobnie pochodzenia zakaźnego (A0) Tężec: ogółem (AA) Błonica (A) Krztusiec (A) Szkarlatyna /płonica/ (A) Zapalenie opon mózgowych: razem w tym: meningokokowe (A.0) wywołane przez Haemophilus influenzae (G00.0) inne bakteryjne, określone i nie określone (G00.G00.) wirusowe, określone i nie określone (A; B00.; B0.) inne i nie określone (G0) Zapalenie mózgu: razem w tym: meningokokowe i inne bakteryjne: ogółem (A.; G0.) wirusowe, przenoszone przez kleszcze (A) inne wirusowe, określone (A; A; B00.; B0.0; B.) wirusowe, nie określone (A) poszczepienne (G0.0) inne i nie określone (G0.G0.) Riketsjozy: ogółem (AA) Ostre nagminne porażenie dziecięce, łącznie z poszczepiennym (A0) Ospa wietrzna (B0) Odra (B0) Różyczka: ogółem (B0; P.0) Wirusowe zap. wątroby: typu A (B) typu B (B; B.0B.) typu C (B.; B.) typu B+C (B; B.0B. + B.; B.) inne i nieokreśl.(b.0;b..;b..;b) Świnka /nagminne zapalenie przyusznicy/ (B) Włośnica (B) Świerzb (B) Grypa: ogółem (J0; J) Bakteryjne zatrucia pokarmowe: razem w tym: salmonelozy (A0.0) gronkowcowe (A0.0) jadem kiełbasianym /botulizm/ (A0.) wywołane przez Clostridium perfringens (A0.) inne określone (A0.A0.) nie określone (A0.) Zatrucia naturalnie toksycznym pokarmem: ogółem (T) w tym: grzybami (T.0) Inne zatrucia: ogółem (TT0; TT) w tym: pestycydami (T0) lekami, prep.farmakologicznymi i subst.biolog. (TT0) alkoholem (T) Meldunek /B do do Dane skumulowane do do Ostre porażenia wiotkie u dzieci (0 lat)

2 Meldunek /B/00 Zachorowania zgłoszone w okresie r. wg województw Choroba wyw.przez ludzki wirus upośl. odp.: ogółem (B0B) Dur brzuszny (A0.0) Dury rzekome A.B.C. (A0..) Salmonelozy: ogółem (A0) Czerwonka bakteryjna /szigeloza/ (A0) Biegunki u dzieci do lat : ogółem (A0; A0; A0) Tężec: ogółem (AA) Krztusiec (A) Szkarlatyna (A) Zapalenie opon mózgowych Ogółem (A.0; A; B00.; B0.; G00; G0) w tym: meningokokowe (A.0) Zapalenie mózgu Ogółem (A.;A; B00.; B0.0; B.; G0.0; G0.; G0..) w tym: wirusowe, prz. przez kleszcze (A) POLSKA 0 Dolnośląskie KujawskoPomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie WarmińskoMazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Ospa wietrzna (B0) Odra (B0) Różyczka: ogółem (B0; P.0) Wirusowe zapalenie wątroby typu A (B) typu B: ogółem (B; B.0.) typu C: ogółem (B.; B.) Świnka (B) Włośnica (B) Świerzb (B) Grypa: ogółem (J0; J) Bakteryjne zatrucia pokarmowe: ogółem (A0.0; A0) Zatrucia grzybami (T.0) Inne zatrucia: ogółem (TT0; TT) POLSKA 00 0 Dolnośląskie KujawskoPomorskie Lubelskie Lubuskie Łódzkie Małopolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie Śląskie Świętokrzyskie WarmińskoMazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie

3 Meldunek /B/00 Zakażenia HIV i zachorowania na AIDS Informacja z maja 000 r. W maju 000 r. do Zakładu Epidemiologii PZH zgłoszono nowo wykryte zakażenie HIV obywateli polskich, wśród których było m.in. zakażonych w związku z używaniem narkotyków i bez informacji o drodze zakażenia. Obecność przeciwciał antyhiv potwierdzono w Zakładzie LaboratoryjnoDoświadczalnym Instytutu Wenerologii AM w Warszawie, w Wojewódzkim Zespole Chorób Zakaźnych w Gdańsku, W Wojewódzkiej Przychodni Dermatologicznej w Katowicach, w Laboratorium Kliniki Chorób Zakaźnych AM we Wrocławiu oraz w Zakładzie Transfuzjologii i Transplantologii CSK WAM w Warszawie. Odnotowano zachorowanie na AIDS letniego narkomana zamieszkałego w woj. łódzkim, u którego rozpoznano gruźlicę płuc; nie podano liczby komórek CD. Od wdrożenia badań w r. do maja 000 r. stwierdzono zakażenie HIV. obywateli polskich, wśród których było co najmniej.0 zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Ogółem odnotowano zachorowań na AIDS; chorych zmarło. Wanda Szata Zakład Epidemiologii PZH * * * UWAGA: Liczby zachorowań na choroby wywołane przez ludzki wirus upośledzenia odporności [HIV] podawane na str. "Meldunków" pochodzą ze sprawozdań Mz nadsyłanych przez Wojewódzkie Stacje San.Epid. w ramach systemu zbiorczego zgłaszania zachorowań na choroby zakaźne. Natomiast dane o zachorowaniach zawarte w powyższej informacji pochodzą ze skorygowanych w Zakładzie Epidemiologii PZH zgłoszeń poszczególnych zachorowań. Postęp programu eradykacji poliomyelitis w Polsce Krajowy program eradykacji poliomyelitis obejmował obowiązek szczepienia dzieci w całym kraju, prowadzenie monitoringu ostrych porażeń wiotkich, nadzór nad warunkami transportu i przechowywania szczepionek oraz szkolenie epidemiologów. Realizacja głównych celów. Od roku tj. przez ostatnie lat nie stwierdza się w Polsce zachorowań spowodowanych dzikim wirusem polio. Ostatnie szczepy dzikiego wirusa polio izolowano w Polsce od chorych na zapalenie opon mózgowo rdzeniowych w roku (typ ) i w roku (typ ). W okresie od do roku rozpoznano zachorowania na poliomyelitis towarzyszące szczepieniom (VAPP), w tym u biorców doustnej atenuowanej szczepionki (OPV). Co roku rejestrowano od 0 do zachorowań 0 zachorowań w,,,, roku; przypadki w roku. Od roku wprowadzono nowe kryteria rozpoznania poliomyelitis i VAPP zgodnie z definicją WHO (Paryż, marzec r.). Poliomyelitis to zachorowanie z objawami klinicznymi ostrego porażenia wiotkiego potwierdzone laboratoryjnie izolacją dzikiego wirusa polio. Poliomyelitis towarzyszące szczepieniu (Vaccine Associated Paralytic Poliomyelitis VAPP) to przypadek ostrego porażenia wiotkiego gdy: choroba wystąpiła od do 0 dni po szczepieniu OPV lub od do dni od kontaktu z osobą zaszczepioną OPV; chory nie miał bezpośredniego kontaktu z osobą lub krajem gdzie może być transmisja dzikiego wirusa polio; zbadano próby kału: w obu nie wykryto dzikiego wirusa polio, w przynajmniej jednej wykryto wirus atenuowany.. Nadzór nad ostrymi porażeniami wiotkimi (opw) u dzieci i młodzieży do lat. Według WHO zapadalność na opw dzieci i młodzieży do lat wynosi około,0 na Monitoring opw rozpoczęto w latach 0/. W okresie wskaźnik opw wynosił 0,,0/ dzieci w wieku poniżej lat i spełniał wymagania WHO, w latach obniżył się do 0,0,/ Wyraźną poprawę zgłaszalności opw uzyskano w roku; zgłoszono przypadków i współczynnik krajowy wzrósł do 0,/ Ale tylko w pięciu województwach na szesnaście uzyskano wskaźnik i wyższy, w ośmiu wyniósł on 0,0,, a w trzech województwach nie przekraczał 0, (tabela ). Tylko u % chorych pobrano próby kału do badań wirusologicznych w wymaganym terminie, tj. do dni od wystąpienia porażeń, u % chorych pobrano dwie próbki kału w nieodpowiednim terminie, u % chorych nie pobrano prób do badań wirusologicznych, a u % chorych wykonano tylko jedno badanie kału. Tabela. Ostre porażenia wiotkie w roku. Zapadalność na dzieci i młodzieży dor.ż. Zapadalność POLSKA 0, Dolnośląskie Mazowieckie Podkarpackie Świętokrzyskie Łódzkie WarmińskoMazurskie Zachodniopomorskie Podlaskie Wielkopolskie KujawskoPomorskie Małopolskie Pomorskie Śląskie. Lubuskie. Opolskie. Lubelskie,,,,,0 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, 0, Dobrze przebiegają badania wirusologiczne osób z otoczenia opw obejmujące w latach 00% osób podlegających badaniu. W roku izolowano sporadycznie szczepy szczepionkowe wirusa polio (Sabinlike): od trojga chorych dzieci z opw oraz u dwóch osób z otoczenia chorych. U dwudziestu osób z otoczenia chorych oraz od dwóch chorych z opw izolowano inne enterowirusy (Cox B i ECHO 0 ). Nadzór nad opw w ciągu ostatnich dwóch lat uległ po

4 Meldunek /B/00 AKTYWNY SURVEILLANCE OSTRYCH PORAŻEŃ WIOTKICH (OPW) (cotygodniowy kontakt pracownika WSSE z wybranym oddziałem szpitalnym) WYSTĄPIENIE PORAŻENIA (do dni) WYKRYCIE I ZGŁOSZENIE PRZYPADKU OPW DO WSSE (do godz.) PODJĘCIE DOCHODZENIA EPIDEMIOLOGICZNEGO PRZEZ WSSE (do dnia od porażenia) Pobranie kału x w odstępie godz. ( tyg.) Wysłanie do PZH form. zgłoszenia (fax)* (do dni) Wysłanie do lab. akredytowanego w PZH Zebranie dodatkowych informacji o przypadku Wysłanie do PZH uzupełnienia form. (pkt ) WHO ( dni) (0 dni od porażenia) Wyniki badań wirusologicznych Badanie kontrolne Wyłanie do PZH uzupełnienia form. (pkt ) Ostateczna klasyfikacja przypadku w PZH * OPW należy także wykazać w najbliższym od daty zgłoszenia do WSSE "Meldunku dwutygodniowym" prawie ale nie spełnia wymogów głównie w zakresie terminowości pobierania prób kału do badań wirusologicznych od chorych, terminowości zgłaszania przypadków do WSSE, przesyłania prób kału do Krajowego Ośrodka Wirusa Polio w PZH (tabela ). Tabela. Wskaźniki nadzoru OPW (index surveillance) osiągnięte w Polsce w r. w stosunku kryteriów WHO. Wskaźniki nadzoru Cel Liczba OPW < r.ż. 0 Wskaźnik zapadalności OPW < r.ż. 0, % x pobranie kału w odstępie> godz. w ciągu dni > 0% % % min x pobr. kału wciągu dni x 0% % x pobr. kału w dowolnym czasie x % % OPW zgłoszonych do WSSE w ciągu godz. > 0% 0% % obserwowanych w ciągu 00 dni >0% % Dla uzyskania poprawy innych wskaźników nadzoru nad opw (index surveillance AFP) niezbędne jest aktywniejsze włączenie wszystkich epidemiologów WSSE w systemie cotygodniowych kontroli opw w wytypowanych szpitalach oraz innych oddziałach (dziecięcych, obserwacyjnozakaźnych, neurologii) w dawnych szpitalach wojewódzkich. Zwiększenie częstotliwości kontroli oddziałów szpitalnych poprawi terminowość i kompletność czynności w nadzorze opw wymaganą przez WHO (rycina). Należy jednocześnie zapewnić przeprowadzenie wszystkich badań wirusologicznych od chorych i osób z otoczenia opw w Krajowym Ośrodku Wirusa Polio w PZH. Ponadto, w związku z koniecznością nadawania przez Zakład Epidemiologii PZH do Biura Europejskiego WHO w Kopenhadze cotygodniowych meldunków o opw (również zerowych), celowe byłoby nadsyłanie takich meldunków również co tydzień z WSSE do Zakładu Epidemiologii (fax).. Uzyskanie i utrzymanie wysokiego odsetka dzieci w wieku poniżej dwóch lat zaszczepionych krotnie żywą szczepionką OPV. Wykonanie szczepień doustnych przeciw poliomyelitis u najmłodszych dzieci jest w kraju od lat wysokie. W roku ogólny odsetek dzieci zaszczepionych trzema dawkami OPV w wieku poniżej lat wynosił,% i tylko w województwie krakowskim wynosił %. W pozostałych województwach uzyskano odsetek wyższy od % w tym w większości województw powyżej %. Według danych za rok wykonanie szczepień pierwotnych przeciw polio w skali kraju wynosiło,%, w województwie małopolskim uzyskano,%. W roku komisja Epidemiologiczna zaleciła zmianę dotychczasowego systemu szczepień przeciw poliomyelitis polegającą na wprowadzeniu szczepień IPV zamiast OPV jako pierwszej dawki u niemowląt. Zalecenie to nie zostało wdrożone. Jadwiga Żabicka, Jolanta SitarskaGołębiowska Realizacja Programu Szczepień Ochronnych w Polsce w roku () Biorąc pod uwagę duże zainteresowanie problemem wykonawstwa szczepień ochronnych w Polsce po zmianie systemu finansowania świadczeń zdrowotnych i reformie administracyjnej kraju oraz ze względu na liczne sygnały o zmniejszającym się (także w 000 r.) odsetku dzieci objętych obo

5 Meldunek /B/00 Tabela. Liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży w wieku 0 lat przechowywanych w placówkach realizujących szczepienia ochronne (stan w dniu.xii. r.) i wykazanych w rocznych sprawozdaniach MZ a liczba ludności wg według roczników i województw. Rocznik Rocznik Rocznik Rocznik MZ MZ MZ MZ Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Polska, 0 0, 0 0, 0,. Dolnośląskie,,,,. KujawskoPomorskie, 0,,0,. Lubelskie 0,, 0,,. Lubuskie 0, 0 0, 0,,. Łódzkie,, 0, 0,. Małopolskie,, 0,,. Mazowieckie 0 0, 00, 0, 0,. Opolskie, 00 0, 0 0, 0 0,. Podkarpackie, 00,,, 0. Podlaskie, 0,,,. Pomorskie,, 00,,. Śląskie 0 0, 0,,,. Świętokrzyskie 0 0, 0,,,. WarmińskoMazurskie, 00, 0, 0,. Wielkopolskie,, 0,,. Zachodniopomorskie, 0, 0,, Rocznik Rocznik Rocznik Rocznik MZ MZ MZ MZ Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Polska 00,, 0, 0,. Dolnośląskie 0 0, 0 0, 0,,0. KujawskoPomorskie , 0,, 0,. Lubelskie 0 00,,, 0,. Lubuskie, 0,,,. Łódzkie 0,, 0, 0,. Małopolskie 0 00, 0 00,,,. Mazowieckie 0, 0, 0, 0,. Opolskie 0 0 0,, 0, 0 0,0. Podkarpackie ,,0 00 0,, 0. Podlaskie 00, 0,,,. Pomorskie 0 00,, 0,,. Śląskie, 0 0, 00,,. Świętokrzyskie 00, 0, 0,,. WarmińskoMazurskie 00 0,0 0,0 0,,0. Wielkopolskie 0 00,,0 00,,. Zachodniopomorskie 0 00, 00 0,, 0 0, Rocznik Rocznik 0 Rocznik Rocznik MZ MZ MZ MZ Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Polska 0 0,,,,. Dolnośląskie, 0,, 0,. KujawskoPomorskie, 0 0 0, 0 0, 0,. Lubelskie 0, 0, 00, 00,0. Lubuskie,, 0 0,,. Łódzkie, 0 0,,,. Małopolskie 0, 0,,,. Mazowieckie 0,0,, 00 0,. Opolskie 0, 00,,,. Podkarpackie,,, 0, 0. Podlaskie 0, 00, 0,,. Pomorskie 0, 0 00, 00, 0,. Śląskie 0 00, 00,0, 000 0,. Świętokrzyskie 0, 0,, 0,. WarmińskoMazurskie, 00,, 0,0. Wielkopolskie,, 0, 0 000,. Zachodniopomorskie, 0, 0, 0,

6 Meldunek /B/00 Tabela. Liczba kart uodpornienia dzieci i młodzieży w wieku 0 lat przechowywanych w placówkach realizujących szczepienia ochronne (stan w dniu.xii. r.) i wykazanych w rocznych sprawozdaniach MZ a liczba ludności wg według roczników i województw (cd). Rocznik Rocznik Rocznik Rocznik MZ MZ MZ MZ Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Polska 0, 0 0,, 0,. Dolnośląskie 0,,, 00,. KujawskoPomorskie,0,, 0,. Lubelskie,, 0,,. Lubuskie 0,,, 0,. Łódzkie,, 0, 0,. Małopolskie 0, 0,, 0,0. Mazowieckie 0 0,, 0, 0 0,0. Opolskie, 0,,,. Podkarpackie, 0 0,, 0000, 0. Podlaskie 00, 0 0, 0, 0,. Pomorskie, 0, 00, 0,0. Śląskie 0 0, 0 0, 0 0,,. Świętokrzyskie 0 0,0 0 0,, 0,. WarmińskoMazurskie,,, 00,. Wielkopolskie 0,,, 0,. Zachodniopomorskie 0, 00,, 00, Rocznik Rocznik Rocznik Rocznik 0 MZ MZ MZ MZ Liczba % Liczba % Liczba % Liczba % Polska 0, 00 00,,,. Dolnośląskie,, 0, 0,. KujawskoPomorskie, 0 0, 0, 0 0,. Lubelskie 0, 00,,0 0,. Lubuskie, 0,,,. Łódzkie 0, 0, 0 0,,. Małopolskie,,,,. Mazowieckie,,, 00 0,0. Opolskie 0, 0,,0,. Podkarpackie 0,, 0,0 0,0 0. Podlaskie, 0, 0, 0,. Pomorskie 00, 0,0 0, 00,. Śląskie,, 0 0, 0,. Świętokrzyskie, 0, 0, 0,. WarmińskoMazurskie, 0, 0, 0 0,0. Wielkopolskie 0, 0 0 0,,,. Zachodniopomorskie, 0 0,, 0, (w liczbach) (w procentach) Ryc.. Dzieci i młodzież w wieku 0 lat poza nadzorem w ramach "Programu szczepień ochronnych" w latach (stan w dniu.xii) oraz 0.VI i.xii. r. ogółem.

7 Meldunek /B/ (w liczbach) (w procentach) Ryc.. Dzieci i młodzież w wieku 0 lat poza nadzorem w ramach "Programu szczepień ochronnych" w dniu.xii. r. według wieku (w liczbach) (w procentach) Ryc.. Zmiany w liczbie kart uodpornienia dzieci i młodzieży w wieku lat przechowywanych w placówkach realizujących szczepienia ochronne pomiędzy.xii. r. a.xii. r. według roczników. wiązkowymi szczepieniami / niżej publikujemy wybrane dane o liczbie kart uodpornienia będących w dyspozycji placówek świadczących usługi medyczne. Informacje zawarte w tych kartach służą planowaniu szczepień i są źródłem danych o ich wykonawstwie, toteż sama liczba kart znajdujących się w kartotekach placówek odniesiona do liczby ludności wg stanowi swoisty wskaźnik zakresu nadzoru nad realizacją "Programu szczepień ochronnych". Dane przytoczone w tabeli i wykorzystane w rycinach pochodzą z rocznych sprawozdań ze szczepień ochronnych (druk MZ) przesyłanych obligatoryjnie do powiatowych stacji sanitarnoepidemiologicznych przez wszystkich świadczeniodawców (zakłady oraz lekarze) wykonujących szczepienia i przekazywanych (w formie zbiorczej) przez wojewódzkie stacje sanitarnoepidemiologiczne do Zakładu Epidemiologii PZH. Wybrane informacje o stanie zaszczepienia dzieci i młodzieży zamieścimy w kolejnym "Meldunku". Pełne dane o wykonawstwie szczepień zostaną opublikowane (jak co roku) w biuletynie "Szczepienia ochronne w Polsce w roku", który ukaże się na przełomie czerwcalipca b.r.. Por.: "Uwagi na temat organizacji szczepień" (Meldunek /A/00). M.P.Czarkowski, B.Kondej Wąglik na Ukrainie Zakład Epidemiologii PZH uzyskał telegraficzną informację nt. pojawienia się w obwodzie riwneńskim (Równe) wąglika; z podejrzeniem zachorowania na wąglik hospitalizowano osób. Jest to pierwszy przypadek pojawienia się tej choroby w ciągu ostatnich 0 lat. W obwodzie riwneńskim w bieżącym roku zachorowało na wąglik zwierząt gospodarskich. Danuta Seroka Epidemia błonicy w Nowych Niezależnych Państwach dobiega końca Zachorowania na błonicę wpaństwach powstałych po byłym Związku Radzieckim w latach dziewięćdziesiątych przybrały formę epidemii. Zachorowania te traktować należy jako nawracające po kilkudziesięciu latach eliminacji tej choroby w tym rejonie kuli ziemskiej. Epidemia rozpoczęła się w 0 roku, przede wszystkim w Rosji, na Ukrainie i w Białorusi. Łącznie zarejestrowano w tych państwach. zachorowania (0, na ), a we wszystkich państwach powstałych po ZSRR. zachorowań (0, na ). Dane dotyczące liczby zacho

8 Meldunek /B/00 Tabela. Błonica w Nowych Niezależnych Państwach powstałych po byłym ZSRR w latach 0. Państwa Zachodnie Państwa Bałtyckie Państwa Kaukaskie imołdowa Państwa Środkowo Azjatyckie i Kazachstan Państwo Ludność w mln r. Rosja, Białoruś 0, Ukraina, Razem 0,00 Estonia, Łotwa, Litwa, Razem, Armenia, Azerbejdżan, Gruzja, Mołdowa, Razem 0, Kazachstan,0 Kirgistan, Tadżykistan, Turkmenistan,0 Uzbekistan, Razem, Ogółem,0 Liczba zachorowań (zapadalność na 00 tys. ludności) 0 Razem. (0,) (0,) 0 (0,). (0,) 0 (0,00) (0,) (0,0) (0,0) (0,0) (0,0) (0,0) (0,) (0,) (0,) (0,) (0,) (0,0) (0,0) (0,). (0,). (,) (0,).0 (,).00 (,) (0,) (0,) (0,0) (0,) 0 (0,00) (0,) (0,) (0,) (0,) 0 (0,) 0 (0,) (0,0) (0,0) (0,0) (0,). (,0). (,) (0,). (,0). (,) (0,) (0,) (0,) 0 (0,) 0 (0,00) (0,) (0,0) (0,0) (0,) (0,) (0,0) (0,) (0,) (0,) (0,). (,).0 (0,) 0 (,). (,). (,) (0,) (0,) (0,) (0,0) (0,0) 0 (,) (0,) (0,) (,0) (0,) (0,) (,) (0,0) (0,) (,0). (,). (,) 0 (,).0 (,).0 (0,) (0,) 0 (,) (,0) (,) (,0) (,) (,) (,). (,) (,) 0 (,).0 (,) (,0) (,0). (,). (,). (,) (,).0 (0,). (,) (,) (,0) (,) (,0) (0,) (,) (,) (,). (,).0 (,) 0 (,0). (,) (,) (,). (,) 0. (,).0 (,) (,). (,). (,0) (0,) (,) (0,0) (,) (0,) (,) (,) (,) (,) (,) (,). (,) 0 (,00) 0 (0,). (,) 0. (,).0 (,) 0 (,00). (,). (,) (0,) (,) (0,0) (0,0) 0 (0,) (0,) (,) (,) (,) (0,) (,) (,) (0,) (0,). (,). (,). (0,) (0,) 0 (,). (,0) 0 (0,00) (,0) (0,0) (0,) (0,) (0,) (0,) (0,) (0,0) (0,) (,) (,) (0,) (0,) 0 (0,).0 (0,) rowań w poszczególnych latach i zapadalności na przedstawione są w tabeli. Najwyższą liczbę zachorowań zanotowano w r. w Rosji (.; tj., na ) i w Armenii (; tj.,0 na ), a w roku w pozostałych państwach i sumarycznie we wszystkich państwach powstałych po byłym ZSRR (0.; tj., na ). W dalszych latach zanotowano spadek liczb zachorowań. W roku zanotowano we wszystkich państwach.0 zachorowań, tj. 0, na Najwyższą zapadalność notowano w Tadżykistanie, zwłaszcza od roku, w Rosji i na Ukrainie, w Azerbejdżanie i Kirgistanie, zwłaszcza w i roku. Łącznie w latach 0 zanotowano.0 zachorowań na błonicę. Pojedyncze zachorowania zostały ponadto zawleczone do Finlandii, Polski, Niemiec, Holandii, Wielkiej Brytanii, Włoch, Albanii, Turcji nie powodując tam szczególnych zagrożeń epidemicznych. Zapadalność na w krajach Europejskiego Regionu WHO w roku przedstawiona jest na załączonej mapie. Ponadto w roku w wyniku zawleczenia wystąpiła epidemia błonicy w Mongolii, szybko zwalczona w drodze masowych szczepień. Zachorowania występowały zarówno wśród dzieci jak i wśród dorosłych wykazujących niską odporność w wyniku

9 Meldunek /B/00 Ryc.. Zapadalność na błonicę w Regionie Europejskim WHO w roku. nieszczepienia, bądź jej spadku od ostatniej dawki szczepionki. Jako czynniki sprzyjające wystąpieniu epidemii wymienia się: socjoekonomiczną niestabilność, przemieszczanie się dużych grup ludności, złe warunki higieniczne, zachwianie infrastruktury służby zdrowia, niedostateczną informację służby zdrowia i społeczeństwa w tym zakresie, obserwowane braki szczepionki i opóźnienia w podejmowaniu poczynań przeciwepidemicznych i leczenia. Stanowcze środki, zwłaszcza szczepienia przeciw błonicy, zostały wdrożone dopiero w roku. Zaczęto wówczas notować poprawę sytuacji epidemiologicznej. Epidemia ta dostarczyła licznych doświadczeń w zakresie możliwości wystąpienia zachorowań nie tylko na błonicę, lecz również na inne choroby nawracające i ich zwalczania i zapobiegania. W stosunku do błonicy zwrócono uwagę na konieczność pierwotnego uodpornienia co najmniej 0% dzieci przed ukończeniem miesięcy i podanie dawki uzupełniającej szczepienia podstawowego nie później niż w miesiącu życia oraz dawek przypominających co najmniej przy rozpoczynaniu i kończeniu nauki w szkole podstawowej. W niektórych krajach zaleca się również szczepienia dorosłych. na podst.: Dittmann S. i in. "Successful Control of Epidemic Diphtheria in the States of the Former Union of Soviet Socialist Republics: Lessons Learned" (J.Infect.Dis.,000;,Suppl ) opracował Wiesław Magdzik Stanowisko Światowej Organizacji Zdrowia w sprawie szczepień przeciw rotawirusom Rotawirusy są uważane za najczęstszą przyczynę ciężkiej choroby biegunkowej u niemowląt imałych dzieci. Według Światowej Organizacji Zdrowia tylko szczepienia ochronne są w stanie mieć większy wpływ na zmniejszenie występowania zachorowań. Większość zachorowań powodują cztery główne serotypy rotawirusów, choć w niektórych krajach stwierdza się przewagę innych serotypów. Obecnie trwają prace nad co najmniej siedmioma szczepionkami, ale jak dotychczas licencjonowano tylko jedną szczepionkę. Jest to szczepionka oparta o rotawirus małp rezus (RRVTV), którą licencjonowano w USA. Szacuje się, że w świecie występuje rocznie ponad mln zachorowań na chorobę biegunkową wywołaną przez rotawirusy. Rotawirusy mają być przyczyną około % zgonów w przebiegu choroby biegunkowej i bezpośrednią przyczyną % wszystkich zgonów u dzieci w wieku poniżej lat. Rotawirusy stanowią największy problem w krajach rozwijających się, gdzie 00% hospitalizowanych przypadków choroby biegunkowej u dzieci i około 00 tys. zgonów rocznie jest związanych z tym zakażeniem. Natomiast w Anglii i Walii, Australii, Japonii i USA zakażenia rotawirusowe są przyczyną % hospitalizowanych przypadków gastroenteritis u dzieci, ale zgony z tej przyczyny są wyjątkowo rzadkie. W krajach rozwijających się większość ciężkich zachorowań występuje u niemowląt, natomiast w krajach rozwiniętych po upływie pierwszego roku życia. Okres inkubacji choroby wynosi zazwyczaj dni, po czym nagle występują wymioty, gorączka i obfita, wodnista biegunka. Zakażenie ma zazwyczaj łagodny przebieg, ale w ciężkich przypadkach może dochodzić do zagrażającego życiu odwodnienia, jeżeli nie zostanie podjęte właściwe leczenie. Do objawowych zakażeń najczęściej dochodzi po raz pierwszy u dzieci w wieku lata. Pierwotne zakażenie pozostawia specyficzną dla serotypu odpowiedź serologiczną, która się rozszerza przy kolejnych ekspozycjach. Nabyta naturalna odporność zabezpiecza przed ciężkimi postaciami choroby wywołanymi przez inne serotypy. Uważa się,że karmienie piersią może zapewniać pewne zabezpieczenie

10 Meldunek /B/00 0 przed chorobą u bardzo małych dzieci. Ochronne poziomy serologiczne nie zostały jeszcze dokładnie ustalone. Uważa się,że specyficzna odpowiedź immunologiczna w klasie IgA jest zasadniczym czynnikiem decydującym o odporności miejscowej śluzówki jelita. Jest prawdopodobne, że ustąpienie zakażenia jest wynikiem narastania odporności komórkowej. Ostatnio licencjonowana szczepionka przeciw rotawirusom jest oparta o rotawirusy małp rezus (RRV). Do szczepu szczepionkowego inkorporowano geny trzech innych często występujących ludzkich rotawirusów (G, G i G) po sprawdzeniu ich indywidualnego bezpieczeństwa i immunogenności. W następstwie uzyskano tetrawalentny "koktajl szczepionkowy". Szczepionka jest podawana doustnie dzieciom w wieku od do tygodni w trzech dawkach w odstępie około tygodni. Bezpieczeństwo, immunogenność oraz skuteczność nowej szczepionki określono w badaniach, które przeprowadzono na dużej liczbie niemowląt w Finlandii, USA i Wenezueli. Szczepionka zabezpieczała w % przeciw wszystkim postaciom biegunki rotawirusowej oraz w 00% przeciw ciężkim zachorowaniom. Uzyskiwano równocześnie skrócenie czasu trwania biegunki. W krajach gdzie przeprowadzono badania dominował w tym czasie serotyp G, tym niemniej uzyskiwano ochronę przed innymi serotypami. Szczególną wartość miało badanie przeprowadzone w Wenezueli ze względu na objęcie szczepieniami ubogich środowisk o niskim standardzie społecznoekonomicznym. Badania, które przeprowadzono w Brazylii i Peru ze szczepionką o 0krotnie niższej dawce wykazały małą lub żadną skuteczność szczepień, comoże wskazywać na związek efektywności szczepionki z dawką. U szczepionych obserwuje się wydalanie wirusa szczepionkowego z kałem, ale w ich otoczeniu nie stwierdzono występowania zachorowań ani serokonwersji. Karmienie piersią nie interferuje znacząco ze szczepieniem. Nie ma również negatywnego wpływu szczepionki na powstawanie oporności przez inne równocześnie podane szczepionki jak DiTePer, OPV, HBV oraz Hib. Wciągu dni u 0% szczepionych może pojawić się po pierwszej dawce szczepionki gorączka do C, której może towarzyszyć drażliwość i zmniejszone łaknienie. W dotychczasowych badaniach nie obserwowano u szczepionych ani biegunki ani wymiotów. Tak jak inne żywe szczepionki, wirusowa szczepionka przeciw rotawirusom nie powinna być podawana dzieciom z rozpoznanymi lub podejrzewanymi niedoborami immunologicznymi. Stanowisko centrali WHO w Genewie w odniesieniu do szczepionki przeciw rotawirusom jest następujące: rozwój szczepionek przeciw rotawirusom ma znaczenie priorytetowe w zapobieganiu chorobom biegunkowym, szczepionka powinna być przede wszystkim wprowadzona w krajach, gdzie choroby biegunkowe wywołane przez rotawirusy stanowią poważny problem zdrowotny, tempo wprowadzania szczepionki do programów szczepień będzie uzależnione w poszczególnych krajach od różnych priorytetów zdrowotnych i sytuacji ekonomicznej, zanim podejmie się ostateczne decyzje o zaleceniu wprowadzenia powszechnych szczepień w krajach rozwijających się jest niezbędne wykonanie dalszych badań, zwłaszcza na terenie Afryki i Azji, jeżeli skuteczność szczepionki zostanie dobrze udokumentowana a jej cena okaże się dostępna, będzie można zapewnić szczepieniom wysokie priorytety na terenach, gdzie zakażenia rotawirusowe stanowią poważny problem zdrowotny. na podstawie "Wkly Epid.Rec." (000,,) opracował Wojciech Żabicki Taksonomia rodzaju Salmonella i zmiany w nazewnictwie Klasyfikacja bakterii służy do określenia stopnia pokrewieństwa pomiędzy różnymi grupami mikroorganizmów. Rodzina Enterobacteriaceae w obecnym kształcie została wyodrębniona przez Ewinga w r. z grupy bakterii gramujemnych, w oparciu o analizę od 0 do 00 różnych cech fenotypowych. Obecnie stosuje się techniki genotypowe, pozwalające na dokonanie charakterystyki i bezpośrednie porównanie genomów bakteryjnych. WMiędzynarodowym Ośrodku Referencyjnym Salmonella (WHO Collaborating Centre for Reference and Research on Salmonella) w Instytucie Pasteur a w Paryżu opracowano nową taksonomię bakterii należących do rodzaju Salmonella i przedstawiono wynikające z niej zmiany w nazewnictwie. Nowa klasyfikacja opiera się na analizie pokrewieństwa genomów oraz profili enzymatycznych szczepów Salmonella (). Do rodzaju Salmonella należą dwa gatunki (species): S.enterica i S.bongori. Gatunek S.enterica został podzielony na sześć podgatunków (subspecies): S.enterica subsp. enterica, S.enterica subsp. salamae, S.enterica subsp. arizonae, S.enterica subsp. diarizonae, S.enterica subsp. houtenae i S.enterica subsp. indica. Podgatunek enterica obejmuje ponad,% wszystkich izolowanych szczepów Salmonella. Ponieważ tylko serowary tego podgatunku mają nazwy własne, nie jest w ich przypadku konieczne podawanie pełnej nazwy gatunkowej. Nazwa S almonella ser. Typhimurium lub Salmonella Typhimurium jest równoznaczna z określeniem przynależności szczepu do I podgatunku S.enterica. Ewing zaleca w publikacjach naukowych stosowanie pełnej nazwy przy pierwszym jej użyciu (np. Salmonella enterica subsp. enterica, serowar Enteritidis). Następnie można poprzestać na podaniu nazwy rodzajowej i serowarowej (np. Salmonella Enteritidis), przy czym w zapisie drugiego członu nazwy nie stosuje się kursywy. W Polsce nowa systematyka i nazewnictwo bakterii rodzaju Salmonella przedstawione zostały m.in. w meldunku /B/ Krajowego Ośrodka Salmonella, Instytutu Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni (,). () Hoszowski A., Wasyl D.: Taksonomia i nomenklatura rodzaju Salmonella. Medycyna Wet., 000;:. () DeraTomaszewska B., Głośnicka R.: Zestawienie serowarów Salmonella występujących w Polsce. Przeg.Epid., ;:. Anna Przybylska adres internetowy: "Meldunki" opracowuje zespół: Mirosław P. Czarkowski (red.odp.), Ewa Cielebąk, Barbara Kondej, Ewa Stępień tel. (0) 0, tel. (0) 0// w. 0, fax (0), tlx, epimeld@medstat.waw.pl.; Jadwiga Żabicka (koment.) tel. (0) 0// w. 0. Kierownictwo naukowe: prof. dr hab. Wiesław Magdzik.