Ad. 1. Usługi bytowe. a) Zapewnienie odpowiedniego miejsca zamieszkania.

Transkrypt

1 P R O T O K Ó Ł kontroli kompleksowej przeprowadzonej w Domu Pomocy Społecznej przeznaczonym dla osób przewlekle somatycznie chorych we Włościborzu oraz w Filii w Kołobrzegu. Zgodnie z art. 22 pkt. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (j.t. Dz. U. z 2015 r. poz. 163 z późn. zm.) do zadań wojewody należy nadzór nad realizacją zadań samorządu powiatowego, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz nad jakością usług, a także nad zgodnością zatrudnienia pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej ze standardem określonym w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 964). W dniach czerwca 2015 r. na podstawie 4 pkt. 1 oraz 5 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61, poz. 543 z późn. zm.) kontrolę kompleksową w Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu oraz w Filii w Kołobrzegu przeprowadził zespół inspektorów Wydziału Spraw Społecznych Zachodniopomorskiego Urzędu Wojewódzkiego w Szczecinie w składzie: - Janina Jakubowska - starszy inspektor - osoba kierująca zespołem, - Ewa Pospieszyńska - inspektor wojewódzki, na podstawie upoważnienia z dnia 11 czerwca 2015 r. Nr 31/2015 wydanego przez Wojewodę Zachodniopomorskiego Marka Tałasiewicza. Przedmiot kontroli: przestrzeganie standardu świadczonych usług i zgodności zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno opiekuńczego z wymaganymi kwalifikacjami w okresie od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli. Kontrolą objęto następujące zagadnienia: Usługi bytowe: a) zapewnienie odpowiedniego miejsca zamieszkania, b) wyżywienie i organizacja posiłków, c) zapewnienie odzieży i obuwia, d) utrzymanie czystości. Usługi opiekuńcze: a) udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych, b) pielęgnacja, c) niezbędna pomoc w załatwianiu spraw osobistych, d) zapewnienie środków czystości i higienicznych oraz pomoc w utrzymaniu higieny osobistej, e) organizacja i działalność zespołów terapeutyczno-opiekuńczych. Usługi wspomagające: a) świadczenie pracy socjalnej, b) organizacja terapii zajęciowej, c) możliwość korzystania przez mieszkańców z biblioteki lub punktu bibliotecznego, codziennej prasy oraz przepisów prawnych dotyczących domów pomocy społecznej, d) umożliwienie zaspokojenia potrzeb kulturalnych, e) zapewnienie regularnego kontaktu z Dyrektorem Domu, sprawność załatwiania skarg i wniosków, zapewnienie warunków do rozwoju samorządności mieszkańców Domu, f) umożliwienie zaspokojenia potrzeb religijnych oraz sprawienie pogrzebu zgodnie z wyznaniem zmarłego mieszkańca, g) zapewnienie kontaktu z psychologiem, 1

2 h) zapewnienie bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych. Poziom zatrudnienia oraz kwalifikacje pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego. Świadczenie usług w zakresie zapewnienia dostępu do świadczeń zdrowotnych i rehabilitacji leczniczej. Kontrolę przeprowadzono zgodnie z planem kontroli zewnętrznych na 2015 r. W trakcie kontroli informacji i wyjaśnień udzielał Dyrektor Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu Pani Małgorzata Rzepka-Klincewicz. Oznaczenie jednostki kontrolowanej: Adres: Dom Pomocy Społecznej we Włościborzu, Wrzosowo, z Filią w Kołobrzegu ul. Ogrodowa 3, Kołobrzeg, zwany dalej Domem, Typ Domu: dla osób przewlekle somatycznie chorych, Liczba miejsc: 105 w tym: 85 miejsc w DPS we Włościborzu i 20 miejsc w Filii DPS w Kołobrzegu, Imię i nazwisko dyrektora jednostki: Małgorzata Rzepka-Klincewicz, Podmiot prowadzący: Starostwo Powiatowe w Kołobrzegu, ul. Plac Ratuszowy 1, Kołobrzeg. Starosta Kołobrzeski posiada zezwolenie wydane przez Wojewodę Zachodniopomorskiego (decyzję z dnia 26 lipca 2006 r. Nr PS.1.JJ.9013/7a/06) na prowadzenie Domu Pomocy we Włościborzu przeznaczonego dla osób przewlekle somatycznie chorych. Dom funkcjonuje w oparciu o Statut i Regulamin Organizacyjny Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu. Domem Pomocy Społecznej od 11 października 2010 r. kieruje Pani Małgorzata Rzepka- Klincewicz. Dyrektor jednostki posiada wykształcenie wyższe, specjalizację z zakresu organizacji i administrowania pomocą społeczną oraz posiada wymagany na zajmowanym stanowisku staż pracy w pomocy społecznej, a zatem spełnia wymogi określone w art. 122 ust. 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej. (Zał. nr 1 - kserokopia uchwały Nr XXX/206/2013 Rady Powiatu w Kołobrzegu z dnia 24 maja 2013 r. w sprawie zmiany Statutu Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu, kserokopia uchwały Nr 36/2015 Zarządu Powiatu Kołobrzeskiego z dnia 23 marca 2015 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu Organizacyjnego Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu). Ustalenia ogólne. Stan mieszkańców na pierwszy dzień kontroli tj. 22 czerwca 2015 r. wynosił 103 osoby, w dniu następnym tj. 23 czerwca 2015 r. uległ zmniejszeniu o jedną osobę (zgon) i wynosił 102 osoby. Wszystkie osoby przebywały w DPS na podstawie decyzji administracyjnej. Spośród 102 mieszkańców: - 18 osób posiadało decyzję administracyjną wydaną przed 1 stycznia 2004 r. (pobyt w DPS dofinansowywany z budżetu państwa), - 84 osoby posiadało decyzję administracyjną wydaną po 1 stycznia 2004 r. (opłaty za DPS ponosi osoba przebywająca w domu, członkowie rodziny, gmina). Kontrolujący zapoznali się z dokumentacją dot. liczby osób przebywających w DPS we Włościborzu za okres od r. do r. (według stanu na koniec każdego miesiąca). Ustalono, iż w badanym okresie w każdym miesiącu w Domu przebywały osoby (od 2 osób do 7 osób) na podstawie umów cywilno prawnych. Stwierdza się, że Dom 2

3 przyjmował większą liczbę mieszkańców niż wynikało to z wydanego Staroście zezwolenia na prowadzenie Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu. Stan mieszkańców przebywających w Domu Pomocy Społecznej przekraczał stan miejsc wskazany we wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie DPS we Włościborzu, co jest niezgodne z art. 57 ust. 3a pkt 6 ustawy o pomocy społecznej. Ponadto do Domu przyjmowane były osoby bez decyzji administracyjnej (na umowy cywilno-prawne), co jest niezgodne z zapisem art. 59 ww. ustawy. Z książki kontroli i przedłożonych przez Dyrektora Domu materiałów wynika, że w okresie od 1 stycznia 2014 r. do 22 czerwca 2015 r. w DPS we Włościborzu przeprowadzono 7 kontroli przez instytucje zewnętrzne powołane do nadzoru w zakresie funkcjonowania DPS (Zachodniopomorski Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Szczecinie-3 kontrole, Państwowy Inspektor Sanitarny w Kołobrzegu - 4 kontrole), w dwóch przypadkach wydano zalecenia, które na dzień 22 czerwca 2015 r. były w trakcie realizacji. Z informacji uzyskanej od Dyrektora Domu wynika, że Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Kołobrzegu w okresie od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli nie dokonywało żadnej kontroli dotyczącej funkcjonowania DPS we Włościborzu. (Zał. nr 2 - Informacje ogólne dot. mieszkańców Domu, zestawienie kontroli w DPS przeprowadzonych w latach 2014/2015). Ad. 1. Usługi bytowe. a) Zapewnienie odpowiedniego miejsca zamieszkania. Dom Pomocy Społecznej we Włościborzu składa się z dwóch obiektów mieszkalnych usytuowanych we Włościborzu oraz w Kołobrzegu przy ul. Ogrodowej 3. - Obiekt we Włościborzu znajduje się na działce oznaczonej w ewidencji gruntów pod nr 192/29. Dom mieści się w obiekcie składającym się z dwóch połączonych ze sobą budynków tj. budynku hotelowego (trzykondygnacyjnego) oraz budynku administracyjnogospodarczego (parterowego z poddaszem użytkowym). Powierzchnia użytkowa obiektu wynosi 2.398,45 m². W obiekcie tym usytuowane są pomieszczenia mieszkalne, sanitarne i ogólnodostępne oraz pomieszczenia biurowe. Teren wokół Domu jest ogrodzony. Dojścia do budynków (3) posiadają utwardzoną nawierzchnię, przy czym część nawierzchni od strony tylnej budynku jest nierówna, (obniżenie poziomu - wgłębienia), co utrudnia mieszkańcom poruszającym się na wózkach inwalidzkich w swobodnym przemieszczaniu się po terenie posesji obiektu. Budynek wyposażony jest w windę przystosowaną do przewozu osób niepełnosprawnych. W obiekcie zainstalowany jest system przeciwpożarowy oraz system przyzywowo-alarmowy. - Obiekt w Kołobrzegu usytuowany jest na działce oznaczonej w ewidencji gruntów pod nr 70 w obrębie 13, przy ul. Ogrodowej 3, o powierzchni 0,0814 ha. Filia Domu mieści się w budynku wolnostojącym, trzykondygnacyjnym, jednoklatkowym, niepodpiwniczonym. Powierzchnia użytkowa obiektu wynosi 559,03 m². W budynku tym mieszczą są pomieszczenia mieszkalne, sanitarne i ogólnodostępne, pomieszczenia stanowiące zaplecze żywieniowe (kuchnia, magazyny) oraz pomieszczenia biurowe (administracja DPS). Teren wokół Domu jest również zagospodarowany i ogrodzony. Dojście do budynku (1 przeznaczone dla mieszkańców) posiada utwardzoną nawierzchnię. Budynek wyposażony jest w platformę schodową, co umożliwia osobom poruszającym się na wózkach inwalidzkich na swobodne wejścia i wyjścia z budynku. W obiekcie zainstalowany jest system przeciwpożarowy oraz system przyzywowo-alarmowy. 3

4 Sprawdzono dokumentację dot. konserwacji windy i platformy schodowej i stwierdzono, że ww. urządzenia dopuszczone są do użytkowania. Podczas wizytacji obu obiektów inspektorzy skontrolowali sprawność funkcjonowania systemu przyzywowo-alarmowego i nie wnieśli w tym zakresie uwag. Zespół kontrolny w badanym temacie wniósł uwagi wskazane jak wyżej. (Zał. nr 3 - Informacje ogólne dot. warunków bytowych, kserokopie dokumentów zezwalających na eksploatację urządzeń dźwigowych w Domu). Dyrektor Domu poinformował, że w okresie objętym kontrolą sukcesywnie poprawiał warunki bytowe w jednostce poprzez m.in. przeprowadzenie prac remontowych w Domu w celu poprawy stanu technicznego obiektów (zakup platformy schodowej, modernizacja windy), poprawę stanu sanitarnego pomieszczeń mieszkalnych i sanitarnych, zakup drobnego sprzętu do kuchni Domu. Ponadto dokonano zakupu nowego samochodu przystosowanego do przewozu osób niepełnosprawnych. Na 2015 r. zaplanowano kontynuowanie prac remontowych w części hotelowej Domu we Włościborzu, doposażenie pokoi w meble, w tym w łóżka specjalistyczne oraz zakup: sprzętu agd do kuchni i agregatora prądowniczego. Ponadto w ramach realizacji zadania pn. Termomodernizacja obiektu wraz z montażem kolektorów słonecznych we Włościborzu planowany jest generalny remont elewacji budynku, docieplenie i wymiana okien. Stan i struktura pomieszczeń znajdujących się w DPS. Dom uznaje się za spełniający warunki standardu, jeżeli znajdują się w nim pomieszczenia określone w 6 ust.1 pkt 2 ww. rozporządzenia sprawie domów pomocy społecznej. Pomieszczenia ogólnodostępne Dom zapewnia mieszkańcom następującą strukturę pomieszczeń ogólnodostępnych: Struktura pomieszczeń Budynek we Włościborzu Budynek w Kołobrzegu Ogółem Pokój dziennego pobytu Jadalnia Gabinet medycznej pomocy doraźnej Pomieszczenie do terapii zajęciowej 2-2 Pomieszczenie do rehabilitacji 1-1 Kuchenka pomocnicza Pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia Palarnia 1-1 Pokój gościnny Kaplica 1-1 Miejsce kultu religijnego Z ustaleń kontroli wynika, że Dom Pomocy Społecznej nie zapewnia osobom zamieszkałym w Filii w Kołobrzegu pomieszczenia do terapii i rehabilitacji. 4

5 Wszystkie pomieszczenia wyposażone są zgodnie z ich przeznaczeniem. Zespół inspektorów w badanym zakresie wniósł uwagi jak wyżej. Pokoje mieszkalne Zgodnie z 6 ust.1 pkt. 2 lit. a, ww. rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej w Domu znajdują się następujące pomieszczenia: pokoje mieszkalne jednoosobowe i wieloosobowe. Z przedłożonego dokumentu pn. Informacja o pokojach mieszkalnych oraz przeprowadzonej wizytacji, stan bazy mieszkaniowej przedstawia się następująco: Dom Pomocy Społecznej dysponuje ogółem 77 pokojami mieszkalnymi, zgodnie z poniższym zestawieniem: Struktura pokoi: Budynek we Włościborzu Budynek w Kołobrzegu Ogółem: Pokoje jednoosobowe Pokoje wieloosobowe: dwuosobowe Ogółem: Struktura pokoi mieszkalnych odpowiada normom określonym w rozporządzeniu w sprawie domów pomocy społecznej. Zgodnie z 6 ust.1 pkt. 3 lit. a - pokój jednoosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 9 m 2, pokój uznaje się za spełniający wymagane normy, jeżeli odstępstwo poniżej wymaganej powierzchni nie jest większe niż 5%. Dom zapewnia mieszkańcom 6 pokoi jednoosobowych o powierzchni w dolnej granicy od 9,41 m², a w górnej do 12,24 m², pokoje te spełniają normy określone standardem. Trzydzieści cztery pokoje jednoosobowe posiadają powierzchnię w dolnej granicy od 8,86 m² a w górnej granicy 8,90 m², odstępstwo od wymaganej powierzchni wynosi od 0,24 m² do 0,10 m², pokoje te zgodnie z 6 ust.1pkt 3 lit c rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej uznaje się za spełniające wymagane normy. Zgodnie z 6 ust.1 pkt 3 lit. b - pokój wieloosobowy powinien mieć powierzchnię nie mniejszą niż 6 m 2 na jedną osobę, pokój uznaje się za spełniający wymagane normy, jeżeli odstępstwo poniżej wymaganej powierzchni nie jest większe niż 5%. Dom zapewnia mieszkańcom 37 pokoi dwuosobowych. Z przedłożonej do kontroli dokumentacji wynika, że pokoje dwuosobowe posiadają średnią powierzchnię w dolnej granicy od 6,12 m², a w górnej do 7,51 m², a zatem pokoje te spełniają wymogi standardu (6, 00 m² na jednego mieszkańca). Pokoje wyposażone są w tapczany lub łóżka (w tym ortopedyczne), stoliki, krzesła, szafki nocne, szafy ubraniowe oraz w sprzęt rtv. Wyposażenie pokoi stanowi własność Domu. W niewielu pokojach znajdowały się pojedyncze meble, które stanowiły własność mieszkańców. Wszystkie pokoje posiadają odpowiednią do ich struktury liczbę wyprowadzeń elektrycznych i instalację radiowo-telewizyjną, sygnalizację alarmową oraz przeciwpożarową. 5

6 Podczas wizytacji pokoi mieszkalnych stwierdzono, że stan sanitarno higieniczny 14 pokoi w obiekcie we Włościborzu wymaga odświeżenia lub remontu. Dyrektor Domu odniósł się do uwag kontrolujących informując, że wskazane jw. pokoje ujęte są w planie remontów na bieżący rok. W zakresie utrzymania bieżącej czystości pomieszczeń mieszkalnych w obu obiektach Domu zespół kontrolny nie wniósł uwag. Pomieszczenia higieniczno-sanitarne Zgodnie z 6 ust.1 pkt. 4 lit. a rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej liczba łazienek zapewnia możliwość korzystania z każdej przez nie więcej niż pięć osób, a w przypadku toalet przez nie więcej niż cztery osoby. Dom zapewnia mieszkańcom następujące warunki sanitarne. - Budynek we Włościborzu przeznaczony jest dla 85 mieszkańców. Ww. budynku znajduje się 15 łazienek, które są wyposażone w 18 urządzeń kąpielowych (wanny, natryski), na jedno urządzenie kąpielowe przypada 5 mieszkańców (średnio 4,72). W budynku tym znajduje się 23 toalety wyposażone w 23 oczka wc, na jedno oczko wc przypada 4 mieszkańców ( średnio 3,69). Drzwi wejściowe do 3 pomieszczeń, w których znajdują się oczka wc mają szerokość 60 cm, co stanowi barierę architektoniczną dla mieszkańców niesprawnych ruchowo, w tym mieszkańców poruszających się na wózkach inwalidzkich. Pozostałe otwory drzwiowe do pomieszczeń sanitarnych mają szerokość od 90 cm do 110 cm. Dyrektor Domu oświadczył, iż występujące bariery w pomieszczeniach sanitarnych we Włościborzu zostaną usunięte do końca bieżącego roku. - Budynek w Kołobrzegu przeznaczony jest dla 20 mieszkańców. Mieszkańcom zapewnia się 12 pomieszczeń higieniczno-sanitarnych wyposażonych w 12 urządzeń kąpielowych (natryski, wanny) oraz 15 oczek wc. Na jedno urządzenie kąpielowe przypada około 2 mieszkańców (średnio 1,67), a na jedno oczko wc przypada niewiele ponad 1 osobę (średnio 1,33). Wszystkie pomieszczenia sanitarne w obu budynkach wyposażone są w uchwyty umożliwiające korzystanie z nich przez osoby niepełnosprawne. Stwierdza się, iż w obu obiektach liczba urządzeń kąpielowych oraz oczek wc jest zgodna z normami określonymi w standardzie, przy czym niewłaściwa szerokość drzwi (60 cm) do trzech pomieszczeń sanitarnych, w których znajdują się oczka wc (budynek we Włościborzu) stanowi barierę dla mieszkańców. W dniach wizytacji wszystkie pomieszczenia sanitarne były czyste i wolne od nieprzyjemnych zapachów. (Zał. nr 4 - Informacja o pomieszczeniach ogólnodostępnych, Informacja o pokojach mieszkalnych, Informacja o pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych, wg stanu na dzień r.). b) Wyżywienie i organizacja posiłków. Dom Pomocy Społecznej posiada kuchnie wraz z zapleczem magazynowym w obu obiektach tj. we Włościborzu oraz w Filii w Kołobrzegu. Do przygotowywania wyżywienia dla mieszkańców Dom zatrudnionych jest 9 osób, w tym 7 osób we Włościborzu i 2 osoby w Kołobrzegu. Dom zapewnia mieszkańcom całodzienne wyżywienie tj. śniadanie, obiad, podwieczorek i kolację. Mieszkańcom, którym lekarz zlecił dietę, przygotowywane są posiłki dietetyczne oraz zgodnie ze wskazaniem otrzymują oni dodatkowe posiłki. 6

7 Posiłki dietetyczne zostały zlecone 38 mieszkańcom, pozostali mieszkańcy w liczbie 64 korzystali z diety ogólnej. Czas wydawania posiłków przedstawia się następująco: - śniadanie wydawane w godz , - obiad wydawany w godz , - podwieczorek wydawany o godz kolacja w godz Stwierdzono, iż organizacja wydawania posiłków jest zgodna z zapisem rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej. W okresie objętym kontrolą, średnia stawka żywieniowa w DPS przypadająca na jednego mieszkańca (osobodzień) przedstawia się następująco: - w roku 2014 wynosiła 7,72 zł, - w roku 2015 wynosiła 8,66 zł. Zespół kontrolny zwrócił się do mieszkańców z zapytaniem o ocenę oferowanego przez Dom wyżywienia. Większość mieszkańców (z grupy 30 osób) na zadane jw. pytanie poinformowała kontrolujących, iż całodzienne wyżywienie jest dobre i nie wnoszą w tym zakresie uwag. Zespół inspektorów spotkał się przedstawicielem samorządu mieszkańców w celu pozyskania opinii o jakości usług świadczonych na rzecz mieszkańców Domu, w tym usług dotyczących żywienia mieszkańców. Opinia w ww. temacie była pozytywna. Kontroli poddano wyrywkowo jadłospisy dekadowe z okresów: r r., r r., r r., r r., r r., r r., r r., r r., r r. Analiza ww. jadłospisów dekadowych wykazała, iż w zestawach całodziennego wyżywienia mieszkańców występuje nabiał, sery, wędliny, mięso, ryby, kasze, potrawy mączne, warzywa surowe i gotowane oraz owoce. W jadłospisach podawana jest gramatura poszczególnych składników zestawu posiłku tj. śniadania, obiadu, podwieczorku i kolacji. Jadłospisy umieszczone są na tablicy ogłoszeń. Wśród mieszkańców Domu 14 osób wymaga karmienia, 32 osoby wymaga częściowej pomocy przy spożywaniu posiłków, pozostali mieszkańcy w liczbie 56 osób spożywają posiłki samodzielnie. Mieszkańcy Domu w liczbie 44 spożywają posiłki w jadalni, a 58 osób spożywa posiłki w swoich pokojach, które podawane są na życzenie mieszkańców. Stwierdza się, iż Dom umożliwia każdemu z mieszkańców prawo wyboru miejsca spożywania posiłku. Poza podstawowymi posiłkami mieszkańcy mają dostęp przez całą dobę do produktów żywnościowych (pieczywa, margaryny, dżemu, herbaty oraz napoi). Podczas wizytacji Domu zapytano kilkunastu mieszkańców czy poza głównymi posiłkami mają dostęp do produktów żywnościowych. Pytani mieszkańcy udzielili w tym zakresie odpowiedzi twierdzących, wskazując na miejsca (pomieszczenia kuchenne), w których znajdują się ww. produkty. (Zał. nr 5 - Informacja dotycząca żywienia mieszkańców, informacja dot. stawki żywieniowej w latach 2014/2015, kserokopie dekadowe jadłospisów wskazanych jw.). 7

8 c) Zapewnienie odzieży i obuwia. Z ustaleń zespołu inspektorów wynika, iż na dzień kontroli tj. 22 czerwca 2015 r. wszyscy mieszkańcy Domu posiadali własne dochody. Z przedłożonego zestawienia wynika, iż po uregulowaniu odpłatności za pobyt w domu pomocy społecznej mieszkańcy dysponują własnymi środkami finansowymi w wysokości od 60 zł do zł. Z uzyskanych informacji wynika, iż w zasadzie wszyscy mieszkańcy zaopatrują się w odzież i obuwie w ramach własnych środków finansowych. Część mieszkańców samodzielnie dokonuje zakupu niezbędnej im odzieży i obuwia, mieszkańcy ubezwłasnowolnieni zaopatrywani są przez opiekunów prawnych, a mieszkańcy mniej sprawni ruchowo wspomagani są w tym zakresie przez personel Domu. Stan wyposażenia mieszkańców w zakresie odzieży i obuwia sprawdzany jest co kwartał w odniesieniu do każdej pory roku i w przypadku braku określonego asortymentu lub jego zużycia podejmowane są działania w celu uzupełnienia niedoboru odzieży lub obuwia. W latach 2014/2015 Dom Pomocy Społecznej we Włościborzu nie dokonywał z budżetu Domu zakupu odzieży i obuwie dla mieszkańców. Z wyjaśnień Dyrektora wynika, iż w magazynie Domu znajduje się odzież i obuwie, którą Dom uzyskał w ramach otrzymanych darów i w przypadku wystąpienia konieczności doposażenia mieszkańców w określony asortyment, takie doposażenie jest realizowane. Podczas wizytacji Domu sprawdzono bezpośrednio stan zaopatrzenia mieszkańców w odzież i obuwie. Nie stwierdzono w tym zakresie nieprawidłowości. Mieszkańcy dysponowali odpowiednią ilością bielizny, odzieży i obuwia dopasowanego stosownie do ich rozmiaru. Odzież i obuwie utrzymane były w należytej czystości, a mieszkańcy ubrani byli schludnie. (Zał. nr 6 - Informacja dot. dochodów mieszkańców, informacja dot. zaopatrzenia mieszkańców w odzież i obuwie przez Dom). d) Utrzymanie czystości. W Domu Pomocy Społecznej utrzymywaniem czystości w pomieszczeniach mieszkalnych zajmują się pracownicy Domu zatrudnieni na stanowisku pokojowej (9 pracowników). Praca pokojowych odbywa się zgodnie z ustalonym harmonogramem. Codziennie sprzątane są wszystkie pokoje mieszkalne, pomieszczenia sanitarne oraz pomieszczenia ogólnodostępne. Ponadto pokojowe zajmują się zmianą bielizny osobistej i pościelowej, przygotowaniem jej do pralni oraz odbiorem czystej bielizny i pościeli, segregowaniem jej i dostarczaniem do pokoi mieszkańców, a także pomagają przy wydawaniu posiłków oraz wspierają opiekunów w zabezpieczeniu usług pielęgnacyjnych m.in.: pomoc przy myciu i kąpaniu mieszkańców,a w razie potrzeby również przy ich ubieraniu. W dniach kontroli stan utrzymania czystości w pokojach mieszkalnych, w pomieszczeniach higieniczno-sanitarnych i w pomieszczeniach ogólnodostępnych nie budził zastrzeżeń. (Zał. nr 7 - Informacja dotycząca utrzymania czystości pomieszczeń użytkowanych przez mieszkańców; Zakres obowiązków służbowych, uprawnień i odpowiedzialności dotyczy stanowiska: pokojowa). Ad. 2. Usługi opiekuńcze Charakterystyka mieszkańców Domu. W Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu z Filią w Kołobrzegu zamieszkuje 102 mieszkańców przewlekle somatycznie chorych, w tym: 47 kobiet i 55 mężczyzn. Struktura wiekowa mieszkańców przedstawia się następująco: 8

9 - od 39 roku życia do 40 roku życia 3 osoby, - od 41 roku życia do 50 roku życia 3 osoby, - od 51 roku życia do 60 roku życia 13 osób, - od 61 roku życia do 70 roku życia 25 osób, - od 71 roku życia do 80 roku życia 20 osób, - od 81 roku życia do 90 roku życia 30 osób, - powyżej 91 roku życia 8 osób. Spośród mieszkańców DPS 23 osoby posiadają orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a 40 osób posiada orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności. (Zał. nr 8 - Informacje dot. ogólnej charakterystyki mieszkańców). a) Udzielanie pomocy w podstawowych czynnościach życiowych Mieszkańcami Domu są osoby o różnym stopniu samodzielności w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych. Charakterystyka mieszkańców Domu w zakresie sprawności ruchowej przedstawia się następująco: osoby leżące 3 osoby poruszające się na wózku inwalidzkim 21 osoby poruszające się przy pomocy chodzika 3 osoby poruszające się przy pomocy kuli ortopedycznej i laski 13 osoby poruszające się samodzielnie 62 Pomoc mieszkańcom w podstawowych czynnościach życiowych udzielana jest przez pracowników Domu między innymi w zakresie: spożywania posiłków, korzystania z toalety, poruszania się, utrzymania higieny ciała. Pomoc w podstawowych czynnościach życiowych świadczona jest przez pracowników Domu zatrudnionych na stanowiskach opiekuna i pielęgniarki. Udzielanie pomocy mieszkańcom: zakres usług liczba mieszkańców wymagających całkowitej pomocy liczba mieszkańców wymagających częściowej pomocy toaleta poranna i wieczorna podstawowe czynności higieniczne w ciągu dnia kąpiele poruszanie się spożywanie posiłków (Zał. nr 9 - Informacja o zapewnieniu pomocy w podstawowych czynnościach życiowych). b) Pielęgnacja Opiekunowie udzielają pomocy mieszkańcom podczas codziennej toalety porannej i wieczornej, natomiast kąpiele wykonywane są według indywidualnych potrzeb, nie rzadziej niż raz w tygodniu. Zakres zabiegów higienicznych wykonywanych przez personel 9

10 opiekuńczy obejmuje również higienę jamy ustnej, mycie protez zębowych, golenie, strzyżenie, czyszczenie i obcinanie paznokci, higienę stóp, nawilżanie i natłuszczanie skóry. Trzy razy w tygodniu (w poniedziałki, środy i piątki) mieszkańcy mają możliwość korzystania z usług fryzjerskich świadczonych na terenie Domu. Na dzień kontroli 43 mieszkańców korzystało z pieluchomajtek, które są zmieniane w zależności od potrzeb, nie rzadziej jednak niż dwa razy dziennie. Wobec mieszkańców nieopuszczających łóżek stosowana jest całodobowa pielęgnacja przeciwodleżynowa, która polega na zabezpieczaniu skóry środkami pielęgnacyjnymi, częstej zmianie pozycji ciała, oklepywaniu i masażu miejsc narażonych na powstawanie odleżyn. Osoby leżące korzystają ze łóżek wyposażonych w materace przeciwodleżynowe. Podczas wizytacji zespół kontrolny stwierdził, że osoby leżące były czyste i zadbane. Opiekunowie pomagają osobom mającym problemy z samodzielnym poruszaniem się, asystując podczas czynności życia codziennego. Czynności opiekuńczo-higieniczne odnotowywane są w kartach usług dziennych i kartach kąpieli mieszkańców. W badanym zakresie nie stwierdzono nieprawidłowości. (Zał. nr 10 - Informacja dot. pielęgnacji osób leżących). c) Niezbędna pomoc w załatwianiu spraw osobistych Udzielaniem pomocy w załatwianiu spraw osobistych zajmują się pracownicy socjalni oraz opiekunowie. Zakres spraw wymagających pomocy obejmuje: dokonywanie zakupów, pomoc w sprawach finansowych, kontakt z instytucjami, rozwijanie i stymulowanie kontaktów z rodziną i znajomymi. Pracownicy pierwszego kontaktu działają w ramach zespołów terapeutyczno-opiekuńczych oraz koordynują działania wynikające z indywidualnego planu wsparcia mieszkańca. Pracownikiem pierwszego kontaktu jest pracownik Domu wskazany przez mieszkańca, jeżeli wybór ten jest możliwy ze względu na stan zdrowia mieszkańca. Do obowiązków pracownika pierwszego kontaktu należą w szczególności indywidualne spotkania z mieszkańcem, omawianie z nim jego bieżących problemów oraz pomoc w ich rozwiązywaniu. Na dzień kontroli w Domu działało 52 pracowników pierwszego kontaktu, którzy obejmowali opieką od 1 do 3 mieszkańców. Pracownicy pierwszego kontaktu wspomagają mieszkańców przede wszystkim w rozwiązywaniu ich spraw osobistych, związanych z codziennym funkcjonowaniem w placówce. Natomiast sprawy, które wymagają współpracy z zewnętrznymi instytucjami, jednostkami służby zdrowia przekazywane są właściwym dla zakresu sprawy pracownikom Domu (pracownikom socjalnym, pielęgniarkom). W czasie odwiedzin mieszkańców w ich pokojach, inspektorzy zwrócili się do kilkunastu osób z zapytaniem: czy przy rozwiązywaniu spraw osobistych wspomagani są przez personel Domu? Mieszkańcy potwierdzili, że uzyskują pomoc w sprawach osobistych. Zespół kontrolny nie wnosi uwag do badanego tematu. (Zał. nr 11 - Wykaz pracowników pierwszego kontaktu w DPS we Włościborzu). d) Zapewnienie środków czystości i higienicznych oraz pomoc w utrzymaniu higieny W czasie wizytacji łazienek i toalet zespół kontrolny zwracał uwagę między innymi na wyposażenie pomieszczeń w papier toaletowy i mydło. Stwierdzono, że papier toaletowy, ręczniki papierowe i mydło w płynie były dostępne dla mieszkańców we wszystkich pomieszczeniach sanitarnych. Mieszkańcy zaopatrywani są na bieżąco w środki higieniczne przez pokojowe i opiekunów. Ponadto mieszkańcy zakupują z własnych środków 10

11 finansowych artykuły higieniczne i kosmetyki. Od 1 stycznia 2014 r. do 22 czerwca 2015 r. na środki czystości Dom wydał ,35 zł. Z przedłożonej informacji i ustaleń zespołu kontrolnego wynika, że Dom zapewnia wszystkim mieszkańcom podstawowe środki higieny osobistej (papier toaletowy i mydło), które są dostępne we wszystkich pomieszczeniach sanitarnych Domu oraz wspiera mieszkańców, którzy nie są w stanie sami zapewnić sobie podstawowych środków higieny osobistej. Dom zapewnia wszystkim mieszkańcom ręczniki (co najmniej 2 szt.) zmieniane raz w tygodniu lub częściej, jeżeli zachodzi taka potrzeba. Dom zapewnia wszystkim mieszkańcom pościel, która jest zmieniana raz na dwa tygodnie lub częściej, gdy zachodzi taka potrzeba. Zmiana pościeli odbywa się według ustalonego harmonogramu. Podczas wizytacji Domu stan czystości pościeli i ręczników nie budził zastrzeżeń. Pranie odzieży, bielizny, ręczników i pościeli odbywa się w pralni znajdującej się na terenie Domu we Włościborzu. Przekazywanie odzieży do pralni i jej odbiór z pralni jest ewidencjonowany przez pracowników Domu. Pralnia we Włościborzu pierze również odzież i pościel przywożoną dwa razy w tygodniu z Filii DPS w Kołobrzegu. W Domu znajduje się pomieszczenie pomocnicze do prania i suszenia, wyposażone w automatyczną pralkę i suszarkę. Z pomieszczenia korzystają mieszkańcy, którzy samodzielnie lub z pomocą personelu wykonują drobne przepierki własnej odzieży. Drobne przepierki samodzielnie wykonuje 7 mieszkańców. (Zał. nr 12 Informacja dot. zaopatrzenia mieszkańców w środki higieny osobistej, kserokopie faktur na zakup środków czystości, informacja dot. zmiany pościeli i ręczników, informacja dot. usług pralniczych). e) Organizacja i działalność zespołów terapeutyczno-opiekuńczych Zarządzeniem nr 4/11 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu z dnia 6 stycznia 2011 r. w sprawie powołania i funkcjonowania zespołu terapeutyczno-opiekuńczego powołano dwa zespoły. W skład zespołu funkcjonującego w DPS w Filii we Włościborzu wchodzi: instruktor terapii zajęciowej, kierownik działu terapeutyczno-opiekuńczego, pracownicy socjalni, specjalista ds. aktywizacji psychofizycznej, pielęgniarki, opiekunowie i pracownicy pierwszego kontaktu. W skład zespołu Filii DPS w Kołobrzegu wchodzą: kierownik Filii DPS w Kołobrzegu, pracownik socjalny, pielęgniarki, opiekunowie oraz pracownicy pierwszego kontaktu. Do podstawowych zadań zespołu terapeutyczno-opiekuńczego należy: opracowywanie, realizacja, dokonywanie oceny indywidualnych planów wsparcia mieszkańców oraz w razie potrzeby ich modyfikacja. Posiedzenia zespołu terapeutyczno-opiekuńczego odbywają się nie rzadziej niż raz na dwa miesiące. W 2014 r. zebrania zespołu odbyły się 13 razy, a w 2015 r. odbyło się 6 spotkań zespołu. Zarządzeniem nr 11/09 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu z dnia 27 maja 2009 r., które zostało zmienione zarządzeniem nr 7/12 z dnia 14 maja 2012 r. wprowadzono wzór formularza indywidualnych planów wsparcia mieszkańca. Wyrywkowo skontrolowano 10 indywidualnych planów wsparcia. Stwierdzono, że dokumentacja składa się z: - karty mieszkańca DPS zawierającej informacje na temat danych osobowych, wywiadu socjologicznego, - karty informacyjnej na temat stanu zdrowia i sprawności fizycznej, - informacji na temat zakresu samodzielności mieszkańca w wykonywaniu czynności życia codziennego, - informacji na temat zainteresowań i udziału mieszkańca w terapii zajęciowej, - karty zabiegowej zawierającej zalecenia ćwiczeń usprawniających ruchowo, 11

12 - karty indywidualnego planu wsparcia mieszkańca dotyczącego zakresu planowanych usług opiekuńczych, zdrowotnych, rehabilitacyjnych, terapeutycznych, socjalnych, religijnych ze wskazaniem celu działania i osoby odpowiedzialnej za realizację planu, - oceny realizacji indywidualnego planu wsparcia mieszkańca. Z analizy materiału wynika, że w planach brak jest proponowanych form wsparcia mieszkańca w zakresie usług, świadczonych przez Dom. Plany są sporządzone w sposób ogólnikowy, brak jest zindywidualizowanej propozycji planowanych usług. Ponadto plan wsparcia nie ulegał modyfikacji, pomimo iż w ocenie wskazywano na powtarzające się problemy dotyczące funkcjonowania mieszkańca w Domu. Z ustaleń kontroli wynika, że pracownikami pierwszego kontaktu są osoby zatrudnione na stanowisku: pielęgniarki (11 osób), opiekuna (23 osób), pokojowej (9 osób), kierownika działu opiekuńczo-teraputycznego (2 osoby), pracownika socjalnego (3 osoby), instruktora terapii zajęciowej (1 osoba), specjalisty ds. aktywizacji psychofizycznej (1 osoba), zastępcy Dyrektora (1 osoba), kapelana (1 osoba). Ww. pracownicy mają pod opieką od 1 do 3 mieszkańców. Zespół kontrolny stwierdza, że występują uchybienia w sposobie sporządzania indywidualnych planów wsparcia mieszkańców w zakresie ustalania rodzaju i zakresu proponowanych usług oraz ich modyfikacji. (Zał. nr 10 Informacja dot. działalności zespołu terapeutyczno-opiekuńczego, Zarządzenie nr 4/11 Dyrektora DPS w sprawie powołania i funkcjonowania zespołu terapeutyczno-opiekuńczego ze zm., Zarządzenie nr 11/09 Dyrektora DPS w sprawie wprowadzenia indywidualnego planu wsparcia mieszkańca DPS ze zm., przykładowa kserokopia indywidualnego planu wsparcia mieszkańca). Ad. 3. Poziom świadczonych usług wspomagających a) Świadczenie pracy socjalnej Dom Pomocy Społecznej zatrudnia 3 pracowników socjalnych. Dwóch pracowników zatrudnionych jest w pełnym wymiarze czasu pracy, natomiast jeden pracownik wykonuje pracę socjalną w wymiarze 0,5 etatu (ogółem wymiar czasu pracy pracowników socjalnych wynosi 2,5 etatu). Pomieszczenia przeznaczone do dyspozycji pracowników zapewniają poczucie intymności i dyskrecji podczas rozmów pomiędzy mieszkańcem a pracownikiem socjalnym. W okresie objętym kontrolą zakres pracy socjalnej świadczonej przez pracowników socjalnych obejmował zadania związane z załatwianiem spraw osobistych i urzędowych mieszkańców. Do zadań pracowników należy wspieranie i wspomaganie mieszkańców we wszystkich sprawach dotyczących życia codziennego. W 2014 r. do Domu przybyło 14 mieszkańców i od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli przybyło 14 mieszkańców. W okresie poddanym kontroli DPS opuściło 6 mieszkańców. W okresie poddanym kontroli pracownicy zajmowali się między innymi: - sprawami związanymi z przybyciem nowych mieszkańców do Domu takimi jak: powiadamianie odpowiednich instytucji (ZUS, KRUS, PCPR, MOPS) o przybyciu mieszkańca do DPS, sporządzanie kwestionariuszy osobowych, przeprowadzanie rozmów w celu uzyskania informacji pomocnych przy sporządzaniu indywidualnych planów wsparcia mieszkańca, sporządzanie wniosków w celu zmiany dowodów osobistych, przygotowywanie dokumentacji do Powiatowego Zespołu ds. Orzekania o Niepełnosprawności oraz do ZUS, w celu ustalenia stopnia niepełnosprawności, - załatwianiem bieżących spraw mieszkańców takich jak: sporządzenie wniosków o przyznanie zasiłków, prowadzenie korespondencji prywatnej i urzędowej, aktualizowanie wywiadów środowiskowych, planowanie i realizacja indywidualnych 12

13 planów wsparcia mieszkańców, prowadzenie dokumentacji związanej z nieobecnością mieszkańców w Domu, indywidualne rozmowy z mieszkańcami oraz pomoc w rozwiązywaniu problemów, odwiedzanie chorych mieszkańców w szpitalu, nawiązywanie i utrzymywanie kontaktów z rodzinami mieszkańców, uczestniczenie w zebraniach z mieszkańcami, współpraca z Radą Mieszkańców, sporządzanie sprawozdań dotyczących ruchów mieszkańców, sprawozdań rocznych dotyczących funkcjonowania DPS, - sprawami związanymi ze zgonem mieszkańców takimi jak: powiadamianie odpowiednich instytucji o zgonie, organizowanie pogrzebów, prowadzenie dokumentacji związanej z depozytami mieszkańców. W ramach swoich obowiązków pracownicy socjalni prowadzą również akta osobowe mieszkańców. Z dokumentacji tej wynika, że pracownicy socjalni udzielili mieszkańcom pomocy w prowadzeniu spraw dotyczących: ustalenia stopnia niepełnosprawności, uzyskania zasiłków stałych, pielęgnacyjnych i celowych, umorzenia zadłużeń komorniczych, zadłużeń w spółdzielniach mieszkaniowych i w bankach. W 2014 r. 44 mieszkańców przebywało poza Domem, a w okresie od 1 stycznia 2015 r. do dnia kontroli 27 mieszkańców. Z tego tytułu dokonano zwrotów należności za okres nieobecności mieszkańca w Domu (nieprzekraczający 21 dni w roku kalendarzowym). Akta osobowe przechowywane są w zamykanych szafach w pokojach pracowników socjalnych, dostęp do akt mają wyłącznie osoby upoważnione. Na podstawie rozmów z mieszkańcami oraz podczas wizytacji stwierdzono, że Dom umożliwia kontakty mieszkańców z rodzinami i znajomymi. Kontakty odbywają się w formie odwiedzin, korespondencji pisemnej i rozmów telefonicznych. Pracownicy Domu pomagają mieszkańcom w utrzymywaniu kontaktów się z rodziną, pomagając przy czytaniu i pisaniu listów oraz wysłaniu korespondencji. Korespondencja doręczana jest mieszkańcom codziennie. Na terenie Domu we Włościborzu znajduje się skrzynka pocztowa, a na parterze Domu znajduje się aparat telefoniczny, mieszkańcy mają również możliwość skorzystania z telefonu znajdującego się w pokoju pracowników socjalnych. Odwiedziny mieszkańców mogą się odbywać w każdy dzień tygodnia w godz. od 7.00 do Mieszkańcy mają możliwość przyjmowania swoich bliskich w pokojach mieszkalnych, w pokoju dziennego pobytu i pomieszczeniach ogólnodostępnych. Dom dysponuje również pokojem gościnnym, w którym osoby odwiedzające mają możliwość noclegu. Mieszkańcy utrzymują kontakty ze swoimi bliskimi poprzez korespondencję (9 mieszkańców), rozmowy telefoniczne (32 mieszkańców), odwiedziny mieszkańców na terenie Domu (58 mieszkańców), wyjazdy mieszkańców do rodzin (14 mieszkańców). Dom zapewnia również kontakty ze społecznością lokalną, organizując wycieczki, wyjazdy i uczestnictwo w imprezach. Zespół kontrolny nie wnosi uwag do badanego tematu. (Zał. nr 14 Informacja dot. świadczenia pracy socjalnej, informacja dot. realizacji pracy socjalnej za lata , informacja dotycząca nieobecności mieszkańców w DPS, informacja na temat kontaktów mieszkańców z rodzinami). b) Organizacja terapii zajęciowej Terapia zajęciowa w Domu Pomocy Społecznej prowadzona jest przez jednego pracownika zatrudnionego w wymiarze pełnego etatu na stanowisku instruktora terapii zajęciowej. Zajęcia odbywają się od poniedziałku do piątku w godz. od 8.30 do w pomieszczeniu przeznaczonym do terapii. W zajęciach uczestniczy około 15 mieszkańców, a zakres zajęć dostosowywany jest indywidualnie do zainteresowań i możliwości psychofizycznych uczestnika terapii. 13

14 Zajęcia prowadzone są w oparciu o roczne i miesięczne plany zajęć. Prowadzony jest również dziennik terapii, w którym odnotowywana jest frekwencja mieszkańców oraz tematyka i zakres prowadzonych zajęć. Praca z mieszkańcami prowadzona jest grupowo i indywidualnie. Mieszkańcom Domu proponuje się zajęcia: - ergoterapii spędzanie czasu na spacerach w parku, możliwość pracy w ogrodzie, w formie zajęć ogrodniczych i prac porządkowych, - arteterapii wykonywanie są prac rysunkowych i dekoracji okolicznościowych technikami papieroplastyki, origami, collaggu i ikebany, - muzykoterapii śpiewanie piosenek ludowych i biesiadnych, słuchanie muzyki i dyskusje na jej temat, zabawy muzyczno-ruchowe, - socjoterapii zabawy zespołowe i gry dydaktyczne gry planszowe, układanie puzzli, rozwiązywanie zagadek, krzyżówek, rebusów, quizy przeglądanie czasopism, - spacery, spotkania przy ognisku i imprezy przy grillu, Tematyka i zakres zajęć dopasowane są do możliwości i potrzeb mieszkańców, przy uwzględnieniu jednostek chorobowych. Dla 20 osób chorych na demencję organizowane są proste gry ruchowe, treningi zapamiętywania oraz śpiewanie piosenek. W przypadku osób leżących terapia polega na głośnym czytaniu prasy oraz rozmowach z mieszkańcami. Instruktor terapii prowadzi codzienną ewidencję, która zawiera listę mieszkańców uczestniczących w zajęciach, rodzaj i opis prowadzonych zajęć oraz technik stosowanych w terapii. Realizacja terapii indywidualnej oparta jest o roczny plan terapii zajęciowej i plan imprez kulturalno-oświatowych, podsumowanie pracy terapeutycznej zawarte jest w rocznym sprawozdaniu z zakresu działalności terapii zajęciowej w DPS we Włościborzu. Zajęcia terapeutyczne w Filii w Kołobrzegu prowadzone są w okresie trwania roku szkolnego przez wolontariuszy z Zespołu Szkół Policealnych w Kołobrzegu, natomiast w okresie trwania wakacji w szkole zajęcia terapii w Filii w Kołobrzegu nie odbywają się. Brak jest również pomieszczenia do prowadzenia terapii zajęciowej. Wskazanym byłoby poszerzenie oferty zajęć terapeutycznych w Domu we Włościborzu, aby mogła objąć swoim zakresem większą ilość mieszkańców. Stwierdza się, że w Filii w Kołobrzegu brak jest pomieszczenia przeznaczonego do prowadzenia terapii zajęciowej oraz brak jest zajęć w okresie wakacyjnym, prowadzonych przez wykwalifikowany personel. (Zał. nr 15 Informacja dot. organizacji terapii zajęciowej, codzienna ewidencja dot. uczestnictwa w zajęciach terapii zajęciowej oraz jej zakresu, roczne plany terapii zajęciowej w latach 2014 i 2015). c) Możliwość korzystania mieszkańców z biblioteki lub punktu bibliotecznego, codziennej prasy oraz przepisów prawnych dotyczących domów pomocy społecznej W Domu Pomocy funkcjonuje biblioteka, która znajduje się na I piętrze Domu we Włościborzu i oferuje 2020 pozycji książkowych. Księgozbiór obejmuje książki o tematyce przygodowej i historycznej, kryminały, romanse i biografie, fantastykę pozycje popularnonaukowe. Biblioteka obsługiwana jest przez instruktora ds. kulturalno-oświatowych, który prowadzi również ewidencję księgozbioru. Mieszkańcy korzystający z biblioteki posiadają karty biblioteczne. W bibliotece znajduje się również miejsce gdzie dostępna jest codzienna prasa i czasopisma. Dom prenumeruje gazetę codzienną Głos Koszaliński oraz otrzymuje nieodpłatnie Gazetę Kołobrzeską, kwartalnik Moje KGW oraz miesięcznik Kombatant. Aktualnie z zasobów biblioteki korzysta 9 mieszkańców, w tym 2 mieszkańców Filii w Kołobrzegu. Ponadto 14

15 mieszkańcy mają możliwość korzystania z księgozbioru bibliotek w Dygowie i w Kołobrzegu. W przypadku gdy stan zdrowia mieszkańca nie pozwala na samodzielne korzystanie z punktu bibliotecznego, książki i czasopisma są dostarczane do pokoju mieszkańca. Dom umożliwia mieszkańcom korzystanie z przepisów prawnych, dotyczących domów pomocy społecznej, oraz przepisów regulujących wewnętrzne funkcjonowanie domu. Przepisy prawne udostępnia pracownik socjalny. Informacje o możliwości korzystania z przepisów prawnych oraz miejsca ich dostępności umieszczone są na tablicach informacyjnych w Domu we Włościborzu oraz w Kołobrzegu. Mieszkańcy mają również możliwość korzystania nieodpłatnie z porad radcy prawnego. (Zał. Nr 16 Informacja dot. możliwości korzystania mieszkańców z biblioteki oraz codziennej prasy możliwość zapoznania się z przepisami prawnymi, kserokopie faktur oraz przedpłaty za codzienna prasę). d) Umożliwienie zaspokajania potrzeb kulturalnych Organizacją działalności kulturalno-oświatowej zajmuje się pracownik zatrudniony na 0,5 etatu na stanowisku pracownika kulturalno-oświatowego. Kontrolujący zapoznali się z rocznym sprawozdaniem z działalności kulturalno-oświatowej za 2014 r. oraz informacją dotyczącą organizacji imprez w 2015 r. W 2014 r. Dom zorganizował spotkania okolicznościowe, ogniska, spotkania z ciekawymi ludźmi. Mieszkańcy brali udział w kiermaszach świątecznych, festiwalach piosenek organizowanych oraz imprezach organizowanych przez zaprzyjaźnione Domy Pomocy Społecznej. W ramach działalności kulturalno-oświatowej Dom umożliwił mieszkańcom między innymi udział w: - uroczystościach okolicznościowych wyjazd do Kołobrzegu na koncert Studia Baletowego z okazji Dnia Babci i Dziadka, występ artystyczny z okazji Dnia Matki, Dnia Seniora, bal walentynkowo karnawałowy, uroczystość z okazji Dnia Kobiet, zabawa andrzejkowa, - uroczystościach świątecznych uroczyste obchodzenie świąt, kolędy w wykonaniu chóru szkolnego Zespołu Szkół w Dygowie, koncert kolęd w wykonaniu chóru Canta z Koszalina, - spotkaniach integracyjnych udział w imprezie Na indiańskim szlaku w DPS w Resku, maraton nordic walking oraz Festiwal Piosenki Żołnierskiej w Bornem Sulinowie, przegląd piosenki żeglarskiej w DPS w Szczecinie, impreza na terenie DPS we Włościborzu pt. Dzień Pieczonego Ziemniaka, występy aktorów z Krakowskiej Agencji Art. Metanoia spektakl pt. Tylko we Lwowie - wycieczkach wyjazd do Kołobrzegu na spotkanie z okazji Dnia Seniora, wycieczka nad staw we Włościborzu z okazji powitania wiosny, Udział mieszkańców w uroczystościach i wydarzeniach Domu dokumentowany jest w formie zdjęć zamieszczanych w kronice Domu oraz na stronach internetowych DPS. Zespół kontrolny nie wnosi uwag w badanym zakresie. (Zał. nr 17 Roczne sprawozdanie i zestawienie zrealizowanych imprez kulturalno-oświatowych w DPS w 2014 r., wykaz zrealizowanych imprez kulturalno-oświatowych w 2015 r.). e) Zapewnienie regularnego kontaktu z Dyrektorem Domu, sprawność załatwiania skarg i wniosków, zapewnienie warunków do rozwoju samorządności mieszkańców Domu. 15

16 Mieszkańcom umożliwia się zgłaszanie skarg i wniosków w formie ustnej i pisemnej. Dyrektor domu przyjmuje mieszkańców Domu w każdy czwartek w godz Informacja o terminach i godzinach przyjmowania Dyrektora Domu umieszczona jest na tablicach informacyjnych. W pilnych sprawach mieszkańcy mają możliwość kontaktu z Dyrektorem Domu na bieżąco. Książki skarg i wniosków znajdują się w gabinach medycznej pomocy doraźnej w Domu we Włościborzu oraz w Filii w Kołobrzegu. Skargi i wnioski mogą być również zgłaszane ustnie podczas zebrań Dyrektora Domu z mieszkańcami. W okresie poddanym kontroli nie wniesiono skarg. Regulamin Mieszkańców i Regulamin Rady Mieszkańców jest umieszczony na tablicy w miejscu ogólnodostępnym przy wejściu głównym do budynku we Włościborzu oraz w budynku w Filii w Kołobrzegu. W DPS we Włościborzu oraz w Filii DPS w Kołobrzegu działa samorząd mieszkańców. Rada Mieszkańców składa się z przewodniczącego, zastępcy, sekretarza oraz dwóch członków Rady. Zebrania Rady odbyły się trzy razy w 2014 r. oraz jeden raz w 2015 r., w spotkaniach Rady uczestniczył Dyrektor DPS. Podczas zebrań samorządów mieszkańców zajmowano się między innymi sprawami: organizacyjnymi, jakości świadczonych usług, wyżywienia, sprawami rozwiązywania konfliktów, informacji na temat planowanych imprez kulturalnooświatowych. W okresie poddanym kontroli odbyło się siedem spotkań Dyrektora DPS z mieszkańcami Domu we Włościborzu oraz mieszkańcami Filii Domu w Kołobrzegu. Podczas spotkań poruszano tematy dotyczące poprawy jakości świadczonych usług i rozwiązywania konfliktów pomiędzy mieszkańcami. W ww. zakresie zespół kontrolny nie stwierdza nieprawidłowości. (Zał. Nr 18 Informacja dot. możliwości korzystania z biblioteki codziennej prasy oraz zapoznania się z przepisami prawnymi w DPS, kserokopie faktur za zakup prasy, informacja na temat samorządu mieszkańców, kserokopie protokołów z zebrań Rady Mieszkańców, kserokopie protokołów zebrań Dyrektora DPS z mieszkańcami Domu, kserokopia Regulaminu Rady Mieszkańców DPS we Włościborzu). f) Zaspokajanie potrzeb religijnych oraz sprawianie pogrzebu zgodnie z wyznaniem zmarłego mieszkańca. Na dzień kontroli wszyscy mieszkańcy Domu byli wyznania rzymsko-katolickiego. W celu zapewnienia mieszkańcom kontaktu z kapłanem Dom zatrudnia kapelana w wymiarze 0,5 etatu. Mieszkańcy mają możliwość uczestniczenia we Mszy Świętej w kaplicy usytuowanej w budynku Domu we Włościborzu. Uczestnictwo w praktykach religijnych umożliwia również kamera, za pomocą której Msza Święta jest transmitowana do pokoi. Kapelan udziela posługi kapłańskiej w pokojach mieszkalnych mieszkańcom nieopuszczającym łóżek. Kapelan bierze udział w uroczystościach świątecznych i organizuje rekolekcje Wielkopostne. Mieszkańcy Filii w Kołobrzegu mają możliwość uczestniczenia w praktykach religijnych w Kościele znajdującym się pobliżu Domu. Natomiast mieszkańcy, którzy ze względu na stan zdrowia nie mogą uczestniczyć w praktykach religijnych mają możliwość korzystania z posług kapłańskich na terenie Domu. Sprawienie pogrzebu odbywa się zgodnie z wcześniej wyrażoną przez mieszkańca wolą. W okresie od 1 stycznia 2014 r. do dnia kontroli zmarło 27 mieszkańców. Organizacją pogrzebów dla 24 mieszkańców zajęły się rodziny, natomiast pogrzeby dla 3 mieszkańców organizował DPS. Koszt jednego pogrzebu ponosił w całości DPS, ponieważ mieszkaniec nie utrzymywał kontaktów z rodziną, a jedynym jego dochodem był zasiłek stały. Koszty pozostałych dwóch pogrzebów zostały pokryte z zasiłku pogrzebowego. W ww. zakresie zespół kontrolny nie stwierdza nieprawidłowości. (Zał. nr 19 Informacja dot. umożliwienia kontaktu z Kaplanem oraz udziału w praktykach religijnych, informacja dot. sprawiania pogrzebu, zgodnego z wyznaniem mieszkańca 16

17 g) Zapewnienie kontaktu z psychologiem. DPS we Włościborzu zatrudnia psychologa na podstawie umowy zlecenia. W 2014 r. z konsultacji psychologa skorzystało 36 mieszkańców natomiast w 2015 r. konsultacji wymagało 21 mieszkańców. Mieszkańcy korzystali również z porad lekarza psychiatry, z których w 2014 r. skorzystało 50 mieszkańców, natomiast w 2015 r. skorzystało 33 mieszkańców. (Zał. nr 20 Informacja dotycząca umożliwienia mieszkańcom DPS kontaktu z psychologiem i psychiatrą). h) Zapewnienie bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych Zasady i tryb postępowania z depozytami wartościowymi oraz środkami pieniężnymi należącymi do mieszkańców DPS zawarte są w Regulaminie depozytów mieszkańców stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 12/14 Dyrektora Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu z dnia 18 lipca 2014 r. Z przedłożonych kontrolującym dokumentów wynika, że osoby przebywające w DPS i opiekunowie zostali poinformowani przez pracowników socjalnych o możliwości złożenia środków pieniężnych na wyodrębnionym rachunku bankowym i przedmiotów wartościowych w depozycie Domu. Mieszkańcy i opiekunowie, którzy nie skorzystali z tych możliwości zostali pouczeni, że za przedmioty wartościowe i środki pieniężne nie przekazane do depozytu, w przypadku ich zaginięcia, Dom nie ponosi odpowiedzialności. Mieszkańcy i opiekunowie prawni składają w tej sprawie oświadczenie. Na dzień kontroli z konta depozytowego korzystało 79 osób. Wypłaty z konta depozytowego wykonywane są na polecenie mieszkańca. Środki wypłacane są mieszkańcowi przez kasjerkę na podstawie dokumentu KW. Dom zapewnia przechowywanie przedmiotów wartościowych w kasie pancernej i prowadzi księgę depozytów wartościowych. Kolejne zagadnienie, które inspektorzy podali kontroli dotyczyło likwidacji środków pieniężnych po zmarłych mieszkańcach Domu. Z informacji przedłożonej przez Dyrektora Domu wynika, że na dzień kontroli DPS we Włościborzu na koncie depozytowym pozostają środki pieniężne po 111 mieszkańcach, w tym po 62 mieszkańcach zmarłych w latach wcześniejszych tj. 2003/2011. W sprawie depozytów niepodjętych przez rodziny zmarłych mieszkańców, które w ciągu trzech lat nie podjęły czynności związanych z nabyciem spadku, Dyrektor Domu zwrócił się do Urzędu Gminy o podjęcie działań mających na celu ich likwidację. W odniesieniu do depozytów po mieszkańcach zmarłych przed 2012 r. nie podjęto skutecznych działań w kierunku ich likwidacji i środki te nadal pozostają na koncie depozytowym Domu. Natomiast w stosunku do pozostałych 49 depozytów po mieszkańcach zmarłych w latach 2012/2015 podjęto procedurę związaną z powiadomieniem spadkobierców lub wysłano wniosek do Centrum Personalizacji Dokumentów o udostępnienie danych rodzin zmarłych mieszkańców. Informacje o środkach finansowych pozostawionych na koncie depozytowym po zmarłym mieszkańcu DPS (w formie pisemnej) Dom przekazuje rodzinie. Zawiadomienie zawiera dane o pozostawionym spadku i procedurach prawnych umożliwiających jego nabycie. Stwierdza się, że Dom nie podjął skutecznych działań dotyczących likwidacji depozytów w stosunku do depozytów po mieszkańcach zmarłych przed 2012 r. w sposób przewidziany w ustawie z dnia 18 października 2006 r. o likwidacji niepodjętych depozytów (Dz. U. Nr 208, poz.1537 z późn.zm.). 17

18 (Zał. nr 21 - Informacja dot. możliwości zabezpieczenia środków pieniężnych i przedmiotów wartościowych przez Dom, informacja dot. depozytów po zmarłych mieszkańcach, kserokopia Regulaminu depozytów mieszkańców). Ad. 4. Poziom zatrudnienia oraz kwalifikacje pracowników zespołu terapeutycznoopiekuńczego Domem Pomocy Społecznej we Włościborzu Powiatu w Kołobrzegu. kieruje dyrektor powołany przez Zarząd W strukturze organizacyjnej jednostki wydzielone są trzy działy: dział finansowo- księgowy, dział terapeutyczno-opiekuńczy i dział gospodarczo-techniczny oraz samodzielne stanowiska, które realizują zadania domu pomocy społecznej. Na dzień kontroli ww. jednostka zatrudniała ogółem 75 osób, w wymiarze 73,50 etatu. Stan zatrudnienia w zespole terapeutyczno-opiekuńczym na podstawie umowy o pracę z DPS przedstawia się w następujący sposób: Stanowiska Osoby Etaty zastępca dyrektora 1 0,50 kierownik działu terapeutyczno -opiekuńczego 1 1,50 kierownik zespołu (Filia Kołobrzeg) 1 1,00 pracownik socjalny 2,50 3 instruktor ds. kulturalno - oświatowych 0,50 instruktor terapii zajęciowej 1 1,00 specjalista ds. aktywizacji psychofizycznej 1 1,00 pielęgniarka 11 11,00 opiekun 23 23,00 pokojowa 9 9,00 kapelan 1 0,50 Ogółem: 52 51,50 Pracownicy ww. zespołu zatrudnieni są na podstawie umowy o pracę. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczym w Domu Pomocy Społecznej we Włościborzu w przeliczeniu na jednego mieszkańca Domu (102 mieszkańców) wynosi 0,50. Ponadto usługi na rzecz mieszkańców Domu świadczą osoby zatrudnione wg innych form (w ramach odbywania stażu, umowy zlecenia, organizacji praktycznej nauki zawodu, wolontariatu) oraz pielęgniarki realizujące opiekę długoterminową w ramach NFZ. Łącznie w innych formach usługi świadczy 19 osób w wymiarze 10 etatów. Udział ww. osób w zespole terapeutyczno-opiekuńczym stanowi 19,4%, a zatem mieści się w normach wskazanych w standardzie. Przy uwzględnieniu udziału ww. osób do obliczania wskaźnika zatrudnienia w zespole terapeutyczno - opiekuńczym na jednego mieszkańca, wskaźnik te uległ zwiększeniu i na dzień r. wynosi 0,60. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 sierpnia 2012 r. w sprawie domów pomocy społecznej, wskaźnika zatrudnienia pracowników w zespole terapeutyczno-opiekuńczym, zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy dla domu przeznaczonego dla osób przewlekle somatycznie chorych wynosi nie mniej niż 0,6 na jednego mieszkańca. 18

19 Stwierdza się, że Dom Pomocy Społecznej we Włościborzu posiada wymagany standardem wskaźnik zatrudnienia w zespole terapeutyczno-opiekuńczym. Wymagania kwalifikacyjne pracowników zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, w tym również i w domach pomocy społecznej, zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. 2014, poz ). Zespół inspektorów wybiórczo skontrolował dokumentację 30 pracowników zatrudnionych w zespole terapeutyczno - opiekuńczym (1-kierownika działu, 1-kierownika zespołu, 2-pracowników socjalnych, 11-pielęgniarek, 1-specj.ds.aktywizacji psychofizycznej oraz 14- opiekunów). Analiza ww. akt osobowych pracowników zespołu terapeutyczno-opiekuńczego nie wykazała nieprawidłowości w zakresie wymogów formalnych związanych z przygotowaniem zawodowym pracownika. Z przedstawionej przez Dyrektora Domu dokumentacji wynika, że w okresie objętym kontrolą pracownicy zespołu opiekuńczo-terapeutycznego brali udział w szkoleniach wewnętrznych. Tematy szkoleń dotyczyły zagadnień związanych z funkcjonowaniem mieszkańców w dps. Ponadto pracownicy Domu uczestniczyli w szkoleniach zewnętrznych. Stwierdza się, że Dom realizuje zapis 6, ust 2, pkt. 4 ww. rozporządzenia w sprawie domów pomocy społecznej (Zał. nr 22 - Informacja dot. liczby osób/etatów realizujących bezpośrednie usługi na rzecz mieszkańców DPS we Włościborzu, przykładowe zakresy obowiązków na każdym ze stanowisk pracy zt-o, informacja dot. realizacji planu szkoleń zt-o w latach 2014/2015 r.). Ad. 5. Świadczenie usług w zakresie zapewnienia dostępu do świadczeń zdrowotnych i rehabilitacji leczniczej. Mieszkańcy DPS mają zdiagnozowane jednostki chorobowe. Są to: choroby układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, miażdżyca), zaburzenia zachowania (zespół otępienny, otępienie naczyniowe, zespół uzależnienia od alkoholu), choroby układu nerwowego (padaczka, choroba Alzheimera, porażenie połowicze), choroby układu kostnomięśniowego i tkanki łącznej (choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa, stany po złamaniu, stany po amputacji stóp, kończyn dolnych), zaburzenia wydzielania wewnętrznego, choroby metaboliczne, choroby układu oddechowego, choroby przewodu pokarmowego, choroby narządu wzroku, choroby skóry, choroby układu moczowo-płciowego, choroby metaboliczne, choroby układu krwiotwórczego, choroby nowotworowe. Z ustaleń kontroli wynika, iż mieszkańcy Domu przebywający we Włościborzu zdeklarowani są do J.Z. lekarza podstawowej opieki zdrowotnej prowadzącego Indywidualną Specjalistyczną Praktykę Lekarską, Wrzosowo (zdeklarowały się 82 osoby), a mieszkańcy Filii DPS w Kołobrzegu zdeklarowali się do A.Z. lekarza podstawowej opieki zdrowotnej zatrudnionego w NZOZ Vio-Zal ul. Kupiecka 5A w Kołobrzegu ( zdeklarowało się 20 osób). Lekarze w ramach podstawowej opieki zdrowotnej udzielają świadczeń zdrowotnych mieszkańców na terenie obu miejsc zamieszkania (we Włościborzu i w Kołobrzegu) w ramach wizyt domowych, a także mieszkańcy przyjmowani są w siedzibie prowadzonej Praktyki Lekarskiej w Wrzosowie i NZOZ w Kołobrzegu. Ponadto w dni powszednie od godz do 8.00 rano dnia następnego oraz w soboty i niedziele, a także w dni świąteczne opiekę nad mieszkańcami DPS we Włościborzu i Filii w Kołobrzegu sprawują lekarze pełniący dyżury w Przychodni przy Regionalnym Szpitalu w Kołobrzegu, a w razie potrzeby lekarz dyżurny przyjeżdża na wezwanie do DPS. 19

20 W okresie objętym kontrolą mieszkańcy korzystali z wizyt u lekarzy specjalistów m.in.: chirurga, alergologa, dermatologa, stomatologa, urologa, kardiologa, diabetologa, okulisty, laryngologa, pulmonologia, neurologa, ortopedy, gastrologa, hematologa, ginekologa, psychiatry. Dom zapewnia mieszkańcom transport na przewóz do lekarzy specjalistów i na badania diagnostyczne. Liczba osób, które skorzystały ze świadczeń poszczególnych lekarzy specjalistów jest zróżnicowana np. 39 konsultacji lekarz okulista, 73 konsultacje lekarz stomatolog, 28 konsultacji lekarz chirurg, 13 konsultacji lekarz neurolog, 14 konsultacji lekarz psychiatra. W okresie objętym kontrolą mieszkańcy byli także hospitalizowani w szpitalach. Stwierdza się, że Dom umożliwia mieszkańcom korzystanie ze świadczeń lekarzy podstawowej i specjalistycznej opieki zdrowotnej. Z oświadczenia Dyrektora Domu wynika, że w okresie objętym kontrolą nie stosowano wobec mieszkańców przymusu bezpośredniego. -Świadczenia pielęgniarskie: Z wyjaśnień Dyrektor Domu wynika, że świadczenia pielęgniarskie w ramach ubezpieczenia zdrowotnego realizowane są tylko na terenie Filii DPS w Kołobrzegu, natomiast mieszkańcy zamieszkali na terenie DPS Włościbórz nie są objęci świadczeniami pielęgniarskimi finansowanymi ze środków publicznych. Dyrektor Domu oświadczyła, iż podejmowała próby pozyskania ramach podstawowej opieki zdrowotnej świadczeń pielęgniarskich, niemniej jednak podmioty lecznicze będące w najbliżej odległości od DPS, do których się zwróciła nie podjęły w tym zakresie współpracy, wskazując na braki kadrowe. W czasie trwania kontroli Dyrektor Domu otrzymała odpowiedź na pismo z dnia r. skierowane do podmiotu leczniczego we Wrzosowie w sprawie objęcia mieszkańców Domu świadczeniami pielęgniarskimi. W piśmie tym podmiot leczniczy zaproponował objęcie od lipca 2015 r. mieszkańców Domu gwarantowanymi świadczeniami pielęgniarskimi. Stwierdza się, że w okresie objętym kontrolą mieszkańcy Domu zamieszkali we Włościborzu nie korzystali ze świadczeń pielęgniarskich w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. Dom zatrudnia 11 pielęgniarek, co stanowi zatrudnienie w wymiarze 11 etatów. Udzielają świadczeń pielęgniarskich na rzecz 102 mieszkańców Domu. W okresie objętym kontrolą ww. personel wykonywał m.in.: iniekcje (domięśniowe, podskórne, dożylne, kroplówki, wstrzyknięcia z insuliny), opatrunki, pomiar ciśnienia tętniczego oraz poziomu cukru we krwi, podawanie leków, leczenie odleżyn. Spośród 102 przebadanych za pomocą skali Barthel 20 osób uzyskało wynik poniżej 40 punktów. Opiekę wobec tych mieszkańców sprawują pielęgniarki zatrudnione przez podmiot leczniczy Salve Sp.j. M Zelińska, K. Makowski, Kaczory, ul. Pilska 2. Dom zatrudnia na podstawie umowy o pracę 1 osobę na stanowisku: specjalista ds. aktywizacji psychofizycznej. Ww. pracownik realizuje na rzecz mieszkańców Domu zabiegi rehabilitacyjne zlecone przez lekarza oraz usługi usprawniające. W okresie objętym kontrolą wykonano ćwiczeń fizycznych i rehabilitacyjnych w tym: na zlecenie lekarza, 916 wykonanych w ramach usprawnienia gimnastyka przyłóżkowa. W 2014 r. średnia liczba osób dziennie uczestnicząca w zajęciach wynosiła 18,25, a w roku 2015 średnia liczba osób uczestniczących w zajęcia stanowiła 16,25. Ponadto sześć osób skorzystało ze świadczeń rehabilitacyjnych w ramach świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych. 20