KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEJ SUBSTANCJI GLIKOL ETYLENOWY

Transkrypt

1 Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI Nazwa produktu: [1,2-etanediol, etano-1,2-diol, 1,2-dihydroksyetan, glikol] Wzór konstytucyjny: HOCH 2 CH 2 OH Nzwa handlowa: IPS Classic Glaze and Stain Liquid Producent: Ivoclar Vivadent AG,Bendererstrasse 2,FL-9494 Schaan,Liechtenstein Dostawca: Ivoclar-Vivadent Polska Sp. z o.o. Ul.Jana Pawła II 78, Warszawa I UŜytkownik: Telefon awaryjny: (042) (informacja toksykologiczna w Polsce) 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składniki stwarzające zagroŝenie: Nr Nr Symbol Symbole Nazwa chemiczna % wag. CAS EINECS ostrzegawczy zagroŝenia (R) glikol etylenowy Xn IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ ZagroŜenie poŝarowe: jest substancją palną. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe i są cięŝsze od powietrza. ZagroŜenie toksykologiczne: na organizm człowieka działa przede wszystkim narkotycznie. Powoduje silne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, rdzenia kręgowego, nerek i wątroby. DraŜni błony śluzowe i oczy. ZagroŜenie ekotoksykologiczne: nie wykazuje działania szkodliwego w środowisku naturalnym. 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego glikolem etylenowym środowiska. Zatrucie inhalacyjne: 1. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji leŝącej. 2. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby wykonać sztuczne oddychanie i zapewnić pomoc lekarską. Zatrucie doustne: 1. Przepłukać usta, a następnie podać duŝo wody do wypicia. Nie wywoływać wymiotów.

2 Strona/stron 2/7 2. Zapewnić spokój, leŝenie i ciepło. W razie potrzeby zapewnić pomoc lekarską. SkaŜenie oczu: 1. Przemyć skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15 minut, przy wywiniętych powiekach (usunąć przedtem szkła kontaktowe). 2. W przypadku konieczności zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, a następnie wodą z łagodnym mydłem. 2. Zasięgnąć porady dermatologa, gdy wystąpi podraŝnienie skóry. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Ciecz palna. Pary z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe i są cięŝsze od powietrza. Zbiorniki i inne opakowania naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury mogą eksplodować. Opary alkoholu strącać rozproszonymi strumieniami wody. Środki gaśnicze: gaśnice CO 2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka. Zalecenia szczegółowe: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO 2 ) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącego się glikolu etylenowego. Powoduje to rozrzucanie palącej się substancji, a tym samym rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Zbiorniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą. W miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Sprzęt ochronny straŝaków: Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. NiezaleŜne aparaty izolujące drogi oddechowe. Stosować eksplozymetr. Produkty spalania: Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO SRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: W przypadku wydostania się glikolu etylenowego do środowiska, osoby postronne przebywające na zagroŝonym awarią obszarze naleŝy natychmiast ewakuować. Awaria musi być jak najszybciej zlokalizowana i zlikwidowana. OdzieŜ ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem par oznaczonym kolorem brązowym i literą A oraz filtrem cząsteczkowym P2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne. Zalecenia szczegółowe: W przypadku niemoŝności zlikwidowania następstw awarii własnymi siłami i środkami, przeprowadzenie akcji naleŝy powierzyć zewnętrznym, wyspecjalizowanym słuŝbom

3 Strona/stron 3/7 Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: ratowniczym. Chronić kanalizację. W przypadku wydostania się glikolu etylenowego do wód powierzchniowych, ostrzec uŝytkowników. Zbieranie rozlanego glikolu dokonywane jest mechanicznie oraz za pomocą substancji sorbujących (słoma, siano, trociny, wysuszony torf i in.). Jak najszybciej zebrać rozlaną substancję. Starać się nie dopuścić do skaŝenia gleby i wody. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska. Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami przepisów prawa krajowego. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Podczas stosowania glikolu etylenowego nie jeść, nie pić, nie zaŝywać leków, unikać kontaktów z alkoholem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej odpowiedni do pracy z glikolem etylenowym, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu, poza zasięgiem dzieci. Stosować szczególne zasady ochrony przeciwpoŝarowej. Chronić zbiorniki przed ciepłem i nagrzaniem. Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych zbiornikach, pojemnikach i opakowaniach jednostkowych, w magazynie cieczy łatwo palnych wyposaŝonym w instalację wentylacyjną i elektryczną w wykonaniu przeciwwybuchowym, na twardym podłoŝu. Unikać kontaktów z palnymi i utleniającymi substancjami. Metody postępowania z odpadami: Zasady magazynowania określa norma PN-89/C Za odpad moŝna uznać glikol etylenowy, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do technicznego zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ NajwyŜsze dopuszczalne stęŝenie w środowisku pracy (NDS): NDS 15 mg/m 3, NDSCh 50 mg/m 3. Rozwiązania techniczne: Wentylacja na stanowiskach pracy i w magazynach. Ochrony osobiste Drogi oddechowe: Maski ochronne z filtrem gazowym B i filtrem cząsteczkowym P2, aparaty oddechowe. Ręce: Oczy: Skóra i ciało: Rękawice ochronne z tworzywa nitrylowego. Okulary ochronne w szczelnej obudowie. Ubrania ochronne ze zbitej tkaniny. Fartuchy ochronne.

4 Strona/stron 4/7 Inne informacje: Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Unikać bezpośredniego kontaktu powierzchni ciała i dróg oddechowych z glikolem etylenowym. Nie jeść, nie pić podczas pracy. Nie wdychać par i aerozoli. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy dokładnie wymyć powierzchnię ciała. Natychmiast usuwać rozlewy glikolu etylenowego. Metody oceny naraŝenia w środowisku pracy Metody oceny naraŝenia w środowisku pracy. Metody oceny naraŝenia opierają się na laboratoryjnym oznaczaniu zawartości glikolu etylenowego na stanowisku pracy. Zalecane są metody chromatografii gazowej. PN-86/Z Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE 9.1 Masa cząsteczkowa: 62,07 g/mol 9.2 Postać fizyczna, barwa, zapach, inne: W warunkach normalnych glikol etylenowy jest bezbarwną, oleistą cieczą, o słodkawym smaku i charakterystycznym zapachu. Higroskopijny. 9.3 Gęstość: 1,113 g/cm 3 (20 o C) 9.4 Temperatura topnienia: -12 o C 9.5 Temperatura wrzenia: 197,4 o C 9.6 Temperatura zapłonu: 111 o C 9.7 Temperatura samozapalenia: 410 o C 9.8 Gęstość par względem powietrza: 2, PręŜność par: 0,06 hpa w 20 o C 9.10 Współczynnik załamania światła n20 o /D: 1, Koncentracja par w stanie nasycenia/20 o C: 0,15 g/m Mieszalność z wodą i innymi substancjami: miesza się z wodą, alkoholami, aldehydami, eterami, węglowodorami aromatycznymi, pirydyną Zakres tworzenia z powietrzem tworzą mieszanin wybuchowych: 1,8-12,8% obj Lepkość /20 o C: 21 mpas 9.15 Stała dielektryczna/25 o C: 3, Inne: otrzymywany jest z chlorku lub tlenku etylenu przez przyłączenie cząsteczki wody. Stosowany jest głównie jako rozpuszczalnik w przemyśle organicznym, jako czynnik obniŝający temperaturę zamarzania wody w chłodnicach (w tym jako płyn w chłodnicach samochodowych) i w układach hamulcowych. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: Właściwości korozyjne: Substancja chemicznie stabilna w długim okresie czasu. Pary glikolu etylenowego z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. Glikol etylenowy reaguje z silnymi środkami utleniającymi, np. tritlenkiem chromu, kwasem nadchlorowym, chloroformem w obecności silnych zasad. Brak

5 Strona/stron 5/7 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia: Oczy Tak Skóra Tak SpoŜycie Tak Wdychanie Tak Informacje ogólne: jest trucizną naczyniową i protoplazmatyczną. Na organizm człowieka działa przede wszystkim narkotycznie. Powoduje silne uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego, rdzenia kręgowego, nerek i wątroby. DraŜni błony śluzowe i oczy. Związek ten jest szczególnie toksyczny po spoŝyciu. wykazuje toksyczność w stosunku do całego organizmu. W przypadku zatrucia, niezbędne jest niezwłoczne przekazanie poszkodowanej osoby w ręce lekarzy specjalistów. Dane toksykologiczne: LD L0 (doustnie, człowiek) = 786 mg/kg, LD 50(doustnie, szczur) = 4700 mg/kg. Działanie miejscowe (skóra, oczy, błony śluzowe, spoŝycie): Wdychanie: Pojawia się kaszel, kichanie i niewielkie skrócenie oddechu. Mogą rozwinąć się objawy podobne do tych, które powstają po spoŝyciu tej substancji. Zatrucia drogą oddechową prowadzą do obrzęku płuc i niewydolności oddechowej. Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić zaczerwienienie i podraŝnienie. jest wchłaniany przez nieuszkodzoną skórę i wówczas mogą pojawić się objawy podobne do tych, które powstają po spoŝyciu tej substancji. Kontakt z oczami: MoŜe wystąpić podraŝnienie i zaczerwienienie. SpoŜycie: Początkowo poszkodowana osoba będzie wyglądać tak, jakby była w stanie upojenia alkoholowego. Później następuje okres krótkiej poprawy, lecz później stopniowo moŝe wystąpić śpiączka i skrócenie oddechu. Objawami zatrucia doustnego są bóle i zawroty głowy, uczucie upojenia i senność, objawy podraŝnienia przewodu pokarmowego z bólami Ŝołądka, wymiotami, biegunką. Przy silnych zatruciach dochodzi do utraty przytomności, delirium, śpiączki. W okresie 6-12 godzin po spoŝyciu tych środków moŝe pojawić się niedomoga nerek. Powikłania: PodraŜnienia błon śluzowych oczu i dróg oddechowych, bóle i zawroty głowy, podniecenie lub ospałość, problemy z układem pokarmowym, wątrobą i nerkami. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE w środowisku ulega całkowitej biodegradacji. Unikać przedostawania się produktu do środowiska. Przed odprowadzeniem do kanalizacji wielokrotnie rozcieńczyć wodą. Stopień zagroŝenia wód: Minimalny. 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Zawartość opakowania wg: rodzaju inne rozpuszczalniki organiczne, roztwory z przemywania i ciecze macierzyste.

6 Strona/stron 6/7 Sposób likwidacji A1(A3): Procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych..., w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna (po rozładowaniu opakowań). Opakowania wg: rodzaju opakowania z tworzyw sztucznych, rodzaju opakowania z metalu, rodzaju opakowania ze szkła. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE nie jest klasyfikowany jako substancja niebezpieczna wg ADR/RID/IMO/IATA i nie podlega ograniczeniom wynikającym z tych przepisów. Inne informację: 14.1 Numer indeksowy (EC): Symbole niebezpieczeństwa (R): Symbole bezpieczeństwa (S): INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Kartę wykonano zgodnie z: Dyrektywami UE Nr 67/548 EEC oraz 88/379/EEC. Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 11, poz. 84; Nr 100, poz. 1085; Nr 123, poz. 1350; Nr 125, poz ze zmianą z dnia 5 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 142, poz. 1187). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. Nr 140, poz. 1171). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem ZAŁĄCZNIK (Dz. U. Nr 129, poz. 1110). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1173). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 11 lipca 2002 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 140, poz. 1172). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15 lipca 2002 r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania naleŝy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeŝenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 140, poz. 1174). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 lipca 2002 r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz. U. Nr 142, poz. 1194). Normą PN-ISO Bezpieczeństwo chemiczne Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17 czerwca 1998 r. (Dz. U. Nr 79, poz. 513) ze zmianą z 2 stycznia 2001 r. (Dz. U. Nr 4, poz. 36) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11 września 1996 r. (Dz. U. Nr 121, poz. 571) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo naraŝonych na te czynniki. Rozporządzeniem MOŚZNL z dnia 28 kwietnia 1998 r. (Dz. U. Nr 55, poz. 355) w sprawie dopuszczalnych wartości stęŝeń substancji zanieczyszczających w powietrzu. Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21 października 1998 r. (Dz. U. Nr 145, poz. 942) i zmianą z 5 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 22, poz. 251) w sprawie szczegółowych zasad usuwania, wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych.

7 Strona/stron 7/7 Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. Nr 62, poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Klasyfikacją materiałów niebezpiecznych według Umowy Europejskiej dotyczącej Międzynarodowego Przewozu Materiałów Niebezpiecznych ADR (waŝnej od r.). Niniejsza karta charakterystyki substancji niebezpiecznej jest bezpośrednio przekazywana uŝytkownikowi glikolu etylenowego, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Niniejsza karta nie jest Ŝadną podstawą zobowiązującą do jakiejkolwiek odpowiedzialności jakiegokolwiek rodzaju ze strony wytwórcy i dystrybutora alkoholu glikolu etylenowego. Przedsiębiorstwo nie będzie odpowiedzialne za jakiekolwiek zejście śmiertelne, chorobę lub uszczerbek na zdrowiu jakiejkolwiek natury, będący następstwem zastosowania lub niewłaściwego wykorzystania karty charakterystyki substancji niebezpiecznej lub materiału, którego karta dotyczy. Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan naszej wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu. Na etykietach naleŝy zamieścić następujące informacje: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach jednostkowych: Napis ostrzegawczy na opakowaniach Substancja szkodliwa. jednostkowych: Symbole zagroŝenia R 22 Działa szkodliwie po połknięciu. Symbole bezpieczeństwa S 2 Chronić przed dziećmi. 16. INNE INFORMACJE 16.1 Chemiczne określenie produktu: 16.2 Znaczenie symboli: Symbole ostrzegawcze na opakowaniach Xn Substancja szkodliwa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacje zawarte w powyŝszej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania substancji. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do konkretnych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości substancji. * * * * *